Quy trình luyện viết A-V-A

MÔ TẢ
Công thức AVA này sẽ giúp bạn tích lũy kỹ năng viết một cách tự nhiên và loại
bỏ phần lớn công đoạn học ngữ pháp khỏi kỹ năng viết, một điều gần như
đi ngược lại với quan niệm học tiếng Anh truyền thống (vốn cho rằng phải giỏi
ngữ pháp thì mới có thể viết tiếng Anh tốt).
Các bước tập luyện đơn giản đến mức Hưng có thể mô tả nó ngay trong bài
viết này, bạn sẵn sàng rồi chứ?

CHUẨN BỊ
Chọn một tài liệu bằng tiếng Anh (sách, báo, bài viết… đều gọi chung là tài
liệu). Khi chọn bạn chú ý mấy vấn đề sau:
- Về văn phong: có văn phong phù hợp với văn phong bạn đang cần luyện
viết. Ví dụ nếu bạn đang cần viết kiểu bài luận thì hãy chọn tài liệu là các
bài luận. Nếu định viết tiểu thuyết thì chọn tiểu thuyết. Định tập viết theo
phong cách báo chí thì dùng các bài báo…
- Về trình độ: không quá khó, đủ để bạn có thể đọc hiểu khi đã tra từ điển.
Nếu hầu hết các câu bạn đều không tự dịch được (sau khi đã tra từ
điển) thì có nghĩa là tài liệu đó quá khó với bạn, nên tìm tài liệu khác dễ
hơn.
- Nếu tài liệu có sẵn bản dịch (kiểu như sách song ngữ) thì càng tốt, bạn
sẽ có thêm bản dịch tham khảo.
QUY TRÌNH LUYỆN TẬP
Bước A-V: đây chính là viết tắt của Anh – Việt.
Bạn đọc hiểu và viết ra lời dịch ý. Khi dịch thì chú ý là đừng câu nệ chuyện phải
dịch sát nghĩa từng từ (word-by-word) mà bạn chỉ cần dịch ý của câu đó.
Phương châm khi dịch là “Nếu tiếng Anh nói/viết thế này thì tiếng Việt nói/viết
thế nào”.

Nếu tài liệu của bạn đã có bản song ngữ thì bạn không cần phải viết ra lời dịch
nữa. Đôi khi cách dịch của bản song ngữ có thể khác với cách dịch của bạn,
khi đó bạn có thể lấy bút chì ghi chú vào bản dịch của tác giả. Nếu không có
bản song ngữ thì bạn tự viết ra lời dịch theo những gì bạn hiểu, đôi khi có
những chỗ bạn hiểu nhưng cảm thấy khó diễn đạt lại bằng lời tiếng Việt, khi đó
bạn cứ diễn giải ra cho rõ nghĩa mà không cần quá câu nệ về cách dùng từ
ngữ.

Bước V-A: bạn đoán đúng rồi đấy, chính là Việt – Anh.
Đây là lúc bạn chính thức luyện kỹ năng viết tiếng Anh. Sau khi dịch Anh – Việt
khoảng từ nửa trang đến 1 trang tài liệu. Bạn bắt đầu nhìn vào bản dịch tiếng
Việt (là bản bạn tự viết ra hoặc bản dịch sẵn có) và tiến hành dịch ngược lại ra
tiếng Anh. Mỗi lần tập luyện bạn nên dịch Việt – Anh khoảng 10 câu đến nửa
trang tài liệu.

Khi viết ra lời dịch từ Việt sang Anh, bạn chú ý những vấn đề sau. Đây là
những vấn đề mấu chốt đấy!
- Không nhìn lại lời Anh trong quá trình dịch (bạn sẽ nhìn lại bản tiếng Anh
sau khi dịch xong cả đoạn hoặc cả trang chứ không phải trong lúc dịch).
Đừng vội xem bản gốc tiếng Anh sau mỗi câu vừa dịch xong.
 - Bạn sẽ có xu hướng nhớ lại lời tiếng Anh trong bản gốc họ đã viết thế
nào. Tuy nhiên bạn không cần căng thẳng, nếu nhớ được thì tốt mà
không nhớ được thì cũng tốt, bạn cứ việc viết theo vốn liếng tiếng Anh
của mình.

CHÚ Ý
Sau khi viết xong cả đoạn (10 câu – nửa trang tùy khả năng). Bạn xem lại bản
gốc tiếng Anh và so sánh với bản bạn đã tự dịch từ Việt sang Anh. Chắc chắn
sẽ có rất nhiều chỗ khác nhau. Bạn cần chú ý điều dưới đây:

Mục tiêu của bạn KHÔNG phải là viết lại được hoàn toàn giống như bản gốc.

Mục tiêu của bạn LÀ có một vài chỗ viết giống như bản gốc.

Sau khi đối chiếu với bản gốc tiếng Anh xong, bạn hãy cất 2 thứ đó đi (bản tiếng
Anh gốc và bản tiếng Anh bạn đã dịch), lấy ra một tờ giấy trắng mới, nhìn vào
lời Việt và… dịch lại Việt – Anh một lần nữa.

Bạn làm bước V-A này 2 lần (hoặc 3 lần nếu muốn) rồi chuyển sang một đoạn
mới.
Bạn hãy thử luyện tập với khoảng 10 trang tài liệu, sẽ thấy kỹ năng viết tiếng
Anh của mình biến chuyển rõ rệt. Sau khoảng 50 trang bạn sẽ kinh ngạc với
tốc độ viết và sự chính xác trong cách dùng câu từ tiếng Anh của mình.
Mỗi lần chia sẻ công thức này, Hưng lại nhớ đến hồi mới ra trường, đi làm cho
một công ty xuất nhập khẩu. Mỗi lần viết e-mail cho đối tác, chỉ 1 đoạn email
khoảng 5 – 7 câu mà loay hoay viết cả buổi sáng không xong. Giá như hồi đó
biết đến công thức luyện tập này, chỉ tập khoảng 2 – 3 tuần là viết e-mail cái
rụp.
Công thức luyện viết này giúp bạn viết chuẩn ngữ pháp và cách dùng từ như
người bản ngữ bởi bạn so sánh và đối chiếu với chính bản gốc do người bản
ngữ viết.

Điều thú vị hơn là nó giúp bạn không cần phải học công thức ngữ pháp, vốn rất
mất thời gian, rối rắm và khó nhớ. Thay vào đó, mỗi khi có chỗ khó hiểu, bạn hãy
bạn bè hoặc giáo viên để nhờ họ giải nghĩa cho bạn, cách học như vậy thực
dụng và dễ nhớ hơn nhiều.

Bí quyết của công thức này chính là ở chỗ áp dụng nguyên tắc “học 10 nhớ 1”.
Nếu bạn cứ muốn mọi thứ hoàn hảo ngay từ đầu, cứ muốn bài viết phải giống hệt
như bản gốc tiếng Anh… thì bạn sẽ nhanh chóng thất vọng và sớm bỏ cuộc. Một
lần nữa bạn cần quản trị kỳ vọng của mình một cách đúng đắn, hãy nhớ kỹ điều
này:
Mục tiêu của bạn KHÔNG phải là viết lại được hoàn toàn giống như bản gốc.

Mục tiêu của bạn LÀ có một vài chỗ viết giống như bản gốc.

Sau mỗi lần tập một đoạn viết ngắn bạn lại tích lũy được một vài cấu trúc hoặc
cách dùng từ như người bản ngữ. Dần dần, bạn sẽ viết thành thạo, nhanh chóng
và chuẩn xác.

Chú ý bài tập này sẽ gây một tác dụng phụ…

… đó là kỹ năng viết tiếng Việt của bạn cũng sẽ tốt hơn!
Có thể bạn sẽ thích điều này, cũng có thể không, dù sao nó cũng chẳng hại gì ☺
Tuy nhiên mọi phương pháp dù hay đến đâu cũng vô ích nếu bạn không bắt tay
vào hành động. Hãy tiến hành công thức A-V-A này với 1 trang tài liệu bất kỳ,
hãy bắt đầu hành động ngay, và bạn sẽ sớm giỏi tiếng Anh thôi.

Vì tiếng Anh của bạn

Phạm Quang Hưng