Professional Documents
Culture Documents
MENU0: 00
Sinthani mtengo pa Wikidata
Zambiri
Source of Nguruwe, ziboda za nkhumba, chiwindi cha nkhumba, mapazi a nkhumba,
chikhodzodzo cha nkhumba (en) Tanthauzirani, mafuta a nkhumba osweka (en)
Tanthauzirani, matumbo a nkhumba (en) Tanthauzirani ndi mchira wa nkhumba (en)
Tanthauzirani mtengo wa Wikidata
Misonkho
Kingdom Animalia
Phylum Chordata
Kalasi ya Mammalia
Dulani Artiodactyla
Banja la Suidae
Mtundu Sus
Mitundu ya Sus scrofa
Subspecies Sus scrofa domesticus Sinthani mtengo pa Wikidata
Erxleben, 1777
M'ndandanda wazopezekamo
1 Taxonomy
2 Mbiri
3 Kubereka
Khalidwe
Mitundu 5
6 Zaulimi
7 Biology
8 Kafukufuku wamankhwala
9 Nkhumba ngati chakudya
9.1 Kuphika nkhumba
Nkhumba 10 monga ziweto
Kusamalira 10.1
Matenda
Zojambula 12
13 Zolemba
Maulalo akunja
Misonkho
Nkhumba zoweta nthawi zambiri zimawerengedwa ngati zazing'ono za nkhumba
zakutchire, zomwe Carl Linnaeus adazitcha Sus scrofa mu 1758 zitachitika izi, dzina
lodziwika bwino la nkhumba zoweta ndi Sus scrofa domesticus. [1] [2] Komabe, mu
1777, a Johann Christian Polycarp Erxleben adasankha nkhumba zoweta ngati mtundu
wina wosiyana ndi nguluwe. Adampatsa dzina loti Sus domesticus, lomwe mpaka pano
akatswiri ena amisonkho amaligwiritsa ntchito. [3] [2] komabe, mu 1777, Johann
Christian Polycarp Erxleben adasankha nkhumba zoweta ngati mtundu wina wosiyana ndi
nguluwe. Anamupatsa dzina loti Sus domesticus, dzina lomwe amagwiritsidwabe ntchito
ndi akatswiri amisonkho. [4] [5]
Mbiri
[chithunzi]
Gawo ili likufuna chitukuko. Mutha kuthandiza pakuwonjezera.
Kubereka
[chithunzi]
Gawo ili likufuna chitukuko. Mutha kuthandiza pakuwonjezera.
Khalidwe
[chithunzi]
Gawo ili likufuna chitukuko. Mutha kuthandiza pakuwonjezera.
Lembani
[chithunzi]
Gawo ili likufuna chitukuko. Mutha kuthandiza pakuwonjezera.
Zaulimi
Zikamagwiritsidwa ntchito ngati ziweto, nkhumba zoweta zimadyedwa makamaka ngati
nyama, nkhumba. Zakudya zina zopangidwa kuchokera ku nkhumba zimaphatikizapo soseji
ya nkhumba (yomwe imaphatikizapo chipolopolo chopangidwa ndi matumbo), nyama
yankhumba, gammon, nyama ya nyama ya nkhumba. Mutu wa nkhumba utha kugwiritsidwa
ntchito kupanga zotsekemera zotchedwa mutu tchizi, zomwe nthawi zina zimadziwika
kuti brawn. Chiwindi, chitterling, magazi (a pudding wakuda), ndi nyama zina
zankhumba zomwe zimagwiritsidwanso ntchito ngati chakudya. Mu zipembedzo zina,
monga Chiyuda ndi Chisilamu, nyama ya nkhumba ndi chakudya chosafunika. Pafupifupi
1.5 biliyoni amaphedwa chaka chilichonse kuti apeze nyama. [6]
Kugwiritsa ntchito mkaka wa nkhumba wodyedwa ndi anthu kumachitika, koma chifukwa
cha zovuta zina pakuupeza, pamakhala malonda ochepa.
M'mayiko ena omwe akutukuka komanso otukuka, nkhumba zoweta nthawi zambiri
zimasungidwa panja m'minda kapena minda. M'madera ena, nkhumba zimasiyidwa
ndikudyera m'nkhalango momwe zimatha kusamalidwa ndi nkhumba zakutchire. M'mayiko
otukuka monga United States, ulimi wa nkhumba wasintha kuchoka kuulimi wa nkhumba
ndikuyamba ulimi wawukulu wa nkhumba. Izi zimabweretsa zotsika mtengo, koma zimatha
kubweretsa zovuta zazikulu. Pamene ogula ayamba kusamalira zaumoyo wa ziweto,
kufunikira kwa nyama yankhumba zomwe zidyetsedwa m'maiko awa kwakula. [7]
Zamoyo
[chithunzi]
Gawo ili likufuna chitukuko. Mutha kuthandiza poukulitsa.
Kafukufuku wamankhwala
Kafukufuku wamankhwala amagwiritsa ntchito nkhumba zambiri, chifukwa zimakhala
zofanana (anatengera thupi) mwakuthupi (90) mwa anthu 90, ngakhale sist