BATAKANG PAGTULON-AN ALANG SA MGA MAGBABASA SA PULONG SA DIOS

Nga ibale-wala ang Pulong sa Dios, kini possible.

Nga isalikway ang Pulong sa Dios, kini dili malikayan.
Nga ang Pulong sa Dios dili nindot paminawon, kini dili itugot.

A. Kasaysayan sa Ministriya (o Buhatan) sa mga Magbabasa sa Pulong sa Dios

Sa tuig 150 A.D., si San Justin naghisgot mahitungod sa pagbasa sa pamalandong sa mga apostoles ug
sa mga sinulat sa mga propeta sa panahon sa kasaulogan sa pagpikas-pikas sa pan. Paglabay sa 60 ka
tuig, si San Hipolitus naghisgot mahitungod sa pag-ordinar sa mga obispo, mga pari, mga diyakono, ug
sa pag-instalar sa mga magbabasa. Ang ordinasyon gihimo pinaagi sa pagpandong sa mga kamot sa
ibabaw sa mga kandidato, samtang ang intalasyon gihimo pinaagi sa pagtunol sa basahon ngadto sa
magbabasa. Bisan sa bag-o pa ang Simbahan, diha na ang gitawag nga “schola lectorum.”

Sukad sa ika-napulo nga siglo, ang pagka-magbabasa nahimong ang-ang sa pagpangandam sa

ordinasyon sa pagka-pari. Ang ministriya sa pagka-magbabasa nahimo lamang usa ka pormalidad
tungod kay ang diyakono man ang magbasa panahon sa Misa. Human sa Batikano II sa 1972, diha
lamang nahitabo ang kabag-ohan nga gihimo ni Santo Papa Pablo VI. Ang pagka-magbabasa gibalik
paghatag sa mga layko, ug dili lamang alang niadtong nangandam sa pagka-pari.

B. Kinaiya sa Ministriya

Ang pagka-magbabasa dili lamang usa ka buluhaton sa pagtabang sa pari panahon sa Misa. Dili lamang
kini aron sa pagpakita nga adunay aktibo ug importante nga papel ang mga layko karong panahona.

Ang mga prinsipyo nga gisunod diha sa pagbag-o sa Liturhiya sa Katoliko Romano, nga makita diha sa
dokumento nga Sacrosanctum Concillium, naghisgot sa duha ka bahin sa Misa, ang Liturhiya sa Pulong
ug ang Liturhiya sa Eukaristiya. Kini sila nahimong usa ka akto sa Pagsimba (SC 56). Sa unang bahin sa
Misa, ang Ginoo namulong ngadto sa Iyang katawhan pinaagi sa Balaang Kasulatan ug diha sa wali. Sa
ikaduhang bahin sa Misa, ang katawhan mitubag pinaagi sa pagpasalamat ug pagdayeg. Ang Liturhiya
sa Pulong dili lamang usa ka pasiuna sa Liturhiya sa Eukaristiya. Ang Misa usa ka hiniusang buhat diin
kita nabusog sa Pulong sa Dios ug sa Iyang Lawas,nga naghatag kanato og kinabuhi.

Busa, ang pagka-magbabasa usa ka importante kaayo nga porma sa ministriya sa Liturhiya. Si Santo
Papa Pablo VI nag-ingon nga:
Ang magbabasa kinahanglan nga magma-amgohon sa ministriya nga iyang gidawat ug
maningkamot sa pagpangita sa hustong pamaagi aron pag-angkon nianang mainiton ug buhi nga
gugma ug kahibalo sa Balaang Kasulatan nga maoy makahimo kaniya nga hingpit nga disipulo sa
Ginoo (Ministeria Quaedam).

Kung basahon ang Balaang Kasulatan diha sa Simbahan, ang Ginoo mismo namulong ngadto sa Iyang
katawhan. Busa, angay nga maminaw gayud ang tanan sa pagbasa, uban ang pagtahud. Mao kini ang
labaw nga elemento diha sa Liturhiya (GIRM, 19). Ang makabusog ug makapalahutay nga pulong
gitugyan sa mga magbabasa. Ang magbabasa mao ang nagpataliwala aron makadungog ang mga
sakop sa asembleya sa pulong sa Dios nga gipadayag ug giabli alang kanila. Bisan kun epektibo na
mismo ang Pulong sa Dios, diha sa Misa kita gibusog sa Pulong dili pinaagi sa pribado nga pagbasa,

1
 kundili pinaagi sa akto sa relasyon tali sa magbabasa ug sa mga sakop sa asembleya. Ang magbabasa
mao ang espirituhanon nga sumusunod sa mga propeta diin namulong ang Dios ngadto sa Israel, aron
sa paghagit ug paghupay sa Iyang katawhan. Ang pinaka-unod niining maong ministriya sa Magbabasa
mao ang pagsangyaw sa Pulong sa Dios ngadto sa asembleya. Ang mga Magbabasa dili mga Tiglitok
lamang sa pulong. Dili unta sila angay tawgon nga “magbabasa.” Angay unta silang tawgon nga
Tigsangyaw sa Pulong sa Dios.

C. Espiritualidad sa Usa ka Magbabasa

Kining maong ministriya, sama sa ubang mga ministriya, nagtawag sa paghigugma sa Simbahan. Kay
kun wala kini, walay mahitabo nga pagtahan sa kaugalingon. Ang maayo nga magbabasa kanunay nga
aktibo ug komitido nga sakop sa Kristohanong katilingban.

Sa partikular, ang magbabasa angay nga nahigugma sa Pulong sa Dios – nakasabot ug mituo sa Pulong
sa Dios. Ang Pulong sa Dios dili lamang usa ka pagsaysay sa panghitabo nga angay paminawon, o usa
ka tawag nga angay tubagon, kundili ang Ginoo mismo mao ang nakigsuod sa tawo. Si Santo Papa
Pablo VI naghisgot nga ang relasyon tali sa magbabasa ug ang mga pagbasa usa ka suod ug personal
nga relasyon; sama sa relasyon tali sa suod nga mga higala, o tali sa magtiayon, o tali sa ginikanan ug
mga anak. Ug ang Pulong sa Dios nga gipasabot dinhi mao si Jesus, dili lamang mga letra diha sa papel,
kundili buhing Pulong sa Dios diha sa Balaang Kasulatan (mamugnaon, epektibo, ug malahutayon). Ug
labaw sa tanan, mao kini ang Pulong sa Dios nga nahimong Tawo diha ni Jesus.

D. Mga Puntos nga Angay Hatagan og Pagtagad sa Usa ka Magbabasa

Kinatibuk-ang Prinsipyo

Kung ang usa ka magbabasa modawat sa papel sa usa ka propeta, iyang trataron ang mga teksto nga
gisalig kaniya nga dili usa ka basahon lamang, kundili daw iyang kaugalingon nga mga pulong.

Kinahanglan iya kining isangyaw nga daw wala pay laing nakadungog niini sukad-sukad, bisan pa kung
makadaghan na kini gibasa. Gani, kinahanglan kita mag-amping pag-ayo diha sa pagbasa sa mga
teksto nga kanunay nang nadungog sa mga tawo; nga basahon kini nga daw lab-as pa ug adunay mga
bag-ong pagtulon-an gikan niini. Ang usa ka magbabasa “kinahanglan tinud-anay nga kwalipikado ug
maampingong giandam aron ang mga magtutuo makabaton og mainiton ug madasigong gugma alang
sa Balaang Kasulatan diha sa ilang pagpaminaw sa gibasa nga balaang mga teksto” (GIRM, 66).

Mga Partikular

(Kinahanglanon nga Kahibalo)

1. Ang usa ka magbabasa kinahanglang nasayud sa teksto sa bibliya. Kinahanglan nasayud siya sa
porma sa napiling pagbasa (sugilanon, propesiya o pasidaan, pagpangasaba, pagpahinumdom,
balak o awit o panultihon; mga sulat sa lain-laing katuyoan). Nagpasabot kini nga ang iyang
hunahuna makasulod sa hunahuna ug kasingkasing sa mga balaang magsusulat. Kinahanglan nga
iyang hatagan og pagtagad ang kahibulongang mga kasinatian sa maong mga magsusulat (si Hosea
wala nihunong sa paghigugma, sa pagpasaylo, ug sa pagdawat pagbalik sa iyang maluibong asawa
sama sa paghigugma sa Dios kanato; si Juan kumbinsido nga ang Dios gugma!). Usa ka maalamon
2
 nga lakang ang pagpangayo og tabang diha sa pag-angkon og kahibalo mahitungod sa kasaysayan,
ug pagsabot sa kahulogan, sa mga teksto.
2. Iya usab nga hatagan og pagtagad ang mga pagbasa subay sa liturhikanhong tuig ug sa Misa sa
maong adlaw. Unsa ang liturhikanhon panahon karon? Ang mga pagbasa nagpadayag ba sa
malipayong pagpaabot sa Adbyento, o sa mahigugmaong paghinulsol sa Kuwaresma, o sa solemne
nga paglipay sa Pagkabanhaw? Adunay partikular nga mga pagtutok ang mga Dominggo ug Adlaw
nga Iglilihi – ang mga Ebanghelyo mao ang basihanan niini.

(Mga Kahanas nga Angay Tun-an)

3. Ang paglitok ug ang pagpadayag kinahanglan nga maayong pagkatakdo aron mahimong epektibo
ang kinatibuk-an natong gitanyag ngadto sa asembleya. Bisag unsa pa kanindot ang sugilanon,
kung ang magbabasa kulang sa hustong paglitok ug pagpadayag, mawala ang gahum sa pagbasa.
Ang ministriya nagkinahanglan og maayong tingog, maanindot, tin-aw, ug sayon masabtan. Dili
lamang kini natural nga gasa; nagkinahanglan kini og pagbansay nga angay gayud buhaton sa usa
ka magbabasa, ug sa umaabot nga mga magbabasa.
4. Kinahanglan nga aduna siyay maayong relasyon sa asembleya; motan-aw gayud sa mga mata.
5. Angay siyang masayud kanus-a siya mohunong. Importante ang kahilom. Ang dinali-dali nga
pagbasa makababag sa maayong pagpamalandong.
6. Isip magbabasa mouban ka sa pag-ampo sa katawhan diha sa Katilingbanong Pag-ampo; ipakita nga
aduna ka’y pagtagad sa katawhan; o diha sa pagpahibalo sa mga kalihukan sa Simbahan.
7. Ilitok sa husto ang mga pulong ug mga ngalan.

(Disiplina)

8. Likayan ang mga lihok nga makabalda sa katawhan. Ipakli ang mga pahina sa hilom. Kung
kinahanglan nga moigham, himoa kini sa paagi nga hinay ug dili makakuha sa atensiyon. Ang
pagsul-ob sa antipara ug ang pagtrapo niini diha sa atubangan dili kabahin sa liturhikanhong lihok.
Ang usa ka magbabasa kinahanglan disente nga tan-awon, may pagtahud sa pulong nga iyang
gisangyaw ug sa katawhan nga iyang giatubang – ang katawhan sa Dios.

(Kinaiya)

9. Gikinahanglan ang kanunay nga pagbansay ug makatabang ang presensiya sa kwalipikado nga tawo
nga makahatag og komentaryo o feedback. Angay kini nga buhaton sa regular nga paagi diha sa
mga panday-buhat (workshops) o mga pagpalab-as nga pagtulon-an. Ang makanunayong
pagbansay, uban sa makatabang nga mga komentaryo, maoy makahatag og kasegurohan sa
padayon nga maayong pagdala sa magbabasa sa iyang papel. Ang pagbalik-lantaw wala lamang
naghatag og pagtagad sa paglihok sa mga magbabasa, kundili hasta usab sa ilang kadasig ug
espiritualidad.

Ang pagka-magbabasa usa ka ministriya, dili kini usa ka dungog kundili usa ka serbisyo. Dili kini usa ka
sayon nga buluhaton. Isangyaw niya ang Pulong sa sulod ug gawas sa panahon (2 Tim. 4: 2, 5).
Boluntaryo ang pagpadayag niya sa Pulong. Ang pulong nga “boluntaryo” gikan sa pulong nga
“voluntas” sa Latin, nga nagpasabot og “kabubut-on” - usa ka abilidad sa tawo, usa ka gasa gikan sa
Dios. “Kabubut-on sa kabubut-on!” Kabubut-on sa tawo nga nagtuman sa kabubut-on sa Dios!

3
4