5. SINIF MATEMATİK 4.

ÜNİTE

TEMEL GEOMETRİK KAVRAMLAR VE ÇİZİMLER

1. Doğru, Doğru Parçası ve Işın

✽✽ Her iki yönden sonsuza kadar uzadığı kabul edilen ve noktaların yan yana gelmesiyle oluşan

düz çizgiye doğru denir.

d d, AB veya AB şeklinde gösterilir.

A B

✽✽ Doğrunun belirlenen iki nokta arasındaki parçasına doğru parçası denir.

[AB] veya AB şeklinde gösterilir.

A B

✽✽ Doğru parçası modelinin bir ucu sınırsızca uzadığında elde edilen şekle ışın denir.

→
[AB veya AB şeklinde gösterilir.
A B

DİKKAT
AB doğru parçasının uzunluğu |AB| şeklinde gösterilir.

BİRLİKTE ÇÖZELİM
1. Aşağıdaki tabloda boş bırakılan bölümleri doldurunuz.

Şekil Sembolle Yazılışı Okunuşu

R
[PR
PR ışını
P PR

K T [KT] KT doğru parçası

C D CD, CD CD doğrusu

E
[EK
K EK ışını
EK

3
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

2. Aşağıda verilen d doğrusu üzerindeki doğru parçalarını sembol kullanarak gösteriniz ve

yanlarına okunuşlarını yazınız.
P R S
d

[PR]: PR doğru parçası

[PS]: PS doğru parçası
[RS]: RS doğru parçası

3. D E F

Şekildeki DF doğrusundan elde edilecek ışınları yazınız.

[DE, [DF, [ED, [FD, [EF, [FE

4. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

A B

Yukarıda verilen AB doğrusundan elde edilecek AB doğru parçasının uzunluğu kaç cm'dir?

|AB| = 7 – 3 = 4 cm

5.

4
3
2
1

Yukarıdaki şekilde Ahmet hangi yoldan giderse en kısa yoldan evine varmış olur?

3 numaralı yol

4
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

Aynı Düzlemdeki İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları

Paralel Doğrular: Aynı düzlem üzerinde bulu-
nan ve birbirine kesmeyen doğrular paraleldir.
k
Paralellik // sembolü ile gösterilir. k // l ile gösterilir.
l k ile l paraleldir.

m
Kesişen Doğrular: Birbirini bir noktada kesen doğru-
a
lara kesişen doğrular denir. Birbirini dik açı ile kesen
K n
doğrulara dik kesişen doğrular denir.
F
Diklik ^ sembolü ile gösterilir.
b

a ile b kesişiyor. m ile n dik kesişiyor.

m ^ n ile gösterilir.

Çakışık Doğrular: Aynı düzlem üzerinde tüm nok- d

taları ortak olan doğrulara çakışık doğrular denir. c
c ile d çakışıktır.

BİRLİKTE ÇÖZELİM

Aşağıda verilen doğruların birbirlerine göre durumlarını yazınız.

A) m B) k l C) a D) g h p
c
n b

m ^ n k // l
a // b r
c ^ b g // h
c ^ a p ^ r
E) d g ile r, g ile p
e
h ile r, h ile p bir

d ile e çakışıktır. noktada kesişiyor.

5
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

BİRLİKTE ÇÖZELİM

1. a) A noktasının, B noktasına göre konumunu yazınız.

A 6 br
4 birim yukarısında, 6 birim solundadır.
4 br
b) B noktasının, A noktasına göre konumunu yazınız.

B
6 birim sağında, 4 birim aşağısındadır.

2. Noktalı kâğıt üzerinde gösterilmiş yamaç paraşütü yapan

I Uras'ın I. konumdan II. konuma geçmek için hangi yönde
kaç birim yer değiştirdiğini bulunuz.
6 birim

6 birim aşağı, 7 birim sağa

7 birim II

3. İstiklal Marşı boyunca bayrağı göndere çıkaran Mete, Türk Bayrağı'nın

konumunu ne kadar değiştirmiştir?
(Direk eş parçalara bölünmüştür.)

7 birim yukarı

4. Yanda noktalı kâğıt üzerinde gösterilmiş kayak yapan

2 sporcudan önde olanın geride olana göre matema-
tiksel konumu nedir?

5 birim aşağıda, 7 birim sağdadır.

7
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

3. Eş Doğru Parçaları
✽✽ Uzunlukları eşit olan doğru parçalarına eş doğru parçaları denir.

✽✽ İki doğru parçasının eşitliği “�” sembolü ile gösterilir. Uzunlukları eşit doğru parçalarının

biçimleri aynı veya benzerdir.

ÖRNEK

1. Şekilde verilen doğru parçasına eş doğru parçaları çizelim.

B
AB doğru parçasının uzunluğu 4 birime, 2 birimdir. AB doğru parçasına
A
eş, konumları farklı 3 doğru parçası aşağıdaki gibi çizilebilir.

[AB] � [CD] � [EF] � [GH]

C G
B E

2 birim
A
4 birim F
D H

BİRLİKTE ÇÖZELİM
Aşağıdaki verilen doğru parçalarına eş doğru parçaları çiziniz ve sembollerle gösteriniz.

a. b. c.
A B S V
4 br

6 br 3 br T 4 br
C Z
5 br U
P

Y
D

R
[AB] � [CD] [PR] � [ST] [UV] � [ZY]

8
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

SIRA SENDE

1. Aşağıda sembolle gösterilen geometrik şekilleri çiziniz.

$
[AB: AL:
A B A L
[KL]: PR:
K L P R
*
DE: ST:
D E S T

2. Aşağıda verilen geometrik şekilleri sembolle gösteriniz.

←→
d MN, M N, d
M N

⎯→
M N, [MN
M N

—
K L, [KL]
K L

3. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Yandaki cetveller üzerinde verilen doğru parçalarından

A B C D
uzunluğu 5 cm olan doğru parçalarını yazınız.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 |AB| = |BD| = |KM| = |LN| = |MO| = 5 cm

K L F M N O

4. Aşağıda verilen doğrulardan hangileri kesişir?

A) d B) f C) m D) p

d // k olduğundan t

d ile k kesişmez. e

r
9
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

5. Noktalı kâğıt üzerinde gösterilmiş arabalardan

arkadaki arabanın öndeki arabaya göre mate-
matiksel konumunu bulunuz.

9 br solunda, 2 br aşağısında

6. a) A noktasının, B noktasına göre konumunu yazınız.

A 3 br
4 br yukarıda, 3 br solda
4 br

b) B noktasının, A noktasına göre konumunu yazınız.

B 3 br sağda, 4 br aşağıda

7. L noktasından geçmek üzere d doğrusuna paralel olan

d
bir doğru çizmek istediğimizde hangi noktadan geçece-
ğini bulunuz.
L
←→
d // L B,
C
D B noktasından geçer.

B
A

8. Aşağıdaki doğru parçalarına eşit uzunlukta birer doğru parçası çiziniz.

a. b. c. d. e.
A E V
K P

F
C Z
R
G L S
B

H Y
M N T
D
T

10
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

9. K Yanda verilen ST doğru parçasına eş bir doğru parçası çizi-

niz.
A B P

[AB] � [ST]
S T

10. E noktasından geçmek üzere k doğrusuna dik olan bir

k
doğru çizmek istediğimizde hangi noktadan geçeceğini
bulunuz.

A ←→
B
AE ^ k
C
A noktasından geçer.
D
E

11. a) A noktasının, B noktasına göre konumunu yazınız.

5 br B 4 br aşağısında, 3 br solundadır.
2 br
4 br b) C noktasının, A noktasına göre konumunu yazınız.
C
2 br A 2 br solunda, 2 br yukarısındadır.
2 br 3 br
c) B noktasının, C noktasına göre konumunu yazınız.

2 br yukarısında, 5 br sağındadır.

11
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

BİRLİKTE ÇÖZELİM

1. Aşağıda verilen açıların çeşitlerini belirleyiniz.

a. b. c. d.

Dik açı Geniş açı Geniş açı Dar açı

2. Bir kolu aşağıda verilen ışınlar olacak şekilde dik açılar oluşturunuz.

a. b. c. F
A B E
D

3. Bir kolu aşağıda verilen ışınlar olacak şekilde dar açılar oluşturunuz.

a. b. C c.

B
D

A E F

4. Bir kolu aşağıda verilen ışınlar olacak şekilde geniş açılar oluşturunuz.

a. b. c.

D
F
C E
B A

13
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

BİRLİKTE ÇÖZELİM

1. Aşağıdaki doğrulara verilen noktalardan pergel ve cetvel yardımıyla dikme çiziniz.

B
d d

2. Aşağıdaki doğrulara verilen noktalardan gönye yardımıyla dikme çiziniz.

f g
C

SIRA SENDE
Aşağıdaki kareli kâğıtta verilen noktaların d doğrusuna olan uzaklıklarını bulunuz.

B 6

5 U

3 4

d
1 1
R L

17
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

6. Paralel Doğru Parçaları

✽✽ Her bir noktası arasındaki uzunlukları eşit olan doğru parçalarına paralel doğru parçala-

rı denir.

ÖRNEK

B Yandaki AB doğru parçasına paralel ve uç noktalarından biri C nok-

tası olan bir doğru parçası çizelim.
A

B C noktası, A noktasının 3 birim aşağısının 2 birim sağında olduğundan

çizeceğimiz doğru parçasının diğer ucu da B noktasının 3 birim aşağı-
A 3 br
2 br sının 2 birim sağında olur.
3 br D
[AB] // [CD] şeklinde gösterilir.
2 br C

BİRLİKTE ÇÖZELİM
Aşağıda verilen doğru parçalarına paralel bir doğru parçası çiziniz ve sembolle gösteriniz.

a. b. c. T
A L

C M S

K
R
B
N

D P

[AB] // [CD] [KL] // [MN] [ST] // [PR]

18
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

SIRA SENDE

1. Aşağıdaki doğru parçalarından paralel olanları belirleyerek sembolle gösteriniz.

a. b. c. d. e.
Z E
S P A
V K M
C

D G

T T R
B
Y L N
F D

[DE] // [FG] [AB] // [CD] [KL] // [MN]

2. Yandaki kareli kâğıt üzerinde verilen noktaları aşağıdaki

A B sıraya göre kalemle birleştirerek şekilleri oluşturunuz.

A) [CF] na paralel bir doğru parçası çiziniz. [CF] // [DK]

C D E ←→
B) [AB] na dik bir doğru çiziniz. [AB] ^ D K

C) [CD] na eşit bir doğru parçası çiziniz. |CD| = |DE|

F K
D) [AC] na paralel bir doğru parçası çiziniz. [AC] // [DB]

19
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

2. E Yanda verilen ABCDE beşgeninin temel elemanlarını inceleyelim.

A D

B C
E E

A D A D

B C B C
ABCDE beşgeninin,

5 kenarı, 5 köşesi ve 5 iç açışı vardır.

Köşeleri: A, B, C, D, E noktaları

Kenarları: [AB], [BC], [CD], [DE], [EA]

£
İç açıları: EAB, £
ABC, £
BCD, £
CDE, £
DEA

Köşegenleri: [AD], [AC], [EB], [EC], [DB] 'dır.

BİRLİKTE ÇÖZELİM

1. Aşağıdaki şekillerden çokgen olabilenleri belirleyip isimlendiriniz.

Dörtgen Sekizgen Üçgen Beşgen

Kenarları birbirini kestiğinden Dörtgen Kapalı olmadığından çokgen değildir.

çokgen değildir.

21
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

2. Aşağıdaki tabloyu doldurunuz.

Köşe Kenar İç Açı

İsmi
Sayısı Sayısı Sayısı

4 4 4 Dörtgen

3 3 3 Üçgen

5 5 5 Beşgen

6 6 6 Altıgen

8 8 8 Sekizgen

3. Aşağıdaki çokgenlerin köşegenlerini çiziniz.

a. b. c.

Köşegeni yoktur.

4. Aşağıdaki noktalı zemine istenilen çokgenleri çiziniz.

a. 2 köşegeni olan b. 6 köşesi olan c. 5 iç açısı olan

bir çokgen bir çokgen bir çokgen

22
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

BİRLİKTE ÇÖZELİM
1. Aşağıdaki üçgenlerin açılarını açıölçer yardımıyla bulup üçgenlerin çeşidini açılarına göre
yazınız.

A C D F

æ æ
s(D)= 90°
s(A)= 110° E
æ æ
s(E)= 75°
s(B)= 40°
B
æ æ
s(F)=
15°
s(C)= 30°
◊
A BC geniş açılı bir üçgendir. ◊
DEF dik açılı bir üçgendir.

æ
s(K)= 25° æ
s(P)= 60°
M
P
æ
s(L)= 120° æ
s(R)= 60°
æ
s(M)= 35° æ
s(T)= 60°

K L R T
◊
KLM geniş açılı bir üçgendir. ◊
PRT dar açılı bir üçgendir.

M
æ
s(M)= 80°
æ
s(N)= 50°
æ
N Y s(Y)= 50°
◊
MNY dar açılı bir üçgendir.

2. Aşağıdaki üçgenleri açı özelliklerine göre isimlendiriniz.

Dik Açılı Geniş Açılı Dar Açılı

Üçgen Üçgen Üçgen

24
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

BİRLİKTE ÇÖZELİM
1. Aşağıdaki üçgenlerin kenar uzunluklarını cetvel yardımıyla ölçüp üçgenlerin çeşidini, kenar
uzunluklarına göre yazınız.
K E V Y
A

B C L M Z
F

|AB| = 3 cm |KL| = 3 cm |DE| = 3 cm |VY| = 2,5 cm

|AC| = 5 cm |LM| = 4 cm |DF| = 3 cm |YZ| = 3 cm

|BC| = 3 cm |KM| = 5 cm |EF| = 3 cm |VZ| = 4,5 cm

İkizkenar üçgen Çeşitkenar üçgen Eşkenar üçgen Çeşitkenar üçgen

2. Aşağıdaki doğru parçalarını birleştirerek çeşitkenar, ikizkenar ve eşkenar üçgenler

oluşturunuz.

6 cm
4 cm
3 cm
3 cm
4 cm
9 cm

cm 7 cm
9 7 cm
7 cm 6 cm
4 cm

İkizkenar üçgen Çeşitkenar üçgen Eşkenar üçgen

9 cm 7 cm 7 cm
6 cm

3 cm 4 cm

9 cm 6 cm 7 cm

26
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

KARMA SORULAR

Aşağıdaki soruları yanıtlayınız. Aşağıda açı ölçüleri verilen üçgenlerden

a. Bir üçgende iki geniş açı olabilir mi? hangisi çizilemez?

æ
A) s(K) = 45° æ = 45°
s(L) æ
s(M) = 90°
Hayır
æ ) = 60°
B) s(D æ ) = 60°
s(E æ
s(F) = 60°
æ
C) s(R) = 90° æ
s(S) = 120° æ
s(S) = 30°
b. Geniş açılı üçgen aynı zamanda eşkenar
æ ) = 150° s(B
D) s(A æ ) = 10° æ
s(T) = 20°
üçgen olabilir mi?

Hayır

c. Eşkenar üçgen her zaman dar açılı bir üçgen

Aşağıdaki kenar uzunlukları verilen üçgen-
midir?
lerden hangisi ikizkenar üçgen olamaz?
Evet
A) 3, 4, 4 B) 3, 4, 5
d. Geniş açılı üçgende dik açı olabilir mi?
C) 3, 5, 5 D) 4, 5, 4
Hayır

SIRA SENDE
1.
L R

D
A
M P S
K
B C E
F

Yukarıda verilen açıların çeşitlerini yazınız.

£
ABC £
dik açıdır. DEF £
geniş açıdır. KLM £
dar açıdır. PRS dik açıdır.

2. Aşağıdaki ifadelerdeki boşlukları uygun bir şekilde tamamlayınız.

a. Çokgenler kenar sayısına göre sınıflandırılır.

b. Kapalı olmayan şekiller çokgen değildir.

c. 7 kenarı olan kapalı şekle yedigen denir.

d. Bir çokgende ne kadar kenar varsa o kadar da köşe ve iç açı vardır.

27
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

3. Aşağıdaki çokgenlerin kenar, köşe ve iç açı sayılarını yazınız.

a. b. c.

Kenar sayısı = 3 Kenar sayısı = 6 Kenar sayısı = 4

Köşe sayısı = 3 Köşe sayısı = 6 Köşe sayısı = 4

İç açı sayısı = 3 İç açı sayısı = 6 İç açı sayısı = 4

4. Aşağıdaki çokgenlerin köşegenlerini çiziniz.

a. b. c.

Köşegeni yoktur.

D
5. E ABCDE çokgeni ile ilgili verilen ifadelerden doğru olanların
yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.

A C

a. Beşgendir. ( D )
B
b. 6 iç açısı vardır. ( Y )

c. 5 köşesi vardır. ( D )

d. [DC] çokgenin bir kenarıdır. ( D )

e. [AE] çokgenin bir köşegenidir. ( Y )

f. [DB] çokgenin bir köşegenidir. ( D )

£
g. ECD iç açılarından biridir. ( Y )

£
h. EDC iç açılarından biridir. ( D )

28
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

6. Aşağıdaki üçgenleri açılarına ve kenarlarına göre inceleyerek tabloyu doldurunuz.

D K
A
80°

30° 95° 45°

E F M L B C

V
M 3 cm
G H

cm

5
cm

cm
Y 5

cm

3
20°
Z N T K

D ◊EF ◊
K LM A ◊BC Y ◊VZ N ◊MT G◊HK
Çeşitkenar ✓ ✓ ✓

İkizkenar ✓ ✓

Eşkenar ✓

Dar açılı ✓ ✓

Dik açılı ✓ ✓

Geniş açılı ✓ ✓

7. Aşağıda verilmiş üçgenleri açılarına ve kenarlarına göre adlandırınız.

53° 75°

30° 60°
49° 78° 75° 30°
Dar açılı Dar açılı Dik açılı
Çeşitkenar üçgen İkizkenar üçgen Çeşitkenar üçgen

130° 10°
45°
120°

40°
30° 30° 45°
Geniş açılı Geniş açılı Dik açılı
İkizkenar üçgen Çeşitkenar üçgen İkizkenar üçgen

DİKKAT
Açılarına göre üçgenleri incelerken eğer iki açı verilmiş ise önce 3. açıyı bulunuz. Daha son-

ra türünü belirleriz.

29
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

BİRLİKTE ÇÖZELİM

1. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşlukları kutu içindeki uygun sözcüklerle doldurunuz.

Paralel – eşit – yamuk – eşkenar dörtgen – kare – 90°

* İç açıları 90° ve tüm kenarları eşit uzunlukta olan dörtgene

kare denir.

* Kenar uzunlukları birbirine eşit olan dörtgene eşkenar

dörtgen denir.

* Karşılıklı kenarları birbirine eşit, iç açıları 90° olan dörtgene dikdörtgen denir.

* Karşılıklı kenarları birbirine paralel ve eşit

uzunlukta olan dörtgene paralelkenar denir.

* Yamuk , karşılıklı kenar çiftlerinden en az biri paralel olan dörtgene denir.

2. T S

P R

Yukarıda verilen PRST paralelkenarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanı-
na “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
* [PT] na paralelkenarın kenarı denir. ( D )

* [PS] na paralelkenarın kenarı denir. ( Y )

* [TS] ve [PR] birbirine paralel ve eşit uzunluktadır. ( D )

* [TR] na paralelkenarın köşegeni denir. ( D )

* [PS] ve [TR] eşit uzunlukta değildir. ( D )

32
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

3. Aşağıda köşegenleri verilmiş dörtgenleri çiziniz ve bu dörtgenlerin isimlerini yazınız.

Dikdörtgen
Paralelkenar Paralelkenar

Yamuk Kare Yamuk

4. Aşağıdaki tabloda, verilen özelliğe sahip dörtgenlerin bulunduğu kutuları işaretleyiniz.

Eşkenar
Dikdörtgen Kare Paralelkenar Yamuk
dörtgen

Tüm kenar uzunlukları eşittir. ✓ ✓

Karşılıklı kenar uzunlukları eşittir. ✓ ✓ ✓ ✓

Tüm açı ölçüleri eşittir. ✓ ✓

Karşılıklı açıların ölçüleri eşittir. ✓ ✓ ✓ ✓

Karşılıklı kenarları paraleldir. ✓ ✓ ✓ ✓

Karşılıklı kenar çiftlerinden en az biri paraleldir. ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

Köşegen uzunlukları eşittir. ✓ ✓

Köşegen uzunlukları eşit değildir. ✓ ✓ ✓

Köşegenleri dik kesişir. ✓ ✓

Köşegenleri birbirini iki eş parçaya ayırır. ✓ ✓ ✓ ✓

33
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

5. Aşağıda verilen doğru parçalarını, istenilen dörtgenin bir kenarı olacak şekilde tamam-
layınız.

Kare Paralelkenar

C D
A D

B C
F E

Eşkenar dörtgen Yamuk

E
K N

F H

L M

Dikdörtgen

M N

L K

34
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

SIRA SENDE

1. Aşağıda verilen dörtgenlerin isimlerini altlarına yazıp köşegenlerini çiziniz.

Yamuk Eşkenar dörtgen Dikdörtgen Kare Paralelkenar

D C
2. Aşağıdaki boşlukları yanda verilen ABCD dikdörtgenine göre doldu-
runuz.

A B

a. [AB] dikdörtgenin kenarı dır.

b. [DB] ve [AC] köşegenlerdir.

c. [DC] // [AB]

æ
d. s(A) = s( æB) =s(C)
æ æ
= s(D) = 90° dir.

e. |AC| = |DB|

3. N M Yanda verilen KLMN eşkenar dörtgeni ile ilgili aşağıdaki ifadelerden

doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.

K L

a. |KN| = |KL| ( D )

b. |KM| = |NL| ( Y )

æ
c. s(K) æ
= s(M) ( D )

æ
d. s(N) æ
+ s(M) = 180° ( D )

e. [NM] // [ML] ( Y )

35
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

BİRLİKTE ÇÖZELİM
1. Aşağıdaki üçgenlerde ölçüsü verilmeyen açıların değerini bulunuz.

a. A b. c.
D
G
56° 67°
20°

138°
45°
B C E F H K
s(C) = ? s(F) = ? s(K) = ?

90° + 56° = 146° 45° + 67° = 112° 138° + 20° = 158°

æ
180° – 146° = 34° = s(C) æ
180° – 112° = 68° = s(F) æ
180° – 158° = 22° = s(K)

2. Aşağıdaki dörtgenlerde ölçüsü verilmeyen açıların değerini bulunuz.

a. b.
A
E
120°
95°

B 70° 62° D H
80°

? ?
55°
G
C F

s(C) = ? s(F) = ?

120° + 70° + 62° = 252° 95° + 80° + 55° + = 230°

æ
360° – 252° = 108° = s(C) æ
360° – 230° = 130° = s(F)

3. Aşağıda iç açılarının ölçüleri verilen üçgenlerden hangileri çizilebilir?

æ
a. s(A) = 60°, æ
s(B) = 70°, æ
s(C) = 80° ✗
æ
b. s(D) = 20°, æ
s(E) = 20°, æ
s(F) = 140° ✓
æ
c. s(G) = 50°, æ
s(H) = 50°, æ
s(K) = 50° ✗
æ = 90°,
d. s(L) æ
s(M) = 45°, æ
s(N) = 45° ✓
æ
e. s(P) = 130°, æ
s(R) = 15°, æ
s(S) = 35° ✓

37
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

4. Aşağıda verilen dörtgenlerde istenilen açıları bulunuz.

a. A D c. PRST bir eşkenar

P
170° dörtgendir.
80°
æ
s(S) = 80°
B C
R T
æ
s(T)=180°–80° = 100°
ABCD bir paralelkenardır.

æ
s(C) = 170°
S
æ
s(D) = 180° – 170° = 10°

d. U Z
b. K N
115° 145°

58°
L M
V Y
KLMN bir yamuktur.
UVYZ bir yamuktur.
æ
s(N) = 180° – 58° = 122°
æ
s(V) = 90°
æ =
s(L) 180° – 115° = 65°
æ
s(Y) = 180° – 145° = 35°

5. Aşağıdaki ikizkenar üçgenlerde istenilen açıları bulunuz.

a. b.
A
K
80°

?
15°
L M
?
B C
s(B) = ? s(L) = ?

180° - 80° = 100° 15°x2 = 30°

æ
100°÷2 = 50° = s(B) æ
180° – 30° = 150° = s(L)

38
 5. SINIF MATEMATİK 4. ÜNİTE

6. K æ
KLMN dörtgeninde s(N) = 35°'dir. K açısının ölçüsü, N açısının ölçü-
N sünün 3 katıdır. M açısının ölçüsü de K açısının ölçüsünden 20° faz-
35°
ladır.
? æ
Buna göre, s(L) kaç derecedir?
L M

æ
s(N) æ
s(K) æ
s(M) æ
s(L)
35° 35°x3 = 105° 105° + 20° = 125° 125° + 105° + 35° = 265°
360° - 265° = 95°'dir.

7. 60° Yandaki paralelkenar şeklindeki kağıdın bir parçası kopmuştur.

Bu paralelkenarın diğer parçası aşağıdakilerden hangisidir?

a. 130° b. c. d. 120°

120° 50°

8. D C £
Yandaki dikdörtgende s(BDC) = 23°
23°
£
olduğuna göre, s(A DB) kaç derecedir?

90° – 23° = 67°'dir.

A B

39
4. ÜNİTE BİLFEN YAYINCILIK

SIRA SENDE

1. Aşağıdaki dörtgenlerin verilmeyen açılarını hesaplayınız.

a. A D c. P T
105° 120°
130°

B C R S

ABCD bir paralelkenardır. PRST bir yamuktur.

æ
s(B) = 180° – 130° = 50° æ
s(R) = 180° – 105° = 75°
æ
s(C) = 130° æ
s(S) = 180° – 120° = 60°

b. K d. U Z
160° 65°

V 20°
L 110° N

Y
70°
UVYZ bir dörtgendir.
M
æ
s(Y) = 115°
KLMN bir eşkenar dörtgendir.

æ
s(N) = 110° 160° + 65° + 20 = 245°

æ
s(K) = 70° 360° – 245° = 115°

2. Aşağıdaki üçgenlerde istenilen açıları bulunuz.

a. A b. D c. G

° 64°
35
42
°

120°
C
H K
B E F
æ
s(H) = 64°

æ
s(B) = 25° æ
s(F) = 48° æ
s(K) = 52°

120° + 35° = 155° 90° + 42° = 132° 64°x2 = 128°

180° - 155° = 25° 180° - 132° = 48° 180° - 128° = 52°

40