eüwbeÆvPwb cÉk²

1. wbGPi ˆKvbwU kƒYÅNvwZ gÅvwUÇÝ?

A K.
– 4 2  L.  4 2 M. 4 2  N.  2 1
 8 – 4 – 4 –2 –8 – 4 2 1
2. ˆKvbwU mgNvwZ gÅvwUÇÝ?
A K.
 6 6 6 5
L. – 6 1
4 12
M. –3 –1 N. 
1 1
–5 5 1 1
3. wbGPi ˆKvbwU AGf`NvwZ gÅvwUÇÝ?
2 3 5 –8 2 3 5 –8
A K.
1 2 L. 3 5  M.  1 2 N. 3 5
4. wbGPi ˆKvbwU cÉwZmg gÅvwUÇÝ?
1 0 1  2 0 1 1 0 1  2 0 1
A K.
 2 3 0  L.   0 3 1  M.  2 3 0 N.  0 3 1 
   
 4 1 3 1 1 4   4 1 3 1 0 4 
5. wbGPi ˆKvbwU wecÉwZmg gÅvwUÇÝ?
1 2 3  0 1 – 4 1 0 2 0
A K. 2 4 5 L. –1 0 3 M.   N.  
3 5 6  4 –3 0  0 1 0 2
2 5 7 – 6 8 –x – 4 13 7
6. 6 8 –9 +  2 y –9 =  8 8 –18 nGj x, y I z ‰i gvb KZ?
4 0 0  1 z 2  5 0 2
A K. –7, –18, 5 L. 0, 0, 0 M. 0, 0, 2 N. 7, –8, 0
 1 2  3 4
7. A = 4 –3, B = 6 7 nGj A – B = KZ?

A K.
2 2 –2
L.  2 –10
2 –2 –2
M. –2 –10
2 –2
N. –2 10
2 10
DœPZi MwYZ 1g cò (ˆevWÆ)-2N
gÅvwUÇÝ I wbYÆvqK 29

3  1 5 7
8. P + Q = – 4 ‰es P  Q = 6 nGj Q ‰i gvb KZ nGe?
2   2
4 3  1  4 1 4  2  8
A K.
1 0 L.  M. 5 N. 
5 2   2  10 4 
1 2 5 6
9. A + B = 3 4, A – B = 7 8 nGj A = KZ?

A K.
–3 – 4 –1 2
L.  5 6
3 4
M. 5 6
–5 – 6
N. –7 – 8
–5 –6
4
10. [3 2 1] I 3 ‰i àYdj KZ?
8
12
   12 9 24
A K.
 6 L. [12 6 8] M. [10] N.  8 6 16
   
 8  4 3 8
3
11. 9 ‰es [1 2 5] gÅvwUÇÝ `yBwUi àYdj KZ?
0
3 6 15 24
A K. 9 18 45 L. 72 M. [21] N. AwbGYÆq
0 0 0 0
x 3  2 0
12.  = nGj x I y ‰i gvb KZ?
2 y 5 0
5 4
A K. x =  , y = L. x = 15 , y = 4 M. x = 4 , y = 15 N. x =  5, y =  15
2 5 2 5 5 2 4 2
 1 0 0
13. hw` A = 0 1 0 nq ZvnGj A2 + 2A = KZ?
0 0 1
A K. A L. 2A M. 3A N. 4A
 2 4 6 
14. 0 8 10 wbYÆvqGKi gvb wbGPi ˆKvbwU?
0 0 12
A K. 12 L. 48 M. 80 N. 192
 1 2 3 
 
15. 1 2 3 wbYÆvqKwUi (2, 3) Zg Abyivwk wbGPi ˆKvbwU?
 4 5 1 
A K.  13 L.  3 M. 0 N. 13
 2 1 1 
16. 0 5 x wbYÆvqKwUi (1, 2) Zg Abyivwki gvb (–2) nGj, x ‰i gvb KZ?
1 –3 4
A K. –2 L. 2 M. 20 N. 40
1 2 3
17. 2 3 4 wbYÆvqKwUi (3, 2) Zg fzwÚi mnàYK KZ?
1 5 7
A K. 2 L. 3 M. 4 N. 5
30 DœPZi MwYZ cÉ^g cò

 02 ab2 c2a 
18. a b 0 bc2= 2 nGj a3b3c3 ‰i gvb KZ?
a c b2c 0 
2

A K. 1 L. 0 M. 1 N. 8
1 2 a
19. a ‰i gvb KZ nGj 4 5 6 gÅvwUÇÝwU eÅwZKÌgx nGe?
7 8 9
A K. 1 L. 2 M. 3 N. 4
20. wbGPi ˆKvbwU AeÅwZKÌgx gÅvwUÇÝ?
A K.
2 6 1 2
L. 1 2
1 2
M. 3 2 N. 
2 1
1 3 2 1
21. hw` A ‰es B gÅvwUÇÝ nq, ZGe (AB)t = KZ?
t t
A K. B A L. AtBt M. AB N. BA
 4 3
22. 3 2 ‰i wecixZ gÅvwUÇÝ wbGPi ˆKvbwU?

A K.
 2  3 L. 
2 3
M. 
2 3 
N. 
4 3 
 3 4  3 4  3 4  3  2
 3 0 0 
23. 0 3 0 gÅvwUÇÝwU 
0 0 3
i. KYÆ gÅvwUÇÝ ii. ˆÕ•jvi gÅvwUÇÝ iii. AGf`K gÅvwUÇÝ
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
2 3
24. hw` A = 1 nq ZGe@
6
1 24
i. A cÉwZmg gÅvwUÇÝ ii. |A| = 15 iii. A2 = 8
33
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
2 3
25. hw` A =
2 4 nq ZvnGj
i. |A| = –2 ii. |A + 2I| = 6 iii. A2 =
 2 6 
4 10
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
 4 2 1
26. Q =  2 4 0  gÅvwUÇÝwU@
 
 5 10 0 
i. eÅwZKÌ gx gÅvwUÇÝ ii. (2, 3) Zg fzwÚi Abyivwk 30 iii. wecixZGhvMÅ bq
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
1 0
27.  
–2 5  wbYÆvqKwUi 
i. (1, 2) Zg fzwÚi mnàYGKi gvb 2 ii. (2, 2) Zg fzwÚi Abyivwki gvb 1 iii. gvb 5
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
gÅvwUÇÝ I wbYÆvqK 31

1 2 1 0 1 0 
28. A = 0 ; B =  5; C =  nGj@
5 2 2 5
i. At = B ii. At = – C iii. B–1 = C
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
29. A ‰KwU 3  3 gÅvwUÇÝ nGj@
1
i. A2 wbYÆq Kiv hvq ii. A–1 = (adj A) (hLb |A|  0) iii. |A| = 0 nGj ‰wU ‰KwU eÅwZKÌgx gÅvwUÇÝ
|A|
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
30. A gÅvwUÇGÝi wecixZ gÅvwUÇÝ B nGj@
i. AB = BA = I ii. (AB)1 = B1A1 iii. (A1) t = (At)1
wbGPi ˆKvbwU mwVK?
A K. i I ii L. i I iii M. ii I iii N. i, ii I iii
wbGPi ZG^Åi AvGjvGK (31 I 32) bs cÉGk²i Dîi `vI:
1 4 7 3 6 7
A=3  2 5 4 0 0 
, B= 
 8 4 3 2 5 1 
31. A + B ‰i gvb KZ?
2 2 0  2 2 14  2 2 0  2 2 0
A K. 7 2 5 L.  7 2 5  M.  7 2 5 N.  7 2 0
    
6 1 4 10 9 4  10 9 4 10 1 4
32. 3A  4B ‰i gvb wbGPi ˆKvbwU?
15 36 49 15 36 49 15 12 49  15 36 28

K.  7 6 15  6 15   6 15 N.  7 6 15
A
 L.  7  M.  7   
 16 8 5   16 8 5   16 32 5   16 8 5
wbGPi ZG^Åi AvGjvGK (33 I 34) bs cÉGk²i Dîi `vI:
p 0 0
0 q 0 ‰KwU KYÆ gÅvwUÇÝ|
0 0 r 
33. ˆKvb kGZÆ gÅvwUÇÝwU ˆÕ•jvi nGe?
A K. p = q = r L. p  q = r M. p = q + r N. p+q=r
34. p, q, r ‰i ˆKvb gvGbi RbÅ gÅvwUÇÝwU AGf`K nGe?
A K. p = q = r L. p = q = r = 1 M. p = q = r = 0 N. r=p+q
wbGPi ZG^Åi AvGjvGK (35 I 36) bs cÉGk²i Dîi `vI:
5 1 4 3
E =  , F = [3  2  4] I H = 6 2 0

1
3 7 1
35. FH = KZ?
21 17
A K. [21 12 5] L. [17 22 9] M. 12 N.  22 
 
 5   9 
36. EF gÅvwUÇÝwUi gvòv (KÌg ) wbGPi ˆKvbwU?
A K. 2  3 L. 1  2 M. 2  1 N. 32
32 DœPZi MwYZ cÉ^g cò

wbGPi ZG^Åi AvGjvGK (37 I 38) bs cÉGk²i Dîi `vI:

 7 7 0 
B = 1 2 1 ‰KwU wbYÆ vqK|
 5 p 3
37. p ‰i mnàYGKi gvb KZ?
A K.  7 L. 7p + 35 M. p N. 7
38. B = 0 nGj p ‰i gvb KZ nGe?
A K.  8 L.  4 M. 0 N. 8
wbGPi ZG^Åi AvGjvGK (39 I 40) bs cÉGk²i Dîi `vI:
2x + y  z = 10
3x + 2y + 2z = 1
5x + 4y + 3z = 4
39. x = KZ?
A K. 11 L. 11 M. 5 N. 5
5 5 11 11
40. y = KZ?
A K. 5 L. 5 M. 7 N. 7
7 7 5 5
wewf®² wek¼w e`ÅvjGqi fwZÆ cixÞvi eüwbeÆvPwb cÉk²
3  4
41. A = 2 nGj det(2A1) ‰i gvb KZ? [DU. 19-20]
 3
K. 1 L.  4 M. 4 N.  1
4 4
 1  1  2 1 
42. A = 2 ‰es AB = 1  1 nGj B = KZ? [SUST. 19-20]
1
1  1 1 0 2 1 1 0
K. 2 L. 0 1 M. 1 N. 
1   1  1  1
P1 1 
43. 
 3 P + 1 = 0 nGj P ‰i gvb KZ? [NSTU. 19-20]
K. 0 L. 3 M. 2 N.  2
1 2
44. A = 4  3 ‰es A + 2A  11 X = 0 nGj X ‰i gvb KZ? [KU. 19-20]
2

11 0 1 0 2 0 13 0
K.  0 11 L. 0 1 M. 0 2 N.  0 13
 a 2 5
45. A =  2 b 3  ‰KwU eKÌ cÉwZmg gÅvwUÇÝ nGj a, b, c ‰i gvbàGjv [DU. 17-18]
 5 3 c 
K. 2, 5, 3 L. 0, 0, 0 M. 1, 1, 1 N. 2, 5, 3
1 1 12 
46. k ‰i ˆKvb gvGbi RbÅ 1 k k  wbYÆvqKwUi gvb kƒbÅ nGe bv? [DU. 17-18]
1 k2 k4 
K. k = 1 L. k = 1 M. k = 3 N. k = 0
 5 7
47. hw` A = 4 6 nq, ZGe A(adj A) = ? ˆhLvGb Adj A nGjv A ‰i mnàYK (adjoint) gÅvwUÇÝ| [JNU. 17-18]
 3 7
6 7 6 7 2 0 2
K. 4 5  L.   M. 


 N. 
2 
4 5 0 2 5
 2
gÅvwUÇÝ I wbYÆvqK 33

p4 8 
48.  gÅvwUÇÝwU eÅwZKÌgx nGe hw` p ‰i gvb [RU. 17-18]
2 p+2
K. 4, 6 L.  4, 6 M. 2, 4 N. 6, 4
 2 2 4 
49. gÅvwUÇÝ A = 1 3 4  nGj, A2 ‰i gvb KZ? [RU. 17-18]

 1 2 3 
K. A L. 0 M. 2A N. A
1 2 4 
 
50. 3  2 gÅvwUÇÝwUi Trace ‰i gvb 7 nGj  ‰i gvb KZ? [IU. 17-18]
 
1 0 4 
K. 0 L. 1 M. 2 N. 4
 k k 2 
51.   ‰KwU evÕ¦e gÅvwUÇÝ| k ‰i ˆKvb gvGbi RbÅ gÅvwUÇÝ wUi wecixZ gÅvwUÇÝ cvIqv hvGe bv?
 2 k
[SUST. 17-18]
K. 2 L. 2 M. 2 N. 2
1 1 5 
52. 0 1 x  wbYÆÆvqKwUi (1, 2) Zg Abyivwk 6 nGj, x ‰i gvb KZ? [SUST. 17-18]
 
2 3 4 
K. 2 L. 3 M. 3 N. 6
 2 –2   2 2 
53. A = –2 2 ‰es B = 3 3 nGj, AB wbGPi ˆKvbwU? [DU.14-15]
   
 –2 2   0 0  0 0   –2 –2 
A K. L. M. N.
 –2 2  0 0  3 0   2 2 
α α x
54. β β β = 0 nGj x ‰i gvb ˆKvbwU? [DU.14-15; RUET. 04-06]
 
 x 
A K. α, β,  L. α,  M. β,  N. α, β
 0 3 2x + 7 
55. 2 7x 9 + 5x= 0 nGj, x ‰i gvb KZ? [DU. 13-14]
0 0 2x + 5
A K.  9 L.  7 M.  5 N. 0
5 2 2
56. [ m2
2 m3 ]
6
gÅvwUÇÝwU eÅwZKÌgx nGe hLb m = KZ? [DU. 11-12]
A K.  1,  6 L. 1,  6 M. 6,  1 N.  1,  6
 i i
57.   ‰es i2 = – 1 nGj wecixZ gÅvwUÇÝ ˆKvbwU? [DU.10-11]
2i i
i i i 2i  i 2i i i
A K. 2i  L.  M.   N. 
i i i i i 2i i
1 bc bc(b + c) 
58. 1 ca ca(c + a) ‰i gvb KZ? [DU. 10-11; KUET. 09-10]
1 ab ab(a + b) 
A K. abc(a + b + c) L. 4abc M. 1 N. 0
 k  3 2 
59. k ‰i ˆKvb gvGbi RbÅ
 2 k  2 gÅvwUÇÝwU wecixZKiYGhvMÅ bq? [BUET. 12-13]
A K. 3 L. 2 M. 5  17 N. 5
2 2
34 DœPZi MwYZ cÉ^g cò

60. A ‰KwU 3  3 gÅvwUÇÝ ‰es |A| = 7 nGj |(2A)1| ‰i gvb KZ? [BUET. 12-13]
1
A K.  L.  1 M.  8 N.  2
14 56 7 7
 a h  x
61. wZbwU gÅvwUÇÝ [x y], h b ‰es y ‰i àYdGji gvb wbGPi ˆKvbwU? [BUET. 12-13]
2 2
B K. [x a + xyh xyh + y b] L. [x2a + 2xyh + y2b]
2
x a + xyh
M. xyh + y2b N. [2ax2 + xyh + 2by2]

62. AX =
 0 1 x =  y nGj XA2 KZ nGe? [BUET. 11-12]
1 0 y  x
x x y
B K.
y L.   M.   N. ˆKvbwUB bq
y x
63. A, B ‰es C gÅvwUÇÝàwji AvKvi h^vKÌGg 4  5, 5  4 ‰es 4  2 nGj (AT + B)C gÅvwUÇGÝi AvKvi
KZ nGe? [BUET. 10-11]
B K. 5  4 L. 4  2 M. 5  2 N. 2  5
4
 
64. A = 1 ‰es B = [1 2 3] nGj AB = KZ? [BUET. 08-09]
 
3
4  4 8 12
B K. [4 2 9] L. 2 M. [11] N. 1 2 3
9 3 6 9
65. k ‰i ˆKvb gvGbi RbÅ x  y = 3 I 2x  2y = k mgxKiY ˆRvGUi AmsLÅ mgvavb we`Ågvb? [BUET. 05-06]
B K.   < k <  L. k  6 M. k = 3 N. k = 6
2
 1 2 3   1 1 2 
66. A = 3 2 1, B = 1 2 3 ‰es C = AB nGj C gÅvwUÇÝ ˆKvbwU? [KUET. 12-13]
1 1 2 3 2 1
 7 7 10 6 10 10 12 11 11 12 8 8
A K.  9 8 9  L. 6 9 11 M.  8 9 13 N. 11 9 7
12 9 11 8 11 13 8 7 7 11 13 7
x + y x y 
67.  x x + z z  ‰i gvb ˆKvbwU? [KUET. 10-11, 08-09; RUET. 11-12]]
 y z y + z
A K. 4xyz L. 2(x – y)(y – z)(z – x) M. 2xyz N. –1
2 3   2 1
68. hw` A =  IB=  nq, ZGe (BA)1 ‰i gvb KZ? [KUET. 15-16]
5 7  3 5
 44  1  44 1 44 1  31 1 
A K.   L. 1   M. 1   N. 1  
 31 1  13 31 1  13  31 1 13  44 1
1 1 1 
69. 1 a ab  ‰i gvb ˆKvbwU? [RUET. 13-14]
1 ab ab2
A K. a(1 – b)2 L. b(1 – a)2 M. –b(a – 1)2 N. –a(b – 1)2
1 4
70. A= nGj A–1 ˆKvbwU? [RUET. 13-14]
 2 – 6
6 4 –6 4 6 4 6 4
A K. 1  –2 1 L. 1  2 1  M. 1  2 –1 N. 1  –2 –1
14   14   14   14  
gÅvwUÇÝ I wbYÆvqK 35

 logx logy logz 

71. log2x log2y log2z ‰i gvb KZ nGe? [CUET 09-10; RUET 11-12]
log3x log3y log3z
A K. 0 L. log 2 M. log 3 N. 1
3 2
 1 0 2 –1  x –1
72. –1 2 + 0 1  = –1 z  nGj x, y ‰es z ‰i gvb h^vKÌGg@ [RUET. 10-11]
 2 0 2 –3  y –3
B K. 1, 2, 3 L. 3, 4, 3 M. 3, –3, 4 N. –1, 2, 3
 cos – sin 2
73. hw` A =
 sin cos  ‰es |A | = 1 nGj  ‰i gvb ˆKvbwU? [CUET. 11-12]
A K.  = 0 L.  = 45 M.  = 0, 45 N. ˆKvGbvwUB bq
2 3 7 5
 3 205 1 4 
74.  3 1 97 4  wbYÆqGK 1 ‰i mnàYK KZ? [KUET. 14-15]
 0 7 k 7 
A K. 11 L. k M. 0 N.  935
 2  x 13 
75. x ‰i ˆKvb ˆKvb gvGbi RbÅ   gÅvwUÇÝwU eÅwZKÌgx nGe? [KUET. 16-17]
 5 10  x 
A K.  15,  3 L.  15, 3 M. 15,  3 N. 15, 3
4 6 5
76. P =   ‰es P  Q =   nGj Q ‰i gvb KZ? [RUET. 14-15]
0
2 8
2  16 2  16 2 
A K.

0.5 L. 0.5 M. [0.5 2] N. 
3 3 0.5
77. 3  3 AvKvGii ˆÕ•jvi gÅvwUÇÝ A ‰i KYÆ Dcv`vbàwji àYdj 2 2 nGj |( 2I  A)3| ‰i gvb KZ?
[SUST. 16-17]
A K. 2 2 L. 24 2 M. 12 2 N. 0
2! 3! 2! 
78. 3! 2! 4!  = KZ? [SUST. 16-17]
0! 3! 2! 
A K.  208 L.  140 M. 140 N.  280
a 1 b+c
79. b 1 c + a  ‰i gvb KZ? [DU. 12-13; JNU. 11-12; CU. 12-13; BUET. 11-12]
c 1 a+b
A K. 0 L. abc(a + b) (b + c) (c + a) M. abc N. (a + b) (b + c) (c + a)
eüwbeÆvPwb
1. M 2. K 3. N 4. L 5. L 6. L 7. M 8. L 9. M 10. M 11. K 12. L 13. M 14. N
15. K 16. L 17. K 18. M 19. M 20. M 21. K 22. M 23. K 24. M 25. N 26. L 27. N 28. K
29. N 30. N 31. M 32. L 33. K 34. L 35. K 36. K 37. N 38. K 39. K 40. M 41. L 42. N
43. N 44. L 45. L 46. M 47. M 48. K 49. N 50. M 51. M 52. M 53. N 54. L 55. M 56. M
57. N 58. N 59. M 60. L 61. L 62. N 63. M 64. N 65. N 66. M 67. K 68. L 69. N 70. M
71. K 72. L 73. M 74. M 75. M 76. K 77. N 78. L 79. K