Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Manyeto-Reolojik Motor Takozu Titreşim Karakteristiklerinin İncelenmesi - PDF Ücretsiz Indirin

    Uploaded by

    Erdiner Parmaksız
    8 views6 pages

    Original Title

    Manyeto-Reolojik Motor Takozu Titreşim Karakteristiklerinin İncelenmesi - PDF Ücretsiz indirin

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    8 views6 pages

    Manyeto-Reolojik Motor Takozu Titreşim Karakteristiklerinin İncelenmesi - PDF Ücretsiz Indirin

    Uploaded by

    Erdiner Parmaksız

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 6
    Utustararast Katilmlt 17, Makina Teorisi Sempozyumo, Lzmir, 14-17 Haziran 2015 Manyeto-Reolojik Motor Takozu Titresim Karakteristiklerinin incelenmesi 1. Torkicat Gazi Cniversitesi Gret—Bu calsgmacia, Manyoto-Reolojik (MR) ‘akigkan motor takozlari tasarlanmis ve karakteristikleri belirienmistir. Itk olarak, bilgisayar oriaminda CAD programt kullantlarak 3 farkit prototip tasarlanmste. Daha sonra, MR sivi akigi kontrol eden elekiro- miknatison manyetostatik analizleri yapulmistr. Tasarim yapilan prototiplerin imala yapilatktan sonra, bu ‘protoriplerin kavakteristiklerinin belirlenmesi amaciyla statik ve dinamik testleri bu amag igin ézel olarak firetiimis servo-hidrolik test dnitesi_—_ ile gerceklestirilmistir. Statik testler 0-10 mm yer degistirme ile yapumistir, Dinamik testler 0-100 Hz araliginda =0,1 mm, =9,5 mm, #1,0 mim, 2,0 mm genlikler icin ve 0-20 He araliginda =30 mm ve +40 mm genlikler icin japlmigir. MR motor takozlarm yam stra, gelencksel ‘hidrolikt takoz ve elastomerik takoz igin de aym testler tygulanmistr. Test sonuglari incelenerek bu takozlar arasindaki farklar aciklanmns ve MR takozlarn frekans ‘aralgindaki kavakteristigi belirlenmist. AnabtarKelimeer, Manstoreloiksbagan, MR motor takora, sank snd Abstract—Jn this study, semi-active engine mounts containing magnetorheological (MR) fluid were designed using @ CAD software and three different types of MR ‘mount prototypes were manufactured to investigate their ‘characteristes experimentally. Magnetostatie analysts ‘and experimental validation was performed for the designed electromagnetic coil which coutrols the MR fluid flow and the gap size was determined MR mounts ‘were tested statically and dynamically using a servo- hydraulic rate machine. Static tests were performed etween 0-19 mm displacements. Dynamic tests were performed under 0-100 Hz sinusoidal excitation “frequencies with =0.1 mm, =0,5 mim, +1,9 mmm, +2,0 mm ‘displacements and inider 0-20 Hz sinusoidal excitation frequencies with =3,0 mm, +40 mm displacements ‘Besides MR mounts, hydromount and top elastomeric mounts were tested with the same test procedure. After analysis of test results, different mount properties are explained and MR mounts characteristics in frequency domain are shown. Keywords: Magneto ological Fuld, MR Engine Mount, sem tive suspension * meron ga ont 4 ener gas edue 6. Kelest Gazi Cniversitesi 1. Girly Motor talrik kuvvetleri, gaz basines ve balanssiz uvvetler tagtlardaki baslica titresim kaynallarsdr Goniimizde " kullanslan “motor takozu —tasarimlart ‘motordaa sasiye ietilen titresimleri sGatmlemek isin kabul edilebilir seviyede olsa da daha hafif ve yiksek tis araclanin yapilmasina yonelik galismalardan dolay: ‘motor baglantlaninm performansun iyilestirmeye sirekd intiyas duyulmaktadr [1]. GUntimlz otomotiv sektOrinin cdilimi, yakit tiketimini ve emisyon oranlarim azaltmak yéniindedir. V6 ve V8 motorlar igin, erektidinde sadece 3 ya da 4 silindiri aktif galistran defigken silindir yOnetimi sistem’ geligtirilmis, daha faala gle sahip ve yksek verimlilikle galisan hibrit sistemler Tasarlanmistr. Ancak bu sistemler gUrQltd ve titresim problemlerini de beraberinde getirmistir [2]. Sispansiyon sistemleri pasif, yartaltif ve aktif olmak Qzere Og gruba ayrai, Bu sistemler arasinda en performanslst akti sispansiyonlardix. Aacak aktif’ sspansiyonlarin karmasikligindan ve maliyetinden kagmmak igin yan aktif sispansiyon —sistemleri tasarlanmytir. Pasi sistemlerdeki damper elemam yerini galisma sartlanna gére ayarlanabilir dampere buakmustr. Orifis alamm Golayrsiyla akisa_kargi direnci degistirerek damper kuvveti ayarlanur [3]. Reoloji, malzemelerin deformasyon ve akip Gzelliklerini inceleyen bilim dalidir. MR akiskanlar, viskoz bir svi iginde mikron boyurunda metal partikller igeren ve uygulanan manyetik alan ile birikte reolojik ozellikleri Kontrol edilebilen sivilardir, MR akiskan; tasiyiet sivi, manyetik toz ve dier katkt addelerinin birlesiminden olusmaktadsr. Tagiyict sivi olarak mineral yag, sentetik hidrokarbon yas, silikon ‘yagi, su ve alikol Kullaniir. Manyeti toz olarak demir arboail, demirkobalt alasims, nikel alagumlan siklikla kullamimaktadir. Tane boyutu 1 ila 10 mikron arasinds olan manyetik tozlar hacimce 920 ila %40 oranlarinda tasiyier swt igine lave edilir. MR stvisma ayrica badlayic: maddeler, tiksotropik akiskanlar, asinma ve siirtinme Gnleyici maddeler ve anti-korozif kath ‘maddelesi eklenerek manyetik tozlann sav: iginde gékelmemeleri ve homojen olarak dagilmalan saglansr [4]. MR stvist ilk olarak 1948 yilinda, Jacob Rabinow"un patentini aldiGs Kavrama uygulamasiyla ortaya gukmustir. Winslow, 1949 yilinda MR sivisinin, Kendi calismasinda ortaya koydugu Elektro-Reolojik (ER) siviya benzer ozellikler gésterdigiai soylemistiz. Bu yillarda, ER ve ‘MR svisiaa yénelik yayunlar ve patentler alimis; ancale ER swisimm ticari olarak kullaulmasmm zorlugu ‘Ulustararast Katilimlt 17, Makina Teorisi Sempozyumo, lzmir, 14-17 Haziran 2015 anlagidsktan sonra galigmalar MR. sivisina yOnelmistir [5]. MR srah yarraktif sistemlerin, otomobil sispansiyonlarinda kullanimasinin yararlat —farkls rastumacilar torafindan aragtmsimsytr [6]. lk olarak 2002 yilinda, General Motervun trettigi Cadillac's Seville modelinde, strekli kontrol edilebilir MR amortsérleni igeren ve standart donanima eklenmis MagneRideTM sispansiyon sistemi ile ticari olarak keullamimaya baslanmuslardur. Ardndan sesiti Ureticiler tarafindan baska modellerde de bu sistem uygulanmaya bajlammisir [7]. Otomobil séspansiyontarmn yam sia, MR sénimleyiciler yo! ve arazi_tesitlannm siricd koltugu sispansiyon sistemlerinde kullamlacak sekilde tasarlanmystr [8]. Bu sistem, LORD firmasinm Motion Master stray yOnetim sisteminde ticeri olarak kaullazslmstr [9], MR sGatmleyici insaat mobendislis uygulamalarinda yer alas. binalanin depreme karst Korunmasinda Ge Kéiprilerdzerindeki_kablo titeimlerinin s6atimlenmesinde kullanulmsst (10). Bie Giger uyaulamada, LORD firmasim MotionMaster sistemindeki soatimleyici, Biedermann Motech GmbH firmasinm gelisirdigi protez bacak uygolamasinda keullamimis; sensdrler ve kontyolcd kullanlarak protez bacafia, yokus gikma ve inme hata bisiklet kullanma Szelliai kazandinimustr [11]. MR stvalann baska bir uygulama alam da frenler ve kavramalar olmustur. Lord firmast tarafindaa detilen MR fienler egzersi2 aletlerinde, pomatik aktatdrlerde, kablolu direksiyon sistemlerinde kullamimitir [12]. Bu galigmalarn yan ssra, MR motor takozu kullanan ilk ticai uygulama 2010, model Porsche 911 GT3 olmustur ve Delphi tarafindan dluyurulmustur [13]. Manyeto-reoojik aligkanls yarsaktif sistemlerin araslaria bisincil stspansiyon sistemlerinde ‘kullaniimas: manyetoreoloji alaundaki en yayain arasiirmalardan olmakla birlikte ticari olarak da farkls firmalar tarafimdan —uygulamaya _geyirilmistir. ‘Ataslurmacilar tarafindan elektro-reololik ve manyeto- reolojik akiskanlt gesitli motor takozu tasarimlars yapilmy ancak gitnimize kadar sadece bir ticari ‘uygulama gergeklesebilmistir, IL, Materyal ve Metod ‘MR takozua Ost kismunda bir elastomer eleman bulunur, Bu eleman motorun air: tapir. Takozun orta kismnda, takozu alt ve ist siv1 haznesi olarak bélen ara plakalar ve alt kisimda alt hazmeye gegen siviy1 tasiyan bir elastik diyaftam bulunur. Geleneksel hidrotik takozlari aksine ara plakalarin yapist farkiidht. Plakalar igine elektro-miknatis ve Karsiikls nlvelerden olusan MR valf olarak adlandirslan kisim yerletirilmistiz. MR valt igindeki clektvo-msknatssa farklt akimlarda elektrik vygulayabilmek isin elekto-nuknatisa baglanan kablo takoz disina cikarle Bu calismada ug fark karakteristige sahip MR takozlar tasarlanmustir. Bu takoz tipleri sekil 1 ve sekil 2'de g6sterilmistir. MR delikli takozda delik sayisi 8 ve 16 delik sayisina gore degistiilerek iki farkli tip takoz clde edilmistir. MR slotia takozda ve MR deliklitakozda, ‘mevcut hidrolik takozun pargalarindan Ost g6vde (1), gaa (8), simirlandiric (2) ve diyadiann (7) kullanilensstr Sell 2 Dei up ara plaka MR rotor tkoms Elastomer fist 6vde Ssmarlandirier Alt plaka Ust plaka Bobin Elektro-maknatis Diyatam Gan Nive 0, Nave kargilfa Manyetik alan uygulanmass ile bitlikte MR akagkan fgindeki metal tozlar, manyetik alan yontnde straya izililer. Bu durum MR akiskanin akis yéntinde akmaya karst direncini arturw. MR sivisiuin viskozitesini m1 yavaglatmak gin yeterli akma olusturuimas: gerekis. MR srvisinia akma gerilmesiai silmesi ‘Uluslararasi Katilimlt 17, Makina Teorisi Sempozyumn, lzmir, 14-17 Haziran 2015 arturmak igin sivinin akts kanal igindeki manyetik alen siddeti artufmalsdr. er $413. Manso tate model Sivisinm Ost hazneden alt hazneye aktuga kanal iginde yeterli miktarda manyetik alan siddeti olustuaundan emin olmak isin sonfu efemanlar yOntemiyardamiyla statik ‘manyetik onaliz yapilmssts. Olugturulan manyeto-statse ‘model gekil 3°de gésteriimistir Analizde 262 Ontinde bulundurulan faktérler: © MR sivisi olarak LORD firmasin MRF-132DG ‘trond kullanilmsir ve anatizde bu sit igin LORD firmast tarafindan salanan B-H egrisi kullanilmistir. ‘© Digik karbonlu gelik isin Maxwell Student Version pfogranu isiadeki B-H efsisi kullanlaust. ‘Sovimin aktids Kanal genislifi 2 mm olarak alanis Kégelerde ve simr noktalardaki kayiplar ihmal edilmistir. © Elelarik devresinin 12 volt ve maksimum 2 amper ile salistuslacads digintentistr. ‘SimBlasyonlar “Maxwell Student Version” program: kullamslarek 1.5mm, 2mm, 3mm, 4mm kanal genislikleri ve farkl nive Slgileri igin yapiimustir. Yapslan analizler sonunda manyetik aki gizgileri, manyetik aki yodunlugu ve monyetik alan siddett dagilimlan ineelenmistiz. Analiz somuclarma gore manyetik devre pargalarinin boyutlarma karar verilmistir. 400 sarim sayrst olan ve 0,50 mm gaplt emaye kapli bakir tele sahip silindirik tip elektro- muknatis kullandmasina karar verilmisti. Analiz sonuslarm dogrulamak isin sekil "de gésterilen lnboratuva: ortamunda Yokogawa 3251 gausmetre ve sabit akima ayaslanabilir ag Kaynagi Kullanddarak kanal iginde olugan manyetike aka yogunlugu olgiimistir. Deneylerde elde edilen manyetik aki youunlugu degerleri ‘bavanin manyetik gegirgenlifi (Ujay~4e x 107 VsiAm) ile garpilarak —manyetik alan giddetidegerleri hesaplandiktan sonra sontu eleman analiz sonuslarryla argdaytrsarak, —analiz —sonuglaran —twtarlais ogrulanmsster. Seki Gnosmee ve sab aimn ayaianbiir 205 Rayne IL. Deneyler Deneylerin gergeklestirildigi Inboratuvar ve deney ckipmaniart sekil $'degésterilmistir. Test taitesi alt ‘kismunda tari olusturaa bir servo-hidrolik pistoa ve Ost kasminds olgim yapen yk heresinden olupmaktedi. [5 istasyonu izerindeki yazilun aracihrylayapilacak deneyler isin program olusturuimakta ve bu programn test tnitesinde galiytmimast kontrolet aracihgtyla ergeklestirilmektedir. Takozlara MR sivisim doldurmak isin Ozel olarak tesarlanmi vakumlu dolum dizenedi ‘retilmigtir. Deneylere baslamadan Gnee MR takozlara MR savisi dolum dzeneli kullanslerak doldurulmus ve daha sonra bu takozlar test Unitesine sekil 6'da posterildigi gibi baglanmusti. Akim kaynagi ile test swasinda MR takozlara fark akimlar uygulanmis ve is istasyonunda olusturulan program sayesinde tlm takoz tipleriigin ayns sartlasda deneylertekraredilmastis. Sek 6 MR koran MTS Tet Chass tasanmast ‘Uluslararasi Katilimlt 17, Makina Teorisi Sempozyumn, lzmir, 14-17 Haziran 2015 Tom deneyler belirlenen prosedaron i istasyonuna programlanmast ve tim takoz tipler ign kullanimas ile gergeklestirilmistr. Oncelikle, motorun bir takoza dilgen agsisbans temsil etmek igin, deney Gncesi test pargasina 1000 Na yok uygulanmayts. Test ssasmda hidrolik pistonun Komumu LVDT (Gogrusal yer debistime sensoru) yardumryla Kontrol edileek belirlenen genlikte ve frekanslarda sins dalgalan olusturulmustur. Takozun st Kismuna iletilon kuvvet yk hres ile dlplmilsttr Bu oleilen dederler takoza uyaulanan ortalama vet, kuvvetin genligini ve fekansim belirlemek igin keullamimustir. Test yazium Kullaslarak Gnce statik test yapikmstr. Ardindan 1 ile 100 Hz arasinda rasta, 20,5 mm, 21,0 mm, £2,0 mm, 20,1 mm genliklerde ve 1 ile 20 Hz arast 23,0 mm, =4,0 mm genliklerde dinamik test uygulanmusts. =3.0 mim, 240 mm geoliklerde ciazm kapasitesi yeteli olmadifs igin deneyler sadece lasik frekens araiséanda yopuknistw. Dinamik testleria ‘itiminde statik test tekrarlanmsgtr. Bu test rast thm motor takozu varyasyonlan igi ym gekilde vuygulanmiss. Takoza uygulanan akim degitildikce tim deney suras tekrarlanmistr. Boylece MR. takozun fark slamlardaki davranisim —gOsteren_veriler toplanmustr ‘Akim kapali dorumda, takez tipleinin dinamik kabklan oyn ayn Slgilmigtix. Dinamik kathiklanm fiekansa give debisim sonuclars, dOs0k genlik olarak alman =0,1 mm igin Sekil 7de ve yOksek genlik olarak alman =1,0 mm genlik degeri isin Sekil Se verilmistir MR 8 daliklitakozda en yiksek dinamik katihk degerlers elle edilmigts. CUnki ara plakalar tzerindeki kanal lamin kigOlmess sonucu siviain akmaya kare dienes artous ve sivinin alt hazneye secisi zorlagauyts. MR 16, elili takozun Kanal genigligi MR slotlu takozua kanal senisliinden daha kigike olmasina ramen IS Hz ve ‘zeri frekanslarda MR slotlu takozda daba yiksek dinamik kauhk deBerleri elde edilmigtir. Bunun neéeni slot tipi dikdértgen gcometrde frekansinartmastyl akisa karst dabafaziadireng olusmasiér eS Se ig ‘Seal 7 20,1 ma gel in dina Katia Beka gor demi ue) ee ‘Yiiksek genlik olarak alinan +0,1 mm genlik igin, MR 8 delikli, MR 16 delikli ve MR slotlu takoz tiplerinin farkl: aksmlarda Kargilagtyaimast yepilmss. dinamik Katlgin fiekensa gore degigimi ve ttvegim gesirgenlifinin trekansa gore deBisimi efrileri swranryla sekil 9 ve sekil 10°da gdsterilmistir. 0,1 A. akum Gegerlerine kargiik gelen eiriler incelendiginde katulk degerlerinin alum kapel: durumdaki katihk degerlerinden yilksek oldugu ve efrinin dizlestigi gorulmistir. Akuma arttriimasiyla elektro-miknatisin olosturdusu manyetik alan artmis ve dolayisiyla kanal igindeki MR s1visimin viskozitesi artmisbr. Béylece MR sivisinin akmaya Karst direneinin artmasiyla uygulanan kuvvete karst olusan direng kuvvetinin artmast takozun katigan: artrmistr 0.2 A akim uyguland:Binda her tg tip takozda da kanal igindeki MR sivist akigt bloke olmustur. Takoz lastomerik takoz davraniyina benzer bir davranig 0stermeye baslamug ve katiik eBrisielastomeriktakozda oldugu gibi diz sekil alauste, Kaulk degerinin elastomerik takoz icin dlgtlen degerlerden daha buytk olmast takozun igindeki sivi ile birlikte kathian artmasmdan keynaKlanmaktedir. MR 16 delikitakozda ise akiy 0,1 A’da bloke olmustur. Bumun nedeni digi genlikli kuvvet ile olujan kayma gerilmesinin MR sivisinin akma gerilmesinden kigik olmasi sonucu aktgin bloke olmasidir. Delik gaplarinin MR & delikli takoza aire daha blyok olmasina ragmen MR 16 delikli takozda ‘Borblen bu davrants gok dayak genliklerde galisildyzindan Kaynaklanmaktadse. Bu durum ancak matematiksel model ligttlerek ve deney somuclar ile model dogrulandiktan Sonra tam olarak agiklanabilir Tram glib ‘isan ates Gokansa gore despises ‘Uluslararasi Katilimlt 17, Makina Teorisi Sempozyumn, lzmir, 14-17 Haziran 2015 ‘Seki 10 Fark lamas fa akoe pen ipa 20,1 am gelilte "aeepm gopgeliin Schama ge detsns Yoksek genlik olarak alinan Ginamik Kabhgin fiekansa gire dei geyirgenliinin fiekansa gore deBisimi egrileri MR slotlu, ‘MR 16 dolikli ve MR § deliklitakoz tpleri isin sirasry gekil 11 ve gekil 12'de gOsterilmistir. Grafikler incelendiginde 20,1 mm genlikte elde edilen sonuglaris benzerlik g6riilmektedir. Akum degeri 0,1 A'ya ayarland:dinda takozlarm kauhklan disk frekans aralsgnda artis, yoksek fekanslarda azalmistr, Bu frekans gegipi 15 ila 20 Hz arasina denk geimektedir, MR 16 delikli takozda 0.1 A’da akigin bloke olmadigs ve atshgin artugi gGvilmigtir ancak diger takozlardan farklt olarak MR.16 delikli takozda yOksek frekanslarda katdik degeri azalmams, artmistir. Akim 0,2 A deBerine getirildiBinde, kanal igindeki basincin olusturdugu kaya gerilmesi MR sivisummn alana gerilmesinden daha dOs0k oldugu isin alas bloke olmustur. Takoz elastomerik takoz davranisi gOstermeye baglamist ‘el 1, Fass lara ik eae ple ign iam othgin ramen sore dep {eK 1D Fess salar ikl takos tiple ign Om ellen ‘rep gesurzesguinfekaasa gre dees 1V. Sonustar Bu galsmada Op fick tp MR tako2 tas ve ima" yap Kang Ye idol takozlann Gzellikein gliirecel daha iy tives yalnumssalayacak br fia olvfurmak smaslanmst: Gaia srsinda daha Gace yapamiy MR {sor glsmata tials inelenmly ve fr asanualar olosturuimustr Elestomerk taker, hidrolik taker. ve Get yapuan MR sll MR 16 delve MB 8 dll takecla ie gergekdeytiien deneyer sonucunda elde edilen sonuglar asagida listelenmistir: ‘+ Elastomer takor ile galisma frekans araliginda aya, sinamik katlhk degeri ele edilmekcedis. Sontimleme ‘zelligi der takozlra are daha digit. 4+ Higrolik tako2 ile dighk ve ytksek ekanslarda fark dinamik katbk ve farkl: ntm degerleri elde cedilebilmekced + Akiy kanal genisidinin MR_tekozan_kerakteri Azerindeki etkisi MR 16 delkli takoz ve MRS eliki tako2 Karilagtinldabanda aril + MR slotlu takozun Kanal slanini daha boytk clmasina ramen, 15 Hz ize fickenslarda MR 16 ell takoza gore daha yakselc kath elde edilmesi ikdSeigen geometili Kanalda daivesel geomet anal gore akg kary diencin bu frekanslarda daha facia olduuna gostermisti. © MR takoz tasanmlan ile hidrolk takozdan daha

    You might also like