2.
Linia klamry sci^gajqcej po-
winna zawsze przebiegac
przez s^odek lub punkt ciezko-
s"ci protezy.
Jesli sila, ktora dziala na ramie
dz'wigni, rowna jest ciezarowi,
ktory obciqza drugie ramie
dz'wigni tej samej dlugosci
w punkcie obrotu lub podpar-
cia, to sily sie rownowazq (rye.
419), czyli nic sie nie dzieje. Je-
dynie podparcie dz'wigni jest
obci^zone przez dzialajqce sily
lub ciezar.
Sila x ramie sily ciezar
x ramie ciezaru
Zasada dz'wigni ma zasadnicze
znaczenie w konstrukcji czes"-
ciowej protezy szkieletowej.
Jesli mniejsze lub wieksze czes'-
ci protezy znajduja^ sie poza
powierzchniq podparcia (patrz
rye. 412), to pod wplywem sily
zucia lub obciqzenia wystepujq
zawsze sily dz'wigni. Uwarun-
kowane jest to rozna^ wydolnos'-
ciq przyzebia i tkanki dzi^slo-
wej. Co to oznacza, wyjasnie
innymi slowami:
Pod wpfywem uci'siu wywo-
lanego przez zwacze siodlo
protezy podparte sluzowko-
wo osiada w podatnej oslonie
wyrostka zebowego. Nato-
miast parodontalne zawiesze-
nie zdrowego zeba prawie nie
ustepuje pod wplywem obciq-
zenia pionowego. W upro-
szczony sposob mozna po-
•wiedziec, ze podparcie slu-
zowko'we jest miekkie i uste-
pliwe, a ozebnowe twarde
i nieustepliwe. Dlatego w kaz-
dej protezie podpartej slu-
zowkowo-ozebnowo -wyste-
puj^ sily dz'wigni, ktore mog^
w szkodliwy i niefizjologiczny
sposob obci^zac oklamrowa-
ne zeby pochylajqc je i obra-
caj^c.
Na skutek atrofii moze tez do-
chodzid do utraty scislego kon-
taktu siodla protezy z blonq
sluzow^. Z kolei bez oporu
dziqsla droga ramienia sily
wzgledem osi obrotu linii pod-
parcia staje sie dluzsza i wywo-
luje wieksze sily obci^zajsjce,
© dental-labor, 3/2003
ktdre jako sily scisjgaj^ce prze-
noszone sq przez klamry na
przyzebie. Wtedy mog^ wyst^-
pic dwe rzeczy: albo nie wy-
starczy sila utrzymuj^ca klam-
re, tzn. straci ona utrzymanie
na zebie i proteza bedzie sie
pochylac, albo sila sciqgaj^ca
bedzie nadmiernie obci^zac
przyzebie. W praktyce skutki
s^ jednoznaczne:
Ramie sily (K) musi bye" za-
wsze mozliwie jak najkrot-
sze, a ramie ciezaru (L) jak
najdluzsze (rye. 420). Rye. 416, W przypadku gdy siodla dzielone sq roznej dlugosci
lub siodlo wystepuje tylko jednostronnie, nalezy dqzyc do tego,
Dlugosc obciqzanego siodla aby strzalkowe linie podparcia byly tej samej dlugosci, co mozna
nieograniczonego, co odpo- uzyskac dzieki dodatkowemu cierniowi. Porownaj dlugosc
•wiada odleglosci od pierwsze- zielonej strzalki
go do dystalnej Sciany ostat-
niego dostawionego zeba, nig-
dy nie moze bye wieksza od
odcinka miedzy elementem
utrzymujqcym znajdujqcym sie
po przeciwnej stronie a osiq
obrotu (rye. 421). Jesli w kon-
strukcji uda sie, zeby ramie
ciezaru bylo dluzsze od ramie-
nia siry, to mozna wykonywac
protezy jednostronnie nieogra-
niczone lub kombinowane,
ktore bedq stabilnie utrzymy-
wane na uzebieniu resztko-
wym i bedq skuteczne czynno-
^ciowo. Skrocenie uzupelnia-
iie^o fuAu z^:6owi^go Z^WTSXC
umozliwia pra~wie calko^wite
wyeliminowanie szkodliwych
sil d^wigni. Rye. 417. W zadnym przypadku linia podparcia nie moze bye
poprowadzona przekqtnie przez protezg
Uzupelniany tuk zebowy Na rycinie: bte^dna konstrukcja
siodla nieograniczonego za-
sadniczo powinien bye
o jedna^ trzeciq krotszy
w stosunku do luku natural-
nego.
Obustronne protezy
nieograniczone — podparcie
bliskie siodla
Jesli proteza obustronnie nieo-
graniczona podparta jest i za-
kotwiczona za pomoca^ klamer
z cierniem na ostatnich zebach
w uzebieniu resztkowym, to
ma to nastepujqce skutki (rye.
422):
1. Przy obciqzaniu silami zucia
blisko oklamrowanych zebow Rye. 418. Niebieska linia utrzymujqca przebiega na obwodzie
proteza nie moze osiadac. protezy. Jest to blgdne. Mozliwa jest tylko przekqtna linia
Dzi^slo chronione jest przed utrzymujqca (zielona). Przypadek na modelu taki sam
przeciqzeniem (rye. 422 a). jak na rycinie 411
47