TECHNIKA DENT YST YCZNA N O W O C Z E S N Y T E C H N I K D E N T Y S T Y C Z N Y

mgr inż. tech. dent. Arkadiusz Kubik1, dr hab. n. med. Mariusz Pryliński2, dr inż. Jacek Chęcmanowski3

Odporność korozyjna
lutowanego chromowo-niklowego
drutu ortodontycznego
po ekspozycji w roztworze sztucznej śliny

N iezwykle istotnym
czynnikiem decydu-
jącym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych
oraz lutowia jest ich odpor-
ność na korozję.
TITLE  The corrosion resistance of silver
soldered chromium-nickel orthodontic
wires in balanced salt solution
SŁOWA KLUCZOWE  drut ortodontyczny,
lutowie, korozja
STRESZCZENIE  Celem przeprowadzonych
badań było określenie odporności
korozyjnej drutu Pigeon o średnicy
0,8 mm, lutowanego lutowiem Silberlot,
po ekspozycji w roztworze Hanka.
KEY WORDS  orthodontic wire, soldered,
corrosion
SUMMARY  The purpose of his study
was to determine the corrosion resistance
of silver soldered orthodontic wire Pigeon
placed in Hank’s balanced salt solution.
fot. archiwum autorów
W praktyce ortodontycznej duże zna-
czenie mają druty ortodontyczne sze-
roko wykorzystywane w aparatach
ruchomych i stałych celem generowa-
nia oraz przenoszenia stosownych sił
na poszczególne elementy aparatów
lub bezpośrednio na zęby. W wielu
przypadkach konstrukcja aparatu
wymaga wykonania dwóch lub wię-
cej osobnych elementów, które na-
stępnie zostają połączone przez luto-
wanie. Dlatego też zarówno łuki, jak
i lutowie powinny spełniać wymogi
biozgodności.
Niezwykle istotnym czynnikiem
decydującym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych oraz lutowia
jest ich odporność na korozję (1-4).
Stopy wykorzystywane do produkcji
łuków ulegają zazwyczaj pasywacji,
jednak obecność w roztworach jonów
chlorkowych i fluorkowych powodu-
je, że w wielu przypadkach dochodzi
do osłabienia lub wręcz zaniku tego
bardzo korzystnego z punktu widze-
nia ochrony antykorozyjnej procesu.
Stąd celowe wydało się wykonanie ba-
powierzchni metalicznej przebiegał
według następującego schematu: prób-
ki drutu celem odtłuszczenia podda-
wano dwukrotnej kąpieli w roztworze
detergentu za pomocą ultradźwięków,
a następnie spłukiwano je bardzo
dokładnie wodą destylowaną przez
60 sekund. Na końcówki drutu, osu-
szone za pomocą gorącego powietrza,
nakładano topnik i rozgrzewano za-
równo obie części drutu Pigeon, jak
i lutowie za pomocą palnika gazowe-
go do temperatury 700°C (fot. 1). Tak
połączone próbki umieszczano w roz-
tworze Hanka o pH 7,0-7,4 na 1 godzi-
nę, 14, 28 oraz 42 dni. Po tych okresach
wykonywano pomiary potencjału ko-
rozyjnego. Układ pomiarowy składał
się z naczynia pomiarowego, poten-
cjostatu oraz komputera. W układzie
trójelektrodowym zostały wykonane
pomiary krzywych polaryzacyjnych,
przy czym przeciwelektrodą była elek-
troda platynowa, natomiast elektrodą
odniesienia – nasycona elektroda ka-
lomelowa połączona z kapilarą Ług-
gina. Połączone za pomocą lutowia

dania, które dałoby odpowiedź na py- próbki drutu Pigeon zostały poddane
tanie, jaka jest odporność korozyjna polaryzacji w kierunku anodowym
lutowanych elementów aparatów or- z szybkością 1 mV/s, rozpoczynając
todontycznych po ekspozycji w roz- od potencjału -1000 mV względem
tworze sztucznej śliny. elektrody kalomelowej.
Fot. 1. Druty
ortodontyczne MATERIAŁ I METODY WYNIKI I ICH OMÓWIENIE
Cr-Ni firmy Pigeon
lutowane srebrnym
Do badań przygotowano próbki z dru- Długotrwała ekspozycja drutu or-
lutowiem Silberlot tu Pigeon o średnicy 0,8 mm, który lu- todontycznego Pigeon, lutowanego
firmy Dentaurum,
połączenia zazna-
towano lutowiem Universal Silberlot stopem Universal Silberlot, nie wyka-
czono na czerwono (firmy Dentaurum). Proces łączenia zała istotnych zmian w wartościach

46
6/2011 TECHNIKA DENT YST YCZNA

gęstości prądów katodowych (około

8,5 • 10 -5 A/cm²). Stwierdzono także
niewielkie zmiany potencjału przej-
ścia katodowo-anodowego (około
10 mV), co świadczy o tym, że na po-
wierzchni badanych próbek nie zaszły
intensywne procesy korozyjne, a tym
samym w roztworze sztucznej śliny
nie wytworzyło się ogniwo korozyjne
(rys. 1). W przypadku lutowia Uni-
versal Silberlot zarejestrowano małe
różnice w gęstościach prądów anodo-
wych i katodowych, ponadto badany
stop nie wykazywał dużych zmian
w wartościach potencjału przejścia Rys. 1. Krzywe potencjodynamiczne drutu ortodontycznego Pigeon (średnica 0,8 mm) z lutowiem Universal
anodowo-katodowego (około 100 mV), Silberlot, w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka. Charakter badanego układu (o małym obszarze lutowia
w stosunku do drutu ortodontycznego) wykazuje, że na powierzchni badanych próbek nie zaszły intensywne proce-
co wskazuje, że nie doszło do istot- sy korozyjne. Połączenie Pigeon nie wytworzyło ogniwa korozyjnego w roztworze Hanka
nych zmian w procesach elektroche-
micznych badanego stopu (rys. 2).
101
Zarówno w przypadku drutu Pigeon, Próbka E - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 60 minut
Próbka F - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 14 dni
Próbka G - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 28 dni
100
jak i lutowia Universal Silberlot za- Próbka H - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 42 dni

rejestrowano brak wyraźnych zmian 10-1

w wartościach potencjału przejścia 10-2

katodowo-anodowego, co wskazuje,
I (A/cm2)

10-3
że na powierzchni badanych próbek
nie zachodziły istotne różnice w szyb- 10-4

kościach procesów elektrodowych 10-5

(rys. 3).
10-6

WNIOSKI 10-7

Wykonane badania odporności ko- 10-8

-1,0 -0,5 0 0,5
rozyjnej drutu Pigeon, lutowanego E (Volts)
stopem Silberlot, wykazały, że takie
Rys. 2. Krzywe potencjodynamiczne lutowia Universal Silberlot w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka
połączenie nie powoduje powstania w temp. 37°C. Ekspozycja lutowia Universal Silberlot w roztworze Hanka wykazuje małe różnice w gęstościach prą-
ogniwa korozyjnego po ekspozycji dów anodowych i katodowych. Badany stop lutowia nie wykazał dużych zmian w wartościach potencjału przejścia
anodowo-katodowego (ok. 100 mV). Można zauważyć brak różnic w wartościach prądów krzywych polaryzacyjnych
w roztworze sztucznej śliny.  (Universal Silberlot), wskazuje to na właściwości stopu po ekspozycji w roztworze Hanka w temperaturze 37°C
1
Studium doktoranckie, Zakład Technik
0
i Technologii Dentystycznych
Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu -50
²Zakład Technik
i Technologii Dentystycznych Uniwersytetu
Medycznego im. K. Marcinkowskiego -100
, mV

w Poznaniu
K-A

³Katedra Nauk o Materiałach

E

Politechniki Wrocławskiej -150

Piśmiennictwo -200
1. Evans U.R.: The corrosion and oxidization
of metals. E. Arnold, London 1960.
-250
2. Majewski S.: Propedeutyka klinicznej i la-
boratoryjnej protetyki stomatologicznej. A B C D E F G H

Sanmedica, Warszawa 1997. Symbol próbki

3. Profit W.R., Fields W.: Ortodoncja współ-
czesna. Wydawnictwo Czelej, Lublin
2001.
4. Scmalz G., Arenholt-Bindslev D.: Biocom-
patibility of dental materials. Springer –
Verlag, Berlin 2009.
Rys. 3. Wartości potencjału przejścia katodowo-anodowego (EK-A) po różnym czasie ekspozycji drutu ortodontycz-
nego Pigeon (d = 0,8 mm), lutowanego stopem Universal Silberlot, w roztworze Hanka w temperaturze 37°C (stan
zapalny). Badany drut ortodontyczny Pigeon (d = 0,8 mm) lutowany stopem Universal Silberlot nie wykazuje
istotnych zmian w wartościach EK-A, wynosi on około -250 mV. Brak wyraźnych zmian w wartościach potencjału
EK-A wskazuje, iż na powierzchni badanych próbek nie zachodziły istotne różnice w szybkościach procesów elektro-
dowych

47