Professional Documents
Culture Documents
1 (1998) 49-56
49
Uv ..VII�IIII'-' --·- • • • •-·--·, -�.,;;,��---
üzgül Birim
••
Klvam deneyinde (O) çökmeli, kuru kıvamda ve taze beton dökülmek üzere kalıp altlığına
beton birim hacim ağırlığı 2440 kg/m3 olarak yerleştirilmektedir.
bulunmuştur. Üretilen betonun taze haldeld
kampasitesi %85 dolayındadır. Üretilen betonlar 4 Demir atölyesinde gerekli düzeneği hazırlanan
saatlik bir ön beklemeden sonra 2 saat 30 °C de, 2 saat donanım, üst yüzeyi ziftlenmiş olan kalıp altlığına
de 60 °C de doygun su buharı basıncı altında küre tabi yerleştirilmekte ve bunun üzerine dış kalıp vinç
tutulmaktadır. yardımıyla oturtulmaktadır. Dış katıbın altında
bulunan kancalar vasıtasıyla kalıp altlığı dış kalıba
3.BORU İMALATI VE ÜRETİLEN BORU bağl�aktadır.Yine aynı vinç yardımıyla iç kalıp da
yerleştirilmektedir. Takozlar üzerine oturan iç kalıp
• •
TIPLERI
içerisinde bulunan üç adet motor, kalıba titreşim etkisi
Boiulann 01200 mm ye kadar olanlan muflu, 01400 vermektedir. İç kahpta sıkılama bittjğinde hareketli
mm ve daha büyük çaplı olanJan lamba zıvanal1 dış kalıp da betonu titreştinneye başlamaktadır.
borulardrr.Yine çaplan 700 mm den 1000 ınnı ye Vibrasyon işleminden sonra hidrolik pres ile muflarda
kadar olan borular dairesel tek donatılı, 1200 mm ve contanın yerleşeceği yerin düzgünlüğü için tekrar bir
daha büyük olanlan dairesel çift donatılı borulardır. sıkılama yapılır. Bu işlem sadece tepe yüzüne
Donaular şantiyedeki demir atölyesinde uygulanmaktadır. Gerekli sıkılığa eriştikten sonra vinç
hazırlanmaktadır. Boru tiplerine göre donatı çap ve yardımıyla clış kalıp ve kalıp altlığı içindeki boru,
aralıkları hesaplanan hasırlar., özel puntalama nıetodu yukan çekilerek iç kalıptan aynlır ve fabrikamn içinde
ile birleştirilir. Dış donatılar 6,5 ile 7 mm� iç donatılar ön bekleme yapılacak kısma konur. Kalıptan çıkanlan
5,5 ile 6 mm çapında olup, büyük borulann (01600 ile elemanın tepesındeki flaşlar, rötreden ötürü doğacak
02000) birbirine geçme yapılan muf kısmında sakıncalan önlemek için bir süre üzerinde bekletilir.
oluşacak basınç etkisini azaltmak amacıyla ilave Ayrıca boru yüzeyindeki pürüzler ve beton dökümü
donatı kulanılmaktadır. Hazu halde şantiyeye gelen e snasında oluşan küçük hava kabareıldan kontrol
donatıya silindirik şekil verilerek 50 cm aralıklarda edilerek gerekli ince sıva perdahı yapılır ve boru kür
punta kaynakla birbirine tuturulmaktadır. Daha sonra işlemine hazır hale getirilir.
dış ve iç donatılann çiroz demirleri, bağlama
demirleriyle betonanne borunun et kalınlığı Şantiyede 10 ayn çapta boru imal
oluşturulmak süretiy1e elektrot kaynağı ile edilmektedir.Üretilen bu borulann çaplan ve
kaynaklanarak donatı kafesi, kaymalara karşı güvenlik döşenecek toplam miktarları Tablo.2 de
altına alınmaktadır. Hazırlanan bu donatı iskeleti görülmektedir.
50
t<-- Yilmaz, M.�umer
Tablo.2.
Döşenecek
i
Uzunluk(m)
2400 3848
2000 4819
1600 2929
1400 12276
1200 10350
1000 12350
800 8027
600 9305
500 10336
. 400 18290
Toplam 89460
4. KALITE KONTROL
•
Tablo.J Betonarme borularda tepe basınç yükü deneyi için en küçük kırılma yükleri
Boruların anma çapı(mm) (P) (KN/M)
'
..!._
700 48 68
800 52 76
ı
900 58 82
_ı 1000 65 90
ı
1100 69 95
ı
1
1200 73 lO
J 1400 77 107,5
1 1500 81 115
1
....
1600 86 25
J
ı
1800 90 135
2000 105 160
l:l 2200 115 175
2400 125 190
;
2600 135 205
� 51
Ct:lonarme coru lllli:lldu, uy�uacuua"• vç. .,Q...." ,,_. ..... -. - -· · --· · · · · - ·
Tabloda verilen tepe basınçlan deney yükleri olup TS kademeli olarak uygulanır. Boru her yükleme
73 97'de beriitilen esaslara göre boru döşerne şartıanna kademesınden sonra 5 dakika süre ile sabit yük altında
(zemin durumu, gelen üst yükler ve yataklama biçimi bekletilir ve bu sırada herhangi bir çatlak meydana
gibi) bağlı olarak her bir anma çapı için statik hasap gelip gelmediği kontrol edilir. Boru çatıarnava
kontrolu yapılır. Tepe basıncı deneyi yapılacak başladığı an göstergeden alınan değer çatımıa
borunun iki kenan çapına uygun olarak tahtalar ve bu değeridir. Bundan sonra yüklerneye devam edilerek
tahtaların üzerine lastikJer konduktan sonra boru bu boru kınlır. Borunun kınldığı yük değeri kınlma
araya yerleştirilir.Basıncı eşit yaymak için borunun değeri olarak tespit edilir.
üzerine yine sert ağaçtan yapılıınş tah ta konularak
bo�kuvvet uygulanmasına hazır hale Üretilen borulann üzerinde değişik sürelerde yapılan
getirilir.Yükleme hızı dakikada 7,5kN/m ile 30kN/m tepe basınç yükü deneylerinden elde edilen sonuçlann
olacak şekilde ayarlanır. Betonarme boruya yük bir kısmı aşağıda gösterilmiştir.
Kınlma yükü : 250,7 kN/ın 211,5 kN/ın 165 kN/ın 1 21,2 kN/m
Laboratuarda elde edilen sonuçlar T S 821 de öngören Betonarıne borular üzerinde yine TS 821 'e U}gun
sırurlann oldukça üzeıinde çıkmıştır. Bu sonuçlar, olarak sızdırmazlık deneyi yapılmaktadır.Yapılan bu
üretimdeki kalite kontrol zincirinin iyi bir şekilde deneyden elde edilen sonuçlar aşağıda gösterilmiştir.
işlediğini gösterinektedir.
52
t\.' . . . . . --, ···---· ··-·
ile doldularak iki tabaka halinde silindirle sıkıştınlır. betonanne borularda bırakılmış baca yuvalan yerlerine
Boru,bu tabakanın üzerine döşenmektedir. Yataklama 600 dozlu harçla yerleştirilir. Muayene baca kapağı
ve gömlekleme diye adlandınlan boru çevresine ince tanm arazılennde yol sevyesinden 50cm
ınalzen1e doldunılarak borunun zarar görmeınesi yukanda,şehir içi yollarda ise yol sevyesinde bırakılır.
teıniıı edilir . Boruların dış yüzleri yerleştirilmeden Bunlann üzerine 60xl00x80 cm olan konik halka
önce ziftlenir. Akiş yönündeki eğim topoğrafik yerleştirilir. Muayene bacası üzeri son olarak beton
aletlerle kontrol edilerek bonı,yatağına 25 tonluk krup halka ile kapatılarak tamamlarur.
vinçle yerleştirilınektedir. Yeraltı suyunun betonarıne
TEŞEKKUR
••
53
m
o
o
ci
!
o
:s
A)
..,
3
(D
CD
o
..,
c:
-·
3
• 11 ·ll 'aıli ,_. f»
. ... 1
.. .
·sa&ıal L:372c"l
-
ı
_ __
----,-- -· •
.
• ' --
.
Al
·-- - -- .....
-- 1
·
-
L� 2(X)() mm. ı
..
c
o
ıı ı �ı 7§
-
75 75 .37Ş -
'<
�
• •
l/2 �J65
(Q
c
boyl:f97an
-
�So� 24 r.J<6�
Al
'17cfJb � 3
ISem araile dış it(••• • i�·----.......
. ..
-i
....
;u'i
B A 30RU Z IVANA IMALAT O: 1/5 Q)
(/)
�6� (Dış.)
-
<
27 2 ;7 sarmat L: 4Bal1 dış ll\
�
(1)
L.fiO
su
5dış:�ı234 :738an
.
'llllllltllllllllllllll
_ _ .. _ _ .. .. .. .. ... -
-·
(1)
IS\ . ...
ı• • ••
f
l 11111mlllllltilııllllllilli § �
' 1
'C "
•
j o
"'
S iç: 3,14•205:644cm :s
V\
......
- �
it �
.....
� J
- _, -
"
� \1\
"'1 o
Liç=<�l00)/2 :372an
!
..... '"""
�
-
.... g
3a,uıa donatı alanı :3,14ııC120-Dl)"-q)02:27,63cri . � 5
V\ . ....
�
.. .... · ·-
. .
- ... --
. -
.. c
'
ıç (tl!;aplardan>: �lS cm
1 __, ..., ••
�
l..L
..
5«\RMAL. Donat ı "&� j ,
-·
3
�
•
dış( ):lt,D3 �J
_
\1\
(1)
-
....
,
-·
\1\
�
MtM:· �- ·+·�.
-�·
·
•
··1
���fl-- �c.m
.
Şekil ı. 0 2000 rom'lik bir betonarme bornda kesit, kalıp ve donatı planı
O"l
�
t(. y1lmaz, M.Sümer
-·
---. . . -- ·--.- -· - • • •
r-----+-AKJS YOMJ . .-
• • • •
.
AKIŞ. YONU .
Ll
•
'
ı '� ,' GECJS SEKLJ
• •
._. ......
......
_...,...__ �-
t t
. ._.....
.
MUFLU 30RUDA GECIŞ
baskı tatası
1
��-Alcı tabakası
.......--. 1
t
-- · t-t-- .--. -- . -- . --. - ·--+---
<
•
3u dak sız �ert
ağactan me�net
'
tatası
'
0,3 da
t1 =3oru boyu
'
55
Betonarme
- " ...,
cu• u n••Q ....... ,
....--.,--
. DÖKÜM KAPAK..
-+--- 3ETONLU DO KUM H ALKA
.
--+-- KONIK HALKA
1
••
PRAFA3RiK H ALKA
D) dozlu beton
1
•
- .
DÖKUM IZGARA: 1
•
1. 3ETONARME 30RU
1 '
1. 1
l
•
M
t •
----,-...,.-
------- ------
-- Vi3RASYONLU SiLiNDiRLE
SIKIŞTIRMA
- ----------
t
ELLE SlKlŞTlRlLAN
ZEMIN --------+-4�
----
-
-
·
-
-
3,5 m .
-
-
.
-+'
. .
V 13R AS YONLU SILINDIRLE
'
2 SlKIŞTIRJLAN
56
•