Kef 4 Slides - V

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων
Κεφάλαιο 4: Συστηματικές μέθοδοι

επίλυσης κυκλωμάτων
Οι διαφάνειες ακολουθούν το βιβλίο του

Κων/νου Παπαδόπουλου «Ανάλυση
Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων»
ISBN: 978-618-5066-89-5
κωδ. ΕΥΔΟΞΟΣ: 68374128
4 Συστηματικές μέθοδοι επίλυσης κυκλωμάτων
4.1 Εισαγωγή
Η επίλυση ηλεκτρικών κυκλωμάτων βασίζεται σε τρία βήματα:
1. Αναγνώριση της τοπολογίας του κυκλώματος
2. Εφαρμογή των δύο (μόνο) νόμων του Kirchhoff για την
κατάστρωση εξισώσεων που περιλαμβάνουν τους αγνώστους
3. Επίλυση των παραπάνω (γραμμικών) εξισώσεων για τον
υπολογισμό των τιμών των αγνώστων.
Η εφαρμογή των παραπάνω βημάτων με συστηματικό τρόπο μας

επιτρέπει:
• Την ελαχιστοποίηση του αριθμού των αγνώστων και κατά
συνέπεια του αριθμού των εξισώσεων
• Τη χρήση υπολογιστικών εργαλείων για την επίλυση
πολύπλοκων κυκλωμάτων
• Την επίλυση οποιουδήποτε κυκλώματος.
2
4.1 Εισαγωγή
Θα παρουσιάσουμε τις ακόλουθες μεθόδους:
1. Μέθοδο κλαδικών ρευμάτων
2. Μέθοδο ελαχίστων βρόχων
3. Μέθοδο κόμβων.
3
4.2 Μέθοδος κλαδικών ρευμάτων
Έστω ότι θέλουμε να επιλύσουμε το
I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω
κύκλωμα του σχήματος. A
I3
• Αναγνωρίζουμε τους αγνώστους (τα + V1 - + V2 -
τρία ρεύματα) και τα σημειώνουμε 20V + 10V

± V3 R3=20 Ω ±
στο κύκλωμα. -
• Σημειώνουμε τις τάσεις που
σχετίζονται με αυτά (στις B
αντιστάσεις).
Τα τρία ρεύματα συνδέονται με το νόμο ρευμάτων του Kirchhoff

στον κόμβο Α:
Χρειαζόμαστε όμως άλλες δύο εξισώσεις.

4
Αυτές θα προκύψουν από το νόμο
I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω
τάσεων του Kirchhoff στους δύο A
I3
ελάχιστους βρόχους του κυκλώματος: + V1 - + V2 -
20V + 10V
± V3 R3=20 Ω ±
-
Εκφράζουμε τις τάσεις συναρτήσει των B
ρευμάτων στις αντιστάσεις από το

νόμο του Ωμ και καταλήγουμε σε τρεις
εξισώσεις με αγνώστους τα τρία
ρεύματα του κυκλώματος:
5
Έχοντας στη διάθεσή μας τρεις
I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω
γραμμικές εξισώσεις με τρεις A
I3
αγνώστους μπορούμε να + V1 - + V2 -
εφαρμόσουμε όποια μέθοδο θέλουμε 20V + 10V

± V3 R3=20 Ω ±
για να υπολογίσουμε τις τιμές των -
αγνώστων. Γράφουμε το σύστημα σε
μορφή πινάκων και λύνουμε με B
ορίζουσες:
6
Η μέθοδος λέγεται μέθοδος των κλαδικών ρευμάτων, είναι μια γενική

μέθοδος επίλυσης κυκλωμάτων, αλλά δεν οδηγεί στο απλούστερο
δυνατό σύστημα εξισώσεων.
7
4.3 Μέθοδος (ελαχίστων) βρόχων
Η μέθοδος βρόχων είναι μια συστηματική μέθοδος επίλυσης
κυκλωμάτων. Η διαδικασία συνοψίζεται ως εξής:
1. Αναγνωρίζουμε τους ελάχιστους βρόχους του κυκλώματος και
σημειώνουμε το ρεύμα κάθε βρόχου. Εάν το κύκλωμα έχει Ν
ελάχιστους βρόχους, τα Ν ρεύματα βρόχων είναι οι άγνωστοι.
2α. Εάν το κύκλωμα περιέχει μόνο ανεξάρτητες πηγές τάσης,
γράφουμε την εξίσωση που προκύπτει από την εφαρμογή του
νόμου τάσεων του Kirchhoff σε κάθε ελάχιστο βρόχο του
κυκλώματος. Προκύπτει ένα σύστημα Ν εξισώσεων με Ν
αγνώστους.
2β. Εάν το κύκλωμα περιέχει εξαρτημένες πηγές τάσης
ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, αλλά πρέπει να
αντικαταστήσουμε τις τάσεις που έχουν στα άκρα τους οι
εξαρτημένες πηγές με τις κατάλληλες σχέσεις που τις
εκφράζουν συναρτήσει των ρευμάτων βρόχων. 8
2γ. Εάν το κύκλωμα περιέχει πηγές ρεύματος, εξαρτημένες ή
ανεξάρτητες, πρώτα πρέπει να γράψουμε την εξίσωση ορισμού
κάθε πηγής ρεύματος. Συμπληρώνουμε τις εξισώσεις μας μέχρι
τον αριθμό των αγνώστων ρευμάτων βρόχων με τις εξισώσεις
που προκύπτουν από την εφαρμογή του νόμου τάσεων του
Kirchhoff σε βρόχους που δεν περιέχουν πηγές ρεύματος.
3. Λύνουμε το σύστημα των Ν εξισώσεων με Ν αγνώστους και
υπολογίζουμε τα ρεύματα βρόχων.
4. Οποιοδήποτε άλλο μέγεθος του κυκλώματος (ρεύμα, τάση,
ισχύς) προκύπτει από τα ρεύματα βρόχων.
9
Η μέθοδος βρόχων οδηγεί σε I1 I2 R2=10 Ω
R1=10 Ω
λιγότερες εξισώσεις σε σχέση με τη A
+ V1 - I3
μέθοδο κλαδικών ρευμάτων. + V2 -
20V 10V
Χρησιμοποιεί τα ρεύματα βρόχων ± ±
R3=20 Ω
όμως αντί για τα ρεύματα κλάδων. I1 I2
Ορίζοντας τα ρεύματα βρόχων Ι1 και Ι2
τα ρεύματα κλάδων είναι: B
• Για τους κλάδους που βρίσκονται μόνο σε ένα βρόχο, ίσα με το

ρεύμα βρόχου,
• Για τους κλάδους που βρίσκονται σε δύο βρόχους, ίσα με το
αλγεβρικό άθροισμα των ρευμάτων βρόχων, ανάλογα με τη φορά
τους.
10
Έτσι έχουμε για τα ρεύματα: I R =10 Ω I R =10 Ω
1 2
• Το βροχικό ρεύμα Ι1 είναι ίσο με το
1 2
A
+ V - I
κλαδικό ρεύμα Ι1, 1 3+ V - 2
20V 10V
• Το βροχικό ρεύμα Ι2 είναι ίσο με το ± ±
R =20 Ω
κλαδικό ρεύμα Ι2, I 3
1 I2
• Το κλαδικό ρεύμα Ι3, με τη φορά που
έχει επιλεγεί, ισούται με τη διαφορά B
των βροχικών ρευμάτων Ι1-Ι2.
• Ως αγνώστους έχουμε τα ρεύματα βρόχων (2 άγνωστοι αντί για
3).
• Ο νόμος ρευμάτων του Kirchhoff δεν μας παρέχει καμία
πληροφορία, καθώς έχει ενσωματωθεί στον ορισμό των
ρευμάτων.
• Μπορούμε να γράψουμε μόνο εξισώσεις που προκύπτουν από
11
την εφαρμογή του νόμου τάσεων του Kirchhoff (χρειαζόμαστε 2).
Συνεπώς το κύκλωμά μας έχει δύο I1 I2 R2=10 Ω
R1=10 Ω
αγνώστους. A
+ V1 - I3
• Μπορούμε να γράψουμε τρεις + V2 -
20V 10V
εξισώσεις, μία για κάθε βρόχο του ± ±
R3=20 Ω
κυκλώματος. I1 I2
• Από αυτές οι δύο είναι ανεξάρτητες.
• Επιλέγουμε τις εξισώσεις των B
ελάχιστων βρόχων:
Αναδιατάσσουμε και οι εξισώσεις γίνονται:
12
Σε μορφή πινάκων έχουμε το I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω

A
σύστημα: + V1 - I3 + V2 -
20V 10V
± R3=20 Ω ±
I1 I2
13
Το σταθερό διάνυσμα προκύπτει από I1 I2 R2=10 Ω
R1=10 Ω
τις πηγές τάσης που παρέχουν A
+ V1 - I3
ενέργεια σε κάθε βρόχο, ανάλογα με + V2 -
20V 10V
την πολικότητά τους και τη φορά με ± ±
R3=20 Ω
την οποία έχουν οριστεί τα ρεύματα I1 I2
βρόχων.
Αντικαθιστώντας τις τιμές των B
αντιστάσεων το σύστημά μας γίνεται:

Τα ρεύματα είναι:
14
Σημειώνεται ότι:
• Η συμμετρία του πίνακα αντιστάσεων ισχύει μόνο αν δεν
υπάρχουν στο κύκλωμα πηγές ρεύματος ή εξαρτημένες πηγές,
• Το μέγεθος του πίνακα εξισώσεων εξαρτάται από τον αριθμό των
ελάχιστων βρόχων του κυκλώματος, που καθορίζει και τον
αριθμό των αγνώστων,
• Η μεθοδολογία παραμένει απαράλλαχτη ανεξάρτητα με το
μέγεθος του κυκλώματος,
• Οι πηγές ρεύματος απαιτούν ιδιαίτερο χειρισμό, που θα δείξουμε
αργότερα.
15
R4=20 Ω
Παράδειγμα 4-1: Να επιλυθεί το
κύκλωμα με τη μέθοδο βρόχων.
Το κύκλωμα είναι ίδιο με αυτό που R1=10 Ω I3 R =10 Ω
2
εξετάσαμε πριν, αλλά έχουμε

προσθέσει την αντίσταση R4 μεταξύ 20V
R3=20 Ω
10V
± ±
των θετικών ακροδεκτών των πηγών, I1 I2
ώστε να έχει τρεις ελάχιστους
βρόχους.
Ακολουθούμε την ίδια μεθοδολογία. Για τον πρώτο βρόχο έχουμε:
16
R4=20 Ω
Για το δεύτερο βρόχο έχουμε:
R1=10 Ω I3 R =10 Ω
2
20V 10V
R3=20 Ω
± ±
I1 I2
Για τον τρίτο βρόχο έχουμε:
Γράφοντας τις εξισώσεις σε μορφή εξίσωσης πινάκων:
17
R4=20 Ω
Απλοποιώντας το σύστημα διαιρώντας
όλες τις εξισώσεις με το 10 γίνεται:
R1=10 Ω I3 R =10 Ω
2
20V 10V
R3=20 Ω
Στη συνέχεια λύνουμε το σύστημα και ± ±
I1 I2
υπολογίζουμε τα ρεύματα βρόχων:
18
Έχοντας υπολογίσει τα ρεύματα R4=20 Ω

βρόχων μπορούμε να υπολογίσουμε
όλα τα ρεύματα των κλάδων του
κυκλώματος. Έτσι το ρεύμα που R1=10 Ω I3 R =10 Ω
2
διαρρέει την αντίσταση R1 είναι:

20V 10V
R3=20 Ω
± ±
I1 I2
19
R4=20 Ω
Το ρεύμα που διαρρέει την αντίσταση
R2 είναι:
I3 R =10 Ω
Το ρεύμα που διαρρέει την αντίσταση R1=10 Ω 2
R3 είναι: 20V 10V

R3=20 Ω
± ±
Η πηγή των 20 V παρέχει ισχύ: I1 I2
Η πηγή των 10 V καταναλώνει ισχύ:

Και οι αντιστάσεις καταναλώνουν:
20
Τι γίνεται αν το κύκλωμά μας έχει R =10 Ω
2
πηγή ρεύματος;
Δεν μπορούμε να εκφράσουμε την 1A
R =15 Ω
10V
τάση στα άκρα της πηγής ρεύματος
1
±
I1 I2
συναρτήσει των ρευμάτων βρόχων,
άρα δεν εξυπηρετεί να γράψουμε την
εξίσωση του νόμου τάσεων του
Kirchhoff για το βρόχο που περιέχει
την πηγή ρεύματος.
Αντί αυτού όμως έχουμε την εξίσωση ορισμού της πηγής ρεύματος:
Η δεύτερη εξίσωση προκύπτει από το δεύτερο βρόχο:
21
Λύνουμε το σύστημα των δύο R2=10 Ω
εξισώσεων και βρίσκουμε το ρεύμα

του δεύτερου βρόχου: 1A
R1=15 Ω
10V
±
I1 I2
Η αντίσταση R1 διαρρέεται από ρεύμα:
22
Εάν η πηγή ρεύματος βρίσκεται σε ένα R2=10 Ω
κλάδο που είναι κοινός σε δύο

βρόχους, τότε δεν μπορούμε να R1=15 Ω
1A 10V
γράψουμε τις εξισώσεις του νόμου ±
I1 I2
τάσεων του Kirchhoff σε κανέναν από
τους δύο βρόχους.
Πάλι ξεκινάμε από την εξίσωση της
πηγής:
Επειδή δεν μπορούμε να γράψουμε εξίσωση για κανέναν από τους

ελάχιστους βρόχους, γράφουμε την εξίσωση του μη ελάχιστου
βρόχου, που όμως δεν περιλαμβάνει την πηγή ρεύματος:
23
Στη συνέχεια λύνουμε το σύστημα: R2=10 Ω
1A 10V
R1=15 Ω
±
Και υπολογίζουμε τα ρεύματα των δύο I1 I2
βρόχων:
24
4.3 Μέθοδος (ελαχίστων) βρόχων: Εξαρτημένη πηγή τάσης
Αν έχουμε εξαρτημένη πηγή τάσης
R2=10 Ω
γράφουμε τις εξισώσεις βρόχων:
ix
5·ix 10V
+ R1=15 Ω
- ±
I1 I2
όπου όμως έχουμε εκφράσει την τιμή
της εξαρτημένης πηγής συναρτήσει
των αγνώστων:
Στη συνέχεια φέρνουμε τις εξισώσεις στην κατάλληλη μορφή:
25
Φτιάχνουμε το σύστημα σε μορφή
R2=10 Ω
εξίσωσης πινάκων:
ix
5·ix 10V
+ R1=15 Ω
- ±
και υπολογίζουμε τα ρεύματα βρόχων: I1 I2
26
4.3 Μέθοδος (ελαχίστων) βρόχων: εξαρτημένη πηγή
ρεύματος
R2=10 Ω
Αν έχουμε εξαρτημένη πηγή ρεύματος
ξεκινάμε από την εξίσωση της πηγής - vx +
ρεύματος, εκφράζοντάς την 0,5·vx

R1=15 Ω
10 V
συναρτήσει των ρευμάτων βρόχων: ±

I1 I2
Στη συνέχεια βρίσκουμε ένα βρόχο

που δεν περιλαμβάνει την πηγή
ρεύματος, ελάχιστο ή μη:
27
Καταστρώνουμε το σύστημα:
R2=10 Ω
- vx +
0,5·vx 10 V
και υπολογίζουμε τα ρεύματα βρόχων: R1=15 Ω
±
I1 I2
28
5·ix
Παράδειγμα 4-2: Υπολογίστε το ρεύμα + -
ix και την τάση vx στο κύκλωμα.
I3
Πρώτα εκφράζουμε τις τιμές των R1=5 Ω R2=10 Ω
εξαρτημένων πηγών συναρτήσει των 0,5·vx

ix - vx +
10V
R3=20 Ω
ρευμάτων βρόχων: ±
I1 I2
Στη συνέχεια γράφουμε την εξίσωση της εξαρτημένης πηγής

ρεύματος:
29
5·ix
Τέλος γράφουμε τις εξισώσεις δύο + -
βρόχων που δεν περιέχουν την πηγή
I3
ρεύματος: R1=5 Ω R2=10 Ω
ix - vx +
0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
I1 I2
30
5·ix
Καταστρώνουμε το σύστημα: + -
I3
R1=5 Ω R2=10 Ω
ix - vx +
Υπολογίζουμε τις τιμές των οριζουσών: 0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
I1 I2
31
5·ix
Τα ρεύματα βρόχων είναι: + -
I3
R1=5 Ω R2=10 Ω
ix - vx +
0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
I1 I2
Το ρεύμα που ελέγχει την πηγή τάσης

είναι:
Η τάση που ελέγχει την πηγή ρεύματος είναι:
32
5·ix
Παράδειγμα 4-3: Υπολογίστε το ρεύμα + -
ix και την τάση vx του κυκλώματος.
I3
Η ανεξάρτητη πηγή ρεύματος μας δίνει R1=5 Ω R2=10 Ω
μία εξίσωση: ix - vx +
0,5·vx 1A 10V
±
I1 I2
Η εξαρτημένη πηγή ρεύματος μας δίνει
άλλη μία:
Η τρίτη εξίσωση θα προκύψει από το νόμο τάσεων του Kirchhoff σε

ένα βρόχο που να μην περιέχει πηγή ρεύματος.
Μόνο ο τρίτος βρόχος έχει αυτή την ιδιότητα:
33
ΜΕΧΡΙ ΕΔΏ 2/4/2019
5·ix
Φέρνουμε την εξίσωση στη μορφή που + -
μας εξυπηρετεί:
I3
R1=5 Ω R2=10 Ω
ix - vx +
0,5·vx 1A 10V
±
I1
Γράφουμε το σύστημα εξισώσεων σε I2
μορφή πινάκων:
Υπολογίζουμε τις ορίζουσες:
34
5·ix
+ -
I3
R1=5 Ω R2=10 Ω
ix - vx +
0,5·vx 1A 10V
±
I1 I2
Τα ρεύματα βρόχων είναι: Το ρεύμα που ελέγχει την

πηγή τάσης είναι:
Η τάση που ελέγχει την

πηγή ρεύματος είναι:
35
Η μέθοδος βρόχων είναι μια συστηματική μέθοδος επίλυσης
1. Αναγνωρίζουμε τους ελάχιστους βρόχους του κυκλώματος και
σημειώνουμε το ρεύμα κάθε βρόχου. Εάν το κύκλωμα έχει Ν
ελάχιστους βρόχους, τα Ν ρεύματα βρόχων είναι οι άγνωστοι.
2α. Εάν το κύκλωμα περιέχει μόνο ανεξάρτητες πηγές τάσης,
νόμου τάσεων του Kirchhoff σε κάθε ελάχιστο βρόχο του
κυκλώματος. Προκύπτει ένα σύστημα Ν εξισώσεων με Ν
αγνώστους.
2β. Εάν το κύκλωμα περιέχει εξαρτημένες πηγές τάσης
αντικαταστήσουμε τις τάσεις που έχουν στα άκρα τους οι
εξαρτημένες πηγές με τις κατάλληλες σχέσεις που τις
εκφράζουν συναρτήσει των ρευμάτων βρόχων. 36
2γ. Εάν το κύκλωμα περιέχει πηγές ρεύματος, εξαρτημένες ή
κάθε πηγής ρεύματος. Συμπληρώνουμε τις εξισώσεις μας μέχρι
τον αριθμό των αγνώστων ρευμάτων βρόχων με τις εξισώσεις
που προκύπτουν από την εφαρμογή του νόμου τάσεων του
Kirchhoff σε βρόχους που δεν περιέχουν πηγές ρεύματος.
3. Λύνουμε το σύστημα των Ν εξισώσεων με Ν αγνώστους και
υπολογίζουμε τα ρεύματα βρόχων.
ισχύς) προκύπτει από τα ρεύματα βρόχων.
37
4.4 Μέθοδος κόμβων
Η μέθοδος κόμβων είναι μια συστηματική μέθοδος επίλυσης
1. Αναγνωρίζουμε τους κόμβους του κυκλώματος και επιλέγουμε
τον κόμβο αναφοράς. Εάν το κύκλωμα έχει Ν κόμβους, έχουμε
Ν-1 τάσεις κόμβων, που είναι οι άγνωστοι.
2α. Εάν το κύκλωμα περιέχει μόνο ανεξάρτητες πηγές ρεύματος,
νόμου ρευμάτων του Kirchhoff σε κάθε κόμβο του κυκλώματος.
Προκύπτει ένα σύστημα Ν-1 εξισώσεων με Ν-1 αγνώστους.
2β. Εάν το κύκλωμα περιέχει εξαρτημένες πηγές ρεύματος
αντικαταστήσουμε τα ρεύματα που δίνουν οι εξαρτημένες
πηγές με τις κατάλληλες σχέσεις που τις εκφράζουν συναρτήσει
των τάσεων κόμβων.
38
2γ. Εάν το κύκλωμα περιέχει πηγές τάσης, εξαρτημένες ή
κάθε πηγής τάσης. Συμπληρώνουμε τις εξισώσεις μας μέχρι τον
αριθμό των αγνώστων τάσεων κόμβων με τις εξισώσεις που
προκύπτουν από την εφαρμογή του νόμου ρευμάτων του
Kirchhoff σε κόμβους που δεν συνδέονται με πηγές τάσης.
3. Λύνουμε το σύστημα των Ν-1 εξισώσεων με Ν-1 αγνώστους και
υπολογίζουμε τις τάσεις κόμβων.
ισχύς) προκύπτει από τις τάσεις κόμβων.
39
Η μέθοδος κόμβων χρησιμοποιεί για
V I R =5 Ω
αγνώστους τις τάσεις των κόμβων: V
1 2 2
2
A B
• Χρησιμοποιείται όταν έχουμε πηγές I 1 I 3
1A 2A
ρεύματος R =10 Ω 1
• Σημειώνουμε στο κύκλωμα τους R =10 Ω 3
σύνθετους κόμβους,
• Ορίζουμε έναν από αυτούς σαν Γ
κόμβο αναφοράς,
• Ορίζουμε σαν αγνώστους τις τάσεις
των υπολοίπων κόμβων ως προς τον
κόμβο αναφοράς.
• Δεν μπορούμε να πάρουμε καμία πληροφορία από το νόμο
τάσεων του Kirchhoff:
40
Χρειαζόμαστε δύο εξισώσεις. Αυτές
V 1 I2 R2=5 Ω
προκύπτουν από το νόμο ρευμάτων V2
A B
του Kirchhoff στους δύο κόμβους I1 I3
1A 2A
(εκτός του κόμβου αναφοράς): R1=10 Ω
R3=10 Ω
Γ
Εκφράζουμε τα ρεύματα συναρτήσει
των τάσεων κόμβων:
41
Για το δεύτερο κόμβο έχουμε:
Έτσι έχουμε το σύστημα: V1 I 2 R2=5 Ω V2

A B
I1 I3
1A 2A
R1=10 Ω
R3=10 Ω
Που μας δίνει:
Γ
42
Τα ρεύματα του κυκλώματος είναι:
V 1 I2 R2=5 Ω V2
A B
I1 I3
1A 2A
R1=10 Ω
R3=10 Ω
43
R4=5 Ω
Παράδειγμα 4-4: Υπολογίστε τα
ρεύματα που διαρρέουν τις
αντιστάσεις του κυκλώματος. R1=1 Ω
V2
R2=5 Ω
V1 A Γ V
Ορίζουμε τον κόμβο Δ ως κόμβο
3
B
2A 3A
αναφοράς και τις τάσεις V1, V2 και V3 R3=2 Ω
μεταξύ των κόμβων Α, Β και Γ και του

κόμβου Δ. Δ
Μετατρέπουμε τις αντιστάσεις σε G4=0,2 Ω-1

αγωγιμότητες και χρησιμοποιούμε την
έκφραση του νόμου του Ωμ για
G1=1 Ω-1 G2=0,2 Ω-1
αγωγιμότητες: V1 A
V2 Γ V
3
B
2A 3A
G3=0,5 Ω-1
Δ 44
G4=0,2 Ω-1
Ο νόμος ρευμάτων του Kirchhoff στον
κόμβο Α μας δίνει:
G1=1 Ω-1 G2=0,2 Ω-1
V2
V1 A Γ V
3
B
2A 3A
G3=0,5 Ω-1
Στον κόμβο Β έχουμε: Δ
Και στον κόμβο Γ:
45
G4=0,2 Ω-1
Το σύστημά μας σε μορφή πινάκων
είναι:
G1=1 Ω-1 G2=0,2 Ω-1
V2
V1 A Γ V
3
B
2A 3A
G3=0,5 Ω-1
Υπολογίζουμε τις ορίζουσες:

Δ
46
G4=0,2 Ω-1
G1=1 Ω-1 G2=0,2 Ω-1

V2
V1 A Γ V
3
B
Οι τάσεις των κόμβων είναι: 2A
G3=0,5 Ω-1
3A
Τα ρεύματα προκύπτουν από το νόμο του Ωμ στις αντιστάσεις:
47
Τι κάνουμε αν υπάρχει πηγή τάσης; 5V
V1 I2
Δε μπορούμε να γράψουμε το νόμο +-
V2
A B
ρευμάτων στους κόμβους που I1 I3
1A 2A
συνδέεται η πηγή τάσης. R1=10 Ω
Γράφουμε την εξίσωση της πηγής R2=10 Ω
τάσης:
Χρειαζόμαστε άλλη μία εξίσωση. Γ
Γράφουμε το νόμο ρευμάτων για

5V
τον υπερκόμβο: V1 I2
+-
V2
A B
I1 I3
1A 2A
R1=10 Ω
R2=10 Ω
48
Γ
Έχουμε το σύστημα: 5V
V1 I2 V2
+-
A B
I1 I3
1A 2A
Οι τάσεις των κόμβων είναι: R1=10 Ω
R2=10 Ω
49
Παράδειγμα 4-5: Επιλύστε το R2=10 Ω
Α
κύκλωμα με τη μέθοδο κόμβων.
+ VR2 -
Το ρεύμα που φεύγει από τον κόμβο Α 1A 10V
R1=15 Ω
εκφράζεται από το νόμο του Ωμ στην ±
αντίσταση:
Ο νόμος ρευμάτων στον κόμβο Α μας δίνει μια εξίσωση, από την
οποία μπορούμε να υπολογίσουμε την τάση του κόμβου:
50
Έχοντας βρει την τάση του κόμβου Α R2=10 Ω
Α
μπορούμε να υπολογίσουμε
+ VR2 -
οποιοδήποτε άλλο μέγεθος:
1A 10V
R1=15 Ω
±
Η πηγή ρεύματος παρέχει στο κύκλωμα ισχύ 12 W, ενώ η πηγή

τάσης καταναλώνει ισχύ 2 W. Η αντίσταση R1 καταναλώνει 9,6 W
και τα υπόλοιπα 0,4 W καταναλώνονται στην αντίσταση R2.
51
Να εκφραστούν οι αποκρίσεις VR1,
R2=10 Ω
VR2, IR1, IR2 ως συναρτήσεις των IR2
διεγέρσεων Is, Vs του κυκλώματος IR1

+ VR2 -
Is + Vs
R1=15 Ω
VR1 ±
-
52
Παράδειγμα 4-6: Επιλύστε το
I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω
κύκλωμα με τη μέθοδο κόμβων. A
+ V1 - I3
Η λύση προκύπτει από την εξίσωση + V2 -
20V 10V
του νόμου ρευμάτων του Kirchhoff ± ±
R3=20 Ω
στον κόμβο Α:
Οι τάσεις V1 και V2 είναι:
53
Τα ρεύματα Ι1, Ι2 και Ι3 είναι:
I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω
A
+ V1 - I3 + V2 -
20V 10V
± R3=20 Ω ±
54
Παράδειγμα 4-7: Να βρεθεί το ρεύμα
R2=10 Ω
ix στο κύκλωμα. A
ix
Η εξίσωση της εξαρτημένης πηγής 10V
5·ix
τάσης είναι: + R1=15 Ω
±
-
Λύνουμε την εξίσωση και έχουμε:
Το ρεύμα ix είναι:
55
Παράδειγμα 4-8: Να επιλυθεί το R2=10 Ω
A
κύκλωμα με τη μέθοδο κόμβων.
- vx +
Σύμφωνα με το νόμο ρευμάτων του 0,5·vx 10V
R1=15 Ω
Kirchhoff στον κόμβο Α: ±
B
Η vx συναρτήσει της VΑΒ είναι:
Οπότε:
56
Από την τάση αυτή μπορούμε να R2=10 Ω
A
υπολογίσουμε όλα τα υπόλοιπα
- vx +
μεγέθη του κυκλώματος: 0,5·vx 10V
R1=15 Ω
±
Η τάση vx ισούται με 1 Volt, άρα η R2=10 Ω

A
εξαρτημένη πηγή ρεύματος δίνει
0,5 A 0,6 A - 1V +
ρεύμα 0,5 Α. 0,5·vx
0,1 A
10V
+ R1=15 Ω
9V
±
-
ΜΕΧΡΙ ΕΔΏ 09-04-2019 57

B
5·ix
Παράδειγμα 4-9: Να υπολογιστούν η + -
τάση vx και το ρεύμα ix.
Μεταξύ ενός κόμβου και του κόμβου V1 R1=5 Ω
V2
Β R2=10 Ω
V3
Α Γ
αναφοράς υπάρχει πηγή τάσης, άρα: ix - vx +
0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
Η δεύτερη εξίσωση θα προκύψει από
Δ
την εξαρτημένη πηγή τάσης:
Αλλά:
Οπότε:
58
5·ix
Η τρίτη εξίσωση θα προκύψει από το + -
νόμο ρευμάτων στον κόμβο Β:
R1=5 Ω Β R2=10 Ω
Α Γ
ix - vx +
0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
Δ
Αντικαθιστώντας την τιμή της V3 από την πρώτη εξίσωση στις άλλες
δύο έχουμε ένα σύστημα δύο εξισώσεων:
59
5·ix
Σε μορφή πίνακα: + -
R1=5 Ω Β R2=10 Ω
Λύνουμε το σύστημα: Α
- vx +
Γ
ix
0,5·vx 10V
R3=20 Ω
±
Δ
5·ix
+ -
0,8A
R1=5 Ω R2=10 Ω
Τέλος βρίσκουμε την vx και το ix: V1=9V V2=8V V3=10V
0,4A - vx=2V + 0,2A

0,5·vx Ix=0,2A 10V
R3=20 Ω
±
1A 0,6A
60
5·ix
Παράδειγμα 4-10: Να υπολογιστούν η + -
τάση vx και το ρεύμα ix στο κύκλωμα.
Η πρώτη μας εξίσωση είναι: R1=5 Ω Β R2=10 Ω
Α Γ
ix - vx +
0,5·vx 10V
Η δεύτερη εξίσωση προκύπτει από την 1A ±
εξαρτημένη πηγή τάσης:
Δ
Εκφράζουμε το ix συναρτήσει των τάσεων:
Και η εξίσωση έρχεται στη μορφή που θέλουμε:
61
5·ix
Η τρίτη εξίσωση θα προκύψει από την + -
εφαρμογή του νόμου ρευμάτων του
Kirchhoff στον κόμβο Β: R1=5 Ω Β R2=10 Ω
Α Γ
ix - vx +
0,5·vx 10V
1A ±
Δ
Αντικαθιστώντας την τιμή της V3 από την πρώτη εξίσωση στις άλλες
δύο έχουμε ένα σύστημα δύο εξισώσεων:
62
5·ix
Σε μορφή πίνακα: + -
R1=5 Ω Β R2=10 Ω
Λύνουμε το σύστημα: Α
ix - vx +
Γ
0,5·vx 10V
1A ±
Δ
Τέλος βρίσκουμε την vx και το ix:
63
Η μέθοδος κόμβων είναι μια συστηματική μέθοδος επίλυσης
1. Αναγνωρίζουμε τους κόμβους του κυκλώματος και επιλέγουμε
τον κόμβο αναφοράς. Εάν το κύκλωμα έχει Ν κόμβους, έχουμε
Ν-1 τάσεις κόμβων, που είναι οι άγνωστοι.
2α. Εάν το κύκλωμα περιέχει μόνο ανεξάρτητες πηγές ρεύματος,
νόμου ρευμάτων του Kirchhoff σε κάθε κόμβο του κυκλώματος.
Προκύπτει ένα σύστημα Ν-1 εξισώσεων με Ν-1 αγνώστους.
2β. Εάν το κύκλωμα περιέχει εξαρτημένες πηγές ρεύματος
αντικαταστήσουμε τα ρεύματα που δίνουν οι εξαρτημένες
πηγές με τις κατάλληλες σχέσεις που τις εκφράζουν συναρτήσει
των τάσεων κόμβων.
64
2γ. Εάν το κύκλωμα περιέχει πηγές τάσης, εξαρτημένες ή
κάθε πηγής τάσης. Συμπληρώνουμε τις εξισώσεις μας μέχρι τον
αριθμό των αγνώστων τάσεων κόμβων με τις εξισώσεις που
προκύπτουν από την εφαρμογή του νόμου ρευμάτων του
Kirchhoff σε κόμβους που δεν συνδέονται με πηγές τάσης.
3. Λύνουμε το σύστημα των Ν-1 εξισώσεων με Ν-1 αγνώστους και
υπολογίζουμε τις τάσεις κόμβων.
ισχύς) προκύπτει από τις τάσεις κόμβων.
65

Kef 4 Slides - V

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kef 4 Slides - V

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ανάλυση Ηλεκτρικών Κυκλωμάτων

Κεφάλαιο 4: Συστηματικές μέθοδοι

Οι διαφάνειες ακολουθούν το βιβλίο του

Η εφαρμογή των παραπάνω βημάτων με συστηματικό τρόπο μας

τρία ρεύματα) και τα σημειώνουμε 20V + 10V

Τα τρία ρεύματα συνδέονται με το νόμο ρευμάτων του Kirchhoff

Χρειαζόμαστε όμως άλλες δύο εξισώσεις.

Εκφράζουμε τις τάσεις συναρτήσει των B

ρευμάτων στις αντιστάσεις από το

εφαρμόσουμε όποια μέθοδο θέλουμε 20V + 10V

Η μέθοδος λέγεται μέθοδος των κλαδικών ρευμάτων, είναι μια γενική

• Για τους κλάδους που βρίσκονται μόνο σε ένα βρόχο, ίσα με το

Αναδιατάσσουμε και οι εξισώσεις γίνονται:

Σε μορφή πινάκων έχουμε το I1 R1=10 Ω I2 R2=10 Ω

αντιστάσεων το σύστημά μας γίνεται:

εξετάσαμε πριν, αλλά έχουμε

Γράφοντας τις εξισώσεις σε μορφή εξίσωσης πινάκων:

Έχοντας υπολογίσει τα ρεύματα R4=20 Ω

διαρρέει την αντίσταση R1 είναι:

R3 είναι: 20V 10V

Η πηγή των 10 V καταναλώνει ισχύ:

Η δεύτερη εξίσωση προκύπτει από το δεύτερο βρόχο:

εξισώσεων και βρίσκουμε το ρεύμα

Η αντίσταση R1 διαρρέεται από ρεύμα:

κλάδο που είναι κοινός σε δύο

Επειδή δεν μπορούμε να γράψουμε εξίσωση για κανέναν από τους

Στη συνέχεια φέρνουμε τις εξισώσεις στην κατάλληλη μορφή:

ρεύματος, εκφράζοντάς την 0,5·vx

συναρτήσει των ρευμάτων βρόχων: ±

Στη συνέχεια βρίσκουμε ένα βρόχο

εξαρτημένων πηγών συναρτήσει των 0,5·vx

Στη συνέχεια γράφουμε την εξίσωση της εξαρτημένης πηγής

Το ρεύμα που ελέγχει την πηγή τάσης

Η τάση που ελέγχει την πηγή ρεύματος είναι:

Η τρίτη εξίσωση θα προκύψει από το νόμο τάσεων του Kirchhoff σε

Υπολογίζουμε τις ορίζουσες:

Τα ρεύματα βρόχων είναι: Το ρεύμα που ελέγχει την

Η τάση που ελέγχει την

• Σημειώνουμε στο κύκλωμα τους R =10 Ω 3

Έτσι έχουμε το σύστημα: V1 I 2 R2=5 Ω V2

μεταξύ των κόμβων Α, Β και Γ και του

Μετατρέπουμε τις αντιστάσεις σε G4=0,2 Ω-1

Στον κόμβο Β έχουμε: Δ

Και στον κόμβο Γ:

Υπολογίζουμε τις ορίζουσες:

G1=1 Ω-1 G2=0,2 Ω-1

Τα ρεύματα προκύπτουν από το νόμο του Ωμ στις αντιστάσεις:

Γράφουμε την εξίσωση της πηγής R2=10 Ω

Γράφουμε το νόμο ρευμάτων για

Η πηγή ρεύματος παρέχει στο κύκλωμα ισχύ 12 W, ενώ η πηγή

διεγέρσεων Is, Vs του κυκλώματος IR1

Οι τάσεις V1 και V2 είναι:

Λύνουμε την εξίσωση και έχουμε:

Η τάση vx ισούται με 1 Volt, άρα η R2=10 Ω

ΜΕΧΡΙ ΕΔΏ 09-04-2019 57

0,4A - vx=2V + 0,2A

Εκφράζουμε το ix συναρτήσει των τάσεων:

Και η εξίσωση έρχεται στη μορφή που θέλουμε:

Τέλος βρίσκουμε την vx και το ix:

You might also like