6/2011
mgr Jan Kęciek*
Odpady
– odczarować niemoc i niewiedzę
K ażdy, kto prowadzi
działalność gospodarczą,
bez trudu mógłby powie-
dzieć kilka słów na temat
ochrony środowiska oraz
zdefiniować hasła, takie jak
ekologia, natura, przyroda
oraz ochrona środowiska.
Używając najprostszego
języka, można stwierdzić,
że ochrona środowiska
to nic innego jak ekologiczne
postępowanie w celu
ochrony natury i przyrody.
SŁOWA KLUCZOWE  ewidencja
odpadów, ustawa o odpadach, odpady,
gospodarka odpadami
Obecnie świat stoi przed problemem za-
gospodarowania szybko zwiększającej
się ilości odpadów. Pierwszym krokiem
do poprawy jakości stanu środowiska jest
dostrzeżenie, że wytwarzanie odpadów
jest nierozerwalnie związane z prowa-
dzeniem działalności gospodarczej, za-
równo przy produkcji, jak i przy świad-
czeniu usług, a prowadzenie prawidłowej
gospodarki odpadami w sposób istotny
ogranicza ilość odpadów deponowanych
na składowiskach, preferując rozwiąza-
nia proekologiczne, tj. odzysk i recykling
selektywnie gromadzonych odpadów.
Generalnie, ze względu na charakter
i skład, wyróżnia się dwa strumienie od-
padów (regulowane odrębnymi aktami
prawnymi):
• odpady komunalne;
• odpady wytworzone w sektorze gospo-
darczym.
ODPADY KOMUNALNE
Odpady komunalne powstają głównie
w gospodarstwach domowych oraz na te-
renie prowadzonej działalności gospo-
darczej. Odpady te wytwarzane są m.in.
w wyniku spożywania posiłków przez
pracowników, jak również na skutek
prac związanych z utrzymywaniem po-
rządku w pomieszczeniach biurowych,
magazynowych, zabiegowych czy usłu-
gowych. Wytarzanie tego rodzaju odpa-
dów wiąże się z przestrzeganiem Ustawy
z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czysto-
ści i porządku w gminach z późniejszymi
zmianami. Zgodnie z zapisami tej usta-
wy należy zawrzeć umowę ze wskazaną
przez gminę firmą odbierającą odpady
komunalne, a potwierdzenie za odbiór
i wywóz odpadów komunalnych (fak-
tury, paragony) należy przechowywać
i okazywać na życzenie odpowiednich
INFORMAC JE Z IGTD
służb. Dla wytwarzanych odpadów ko-
munalnych nie ma obowiązku ich ewi-
dencji ilościowej.
ODPADY WYTWORZONE
W SEKTORZE GOSPODARCZYM
Drugą grupę odpadów stanowią te po-
wstające w sektorze gospodarczym,
a więc odpady wytworzone w procesie
produkcyjnym i podczas świadczenia
usług. Postępowanie z tymi odpadami
reguluje Ustawa z 27 kwietnia 2001 r.
o odpadach.
Wspomniana ustawa dzieli odpady na:
niebezpieczne i inne niż niebezpieczne,
których lista zawarta została w katalogu
odpadów, dzieląc na 20 grup oraz kilka-
dziesiąt podgrup. Katalog odpadów jest
swoistym spisem, w którym poszczegól-
nym odpadom przypisuje się 6-cyfrowy
kod, np. 07 02 13 – odpady z tworzyw
sztucznych.
Ustawa o odpadach w sposób następu-
jący definiuje:
• odpad – każda substancja lub przed-
miot należący do jednej kategorii (za-
łącznik nr 1 do ww. ustawy), którego
posiadacz pozbywa się, zamierza się
pozbyć lub do ich pozbycia jest zobo-
wiązany;
• wytwórca odpadów – każdy, kogo
działalność lub bytowanie powoduje
powstawanie odpadów, oraz każdy, kto
przeprowadza wstępne przetwarzanie,
mieszanie lub inne działania powodu-
jące zmianę charakteru lub składu tych
odpadów;
• posiadacz odpadów – każdy, kto fak-
tycznie włada odpadami (wytwórca
odpadów, inna osoba fizyczna, osoba
prawna lub jednostka organizacyj-
na), domniemywa się, że władający
powierzchnią ziemi jest posiadaczem
59
 INFORMAC JE Z IGTD
odpadów znajdujących się na nieru-
chomości.
Prowadzący działalność gospodarczą,
w tym lekarze, stomatolodzy, protety-
cy, są wytwórcami, a zarazem posiada-
czami odpadów w rozumieniu Usta-
wy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.
Do głównych obowiązków wynikających
z ww. ustawy należą:
1) Segregacja odpadów ze względu na ich
rodzaje, w oparciu o katalog odpadów
– art. 10.
2) Uregulowanie w sposób formalno-
prawny wytwarzania odpadów
poprzez przedłożenie informacji
o wytwarzanych odpadach (w przy-
padku wytwarzania do 0,1 Mg od-
padów niebezpiecznych/rok albo
powyżej 5 Mg odpadów innych niż
niebezpieczne/rok) lub przedłożenie
programu gospodarki odpadami nie-
bezpiecznymi i uzyskania decyzji ad-
ministracyjnej w formie pozwolenia
na wytwarzanie odpadów lub decyzji
zatwierdzającej program gospodarki
odpadami niebezpiecznymi (powyżej
0,1 Mg odpadów niebezpiecznych/
rok) – art. 17.
3) Prowadzenie ilościowej i jakościo-
wej ewidencji wytwarzanych oraz
fot. Thinkstock
60
przekazywanych odpadów, zgodnie
z przyjętym katalogiem odpadów
i listą odpadów niebezpiecznych, jak
również z wykorzystaniem wzorów
dokumentów określonych rozporzą-
dzeniem („Karty przekazania odpa-
du”, „Karty ewidencji odpadu”) oraz
prowadzeniem sprawozdawczości
kierowanej do właściwego urzędu
marszałkowskiego – art. 36 i 37.
Dodatkowo lekarze i stomatolodzy
zobowiązani są do przestrzegania zasad
związanych z procedurami dotyczącymi
medycznych odpadów niebezpiecznych
określonych Rozporządzeniem Ministra
Zdrowia z 30 lipca 2010 r. w sprawie
szczegółowego sposobu postępowania
z odpadami medycznymi (Dz. U. nr 139,
poz. 940).
Dla odpadów medycznych wymienio-
nych w rozporządzeniu w sposób szcze-
gółowy określono sposób oraz maksy-
malny czas ich magazynowania. Rozpo-
rządzenie zawiera wytyczne dotyczące
pojemników i worków jednorazowych
wykorzystywanych do magazynowania
odpadów (z uwzględnieniem ich parame-
trów i kolorów), określa sposób ich ozna-
kowania (kod odpadu, adres wytwórcy,
data zamknięcia) oraz charakteryzuje
N O W O C Z E S N Y T E C H N I K D E N T Y S T Y C Z N Y
postępowanie z zapełnionymi workami/
pojemnikami. Magazynowanie odpadów
medycznych powinno odbywać się w od-
powiedniej temperaturze oraz nie powin-
no przekraczać maksymalnego czasu
magazynowania odpadów określonego
rozporządzeniem z wyszczególnieniem
każdego z kodów odpadów.
Podstawowe błędy popełniane w ga-
binetach lekarskich oraz stomatologicz-
nych i pracowniach protetycznych w go-
spodarowaniu wytwarzanymi odpadami
to:
1) niski poziom wiedzy w tym obszarze
– niedostrzeganie i bagatelizowanie
problemu związanego z odpadami,
w szczególności z odpadami medycz-
nymi;
2) pozbywanie się wszystkich wytworzo-
nych odpadów i traktowanie ich jako
odpady komunalne;
3) prowadzenie częściowej segregacji
bez uwzględnienia dodatkowych re-
gulacji prawnych, np. ministra zdro-
wia;
4) prowadzenie niekompletnej doku-
mentacji w zakresie przekazywania
odpadów, ich ewidencji i sprawoz-
dawczości.
Dynamicznie zmieniające się regulacje
prawne w obszarze gospodarki odpada-
mi są z jednej strony efektem założeń
Dyrektyw UE, a z drugiej powodowane
są nieudolnymi próbami działań oraz
brakiem dostatecznej wiedzy ze strony
odpowiedzialnych instytucji. W efekcie
tego na prowadzących działalność gospo-
darczą przenoszona jest odpowiedzial-
ność za braki we właściwym systemie
gospodarowania odpadami, co przekła-
da się na szereg kar pieniężnych nakła-
danych na przedsiębiorców. 
*mgr zarządzania ochroną środowiska
i planowania przestrzennego
prezes zarządu firmy J.W.W. Triland Sp. z o.o.
tel. kontaktowy: 22 716 55 10,
e-mail: triland@triland.pl
Spółka Triland ma ponad 10-letnie do-
świadczenie w doradztwie i rozwiązy-
waniu problemów dotyczących ochrony
środowiska, w tym również w zakresie
gospodarki odpadami. Pracownicy naszej
firmy są gotowi pomóc każdemu, dla kogo
temat ten jest niezrozumiały, trudny lub
skomplikowany.