TEKNIK MENJAWAB SPM

PERTANIAN KERTAS 1 (3729/1)

Bahagian A

CIKGU SHAFIDAH BINTI SAAD

 A 1.0 SAINS TANAH

B 2.0 PENGELUARAN POLTRI

KANDUNGAN
C 3.0 SAINS TUMBUHAN

D 4.0 PENGELUARAN TANAMAN

E
 KERTAS 1 (3729/1)
PEPERIKSAAN BERTULIS – 70%
BAHAGIAN A : 20 SOALAN (STRUKTUR)
BAHAGIAN B : 4 SOALAN (ESEI)

KERTAS 2 (3729/2)
KERJA KURSUS – 30%
TINGKATAN 4 – 15%
TINGKATAN – 15%
 Terminologi

Prinsip/Generalisasi Fakta

Metodologi Urutan

Kriteria Pengkelasan
 Contoh soalan Terminologi
Rajah 1 menunjukkan satu jenis struktur tanah.
01

Rajah 1
a) Berikan maksud struktur tanah.
Susunan kumin tanah yang terdiri daripada pasir, kelodak dan
liat yang membentuk agregat tanah.
………………………………………………………………………………………………………….
[ 1 markah ]
b) Berdasarkan Rajah 1, namakan struktur tanah itu.
Berlapis
………………………………………………………………………………………………………….
[ 1 markah ]
 a) Nyatakan maksud tekstur tanah.
Peratus kandungan kumin-kumin pasir, kelodak dan liat dalam tanah.
02 ………………………………………………………………………………………………………………..............…..
[ 1 markah ]

Jadual 2 ialah peratus kumin mineral satu sampel tanah.

Kumin mineral tanah Peratus (%)
Pasir 20
Liat 20
Kelodak 70
Jadul 2

b) Lakarkan pada carta Segi Tiga Tekstur tanah di bawah bagi menentukan kelas
tekstur sampel tanah itu.
[ 2 markah ]
c) Namakan tekstur sampel tanah itu.
Loam berkelodak
…..…………………………………………………………………………………...................................................……..
[1 markah ]
Cara melakar

Loam
berkelodak
 Rajah menunjukkan susun atur dalaman reban tertutup.

03

B
A

Nyatakan nama alat yang berlabel dalam rajah itu.

Sistem pemberian minuman automatik
A : ________________________________________________________
Sistem pemberian makanan automatik
B : ________________________________________________________

[ 2 markah ]
 Maklumat menunjukkan definisi bagi salah satu proses fisiologi
04 tumbuhan.

Proses tumbuhan menghasilkan karbohidrat (makanan) dan

oksigen daripada karbon dioksida, air dan tenaga cahaya
Matahari.

Berdasarkan maklumat,

Nyatakan nama proses itu.

Proses fotosintesis
………………………………………………………………………………………………
[ 1 markah ]
 Jadual 1 menunjukkan keterangan proses utama fisiologi tumbuhan.
Nyatakan proses utama berdasarkan keterangan itu.

05 Proses utama Keterangan

Proses tumbuhan menghasilkan karbohidrat dan

Fotosintesis
i. …………………………… oksigen daripada karbon dioksida, air dan tenaga
cahaya matahari.

Proses pemindahan atau pengangkutan air, garam

Translokasi mineral, bahan-bahan organik seperti asid amino dan
ii. ……………………………
glukosa melalui jaringan xylem dan floem ke bahagian-
bahagian lain tumbuhan.

Proses tumbuhan kehilangan air ke atmosfera yang

Transpirasi berlaku dari permukaan daun atau bahagian-bahagian
iii. …………………………… tumbuhan yang lain terutamanya melalui stomata dan
sebahagian kecil melalui lentisel.

[ 3 markah ]
 Contoh soalan Fakta
01 Maklumat berikut adalah ciri bagi sejenis tanah.

● Rongga udara sangat kecil

● Saiz kumin < 0.002 mm

Berdasarkan maklumat,
a) Nyatakan jenis tanah itu.
Tanah Liat
………………………………………………………………………………………………
[ 1 markah ]
b) Nyatakan satu ciri lain bagi tanah itu.
Daya memegang air sangat tinggi /
Saliran kurang baik /
………………………………………………………………………………………………
Kandungan nutrient rendah
[ 1 markah ]
 Rajah 1 menunjukkan sistem penternakan poltri.

02

A B C
Rajah 1
Berdasarkan Rajah 1, nyatakan sistem penternakan poltri :
Separa intensif
A : ………………………………………………………………………………….
Intensif
B : ………………………………………………………………………………….
Integrasi
C : ………………………………………………………………………………….

[ 3 markah ]
 Maklumat dibawah adalah kepentingan struktur tanah.

⚫ Mencegah hakisan tanah

03 ⚫ Air berlebihan mudah dialirkan

Berdasarkan maklumat,
a) Senaraikan satu kaedah untuk mencegah hakisan tanah.
Melindungi permukaan tanah dari timpaan hujan atau larian air /
….…………………………………………………………………………………………………
Mengelakkan pengaliran air melalui saluran sempit /
[ 1 markah ]
Membina teres, menanam mengikut kotur, membuat sungkupan

b) Nyatakan dua kepentingan struktur tanah selain di atas.

Mencegah kepadatan tanah /
….………………………………………………………………………………………………….
Mencegah hakisan tanah /
….………………………………………………………………………………………………….
Memperbaiki pengudaraan tanah /
Mengekalkan daya pegangan air tanah / [ 2 markah ]
Air berlebihan mudah dialirkan
 Rajah 1 menunjukkan dua alat pemugaran tanah.
Nyatakan satu fungsi setiap alat itu.
04

Memotong, mengangkat, memecah dan membalikkan tanah

i) .................................................................................................................

ii) Memecah dan menghancurkan tanah supaya lebih halus

..............................................................................................................
[ 2 markah ]
 Rajah 4 menunjukkan dua reka bentuk bumbung reban ayam.

05
Bentuk Biasa
Rajah 4
a) Nyatakan nama bentuk bumbung X.
Bentuk pisang sesikat
____________________________________________
[ 1markah ]

b) Lakarkan reka bentuk bumbung dua lapis dan bentuk gabungan pada kotak yang disediakan.

Bentuk dua lapis Bentuk gabungan [ 2 markah ]

 Rajah 1 menunjukkan jenis tumbuhan berbunga dan tidak berbunga.

06

Rajah 1

Nyatakan maksud dikotiledon.

Tumbuhan yang mempunyai dua kotiledon
…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 markah ]
Berikan satu contoh tumbuhan dikotiledon.
Ubi kayu/ kacang/ terung/ tomato/ cili dll (mana-mana 1 jawapan yang tepat)
…………………………………………………………………………………………………..
[ 1 markah ]
07
 Fotosintesis
Transpirasi

Penyerapan

Penyerapan ialah proses resapan air dan garam mineral dalam tanah oleh akar
tumbuhan secara osmosis untuk proses fotosintesis.

•Semakin banyak air dan garam mineral yang diserap menyebabkan semakin tinggi kadar
fotosintesis berlaku.
•Semakin meningkat kadar proses B akan meningkatkan lagi kadar proses A
•Proses A berkadar terus dengan proses B
08
Rajah 2 menunjukkan faktor dalaman tumbuhan yang mempengaruhi kadar fotosintesis.

Faktor Dalaman

Jumlah Klorofil Anatomi Daun Pertumbuhan Tumbuhan

P Q
Rajah 2
Nyatakan faktor :
Kedudukan daun
a) P : …………………………………………………………………………………
Bentuk daun
b) Q : ………………………………………………………………………….....…..
[ 2 markah ]
 Rajah 2 menunjukkan alat pemugaran tanah.
Nyatakan jenis pembajakan setiap alatan itu.

Alat Bajak Jenis Pembajakan

09
Primer
i. ………………………………………………………………

Sekunder
ii. ……………………………………………………………….

Primer
iii. ……………………………………………………………..

Rajah 2
[ 3 Markah ]
 Nyatakan jenis nutrien berdasarkan kesan kekurangan unsur nutrient terhadap tumbuhan
dalam Jadual 2.

10 Kesan Kekurangan Jenis Nutrien

Warna keunguan pada daun muda i. Fosforus

Klorosis pada daun tua dan tanaman

ii. Nitrogen
menjadi kurus.

Daun tua layu dan pertumbuhan terbantut. iii. Klorin

Jadual 2
[ 3 Markah ]
 Jadual 4 menerangkan beberapa amalan dalam kaedah kawalan perosak tanaman.

• Memugar tanah
11 P • Penggiliran tanaman
• Penggunaan varieti resistan
• Membalut tanaman jenis buah
Q • Menggunakan perangkap cahaya
• Plastik pelekat kuning
• Menggunakan sabun
R • Campuran cili
• Ekstrak bawang putih
Jadual 4
Nyatakan kaedah kawalan perosak tanaman bagi :
Kawalan kultur
P : ……………………………………………………………………………………………………….
Kawalan fizikal
Q : ……………………………………………………………………………………………………….
Kawalan organik
R : ……………………………………………………………………………………………………….
[ 3 Markah ]
 01 Contoh soalan Urutan
1. Pernyataan berikut adalah sebahagian langkah melakukan eksperimen menentukan nilai pH
tanah menggunakan kaedah meter pH. Susun mengikut urutan yang betul dengan menulis
2,3 atau 4 dalam ruang jawapan yang disediakan.

2
Masukkan air suling sehingga ½ penuh bikar

Masukkan meter pH ke dalam bikar dan tentukan nilai pH 4

Masukkan sampel tanah ke dalam bikar sehingga ¼ penuh 1

Kacau sehingga sebati dan biarkan 20 minit kemudian kacau semula 3

[3 markah]
 a) Lengkapkan carta alir kaedah menentukan nilai pH tanah menggunakan meter pH.
Uji meter pH dalam larutan penampan. Hancurkan tanah menggunakan lesung batu.

02
Masukkan 10g sampel tanah dan 10ml air suling ke dalam bikar
i. ……………………………………………………………………………………….

Kacau larutan hingga sebati, biarkan selama 20 minit dan kacau semula larutan.

Masukkanmeter pH ke dalam bikar

ii.………………………………………………………………………………………..

Dapatkan bacaan pH tanah dan catatkan pada laporan eksperimen.

b) Nyatakan satu perkara yang perlu dipatuhi untuk memastikan kejayaan eksperimen.
Gunakan air suling untuk melarutkan larutan /
………………………………………………………………………………………………………………………………
Pegang meter pH dengan betul
[3 markah]
Tanah yang ditumbuk perlulah kering
03
Menabur sarap

Memasukkan anak ayam/puyuh.

 Rajah 5 adalah carta alir aktiviti menentukan keperluan cahaya dalam proses fotosintenis.
04 Lengkapkan carta alir itu pada langkah (iii) dan (v).

Lindungi pokok daripada cahaya matahari selama 48 jam

Pilih beberapa helai daun , tutup sebahagian dengan kertas hitam dan dedahkan kepada cahaya matahari selama dua
hingga tiga jam

Masukkan daun ke dalam air mendidih selama 5 hingga 10 minit

………………………………………………………………………………………………………………….……………

Keluarkan daun dan masukkan ke dalam tabung didih yang mengandungi etil alkohol yang diletakkan dalam kukusan air

Keluarkan daun, bilas dengan air bersih dan letakkan daun dalam piring petri dan
………………………………………………………………………………………………………………………………
titiskan iodin.

Perhatikan warna yang dihasilkan pada daun

[2 markah]
 Rajah 7 menunjukkan langkah-langkah aktiviti pascatuai buah koko.
Pengumpulan buah

05
X

Fermentasi

Y
Rajah 7
a) Nyatakan langkah :
Pembelahan
X : ……………………………………………………………………………………………
Pengeringan
Y : ……………………………………………………………………………………………
b) Nyatakan tujuan fermentasi.
Untuk mengurangkan kemasaman biji koko dan meningkatkan mutu perisa koko
……………………………………………………………………………………………….........................
[ 3 Markah ]
 Contoh soalan Pengelasan
01
Bandingkan antara penanaman atas tanah dan penanaman tanpa tanah dari
segi pemberian baja dan kos.

Tanaman Atas Tanah Tanaman Tanpa Tanah

i. Secara manual i. Dilakukan melalui sistem pengairan

ii. Lebih rendah pada permulaan ii. Kos tinggi untuk sistem pengairan
 Rajah 2 adalah dua jenis struktur tanah.

02

Rajah 2

Nyatakan nama struktur tanah :

Berlapis
X : …………………………………………………………………
Kolumnar
Y : …………………………………………………………………
[ 2 markah ]
 Maklumat menunjukkan ciri-ciri dua jenis tanah.

A B
03 • Daya memegang air sangat tinggi • Daya memegang air rendah

• Saliran air kurang baik • Saliran air sangat baik

Nyatakan jenis tanah :

Tanah Liat
A : ……………………………………………………………….
Tanah Pasir
B : ……………………………………………………………….
[ 2 markah ]
 Huraikan kelemahan sistem penternakan secara intensif dalam Rajah 2.
Kebaikan
04 i. Bentuk reban yang luas
Sistem ii. Kehilangan ayam tidak berlaku kerana sepanjang
penternakan masa berada di dalam reban
intensif Kelemahan
i. ................................................................................................
ii. ...............................................................................................
iii. ...............................................................................................
Rajah 2
[ 3 markah ]
Jumlah ayam terhad dalam satu reban kecil atau sangkar
Kos peralatan dan penyelenggaraan yang lebih tinggi
Kos pemberian makanan yang tinggi
 Rajah 3 menunjukkan carta tumbuhan dikotiledon.
Nyatakan contoh tanaman bagi setiap famili tumbuhan itu.

Tumbuhan
Dikotiledon
05
Famili Bunga
Famili Kekacang Famili Terung Famili Jambu
Bertangkai

Kacang tanah i. ....................... ii. ...................... iii. ......................

Rajah 3
[ 3 markah ]
i. Terung/ Cili /Tomato
ii. Jambu air/Jambu batu
iii. Bunga matahari / Bunga daisy
 Rajah 7 menunjukkan jenis tanaman makanan.
Lengkapkan Rajah 7 dengan jawapan yang betul.

06 Tanaman sayuran

Jenis daun M Jenis buah N

Rajah 7

i) Jenis umbisi
M : ………………………………………………………………………………………………..
Jenis kekacang
ii) N : …………………………………………………………………………………………………
[ 2 markah ]
 Rajah 2 menunjukkan proses utama fisiologi tumbuhan.
Kaji Rajah dan Jadual 2 dengan teliti.
07 Nyatakan nama proses fisiologi itu.

Pernyataan Proses Fisiologi

Pengambilan nutrien oleh
Penyerapan
akar Q i. ...................................................
Pergerakan bahan makanan
Translokasi
dari S ke R dan Q i. ...................................................
Proses kehilangan air daripada
Transpirasi
daun S i. ...................................................

Jadual 2
Rajah 2
[ 3 markah ]
 Antara tajuk yang boleh dikelaskan :
• Jenis tanah
• Jenis baja / pembajaan
• Mekanisasi / traktor
• Sistem penternakan
• Tumbuhan dikotiledon monokotiledon
• Jenis tanaman
• Nutrien makro dan mikro
• Projek penanaman / sistem penanaman
• Kawalan perosak
 Contoh soalan Kriteria
01
Jadual 1 menunjukkan jenis dan sifat tanah.
Lengkapkan jadual 1 dengan menyatakan jenis tanah pada ruangan jawapan yang
disediakan.

Jenis Tanah Sifat Tanah

Tanah liat
(i) ………………………… Melekit ketika basah dan mudah dibentuk
Tanah pasir
(ii) ………………………… Saiz kumin yang paling besar

Jadual 1
[2 markah]
 Maklumat berikut adalah cir-ciri bagi sejenis tanah.

• Saiz kumin kurang daripada 0.002mm

02 • Mempunyai saliran kurang baik

Berdasarkan maklumat,
a) Nyatakan jenis tanah itu.
Tanah Liat
………………………………………………………………………………………………………….
[ 1 markah ]

b) Nyatakan dua ciri lain bagi tanah yang dinyatakan di (a).

Daya memegang air sangat tinggi /
….………………………………………………………………………………………………………
Rongga udara sangat kecil /
….………………………………………………………………………………………………………
Kandungan nutrien rendah
[ 2 markah ]
 Rajah 7 menunjukkan akar tumbuhan X dan Y.

03

Rajah 7
a) Nyatakan satu ciri luaran bagi akar :
i. Tumbuhan X :
Akar serabut / bersaiz kecil dan banyak / terbentuk dari bahagian
………………………………………………………….….
pangkal akar

ii. Tumbuhan Y :
Akar………………………………………...............................
yang besar tumbuh menjunam kebumi /terdapat akar kecil yang tumbuh
b) Nyatakan satu contoh tumbuhan X.
Pisang / rumput / pinang / kelapa sawit / kelapa
…………………………………………………………………
[ 3 markah ]
 Jadual 2 menunjukkan pernyataan tentang ciri dan fungsi tisu utama dalam tumbuhan.
P akan membawa bahan larut naik sehingga ke pucuk
04 tumbuhan bagi proses fotosintesis dan respirasi.

Jadual 2
a) Namakan struktur P.
Xilem
……………………………………………………………………………………………..
[ 1 markah ]
b) Nyatakan satu fungsi selain di (a).
Mengalirkan air dan garam mineral dari akar ke daun /
………………………………………………………………………………………………
Menguatkan batang tumbuhan
………..…………………………………………………………………………….....…..
[ 2 markah ]
c) Nyatakan satu tisu utama dalam tumbuhan.
Stomata/ Floem/ Epidermis /Kambium
……………………………………………………………………………………………..
[ 1 markah ]
 Rajah 8 menunjukkan tumbuhan jenis monokotiledon dan dikotiledon.

05

MONOKOTILEDON DIKOTILEDON

Nyatakan ciri batang dan juga akar bagi tumbuhan jenis :

a) Monokotiledon
Batang tidak berkayu / Akar serabut
…………………………………………………………………………………………………….
[ 2 Markah ]
b) Dikotiledon
Batang berkayu / Akar tunjang
…………………………………………………………………………………………………….
[ 2 Markah ]
 Contoh soalan Metodologi
Rajah 1 menunjukkan kaedah memperbaiki tanah untuk penanaman.
Nyatakan kaedah itu.
01
i. Pemugaran tanah
…………………………………………………………………

ii. Pengairan
...............................................................................................

Pembajaan
iii. ...............................................................................................
[ 3 markah ]
02

Kawalan organik

Hasil tanaman segar dan selamat /

Kawalan selamat dan kos efektif /
Tiada pencemaran alam sekitar /
Mengekalkan ekosistem alam / memelihara mikroorganisma tanah /
memulihara tanah
 Rajah 11 menunjukkan dua kaedah pengawalan organisma perosak tanaman
.

03

Kaedah A Kaedah B

Rajah 11

a) Nyatakan nama kaedah A.

Kaedah kultur
....................................................................................................................
[ 1 markah ]
a) Nyatakan dua kelemahan kawalan perosak secara kaedah B.
Mencemarkan alam sekitar
i. .....................................................................................................................
Membahayakan kesihatan
ii. ....................................................................................................................
Meninggalkan sisa bau dan racun [ 2 markah ]
 Rajah 1 merupakan satu kaedah pembajaan penanaman tanpa tanah.

04

Rajah 1

Berdasarkan Rajah 1, terangkan bagaimana kaedah ini berfungsi.

Larutan baja yang disimpan dalam tangki simpanan akan dipam naik ke dalam palung
•.....................................................................................................................................................................................
yang diletakkan di atas para secara sendeng /
Larutan baja itu mengalir turun ke bahagian palung yang rendah dan masuk semula
•……………………………………………………………………………………..…………..............................................
ke dalam tangki simpanan /
Pengaliran larutan baja secara perlahan dengan kadar aliran yang tetap membolehkan
•…………………………………………………………………………………………………............................................
akar tumbuhan menyerap nutrien yang diperlukan.
[ 2 Markah ]
 01 Contoh soalan Prinsip
Jadual menunjukkan maklumat pendapatan, perbelanjaan dan kuantiti hasil bagi bidang usaha tanaman sayuran.

Bidang usaha Pendapatan (RM) Perbelanjaan (RM) Kuantiti Hasil (kg) Pulangan Modal
Bendi 6 800 6 300 750 …………..
Tomato 8 500 10 000 1 500 0.85

a)Hitungkan Pulangan modal bagi tanaman bendi.

RM 6 800
…………………………………………………………………………………………………………………………………....................
RM 6300 = 1.07 [1 markah]
b) Berdasarkan jawapan di (a), tentukan bidang usaha manakah yang paling baik untuk diusahakan.
Bidang usaha bendi
………………………………………………………………………………………………………………………………………........…
[1 markah]
c) Terangkan alasan anda.
Pulangan modal lebih tinggi iaitu 1.07 berbanding tomato iaitu 0.85
.......................................................................................................................................................................................................
Perbelanjaan bidang usaha bendi lebih rendah [1 markah]
 Penyataan di bawah menunjukkan maklumat tentang bidang usaha tanaman kacang bendi.

Kuantiti hasil 17 000kg

02 Harga Hasil RM6.00/kg
Perbelanjaan RM70 000.00

Berdasarkan penyataan di atas :

Hitungkan jumlah pendapatan bidang usaha itu.

17000 kg X RM6.00
……………………………………………………………………………………………
= RM 102 000
……………………………………………………………………………………………
[2 markah]
Nyatakan keputusan masa depan bidang usaha itu.
Meneruskan bidang usaha
……………………………………………………………………………………………
[1 markah]
 Rajah 5 menunjukkan satu beg baja sebatian.

BAJA GROW
03 12 : 10 : 8

50 kg

Rajah 5

a) Nyatakan nutrien pada gred baja 8 yang terdapat pada beg baja itu.
Kalium (K)
………………………………………………………………………………………………………………..
[ 1 markah ]
a) Hitungkan kandungan nutrien fosforus (P205) dalam beg baja itu.
10
……………………………………………………………………………………………………………………
𝑋 50𝑘𝑔 = 5 𝑘𝑔
100
……………………………………………………………………………………………………………...........
[ 2 markah ]
 Jadual 3 menunjukkan maklumat berat makanan dan berat seekor puyuh.

Perkara Berat
Semasa menetas 10 gram
04 Semasa dijual 300 gram
Berat makanan dimakan 500 gram

Jadual 3
Hitungkan :
a) Pertambahan berat badan
300 g – 10 g = 290 g
.......................................................................................................................................
b) Nisbah penukaran makanan (NPM) puyuh itu.
500
.......................................................................................................................................
290 = 1.72
.......................................................................................................................................
[3 markah]
CIRI JAWAPAN BAHAGIAN A YANG BAIK
 SELAMAT MAJU JAYA
SPM 2020
USAHA DOA TAWAKAL KEJAYAAN
 Sekian,
Terima Kasih.