You are on page 1of 4
Trung Dai hoe Su pham Kg thuét Tp. Hé Chi Minh Bé mén Vat ly - vie - Khép di liéu bang ham sé giai tich Dit vin dé: Trong nhiéu trudng hop sau khi do dac dit ligu thue nghiém, chting ta muén tim hiéu xem cée dai lung vat ly vita thu dude bién déi theo quy luat nao. Liie nay ta e6 thé sit dung phuong php bain thue nghiém, tim céch so sénh dit ligu cia ching ta véi mot ham s6 dude cho duéi dang biéu thie, thug ¢6 dang quen thuée nhu dung thang, parabol, da thiie hac cao, ham mi Ngoai mét s6 phan mém chuyén dung giip thuc hién eée mue dich trén, ta ciing o6 thé ding Microsoft Excel, mot phuong tién Kehé ph thong dé xit ly di iéu 1. VE DO THT hao sét chuyén dong thing cia mot vat, ta thu due dit liéu su phu thude eta van tée vio thii gian lwu vio bang dit ligu nut binh 1 ey ) AY ly mot vidu dign binh, que thi nghiém BSCERECEEAceteRcere. SERSESSEESGSESEREgE Hinh 1: Dit ligu thue nghiém Dé cé phin Anh truc quan, ta dung 48 thi phu thude v(t) ca van tée vao théi gian. Chi can hia chon ving dit liéu cita thdi gian ¢ va van tc v, sau dé vao Insert - Scatter - Scatter with Markers. Nhit dinh phai lua chon kiéu dé thi cé Marker vi chinh cdc diém nay dién ta truc tiép cae gid tri thue nghiém, Dé thi a o6 dang nhw hinh 2 II. DU DOAN DANG HAM ‘Mi dai hwong vat ly trong diéu kién nht dinh sé bién déi theo quy Inat nao 6. Mot mat ta cin dvta ra nhén din téng quan vé quy luat bién déi: tang, KET inh 2: Dé thi vita dung duuge tir di ligu gidm hay gan nhut khong d6i? Néu tang thi tang déu dan theo quy luat tuyén tinh, tang theo ham. luy thita, hay tang theo ham ma? Sau khi dua ra 1két lun téng quan, ta ding ham s6 6 dang biéu thite dé so sdnh va Linh ton tiép theo. Tit dé thi o() & hinh 2, ta thy ring vat ¢6 xu hhuGng chuyén déng thing bién 4éi déu, cu thé la han din déu, bai vi van téc tng lén mét each du dian theo thii gian, Néi cach khée, vat dang e6 én ding véi gia Woe khong di, Theo thi v(t) eta vat chuyén dong thing phai 6 dang mét dudng thang, véi dé ing diing gid tri cia gia av “ar Vi viy ta 68 ding mot ducing thang e6 phuong trinh, dang: axtb dé so sinh véi dé thi thue nghiém hinh 2. Dé thay Bai mé diu Khép dit ligu bing ham 36 gidi tich - wie - ring hé s6 gée a chinh la téc dé bién déi eta van téc, hay gia tée eita chuyén dong. Ill. KHOP HAM Sau Khi dogn nhin quy luat bién thign cita dit liéu, cu thé trong vi du trén 1a quy ludt tuyén tinh y=ax+b, ta cén tinh todn ede tham s6 e6 mat trong biéu thite ham s6. ‘Néu tién hanh khép ham bing tay, tir dé thi trén sy, ta ve mét dvidng thdng di qua ede diém ditligu mét ech trung binh nhat c6 thé. Sau dé hé s6 goe «a duge tinh qua edng thie Ay ae Can day ta khép him bing méy tinh. Phin mém sé tinh ton cf tham sé a va b bing phuong phap binh phuong téi thiéu, réi sau 46 méi ve dung thing dé keh6p véi dé thi thue nghiém, Chi clin hip chudt phai vio dd thi cin khép bi, chon ‘Add Trendline nhu hinh 3 eo Hinh 3: Chan dung khop dit ligu Trong muc Trendline Options miu ta trén hinh 4, ta chon loai quy luat da dy dosn. Cé nhing Iya chon sau day: - Exponental: ham mii dang y=ae™ - Lineal: him tuyén tinh dang y=ax+b - Logarithmic: him loga dang y=alns +b - Polynomial: him da thitc dang y = a,x" + @y-1x""! +... +49, Véi n - 86 bac (order) ciia da thiic. 10 - Power: him luy thita dang y=ax? Cu thé trong vi du trén ta cdm chon dang dung thang Linear dé khép him, ding thei chon chic nang Display Equation on Chart 4é hién thi biéu thie ham s6 lén trén dé thi. Hinh 4: Lua chon dang duing cong ‘Két qua kkhép hm thé hién trén hinh 5. Hinh 5; Két qua khép dic ligw PETOR Trung Dai hoe Su pham Kg thuét Tp. Hé Chi Minh Bé mén Vat ly - vie - IV. DUA RA NHAN DINH Sau Khi thu duge dang him so sinh v6i day ait 4c tham 34, ta da o6 thé dua ra két ludn cu thé v8 quy ludt bién déi ciia dai lugng vat ly dang khao sét, Néu dung khép o6 hinh dang phit hop, m theo dang bién thién cia thue nghiém, ta oé thé néi ring quy Iuat bién thién da du doan Ia phit hop va xéc ding. Ngoai ra, cfc tham sé trong biéu hic him khép eiing néi lén mét vai dic tinh eta sau bién thién Quay lai vi du trén,tirkét qua Kh6p ham ta thiy, vin the cia vat o6 xu hung thay déi theo quy luat: 0.08412 + 0.0198, trong dé hé 86 géc 0.0841 thé hién dé ldn cia gia és cach khac nhé tinh todn trén ta Jing vat chuyén dong nhanh dan déu véi gia tbe a =0.0841 mis? V. KHOP HAM CO DIRU KIEN Gia sit ta edn va €3 thi a(®) cia quing duing theo thai gian, eing lam thao Lac chén dé thi Menu Insert - Scatter - Scatter with Markers, dé ding thu duce két qua nhu hinh 6 = a kenaso a Hinh 6: Dé thi quang duéng theo thii gian C6 thé don nan ring, quang dudng vat di duse 6 dang mét duving cong bac hai, tuong tng voi phuong trinh chuyén ding thing bién déi déu: oot dat s=s0t ott 5a KET Hay tim mét ham dang: yraxttbete é so snh voi dit ligu s(t), Ta tién hanh khép ham. bang chéc nang Add Trendline vi lua chon Poly- nomial - Oder 2 46 ¢6 duige két qué nhu hinh 7. Hinh 7; Két qua khép ham théng thing bang cung parabol Qua thye dé thi s() e6 dang mot cung parabol bac hai. Tuy nhién cung nay khdng di qua gée toa 6 vi ed hé 86 tu do 0.0004, Bay gid ta muén ding ‘mat cung parabol phai di qua géc toa dé nhim thé hign rang, vat bit du di chuyén tit ding vach 0 Ta higu chinh bing céch vio Trendline Option, thém Set Intercept = 0.0 (hinh 8). Két qua kh6p ‘bam cudi cling thé hign trén hinh 9. Bai mé dau Khép dit ligu bing ham 36 gidi tich - vie - ||| Glomm Srvdtsi|] EE] Om FY Ova EE] Oem ret: EE] © temic: Fa Gna) ann cree 86 pee eo [oo | mete Estima (aa 1 Os Enetrnet Losier gare irenchet Co inh 8; Lua chon dung da thite bac hai di qua diém (0,0) Hinh 9: Kat qua khdp ham bang cung parabol di qua gic toa dé ron 12

You might also like