29/11/2013

Adı Soyadı: S1 S2 S3 TOPLAM

Numarası:
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
ELEKTROKİMYA ARA SINAVI

1) Bir nikel kaplama işleminde 2,5 dm² yüzey alanındaki bir cismin kaplanması 75 dakika sürmüştür.
Yapılan ölçümlerde ortam sıcaklığı 15°C, basınç ise 750 mmHg olarak ölçülmüştür. Bu sıcaklıktaki
suyun buhar basıncı 12,8 mmHg’dır.
a. Bu kaplama işlemindeki akım şiddetinin hesaplanması amacıyla bir gaz kulonmetresi kullanılmıştır.
Kulonmetrede katotta 10 dakikada 120 cm³ hidrojen gazı toplanmıştır. Devreden geçen akım
şiddeti kaç amperdir? [Akım şiddeti I = 1,25 A olarak sabit tutulmaktadır.]
b. Akım verimi % 95 olduğuna göre, kaplama kalınlığını µm olarak hesaplayınız. Not: Nikelin atom
ağırlığı (MA)= 58,7 g/mol; Nikelin yoğunluğu = 8,9 g/cm³; Nikelin değerliği = +2

Çözüm:
a.

Bu gaz hacminden gidilerek devreden geçen elektrik akım miktarı hesaplanabilir.

b. 1,58 A şiddete göre;

Verim %95 olduğuna göre: 0,95. = 2,0543 g

b. 1,25 A şiddete göre;

Verim %95 olduğuna göre: 0,95.1,7108 = 1,6253 g

2) 0,01 N Sülfürik asit çözeltisinden 100 cm³'ü, 1 N NaOH çözeltisi ile titre edilmektedir. Dönüm
noktasını belirlemek üzere, 1 N sodyum hidroksit çözeltisinden 1,0 cm³ ilave edilmektedir. Son
 29/11/2013

durumda bu sarfiyata göre H+ iyonu kalıp kalmadığını yazınız ve çözeltinin öz iletkenliğini

hesaplayınız. Not: Çözelti içinde bulunan iyonların 25°C deki limit eşdeğer iletkenlikleri şöyledir:

Çözüm:

H+ = CH+.H+/1000 = 0,01.348,8/1000 = 3,49.10-3 Ohm-1cm-1

SO42- = CSO42-.SO42-/1000 = 0,01.80/1000 = 0,8.10-3 Ohm-1cm-1
H+ = H+ + SO42- = 3,5.10-3 + 0,08.10-3 = 4,29. 10-3 Ohm-1cm-1

Çözelti içine 1 cm3 NaOH katılması halinde iletkenlik hesabı:

Çözelti içine katılan OH- iyonları H+ iyonlarının bir kısmını harcar.
Çözelti içinde kalan H+ iyonlarının eşdeğer değeri şöyle hesaplanır:
100 cm3 çözelti içinde bulunan H+ = 0,01 (100/1000) = 0,001 eşdeğer
Katılan OH- iyonu = 1 ( 1 /1000) = 0,001 eşdeğer
Çözelti içinde arta kalan H+ iyonu = 0,001 - 0,001 = 0 eşdeğer (OH- ve H+ tamamen tükenmiştir.)
Çözelti içindeki sodyum iyonu konsantrasyonu:
100 cm3 çözeltiye katılan Na+ iyonu = 1 (1/1000) = 0,001 eşdeğer
Sodyum iyonu konsantrasyonu, CNa+ = 0,001x10 = 0,01 eşdeğer/L

Çözeltinin iletkenliği her iyonun iletkenlikleri toplamı olarak hesaplanır.

Na+ = CNa+.Na+/1000 = 0,01.50,1/1000 = 0,5.10-3 Ohm-1cm-1

SO42- = CSO42-.SO42-/1000 = 0,01.80/1000 = 0,8.10-3 Ohm-1cm-1
Çözelti = Na+ + SO42- = 0,5.10-3 + 0,8.10-3 = 1,3. 10-3 Ohm-1cm-1

1 cm3 NaOH çözeltisi katılması halinde de çözelti iletkenliği 1,30.10-3 Ohm-1cm-1 olarak bulunur.

3) 0,001 molal potasyum ferrisiyanür (K3Fe(CN)6) çözeltisinin ortalama aktiflik katsayısı deneysel
olarak y = 0,808 bulunmuştur. Bu değerin Debye-Hückel denklemi ile hesapla bulunması halinde %
kaç hata yapılacağını hesaplayınız.

Çözüm:
Potasyum ferrisiyanür çözeltisinde bulunan iyonlar
Bu çözeltinin iyonik kuvveti
⁄ ∑ ⁄ [ ]
Ortalama aktiflik katsayısı,

√ √

Ortalama aktiflik katsayısı deneysel olarak 0,808 bulunmuştur. Hesapla bulunan ortalama aktiflik
katsayısının gerçek değerden sapması aşağıdaki gibi hesaplanır.