Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –

Αντίστροφοι αριθμοί

Όνομα:________________________
Μαθηματικά
Κεφάλαιο 19 – Ημερομηνία: __ / __ / ____
Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού
ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

Θεωρία

Πολλαπλασιασμός
κλασμάτων

Πολλαπλασιάζω παράδειγμα:

αριθμητή με αριθμητή και

4 2 4χ2 8
παρονομαστή με παρονομαστή:
χ = =
5 3 5χ3 15
Το γινόμενο είναι ένα κλάσμα που έχει αριθμητή

το γινόμενο των αριθμητών και παρονομαστή το

γινόμενο των παρονομαστών.

Πολλαπλασιασμός ακεραίου με κλάσμα

Α. Μετατρέπω τον ακέραιο σε κλάσμα παράδειγμα:

(βάζοντας ως παρονομαστή το 1) και 2 4 2 8

4 χ = χ =
στη συνέχεια κάνω τον 3 1 3 3
πολλαπλασιασμό των κλασμάτων:

Β. ή πολλαπλασιάζω παράδειγμα:

τον ακέραιο με τον αριθμητή 2 4χ2 8

4 χ = =
αφήνοντας τον ίδιο παρονομαστή: 3 3 3

Αποστόλης Αγγελόπουλος 1
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

Πολλαπλασιασμός μεικτών αριθμών

Μετατρέπω τους μεικτούς σε παράδειγμα

κλάσματα και στη συνέχεια κάνω τον

2
4 χ 5 6 = 4χ3+2 χ 5χ8+6 =
πολλαπλασιασμό των κλασμάτων: 3 8 3 8

14 46 644
χ =
3 8 24

πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού με μεικτό

Πολλαπλασιάζω τον φυσικό αριθμό παράδειγμα

ξεχωριστά με το ακέραιο μέρος του

4 4
μεικτού και ξεχωριστά με το
2 χ 3 =(2χ3)+ ( 2 χ ) =
5 5
κλασματικό: 8 8
= 6 + = 6
5 5

Πώς βρίσκω το μέρος (κλάσμα) ενός ακέραιου

αριθμού ή ενός κλάσματος

Πολλαπλασιάζω το μέρος (κλάσμα) παράδειγμα

με τον αριθμό ή με το κλάσμα: 𝟐

Α. Ο Χρήστος είχε 120€. Ξόδεψε τα .
𝟑
Πόσα χρήματα ξόδεψε;
𝟐
Πρέπει να βρω τα του 120 .
𝟑
𝟐 240
𝜒 𝟏𝟐𝟎 = = 80 € ξόδεψε.
𝟑 3

𝟏
Β. Η Ευαγγελία είχε το μιας σοκολάτας και
𝟐
𝟐
έφαγε τα της . Τι μέρος της σοκολάτας έφαγε;
𝟑
𝟐 𝟏
Πρέπει να βρω τα του .
𝟑 𝟐
𝟐 𝟏 2 𝟏
𝜒 =6=𝟑 της πίτσας έφαγε.
𝟑 𝟐

Αποστόλης Αγγελόπουλος 2
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

Αντίστροφοι αριθμοί

Αντίστροφοι είναι οι αριθμοί που Παράδειγμα

το γινόμενο τους είναι ίσο με 1.

• Ο αντίστροφος ενός 𝟐 𝟑 𝟔
κλάσματος είναι ένα άλλο κλάσμα με 𝜒 = =𝟏
𝟑 𝟐 𝟔
αντεστραμμένους όρους:

𝟓 𝟓 𝟏𝟎
• Για να βρω τον αντίστροφο 0,5 = ->𝟏𝟎 𝝌 =𝟏
ενός δεκαδικού ή ενός μεικτού, τον 𝟏𝟎 𝟓
𝟓 𝟐𝟓 𝟐𝟓 𝟏𝟎
μετατρέπω πρώτα σε κλάσμα και 𝟐 𝟏𝟎 = 𝟏𝟎 -> 𝝌 =𝟏
στη συνέχεια αντιστρέφω τους 𝟏𝟎 𝟐𝟓
όρους του.

• Για να δημιουργήσω τον

αντίστροφο ενός ακέραιου αριθμού, 𝟓 𝟓 𝟏
τον γράφω πρώτα με μορφή 5 = -> 𝝌 =𝟏
𝟏 𝟏 𝟓
κλάσματος και στη συνέχεια
αντιστρέφω τους όρους του:

ΠΡΟΣΕΧΩ
• Στον πολλαπλασιασμό, αν αλλάξω τη σειρά των παραγόντων, το γινόμενο παραμένει
𝟓 𝟐 𝟐 𝟓 𝟏𝟎
το ίδιο. π.χ. 𝝌 = 𝝌 =
𝟏𝟎 𝟑 𝟑 𝟏𝟎 𝟑𝟎
• Όταν πολλαπλασιάζω κλάσματα που είναι μικρότερα από τη μονάδα, το γινόμενο
τους είναι μικρότερο από τα κλάσματα που πολλαπλασιάζω και μικρότερο από το 1.
1 1 1 1 1 1
π.χ. 𝜒 = 20 , το είναι μικρότερο από 1 και μικρότερο από τα και .
4 5 20 4 5

Όταν πρέπει να λύσω ένα πρόβλημα που έχει κλάσματα ή μεικτούς αριθμούς:

➢ Ελέγχω αν οι αριθμοί του προβλήματος είναι στην ίδια μορφή.

➢ Αν δεν είναι στην ίδια μορφή, τους μετατρέπω σε αριθμούς μιας μορφής.

➢ Αποφασίζω ποιες πράξεις πρέπει να κάνω.

➢ Εκτελώ τις πράξεις και ελέγχω το αποτέλεσμα

Αποστόλης Αγγελόπουλος 3
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

1. Υπολογίζω το αποτέλεσμα με τη βοήθεια των σχημάτων:

𝟏 𝟐 𝟐 𝟏
𝝌 = =
𝟏 𝟐 𝟒 𝟑 𝟏𝟐 𝟔
a.το του
𝟒 𝟑

𝟏 𝟐
β. το του
𝟒 𝟓

𝟐 𝟏
γ. τα του
𝟑 𝟐

𝟐 𝟑
δ. τα των
𝟑 𝟓

Αποστόλης Αγγελόπουλος 4
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

2. Υπολόγισε τα παρακάτω γινόμενα απλοποιώντας το αποτέλεσμα όπου είναι

δυνατόν :
𝟕 𝟐 𝟓 𝟒 𝟑
α. 𝝌 = , β. 8 𝝌 = , γ. 𝝌 =
𝟖 𝟓 𝟗 𝟏𝟎 𝟏𝟐
1

𝟏 𝟏𝟗 𝟏𝟐 𝟐
δ. 𝝌 = , ε. 𝝌8= , στ. 10 𝝌 =
𝟏𝟗 𝟏 𝟐𝟎 𝟒𝟎

𝟒 𝟐 𝟒 𝟓
ζ. 4 𝛘 2𝟒 = 𝝌 = , η. 2 𝝌 = 𝝌 =
𝟓 𝟓 𝟏𝟎

3. Συμπλήρωσε τους αριθμούς που λείπουν στις παρακάτω ισότητες:

Απάντηση: _____________________________________________________

4. Συμπλήρωσε τους αριθμούς που λείπουν, για να ισχύουν οι ισότητες:

Αποστόλης Αγγελόπουλος 5
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

5. Βρίσκω με πολλαπλασιασμό τα παρακάτω:

𝟏 𝟒𝟎
χ 40 = = 8€ = 800λ.
𝟓 𝟓

Προβλήματα

𝟐
6. Ο Νίκος είχε 20€ και ξόδεψε τα των χρημάτων του και η Ελένη που είχε 16 €
𝟓
𝟏
ξόδεψε το των δικών της χρημάτων. Ποιος έχει τώρα περισσότερα χρήματα;
𝟒

Απάντηση: _______________________________________________________

Αποστόλης Αγγελόπουλος 6
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

𝟑 𝟐
7. Ένα βαρέλι χωράει 𝟏 𝟒 του τόνου κρασί. Πόσα κιλά κρασί χωρούν στα του
𝟓
βαρελιού;

Απάντηση: _______________________________________________________

𝟑
8. Ένας εργάτης σοφατίζει σε μια ώρα 2 τετραγωνικά μέτρα τοίχου.
𝟒
Πόσα τετραγωνικά μέτρα θα πλακοστρώσει σε ένα οχτάωρο;

Απάντηση: _______________________________________________________

𝟏
9. Σε μια πολυκατοικία αγόρασαν 15 τόνους πετρέλαιο για θέρμανση. Πόσο
𝟐
𝟑
πετρέλαιο έχει μείνει, αν έχουν καταναλωθεί τα της ποσότητας;
𝟒

Απάντηση: _______________________________________________________

Αποστόλης Αγγελόπουλος 7
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί
Απαντήσεις

1.

𝟏 𝟐 𝟏 𝟐 𝟐 𝟏
a.το του 𝝌 = =
𝟒 𝟑 𝟒 𝟑 𝟏𝟐 𝟔

𝟏 𝟐
β. το του 𝟏 𝟐 𝟐
𝟒 𝟓 𝝌 =
𝟒 𝟓 𝟐𝟎

𝟐 𝟏 𝟐 𝟏 𝟐
γ. τα του 𝝌 =
𝟑 𝟐 𝟑 𝟐 𝟔

𝟐 𝟑 𝟐 𝟑 𝟔
δ. τα των 𝝌 =
𝟑 𝟓 𝟑 𝟓 𝟏𝟓

2.

𝟒 𝟐 𝟐𝟒 𝟏𝟎 𝟐𝟒𝟎
ζ. 4 𝛘 2𝟒 = 𝟓 𝝌 = = 20 ,
𝟓 𝟒 𝟐𝟎
𝟒 𝟓 𝟏𝟒 𝟓 𝟕𝟎 𝟕 𝟐
η. 2 𝝌 = 𝝌 = = 𝟓 =1𝟓
𝟓 𝟏𝟎 𝟓 𝟏𝟎 𝟓𝟎

Αποστόλης Αγγελόπουλος 8
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

3.

4.

5.

δ)

ε)

στ)

6.
𝟐 𝟒𝟎
χ 20 = = 8€ ξόδεψε ο Νίκος.
𝟓 𝟓
𝟏 𝟏𝟔
χ 16 = = 4€ ξόδεψε η Ελένη.
𝟒 𝟒
Επομένως ο Νίκος έχει: 20 - 8 = 12€ και
Ελένη: 16 - 4 = 12€.
Έχουν δηλαδή και οι δύο το ίδιο ποσό.

𝟐 𝟑
7. Πρέπει να βρούμε τα του 𝟏 𝟒 και θα κάνουμε πολ/σμό;
𝟓
𝟑 𝟐 𝟕 𝟐 𝟏𝟒 𝟕
𝟏𝟒 χ = χ = = του τόνου ή 700 κιλά
𝟓 𝟒 𝟓 𝟐𝟎 𝟏𝟎

𝟑 𝟏𝟏 𝟖𝟖
8. 𝟐 𝟒 χ 8 = χ8= = 22 τ.μ.
𝟒 𝟒

Αποστόλης Αγγελόπουλος 9
Μαθηματικά Ε΄ - Κεφάλαιο 19 – Πολλαπλασιασμός φυσικού αριθμού ή κλάσματος με κλάσμα –
Αντίστροφοι αριθμοί

𝟒 𝟒 𝟑 𝟏
9. Όλο το πετρέλαιο είναι . Επομένως έχει απομείνει - = της ποσότητας
𝟒 𝟒 𝟒 𝟒
𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟏 𝟑𝟏
που αγόρασαν. Για να βρούμε το του 15 θα κάνουμε πολ/σμό: χ 15 = χ =
𝟒 𝟐 𝟒 𝟐 𝟒 𝟐
𝟑𝟏 𝟕
ή3 τόνοι.
𝟖 𝟖

Αποστόλης Αγγελόπουλος 10