‫ﺑﺨﺶ اول‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪ -1-1‬دﻻﻳﻞ ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬
‫ﭘﺲ از ﺗﺪوﻳﻦ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ و ﺗﺴﻠﻂ دﺳﺖاﻧﺪرﻛﺎران‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از آن‪ ،‬ﻻزم دﻳﺪه ﺷـﺪ ﺗـﺎ راﻫﻨﻤـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي روش ﻣﻠـﻲ ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺬﻛﻮر راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠـﻲ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ ﺗـﺪوﻳﻦ ﺷـﺪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰار آن ﻧﻴﺰ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺘﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻧﻜﺎﺗﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اراﺋﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻃﺒﻖ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان ‪ ،‬ﻣﻘﺮرات ﻣﻠﻲ اﻳﺮان )ﻣﺒﺤﺚ ﻧﻬﻢ(‪ ،‬ﻣﺸﺨـﺼﺎت ﻓﻨـﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و راه )ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 55‬و ‪( 101‬‬
‫اراﺋﻪ راﻫﻜﺎر ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ و آﻣﻴﺨﺘـﻪ و ﺳـﻔﻴﺪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 1‬ﺑﺎ ﺳﻪ رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻛﻪ در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑـﺪاﻧﻬﺎ‬
‫اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اراﺋﻪ راﻫﻜﺎر ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ در ﺳﻨﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 28‬روز‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋــﻪ روش ﺗﻌﻴــﻴﻦ درﺻــﺪ ﺷﻜــﺴﺘﮕﻲ ﺷــﻦﻫــﺎ و ﻣﺤﺎﺳــﺒﻪ درﺻــﺪ ﺷﻜــﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳــﻂ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻣﺼﺮﻓﻲ آنﻫﺎ در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫـﺎي راﺑﻄـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﺑـﺘﻦ در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫روانﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ‪(0/45‬‬
‫اراﺋﻪ ﻣﺪلﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ راﺑﻄﻪ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻓﻮﻟﺮ ـ ﺗﺎﻣﺴﻮن ﺑﺮاي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪2‬‬

‫اراﺋﻪ ﺟﺪول داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺠﺎي‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺟﺪﻳﺪ ‪ 12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي اﻟﻚﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮدن اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺪول و اراﺋﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ‪ 0/67‬ﺗﺎ ‪ 0/1‬ﺑﺎ ﮔﺎمﻫﺎي ‪0/05‬‬
‫اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب در ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺮاﻳﻲ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫اراﺋﻪ راﺑﻄﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺟﻬﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب ﺑﺘﻦ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﺪلﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ و ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و اﻳﺠﺎد اﻣﻜﺎن‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آب ﻛﺎرآﻳﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﻳﮋه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ درون ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪار آب ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬ﭘﻮزوﻻنﻫﺎي‬ ‫‪-‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‪ ،‬ﻣﻮاد ﺣﺒﺎﺑﺰا و روان ﻛﻨﻨﺪه‬
‫اراﺋﻪ راﻫﻜﺎر در ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻦ ﺑﺴﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ ﻣﺤﺪوده ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ راﺑﻄﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ذرات ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ در وﻳﺮاﻳﺶ ﺟﺪﻳﺪ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺠﻢ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺮض ﺗﻔﺎوت ﺟﺪي در ﭼﮕﺎﻟﻲ‬
‫آنﻫﺎ و اﻳﺠﺎد ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه اﺻﻼح و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ و دادهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫‪-‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد اراﺋﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ و اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺟﻬﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬
‫اراﺋﻪ روش ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ آب آزاد ﺑﺘﻦ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫‪-‬‬
‫رواﺑﻂ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي وﻳﮋه و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬ ‫‪-‬‬
‫‪3‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺗﻤﺎم ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ و‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶ آﻛﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار‪ ،‬ﺑﺘﻦ اﻟﻴﺎﻓﻲ و ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ‬
‫اﺳﺖ داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ در اﻳﻦ‬
‫راﻫﻨﻤﺎ اﻣﻜﺎن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ روش ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﺘﻦﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﺗﺒﻴﻴﻦ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ اﺛﺮ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺑﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن و داﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ و‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺬﻛﻮر در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻤﺮاه اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰاري اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي آن ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-1‬دﻻﻳﻞ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺒﺎﻧﻲ و اﺻﻮل روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬
‫‪ -1-2-1‬ﻛﻠﻴﺎت‬

‫ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗﺪوﻳﻦ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻣﺮاﺣﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﺮرﺳﻲ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻦ ﻛﻪ در دﻧﻴﺎ ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و ﭘـﺮ ﻛـﺎرﺑﺮد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ آﻧﻬﺎ ‪.‬‬
‫ب‪ -‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬رواﻧﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‪.‬‬
‫پ‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺑـﻮدن ﻧﺘـﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑـﺎ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﺮان و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪.‬‬
‫ت‪ -‬اﺻﻼح روش اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣـﺼﺮﻓﻲ در اﻳـﺮان و ﺗـﺪوﻳﻦ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح‪.‬‬

‫‪ -2-2-1‬دﻻﻳﻞ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮﺧﻲ روشﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻮﺟﻮد‬

‫ﺑﻨﺎﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ در زﻳﺮ از ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﺬرد ﺑﺮﺧﻲ روشﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻮﺟﻮد در دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠـﻲ‬
‫ﻳﺎ ﺟﺰﺋﻲ در اﻳﻦ روش ﻣﻠﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ و از آنﻫﺎ ﺑﻬﺮهاي اﻧﺪك ﻳﺎ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ -1-2-2-1‬در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺑﻌﻤﻞ آﻣﺪه درﻳﺎﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ روش ﻣﺮﺳﻮم در ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪4‬‬

‫ﻋﺪم اﻣﻜﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻘـﺪار آب‬
‫در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬روش ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و از ﺗﻘﺮﻳﺐﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺠﻬﻮل ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-2-2-1‬در روش اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳﺰ ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺻﻲ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺳـﻬﻢ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻧﺪارد و ﺻﺮﻓﺎً از درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚ ‪ 600‬ﻣﻴﻜـﺮون اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺎﻓـﺖ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮي در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻧـﺪارد و ﻓﻘـﻂ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑـﺮ آب ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺘﻦ‬
‫دﻳﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ در روش اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ وزن ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه اﻗﺪام ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ دﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺪارد و اﻣﻜﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﻴﻖ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ -3-2-2-1‬در روش اﻣﺮﻳﻜــﺎﻳﻲ ‪ ، ACI‬اﺛــﺮ ﻧــﻮع ﺳــﻴﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣــﺖ آن و ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﺷــﻜﻞ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﺗﻌﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑـﺮ ﻣﻘـﺪار آب ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺘﻦ دﻳـﺪه ﻧـﺸﺪه و‬
‫ﺻﺮﻓﺎً ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺑﻬﺎم‬
‫و ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳﺰ )آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺠﻬـﻮل(‪ ،‬ﺗﺨﻤـﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺨﻤـﻴﻦ وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ ﭼﮕـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳـﺰ ﻣﺠﻬـﻮل ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻧﻴﺰ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫در روش اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﭘﺎﻳـﺎن ﻃﺮاﺣـﻲ ﻃﺒـﻖ روال ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﺷـﺪه و ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺗﺼﻮﻳﺮي از داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻄﻠﻮب در دﺳﺖ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷـﺪ‬
‫و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﻴﻘﺎً در ﭼﺎرﭼﻮب اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در‬
‫اﻳﺮان اﻳﻦ اﻧﻄﺒﺎق ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺳـﻴﻤﺎنﻫـﺎ در اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﺎ آن ﭼـﻪ در‬
‫اﻳﺮان ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬در ﺳﺎزﮔﺎري اﻳﻦ روش ﺑﺮاي اﻳﺮان ﺗﺮدﻳﺪ وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﻫـﻢ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان داﻧﻪﺑﻨﺪي اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ ﻧـﺪارد و ﻣـﺪول‬
‫رﻳﺰي ﻣﺎﺳﻪﻫﺎ در اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 3/1‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-2-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻟﻚﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ اﻟﻜﻬـﺎي ﻣـﺼﺮﻓﻲ در‬
‫‪5‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫اﻳﺮان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻜﻌﺒﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠـﻲ در‬
‫اﻳﻦ روش ﻣﺰاﻳﺎﻳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روش وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣـﻮارد در‬
‫اداﻣﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -5-2-2-1‬در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪ 1-325‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آﻣﺪه از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در روش اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ )‪ (ACI‬ﻛﻤﺘﺮ ﺑـﻮد‪ .‬ﻫـﻢﭼﻨـﻴﻦ رواﻧـﻲ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮد و دﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ -3-2-1‬دﻻﻳﻞ اﻧﺘﺨﺎب روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﻨﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﺗﺪوﻳﻦ روش ﻣﻠﻲ‬

‫‪ -1-3-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب وﺟﻮد دارد و اﻣﻜﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﻌﺪاد ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲﮔـﺮدد در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ در روش اﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ و‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰ در اﻳﺮان دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان )ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ (302‬ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮان از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺮاي روش ﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-3-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد و اﺛﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻧـﻮﻋﻲ در اﻳـﻦ روش دﻳـﺪه ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻄﻮح و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي رواﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﻧﺘﺨـﺎب ﮔـﺸﺘﻪ اﺳـﺖ و ﺑـﺎ ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪي رواﻧـﻲ ﺑـﺘﻦ در‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان اﻧﻄﺒﺎق دارد‪.‬‬
‫‪ -3-3-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﺑـﺘﻦ و‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺳﻴﻤﺎن را در اﻳﻦ روش در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤـﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺰﻳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در روش ﻣﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓـﺸﺎري‬
‫ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد در اﻳﺮان و اروﭘﺎ )آﻟﻤـﺎن( ﻳﻜـﺴﺎن اﺳـﺖ و اﻳـﻦ اﻧﻄﺒـﺎق‪ ،‬اﻣﻜـﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-3-2-1‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ روش آﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﺠﻬﻮل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از دﻗـﺖ ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ و اﻣﻜـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ ،‬اﺛـﺮ ﭼﮕـﺎﻟﻲ ذرات ﺳـﻴﻤﺎن‪،‬‬
‫اﻓﺰودﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و درﺻﺪﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﻮا در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-3-2-1‬روش ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط آﻟﻤﺎﻧﻲ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺣﺒﺎﺑﺪار را ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ روش‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺎ ﻣﺨﺘـﺼﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗـﻲ‪ ،‬ﺗﻬﻴـﻪ ﻧﻤـﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﻫـﻢ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪6‬‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ )ﺗﻤﺎم ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ و ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ( را ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫در ﻣﻮرد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي اراﺋﻪ داد‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ ﻛـﻢ‬
‫ﻋﻴﺎر‪ ،‬ﭘﺮﻋﻴﺎر و ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻢ و زﻳﺎد در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﻳﻦ روش ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺟﺰﺋـﻲ‬
‫اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ روش ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻮزوﻻنﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ و ﺳﺮﺑﺎره را ﺑﻜﺎر ﺑـﺮد و در ﺗﻬﻴـﻪ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ آنﻫﺎ را ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-3-2-1‬اﻣﻜﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط راﻳﺎﻧﻪاي ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ روش ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-2-1‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺪوﻳﻦ روش ﻣﻠﻲ و ﺗﻔﺎوت آن ﺑﺎ روش آﻟﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﻪ دﻻﻳـﻞ زﻳـﺮ دﻗﻴﻘـﺎً اﺳـﺘﻔﺎده از روش آﻟﻤـﺎﻧﻲ در اﻳـﺮان اﻣﻜـﺎنﭘـﺬﻳﺮ ﻧﺒـﻮد و ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ‬
‫اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1-4-2-1‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﺳﻴﻤﺎنﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫در اﻳﺮان و آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺑﺘﻦﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ روش آﻟﻤـﺎﻧﻲ ﻃـﺮح ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‬
‫اﺻﻼح ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-4-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﻳﺎ ﻧـﺴﺒﺖ آب‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﻳﺎ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺑﻮدن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ‬
‫در روش ﻣﻠﻲ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -3-4-2-1‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در آﻟﻤﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﻚﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ رواﺑـﻂ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در روش آﻟﻤـﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫ﺟﺪﻳــﺪي ﺗﻬﻴــﻪ ﮔــﺮدد‪ .‬در اﻳــﻦ راﺑﻄــﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗــﻲ در ﺗــﻮان راﺑﻄــﻪ ﻣــﻮرد ﻧﻈــﺮ داده ﺷــﺪ زﻳــﺮا‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ ﻋﻤﻼً در اﻳﺮان ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارد و اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻓـﺮاﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺮز ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در داﻧﻪﺑﻨـﺪي را‬
‫اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -4-4-2-1‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ )رﻳﺰي( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر در روش‬
‫ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻟﻚﻫﺎي ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ در‬
‫اﻳﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد آﻟﻤﺎن و اروﭘﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺧﺘﻼف در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺮز ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫‪7‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫و ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫‪ -5-4-2-1‬در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫ﻣﺪول رﻳﺰي )ﻧﺮﻣﻲ( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ و ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ردهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رواﻧﻲ )اﺳﻼﻣﭗ( ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎﻳﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﮔﺸﺖ ﻛﻪ اﺛـﺮ ﺷـﻜﻞ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ در‬
‫ﻣﻘﺪار آب ﻣﻠﺤﻮظ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﻣﻘﺪار آب ﺑﺘﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -6-4-2-1‬ﺗﺄﺛﻴﺮ وﺟﻮد ﺣﺒﺎب ﻫـﻮاي ﻋﻤـﺪي در ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﺘﻦ )ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن( و‬
‫رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ )ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎده ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در روش آﻟﻤـﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺪان اﺷﺎره ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-4-2-1‬در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ زﻳﺎدي در ﻣﻮرد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط( داده ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت از ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﺮان و رواﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ اﻳﺮان‪ ،‬روش ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ و ارﻗﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﻛﺎرﮔﺎﻫﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ راﺑﻄـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ و اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﻴـﺎر‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻃﺒﻖ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -8-4-2-1‬در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ‪ EN206‬و روش ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺒﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﺆﺛﺮ در ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي دوده ﺳﻴﻠﻴﺲ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان اﻓﺰودﻧﻲ ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪ ﻛﻪ در روش آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫‪ 3-1‬ﻧﻜﺎت ﻣﻬﻢ در ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي روشﻫﺎي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫‪ -1-3-1‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻗﻴﺪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﻫﻤﻪ روشﻫﺎي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ دو ﺑﺨﺶ ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﻳﻜـﻲ از آنﻫـﺎ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻗﺒﻞ از دﻳﮕﺮي ﺑﺪان ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب اﺟﺰاي ﺑﺘﻦ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑـﻮدن آنﻫـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺟﻨﺒﻪ ﻛﻴﻔﻲ دارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﺑﺨـﺶ‬
‫اﺳﺎﺳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺟﺰاي ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ از ﺳﻴﻤﺎن ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ در راﺑﻄﻪ ﺑـﺎ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺣـﺎﻛﻢ ﺑـﺮ ﻣﺤـﻴﻂ ﻣﺠـﺎور ﺑـﺘﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺴﺎرات ﻋﻤﺪهاي وارد ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻗﺘـﻲ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﻛﻤـﻲ )ﺑﺨـﺶ‬
‫دوم( ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻴﻔﻲ دﭼﺎر اﺷـﺘﺒﺎه و ﺧﻄـﺎي‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪8‬‬

‫ﻓﺎﺣﺶ ﻧﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻧﻈﺮ ﺷﻜﻞ‪ ،‬داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﻳﺎ از ﻧﻈـﺮ ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد‬
‫رﻳﺰداﻧﻪ )ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚ ‪ 75‬ﻣﻴﻜﺮون( و ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﮔﺎه اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻮاره ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﺑـﻪ ﺑﺨـﺶ دوم ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﻌﻄﻮف ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ اﺳﺎس ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط را ﺳﺴﺖ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده از آب ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ و ﻳـﺎ‬
‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪان ﺗﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و اﺟﺮا ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻟﻄﻤﻪ ﺷﺪﻳﺪي را ﺑﻪ ﺑﺘﻦ و ﭘﺮوژه وارد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -2-3-1‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫در ﭼﺎرﭼﻮب ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺮآورده ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از اﻳـﻦ ﺧﻮاﺳـﺘﻪﻫـﺎ ﺑـﺎ اﻧﺘﺨـﺎب اﺟـﺰاي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮآورده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪهاي از اﻳـﻦ ﺧﻮاﺳـﺘﻪﻫـﺎ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ و‬
‫ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ در واﻗﻊ ﻳﻚ ﻛﺎر‬
‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺧﻮاص اﺟﺰاء و ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي آنﻫﺎ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ ﺧﻮاﺳـﺘﻪﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮔﺎه ﻣﺘﻀﺎد دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-3-1‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮان راﺑﻄﻪاي را ﺑﺪﺳﺖ آورد ﻛﻪ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن را ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺪﺳﺖ دﻫﺪ ﻳﺎ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻘﺪار آب را ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ رواﻧـﻲ و‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و رواﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺪد ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳـﻦ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ارﺗﺒﺎﻃﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻣﺪلﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ ﺟﺎﻣﻌﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﻧـﺸﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻬﻴﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪلﻫﺎﻳﻲ در آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻬﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻫﻤﻪ روشﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ در دﻧﻴﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻳﺎ دو و ﻳﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳـﻪ ﻋﺎﻣـﻞ‬
‫اﺻﻠﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و ﻳﺎ رواﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻘـﺪار آب ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴﺎز و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﻪ روشﻫﺎي ﻣﻮﺟـﻮد ﺻـﺮﻓﺎً‬
‫راﺑﻄﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﺪاوﻟﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-3-1‬روﻧﺪ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰا و ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً داراي ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اول اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‪ ،‬دواﻣﻲ‬
‫و رواﻧﻲ آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻴﺎزﻫﺎي دﻳﮕـﺮ ﻣﻨﺠﻤﻠـﻪ ﻧﻤـﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز‪ ،‬ﺑﺎﻓـﺖ ﺑـﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ‪ ،‬آب‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاء و ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي اوﻟﻴـﻪ ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ را ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آورد‪ .‬ﺳــﭙﺲ ﺑﺎﻳــﺪ ﺑــﺎ ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﻣﻘ ـﺎدﻳﺮ ﺣﺎﺻــﻠﻪ از ﻃــﺮح ﻣﺨﻠــﻮط اوﻟﻴــﻪ‪ ،‬ﻣﺨﻠــﻮط آزﻣــﻮن‬
‫‪9‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ را ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺪ‬
‫رواﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻴﺎزﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي اﻳـﻦ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﭘﺮوژه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻫﻤﺎن ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫اﻣﻜﺎن وﻗﻮع ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗـﻲ در ﻣﻘـﺎدﻳﺮ و ﻧـﺴﺒﺖﻫـﺎي‬
‫اوﻟﻴﻪ در ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب اﻳﺠﺎد ﻧﻤـﻮد ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻗﺪاﻣﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ درﻣﻲآورد ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻳﺎ اﺻﻼح ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-3-1‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﺑﺎﻃﻞ ﻧﺰد ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ وﺟﻮد دارد ﻛـﻪ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ را ﻳـﻚ‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻈﺮي و ﻏﻴﺮآزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت و دادهﻫـﺎي اﺟـﺰاء ﺑـﺘﻦ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣـﺪه ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻃﺮاﺣـﻲﻫـﺎي‬
‫ﻧﻈﺮي ﺑﺎﻳﺪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ روي آن اﻧﺠـﺎم ﮔـﺮدد‪ .‬ﺣﺘـﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪات ﭼﺸﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-3-1‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺠﺮﺑﻲ ـ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‬
‫از ﺑﺮﺧﻲ اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎ ﻛﻪ در روش ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ اراﺋـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻲﺗﻮان اﺟﺎزه داد ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻳـﺎ ﻃﺮاﺣـﺎن ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ از ﺗﺠﺮﺑﻴـﺎت‬
‫ﺷﺨﺼﻲ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﻣﻘﺪار آب و ﻳﺎ ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ روﺷﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﭼﺮا در ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﻣﺠﺎﻣﻊ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ ،‬روشﻫﺎي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺟﺒﺎري در ﻧﻴﺎﻣﺪه و اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻮﺻﻴﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ دﻟﻴﻞ اراﺋﻪ اﻳﻦ روشﻫﺎ آن اﺳﺖ ﻛﻪ وﺣـﺪت روﻳـﻪاي ﺣـﺎﻛﻢ‬
‫ﮔﺮدد‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻟﺰاﻣﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ دوم‬
‫ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻃﺮح‬
‫‪ -1-2‬ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ )اﻣﻨﻴﺖ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در روش ﻣﻠـﻲ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﺑـﺮاي در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻛﻤﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻐﻴﻴـﺮات و ﻧﻮﺳـﺎﻧﺎت ﻛﻴﻔـﻲ و ﻛﻤـﻲ اﺣﺘﻤـﺎﻟﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬آب و اﻓﺰودﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﻄﺎﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻳﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻻزم‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣـﺴﻠﻤﺎً ﺑـﻪ ﻫـﺮ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺑﻲ دﻗﺘﻲ در ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ و ﺳﺎﺧﺖ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻼك دﻗﺖ ﻳﺎ ﺑﻲ دﻗﺘﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﻘـﺎوﻣﺘﻲ ﺣﺎﺻـﻠﻪ را ﻣـﻲﺗـﻮان اﻧﺤـﺮاف‬
‫ﻣﻌﻴﺎر ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ ﺿـﺮﻳﺐ ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻛـﻪ ﺣﺎﺻـﻞ ﺗﻘـﺴﻴﻢ‬
‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺮ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮي ﺑﺘﻮاﻧﺪ دﻗﺖ ﻳﺎ ﺑﻲدﻗﺘﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻓﻘﻂ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓـﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳـﻂ )ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺪف ﻳـﺎ ﻧـﺸﺎﻧﻪ(‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد و از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎزهاي ﻗﻄﻌﺎت ﻛﺎرﺑﺮد دارد و در‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻬﻤﻲ از ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑـﺘﻦ ﺗﻠﻘـﻲ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -2-2‬رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ‬
‫در ﺗﻬﻴﻪ ﻳﻚ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ رواﻧـﻲ و ﻛـﺎرآﻳﻲ ﻣﻄﻠـﻮب از ﺟﺎﻳﮕـﺎه ﺧﺎﺻـﻲ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪12‬‬

‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﻢدﻫﻲ ﺑﻪ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ از ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﻼﻣﭗ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 3519‬اﻳﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘـﻪ‬
‫ﻳﺎ رده رواﻧﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮان رده ‪ S0‬را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛـﺮد در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬
‫اﺻﻮﻻً آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺮاي ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 10‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ و ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 210‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ از‬
‫اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ و ﻻزم اﺳﺖ از روشﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑـﺘﻦ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد‪ .‬رده رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ اﺳﻼﻣﭗ ﺑﻴﺶ از ‪ 210‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ‪ S5‬ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﻼﻣﭗ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ‪ S4‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻦ ‪ 160‬ﺗﺎ ‪ 210‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ روش ﺑﺮاي رده ‪ S0‬و ‪ S5‬و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آنﻫﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺧﺎﺻـﻲ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧـﺸﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﻔﺖﺗﺮ از ﻃﺒﻘﻪ ‪ S1‬ﻣـﻲﺗـﻮان از آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي وي ـ ﺑـﻲ و‬
‫درﺟﻪ ﺗﺮاﻛﻢﭘﺬﻳﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦﻫـﺎي روانﺗـﺮ از ‪ S4‬ﻻزم اﺳـﺖ از‬
‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ ﻳﺎ ﺧﻮد ﺗﺮاز اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻲﺗﻮان از آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي درﺟـﻪ‬
‫ﺗﺮاﻛﻢ ﭘﺬﻳﺮي و ﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻲ )ﺗﺨﺘﻪ ﻳﺎ ﻣﻴﺰ آﻟﻤﺎﻧﻲ( ﻧﻴﺰ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ اﻣﺎ آزﻣﺎﻳﺶ وي ﺑﻲ ﻛـﺎرﺑﺮدي‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ -3-2‬آب آزاد ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﻪ آﺑﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﮔﻴﺮش اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻦ در ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن و ﺑﻴﺮون ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ وﺟـﻮد دارد آب‬
‫آزاد ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬آب آزاد‪ ،‬ﻛﺎرآﻳﻲ ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن در ﺑﺘﻦ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر اوﻟﻴـﻪ ﺧﻤﻴـﺮ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورد ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ و دوام ﺧﻤﻴﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺗـﺎﺑﻊ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫وزﻧﻲ آب آزاد ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه آن )ﺳﻴﻤﺎن و ﻣـﻮاد ﭘـﻮزوﻻﻧﻲ ﻳـﺎ ﺳـﺮﺑﺎره( ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ آب در ﺧﺎرج ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻗﺮار دارد و ﺑﻪ درون ﺟﺬب ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‬
‫آب آزاد ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻓﺮض‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬آب درون ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺧـﺸﻚ ﻣﻌـﺎدل ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺟـﺬب آب ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ آب آزاد و آب ﻣﻮﺟﻮد در داﺧﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ را ﺑـﺎ ﻫـﻢ ﺟﻤـﻊ ﻛﻨـﻴﻢ آب ﻛـﻞ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﮔﺎه در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑـﺘﻦ ﺗﻌﺮﻳـﻒ آب آزاد‬
‫‪13‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺑﺎ آن ﭼﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻜـﺴﺎن ﻧﺒﺎﺷـﺪ و ﻋﻤـﺪﺗﺎً آب ﻣﻮﺟـﻮد در ﺧـﺎرج‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻴﻴﻦ رواﻧﻲ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻓﺮض ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‬
‫و آب آزاد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻤﻼ اﺷﺒﺎع ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﺑﺘﻦ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه و ﻳﺎ ﻛﺎرﮔﺎه‪ ،‬ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ آب ﻛـﻞ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪار آب ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ رﻃﻮﺑﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮد از آب ﻛﻞ ﻛﺴﺮ ﮔﺮدد ﺗﺎ آب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺨﻠﻮطﻛﻦ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ وزن ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧـﺸﻚ‬
‫ﺑﺎ آب ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﮔﺮدد و وزن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﻃﻮب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در روش ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑـﺘﻦ دراﺑﺘـﺪا ﺑـﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺟـﺬب آب ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﺻﺮﻓﺎً آب آزاد ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ -4-2‬ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬
‫در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﺮ دوام ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﺑﺘﻦ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻧﻴﺰ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً در اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ از ﻧﻈﺮ ﻛﺎﻧﻲﺷﻨﺎﺳﻲ و‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي دوام اﻫﻤﻴﺖ ﺟﺪي دارد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻛﺎرآﻳﻲ و دوام ﺑﺘﻦ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺑـﺴﺰاﻳﻲ‬
‫دارد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن ﺑﺪان ﻣﻌﺘﺮﻓﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم وﺟـﻮد آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑﻜـﺎر‬
‫ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫـﺎي ﺑـﺘﻦ ﺗـﺎزه و ﺳـﺨﺖ‬
‫ﺷﺪه ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫـﺪ داد و ﻋﺎﻣـﻞ ﻣﻬﻤـﻲ در ﺗﻐﻴﻴـﺮ اﻳـﻦ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎ و ﺗﻐﻴﻴـﺮ در‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ زﺑﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘـﺪار آب‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻧﮕﺎﺷـﺖ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ اﻟﺰاﻣـﺎً‬
‫داراي ﺳﻄﺢ زﺑﺮ اﺳﺖ و ﻳﺎ ﻫﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺻﺎﻓﻲ را دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ و ﻣﺆﺛﺮي در ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺗﺎ ﺣﺪودي دوام ﺑﺘﻦ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ ﺣﺠﻴﻢ و ﻏﻴﺮﺣﺠﻴﻢ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷـﻜﻞ ﻏﻴـﺮﺣﺠﻴﻢ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ذرات ﭘﻮﻟﻜﻲ )ﺗﺨﺖ ﻳﺎ ورﻗﻪاي(‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪه )ﻃﻮﻳﻞ( و ﺳﻮزﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦ ﻟﻄﻤﻪ ﺟﺪي ﻣﻲزﻧﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري و دوام ﺑﺘﻦ ﻧﻴـﺰ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪14‬‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞﻫﺎي ﺣﺠﻴﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ذراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻬﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ و ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﻼً ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ذرات ﻏﻴﺮ ﺣﺠﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ ذرات ﭘﻮﻟﻜﻲ‬
‫)ﺗﺨﺖ(‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪه )ﻃﻮﻳﻞ( و ﺳﻮزﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻳﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻮع داﻧﻪﻫﺎ در ﻣﻮرد ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫درﺷﺖ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﻜﻞﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺣﺠﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻤﻲ در‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻳﻚ دﺳﺘﻮر اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻘﺪور ﻧﺒﻮده اﺳـﺖ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ وﺟـﻮد ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ذراﺗﻲ در ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑـﺮ ﻛـﺎرآﻳﻲ ﺑـﺘﻦ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣـﻲﮔﺬارﻧـﺪ‪ .‬در ﻫـﻴﭻ ﻳـﻚ از‬
‫روشﻫﺎي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﺛﺮ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي ﻏﻴـﺮﺣﺠﻴﻢ ﺑـﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‪ ،‬دوام و ﺑـﻮﻳﮋه‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه و رواﺑﻄﻲ ﺑﺮاي آن اراﺋﻪ ﻧﮕﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ ذرات را ﺻﺮﻓﺎً در‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺣﺲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗـﺎ ﺣـﺪ اﻣﻜـﺎن از‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ذراﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻨﻤﻮد و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰي ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع ذرات ﻏﻴـﺮﺣﺠﻴﻢ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ را ﺑﻜـﺎر ﻧﺒـﺮد‪ .‬در ﺑﺮﺧـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺧﺎﺻﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ دراﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 302‬اﻳﺮان و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ اﻳﺮان ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي درﺷـﺖ از ﻧﻈـﺮ وﺟـﻮد ذرات ﭘـﻮﻟﻜﻲ‪ ،‬ﻛـﺸﻴﺪه و‬
‫ﺳﻮزﻧﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺣﺠﻴﻢ داراي ﺷـﻜﻞﻫـﺎي ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ ﺗـﺎ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﻪ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ ﺑـﻮدن‬
‫)ﮔﻮﺷﻪدار ﺑﻮدن( و ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪﮔﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺗﺎ ﺣﺪودي دوام ﺑﺘﻦ ﻣـﺆﺛﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ را ﺑـﺎ زﺑـﺮ ﺑـﻮدن ﻳـﺎ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﻪﮔـﻲ را ﺑـﺎ داﺷـﺘﻦ ﺳـﻄﺢ ﺻـﺎف و‬
‫ﺷﻴﺸﻪاي ﻳﻜﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪﮔـﻲ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪﮔـﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫درﺷــﺖ ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﺑﻴــﺸﺘﺮي ﺑــﺮ ﻣﻘﺎوﻣــﺖ ﻓــﺸﺎري‪ ،‬ﺧﻤــﺸﻲ و ﻛﺸــﺸﻲ ﺑــﺘﻦ دارد ﺗــﺎ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷــﻪﮔــﻲ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑﺘﻦ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑـﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﺑـﺘﻦ را‬
‫ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ و درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺳﻄﻮح ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫رﻳﺰ‪ ،‬روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻧﻴﺰ دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺎﺻـﻲ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻳﻚ ﻳﺎ دو وﺟـﻪ ذرات وﺟـﻮد دارد اﻣـﺎ دﺳـﺘﻮر اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﻄﻮح ذرات ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫‪15‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺑﺘﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻳﻦ راﻫﻨﻤـﺎ دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺼﺮف ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي رﻳـﺰ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻈﺮ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‪ ،‬رواﻧـﻲ‪ ،‬دوام‪ ،‬ﻣـﺼﺮف ﺳـﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘـﺮ‪ ،‬ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘـﺮ و‬
‫ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑـﺘﻦ‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ دوام ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ )ﻃﺮح دوام ﻣﺤﻮر(‪ ،‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣـﺼﺮف‬
‫ﺳﻴﻤﺎن را ﺷﺎﻫﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺠﺰ در ﻣﻮارد ﺧﺎص‪ ،‬ﻫﻴﭻ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﻳـﺎ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردي ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻟﺰام ﺧﺎﺻﻲ را از ﻧﻈﺮ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪﮔﻲ ﻳﺎ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑـﺮاي ﺑـﺘﻦﻫـﺎ اراﺋـﻪ‬
‫ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮارد ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ روﻳﻪ ﺑﺘﻨﻲ راه‪ ،‬ﺳﺮرﻳﺰ ﺳﺪﻫﺎ و ﻳﺎ ﺑﺮﺧـﻲ ﭘـﺮوژهﻫـﺎي‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ در ﻣﻮرد ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -5-2‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳـﺪ از‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ ﺑـﺘﻦ ﻏﺎﻓـﻞ ﺷـﺪ‪ .‬اﻣـﺮوزه در ﻣـﻮرد ﺗـﺄﺛﻴﺮ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن ﭼﻨﺪان ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷـﺘﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺠﻢ ﻓﻀﺎي ﺧـﺎﻟﻲ را‬
‫در ﺑﻴﻦ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻃﺮﻓﺪاران ﺟﺪي ﻧـﺪارد زﻳـﺮا وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﺑـﺘﻦ ﺗـﺎزه ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ از اﻫﻤﻴـﺖ زﻳـﺎدي ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ و اﻟﺰاﻣـﺎً‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داﻧﻪﺑﻨﺪي داﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄـﻪ اﺻـﻼح ﺷـﺪه ﻓﻮﻟﺮــ‬
‫ﺗﺎﻣﺴﻮن‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 25 ،19 ،9/5‬و ‪ 37/5‬ﻣﻴﻠﻲ‬
‫ﻣﺘﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي دﻟﺨﻮاه‪،‬‬
‫ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در اﻳﻦ رواﺑﻂ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺗـﻮان ‪ n‬ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي را درﺷﺖ ﻳﺎ رﻳـﺰ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳـﺪ اﻧﺘﻈـﺎر داﺷـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ را ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ در ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻮان ‪ n‬و ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ درﺷـﺘﻲ و رﻳـﺰي‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﺘﻦ ﻣﻄﻠﻮب و ﻧﻮع ﭘﺮوژه و ﻗﻄﻌﻪ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮع وﺳﻴﻠﻪ ﺣﻤﻞ و رﻳﺨﺘﻦ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد و ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﻠﻲ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪16‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ و رﻳﺰ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 302‬ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﭼﻨـﺎن ﻳﺎﻓـﺖ ﻛـﻪ در ﻣﺤـﺪوده‬
‫ﻣﻄﻠﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻏﻴﺮاﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻧﻴـﺰ‬
‫در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -6-2‬ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬
‫در اﻳﺮان‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﺧﻮاص ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪي در اﻳﺮان ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻮع ‪ 2 ،1‬و ‪ 5‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺳـﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ‬
‫ﻧﻮع ‪ 1‬در اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺑﻪ ﺳﻪ رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ‪ 425 ،325‬و ‪ 525‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﺳـﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮﻣﺮﺑـﻊ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻫﺮ ﺳﻪ رده دراﻳﺮان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ روش‪ ،‬ﺳـﻪ‬
‫رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 1‬ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺣﺎوي ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ و آﻣﻴﺨﺘﻪ را ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪي دراﻳﺮان ﺑـﻪ دو ﺻـﻮرت ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﭘـﻮزوﻻﻧﻲ و ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ‬
‫ﭘﻮزوﻻﻧﻲ وﻳﮋه وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻳﺮان ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫ﺳﺮﺑﺎرهاي و ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺿﺪﺳﻮﻟﻔﺎت اراﺋﻪ ﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬ﻳـﻚ ﻧـﻮع ﺳـﻴﻤﺎن آﻣﻴﺨﺘـﻪ ﺣـﺎوي‬
‫ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ آﻫﻚ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ آﻫﻜﻲ ﻧﻴﺰ در اﻳﺮان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗـﻮان از‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻴﺰ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛـﻪ در اﻳـﺮان ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪار ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -7-2‬ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ و ﺷﻜﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﺳﺎزهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋه وﻗﺘﻲ از ﺳﻴﻤﺎنﻫـﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﺑـﺎ روﻧـﺪ ﻋـﺎدي‬
‫ﻛﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 1‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺳـﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ ‪ 28‬روزه در‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺎزهﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺳـﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 28‬روز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ )ﺑﺎ درﺻﺪﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ از ﭘـﻮزوﻻنﻫـﺎي ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻳـﺎ ﻣـﺼﻨﻮﻋﻲ و ﻳـﺎ‬
‫ﺳﺮﺑﺎرهﻫﺎ( و ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺼﺮف ﻛﻠﻴﻨﻜﺮ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد در ﺣﺪ اﻣﻜـﺎن ﺳـﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 28‬روز اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ﺗﺎ از ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪17‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 28‬روزه ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ‬
‫اﻣﺎ در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ روش‪ ،‬ﺷﻜﻞ آزﻣﻮﻧـﻪ ﺑـﺘﻦ‪ ،‬اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي اﺳـﺖ و ﺑـﺘﻦﻫـﺎ در ﺷـﺮاﻳﻂ آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻋﻤﻞآوري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻼﻫﻚﮔﺬاري )ﻛﭙﻴﻨﮓ( ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ آزﻣﻮﻧـﻪ ﻣﻜﻌﺒـﻲ ﺷـﻜﻞ ﻣـﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ آن ﻃﺒﻖ ﺟﺪاول ﻣﻮﺟـﻮد در ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﺑﺨـﺶ اول آﺑـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -8-2‬دوام ﺑﺘﻦ‬
‫در اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ دوام ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ ﻳﻜـﻲ از‬
‫اﻫﺪاف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﭘﺮوژه از دوام ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ در آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده )ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان(‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ در ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﺮوژه و ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎور‪ ،‬ﺷﺮط ﺧﺎﺻﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ دوام ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ روش ﻳـﺎ ﻫـﺮ‬
‫روش دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻨﻤﻮدن ﻣﺤـﺪودﻳﺖﻫـﺎي آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪاي ﻳـﺎ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﭘﺮوژه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ را ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع دوام ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ وﺿـﻌﻴﺖ و ﺷـﺮاﻳﻂ ﺧـﺎص‬
‫ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺑﺘﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠـﻴﺞﻓـﺎرس و درﻳـﺎي ﻋﻤـﺎن و ﺟﺰاﻳـﺮ آنﻫـﺎ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﺑﺘﻦ در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋهاي ﻣﺒﺬول ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ دوام ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ ﻛﻴﻔﻴـﺖ اﺟـﺰاء‬
‫ﺑﺘﻦ )ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬آب و ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ( ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﺑـﺮاي ﺗـﺄﻣﻴﻦ ﭘﺎﻳـﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺤـﺪودﻳﺖﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺣـﺪاﻗﻞ ﻳـﺎ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠـﺎز ﺳـﻴﻤﺎن ﻣـﺼﺮﻓﻲ و ﺣﺘـﻲ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻳﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد داﻧﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ اراﺋـﻪ‬
‫ﺷﻮد ﻛﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ دوام‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ را ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤـﻮد ﻛـﻪ در اﻳـﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ‪ ،‬دوام ﻣﺤﻮر ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ ﻣﻄﻠـﻮب را اراﺋـﻪ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪18‬‬

‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ وﻳﮋﮔـﻲ ﺧﺎﺻـﻲ ﺑـﺮاي دوام ﻣﻄـﺮح ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ از ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ را ﺑﺮ روي ﺑـﺘﻦ ﺳـﺨﺖ ﺷـﺪه اﻧﺠـﺎم داد و‬
‫ﺳﭙﺲ در ﻣﻮرد ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ اﻇﻬـﺎر ﻧﻈـﺮ ﻧﻤـﻮد و در ﺻـﻮرت ﺑـﺮآورده‬
‫ﻧﺸﺪن ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط را در ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻮردﻧﻈﺮ‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ و اﺻﻼح ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح‬
‫‪ -1-3‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫـﺪف ﻃـﺮح اﺧـﺘﻼط‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺪاﻗﻞ( و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه در ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮري ﺧﻄﺎ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺧﻄﺎي‬
‫ﻧﺮﻣﺎل و ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ و ﺿﻮاﺑﻂ ﭘـﺬﻳﺮش ﺑـﺘﻦ در ﻛﺎرﮔـﺎه ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺪف ﻃـﺮح‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺪﺳﺖ آﻣـﺪه از دو راﺑﻄـﻪ زﻳـﺮ ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪fcm = fc + 1.34 s + 1.5‬‬ ‫)‪(1-3‬‬
‫‪fcm = fc + 2.33 s - 4.0‬‬ ‫)‪(2-3‬‬
‫‪ = fcm‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻫﺪف ﻃﺮح ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ N/mm2‬در ﺳـﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ‬
‫‪ = fc‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺘﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ N/mm2‬در ﺳـﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ‬
‫‪ = s‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر )اﺳﺘﺎﻧﺪارد( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮﻧـﻪ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ‪ N/mm2‬در‬
‫ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ‬
‫در راﺑﻄﻪ )‪ (2-3‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 20 N/mm2‬ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑﺠـﺎي‬
‫ﻋﺪد ﺛﺎﺑﺖ ‪ 4/0‬از ﻣﻘﺪار ‪ 3/0‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬در رواﺑﻂ ﻓـﻮق ﻣﻘـﺎدﻳﺮ اﺿـﺎﻓﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﻤﻨﻲ )اﻣﻨﻴﺖ( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ در ﻛﺎرﮔﺎه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪20‬‬

‫‪ -2-3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر )اﺳﺘﺎﻧﺪارد( ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ اﮔـﺮ‬
‫ﻧﺘﻮان اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر را ﺑﺪﺳﺖ آورد ﻳﺎ ﺣﺪس زد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 2-2-3‬ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ‪ ،‬در ﻛﺎرﮔﺎه ﻓﻌﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﻛﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻗـﺮار اﺳـﺖ در‬
‫آﻧﺠﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ‬
‫در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-3‬روش ﻣﻠﻲ ﺑﺪان اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪2-3‬روش ﻣﻠﻲ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ -‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي‬
‫ﭘﺮوژه ﻣﺸﺎﺑﻪ )ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 1-2-3‬روش ﻣﻠﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﻣﺬﻛﻮر در ﺑﻨﺪ ‪ 2-3‬روش ﻣﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻻزم اﺳﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫پ‪ -‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺮ اﺳﺎس وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑـﺘﻦ‬
‫)ﺳﻄﺢ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ و ﻧﻈﺎرت ﻛﺎرﮔﺎﻫﻲ در اﻣﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ( ﻃﺒﻖ ﺟـﺪاول ‪ 2-3‬و ‪ 1-3‬روش ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و ﻳﺎ در واﻗﻊ ﺣﺪس زده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ت‪ -‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﻃﺮاح ﻣﺨﻠﻮط و ﺗﺸﺎﺑﻪﺳﺎزي‬
‫ﻛﺎرﮔــﺎه ﻣﻮﺟــﻮد ﻳــﺎ ﻛﺎرﮔــﺎﻫﻲ ﻛــﻪ ﻗــﺮار اﺳــﺖ در آﻳﻨــﺪه ﺗﺠﻬﻴــﺰ و اداره ﮔــﺮدد ﺑــﺎ ﻳﻜــﻲ از‬
‫رﺗﺒﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 2-3‬و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺟﺪول ‪ 1-3‬روش ﻣﻠﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‬
‫ﻳﺎ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1-2-3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻣﺎري ﭘﺮوژه ﻣﻮﺟﻮد ﻳﺎ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ‬

‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﻣﻮﺟﻮد ﻳﺎ ﻗﺒﻠﻲ از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨـﻲ‬
‫ﺗﺸﺎﺑﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ اﻟﺰاﻣﺎً ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳـﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻧﻈـﺎرت و ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻛﻴﻔﻲ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﻗﺒﻠﻲ ﺗﺸﺎﺑﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ اﻟﺰاﻣﻲ ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﺗﻔـﺎوت ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ در دو ﭘﺮوژه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 5 N/mm2‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از راﺑﻄﻪ )‪ (3-3‬روش ﻣﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻳﺎ ﭘﺮوژه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻗﺒﻠﻲ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺒﺎﺷـﺪ از راﺑﻄـﻪ )‪ (4-3‬روش ﻣﻠـﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻳـﻚ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼح ﻳﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺼﺤﻴﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از راﺑﻄﻪ‬
‫)‪ (3-3‬روش ﻣﻠﻲ ﺿﺮب ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫) ‪∑ (x − m‬‬
‫‪2‬‬

‫= ‪ s‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫)‪(3-3‬‬

‫‪n −1‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪:‬‬
‫‪ : x‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫‪ : m‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬
‫‪ : n‬ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬
‫⎡‬ ‫⎤‪⎛ 2⎞ 2‬‬
‫‪1‬‬

‫⎥ ⎟ ⎜ ‪ R = ⎢0.75 +‬ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼﺣﻲ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫)‪(4-3‬‬

‫⎣⎢‬ ‫⎦⎥ ⎠ ‪⎝ n‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪:‬‬
‫‪ : n‬ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬
‫راﺑﻄﻪ )‪ (5-3‬روش ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر از دو ﮔﺮوه ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻣﺘـﻮاﻟﻲ ﺑـﺎ ﻣﺠﻤـﻮع‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﺘﻴﺠﻪﻫﺎي ﻫﺮ ﮔﺮوه ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 30‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫⎤ ‪⎡ (n − 1)s12 + (n 2 − 1)s 22‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪s=⎢ 1‬‬ ‫⎥‬ ‫)‪(5-3‬‬
‫⎣‬ ‫‪n1 + n 2 − 2‬‬ ‫⎦‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = s‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻣﺎري اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر در ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ‬
‫‪ = s1 , s2‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه از دو ﮔﺮوه ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ‬
‫‪ = n1 , n2‬ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در دو ﮔﺮوه ﻣﺘﻮاﻟﻲ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺗﺤﺖ ﻫﺮ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 2/5 N/mm2‬ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻤﺘﺮي را ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ -2-2-3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎري‬

‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 2-3‬روش ﻣﻠﻲ ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻈﺎرﺗﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ ﻛﺎرﮔﺎﻫﻲ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي )رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي( ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺤﻮه ﺳﻨﺠﺶ وزﻧﻲ ﻳﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛـﺮدن‬
‫ﺣﺠﻤﻲ ﺳﻴﻤﺎن و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻛﻨﺘﺮل رﻃﻮﺑﺖ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻈـﺎرت ﺑـﺮ‬
‫ﺗﻮﻟﻴــﺪ و ﺗــﺪاوم در آزﻣــﺎﻳﺶ اﺳــﺖ ﻧﻴــﺰ از ﺟﻤﻠــﻪ ﻋﻮاﻣــﻞ دﻳﮕــﺮ ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ و وﺟــﻮد اﻣﻜﺎﻧــﺎت‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪22‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻣﻴﻨﻪ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺪاوم در آزﻣﺎﻳﺶ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﻨﺘﺮل داﻧـﻪﺑﻨـﺪي و‬
‫درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚ ‪ 75‬ﻣﻴﻜﺮون و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺴﺐ ﺿـﺮورت ﺑﺎﻋـﺚ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‪ ،‬از ﺟﺪول ‪ 1-3‬روش ﻣﻠـﻲ ﻣﻘـﺪار اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﻴـﺎر ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد و ﺳـﭙﺲ ﻣـﻲﺗـﻮان ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺪف ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺎﺷـﻴﻪ‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ 3-3‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1-3‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺮ اﺳﺎس رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ )‪(N/mm2‬‬

‫رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه‬
‫‪ 40‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫‪ 30‬و ‪35‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪16‬‬

‫‪4/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫اﻟﻒ‬

‫‪5/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫ب‬
‫‪6/5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫ج‬

‫ﺟﺪول ‪ -2-3‬رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻛﻨﺘﺮل‬
‫ج‬ ‫ب‬ ‫اﻟﻒ‬
‫ﺣﺠﻤﻲ‬ ‫وزﻧﻲ‬ ‫وزﻧﻲ‬ ‫ﺗﻮزﻳﻦ ﻳﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﺣﺠﻤﻲ‬ ‫ﺣﺠﻤﻲ‬ ‫وزﻧﻲ‬ ‫ﺗﻮزﻳﻦ ﻳﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺪون ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺪون ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل رﻃﻮﺑﺖ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫درﺳﻄﺢ ﺿﻌﻴﻒ‬ ‫در ﺳﻄﺢ ﺧﻮب‬ ‫در ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺪود‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‬ ‫اﻣﻜﺎﻧﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺪود‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت‬ ‫ﻣﺪاوم‬ ‫ﺗﺪاوم در آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻣﺤﺪود‬ ‫وﺟﻮد دارد‬ ‫وﺟﻮد دارد‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺘﻦ‬
‫‪23‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫اﮔﺮ ﻧﺘﻮان اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر را ﺑﺪﺳﺖ آورد ﻳﺎ ﺣﺪس زد وﻧﺘﻮان ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎﺻﻲ‬
‫دراﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴـﺖ )‪ (SM‬زﻳـﺮ را‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ در‬
‫ﺟﺪول زﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪fcm = fc + (SM‬‬ ‫)‪(6-3‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3-3‬ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺪون اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه‬

‫‪ 40‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫‪30‬و‪35‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪ 16‬و ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫)‪fc (N/mm2‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪10/5‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫)‪SM (N/mm2‬‬

‫وﻗﺘﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎﺻﻲ در ﻣﻮرد ﻛﺎرﮔﺎه و اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز ﻛـﻢ ﻣـﻲﺷـﻮد و‬
‫ﻣﺼﺮف ﺳﻴﻤﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -3-2-3‬ﺗﻌﺪﻳﻞ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫وﻗﺘﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎه داده ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ درﻛﺎرﮔﺎه و ﺗﻬﻴـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫‪ 10‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﺪه را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻓﺎﺣﺸﻲ ﺑﻴﻦ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻔـﺮوض و اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﻴـﺎر واﻗﻌـﻲ ﻛﺎرﮔـﺎﻫﻲ ﻣـﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﮔﺮدد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺠﺪداً ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺟﺪﻳـﺪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ و اراﺋﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ در ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح و اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻣـﺸﺮوط ﺑـﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ از ﻧﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤـﻮر ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤـﺖ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺑﺘﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﻛﻤﺘﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘـﺮ‬
‫در ﺳﻄﺢ ﻛﻼن ﻣﻲﮔﺮدد و آﻟﻮدﮔﻲ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻤﺘﺮي را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻲآورد و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌـﺪﻧﻲ و‬
‫ﺳﻮﺧﺖ ﻛﻤﺘﺮي ﻣﺼﺮف ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺷﻜﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ( و ﺳﻴﻤﺎن و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﭘﺮوژه از ﺑﺘﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‪ ،‬ﻛـﺎرآﻳﻲ و دوام و ﻫـﻢ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮع و اﺛﺮ ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫـﺎي ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺗﺎزه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن را ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻫﺪف ﻃﺮح و ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن وﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﭘﺲ از آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دوام ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار آن ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻗﻄﻌﻪ و وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ و رﻳﺨـﺘﻦ و‬
‫ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻫﻤﭽﻮن ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬آب اﻧـﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ و ﻫـﻢ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل آن ﺑـﺎ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺤﺪوده‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷـﻮد و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‪ ،‬ﻣﺨﻠـﻮط ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠـﻮط ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘـﺪار‬
‫آب آزاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻛﺎرآﻳﻲ و ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠـﻮط ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﺷـﻜﻞ )درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﻣﻌﺎدل( ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑـﺎ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎز ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟـﻮد ﻣـﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آب در‬
‫ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﺻﻼح و ﻣﺠﺪداً ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ و ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ذرات ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﺠﻤﻲ و وزﻧﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط اوﻟﻴـﻪ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪26‬‬

‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‬
‫ﺗﺎ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوح ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻓﻮق ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺎمﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت و ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت ﻻزم در‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﺬرد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﮔﺎمﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي‬
‫اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ را ﺑﻮﺟﻮد آورد و ﺑـﺮوز ﻣـﺸﻜﻞ ﺑـﻮﻳﮋه اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن از‬
‫ﺳﻘﻒ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن وﻳﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﺷﻦ ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﺪي در اﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻴﻜﻪ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺷﻦ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﺳﻬﻢ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻣـﺸﺨﺺ ﻛـﺮدن‬
‫ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و درﺻﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد و ﺑﻪ دﻧﺒـﺎل‬
‫آن ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد و ﺳﺎﻳﺮ ﮔﺎمﻫﺎ دﻧﺒﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -1-4‬ﮔﺎم اول‪ :‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن )ﻧﺴﺒﺖ آب آزاد ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ(‬

‫ﻧﺴﺒﺖ وزﻧﻲ آب آزاد )آب ﻣﺆﺛﺮ( ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي اﻓﺰودﻧـﻲ‬
‫ﻛﺎﻫﻨﺪه آب )روانﻛﻨﻨﺪه( ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‪،‬‬
‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ و ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ )ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﻳﺎ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﺑﻮدن ﺷﻦ(‬
‫از ﺷﻜﻞ ‪ 1-4‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي در‬
‫ﺑﺘﻦ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 19‬ﺗﺎ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻴﺰان ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي و ﻳـﺎ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﭼﻨﺪان ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻧﻤـﻲرﺳـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻃـﺮاح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﺟﺰﺋﻲ در ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﻋﻤـﻞ آورد ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ‪ 0/02‬ﻧﻤﻲرﺳﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﻗﺖ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﺷـﻜﻞ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻧﻴﺰ در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺪود ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -1-1-4‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺣﺒﺎبزا و اﻳﺠﺎد ﺣﺒﺎب ﻋﻤﺪي ﻻزم اﺳﺖ در ازاي ﻫـﺮ‬
‫ﻳﻚ درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺣﺪود ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ از ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﺎﺳـﺖ‪ ،‬زﻳـﺮا ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺣﺒﺎﺑﺪار از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ‪ 3‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻋﻤـﺪي در ﺑـﺘﻦ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 15‬درﺻﺪ از ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛـﻢ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨـﻲ اﮔـﺮ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/5‬ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ از ﻛﺴﺮ ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 15‬درﺻﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ‪ 0/44‬ﺗﺎ ‪ 0/425‬ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪27‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎً در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ‪ 3‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﺣﺘﻤـﺎل وﺟـﻮد‬
‫ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑـﺘﻦ ﻗﻄﻌـﺎً ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 3‬درﺻـﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺼﻮرت ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﻫﻮا اراﺋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -2-1-4‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ )ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪﮔـﻲ( ﻣﻮﺟـﻮد در ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫درﺷﺖ ﻣﻲﺗﻮان از درونﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ )‪ (R‬و ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷـﻪ‬
‫)‪ (C‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي درﺷـﺖ را ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺎ ﻣـﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﺣﺪس زد و ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد و ﻳﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﺎﻳﺶ )ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ (1‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻣﺼﺮﻓﻲ‪ ،‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ از ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻧـﺎﭼﻴﺰ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪﮔـﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي رﻳـﺰ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3-1-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ‪ 28‬روزه ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻛﻪ ﻃﺒـﻖ‬
‫روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره ‪ 393‬ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 325‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺳﻴﻤﺎن رده ‪ 325‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎن رده ‪ 325‬در ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼﺣﻲ زﻳﺮ ﺿﺮب ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪) ÷ 325‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه( = ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼﺣﻲ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه‪ ،‬ﺑﻴﻦ ‪ 325‬ﺗـﺎ ‪525‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ درونﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻓﺮﺿـﻲ را ﺑﺪﺳـﺖ آورد و از آن ﺑﻬـﺮه ﺑـﺮد‪ .‬اﻣـﺎ اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣـﻼت ﻣﺎﺳـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه ﺑـﻪ ﻣﺮاﺗـﺐ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 525‬ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان از ﺿﺮﻳﺐ اﺻﻼﺣﻲ ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد اﻣﺎ ﻣﺨـﺮج ﻛـﺴﺮ را ﺑﺎﻳـﺪ ﻋـﺪد ‪ 525‬ﻗـﺮار داد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﺟﺰﺋﻲ در ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﻣـﻼت ﻣﺎﺳـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎ اﻋﺪاد ‪ 425 ،325‬و ‪) 525‬اﺧـﺘﻼف ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ 5‬درﺻـﺪ( ﻣـﻲ ﺗـﻮان از ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در اﻳﻦ ﮔﺎم ﺿﺮورت ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -4-1-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪28‬‬

‫‪ 28‬روزه وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه‬
‫ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳـﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ )اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره ‪ (389‬ﻳـﺎ ﺳـﻴﻤﺎن آﻣﻴﺨﺘـﻪ‬
‫ﭘﻮزوﻻﻧﻲ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ ،(3432‬ﻳﺎ ﺳﻴﻤﺎن آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺳﺮﺑﺎرهاي )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ‬
‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ ،(3517‬ﻳﺎ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ آﻫﻜﻲ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳـﺮان ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎره ‪ (4220‬و ﻳـﺎ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ )اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ‪ (2931‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻜﺎر رود‪ .‬در ﺟﺪول ‪1-4‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ‪ 28‬روزه ﻣﻼت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺳـﻴﻤﺎنﻫـﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪي در اﻳـﺮان ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫راﻫﻨﻤﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1-4‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ‪ 28‬روزه ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻳﺮان ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري‬

‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﻣﻼت ‪ 28‬روزه‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن آﻣﻴﺨﺘﻪ‬ ‫ﻣﻼت ‪ 28‬روزه اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪(kg/cm2‬‬ ‫)‪(kg/cm2‬‬

‫‪300‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬ ‫‪325‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-325‬‬

‫‪275‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ وﻳﮋه‬ ‫‪425‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-425‬‬

‫‪320‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي‬ ‫‪525‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-525‬‬

‫‪300‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺿﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬ ‫‪315‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪2‬‬

‫‪330‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ آﻫﻜﻲ‬ ‫‪270‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪5‬‬

‫‪315‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﺪول ‪ 1-4‬و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﻨﺪرج در اﻳﻦ ﮔﺎم ﺑﺮاي اﺻﻼح ﻧـﺴﺒﺖ آب‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻲﺗﻮان اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳـﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـﻪﻫـﺎي‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﻣﻮﻇﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 28‬روزه ﻣﻼت ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫‪ 325‬ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﻧـﻮع ‪ 2‬ﻳـﺎ ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﺳـﻔﻴﺪ ﺑـﺎ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 1-325‬در ﺣﺪود ‪ 3‬درﺻﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 5‬درﺻـﺪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و ﻣـﻲ ﺗـﻮان اﻳـﻦ‬
‫اﺧﺘﻼف را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -5-1-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ ﺑـﺘﻦ ﺑـﺮاي ﺳـﻴﻤﺎنﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ روﻧـﺪ ﻛﻨـﺪ‬
‫‪29‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻫﻴﺪراﺳﻴﻮن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 5‬ﻳﺎ ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 28‬روزه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮان آن را‬
‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 28‬روزه ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧـﻮع ‪ 1-325‬ﻣﻌـﺎدل داﻧـﺴﺖ و از ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ 325 – R‬و ‪– C‬‬
‫‪ 325‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻦﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣـﻲ ﺗـﻮان از ﺟـﺪاول‬
‫‪ 2-4‬ﻳﺎ ‪ 3-4‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-1-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺣﺎوي ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬
‫روﻧﺪ ﻫﻴﺪراﺳﻴﻮن ﻛﻨﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 28‬روز ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن را ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺎ ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ 2-4‬ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺟﺪول ﻣﺰﺑﻮر ﭘﺎﻳﻪ ﻋﻠﻤـﻲ ﻧـﺪارد اﻣـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﻬﻮﻟﺖ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2-4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ در ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪28‬روزه ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-325‬‬

‫‪ 90‬روزه‬ ‫‪ 56‬روزه‬ ‫‪ 42‬روزه‬ ‫‪ 28‬روزه‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪1-325‬‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/97‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪2‬‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/95‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪5‬‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/97‬‬ ‫‪0/92‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/92‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ وﻳﮋه‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎره اي‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/97‬‬ ‫‪0/92‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎره اي ﺿﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪0/97‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺟﺪول ‪ ،3-4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪28‬روزه ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﻤﻪ ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 1/00‬ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺿﺮاﺋﺐ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪28‬روزه ﻣـﻼت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻫﻤـﺎن ﺳـﻴﻤﺎن اراﺋـﻪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪30‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3-4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 28‬روزه ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﻤﺎن ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪ 90‬روزه‬ ‫‪ 56‬روزه‬ ‫‪ 42‬روزه‬ ‫‪ 28‬روزه‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪1-325‬‬

‫‪1/24‬‬ ‫‪1/13‬‬ ‫‪1/08‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪2‬‬

‫‪1/41‬‬ ‫‪1/24‬‬ ‫‪1/12‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪5‬‬

‫‪1/3‬‬ ‫‪1/14‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬

‫‪1/41‬‬ ‫‪1/24‬‬ ‫‪1/08‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ وﻳﮋه‬

‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي‬

‫‪1/3‬‬ ‫‪1/14‬‬ ‫‪1/05‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺿﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫‪1/24‬‬ ‫‪1/13‬‬ ‫‪1/08‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ‬

‫‪ -7-1-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ روانﻛﻨﻨﺪه )ﻛﺎﻫﻨﺪه آب( اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﻮد و ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/5‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪.‬‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ 1-4‬روش ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻨﻬﺎ ﻓﺎﻗﺪ روان ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/5‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺑﺘﻦﻫﺎ ﺳﻔﺖﺗﺮ ﺷﺪه و درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در آنﻫﺎ ﻋﻤﻼً ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 1‬ﺗﺎ‬
‫‪ 2‬درﺻﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي روان ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻋﻤـﻼً از ﺳـﻔﺘﻲ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و درﺻﺪ ﻫﻮاي آن ﻧﻴﺰ ﻛﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روان ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن و ﺑﺘﻦ ﭘﺨﺶ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲﺷﻮد و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ‪،‬‬
‫ﻟﺬا ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦﻫﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑـﻮﻳﮋه در ﻧـﺴﺒﺖﻫـﺎي آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/45‬ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﻛـﺎﻫﺶ ﻫـﻮاي‬
‫ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه در ﺑﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ روان ﻛﻨﻨﺪه از ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺣﺒﺎﺑﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪود ‪ 2‬درﺻﺪ ﻫﻮاي‬
‫اﺿﺎﻓﻲ در ﺑﺘﻦ ﺑﻮﺟﻮد آورد ﻋﻤﻼً ﺑﺎﻳـﺪ از ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي ﺷـﻜﻞ ‪ 1-4‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد و اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪31‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪70‬‬

‫‪65‬‬ ‫‪ : C‬ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ‬

‫‪525-C‬‬ ‫‪ : R‬ﮔﺮدﻛﻮﺷﻪ‬
‫‪60‬‬
‫‪525-R‬‬
‫‪55‬‬
‫‪425-C‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪425-R‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎرﯼ )‪(N/mm2‬‬

‫‪325-C‬‬
‫‪45‬‬

‫‪325-R‬‬
‫‪40‬‬

‫‪35‬‬

‫‪30‬‬
‫‪y = 573.91x3 - 984.34x2 + 435.71x + 4.4767‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪y = 545.45x3 - 894.81x2 + 369.48x + 13.818‬‬

‫‪y = 525.25x3 - 817.75x2 + 313.6x + 22.121‬‬
‫‪y = 707.07x3 - 1087.4x2 + 450.57x - 5.6061‬‬
‫‪20‬‬
‫‪y = 545.45x3 - 823.38x2 + 319.24x + 11.818‬‬
‫‪y = 505.05x3 - 769.26x2 + 305.34x + 6.9242‬‬
‫‪15‬‬

‫‪10‬‬
‫‪0٫3‬‬ ‫‪0٫35‬‬ ‫‪0٫4‬‬ ‫‪0٫45‬‬ ‫‪0٫5‬‬ ‫‪0٫55‬‬ ‫‪0٫6‬‬ ‫‪0٫65‬‬ ‫‪0٫7‬‬ ‫‪0٫75‬‬ ‫‪0٫8‬‬ ‫‪0٫85‬‬ ‫‪0٫9‬‬ ‫‪0٫95‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺁب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 325‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 325‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 425‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 425‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 525‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 525‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -1-4‬راﺑﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺑﺪون ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪70٫0‬‬
‫‪525-C‬‬
‫‪ : C‬ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ‬
‫‪65٫0‬‬
‫‪525-R‬‬ ‫‪ : R‬ﮔﺮدﻛﻮﺷﻪ‬
‫‪425-C‬‬
‫‪60٫0‬‬

‫‪55٫0‬‬ ‫‪425-R‬‬

‫‪325-C‬‬
‫‪50٫0‬‬

‫‪325-R‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎرﯼ )‪(N/mm2‬‬

‫‪45٫0‬‬

‫‪40٫0‬‬

‫‪35٫0‬‬

‫‪30٫0‬‬

‫‪25٫0‬‬ ‫‪y = 43٫589x 2 - 173٫59x + 124٫01‬‬

‫‪y = 80٫04x 2 - 207x + 126٫63‬‬
‫‪y = 119٫86x 2 - 240٫12x + 130٫32‬‬
‫‪20٫0‬‬ ‫‪y = 123٫42x 2 - 234٫33x + 122٫57‬‬
‫‪y = 126٫73x 2 - 228٫34x + 116٫36‬‬
‫‪y = 107٫59x 2 - 198٫24x + 102٫72‬‬
‫‪15٫0‬‬

‫‪10٫0‬‬
‫‪0٫3‬‬ ‫‪0٫35‬‬ ‫‪0٫4‬‬ ‫‪0٫45‬‬ ‫‪0٫5‬‬ ‫‪0٫55‬‬ ‫‪0٫6‬‬ ‫‪0٫65‬‬ ‫‪0٫7‬‬ ‫‪0٫75‬‬ ‫‪0٫8‬‬ ‫‪0٫85‬‬ ‫‪0٫9‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺁب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 325‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 325‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 425‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 425‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 525‬و ﺷﻦ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‪R‬‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن ردﻩ ‪ 525‬و ﺷﻦ ﺷﮑﺴﺘﻪ‪C‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -2-4‬راﺑﻄﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف روانﻛﻨﻨﺪه‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪32‬‬

‫‪ -8-1-4‬ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/5‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬

‫ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲ رود و ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫و دوام روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ‪0/45‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ از روان ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ﺗﺎ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﻮﺟﻬﻲ ﺑـﻮﻳﮋه ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ رواﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻴﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ در ﺷﻜﻞ ‪ 1-4‬ﻣﻠﺤﻮظ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫در ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد روان ﻛﻨﻨﺪه )ﺑﻮﻳﮋه ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻛﺎﻫﻨﺪﮔﻲ در آب و ﺳﻴﻤﺎن( ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9-1-4‬در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﺪل رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﺷﻜﻞﻫﺎي ‪ 1-4‬و ‪ 2-4‬در ﻛﻨﺎر ﺷـﻜﻞﻫـﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮاي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺮم اﻓﺰار راﻳﺎﻧﻪ اي ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ را ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -10-1-4‬در ﺻــﻮرﺗﻲ ﻛــﻪ ﺣــﺪاﻛﺜﺮ ﻧــﺴﺒﺖ آب ﺑــﻪ ﺳــﻴﻤﺎن ﻣﺠــﺎز ﺑــﺮاي اﻳﺠــﺎد دوام و‬
‫ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘـﺪار ﻣﺠـﺎز را ﺑﻜـﺎر ﺑـﺮد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ -2-4‬ﮔﺎم دوم‪ :‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﺪوده ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫‪ -1-2-4‬ﻣﺒﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬

‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺘﻦ در واﻗﻊ ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﻪ ﻓﻮﻟﺮ ـ ﺗﺎﻣﺴﻮن اﺻﻼح ﺷـﺪه ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در زﻳﺮ راﺑﻄﻪ ﻓﻮﻟﺮـ ﺗﺎﻣﺴﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪n‬‬
‫⎞‪⎛d‬‬
‫‪P = ⎜ ⎟ × 100 %‬‬
‫⎠‪⎝D‬‬
‫راﺑﻄﻪ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻓﻮﻟﺮ‪ -‬ﺗﺎﻣﺴﻮن‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﻣﺮز ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻣـﻮاد رﻳـﺰ داﻧـﻪ ‪0/075‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻓﺮض ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪100 %‬‬ ‫⎤ ‪⎡⎛ d ⎞ n ⎛ 0.075 ⎞ n‬‬
‫=‪P‬‬ ‫‪n‬‬
‫⎜ ‪× ⎢⎜ ⎟ −‬‬ ‫⎥ ⎟‬
‫⎞ ‪⎛ 0.075‬‬ ‫⎥⎦ ⎠ ‪⎢⎝ D ⎠ ⎝ D‬‬
‫⎣‬
‫⎜ ‪1−‬‬ ‫⎟‬
‫⎠ ‪⎝ D‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪ P‬درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺠﻤﻌﻲ از اﻟﻚ ‪) d‬ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪ ﺣﺠﻤﻲ(‪ D ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه‬
‫‪33‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ‪ n‬ﺗﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ،0/67‬ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B‬ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 0/35‬و ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ C‬ﺑﺮاﺑﺮ‪ 0/1‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬درﺷﺖ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ C‬رﻳﺰﺗﺮﻳﻦ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي را دارد‪ .‬ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ A‬و‬
‫‪ B‬و ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (2‬ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B‬و ‪ C‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻧﺎﺣﻴـﻪ )‪ (2‬ﺑـﻪ دو‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪيﻫﺎ را ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺟﺪول ‪ 4-4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -4-4‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﻄﻠﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ و ﺗﻮانﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻮارد‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي‬

‫*‬
‫ﺗﻮان ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﺗﻮان ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫ﻣﻮارد ﻛﺎرﺑﺮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ‬ ‫ﺑﺎﻻﻳﻲ‬

‫ﺷﺎﻟﻮده و ﻗﻄﻌﺎت ﺣﺠﻴﻢ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﻛﻢ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ و رده اﺳﻼﻣﭗ‬

‫‪0/67‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪1-1‬‬
‫‪ S1‬و ‪ S2‬و ﻏﻴﺮ ﭘﻤﭙﻲ‬
‫ﺗﻴﺮ و دال ﺑﺎ رواﻧﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S2‬و ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ درﺷﺖ‬
‫‪0/55‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ و ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﻔﺖ‬
‫ﺳﺘﻮن و دﻳﻮار ﺑﺎ رواﻧﻲ رده ‪ ،S3‬ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ رﻳﺰ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ درﺷﺖ‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪1-3‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺎ رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S4‬و ﺑﺘﻦ ﺗﻌﻤﻴﺮي درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺘﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ‪،‬‬
‫‪0/35‬‬ ‫‪0/225‬‬ ‫‪2-1‬‬
‫ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ و ﺑﺘﻦ ﺗﻌﻤﻴﺮي رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫)‪(2‬‬
‫ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫‪0/225‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪2-2‬‬

‫* اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻮاره ﺑﻜﺎر آﻳﺪ‪ .‬وﺳﺎﺋﻞ ﺣﻤﻞ و رﻳﺨﺘﻦ‪ ،‬ﺧﻄﺮ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﻲ در‬
‫ﻛﻨﺎر ﺳﻄﺢ رواﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮب و ﺳﻠﻴﻘﻪﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺤﺴﺎب آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺮوج از ﻣﺤﺪودهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ وﻳﮋه در اﻟﻚﻫﺎي اول و اﻟﻚﻫﺎي آﺧﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎض اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و رواﺑـﻂ اراﺋـﻪ ﺷـﺪه در واﻗـﻊ درﺻـﺪﻫﺎي ﺗﺠﻤﻌـﻲ ﮔﺬﺷـﺘﻪ‬
‫ﺣﺠﻤﻲ از ﻫﺮ اﻟﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮض ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﭼﮕـﺎﻟﻲ ذرات ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷـﺖ و رﻳـﺰ ﻋﻤـﻼ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان درﺻﺪ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﮔﺬﺷـﺘﻪ وزﻧـﻲ از ﻫـﺮ اﻟـﻚ را ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن ﻧﻤـﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﭼﮕـﺎﻟﻲ ذرات‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ %5‬ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻻزم اﺳـﺖ درﺻـﺪﻫﺎي وزﻧـﻲ ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬درﺻﺪ ﺣﺠﻤـﻲ ﻣﻨﻈـﻮر ﺷـﻮد ﻳـﺎ درﺻـﺪﻫﺎي ﺣﺠﻤـﻲ ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪34‬‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ وزﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ درﺻـﺪﻫﺎي ﺣﺠﻤـﻲ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺣﺠﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤـﻮد و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬وزن ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در ﺟﺪاول ‪ 5-4‬ﺗﺎ ‪ ،9-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑـﺮاي ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -5-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬
‫*‬
‫‪ 37/5‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬

‫‪n‬‬
‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/67‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪37/5‬‬

‫‪91‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪86‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪78‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪72‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪65‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/15‬‬
‫×‬
‫‪4/45‬‬ ‫‪4/68‬‬ ‫‪4/90‬‬ ‫‪5/10‬‬ ‫‪5/31‬‬ ‫‪5/48‬‬ ‫‪5/66‬‬ ‫‪5/83‬‬ ‫‪5/97‬‬ ‫‪6/13‬‬ ‫‪6/28‬‬ ‫‪6/44‬‬ ‫ﻣﺪولرﻳﺰي‬

‫* دﻗﺖ اﻋﺪاد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ ±1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ در داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫× دﻗﺖ ﻣﺪول رﻳﺰي اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ±0/02‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪35‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬
‫*‬
‫اﻧﺪازه ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬

‫‪n‬‬
‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/67‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪94‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪91‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪85‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪79‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪65‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪29‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪19‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/15‬‬
‫×‬
‫‪4/13‬‬ ‫‪4/31‬‬ ‫‪4/51‬‬ ‫‪4/69‬‬ ‫‪4/89‬‬ ‫‪5/06‬‬ ‫‪5/23‬‬ ‫‪5/36‬‬ ‫‪5/52‬‬ ‫‪5/65‬‬ ‫‪5/77‬‬ ‫‪5/95‬‬ ‫ﻣﺪولرﻳﺰي‬

‫* دﻗﺖ اﻋﺪاد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ ±1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ در داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫× دﻗﺖ ﻣﺪول رﻳﺰي اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ±0/02‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪36‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -7-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬
‫*‬
‫‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬

‫‪n‬‬
‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/67‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪90‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪84‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪76‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪70‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪56‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/15‬‬
‫×‬
‫‪3/86‬‬ ‫‪4/04‬‬ ‫‪4/22‬‬ ‫‪4/38‬‬ ‫‪4/55‬‬ ‫‪4/69‬‬ ‫‪4/84‬‬ ‫‪4/99‬‬ ‫‪5/11‬‬ ‫‪5/24‬‬ ‫‪5/36‬‬ ‫‪5/50‬‬ ‫ﻣﺪولرﻳﺰي‬

‫* دﻗﺖ اﻋﺪاد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ ±1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ در داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫× دﻗﺖ ﻣﺪول رﻳﺰي اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ±0/02‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪37‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -8-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬
‫*‬
‫‪12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‬

‫‪n‬‬
‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/67‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪93‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪91‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪84‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪62‬‬ ‫‪59‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪35‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/15‬‬
‫×‬
‫‪3/52‬‬ ‫‪3/68‬‬ ‫‪3/83‬‬ ‫‪3/99‬‬ ‫‪4/13‬‬ ‫‪4/26‬‬ ‫‪4/40‬‬ ‫‪4/52‬‬ ‫‪4/66‬‬ ‫‪4/76‬‬ ‫‪4/86‬‬ ‫‪5/00‬‬ ‫ﻣﺪولرﻳﺰي‬

‫* دﻗﺖ اﻋﺪاد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ ±1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ در داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫× دﻗﺖ ﻣﺪول رﻳﺰي اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ±0/02‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪38‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -9-4‬درﺻﺪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬
‫*‬
‫‪9/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‬

‫‪n‬‬
‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0/1‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/35‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/45‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪0/67‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪90‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪83‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪66‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪51‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/15‬‬
‫×‬
‫‪3/27‬‬ ‫‪3/41‬‬ ‫‪3/54‬‬ ‫‪3/68‬‬ ‫‪3/81‬‬ ‫‪3/92‬‬ ‫‪4/05‬‬ ‫‪4/14‬‬ ‫‪4/26‬‬ ‫‪4/36‬‬ ‫‪4/46‬‬ ‫‪4/60‬‬ ‫ﻣﺪولرﻳﺰي‬

‫* دﻗﺖ اﻋﺪاد ﻣﻨﺪرج در ﺟﺪول ‪ ±1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻟﻚﻫﺎي ‪ 12/5‬و ‪ 6/35‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ در داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪار د‪.‬‬
‫× دﻗﺖ ﻣﺪول رﻳﺰي اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ±0/02‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2-2-4‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﺪوده ﻳﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮد و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺪول ﻓﻮق‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺘﻦ درﺷﺖ داﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺘﻦﻫـﺎي ﺑـﺎ ﻛـﺎرآﻳﻲ ﻛـﻢ‪ ،‬ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺷﺎﻟﻮدهﻫﺎ و ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻗﺮارﮔﻴﺮي در ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪) A‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ (1-1‬ﺗﻮﺻﻴﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮي را در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ اﻧﺘﻈـﺎر دارﻳـﻢ در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺰ ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪39‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦرﻳﺰي درﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﻴﺮ و دال ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻗﺮارﮔﻴﺮي در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬و ‪ B‬در ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬و در ﺑﺨﺶ ﻣﻴـﺎﻧﻲ )ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫‪ (1-2‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺮاي ﺑـﺘﻦرﻳـﺰي در ﻗﻄﻌـﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽـﻮن ﺳـﺘﻮن و‬
‫دﻳﻮار ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي در ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬و ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪) B‬ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫‪ (1-3‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ و ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ آب ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎي اﻳﻦ ﺑﺘﻦ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ و ﺑﺎﻓـﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎً رﻳﺰﺗﺮي را ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑـﺘﻦﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻛـﺎرآﻳﻲ ﻧـﺴﺒﺘﺎً زﻳـﺎدي دارﻧـﺪ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎي ﭘﻤﭙﻲ‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﻴﺮي در وﺳﻂ ﻧﺎﺣﻴـﻪ )‪ (1‬و ﻧﺰدﻳـﻚ ﺗـﺮ ﺑـﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ n) B‬از ‪ 0/4‬ﺗـﺎ ‪(0/5‬‬
‫ﺿﺮورت دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B‬ﻻزم اﺳﺖ زﻳﺮا ﺑﺘﻦ روان ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي رﻳﺰ‬
‫و اﺳﺘﻌﺪاد ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﻛﻢ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ )‪ n‬از ‪ 0/3‬ﺗﺎ ‪.(0/4‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ )ﺧـﻮدﺗﺮاز( ﻳـﺎ ﺑﺮﺧـﻲ ﺑـﺘﻦﻫـﺎي‬
‫ﺗﺮﻣﻲ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد و ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴﺮي‪ ،‬ﻗﺮارﮔﻴﺮي در ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (2‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫‪ 2-1‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻮدرﺳﻨﮓ ﻳﺎ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺗﻌﻤﻴـﺮي‬
‫ﺧﺎص‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪) C‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ (2-2‬ﺿﺮورت ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب زﻳـﺎد ﺑـﺮاي‬
‫اﻳﺠــﺎد رواﻧــﻲ‪ ،‬ﻣــﺼﺮف ﺳــﻴﻤﺎن ﺑﻴــﺸﺘﺮ و ﻣــﺴﻠﻤﺎً آب اﻧــﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﺪاﺷــﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘــﺮ از ﺟﻤﻠــﻪ‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻗﺮارﮔﻴﺮي در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ و ﻧﻤﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ‬
‫را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﻗـﺎت ﺑـﺮاي اﻳﺠـﺎد ﭼﻨـﻴﻦ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي رﻳـﺰي ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ ﻣـﺼﺮف‬
‫ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي رﻳﺰ )ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎدي( و ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻢ و ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن زﻳـﺎد ﺷـﻮد‪ ،‬ﻛﻤﺒـﻮد ﻣﺎﺳـﻪ در ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ را از ﻧﻈﺮ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤـﻲ آورد و ﻋﻠـﻲ اﻟﻘﺎﻋـﺪه ﻣـﻲ ﺗـﻮان از‬
‫ﻣﺨﻠﻮط درﺷﺖ ﺗﺮي ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد )ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺷـﺪن ﺑـﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ .(A‬در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺳـﻬﻢ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻛﻤﺘﺮ و ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛـﻪ در ﭘﻴﻮﺳـﺖ ‪7‬‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -3-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻄﺎﺑﻖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻳﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﻮﺟـﻮد‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪40‬‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷـﻮﻧﺪ و داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب ﺣﺎﺻـﻞ ﮔـﺮدد‪ .‬در اﻳـﻦ ﺑﺨـﺶ ﻳـﻚ روش‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬دﻟﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ روش اﻣﻜﺎن ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي راﻳﺎﻧﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﻳـﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦﻫـﺎي ﺣـﺴﺎﺑﮕﺮ و‬
‫راﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋهاي را ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷـﻮد از اﻳـﻦ روش اﺳـﺘﻔﺎده ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎلﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ روش در ﺑﺨﺶ ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ اﺻـﻮل اﻳـﻦ روش‬
‫در اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در اﻳﻦ روش ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻧﻮع داﻧﻪﺑﻨﺪي‬
‫آنﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ‬
‫از اﻧﻮاع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻬﻤﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺸﺎري ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد )ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ z ،y ،x‬و‪ .(...‬ﻻزم اﺳﺖ ﺳﻬﻢ‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را در ﻣﻘﺎدﻳﺮ درﺻﺪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺗﺠﻤﻌـﻲ از ﻫـﺮ اﻟـﻚ ﺑـﺮاي ﻫﻤـﺎن ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺿﺮب ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻟﻚ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢﻫﺎي ﻣﻔﺮوض ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬اﻳـﻦ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﺑـﺎ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺳﻬﻢﻫﺎ را در ﺟﻬﺘﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﻛـﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻛﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮان ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ را ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﻚ اﻧﺪازه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ و ﺑﺨﺶ رﻳﺰ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫اﺑﺘﺪا ﺳﻬﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻣﺎﺳﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ ﺳﻬﻢﻫﺎي ﺷﻦ را ﻓﺮض ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺳﺮﻳﻊ ﺗـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ در ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻳﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎ زواﻳﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻧﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ و رﻋﺎﻳـﺖ آن اﻟﺰاﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺗﻌـﻮﻳﺾ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )ﺑﻪ وﻳـﮋه ﻣﺎﺳـﻪ( ﺿـﺮورت ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ و ﻳـﺎ ﻻزم اﺳـﺖ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻮﺟـﻮد ﺑـﺎ‬
‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ دﻳﮕﺮي اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -4-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻬﻢﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳـﻚ از ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده‪ ،‬داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫‪41‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻻزم اﺳﺖ ﺳـﻬﻢ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺮاي ﻫـﺮ ﻳـﻚ از‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﻤﻌﻲ درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻫﺮ اﻟﻚ ﺿﺮب ﮔﺮدد و ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻟﻚ اﻳﻦ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﻤﻊ ﺷﻮد ﺗﺎ درﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﺠﻤﻌﻲ درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻫﺮ اﻟـﻚ ﺑـﺮاي ﻣﺨﻠـﻮط ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺧﻮدﻛﺎر داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﻬﻢﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﺳﻬﻢﻫﺎي ﻓﺮﺿﻲ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -5-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ )رﻳﺰي( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ )رﻳﺰي( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ در روش ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع درﺻﺪﻫﺎي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻣﺎﻧـﺪه‬
‫ﺑﺮ روي اﻟﻚﻫـﺎي ‪ ،0/3 ،0/6 ،1/19 ،2/38 ،4/75 ،9/5 ،19 ،37/5‬و ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺗﻘـﺴﻴﻢﺑـﺮ‬
‫‪ 100‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ از اﻟﻚ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪ 6/35 ،12/5 ،‬و ﺳﺎﻳﺮ اﻟـﻚﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ از آنﻫـﺎ در‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻧﺎم ﺑﺮده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ در آزﻣﺎﻳﺶ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻳﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ از اﻳﻦ اﻟﻚﻫﺎ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﺪن داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط و ﻛﺎﻫﺶ آن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي رﻳـﺰ‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﺷﺪن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ وﻳـﮋه و رﻳـﺰ ﺑﺎﻓـﺖ ﺷـﺪن ﻣﻌـﺎدل‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ ردﻳﻒ ﺟـﺪاول داﻧـﻪﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب‪ ،‬ﻣـﺪول‬
‫ﻧﺮﻣﻲ )رﻳﺰي( ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺟﺪاول داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣـﺪول ﻧﺮﻣـﻲ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ A19‬ﻋﻤـﻼً‬
‫ﻣﻌﺎدل ‪ B37/5‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻳـﺎ ﻣـﺪول رﻳـﺰي ‪ A9/5‬ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﻣـﺪول رﻳـﺰي ‪ C37/5‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻄﺢ وﻳﮋه ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد و‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ در ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻄﺢ وﻳﮋه )ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻧﺒﻲ( ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑـﺘﻦ‬
‫دارد‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از روشﻫﺎي ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻧﻘﺶ آن‬
‫در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -6-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از راﺑﻄـﻪ ﺣﺠـﻢ ﻣﻄﻠـﻖ‪ ،‬ﻻزم‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪42‬‬

‫اﺳﺖ وزن ﻣﺨﺼﻮص )ﭼﮕﺎﻟﻲ( ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬
‫‪p1‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪p‬‬
‫‪+ 2 + ... + n‬‬
‫‪ρ A1 ρ A 2‬‬ ‫‪ρ An‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ : ρ ASSD‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ذرات ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬
‫‪ p1‬ﺗﺎ ‪ : p n‬ﺳﻬﻢ وزﻧﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ در ﻛـﻞ ﻣﺨﻠـﻮط ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫اﻋﺸﺎري‬
‫‪ ρ A1‬ﺗﺎ ‪ : ρ A n‬ﭼﮕﺎﻟﻲ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑﻂ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻄﺎ در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺣﺠﻤﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ‪ ،‬ﺣﺠﻢ‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد و‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺣﺘﻲ در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺗﻔﺎوت ﺟﺪي در ﭼﮕﺎﻟﻲﻫﺎ از دﻗﺖ ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ -7-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ )ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﮕﻲ( ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪P1 .a n1 + P2 .a n 2 + P3a n 3‬‬

‫= ‪a nG‬‬
‫‪P1 + P2 + P3‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = a nG‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻦﻫﺎ‬
‫‪ = a ni‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻦﻫﺎ‬
‫‪ = Pi‬ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻦﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ a nG‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ از اﻳـﻦ ﭘـﺎراﻣﺘﺮ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻣﻘـﺪار آب آزاد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪43‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪ -8-2-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ )ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ( ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻦ‬
‫‪PG .a nG + 2Ps .a ns‬‬
‫= ‪a ne‬‬
‫‪PG + 2Ps‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ = a ne‬ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ‬
‫‪ = a nG‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻦﻫﺎ‬
‫‪ = a ns‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪ = PG‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻬﻢ ﺷﻦﻫﺎ‬
‫‪ = PS‬ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘـﺪار آب آزاد‬
‫اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود و درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻣﺎﺳﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺮي ﺑﺎﻳـﺪ ﺣـﺪس‬
‫زده ﺷﻮد و روﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ آن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ -3-4‬ﮔﺎم ﺳﻮم‪ :‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ آب ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﻐﻴﻴﺮ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻣـﺎ ﻧﺒﺎﻳـﺪ از ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه‪،‬‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺷﻜﻞ و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﺘﻦ و ﻋﻴـﺎر‬
‫ﺳﻴﻤﺎن آن ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪ‪ .‬وﺟﻮد اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﭘﻮدري ﻣﻌـﺪﻧﻲ )ﻧـﻮع و ﻣﻘـﺪار آن( و اﻓﺰودﻧـﻲﻫـﺎي‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺮ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ دارد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺣﺪود رواﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺮاﻳﻲ‪ ،‬از ﻗﺒﻴـﻞ وﺳـﺎﻳﻞ ﺣﻤـﻞ و رﻳﺨـﺘﻦ و‬
‫ﺗﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﻧﻮع و اﻧﺪازه ﻗﻄﻌﻪ و ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎ و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋـﺪم ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ‪ ،‬آب‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮان در روش ﻣﻠـﻲ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺎ داﺷـﺘﻦ‬
‫ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ آب‬
‫آزاد را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ را ﺑـﺮاي ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎﻳﻲ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﻜﻞ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‪ ،‬و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺻﺎف ﺧﻮد ﺑﻪ آب ﻛﻤﻲ ﻧﻴـﺎز دارﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 7-4‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﻜﻞ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ زﺑﺮ ﺑﻪ آب‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪44‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮي اﺣﺘﻴﺎج دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺷـﻮد ﺑـﻪ آب ﻛﻤﺘـﺮي در‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻄﻮح ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣـﻮردﻧﻈﺮ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ‪ 125 ،70 ،25‬و‪ 185‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻳﺮ اﺳـﻼﻣﭗﻫـﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﺑـﺎ‬
‫درون ﻳﺎﺑﻲ ﻣﻘﺪار آب آزاد را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ آب آزاد در ﺷـﻜﻞﻫـﺎي ‪ 6-4‬و ‪ 7-4‬ﺑـﺮاي ﺳـﻄﻮح ﻛـﺎرآﻳﻲ ‪ S3، S2 ،S1‬و ‪S4‬‬
‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﺧﺘﻼط )ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪5‬دﻗﻴﻘﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﺧﺘﻼط( از ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎرآﻳﻲ رده ‪ S0‬ﻧﻤﻲﺗـﻮان ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﺧﺎﺻـﻲ را داﺷـﺖ‪ ،‬زﻳـﺮا ﺣـﺪ ﭘـﺎﻳﻴﻨﻲ آن‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاي رده ‪ S5‬ﺗﻮﺻﻴﻪاي وﺟﻮد ﻧﺪارد؛ اﻣﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ آب آن ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫رده ‪ S4‬از ‪ 3‬درﺻﺪ ﻓﺮاﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻮردﻧﻈﺮ در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ از ﭘﺎﻳﺎن اﺧﺘﻼط ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛـﺎرآﻳﻲ اﻓـﺰود ﺗـﺎ ﻛـﺎرآﻳﻲ ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ‪5‬دﻗﻴﻘﻪ از ﭘﺎﻳﺎن اﺧﺘﻼط ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در وﻳﺮاﻳﺶ ﻧﺨﺴﺖ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ رده ‪ S4‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﻣﻘـﺪار آب رده ‪S1‬‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪10‬درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮ از وﻳﺮاﻳﺶ دوم ﺑﻮد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺪوده ﻫﺮ ﺳﻄﺢ ﻛـﺎرآﻳﻲ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و درون ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -6-4‬راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ و ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آب ﻛﻢ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ )ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪﮔﻲ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ(‬
‫‪45‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ -7-4‬راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ و ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آب زﻳﺎد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ )ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ(‬

‫‪ -1-3-4‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن آن ﻧﻴـﺰ ﺑـﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ‪ 350 kg/m3‬ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ‪ 10 kg/m3‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎﻳﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﺪار آب ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن ﺑـﺘﻦ‬
‫در ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﺗﺎ ‪ 2/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻫﻤﺎن ﺟﻬﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﺑﻪ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺰي ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار آب ﺑﻪ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ و ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬
‫اﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﺘﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺑﻌـﺪ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و اﺻﻼح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻧﻮﺑﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺗﻜﺮار ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2-3-4‬ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻧـﻮع اﻓﺰودﻧـﻲ ﭘـﻮدري ﻣﻌـﺪﻧﻲ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺑـﺘﻦ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل ﺑـﻪ ازاء ﻫـﺮ ‪ 1‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ در ﺑـﺘﻦ ﻣـﻲﺗـﻮان ‪0/75-1‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪46‬‬

‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ اﻓﺰود‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ رﻳـﺰي دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ و ﺳـﻴﻤﺎن ﻣـﺼﺮﻓﻲ‬
‫ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺳﺮﺑﺎرهﻫﺎ ﻋﻤﻼ ﻣﻘﺪار آب را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻲ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﭘﻮزوﻻنﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﺮان در اﻏﻠﺐ‬
‫ﻣﻮارد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب اﺿﺎﻓﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﭘـﻮزوﻻن ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳـﻴﻤﺎن‪،‬‬
‫‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب ﺑﺘﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﻣـﺎ ﺑـﺮاي ﺧﺎﻛـﺴﺘﺮ ﺑـﺎدي ﺑـﺎ رﻳـﺰي ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬در ﺣﺪود ‪ 0/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از آب ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻛﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﺑﺎ رﻳﺰي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻜﺎر رود ﻋﻤﻼً ﻛـﺎﻫﺶ در ﻣﻘـﺪار آب ﺿـﺮورت‬
‫ﻧﺪارد و ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻴﺰ اﺣﺴﺎس ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻫﺎي ﺑﺎدي ﺑﺎ رﻳـﺰي‬
‫زﻳﺎد )ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ( ﻋﻤﻼً ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ آب وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از اﻳـﻦ ﻧـﻮع‬
‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﺣﺘﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﻓﺰود‪.‬‬
‫‪ -3-3-4‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺣﺒﺎﺑﺰا ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻳﻚ درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ ﻋﻤﻼً در ﺣﺪود ‪ 3/5‬ﺗـﺎ ‪ 4‬درﺻـﺪ از‬
‫آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔـﺮ ‪ 3‬درﺻـﺪ ﺣﺒـﺎب ﻫـﻮاي ﻋﻤـﺪي در ﺑـﺘﻦ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ در ﺣﺪود ‪ 10/5‬ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ از آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز ﺑـﺘﻦ ﺑـﺮاي اﻳﺠـﺎد رواﻧـﻲ ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺰوم ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻋﻤـﻼً ﺑـﺎ ﻣـﺼﺮف‬
‫ﻣﻮاد ﺣﺒﺎبزا‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺟﺰﺋـﻲ در ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4-3-4‬ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي روانﻛﻨﻨﺪه )ﻛﺎﻫﻨﺪه آب( و ﺑﺮﺧﻲ ﻛﻨﺪﮔﻴﺮﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ﻣﻲﺗـﻮان‬
‫از ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﺪف از ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻛـﺎﻫﺶ آب‬
‫آزاد ﺑﺘﻦ ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي آنﻫـﺎ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ رواﻧـﻲ ﺑـﺘﻦ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﻣـﺼﺮف‬
‫روانﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ را ﺑﻴﻦ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ )ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣـﺎده‬
‫و ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف آنﻫﺎ( ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬اﮔﺮ از ﻓﻮقروانﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻮع ﻣﺎده و ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف آن ﺑﻴﻦ ‪ 12‬ﺗـﺎ ‪ 35‬درﺻـﺪ از آب آزاد ﺑـﺘﻦ ﻛﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺪون اﻳـﻦ ﻛـﻪ‬
‫رواﻧﻲ آنﻫﺎ دﭼﺎر ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ آب در اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻣـﺼﺮف ﺳـﻴﻤﺎن )ﻣـﻮاد ﭼـﺴﺒﺎﻧﻨﺪه( ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺪف ﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5-3-4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ از ﺟـﺪاول و رواﺑـﻂ‬
‫‪47‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 2‬ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ و ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﻫـﺮ ﺑﺨـﺶ‬
‫اﻧﺪازهاي آن و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧـﻲ ﭘـﻮدري ﻣﻌـﺪﻧﻲ وﺟـﻮد دارد و ﭼﮕـﺎﻟﻲ‬
‫ذرات آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻫﻨـﻮز ﻋﻴـﺎر ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﺣﺪود ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻘﺪار آب ﺗﻘﺮﻳﺒـﻲ‬
‫را ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب آزاد را اﺻﻼح ﻛـﺮد و ﻣﺠـﺪداً‬
‫ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ -4-4‬ﮔﺎم ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪارﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب آزاد ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘـﺪار آب آزاد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﻬﻮﻟﺖ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد )ﻃﺒﻖ راﺑﻄـﻪ ‪ 1-4‬در ﻣـﺘﻦ اﺻـﻠﻲ روش ﻣﻠـﻲ ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ(‪.‬‬
‫‪Wf‬‬
‫=‪C‬‬
‫‪W‬‬
‫‪C‬‬
‫‪ -1-4-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 350 kg/m3‬ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ در‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ را ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 1-3-4‬و ‪ 2-3-4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻌﻤﻞ آورد و ﻣﺠﺪداً ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻜﺮار اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -2-4-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ ،‬ﻛﻤﺘـﺮ از ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﺠـﺎز ﻋﻴـﺎر‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﻃﺒﻖ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﻳﺎ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎز ﻋﻴﺎر ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﻜﺎر رود‪ .‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﺗـﻮان اﻧـﺪﻛﻲ ﺑـﺮ ﻣﻘـﺪار آب‬
‫اﻓﺰود و رواﻧﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ -3-4-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻓﻮق از ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز‬
‫ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺪار ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ﻳﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﺳﻴﻤﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﺑﻴـﺸﺘﺮ از‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي ﺧﺮوج از ﺑﻦ ﺑﺴﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از روشﻫﺎي زﻳﺮ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬ﻛﺎﻫﺶ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‬
‫ب‪ -‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪48‬‬

‫ج‪ -‬درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﻛﺮدن داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‬

‫د‪ -‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔـﻲ و ﻧﻈـﺎرت ﻛﺎرﮔـﺎﻫﻲ ﺳـﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ ﺑـﺮاي ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻫﺪف و اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ )ﻃﺮح ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺤﻮر(‪.‬‬
‫ه‪ -‬در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﺎﺳﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛـﻪ ﻗـﺒﻼً ﻣﺎﺳـﻪ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ ﺑﻜـﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫و‪ -‬ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ﻛﺎﻫﻨﺪه آب ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ آب آزاد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ و ﻋﻤﻠﻲﺗﺮﻳﻦ روش در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺎﻻت‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي راه ﺣـﻞ آﺧـﺮ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﻨﺪ ‪ 4-3-4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻜﺎﺗﻲ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳـﻚ از روشﻫـﺎي ﻓـﻮق ﺑﻜـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺠﺪداً ﻣﻘﺪار آب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -4-4-4‬ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮدن ﺿﺮﻳﺐ ‪ k‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻌﺎدل و ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن اﺛﺮ دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ‬
‫و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن در ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬اﻣـﺮوزه در ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻨـﺎﺑﻊ اروﭘـﺎﻳﻲ از‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ‪ k‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮارد ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ از‬
‫اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫⎞‪⎛W‬‬ ‫‪Wf‬‬
‫= ⎟ ⎜‬
‫‪⎝ C ⎠ e C + k.M‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫⎞‪⎛W‬‬
‫⎟ ⎜ ‪ :‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻌﺎدل‬
‫‪⎝ C ⎠e‬‬
‫‪ : Wf‬آب آزاد‬
‫‪ :M‬ﻣﻘﺪار اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﭘﻮدري ﻓﻌﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي رﻳﺰ ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻛﺎﺋﻮﻟﻦ ﻳﺎ ﺳﺮﺑﺎره ﺿﺮﻳﺐ‬
‫‪ k‬در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ و ﻧﻜﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫‪49‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻣﺎزاد ﺑﺮ آن در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ روش ﻣﻠﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در روش ﻣﻠﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ ‪ 33‬درﺻـﺪ وزن ﺳـﻴﻤﺎن )‪ 25‬درﺻـﺪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ( ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺻﺮﻓﺎً در ﺻﻮرت اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﺎﻛـﺴﺘﺮ ﺑـﺎدي‬
‫از اﻳﻦ ﺣﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﺎزاد ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﻮق ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻣﻌـﺎدل و ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد و ﻋﻤﻼً ﺷﺒﻴﻪ ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﮔـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ آﻫﻚ ﺷﻜﻔﺘﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﺎزاد ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻌﺎدل و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ k‬ﺑﺮاي ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ‪ 325‬ﻳﺎ ‪ 425‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد و ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 0/2‬و ‪ 0/4‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در روش ﻣﻠﻲ ﺑـﺮاي ﺧﺎﻛـﺴﺘﺮﻫﺎي ﺑـﺎدي رﻳـﺰ ﻳـﺎ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺰ ﺿﺮاﻳﺐ ﺧﺎﺻﻲ ذﻛﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺿـﺮﻳﺐ ‪ k‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ‪ 1‬ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﻳﺪ ‪ 11‬درﺻﺪ وزن ﺳﻴﻤﺎن )‪ 10‬درﺻﺪ وزن ﻣﻮاد‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه(ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺎزاد آن ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻣﻌـﺎدل و ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺪار ‪ k‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﺘﻦ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪2‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 0/45‬و روﻳﺎرو ﺑﺎ ﻛﺮﺑﻨﺎﺗﻪ ﺷﺪن‪،‬‬
‫ﻳﺨﺒﻨﺪان و آﺑﺸﺪﮔﻲ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪون ﻣﻮاد ﺣﺒﺎﺑﺰا ﻣﻘﺪار ‪ k‬را ﻣﺴﺎوي ‪ 1‬در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫اﺟﺎزه داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﻤﺘـﺮ ﺷـﻮد؛‬
‫اﻣﺎ اﮔﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 300kg/m3‬ﺑﺎﺷـﺪ ﻋﻤـﻼً ﺣـﺪاﻛﺜﺮ دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ ‪ 30‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم و ﻣﻘـﺪار‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 270‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ -5-4‬ﮔﺎم ﭘﻨﺠﻢ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺠﻬﻮل در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﺰء ﻣﺠﻬﻮل ﺑﺘﻦ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع اﺣﺠﺎم ﻣﻄﻠﻖ اﺟـﺰاء ﺑـﺘﻦ‬
‫اﻋﻢ از داﻧﻪ اي‪ ،‬ﭘﻮدري ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺣﺠﻢ ﻫﻮا‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ﺣﺠـﻢ ﺑـﺘﻦ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد و اﺳـﺎس‬
‫راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺟـﺮم آنﻫـﺎ ﺑـﺮ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪50‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻛﻪ در وﻳﺮاﻳﺶ ﻧﺨﺴﺖ روش ﻣﻠﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫راﺑﻄﻪ )‪ (2-4‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﭼﮕـﺎﻟﻲ ذرات ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﻣـﻮاد اﻓﺰودﻧـﻲ ﭘـﻮدري ﻳـﺎ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ را داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ را در راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪c w‬‬ ‫‪D‬‬ ‫⎞‬
‫‪ASSD = ρASSD ⎜⎜1000 - − f −‬‬ ‫⎟⎟ ‪− Va‬‬ ‫)‪(2-4‬‬
‫⎝‬ ‫‪ρc ρ w ρ D‬‬ ‫⎠‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ = ASSD‬ﺟﺮم ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m‬‬
‫‪ = c‬ﺟﺮم ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m3‬‬
‫‪ =wf‬ﺟﺮم آب آزاد ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m3‬‬
‫‪ = D‬ﺟﺮم ﻣﻮاد ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m3‬‬
‫‪ = Va‬ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد درﺑﺘﻦ )ﻋﻤﺪي و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ( ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪dm3‬‬
‫‪ = ρASSD‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/dm3‬‬
‫‪ = ρc‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/dm3‬‬
‫‪ = ρw‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص آب ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ kg/dm3‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ 1‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‬
‫‪ = ρD‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/dm3‬‬
‫در وﻳﺮاﻳﺶ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺷﺪه ﺟﺪﻳﺪ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻮد ﻛـﻪ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻧﻮﺷﺖ و ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪c w‬‬ ‫‪D‬‬ ‫⎞‬
‫‪VASSD = ⎜⎜1000 - − f −‬‬ ‫⎟⎟ ‪− Va‬‬
‫⎝‬ ‫‪ρc ρ w ρ D‬‬ ‫⎠‬
‫‪ -1-5-4‬ﻓﺮض ﻣﻘﺪار درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻏﻴﺮﻋﻤﺪي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه‬
‫ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑــﺘﻦ و رواﻧــﻲ آن ﻃﺒــﻖ ﺟــﺪول ‪ 3-4‬ﻣــﺘﻦ اﺻــﻠﻲ روش ﻣﻠــﻲ )ﺟــﺪول ‪ (10-4‬اﻧﺠــﺎم‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازهﻫﺎي ‪ 9/5‬ﺗﺎ ‪ 38‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ درﺻﺪ ﺣﺠﻢ ﻫﻮا ‪ 3‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 0/5‬درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮان درﺻـﺪ ﻫـﻮاي ﻏﻴﺮﻋﻤـﺪي‬
‫ﻣﺤﺒﻮس در ﺑﺘﻦ را ﻛﻤﺘﺮ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬درﺻﺪ ﻫﻮا ﺑﺎﻳﺪ در ‪ 10‬ﺿـﺮب ﺷـﻮد و ﺣﺠـﻢ ﻫـﻮا ﺑـﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ دﺳﻲ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪51‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 10-4‬ﻣﻘﺪار درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ در ﺑﺘﻦ )‪(va‬‬

‫‪38‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )‪(mm‬‬

‫‪0/5-1‬‬ ‫‪0/75-1/5‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪1/25-2/5‬‬ ‫‪1/5-3‬‬ ‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‬

‫‪ -2-5-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫـﻮاي ﻋﻤـﺪي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ ﻣـﻮاد‬
‫ﺣﺒﺎبزا ﺑﻮﺟﻮد آﻳﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠـﻖ ﻗـﺮار داد‪ .‬در‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮدن ﺣﺠﻢ اﻓﺰودﻧﻲ ﺣﺒﺎبزا در راﺑﻄﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل‬
‫ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﺣﺠﻢ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي و ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -3-5-4‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن و اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﺣﺪود ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺟﺪول ‪ 11-4‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و ﻣﻘﺪار ﻓﺮﺿﻲ‬
‫را در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻗﺮار داد‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﭼﻴﺰي در ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎض اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -11-4‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ‬

‫ﻣﺤﺪوده ﭼﮕﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﭼﮕﺎﻟﻲ‬

‫‪3‬‬
‫ﻧﻮع ﻣﺎده ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﻓﺮﺿﻲ ‪kg/dm‬‬ ‫ﻓﺮﺿﻲ ‪kg/dm3‬‬
‫‪2/50-2/60‬‬ ‫ﭘﻮدر ﭘﻮزوﻻن ﻃﺒﻴﻌﻲ )ﺗﻮف(‬ ‫‪3/05-3/10‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪) 1‬اﻧﻮاع ردهﻫﺎ(‬
‫‪2/70-2/80‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره آﻫﻨﮕﺪازي‬ ‫‪3/10-3/15‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪2‬‬
‫‪2/8-3/20‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره ﻓﻮﻻد ﺳﺎزي‬ ‫‪3/05-3/10‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪3‬‬
‫‪3/80-4/00‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﺮﺑﺎره ﻛﻮره ﻣﺴﮕﺪازي‬ ‫‪3/15-3/20‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪4‬‬
‫‪2/20-2/30‬‬ ‫دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‬ ‫‪3/20-3/25‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪5‬‬
‫‪2/20-2/40‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‬ ‫‪3/00-3/05‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫‪2/50-2/70‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﻨﮕﻬﺎي آﻫﻜﻲ‬ ‫‪3/05-3/10‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬
‫‪2/50-2/65‬‬ ‫ﭘﻮدر ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ )ﻛﻮارﺗﺰي(‬ ‫‪3/00-3/05‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ وﻳﮋه‬
‫‪2/2-2/4‬‬ ‫ﻣﺘﺎﻛﺎﺋﻮﻟﻦ‬ ‫‪3/00-3/05‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي‬
‫‪2/2-2/4‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮﻧﺞ‬ ‫‪2/95-3/00‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي ﺿﺪﺳﻮﻟﻔﺎت‬
‫‪3/05-3/10‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ آﻫﻜﻲ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪52‬‬

‫‪ -4-5-4‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﻤﻮع وزن ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ )ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه( در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻜﺎر رود‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزﻧﻲ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﮔﺮدد و در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪ρB‬‬
‫‪PC PP‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+ ...‬‬
‫‪ρC ρ P‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ : ρ B‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه )ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ(‬
‫‪ PC‬و ‪ : PP‬ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﻮاد ﭼـﺴﺒﺎﻧﻨﺪه در ﻛـﻞ ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ )ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣـﺎده ﭘـﻮدري‬
‫ﻣﻌﺪﻧﻲ(‬
‫‪ ρC‬و ‪ : ρ P‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ‬
‫اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﺳـﻬﻢ ﻫـﺮ ﻳـﻚ در ﻛـﻞ‬
‫ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه )ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ( ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﺳﭙﺲ از اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ در راﺑﻄﻪ ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -5-5-4‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻘﺪار و ﺣﺠﻢ ﻛﻢ ﻣـﻮاد اﻓﺰودﻧـﻲ ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ زودﮔﻴﺮﻛﻨﻨـﺪه‪،‬‬
‫دﻳﺮﮔﻴﺮﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬روانﻛﻨﻨﺪه و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﺣﺠﻢ آن را در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪار و ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻮاد‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ آن را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻮاد را‬
‫ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧـﻲ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻇﻬﺎر ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه را ﺑﻜﺎر ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ -6-5-4‬ﭘﺲ از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺟﺮم ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻫﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ )‪.(ASSDi‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳـﻬﻢ ﺣﺠﻤـﻲ ﻫـﺮ ﻳـﻚ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮان ﺣﺠﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺿﺮب ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫در ﺣﺠﻢ آن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﺮم ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ را ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -7-5-4‬ﺟﺮم ﻳﻚ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻓﺮﺿﻲ را ﻣﻲﺗـﻮان ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺟﺮم ﻳﻚ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻊ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻮاد ﭘـﻮدري ﻣﻌـﺪﻧﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‪ ،‬آب آزاد و ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ آن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪C+P+ASSD+Wf+D= GB‬‬
‫‪53‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻓﻮق ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺠﺎي آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ را ﻗﺮار داد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺠﺎي ﺟـﺮم‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‪ ،‬ﺟﺮم ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺧﺸﻚ ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫‪ -8-5-4‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪار ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و ﻇﺮﻓﻴـﺖ‬
‫ﺟﺬب آب آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘـﺪار ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي ﻛـﺎﻣﻼً ﺧـﺸﻚ و آب ﻣﻮﺟـﻮد در آنﻫـﺎ را ﺑـﺮاي‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﺷﺒﺎع ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪A SSDi‬‬
‫= ‪A di‬‬
‫‪1 + a ci‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ :Adi‬وزن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺸﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m‬‬
‫‪ : A SSDi‬وزن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬
‫‪ : a ci‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺸﺎري(‬
‫‪ -9-5-4‬ﻣﻘــﺪار آب ﻛــﻞ ﺑــﺘﻦ ﺑﺮاﺑــﺮ اﺳــﺖ ﺑــﺎ ﻣﻘــﺪار آب آزاد ﺑــﻪ اﺿــﺎﻓﻪ آب ﻣﻮﺟــﻮد در‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ آب ﻛﻞ داده ﻣﻲﺷـﻮد ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺸﻚ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫)‪Wt = Wf + (ASSD – Ad‬‬
‫‪ -10-5-4‬اﺳﺘﻔﺎده از آب آزاد و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ در ﻛﺎرﮔﺎه و آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه‬
‫ﻋﻤﻼً ﻣﻘﺪور ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﻻزم اﺳﺖ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷـﺒﺎع ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺧـﺸﻚ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫رﺳﺎﻧﻴﺪن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﺣﺠﻢ زﻳﺎد اﻣﻜﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺟﻠﻮه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺳـﻌﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻣﻘﺎدﻳﺮ آب ﻛﻞ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻛـﺎﻣﻼ ﺧـﺸﻚ‪ ،‬اراﺋـﻪ ﺷـﻮد ﺗـﺎ ﺑﺘـﻮان ﺑـﺎ ﺗﻌﻴـﻴﻦ رﻃﻮﺑـﺖ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻛﺎرﮔﺎه ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻣﻘﺪار آب ﻣﺼﺮﻓﻲ و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﻃـﻮب ﻣـﺼﺮﻓﻲ را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬و رﻃﻮﺑـﺖ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه و ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻘﺎدﻳﺮ آب ﻣـﺼﺮﻓﻲ و ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﻃـﻮب ﻣـﺼﺮﻓﻲ را ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آورد؛ اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎل اﺷﺘﺒﺎه زﻳﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻣﻲ ﺗـﻮان ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ را ﻛـﺎﻣﻼً ﺧـﺸﻚ‬
‫ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ در ﻛﺎرﮔﺎه اﻣﻜﺎن اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -11-5-4‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫اوﻟﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن و‬
‫اﺻﻼح ﻳﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪54‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :1‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن و اﺻﻼح ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ‬

‫پ‪ -1 -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ﺑـﺎ رﻋﺎﻳـﺖ ﻛﻠﻴـﻪ ﻧﻜـﺎت و ﺑـﺎ دﻗـﺖ ﻛﺎﻣـﻞ در‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻـﺪ رﻃﻮﺑـﺖ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ و ﺗﻨﻈـﻴﻢ و‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻘﺎدﻳﺮ آب و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﻳﺸﻲ )آزﻣﻮن( در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻪﺻـﻮرت وزﻧـﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫پ‪ -2-1‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺘﻦ‪ ،‬وزن‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﻻزم اﺳـﺖ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ در ﺳﻦ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﻮد و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺣـﺪاﻗﻞ ﺳـﻪ آزﻣﻮﻧـﻪ ﻋﻤـﻞ آﻣـﺪه در‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳـﻨﻴﻦ‬
‫دﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮ ﺳﻪ آزﻣﻮﻧﻪ اﻟﺰاﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣـﻲ ﺗـﻮان دو آزﻣﻮﻧـﻪ را ﻣـﻮرد آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫ﻗﺮار داد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﻲﺗﻮان آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم رﺳـﺎﻧﻴﺪ ﺗـﺎ در‬
‫ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺘﻦ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺣﺎﺻـﻞ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه‪ ،‬ﭼﻨـﺎن ﭼـﻪ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮآورده ﺷـﻮد‪ ،‬ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻫﻤـﺎن ﻃـﺮح اوﻟﻴـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻫﻤـﻪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮآورده ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاء و ﻧﺴﺒﺖﻫﺎ و ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻧﻜﺎت ﻣﻄﺮوﺣﻪ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬـﺎﻳﻲ دﺳـﺖ ﻳـﺎﺑﻴﻢ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻻزم اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫پ‪ -1-2-1‬ﻋﺪم دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ رواﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫اﮔﺮ رواﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﮕﺮدد ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ راه ﺣـﻞ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣﻘـﺪار آب آزاد ﻃـﺮح اوﻟﻴـﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ راﻫﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺎ اﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻻزم اﺳﺖ ﻳﻜﺒﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺗﻜـﺮار‬
‫ﺷﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﻣﺠـﺪداً ﺑﺪﺳـﺖ آﻳـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ آزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻨﺘﺮل رواﻧﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺗﻐﻴﻴﺮ آب آزاد ﺑﺎ راﺑﻄـﻪ زﻳـﺮ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺟﻨﺒﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ دارد‪.‬‬
‫)‪ = N (Sα - So‬ﺗﻐﻴﻴﺮ آب آزاد ﺑﺘﻦ‬
‫ﻛﻪ در آن ‪ Sα‬ﻣﻘﺪار رواﻧﻲ ﻓﺮض ﺷﺪه و ‪ So‬رواﻧﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ mm‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ و ‪N‬‬
‫‪55‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺑﻴﻦ ‪ 0/1‬ﺗﺎ ‪ 0/3‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ اﺳﻼﻣﭗ )رواﻧﻲ( ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 40‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ N‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/3‬و اﮔﺮ رواﻧﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 160‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ ﻣﻘﺪار ‪ N‬ﺑﺮاﺑـﺮ ‪0/1‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ‪ 40‬ﺗـﺎ ‪ 160‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﻣﻘـﺪار ‪ N‬ﻣﺘﻨﺎﺳـﺒﺎً ﺑـﻴﻦ ‪ 0/3‬ﺗـﺎ ‪ 0/1‬اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺶ از ‪ 210‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪﻣﻘﺪار ‪ N‬را ﻣـﻲ ﺗـﻮان‬
‫‪ 0/05‬ﻓﺮض ﻧﻤﻮد ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار رواﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮب از ‪ 160‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻘﺪار آب ﺑﺮاي ﻳﻚ اﺳـﻼﻣﭗ ﻣـﺸﺨﺺ )ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺳـﻄﺢ ﻛـﺎرآﻳﻲ‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ( در وﻳﺮاﻳﺶ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﻧﻲ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي ﻣﻘـﺪار آب را‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺰﺑﻮر واﺳﻨﺠﻲ ﻛﺮد و ﻣﻘﺪار ﺟﺪﻳﺪ آب ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ رواﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮب را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫پ‪ -2-2-1‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﺎرآﻳﻲ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ رﻳﺰي در ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي )ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ(‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﻣﻮاد‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن و اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻮاد ﭘـﻮدري‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻳﻜﻲ‬
‫از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا درآورد ﺗﺎ ﺑﺘﻦ دﭼﺎر آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫پ‪ -3-2-1‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ در ﺑﺘﻦ‬

‫اﮔﺮ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ در ﺑﺘﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫رﻳﺰي ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮاد ﭘﻮدري‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻛـﺎرآﻳﻲ‬
‫و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﻣﻮارد ﻓﻮق آن را ﻣﻬﺎر ﻧﻤﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣـﻮاد‬
‫اﻓﺰودﻧﻲ ﻟﺰﺟﺖ زا )‪ (VMA‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑـﺮاي ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ روان ﻳﺎ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛـﺎر وﻗﺘـﻲ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻧﺘﻮان ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﺳﺎﻳﺮ راه ﺣﻞﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫پ‪ -4-2-1‬ﺧﺸﻦ ﻳﺎ درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﻮدن ﺑﺘﻦ‬

‫اﮔﺮ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬درﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫رﻳﺰ )ﻣﺎﺳﻪ( را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻮد و ﻳﺎ از ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي رﻳﺰﺗﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎه ﺧﺸﻦ ﺑـﻮدن ﻳـﺎ ﭘﻤـﭗ‬
‫ﻧﺸﺪن ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻦ رﻳﺰ )ذرات ‪ 4/75-9/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ( اﺻﻼح ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪56‬‬

‫پ‪ -5-2-1‬ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺑﺎ وزن ﻣﺨﺼﻮص واﻗﻌﻲ‬

‫اﮔﺮ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ درﺻﺪ ﺑﺎ ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻣﻨﺸﺄ اﺧﺘﻼف را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺠﺪد ﭼﮕﺎﻟﻲ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه‪ ،‬اﻓﺰودﻧﻲ و ﻣﻮاد ﭘﻮدري در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺠﺪد آنﻫﺎ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل درﺻﺪﻫﻮاي ﺑـﺘﻦ )در ﺻـﻮرت ﻋـﺪم ﺗﻌﻴـﻴﻦ آن در ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣﺎﻳـﺸﻲ( و‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﺮض ﺷﺪه‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺮازوﻫﺎ و ﺑﺎﺳﻜﻮلﻫﺎ و ﺣﺠﻢ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در روش ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ و ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫پ‪ -6-2-1‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ﻓﺮض ﺷﺪه اﻋﻢ از ﻋﻤﺪي ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﻮد ﻣﻲﺗﻮان ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ )ﺑﺠﺰ ﺣﺒﺎب ﺳﺎز( ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﺒﺎب ﺳﺎزي داده ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاد روانﻛﻨﻨﺪه ﺣﺒﺎبزاﻳﻲ ﻧﻴﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻮاد ﺣﺒﺎبﺳﺎز ﺑﻪﻛﺎر رود‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘﺪار آن ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل رواداري‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺠﺎز در آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫پ‪ -7-2-1‬اﺧﺘﻼف ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه‬

‫اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣﺎﻳـﺸﻲ اﺧﺘﻼﻓـﻲ ﺑـﻴﺶ از ‪ 5‬درﺻـﺪ ﺑـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ )ﻫﺪف( ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻃﺮح را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺸﺮوط‬
‫ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮح ﻣﺰﺑﻮر دوام ﻣﺤﻮر ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨـﺪه وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺟﺒﺮان ﻣﻲﺷﻮد و در درﺟـﻪ اول ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاء ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﻧﻤﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳـﻦ ﻛـﻪ اﺧـﺘﻼف ﺑـﺴﻴﺎر زﻳـﺎد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﺴﺎس ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ واﺳـﻄﻪ ﻧـﻮع ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ و ﻳـﺎ ﻧـﻮع ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫‪57‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ اﺻﻼح ﻧﺸﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧـﻮع ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺧﺘﻼف در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺎﺻـﻠﻪ )ﺑـﻴﺶ از‬
‫‪ 5‬درﺻﺪ( اﮔﺮ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻳﺎ راﺑﻄﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑـﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﻃﺮح اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻳﻢ ﻻزم اﺳـﺖ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺎﺻﻠﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﻢ و ﻳﻚ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﻣﻨﺤﻨﻲ اوﻟﻴﻪ‬
‫رﺳﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺪف‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﺟﺪﻳـﺪ ﻃـﺮح را ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﻲ را‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ در ﺳﻦ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺘﻮان ﻃﺮح ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن اوﻟﻴﻪ را ﻓﺮض ﻧﻤﻮدهاﻳﻢ و ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ دارد ﻣﻲﺗﻮان‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و ﻧﺴﺒﺖ آب‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن را ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫⎞‪⎛W‬‬ ‫⎞ ‪⎛W⎞ ⎛W⎞ ⎛f −f‬‬
‫⎟⎟ ‪ ⎜ ⎟ = ⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ × ⎜⎜ o cm‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺟﺪﻳﺪ‬
‫⎠ ‪⎝ C ⎠ n ⎝ C ⎠ i ⎝ C ⎠ i ⎝ f cm‬‬
‫⎞‪⎛W‬‬ ‫⎞‪⎛W‬‬
‫ﻛﻪ در آن ⎟ ⎜ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺟﺪﻳـﺪ‪ ⎜ ⎟ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن اوﻟﻴـﻪ و ‪fo‬‬
‫‪⎝ C ⎠i‬‬ ‫‪⎝ C ⎠n‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ‪ fcm‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺪف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺻﻼح ﺷﺪه )ﺟﺪﻳﺪ( را ﺑﺎ واﺳﻨﺠﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ـ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫پ‪ -8-2-1‬ﻋﺪم دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ دوام ﻣﻮردﻧﻈﺮ )دوام ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻻزم(‬

‫اﮔﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﻲ در ﻣـﻮرد دوام ﺑـﺘﻦ ﻳـﺎ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖﻫـﺎ )ﻛﺸـﺸﻲ‪ ،‬ﺧﻤـﺸﻲ‪ ،‬ﺿـﺮﺑﻪاي‪،‬‬
‫ﺳﺎﻳﺸﻲ و ‪ (...‬زﻣﺎن ﮔﻴﺮش‪ ،‬اﻓﺖ رواﻧﻲ و ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧـﺼﻮﺻﻴﺎت ارﺗﺠـﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﺣﺠﻢ در ﻃﻮل زﻣﺎن‪ ،‬ﻛﺮﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﻲ و ﻏﻴـﺮه ﻣﻄـﺮح ﺑﺎﺷـﺪ ﻻزم اﺳـﺖ آزﻣﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺗﺤﺖ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﻢ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻃﺮح دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘـﻪاﻳـﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﺻﻮرت ﻋﺪم دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﺧﻮاﺳـﺘﻪﻫـﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺗﻌـﺪﻳﻞ در ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط دوام ﻣﺤﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮاﺗﺐ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻳﺎ اﺻـﻼﺣﻲ در ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﺠﺎد ﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪58‬‬

‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ اﺻﻼح ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻋﻤﻼً در ﺳﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 28‬روز اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔـﺮدد‪،‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اراﺋﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد از اﺑﺘـﺪا ﺳـﻪ‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﮔـﺮ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ را ‪ ±0/02‬ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﻢ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاء اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮطﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﻢ و ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫آزﻣﻮن ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬در ﺳﻦ ﻣﻘﺮر ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح و ﺗﻌﺪﻳﻞ‪ ،‬ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ﻃـﺮح‬
‫را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺪداً ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل ﺗﻌﺪﻳﻞﻫﺎ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺠﺪداً ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﺎﻳـﺸﻲ دﻳﮕـﺮي ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﺷـﻮد و وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪59‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :2‬راﻫﻨﻤﺎي ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ و دادهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬
‫در ﻳﻚ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﭘﺮوژه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣـﺪ ﻧﻈـﺮ ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨﻮع ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﺑﺸﺮح زﻳﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ در ﺷﺮوع ﻛﺎر ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫پ‪ -1-2‬ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ در ﺳﻦ ﻣﻌﻴﻦ و ﻣﻘﺮر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ و اﻧﺪازه آزﻣﻮﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻛﺎرﮔﺎه )ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳـﺎس‬ ‫‪-‬‬
‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻳﺎ ﻓﺮﺿﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﻈـﺎرت ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫در ﻛﺎرﮔﺎه(‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﺘﻦ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﺧﺘﻼط ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮع آزﻣـﺎﻳﺶ ﻛـﺎرآﻳﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﺧﺘﻼط‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﻇﺎﻫﺮ و ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫‪-‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي دوام و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﺑﺘﻦ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻮﺟﻮد و روﻳﺎرو ﺑـﺎ ﻋﻮاﻣـﻞ زﻳـﺎنآور‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺟﺬب آب‪ ،‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي در ﺑﺮاﺑﺮ آب و ﻳﻮن ﻛﻠﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﻳﮋه اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و ‪...‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻣﺎﻧﻨﺪ آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺟـﺪا ﺷـﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ و اﻓـﺖ رواﻧـﻲ‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫زﻣﺎن ﮔﻴﺮش اوﻟﻴﻪ و ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﺧﺎص در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺠﺎز‪ ،‬اﻧـﻮاع ﺳـﻴﻤﺎن ﻣـﺼﺮﻓﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺠﺎز‪ ،‬اﻧﻮاع اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﻋﻴﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ﻣﺠـﺎز و ﻣـﻮاد ﭼـﺴﺒﺎﻧﻨﺪه‪ ،‬زﻣـﺎن ﮔﻴـﺮش ﺑـﺘﻦ‪،‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻳﺎ ﺳﺨﺖ ﺷﺪه‪ ،‬درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮا و ‪...‬‬

‫پ‪ -2-2‬دادهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﭘﺮوژه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن دادهﻫـﺎي زﻳـﺮ ﺿـﺮورت‬
‫دارد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از آنﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺮ روي اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫پ‪ -1-2-2‬دادهﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﺑﻜﺎررﻓﺘﻪ در ﺑﺘﻦ ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺘﻦ اﻳـﺮان‬ ‫‪-‬‬
‫)آﺑﺎ( و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪60‬‬

‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ داﻧﻪ و رﻳﺰداﻧﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷــﻜﻞ و درﺻــﺪ ﺷﻜــﺴﺘﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒــﻲ ﺳــﻨﮕﺪاﻧﻪﻫــﺎ )اﺧﺘﻴــﺎري( و ﺿــﺮﻳﺐ ﺗﻄﻮﻳــﻞ و ﺗــﻮرق‬ ‫‪-‬‬
‫)ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ و ﭘﻮﻟﻜﻲ ﺑﻮدن(‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰداﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰ داﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫پ‪ -2-2-2‬دادهﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ و ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد )اﺧﺘﻴﺎري(‬ ‫‪-‬‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه )اﺧﺘﻴﺎري(‬ ‫‪-‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻳﺎ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ )اﺧﺘﻴﺎري(‬ ‫‪-‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ و ﻳﺎ ﻓﺮض آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺑﺘﻦ ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫‪61‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :3‬راﻫﻨﻤﺎي اراﺋﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻳﻚ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﺷﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط را‬
‫ﺑﺘﻮان ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﻛﺮد‪.‬‬

‫پ‪ -1-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﻋﻨﻮان ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺎور‪ ،‬ﺳـﺎزﻧﺪه )در ﺻـﻮرت ﻣـﺸﺨﺺ ﺑـﻮدن( و ﻣﺤـﻞ اﺟـﺮاي‬ ‫‪-‬‬
‫ﭘﺮوژه‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻃﺮح اﺧﺘﻼط و ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﺟﺰاء ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎم ﻓﺮد ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮ‬
‫ﻧﺎم ﻛﺎرﮔﺎه ﻳﺎ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ )ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﭘﻮدري‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻮاداﻓﺰودﻧﻲ و آب(‬

‫پ‪ -2-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﺟﺰاء ﺑﺘﻦ‬

‫ﻧﺎم ﺳﺎزه و ﻗﻄﻌﻪاي ﻛﻪ ﺑﺘﻦ در آن رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد )ﻧﺎم ﺳﺎزه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻠﻮ‪ ،‬ﺳﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻞ‪ ،‬ﺑﺮج‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻬﻤﺮاه ﻧﺎم ﻗﻄﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮاردي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺎﻟﻮده‪ ،‬ﺗﻴﺮ‪ ،‬ﺳـﺘﻮن‪ ،‬دﻳـﻮار‪ ،‬دال ﺳـﻘﻒ‪،‬‬
‫دال ﻛﻒ و ‪(...‬‬
‫ﻧﻮع ﺑﺘﻦ )ﺳﺎده ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣـﺴﻠﺢ‪ ،‬ﻣـﺴﻠﺢ‪ ،‬ﭘـﻴﺶ ﺗﻨﻴـﺪه‪ ،‬ﺳـﺒﻚ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺣﺒـﺎبدار‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﭘﻤﭙﻲ‪ ،‬اﻟﻴﺎﻓﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺶ آﻛﻨﺪه و ‪(...‬‬
‫وﺳﻴﻠﻪ اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻦ وﻧﻮع ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاءآن و ﺳﻄﺢ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﻳﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ و رﻳﺨﺘﻦ و ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫پ‪ -3-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ روﻳﺎرو ﺑﺎ ﺑﺘﻦ و ﻳﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﻮاد زﻳﺎنآور )ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻮﻟﻔﺎت‬ ‫‪-‬‬
‫و ﻳﻮن ﻛﻠﺮﻳﺪ در آب و ﺧﺎك و ‪(...‬‬
‫ذﻛﺮ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺑﺘﻦ از ﻧﻈﺮ دوام‪ ،‬ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﺟﺬب آب‪ ،‬ﻋﺒﻮر ﺟﺮﻳﺎن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ و‬ ‫‪-‬‬
‫ﻏﻴﺮه ﺑﻬﻤﺮاه ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﺘﻦ )ﺑﻬﻤﺮاه ذﻛﺮ ﺷﻜﻞ و اﺑﻌﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﺳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ(‬ ‫‪-‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪62‬‬

‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻓﺮﺿﻲ ﻳﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﻣﺮﺟﻊ آن و ﻳﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻓﺮض ﺷﺪه‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف )ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط( ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ذﻛﺮ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و رواﺑﻂ آن‬ ‫‪-‬‬
‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻄﻠﻮب )ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻧﺤﻮه ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن آن( ﺑﻬﻤﺮاه ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﺎ ﭘﺎﻳـﺎن‬ ‫‪-‬‬
‫اﺧﺘﻼط‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺿﻲ )ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻋﻤﺪي ﺑﻬﻤﺮاه ﻧﻮع آن(‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻮع ﺑﺘﻦ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮ و ﻧﻤﺎي ﺑﺘﻦ و ‪...‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺠﺎز ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ دوام ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻬﻤﺮاه ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻌﻴﻴﻦ آن‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻣﺠﺎز ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻧﺤﻮه ﺗﻌﻴﻴﻦ آن ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﺮﺟﻊ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻨﻲ روي ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎ ‪0‬در ﺻﻮرت ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮدن( ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﺮﺟﻊ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﻮاع ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻣﺠﺎز در ﭘﺮوژه‬ ‫‪-‬‬
‫ذﻛﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮردﻧﻴﺎز ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻴـﺮش ﺑـﺘﻦ‪ ،‬اﻓـﺖ اﺳـﻼﻣﭗ‪ ،‬ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﻳـﺎ وزن‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و ‪...‬‬

‫پ‪ -4-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﻛﺎرﮔﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ذﻛﺮ ﻧﺎم ﻣﻌﺪن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ و ذﻛﺮ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻣـﺼﻨﻮﻋﻲ‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﻳﺎ آﻟﻲ(‬
‫ذﻛﺮ ﺷﻜﻞ و درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻄﻮﻳﻞ و ﺗﻮرق آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺪازه‬
‫اراﺋﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ( و ﺿـﺮﻳﺐ ﻧﺮﻣـﻲ آنﻫـﺎ و ذﻛـﺮ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺪازه آن‬
‫درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚ ‪ 0/075‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ‬ ‫‪-‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺒﻮﻫﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺧﺸﻚ و درﺻﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺣﺠـﻢ ﻳـﺎ ﭼﮕـﺎﻟﻲ اﻧﺒـﻮﻫﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺧﺸﻚ ﻣﺎﺳﻪ در رﻃﻮﺑﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )درﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﺠﻤـﻲ و‬
‫ﻳﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن اﺟﺰاء(‬
‫اراﺋﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮاد زﻳﺎن آور ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )در ﺻﻮرت درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ(‬ ‫‪-‬‬
‫‪63‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫پ‪ -5-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻧﺎم ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﻃﺮح )در ﺻﻮرت ﺗﻘﺎﺿﺎ ذﻛـﺮ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ و ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن(‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ داﻧﻪﻫﺎي ﺳﻴﻤﺎن )ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺿﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه(‬ ‫‪-‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺒﻮﻫﻲ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﺮزﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﻠﺮزﻳﺪه )در ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺎ روش ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺣﺠﻤﻲ(‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد )در ﺻﻮرت ﺗﻘﺎﺿﺎ(‬ ‫‪-‬‬

‫پ‪ -6-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎ‬

‫ﻧﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه و ﻳﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﭘﻮدرﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه(‬ ‫‪-‬‬
‫ذﻛﺮ ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻓﺰودﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻇﻬﺎرات ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه‬ ‫‪-‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻓﺰودﻧﻲﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺿﻲ ﻳﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه(‬ ‫‪-‬‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺒﻮﻫﻲ اﻓﺰودﻧﻲ ﭘﻮدري ﻟﺮزﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﻠﺮزﻳﺪه )در ﺻـﻮرت ﺳـﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﺎ روش ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺣﺠﻤﻲ(‬

‫پ‪ -7-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آب‬

‫ﻣﺤﻞ ﺗﺄﻣﻴﻦ آب‬ ‫‪-‬‬

‫ذﻛﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آب در ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﺮب ﺑﻮدن )ﺷﺎﻣﻞ ‪ ،PH‬ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ ﺟﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻣـﻮاد‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺤﻠﻮل در آب‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﻳـﻮن ﺳـﻮﻟﻔﺎت ‪ ،SO4‬ﻣﻘـﺪار ﻳـﻮن ﻛﻠﺮﻳـﺪ ‪ ، CL‬ﻣﻘـﺪار ﻣﻌـﺎدل‬
‫ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﺑﺎ آب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻣﻼت ﺑﺎ آب ﻣﻘﻄﺮ‪ ،‬اﺧـﺘﻼف زﻣـﺎن‬
‫ﮔﻴﺮش ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﺣﺎوي آب ﻣـﺼﺮﻓﻲ و آب ﻣﻘﻄـﺮ و اﺧـﺘﻼف اﻧﺒـﺴﺎط ﺧﻤﻴـﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﺣﺎوي آب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺣﺪ ﻣﺠﺎز(‬

‫پ‪ -8-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ و ﻧﺴﺒﺖ اﺟﺰاء ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﻣﻮاد ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه‬ ‫‪-‬‬

‫آب آزاد )وزﻧﻲ ﻳﺎ ﺣﺠﻤﻲ(‬ ‫‪-‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪64‬‬

‫ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ )ﺑﻪ ﺻﻮرت وزﻧﻲ و در ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﻛﺮدن ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬ ‫‪-‬‬
‫ﺣﺠﻤﻲ(‬
‫ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ )ﺑﻪ ﺻـﻮرت وزﻧـﻲ و در ﺻـﻮرت ﺳـﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ ﭘﻴﻤﺎﻧـﻪ ﻛـﺮدن ﺑـﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺻﻮرت ﺣﺠﻤﻲ(‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ )ﺑﻪ ﺻﻮرت وزﻧﻲ(‬ ‫‪-‬‬
‫آب ﻛﻞ ﺑﺘﻦ )وزﻧﻲ ﻳﺎ ﺣﺠﻤﻲ(‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ )ﺑﻪ ﺻﻮرت وزﻧﻲ ودر ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺣﺠﻤـﻲ ﺑـﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫اراﺋﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﺎﺳﻪ در رﻃﻮﺑﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ(‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬ ‫‪-‬‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻓﺮﺿﻲ )در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ذﻛﺮ ﺷﻮد(‬ ‫‪-‬‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ و ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫پ‪ -9-3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﺳﺎﺧﺖ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫اﺳﻼﻣﭗ ﺣﺎﺻﻠﻪ در زﻣﺎنﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي ﻛـﺎرآﻳﻲ دﻳﮕـﺮي‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺪ ﺷﻮد(‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬ ‫‪-‬‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ و روش اﻧﺪازهﮔﻴﺮي آن‬ ‫‪-‬‬
‫دﻣﺎي ﺑﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫زﻣﺎن ﮔﻴﺮش اوﻟﻴﻪ و ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑـﺘﻦ در ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺎ ذﻛـﺮ روش اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي )در‬ ‫‪-‬‬
‫ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ(‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ وﺿﻌﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺘﻦ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮاردي از ﻗﺒﻴﻞ آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬و ‪...‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﺑﺘﻦ در ﺳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ 28‬روزه( ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳـﻨﻴﻦ ﺑـﺎ ذﻛـﺮ ﺷـﻜﻞ و‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺪازه آزﻣﻮﻧﻪﻫﺎ و روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺎﻳﺮ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‪ ،‬دوام‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ارﺗﺠـﺎﻋﻲ و ‪ ...‬درﺳـﻨﻴﻦ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ 28‬روزه( ﺑـﺎ ذﻛـﺮ ﺷـﻜﻞ و اﻧـﺪازه آزﻣﻮﻧـﻪ و روش ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده )در ﺻـﻮرت‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ(‬
‫‪65‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :4‬دﺳﺘﻮر آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي درﺷـﺖ ﺑـﺘﻦ‬

‫)ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﻛﻠﻴﻪ وﺟﻮه(‬
‫پ‪ -1-4‬ﺗﻌﺮﻳﻒ و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬

‫در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﻛﻠﻴﻪ وﺟﻮه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﺑﺰرﮔﺘـﺮ از ‪4/75‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ )ﺷﻦ( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﺗﺎ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ و ﻳـﺎ در‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد آن ﺑﻜﺎر رود‪ .‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ در اﻳـﻦ آزﻣـﺎﻳﺶ داراي ﭼﻬـﺎر وﺟـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﻄﻮح ﺟﺎﻧﺒﻲ آن ﺑﻪ ﭼﻬﺎر وﺟﻪ ﻓﺮﺿﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮدد و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﻫﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي رﻳـﺰ‪ ،‬دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ وﺟـﻮد ﻧــﺪارد و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻧﻈـﺮي درﺻـﺪ ﺷﻜــﺴﺘﮕﻲ و‬
‫ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪﮔﻲ آن ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫پ‪ -2-4‬وﺳﺎﻳﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫پ‪ -1-2-4‬ﺗﺮازو ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ‪ 10‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و دﻗﺖ ‪ 1‬ﮔﺮم‬

‫پ‪ -2-2-4‬ﺳﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻇﺮوف ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺟﺪاﺳﺎزي ذرات ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﺑـﺮ ﺣـﺴﺐ ﻣﻴـﺰان‬
‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ )‪ 7‬ﻇﺮف ﻳﺎ ﺳﻴﻨﻲ(‬

‫پ‪ -3-4‬ﺷﺮح آزﻣﺎﻳﺶ‬

‫پ‪ -1-3-4‬ﻣﻘﺪار ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ روي اﻟﻚ ‪ 4/75‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل ﺣـﺪاﻗﻞ ﺗﻌـﺪاد داﻧـﻪﻫـﺎ در ﻳـﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 200‬داﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻮﻳﮋه ﺑﺮاي ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫﺎ و ﺳﻨﮕﻴﻦداﻧﻪﻫﺎ(‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺟﺮم ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه آنﻫﺎ در ﺟﺪول پ‪ 1-4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در آون ﺿﺮورت ﻧﺪارد و ﻣﻲﺗﻮان از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﻳﺎ ﺧـﻴﺲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ آﺑﭽﻜﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول پ‪ -1-4-‬ﺟﺮم ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬

‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺷﻦ )‪(mm‬‬

‫‪0/125‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫*‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ وزن ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ‪kg‬‬
‫* اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻳﺎ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﺎً زﻳﺎد ﻳﺎ ﻛﻢ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد داﻧﻪﻫﺎ ‪ 200‬ﻋﺪد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪66‬‬

‫پ‪ -2-3-4‬ﭘﺲ از ﺗﻮزﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ﺑـﺎ دﻗـﺖ ‪ 1‬ﮔـﺮم و ﺛﺒـﺖ آن )‪ (W‬و اﻃﻤﻴﻨـﺎن از‬
‫داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 200‬ﻋﺪد داﻧﻪ ﺳﻨﮕﻲ درﺷﺖﺗﺮ از ‪ 4/75‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و رﻳﺨﺘﻦ آن در ﻳﻚ ﻇـﺮف ﻳـﺎ‬
‫روي ﺳﻄﺢ ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ از داﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﭼﺸﻤﻲ )ﻧﻈﺮي( ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺶ دﺳﺘﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ ﻇـﺮف ﻳـﺎ ﺳـﻴﻨﻲ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ اول داﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﻮع ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺸﺨﺺ در آن دﻳﺪه ﻧﻤـﻲﺷـﻮد‪ .‬دﺳـﺘﻪ‬
‫دوم داﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﺣﺪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺳﻄﻮح ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬دﺳـﺘﻪ ﺳـﻮم داراي‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻧﻴﻤﻲ از وﺟـﻮه داﻧـﻪﻫـﺎ و ﺑـﻴﺶ از رﺑـﻊ وﺟـﻮه ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬دﺳـﺘﻪ ﭼﻬـﺎرم از‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺎ ﺣﺪ ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﺳﻄﻮح ﺟﺎﻧﺒﻲ داﻧﻪﻫﺎ و ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻲ از وﺟﻮه ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫اﺳﺖ و در ﻇﺮف ﭘﻨﺠﻢ داﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺻـﺪ در ﺻـﺪ وﺟـﻮه آن و ﺑـﻴﺶ از‬
‫ﺳﻪ ﭼﻬﺎرم ﺳﻄﻮح ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ داراي ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و در ﻧﻬﺎﻳـﺖ در ﻇـﺮف ﺷـﺸﻢ‬
‫ﺻﺮﻓﺎً داﻧﻪﻫﺎﻳﻲ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺻﺪ در ﺻﺪ وﺟﻮه آن داراي ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫پ‪ -3-3-4‬وزن داﻧﻪﻫﺎي ﻫﺮ ﻇﺮف ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 1‬ﮔﺮم ﺗﻮزﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد و ﺛﺒﺖ ﻣﻲﮔﺮدد )‪.(Wi‬‬

‫پ‪ -4-4‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﻛﻠﻴﻪ وﺟﻮه‬

‫‪1‬‬
‫‪(W2 ) + 83 ( W3 ) + 85 ( W4 ) + 78 ( W5 ) + W6‬‬
‫= ‪αn‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪× 100%‬‬
‫‪W‬‬
‫‪ = α n‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ‬
‫‪ W2‬ﺗﺎ ‪ =W6‬وزن داﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻇﺮوف دوم ﺗﺎ ﺷﺸﻢ )ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ(‬
‫‪ = W‬وزن ﻛﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ‬
‫‪ = W1‬وزن داﻧﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻇﺮف اول ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣـﺎوي ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻧﻴـﺴﺖ و ﻛـﺎﻣﻼً‬
‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روش دﻳﮕﺮ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌـﺎدل‪ ،‬در اﺑﺘـﺪا ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ درﺻـﺪ وزﻧـﻲ‬
‫داﻧﻪﻫﺎي ﻫﺮ ﻇﺮف و ﺳﭙﺲ ﺿﺮب آنﻫﺎ در ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Wi‬‬
‫= ‪%m i‬‬ ‫‪× 100%‬‬
‫‪W‬‬
‫‪m‬‬ ‫‪3m 3 5m 4 7m 5‬‬ ‫‪m + 3m 3 + 5m 4 + 7m 5 + 8m 6‬‬
‫‪an = 2 +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+ m6 = 2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪67‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫پ‪ -5-4‬ﮔﺰارش ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺐ ‪ 5‬درﺻﺪ ﮔﺰارش ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه ‪63/4‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ 65‬درﺻﺪ را ﮔﺰارش ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪68‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :5‬راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ آب آزاد ﺑـﺘﻦ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣـﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس رواﺑﻂ ﭘﺎﻳﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه )‪ (Wf‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪n‬‬
‫‪ ⎞ Kg‬ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﺼﺎﻟﺢ در ﻳﻚ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ⎛‬
‫= ‪Wf‬‬ ‫∑‬
‫‪i =1‬‬
‫⎜ ‪W ai‬‬
‫⎝‬ ‫‪100‬‬
‫⎟‬
‫‪⎠ m‬‬
‫‪3‬‬

‫‪Kg‬‬
‫(‬ ‫‪ Wai‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺤﺪوده اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﻮاد ﭘﻮدري و ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه )‬
‫‪m3‬‬
‫در ﺟﺪول پ‪ -1-‬ﻣﻘﺪار ‪ Wa‬ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪ 100‬ﻟﻴﺘﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠـﻖ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻳـﺎ ﻣـﻮاد ﭘـﻮدري و‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول پ‪ -2-‬ﻣﻘﺪار ‪ Wa‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 100‬ﻟﻴﺘﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ* ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﻮاد ﭘﻮدري و ﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪه ﺑﺘﻦ‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ )رده اﺳﻼﻣﭗ ‪(S2‬‬

‫ﭘﻮزوﻻن ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺎدي‬ ‫**‬ ‫**‬

‫**‬ ‫**‬ ‫**‬ ‫**‬
‫دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‬ ‫ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫رﻳﺰ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬ ‫رﻳﺰ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫‪100-115‬‬ ‫‪85-100‬‬ ‫‪85-100‬‬ ‫‪55-85‬‬ ‫‪175-200‬‬ ‫‪85-100‬‬ ‫‪Wa‬‬

‫‪2/38-4/75‬‬ ‫‪4/75-9/5‬‬ ‫‪9/5-19‬‬ ‫‪19-38‬‬ ‫‪38-76‬‬ ‫‪76-152‬‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )م‪.‬م(‬

‫‪8‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪Wa‬‬
‫‪< 0/075‬‬ ‫**‬
‫‪0/075-0/15‬‬ ‫‪0/15-0/3‬‬ ‫‪0/3-0/6‬‬ ‫‪0/6-1/19‬‬ ‫‪1/19-2/38‬‬ ‫ﻣﺤﺪوده ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )م‪.‬م(‬
‫‪85-100‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪Wa‬‬
‫* ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻌﺎدل ﺟﺮم آنﻫﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات آنﻫﺎﺳﺖ‬
‫** ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان رﻳﺰي )ﺳﻄﺢ وﻳﮋه( و ﺷﻜﻞ آنﻫﺎ دارد‬

‫ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﻼﻣﭗ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪارآب در ﺿﺮﻳﺐ‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪) 1/2‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرآﻳﻲ( ﺿﺮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎرآﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب در ﺿﺮﻳﺐ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪0/8‬‬
‫ﺿﺮب ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻨﺪرج ﺟﺪول پ‪ -2-‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ و ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺟـﺪول ﺑـﺴﺘﻪ ﺑـﻪ اﻳﻨﻜـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫درﺷﺖ ﻳﺎ رﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5‬و ‪ 10‬درﺻﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑﺎﻓـﺖ ﺳـﻄﺤﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ و‬
‫ﭘﻮﻟﻜﻲ و ﻛﺸﻴﺪه ﻳﺎ ﺳﻮزﻧﻲ ﺑﻮدن آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪69‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي وﻳﮋه‬

‫ﺑﺘﻦﻫﺎي وﻳﮋه اﻧﻮاع ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﻲ دارد ﻛـﻪ در اﻳـﻦ راﺑﻄـﻪ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺘﻦﻫـﺎي ﭘﻤﭙـﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻣـﻲ‬
‫)ﺑﺘﻦرﻳﺰي زﻳﺮ آب(‪ ،‬ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺒﺎﺑﺪار‪ ،‬ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫در راﻫﻨﻤﺎ و در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑـﺪار اﺷـﺎره ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي ﺳـﺎﻳﺮ‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎي وﻳﮋه در اﻳﻦ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻣﻮاردي ﻣﻄﺮح ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اﻳﻦ ﺑـﺘﻦﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫پ‪ -1-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي ﭘﻤﭙﻲ‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨـﻲ ﺑـﺪان‬
‫اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﺒﺎط ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻗﻄـﺮ داﺧﻠـﻲ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﭘﻤﭗ‪ ،‬رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻓـﺖ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي و ﺷـﻜﻞ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﻮم ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﭘﻤـﭗ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺑـﺎ‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﻤﻮل(‪ .‬اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 90‬ﻣﻴﻠـﻲ‬
‫ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﻼﻣﭗ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ رده ‪ C16‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳـﻤﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪25‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪ 275kg/m3 ،‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن )ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ( در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ 425 kg/m3‬ﺗﻮﺻﻴﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺷﻮد ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ‪.‬‬
‫)ﻃﺒﻖ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ (7‬ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﻣﺠﻤـﻮع ذرات ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪0/3‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ در ﺑﺘﻦ )ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ( در ﺣﺎﻟـﺖ ﻋـﺎدي‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 425‬و ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ‪ 525 kg/m3‬ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ ﺷـﺪن ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ و‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧـﻲ‪ ،‬ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ذﻛـﺮ ﺷـﺪه اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ )ﻃﺒـﻖ ﺟـﺪاول ﭘﻴﻮﺳـﺖ ‪ .(7‬ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ‪ ،‬ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﻳﺎ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻓﻮق ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد از ﻣﻘـﺪار ذرات ﺑـﺎ‬
‫اﻧﺪازه ﻣﻴﺎﻧﻲ )‪ 4/75 -12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ( ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺣﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﻧﮕﺮدد و‬
‫در ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺰ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن‪ ،‬وﺟﻮد ذرات رﻳﺰ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺿﺮوري اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪70‬‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ آنﻫﺎ ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن را ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط وﺟﻮد‬
‫دارد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ‪ 400‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد )ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 25‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ(‪.‬‬
‫ذرات رﻳﺰ ﻏﻴﺮﭼﺴﺒﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي رﻳﺰ و ﭘـﻮدر ﺳـﻨﮓ‪ ،‬ﻛﻤـﻚ ﺑﺰرﮔـﻲ ﺑـﻪ ﭘﻤـﭗ ﻛـﺮدن ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ درﺷﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ رﻳـﺰ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در روش ﻣﻠـﻲ‪ ،‬ﭼﻨـﺎن‬
‫ﭼﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ در وﺳﻂ ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬و ﺗﺎﺣﺪي ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n) B‬از ‪ 0/4‬ﺗﺎ ‪(0/5‬‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑـﺘﻦﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﺑﺎﻓـﺖ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫رﻳﺰﺗﺮ ﻳﺎ درﺷﺖ ﺗﺮ را ﻧﻴﺰ ﭘﻤـﭗ ﻛـﺮد‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣـﻮاد روان ﻛﻨﻨـﺪه ﺑـﺮاي ﺑـﺘﻦ ﭘﻤﭙـﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﺑﺘﻮاﻧﺪ رواﻧﻲ را ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎ رﻋﺎﻳـﺖ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪهاي ﻧﺪارد‪.‬‬

‫پ‪ -2-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺗﺮﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ذﻛﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﺤـﺪودﻳﺖﻫـﺎ ﺷـﺎﻣﻞ ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺮﻣﻲ‪ ،‬رواﻧﻲ ﺑـﺘﻦ‪ ،‬ﺣـﺪاﻗﻞ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴـﺎر‬
‫ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﻫﺸﺘﻢ ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺮﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ .‬اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 170‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 170‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و ﺣﺘﻲ ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﺑـﺘﻦ‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺣـﺪود ‪ 25‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ‪،‬‬
‫‪ 350 kg/m3‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ‪ 425 kg/m3‬ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﻳﻦ ﺑﺘﻦﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ آن را ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﺑﺮد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ذرات ﻛﻮﭼﻜﺘﺮاز ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 25‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از‬
‫‪ 525‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 625 kg/m3‬ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد ﻣﻨﺪرج در ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪.(7‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رده ‪) S4‬اﺳﻼﻣﭗ ‪ 160-210‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ( ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﻲ آﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ آب ﺿﺮورت ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﻪ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ از ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷـﺖ‬
‫ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺼﺮف ذرات رﻳﺰ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﻓـﺮاط‬
‫‪71‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در ﻣﺼﺮف آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي رﻳﺰ و ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ در اﻳﻦ‬
‫ﺑﺘﻦﻫﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً رﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻨﺤﻨـﻲ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ n) B‬از ‪ 0/3‬ﺗـﺎ ‪ (0/4‬ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ ﻣﺤـﺪود ﮔـﺮدد‪ .‬ﻫﺮﭼـﻪ رواﻧـﻲ‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺘﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان از داﻧﻪﺑﻨﺪي درﺷﺖ ﺗﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي رﻳﺰﺗﺮي ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﻓﻮقروانﻛﻨﻨﺪه ﻛﻨﺪﮔﻴﺮ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﺳﻼﻣﭗ در ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣـﻲ ﺿـﺮوري اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ‪ 0/45‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ از‬
‫اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد اﺻﻼح ﻛﻨﻨﺪه ﻟﺰﺟﺖ )‪ (VMA‬در اﻳﻦ ﺑﺘﻦﻫـﺎ ﺗﻮﺻـﻴﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﻮﻳﮋه در‬
‫ﻣﻮاردي ﻛﻪ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﻛﻤﺒـﻮد ﻣـﻮاد ﭼـﺴﺒﻨﺪه و رﻳﺰداﻧـﻪ اﻣﻜـﺎن‬
‫ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد ﻓﻮق‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺗﺮﻣﻲ اﻣﻜﺎنﭘـﺬﻳﺮ اﺳـﺖ‬
‫و اﺧﺘﻼف ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫پ‪ -3-6‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺑﺘﻦ وﻳﮋه‪ ،‬ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ آنﻫـﺎ اﺷـﺎره‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ‪ 12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺤﺪود ﮔﺮدد و اﻏﻠﺐ اوﻗـﺎت ﻣﻘـﺪار ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮي ﻧﻴـﺰ اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬رﻋﺎﻳﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷـﻴﺪﻧﻲ ﺑﻬﺘـﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻴﻦ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑـﺮاي ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه ‪ 12/5‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ‪ 350 kg/m3 ،‬و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ آن ﺑـﻪ‬
‫‪ 550 kg/m3‬ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺠﻤﻮع ذرات ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ در ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 525‬و ﺑﻴـﺸﺘﺮ از‬
‫‪ 625 kg/m3‬ﻧﺒﺎﺷﺪ )ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ( ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد ﻣﻨﺪرج در ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 7‬ﺿﺮوري ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﻳﺎ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﻴﻤﻪﺷﻜﺴﺘﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫وﺟﻮد ذرات ﭼﺴﺒﻨﺪه ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ ﭼﺴﺒﻨﺎك ﺑـﺴﻴﺎر ﺿـﺮوري‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪72‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي رﻳﺰ و ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺰ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻫﻤـﻮاره ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B‬و ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ از‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ C‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )‪ n‬از ‪ 0/1‬ﺗﺎ ‪ .(0/35‬اﮔﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ 9/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳـﺘﻔﺪه‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻓﻮﻟﺮ‪ -‬ﺗﺎﻣﺴﻮن ﻣﻨـﺪرج در ﺑﻨـﺪ ‪ ،1-2-4‬ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
‫داﻧﻪ ﺑﻨـﺪي ﻣﻄﻠـﻮب را ﺑﺪﺳـﺖ آورد‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻣـﻮاد زودﮔﻴﺮﻛﻨﻨـﺪه در ﺑـﺘﻦ ﭘﺎﺷـﻴﺪﻧﻲ ﻣـﺼﺮف‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ از ﻣﻮاد روان ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﺳﺎزهاي ﺑﻪ ‪ 0/5‬ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﺎزهاي ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و دوام آن ﻧﻴﺰ زﻳﺎد ﻣﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﻲ ﻃﺒﻖ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫ﺑﺘﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫پ‪ -4-6‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦ‬

‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﻤﻮل و ﺳﻨﺘﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ و رﻳﺨﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺑﺎ وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ ﻧـﺪارد‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻻزم‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬روش ﺑﺘﻦرﻳﺰي ﺑﺎ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي ﭘـﻴﺶ آﻛﻨـﺪه ﺑﻜـﺎر رود‪،‬‬
‫روش ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ زﻳﺎد اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از روشﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ و رﻳﺨﺘﻦ ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗـﻮان‬
‫از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬اﺧﺘﻼف ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫درﺷﺖ و رﻳﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ رواﻧـﻲ ﺑـﺘﻦ ﺑـﺸﺪت ﻣﺤـﺪود‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد و ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮاي‬
‫اﻳﻦ ﺑﺘﻦﻫﺎ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻜﺎت ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷـﺖ ﺑـﻴﺶ از ‪ 5‬درﺻـﺪ اﺧـﺘﻼف داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي آنﻫﺎ ﻧﻜﺎﺗﻲ را ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬اﺻﻮﻻً ﺑﺮ اﺳﺎس درﺻﺪﻫﺎي ﺣﺠﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮض داﺷﺘﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻳﻜـﺴﺎن‬
‫ﺑﺮاي داﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪ وزﻧﻲ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑـﺎ در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ ﺳﻬﻢ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪ ﺣﺠﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﮔﺮدد و ﻣﺪول رﻳﺰي ﺣﺠﻤـﻲ ﻋﻴﻨـﺎً ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫‪73‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺪول رﻳﺰي وزﻧﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن آب آزاد ﺑﺘﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ را ﺑﺪﺳـﺖ آورد و ﺑـﺎ داﺷـﺘﻦ‬
‫ﺳﻬﻢ ﺣﺠﻤﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان وزن آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬

‫پ‪ -5-6‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶآﻛﻨﺪه‬

‫اﮔﺮ روش ﺑﺘﻦرﻳﺰي ﭘﻴﺶآﻛﻨﺪه ﺑﻜﺎر رود‪ ،‬روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺘﻦ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺘﻦ‪ ،‬اﺑﺘﺪا وزن واﺣﺪ ﺣﺠﻢ اﻧﺒﻮه‬
‫ﺷﻦ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه در ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ )ﻗﺎﻟﺐ( ﺑﻪ روش ﺷﻞ ﻳﺎ ﻣﺘﺮاﻛﻢ )ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ روش ﺟﺎﻳﺪﻫﻲ ﺷﻦ در ﻗﺎﻟﺐ در‬
‫ﺣﻴﻦ اﺟﺮا( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن وزن ﺷﻦ ﺑﺘﻦ در ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‬
‫)‪ .(G‬اﮔﺮ ﺷﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺸﻚ ﻳﺎ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد وزن آن ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﮔﺮ وزن ﺷﻦ ﺧﺸﻚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد ﺑﺎﻳـﺪ آن را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ درآورد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫)‪GSSD = Gd (1+aG‬‬
‫‪ =GSSD‬وزن ﺷﻦ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬
‫‪ = Gd‬وزن ﺷﻦ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺸﻚ‬
‫‪ = aG‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺷﻦ )ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺸﺎري(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ اﻳﻦ ﺷﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻮﻛﻲ )‪ (n‬آن را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪G SSD‬‬
‫‪n =1−‬‬
‫‪ρ GSSD‬‬
‫‪ = GSSD‬وزن واﺣﺪ ﺣﺠﻢ اﻧﺒﻮﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪kg/m3‬‬
‫‪ = ρ GSSD‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺷﻦ ‪kg/m3‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻣﻼت ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺑﻪ درون ﺷﻦ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه در ﻗﺎﻟﺐ درﻫـﺮ ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ ﻣﻌـﺎدل ﭘـﻮﻛﻲ ﺷـﻦ ﺑـﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻼت ﺗﺰرﻳﻘﻲ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻼت ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻜﺪﻫﻢ ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﻴﺐ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز ﻓﻮق ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازه ﻣﺎﺳـﻪ و‬
‫ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮﺟﻮد ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ رﻳﺰداﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪74‬‬

‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﻼت ﻃﺒﻖ روش ﻣﻠﻲ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد‬
‫ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد رواﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﻻزم ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻣﻼت ﺗﺰرﻳﻘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد و رواﻧـﻲ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ آن ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬رواﻧﻲ اﻳﻦ ﻣﻼت ﺑﺎ ﻗﻴﻒ ﻣﺨﺼﻮص ﻃﺒﻖ ‪ ASTM C939‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬رواﻧﻲ ﻣﻼت ﻣﺰﺑـﻮر‬
‫‪ 22±4‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻼت ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ داﺧﻞ ﺷﻦ ﺗﺰرﻳـﻖ ﺷـﻮد و وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﺑـﺘﻦ ﺣﺎﺻـﻠﻪ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد و ﭘﺲ از اﺻﻼﺣﺎت ﻻزم‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺘﻦ )ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ( ﭘﻴﺶآﻛﻨﺪه ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ رواﻧﻲ ﻣﻼت ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺸﺎر ﺗﺰرﻳﻖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ ﻣﻼت ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺘـﻮان ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺗﺰرﻳﻖ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻦ ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻚ اﻧﺪازه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﺷﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ آن از ‪ 2‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ‪ 3‬ﻣﺤﺪود ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه‬
‫ﺷﻦ از ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺪازه آن از ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﺷـﻦ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ )ﺷﻜﺴﺘﻪ( ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺎﺳﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ارﺟﺤﻴﺖ دارد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴـﺎر‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﻣﻼت ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 2/38‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ‪ 550‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ‪ 800‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑـﺮ‬
‫ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻣﺎﺳﻪ ﻋﻤﻼً اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺼﺮﻓﻲ را ﻣﻲﺗﻮان از راﺑﻄـﻪ اﺻـﻼح ﺷـﺪه ﻓـﻮﻟﺮ‪ -‬ﺗﺎﻣـﺴﻮن در ﺑﻨـﺪ ‪1-2-4‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫پ‪-6-6‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ و ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ‬

‫در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ ﻋﻤﻼً ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﺠـﺎد ﮔـﺮدد و ﻣـﺴﻠﻤﺎً آن ﭼـﻪ در روش‬
‫ﻣﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻮاﺑﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ و اﺟﺮاي آن وﺟﻮد دارد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺳﺒﻚ درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن در ﺑﺘﻦ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ و ﻛﻨﺘﺮل آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺬب آب ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺑﺮﺧﻼف ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬
‫ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و روزدن ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ و ﻏﻴﺮﻫﻤﮕﻦ ﺷﺪن ﺑﺘﻦ ﺑـﻮﻳﮋه در ﺑـﺘﻦﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫‪75‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻛﺎرآﻳﻲ زﻳﺎد‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻧﺪ ﺟﺬب آب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻃﻮﺑﺖ اوﻟﻴﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫـﺎ و اﻳﺠـﺎد ﻣـﺸﻜﻞ ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺧﺘﻼط ﺑﺎ ﺑﺘﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﺎرآﻳﻲ در ﻃﻮل زﻣﺎن و ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در زﻣﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و اﺳﺘﺤﻜﺎم آن‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪاري ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ رﺳـﻴﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻜﺎر رود ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوت در ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋه در ﺑـﺘﻦ ﻧﻴﻤـﻪﺳـﺒﻜﺪاﻧﻪ ﻻزم اﺳـﺖ درﺻـﺪﻫﺎي‬
‫ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺒﻖ آن ﭼﻪ در روش ﻣﻠﻲ آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد زﻣﺎن ﮔﻴﺮش ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻇﺮﻓﻴـﺖ ﺟـﺬب آب‬
‫ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪﻫﺎ در آب ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد )ﻃﺒﻖ روش ‪ (EN‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎدل ﺟﺬب آب ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺘﻪ در‬
‫ﺑﺘﻦ ﻓﺮض ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮض اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺒﻜﺪاﻧﻪ در اﺑﺘﺪا ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺸﻚ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﺳـﺒﻜﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﻧﻴﺰ در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد و از آن در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺳﻬﻢ ﺣﺠﻤﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﺣﺠـﻢ آﻧﻬـﺎ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان وزن آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬

‫پ‪-7-6‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎبدار‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ و اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑـﺪار اﺷـﺎره‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮي اراﺋﻪ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎبدار‪ ،‬اﺑﺘﺪا درﺻﺪ ﺣﺒـﺎب ﻫـﻮاي ﻋﻤـﺪي ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﻳﻂ‬
‫ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﻃﺒﻖ ﺗﻮﺻـﻴﻪﻫـﺎي آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻳـﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﭘﺮوژه ﻓﺮض ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﻛـﻞ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي‪ ،‬از ﻣﻘﺪار ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار‪ ،‬از آب آزاد ﺑﺘﻦ ﻓﺎﻗـﺪ ﺣﺒـﺎب ﻫـﻮا ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان ‪ 3/5‬ﺗـﺎ ‪4‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ﻳﻚ درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ‪ 3‬درﺻﺪ ﺣﺒﺎب‬
‫ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺪود ‪ 10/5‬ﺗﺎ ‪12‬درﺻﺪ از ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪76‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎبدار ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ﻳﻚ درﺻـﺪ ﺣﺒـﺎب ﻋﻤـﺪي در ﺣـﺪود ‪ 4‬ﺗـﺎ ‪5‬‬
‫درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﺑﺪون ﺣﺒﺎب ﻫﻮا )ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ‪ 3‬درﺻﺪ ﺣﺒـﺎب ﻫـﻮاي ﻋﻤـﺪي در ﺣـﺪود ‪ 12‬ﺗـﺎ ‪ 15‬درﺻـﺪ از ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻛﺎﺳـﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل اﮔـﺮ ﺑـﺮاي‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/5‬در ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺑـﺘﻦ‬
‫ﺣﺒﺎﺑﺪار ﻓﻮق اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺪود ‪ 0/44‬ﺗﺎ ‪ 0/425‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ در اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ اﻋـﻢ از‬
‫ﻋﻤﺪي و ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد در ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎبدار از ﻣﺎﺳﻪ ﻛﻤﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺑـﻮﻳﮋه اﮔـﺮ ﻣﺎﺳـﻪ رﻳـﺰ‬
‫ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻛﻤﻲ درﺷﺖﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط اوﻟﻴﻪ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺣﺒـﺎب ﻫـﻮاي ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫در ﺑﺘﻦ‪ ،‬وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه و رواﻧﻲ ﺑﺪﺳـﺖ آﻳـﺪ و آزﻣﻮﻧـﻪﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣــﺖ و در ﺻــﻮرت ﻟــﺰوم دوام و ﻧﻔﻮذﭘــﺬﻳﺮي ﺗﻬﻴــﻪ ﮔــﺮدد‪ .‬در ﺻــﻮرﺗﻲ ﻛــﻪ ﺧﻮاﺳــﺘﻪﻫــﺎ‬
‫ﺑﺮآورده ﻧﺸﻮد‪ ،‬در ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد ﺣﺒـﺎبزا ﻳـﺎ ﻣﻘـﺪار آب آزاد‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن و ﺳـﻬﻢ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫پ‪ -8-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي اﻟﻴﺎﻓﻲ‬

‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦﻫﺎي اﻟﻴﺎﻓﻲ ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺪارد‪.‬ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻟﻴﺎف ﭘﻠﻴﻤﺮي ﻳﺎ‬
‫ﺳﻠﻮﻟﺰي و ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ اي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻌﻤﻮﻻ داراي ﺣﺠﻢ اﻟﻴﺎﻓﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 0/1‬ﺗﺎ ‪ 0/3‬درﺻـﺪ ﺣﺠـﻢ‬
‫ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ از اﻟﻴﺎف ﭘﺮوﭘﻴﻠﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻟﻴﺘﺮ اﻟﻴﺎف در ﻫـﺮ ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ‪ 0/9‬ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻟﻴﺎف‪ ،‬ﻣﻘﺪار آن ‪ 0/9‬ﺗـﺎ ‪ 2/7‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺣﺎوي اﻟﻴﺎف ﻓﻮﻻدي‪ ،‬ﺣﺠﻢ اﻟﻴﺎف ﺑﻴﻦ ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﻴﻦ ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 80‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم اﻟﻴﺎف ﻓﻮﻻدي ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﻣﻘـﺪار آب ﻻزم ﺑـﺮاي‬
‫اﻳﺠﺎد رواﻧﻲ در ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )اﻣﺎ ﺑﺪون اﻟﻴﺎف( ﺗﻔﺎوت ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺎ ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧـﺪارد؛ اﻣـﺎ رواﻧـﻲ‬
‫ﺑﺘﻦ ﺣﺎوي اﻟﻴﺎف ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻛﻤﺘﺮ از ﺑﺘﻦ ﺑﺪون اﻟﻴﺎف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺠﻢ اﻟﻴـﺎف ﭘﻠﻴﻤـﺮي‪،‬‬
‫ﺳﻠﻮﻟﺰي و ﻳﺎ ﺷﻴﺸﻪ اي )ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻮدن آن( در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺿﺮورت ﻧﺪارد؛ اﻣﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺘﻦ ﺣﺎوي اﻟﻴﺎف ﻓﻮﻻدي ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن ﺣﺠﻢ آن ﺿﺮورت دارد‪.‬‬
‫‪77‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫پ‪ -9-6‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﺎص در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ‬

‫ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ‪ ،‬ﺑﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﺮﻳﺎن و ﭘﺮ ﻛﺮدن درون ﻗﺎﻟﺐ و ﻻ ﺑﻪ ﻻي ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫـﺎ‬
‫را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ و ﺳﻬﻮﻟﺖ دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻨﻲ آن ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺷـﻮد و ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ و‬
‫آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ آن ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺘﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺮاﻛﻢ و ﻟﺮزاﻧﺪن ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻًاﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ و‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺘﻦ و ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺮاﻧﺮوي ﺑﺎ ﻋﺪم ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و اﻧﺴﺠﺎم و ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ دروﻧﻲ‬
‫آن ﻇﺎﻫﺮاً ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ آب آزاد و اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪاري و ﻫﻤﮕﻨﻲ ﺑﺘﻦ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود و ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ‬
‫آن ﻻزم اﺳﺖ ذرات رﻳﺰ ﺑﻪ وﻳﮋه ذرات ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ؛ اﻣﺎ اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻦ ﻣﻮاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺘﻦ )ﺟﺎري ﺷﺪن( و ﻛﺎﻫﺶ ﮔﺮاﻧﺮوي آن ﻣﻨﺎﻓﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓـﻮق روان‬
‫ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻗﻮي ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺎﻧﻊ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار آب و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ ﺷـﺪ و رواﻧـﻲ ﻻزم را‬
‫ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ ﮔﺮاﻧﺮوي ﻛﻢ ﺷﺪه و اﻣﻜﺎن ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و ﺣﺘﻲ آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ‬
‫وﺟﻮد داردو ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ذرات رﻳـﺰ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘـﻮدر ﺳـﻨﮓ )ﺧـﺎك ﺳـﻨﮓ( ﺳـﺮﺑﺎره و ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫ﭘﻮزوﻻنﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ )دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﭘﻮﺳـﺘﻪ ﺑـﺮﻧﺞ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻛـﺎﺋﻮﻟﻦ و ﺧﺎﻛـﺴﺘﺮ‬
‫ﺑﺎدي( و ﺣﺘﻲ ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر رﻳﺰ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ و ﺣﺘـﻲ ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪0/3‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻜﺎر رود و ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي رﻳﺰﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ اﻳـﻦ ﻣـﻮاد‪ ،‬ﭘـﻮدر ﺳـﻨﮓ ﻳـﺎ‬
‫ﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺰ از ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ و ﭼﺴﺒﻨﺎﻛﻲ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ دارد‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه از ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﭘﻠﻲ ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻼت و ﺣﺘﻲ اﻧﻮاع ﻧﻔﺘﺎﻟﻴﻨﻲ و ﻣﻼﻣﻴﻨﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎه ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﮔﺮاﻧﺮوي از ﻣﻮاد اﺻﻼح ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺮاﻧﺮوي ‪VMA‬‬
‫)‪ (Viscosity Modifying Admixture‬ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ وﻳﮋه اﮔـﺮ ﻧﺘـﻮان از ﻣﻘـﺪار ﻛـﺎﻓﻲ ﭘـﻮدر‬
‫ﺳﻨﮓ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد و ذرات رﻳﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻً داراي ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/4‬ﺗﺎ ‪ 0/55‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻘـﺪار آب آزاد‬
‫در ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻴﻦ ‪ 140‬ﺗﺎ ‪ 220‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻴﻦ ‪ 300‬ﺗﺎ ‪ 450‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﻣﺠﻤـﻮع ﺳـﻴﻤﺎن و‬
‫ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ ﭘﻮدري و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﺑﻴﻦ ‪ 400‬ﺗﺎ ‪ 600‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻮاد ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ و ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑـﺮ ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دوام ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﻣﻘـﺪار‬
‫‪ C3A‬ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ زﻳـﺮا اﻓـﺰاﻳﺶ ‪ C3A‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣـﺸﻜﻞ اﻓـﺖ اﺳـﻼﻣﭗ و‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪78‬‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿﻌﻴﻒ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻮﺟﻮد آورد‪.‬‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧـﺪازهﻫـﺎي‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ ﺷﻮد؛ اﻣﺎ اﮔﺮ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻐﺎﻳﺮت ﺑﺎ ﺿﻮاﺑﻂ ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺷﻦ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد رواﻧﻲ و ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ‬
‫و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ را ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻣﺼﺮف ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ﻳـﺎ ﻧﻴﻤـﻪ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﻪ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺎﺳﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ و ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻜﺎر ﺑﺮد؛ اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ‪،‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﺎﺳﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ ارﺟﺤﻴﺖ دارد ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ از ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬در ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗـﺮاﻛﻢ اﻫﻤﻴـﺖ ذرات ﻛـﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑـﻪ وﻳـﮋه‬
‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎﺳﻪ ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺰ و ﭘﻮدر ﺳﻨﮓ از ﻧﻈـﺮ رﺋﻮﻟـﻮژي ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺷﻦ )ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ( ﻧﻴﺰ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺪار ﺷـﻦ از ﺣـﺪ‬
‫ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﻦ ذرات ﺳﻨﮕﺪﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺧﻄﺮ اﻧﺴﺪاد و ﻋﺪم ﺟﺮﻳـﺎن و‬
‫ﻋﺒﻮر ﺑﺘﻦ از ﺑﻴﻦ ﻣﻴﻠﮕﺮدﻫﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺘﻦ ﺧﻮد ﺗـﺮاﻛﻢ ﺑـﺪون اﺣﺘـﺴﺎب ﻣـﻮاد رﻳـﺰ ﭘـﻮدري در ﺑﺨـﺶ ﺗﺤﺘـﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (2‬ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻮاد رﻳﺰ ﭘﻮدري )ﺑﺠﺰ ﺳﻴﻤﺎن( را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورﻳﻢ در ﺑﺨﺶ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻧﺎﺣﻴـﻪ )‪ (2‬و ﻧﺰدﻳـﻚ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ C‬واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮان ‪ n‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﻦ ‪ 0/225‬ﺗﺎ ‪) 0/35‬ﺑﺪون ﻣﻮاد رﻳﺰ ﭘﻮدري(‬
‫و ﺑﻴﻦ ‪ 0/1‬ﺗﺎ ‪) 0/225‬ﺑﺎ ﻣﻮاد رﻳﺰ ﭘﻮدري( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺤـﺪوده در‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺶ از ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺑـﺘﻦﻫـﺎ ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺷﺪ؛ ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰﺗﺮي ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﺧﻤﻴﺮ ﺳﻴﻤﺎن )ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ آب‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ و ﭘـﻮدر ﺳـﻨﮓ(‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﺣﺠـﻢ ﻓـﻀﺎي ﺧـﺎﻟﻲ ﻣﺨﻠـﻮط ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟﺰوﻣـﻲ ﻧـﺪارد‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮاﻛﻢ و ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ را ﺑﻮﺟﻮد آورد و‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻳﻦ ﻧﻮع داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرآﺋﻲ ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﺋﻲ در آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺒﻖ ﺟﺪول پ‪ 6-‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫‪79‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول پ‪ -6-‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﺋﻲ ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل ﻛﺎرآﺋﻲ ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬

‫واﺣﺪ‬ ‫روش آزﻣﺎﻳﺶ*‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬

‫‪800‬‬ ‫‪600+‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺎ ﻣﺨﺮوط ﻧﺎﻗﺺ آﺑﺮام‬

‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎن اﺳﻼﻣﭗ در ‪ 50‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ زﻣﺎن‬

‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ ‪J‬‬
‫)اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع(‬

‫‪12‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‬ ‫ﻗﻴﻒ رواﻧﻲ ‪) V‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اول(‬

‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﺎن ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﻒ رواﻧﻲ ‪) V‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم(‬

‫‪h2‬‬
‫‪1/0‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫ﺟﻌﺒﻪ ‪) L‬ﺑﺎ ﻣﻴﻠﮕﺮد(‬
‫‪h1‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫‪30‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺟﻌﺒﻪ ‪U‬‬
‫)اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع(‬

‫‪15‬‬ ‫‪0‬‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺪاري ﺷﺒﻜﻪ اﻟﻚ ‪GTM‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ روزاﻧﻪ ‪orimet‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪90‬‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﺟﻌﺒﻪ ﭘﺮﻛﺮدن‬

‫* ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ EFNARC‬و ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ‪ EN‬در ﻣﻮرد ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ و آزﻣﺎﻳـﺸﻬﺎي آن ﻣﺮاﺟﻌـﻪ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﻼﻣﭗ در ﻣﻮرد ﺑﺘﻦ ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارد و ﻧﺘﻴﺠﻪ ان ﺑﻲارزش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ +‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺰﺑﻮر در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ‪ 650‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪80‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :7‬ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن وداﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ ﺑﺘﻦ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﭼﻪ در آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ﻗﻴـﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺟﺪول پ‪ 3-‬ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول پ‪ -3-‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎي ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺑﺎ رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻣﻌﻤﻮل‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )م‪.‬م(‬

‫رده ﺑﺘﻦ‬
‫‪37/5‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪250‬‬ ‫‪275‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪325‬‬ ‫‪350‬‬ ‫‪ C20‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫اﮔﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ رده ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻳﺎ روانﻛﻨﻨﺪه و ﭘﻮزوﻻنﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﮔـﺮدد‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻓﻮق را ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي رﻳﺰﺗﺮ ﮔﺮدد ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ اﮔﺮ از ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد اﻳﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ذرات رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ )ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ‪ ،‬ﻣﻮاد رﻳﺰداﻧﻪ و ﻣﻮاد‬
‫ﭘﻮدري ﻣﻌﺪﻧﻲ( ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻮﻳﮋه در ﺻﻮرت ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺘﻦ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و ﻣﻘـﺎوم‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺘﻦﻧﻤﺎ و ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺟﺪول پ‪ -4-‬ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول پ‪ -4-‬ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻮاد رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬

‫‪37/5‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )م‪.‬م(‬

‫‪400‬‬ ‫‪425‬‬ ‫‪450‬‬ ‫‪475‬‬ ‫‪500‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ )‪(kg/m3‬‬
‫‪300‬‬ ‫‪325‬‬ ‫‪350‬‬ ‫‪375‬‬ ‫‪400‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ رﻳﺰﺗﺮ از ‪0/15‬‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﺑﺘﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 40 mm‬ﺑـﺎ ﺑﺎﻓـﺖ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ رده ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣـﺎل ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫رواﻧﻲ و رﻳﺰﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي اﻳﻦ ﻣﻘﺪار اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول پ‪ -5-‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن در ﻗﻴﻒ ﺑﺎ رواﻧﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪40nm‬‬

‫‪37/5‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ )م‪.‬م(‬

‫‪400‬‬ ‫‪425‬‬ ‫‪450‬‬ ‫‪475‬‬ ‫‪500‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن )‪(kg/m3‬‬
‫‪81‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫رﻋﺎﻳﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺒﻖ آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده و ﻣﺸﺨـﺼﺎت ﻓﻨـﻲ ﭘـﺮوژه‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ذرات رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/3‬و ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺟـﺪول پ‪ -6-‬ﺗﺠـﺎوز‬
‫ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي رواﻧﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و ﻳﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﭘﻮزوﻻنﻫـﺎ و ﺳـﺮﺑﺎرهﻫـﺎ اﻳـﻦ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ‪ 50kg/m3‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ ﺑﺮاي ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ‪ 300‬و ‪ 350kg/m3‬داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن در ﻫـﺮ ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ ﺑـﺘﻦ ﻣـﺼﺮف ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ زﻳـﺮ را اﻓـﺰاﻳﺶ داد‪ ،‬ﻣـﺸﺮوط ﺑـﺮ اﻳـﻦ ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﻓـﺰاﻳﺶﻫـﺎ ﺑـﻴﺶ از‬
‫‪ 50kg/m3‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ اﮔﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ از ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻛﻤﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺗـﺎ ‪9/5‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ( ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻲﺗﻮان ‪ 50kg/m3‬ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ ﻳﺎ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﭘﻮزوﻻنﻫﺎ و ﺳﺮﺑﺎرهﻫﺎ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻪ ‪100kg/m3‬‬
‫ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد )ﺑﻪ ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﺑﺘﻦﻫﺎي ﺧﻮدﺗﺮاﻛﻢ(‬

‫ﺟﺪول پ‪ -6-‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ ذرات رﻳﺰ ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ رﻳﺰ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ‪ 19‬ﺗﺎ ‪ 38‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‬

‫ذرات رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ‪kg/m3‬‬ ‫ذرات رﻳﺰﺗﺮ از ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪kg/m3‬‬ ‫ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪375‬‬ ‫‪475‬‬ ‫‪ 300‬ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ‬

‫‪425‬‬ ‫‪525‬‬ ‫‪350‬‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪82‬‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ :8‬ﻣﺜﺎلﻫﺎﻳﻲ از ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-1‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺘﻨﻲ ﻣﺴﻠﺢ ﻳﻚ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ‪ ،‬ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳﺰ و درﺷﺖ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و ﺧﺸﻚ‬
‫و وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻦ رﻳﺰي ﺑﺎ ﺟﺮﺛﻘﻴﻞ و ﻧﺎوه ﻛﺎﻣﻴﻮن ﻣﺨﻠﻮط ﻛﻦ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ و ﻛﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت آن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و‪(...‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫ـ‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬

‫‪ 70‬و ‪50‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬و ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫‪0/55‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪300‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ درﺷﺖ ﺑﺎﻓﺖ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-325‬‬

‫‪83‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ‬

‫‪2/480‬‬ ‫‪2/560‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪3/7‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬

‫ـ‬ ‫‪20‬‬ ‫درﺻﺪ ﭘﻮﻟﻜﻲ‬

‫ـ‬ ‫‪23‬‬ ‫درﺻﺪ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ‬

‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف(‬
‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ﻛﺎرﮔﺎه و ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ ﺑـﺘﻦ و ﻛﻨﺘـﺮل و ﻧﻈـﺎرت‬
‫آن وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺳﻄﺢ ﻃﺒﻘـﻪ ﺑﻨـﺪي ﻛﺎرﮔـﺎه ﻣـﺸﺨﺺ ﻧﻴـﺴﺖ؛ ﺑﻨـﺎﺑﺮ اﻳـﻦ از ﺣﺎﺷـﻴﻪ اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه آﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫‪fcm= fc + (SM) = 20 + 8/5 = 28/5 Mpa‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬و ‪ B‬و ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي‬
‫رﻳﺰ ﻳﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮان از داﻧﻪﺑﻨﺪي درﺷﺖ ﺗﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪n‬‬
‫از ‪ 0/55‬ﺗﺎ ‪ 0/67‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬در ﺣـﺪس اول‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪84‬‬

‫ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ‪ 40‬و ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ‪ 60‬درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﺎﺳـﻪ ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﺷﺖ ﺗﺮﻳﻦ داﻧﻪﺑﻨﺪي را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺟﺒﺎري اﻳﺮان دارا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ‬

‫‪0/6‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪ 60‬درﺻﺪ ﺷﻦ‬

‫‪0/8‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪35/6‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪ 40‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪(n=0/35) B‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪n=0/55‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪(n=0/67) A‬‬

‫‪0/5‬‬ ‫‪8/2‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪38/5‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪ 55‬درﺻﺪ ﺷﻦ‬

‫‪0/9‬‬ ‫‪2/7‬‬ ‫‪6/8‬‬ ‫‪13/5‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ 45‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪13/5‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪40/5‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪83/5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﻬﻢ ‪ 60‬درﺻﺪ ﺷﻦ و ‪ 40‬درﺻـﺪ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻴﻠﻲ درﺷﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ ‪ 45‬درﺻـﺪ و ﺷـﻦ‬
‫‪ 55‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ )ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺑﺨـﺶﻫـﺎي رﻳـﺰ( از وﺿـﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘـﺮي ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در اﻳﻦ ﻃﺮح از ﻫﻤﺎن ﺳﻬﻢ ‪ 55‬درﺻﺪي ﺷﻦ و ‪ 45‬درﺻﺪي ﻣﺎﺳـﻪ ﺑﻬـﺮه‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ‪ 42/5‬و ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ‪ 57/5‬درﺻﺪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﻣﺠﻤﻮع درﺻﺪﻫﺎي ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻣﺎﻧﺪه روي اﻟﻚﻫﺎي ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﺑـﺮ ‪ 100‬ﻫﻤـﺎن ﻣـﺪول‬
‫ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ داﺷـﺖ در ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ اﻟـﻚ ‪ 25‬و‬
‫‪ 12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪16/5 + 47 + 59/5 + 73 + 86/5 + 93 + 97 + 99‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 5/72‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣﺪولرﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ ،A25‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n=0/55‬و ‪ B25‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5/63 ،5/94‬و ‪ 5/05‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫‪85‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ را در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺪس زد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻬﻢ ‪ 40‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻜﺎر‬
‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﺣﺎﺻﻠﻪ ‪ 5/88‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ A25‬ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ‪ 45‬درﺻﺪي ﻣﺎﺳﻪ و ‪ 55‬درﺻﺪي ﺷﻦ‪ ،‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫‪= 2/523‬‬
‫‪0/55 0/45‬‬
‫‪+‬‬
‫‪2/560 2/480‬‬
‫در ﺻﻮرت ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﻤﺎن از ﻧﻮع ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪ 1-325‬و ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﻣﻼت ﻣﺎﺳﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪو ﺷﻦ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻲ ﺗـﻮان از ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ 325–R‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه اي ﻧﻴﺰ در دﺳﺘﻮر ﻛـﺎر ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮ اﻳـﻦ ﺑـﺎ‬
‫داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 28/5‬ﻋﻤﻼً ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن در ﺣـﺪود‬
‫‪ 0/52‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺘﻦ را در رده ‪ S2‬ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﻤـﻮد و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﮕﻲ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ از ﺷﻜﻞ ‪) 6-4‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب ﻛﻢ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻣـﺪول ﻧﺮﻣـﻲ‬
‫‪ ،5/72‬ﻣﻘﺪار آب آزاد در ﺣﺪود ‪ 152‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن و آب آزاد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪152‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 292/5 kg / m 3‬‬
‫‪0/52‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن را ‪300‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﻋﻤﻼً ﻣﻘﺪار آب را ﻧﻴﺰ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ‪ 156‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﻤـﻮد زﻳـﺮا‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪86‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ از ‪ 0/52‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻃﺮح ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ‪ 300‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و آب ‪ 156‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑﻜـﺎر رود و ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 70‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ را ﺑﺎ ﻓﺮض ‪ 1‬درﺻﺪ ﻫـﻮا‬
‫در ﺑﺘﻦ )ﻣﻌﺎدل ‪ 10‬ﻟﻴﺘﺮ( ﺑﺪﺳﺖ آورد اﻣﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳـﻴﻤﺎن وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﻃﺒـﻖ اﻳـﻦ‬
‫راﻫﻨﻤﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن ﻧﻮع ‪ 1-325‬ﺑﻴﻦ ‪ 3/05‬ﺗﺎ ‪ 3/10‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓـﺮض ﺷـﻮد زﻳـﺮا ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ‪ 3/10‬ﻓﺮض ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫⎞‬
‫‪− 10⎟ = 1860 Kg 3‬‬
‫‪300 156‬‬
‫‪A SSD = 2/523 ⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/1 1‬‬ ‫⎠‬ ‫‪m‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ و رﻳﺰ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧـﺸﻚ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪GSSD =1860×0/55=1023 Kg/m‬‬
‫‪SSSD= 837 Kg/m3‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﺳﺖ اﺑﺘﺪا ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ و ﺳﭙﺲ ﺣﺠﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و وزن آنﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪VASSD= 737/23 lit‬‬
‫‪VG= 405/47 lit , VS= 331/75 lit , GSSD =1038 Kg/m3 ,‬‬ ‫‪SSSD= 823 Kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن را ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ‬
‫ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫⎧‬ ‫‪1023‬‬
‫‪⎪⎪G d = 1 + 0/023 = 1000 kg / m‬‬
‫‪3‬‬

‫⎨‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ اول‪:‬‬

‫‪⎪S = 837 = 807 kg / m 3‬‬
‫‪⎪⎩ d 1 + 0/037‬‬
‫‪87‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫⎧‬ ‫‪1038‬‬
‫‪⎪⎪G d = 1 + 0/023 = 1014/5 kg / m‬‬
‫‪3‬‬

‫⎨‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ دوم‪:‬‬

‫‪⎪S = 823 = 793/5 kg / m 3‬‬
‫‪⎪⎩ d 1 + 0/037‬‬
‫آب ﻛﻞ ﻣﺠﻤﻮع آب آزاد و آب ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Wt = 156+23/5+29/5= 209 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬

‫وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﺑﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻫﻮا در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪ ρ B = 300+209+1807= 2316 kg/m3‬ﻳﺎ ‪ρ B = 300+156+1860= 2316 kg/m3‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ از آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ و اﺻﻼح ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-2‬‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺘﻮن‪ ،‬دال و دﻳﻮار ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺘﻨﻲ ﻣﺴﻠﺢ ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ و رﻳﺰ ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬
‫و وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺎت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﺑﺘﻦ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﺗﺮاك ﻣﻴﻜﺴﺮ ﺣﻤﻞ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ درون ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻨﺘﻘﻞ و رﻳﺨﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺘﻦ در ﻳـﻚ‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺘﻦ آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ رﺗﺒﻪﺑﻨﺪي در رده "ب" ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ آﻣﺎده‬

‫‪30‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻜﻌﺒﻲ ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫ـ‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬
‫‪ 140‬و ‪110‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬و ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫ـ‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪325‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪425‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪88‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ـ‬ ‫‪3/15‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ‪2‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ‬

‫‪2/500‬‬ ‫‪2/600‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪3/2‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫ـ‬ ‫‪50‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬

‫ـ‬ ‫‪17‬‬ ‫درﺻﺪ ﭘﻮﻟﻜﻲ‬

‫ـ‬ ‫‪19‬‬ ‫درﺻﺪ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ‬

‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ‬

‫‪7‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻜﻌﺒﻲ داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﻮن اﻳـﻦ ﻣﻘـﺪار ﺑـﻴﺶ از ‪25Mpa‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻃﺒﻖ ﺗﻔﺴﻴﺮ آﺑﺎ ‪ 5Mpa‬از آن ﻛﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 25Mpa‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رﺗﺒﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﺎه ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 1-3‬روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺪار اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻌﺎدل ‪ 4/5‬ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫‪89‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺻﻠﻪ از رواﺑﻂ ‪ 1-3‬و ‪ 2-3‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪fcm= 25+1/34×4/5+1/5=32/5 Mpa‬‬
‫‪fcm= 25+2/33×4/5 -4=31/5 Mpa‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 32/5Mpa‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ رﻓﺖ و ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﻣـﻼت ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 2‬داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ آن را ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ‬
‫ﻧﻮع ‪ 1-325‬ﻓﺮض ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﻃﺒﻖ ﺣﺪاﻗﻞﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 389‬اﻳﺮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣـﻼت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻧﻮع ‪ 2‬را ‪ 315‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﻮارد ﻣﻨـﺪرج در اﻳـﻦ راﻫﻨﻤـﺎ ﺿـﺮﻳﺐ‬
‫اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺮاي ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آورﻳﻢ‪.‬‬
‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺷﻦ ﻣﻮﺟﻮد داراي ‪ 50‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﺳﺖ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دو ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ 325–R‬و –‬
‫‪ 325C‬ﺑﻜﺎر ﻣﻲ آﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻫـﺪف ‪ 32/5Mpa‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن از روي‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺰﺑﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ 0/47‬و ‪ 0/52‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آن ‪ 0/495‬ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪W‬‬
‫‪= 0/48 Kg 3‬‬
‫‪315‬‬
‫× ‪= 0/495‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪325‬‬ ‫‪m‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﺑﻴﺶ از‬
‫‪ 90‬درﺻﺪ آن از اﻟﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﺬرد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻮدن ﺑـﺘﻦ ﺳـﻌﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﻴﻦ ‪ A19‬و ‪ B19‬و ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻪ ‪ B19‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪ n‬از ‪ 0/4‬ﺗﺎ ‪0/5‬‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫در وﻫﻠﻪ اول ﺳﻬﻢ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ‪ 50‬درﺻﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﮔﺮدد داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻛﻤﻲ درﺷﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻟﺬا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺳﻬﻢ ﺷـﻦ ‪ 40‬درﺻـﺪ و ﻣﺎﺳـﻪ ‪ 60‬درﺻـﺪ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﮔﺮ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣـﻮرد ذرات رﻳﺰﺗـﺮ از ‪ 0/6‬ﻣﻴﻠـﻲ‬
‫ﻣﺘﺮ درﺷﺖ ﺑﻮد ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ دﺳـﺖ ﻳـﺎﺑﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳـﺪ ﮔﻔـﺖ ﻣﺎﺳـﻪﻫـﺎي‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪90‬‬

‫ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﺮان ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺴﺖ و ﺷﻮي ﻏﻠﻂ و ﻣﻜﺮر‪ ،‬ذرات رﻳﺰ ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ ﻣـﻲ‬
‫دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻜﻞ ﺣﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺎﺳﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺜﺎل ‪ 1‬ﺑﻮد دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه واﻗﻌﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ‬
‫در اﻟﻚ اول ﻳﻌﻨﻲ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮﺑﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻦ ‪ 45‬ﺗﺎ‪ 40‬و ﺳـﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ ‪ 55‬ﺗـﺎ‪ 60‬ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻦ ‪ 45‬درﺻﺪ و ﻣﺎﺳﻪ ‪ 55‬درﺻﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺑﺨﺶﻫـﺎي ﻓﻮﻗـﺎﻧﻲ ﻛﻤـﻲ‬
‫درﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ‪ 40‬درﺻﺪ و ﻣﺎﺳﻪ ‪ 60‬درﺻـﺪ ﻣﻄﻠـﻮب ﺗـﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻘﺎط‪ ،‬رﻳﺰﺗﺮ از ﻣﺤﺪوده ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ 50‬درﺻﺪ ﺷﻦ‬

‫‪3/5‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ 50‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪3/5‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪50-50‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪B19‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪n=0/4‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪n=0/5‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪A19‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪ 40‬درﺻﺪ ﺷﻦ‬

‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪ 60‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪96‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪60-40‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪40/5‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪ 45‬درﺻﺪ ﺷﻦ‬

‫‪3/9‬‬ ‫‪8/3‬‬ ‫‪13/8‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪35/8‬‬ ‫‪49/5‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪ 55‬درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ‬

‫‪4‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪50/5‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪95/5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪55-45‬‬
‫‪91‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﻣﺎﻧﺪه روي اﻟﻚﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ 12/5‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ(‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪4 + 32 + 45 + 61 + 76 + 85 + 91 + 96‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 4/90‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﺑﺮاي ‪ A19‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/49‬و ﺑﺮاي ‪ B19‬ﺑﺮاﺑﺮ‪ 4/68‬و ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n=0/4‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 4/85‬و ﺑﺮاي ‪ n=0/5‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/12‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫‪= 2/539 ≈ 2/54‬‬
‫‪0/40 0/60‬‬
‫‪+‬‬
‫‪2/600 2/500‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﻘﺪار را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻜﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺘﻦ‬

‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺷـﻦ و ﻣﺎﺳـﻪ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﻣﻮﺳـﻂ درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌـﺎدل را ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲآورﻳﻢ‪.‬‬
‫‪0/4 × 50 + 2 × 0/6 × 0 20‬‬
‫= ‪a ne‬‬ ‫=‬ ‫‪= 12/5‬‬
‫‪0/4 + 2 × 0/6‬‬ ‫‪1/6‬‬
‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﺪﺳﺖ آﻣـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪول رﻳـﺰي ‪ 4/90‬و‬
‫رواﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )رده ‪ (S3‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺪار آب ﻛﻢ ﺣﺪود ‪ 180‬و ﺑﺮاي آب زﻳﺎد ﺣﺪود ‪ 208‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 188‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳـﺪ‪ ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘـﺪار‬
‫آب را در ﺣﺪود ‪ 188‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‬

‫‪= 392 Kg 3‬‬

‫‪188‬‬
‫=‪C‬‬
‫‪0/48‬‬ ‫‪m‬‬
‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن از ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻻزم اﺳـﺖ اﺻـﻼﺣﻲ ﺑـﺮ روي‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪92‬‬

‫آب اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﺻﻼح آب ﻣﻘﺪار ‪ 6‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﺿـﺎﻓﻪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪار آب ‪194‬‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺣﺪود ‪ 404‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ‬

‫ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ در اﻳﻦ ﺑﺘﻦ در ﺣﺪود ‪ 1/25‬درﺻﺪ ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﭼﮕـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻴﻤﺎن دارﻳﻢ‪:‬‬
‫⎛‬ ‫⎞‬
‫‪− 12/5 ⎟ = 1690 Kg 3‬‬
‫‪404 194‬‬
‫‪A SSD = 2/54 ⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/15‬‬ ‫‪1‬‬ ‫⎠‬ ‫‪m‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪GSSD = 676 Kg/m3‬‬
‫‪SSSD = 1014 Kg/m3‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان اﺑﺘﺪا ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ وزن آنﻫﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪VASSD = 665/25 lit‬‬
‫‪VG = 266/1 lit , VS = 399/15 lit , GSSD =692 Kg/m3 , SSSD = 998 Kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ‬

‫ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫⎧‬ ‫‪676‬‬ ‫‪Kg‬‬
‫‪⎪⎪G d = 1 + 0/026 ≈ 659 m 3‬‬
‫⎨‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ اول‪:‬‬
‫‪⎪S = 1014 ≈ 982/5 Kg 3‬‬
‫‪⎪⎩ d 1 + 0/032‬‬ ‫‪m‬‬
‫⎧‬ ‫‪692‬‬ ‫‪Kg‬‬
‫‪⎪⎪G d = 1 + 0/026 ≈ 674/5 m 3‬‬
‫⎨‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ دوم‪:‬‬
‫‪⎪S = 998 ≈ 967 Kg 3‬‬
‫‪⎪⎩ d 1 + 0/032‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Wt = 194+17+32= 243 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه‬

‫وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﺑﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻫﻮا در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪93‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪ρ B = 404+194+1690= 2288 kg/m3‬‬ ‫‪ ρ B = 404+243+659+983= 2289 kg/m3‬ﻳﺎ‬

‫اﮔﺮ وزن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ‪ 1690Kg‬ﺑﺎﺷﺪ و درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚ ‪ 0/3‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ و ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠـﻲ‬
‫ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺪود ‪ 152‬و ‪ 68‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﮔﺮ آن را ﺑﺎ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫‪ 404‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ 556‬و ‪ 472‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ‬
‫ﭘﻤﭙﻲ و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺪرج در ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺼﺮف روانﻛﻨﻨﺪه ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن و ﻣﺠﻤﻮع ذرات رﻳﺰ را ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺑـﺎﻻ ﺑـﻮدن ﺳـﻴﻤﺎن‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-3‬‬
‫ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻏﻴﺮ ﻣـﺴﻠﺢ ﺑـﺮاي ﻳـﻚ دﻳـﻮاره وزﻧـﻲ‬
‫اﺳﻜﻠﻪاي در ﻳﻚ ﺑﻨﺪر ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم اﺳـﺖ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد و‬
‫آب ﻛﻞ و ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑـﻪ ﺗﻔﻜﻴـﻚ ﺑﺪﺳـﺖ آﻳـﺪ و ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن‪ ،‬ﺗﻌـﺪﻳﻞ ﻻزم در ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط اوﻟﻴـﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد و ﻃﺮح ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺘﻦرﻳﺰي از ﻃﺮﻳـﻖ ﺳـﻄﺢ ﺷـﻴﺒﺪار و ﺗـﺮاك ﻣﻴﻜـﺴﺮ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬دوام و‪(...‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫‪0/5‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪300‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪375‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪94‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ )ﻧﻮع‪ ،‬ﭼﮕﺎﻟﻲ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ(‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪kg/cm2‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪350‬‬ ‫‪3/17‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪2‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺷﻦ درﺷﺖ‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪2/564‬‬ ‫‪2/592‬‬ ‫‪2/607‬‬ ‫‪2/625‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪2/8‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫‪) 35‬ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ(‬ ‫‪60‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪45‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/18‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪38‬‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ درﺷﺖ‬

‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬

‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬

‫‪5‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ رﻓﺖ و ﻳﺎ از ﺗﻌﻴﻴﻦ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر در اﻳﻦ ﻛﺎرﮔﺎه ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رواﺑـﻂ‬
‫‪95‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﻮﺟﻮد ‪ 1-3‬و ‪) 2-3‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ آﺑﺎ( دارﻳﻢ‪:‬‬

‫‪fcm = fc + 1/34s + 1/5 = 25 + 1/34 × 3 + 1/5 = 30/5 N/mm2‬‬
‫‪fcm = fc + 2/33s -4/0 = 25 ×2/33 × 3 - 4- = 28 N/mm2‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻳﻌﻨﻲ ‪ 30/5‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻻزم ﺑـﺮاي ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﻤﻼً ﻫﻤﺎن ‪ 38‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ‪5-4‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻤﺎي ﻻزم و ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي رﻳـﺰ و‬
‫ﻧﺤﻮه ﺑﺘﻦرﻳﺰي اﮔﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ )‪ (1‬را ﻫﺪف ﻗﺮار دﻫﻴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳـﻌﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ در اﻳﻦ ﺣﺪود ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﻗﺮار ﮔﻴـﺮﻳﻢ ﻧﻴـﺰ ﻣـﺸﻜﻠﻲ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬در ﻳﻚ ﺑﺘﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮﻳﮋه اﮔﺮ ﺣﺠﻴﻢ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻢ ﺑـﻮدن ﻋﻴـﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ و ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﮔﻴﺮش ﺑﺘﻦ ﺧﻤﻴـﺮي و ﺟﻤـﻊﺷـﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از‬
‫ﺧﺸﻚﺷﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﻓﺖ درﺷﺖﺗﺮ ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ آب را ﻛﻤﺘـﺮ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ وﻟـﻲ ﻋﻠﻴـﺮﻏﻢ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻻزم‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ رﻳﺰ ﺑﺎﻓﺖﺗﺮ ﺷﺪن ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫آب ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ و ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻻزم اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ اﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲ اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫ﻧﻴﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮔﺮﻣﺎزاﻳﻲ و ﺣﺒﺲ ﮔﺮﻣﺎ و ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻴﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﻛﻤﻲ درﺷﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻼً ﻣﻨﺎﺳﺐﺗـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳـﻦ روش ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ و راﻳﺎﻧﻪ ﺑـﺴﻴﺎر ﺳـﺮﻳﻊ و دﻗﻴـﻖﺗـﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ودر ﻫـﺮ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب ﻳﺎ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻬﻢ ﺷﻦ درﺷﺖ ‪ 35‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 15‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳـﻬﻢ ﺷـﻦ رﻳـﺰ ‪ 20‬درﺻـﺪ و‬
‫ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ‪ 40‬درﺻﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ و ﮔﺎه ﺗﻐﻴﻴﺮ ‪ 5‬درﺻﺪ‬
‫در ﺳﻬﻢ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زﻳﺎدي را اﻳﺠﺎد ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ رﻳـﺰ‬
‫ﻋﻤﻼً ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ 2/5‬درﺻﺪ ﻧﺘﻮان ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻮد‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪96‬‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي درﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ زﻳﺎد ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﻬﻢﻫـﺎي ﻓـﻮق در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B38‬و ‪ A38‬و ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
‫‪ n=0/55‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﺷﻦ‬ ‫اﻟﻚ‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‪%30‬‬
‫‪n=0/55‬‬ ‫‪A38‬‬ ‫‪B38‬‬ ‫رﻳﺰ‪%20‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‪%10‬‬ ‫درﺷﺖ‪%40‬‬ ‫)م‪.‬م‪(.‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪38‬‬
‫‪79‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪68‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪63/5‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪53‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪19/6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪12/5‬‬
‫‪45‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9/5‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪31/5‬‬ ‫‪28/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6/35‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪27/5‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪4/75‬‬
‫‪19‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪2/38‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪1/19‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪0/6‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪0/3‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/15‬‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﻣﺨﻠـﻮط درﺷـﺖ ﺗـﺮي را ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﻜﺎرﺑﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه‬

‫ﻣﺠﻤﻮع درﺻـﺪﻫﺎي ﺗﺠﻤﻌـﻲ ﻣﺎﻧـﺪه روي اﻟـﻚﻫـﺎي ‪،0/6 ،1/19 ،2/38 ،4/75 ،9/5 ،19 ،38‬‬
‫‪ 0/15 ،0/3‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ‪ 100‬ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪0 + 36/5 + 57 + 72/5 + 80/5 + 88 + 92/5 + 96/5 + 98/5‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 6 / 22‬‬
‫‪100‬‬
‫‪97‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B38‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ 5/48‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫درﺷﺖﺗﺮ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺰﺑﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A38‬ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ 6/45‬و ﻣﺪول رﻳـﺰي‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n=0/55‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 6/13‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻤﻼ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A‬و اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻗـﺮار‬
‫دارد ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ )ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص( ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﺳـﻨﮕﻲ و ﭼﮕـﺎﻟﻲ آنﻫـﺎ ﻣـﻲﺗـﻮان ﻃﺒـﻖ ب‪ 1-‬ﭼﮕـﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ SSD‬ﻣﺨﻠﻮط را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 2/592‬‬
‫‪SSD‬‬
‫‪p1‬‬ ‫‪p2‬‬ ‫‪p3‬‬ ‫‪p4‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/20 0/30‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪ρA‬‬‫‪1‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2/625 2/607 2/592 2/564‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻜﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎن ﻧـﻮع ‪ 2‬ﻣـﺼﺮﻓﻲ ﺑـﻪ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻧﻮع ‪ 1-325‬ﻣﻲﺗـﻮان ﻋﻤـﻼً آن را از ﻧـﻮع ‪ 1-325‬از ﻧﻈـﺮ ﻣﻘـﺎوﻣﺘﻲ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﻤـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮان اﻳﻦ اﻧﻄﺒﺎق را اﻧﺠﺎم داد ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻳﻚ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺮﺿـﻲ‬
‫را ﺑﺎ درون ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣـﻼت ﻣﺰﺑـﻮر از ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺳـﻴﻤﺎن ‪1-325‬‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺑﺮون ﻳﺎﺑﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺮﺿﻲ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣـﺎل در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﺶ از ‪ 325‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ دو ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ و ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ وﺟﻮد دارد ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﮕﻲ و ﮔﺮد ﮔﻮﺷـﮕﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي درﺷـﺖ داﻧـﻪ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﻮد‪ .‬ﻋﻤـﻼً ﺷـﻜﻞ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫در ﻣﺜﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﻣﻌﺎدل ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮان درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎدل ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در آن ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻦﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪0/4 × 45 + 0/1× 50 + 0/2 × 60‬‬
‫= ‪a nG‬‬ ‫‪= 50‬‬
‫‪0/4 + 0/1 + 0/2‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪98‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﻦﻫﺎ در ﺣﺪود ‪ 50‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 1-4‬و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺮﺿﻲ در ﺑﻴﻦ دو ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ 325-C‬و ‪ 325-R‬ﻣﻘﺪار‬
‫‪ W/C‬ﺑﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 30/5 N/mm2‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/505‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪ W/C‬ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺿـﻮاﺑﻂ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﻣﺸﺎور و ﻃﺮاح ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻳﺎ ﺧـﺼﻮﺻﻲ و آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ و‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد و ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد دوام ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﻏﻴـﺮ ﻣـﺴﻠﺢ در‬
‫اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ‪ 0/5‬داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ W/C‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣـﻮرد ﻧﺒﺎﻳـﺪ از ‪ 0/5‬ﺗﺠـﺎوز ﻧﻤﺎﻳـﺪ و‬
‫ﻣﻲﺗﻮان آن را ‪ 0/5‬ﻳﺎ ﻛﻤﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ آب آزاد ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺪود اﺳﻼﻣﭗ و ﻳـﺎ ردهﺑﻨـﺪي آن ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻜﻞ و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ( ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ در ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎي‬
‫درﺷﺖ دارد‪ .‬ﭘﻮﻟﻜﻲ ﺑﻮدن و ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدن در ﻛﻨﺎر ﺗﻴﺰﮔﻮﺷـﮕﻲ و ﮔﺮدﮔﻮﺷـﮕﻲ ﻧﻘـﺶ ﻋﻤـﺪهاي‬
‫دارد‪ .‬ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ زﻳﺮ و ﺻﺎف )ﺷﻴﺸﻪاي( ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈـﻪاي دارد اﻣـﺎ ﭼـﻮن ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺎ ﺣﺪس و ﻗﻀﺎوت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در ﻃﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ آن را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬اﮔـﺮ اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﺮاي ﻣـﺎ ﻣﻤﻜـﻦ ﻧﺒﺎﺷـﺪ و ﺣﺘـﻲ درﺻـﺪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﭘﻮﻟﻜﻲ ﺑﻮدن و ﻏﻴﺮه ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﻮد در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻓﺮض ﻳـﻚ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﻓﺮﺿﻲ ﻣﻘﺪار آب آزاد را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و در ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن و‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻃﺮح ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ 6/22‬و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﻼﻣﭗ ‪) 60 mm‬رده ‪ S2‬اﺳـﻼﻣﭗ( ﺑـﺮاي‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬ﻣﻘﺪار آب آزاد د در ﺣﺪود ‪ 140‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و ﺑﺮاي ﺷﻜﻞ ‪ 7-4‬ﺑﺮاﺑـﺮ ﺣـﺪود ‪ 157‬ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻜﻞ و درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﻦﻫﺎ و ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﮕﻲ ﻣﺎﺳﻪ ﻣـﻲﺗـﻮان‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد را در ﺣﺪود ‪ 148‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم در ﻣﺘـﺮ ﻣﻜﻌـﺐ ﻣﻨﻈـﻮر ﻧﻤـﻮد‪ .‬زﻳـﺮا ﻣﻘـﺪار ﻣﻌـﺎدل‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪99‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪0/7 × 40 + 2 ×0/3 × 35‬‬

‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 43‬‬
‫‪0/7 + 2 ×0/3‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ )‪ (1-4‬در ﺑﺨﺶ ‪ 4-4‬ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪148‬‬ ‫‪kg‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 296 3‬‬
‫‪0/5‬‬ ‫‪m‬‬
‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻤﻼً ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻴﺎر‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 300‬و ﻣﻘﺪار آب ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 150‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ در ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻳﻌﻨﻲ راﺑﻄﻪ )‪ (2-4‬ﺑﻨﺪ ‪ 5-4‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘـﺪار ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ را ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻴﻤﺎن و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ SSD‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ ﻫﻮا‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟـﺪول ‪ 3-4‬و ﻣﻴـﺰان اﺳـﻼﻣﭗ ﺑـﺘﻦ و ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان از درﺻﺪ ﻫﻮاي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 0/5‬درﺻﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻓﻌـﻼً اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻘﺪار را در ﻳﻚ درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪C W‬‬ ‫⎞‬ ‫⎛‬ ‫⎞ ‪300 150‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪ASSD = ρASSD ⎜⎜1000− − f − Va ⎟⎟ = 2/592⎜1000−‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪−10⎟ = 1932 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪ρc ρw‬‬ ‫⎠‬ ‫⎝‬ ‫‪3/17 1‬‬ ‫⎠‬ ‫‪m‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻘﺪار ﻫـﺮ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫‪ SSD‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪G1SSD = 773 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ درﺷﺖ ‪SSD‬‬
‫‪G2SSD = 193 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪SSD‬‬
‫‪G3SSD =386/5 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ رﻳﺰ ‪SSD‬‬
‫‪SSSD = 579/5 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ‪SSD‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ ﺣﺠـﻢ و وزن آنﻫـﺎ را ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻛـﺮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪100‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ در ﭼﮕﺎﻟﻲ ‪ SSD‬آﻧﻬﺎ ﺿﺮب ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ وزن اﺷﺒﺎع ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪VASSD= 745/36 lit‬‬
‫‪VG1= 298/14 lit , VG2= 74/54 lit , VG3= 149/07 lit , VS= 223/61 lit‬‬
‫‪G1SSD = 782/5 Kg/m3, G2SSD = 194/5 Kg/m3, G3SSD=386/5 Kg/m3, SSSD= 573/5 Kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣـﻮن در آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه و ﻳـﺎ در ﻛﺎرﮔـﺎه ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻻزم اﺳـﺖ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻼً ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺻﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺘﻮان ﻣﻘﺪار‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺮﻃﻮب و آب ﻻزم ﺑﺮاي اﺧﺘﻼط )آب ﻣﺼﺮﻓﻲ( را ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪A SSD‬‬
‫= ‪Ad‬‬ ‫‪ = ac‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺸﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1+ ac‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اول‪:‬‬
‫‪773‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪= 758/5 3‬‬
‫‪1 + 0/019‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪193‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G2d‬‬ ‫‪= 189 3‬‬
‫‪1 + 0/021‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪386/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G3d‬‬ ‫‪= 378 3‬‬
‫‪1 + 0/023‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪579/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪= 563/5 3‬‬
‫‪1 + 0/028‬‬ ‫‪m‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دوم‪:‬‬
‫‪782/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪= 768 3‬‬
‫‪1 + 0/019‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪194/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G2d‬‬ ‫‪= 190/5 3‬‬
‫‪1 + 0/021‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪386/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪G3d‬‬ ‫‪= 378 3‬‬
‫‪1 + 0/023‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪573/5‬‬ ‫‪kg‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪= 558 3‬‬
‫‪1 + 0/028‬‬ ‫‪m‬‬

‫آب ﻛﻞ در واﻗﻊ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮع آب آزاد و آب ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷـﺒﺎع ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ ﺧـﺸﻚ‬
‫‪101‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Wt = Wf + WASSD = 150+14/5+4+8/5+16= 193 kg/m3‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬
‫از ﺟﻤﻊ ﻧﻤـﻮدن ﺟـﺮمﻫـﺎي آب آزاد‪ ،‬ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬و اﻓﺰودﻧـﻲ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺟـﺮم‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻓﺮﺿﻲ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ در‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺨﻠﻮط و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ρ B = 150+300+1932= 2382 kg/m3‬‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﻘﺪار را از ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﺟﺮمﻫـﺎي آب ﻛـﻞ‪ ،‬ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺧﺸﻚ و اﻓﺰودﻧﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ‪ ،‬رواﻧﻲ ﺑـﺘﻦ ‪ 40‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 29N/mm2‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ درﺻﺪ ﻫـﻮاي ﺑـﺘﻦ ‪ 1/5‬درﺻـﺪ و‬
‫ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﺎ ‪ 1/5‬درﺻﺪ ﻫﻮا ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2364 kg/m3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺘﻦ از ﻧﻈـﺮ‬
‫آب اﻧﺪاﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و ﺧﺸﻦ ﺑﻮدن ﺑﺪون ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺒﻖ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ و اﺻﻼح ﻻزم در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﺸﻜﻞ آب اﻧﺪاﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و ﺧﺸﻦ ﺑﻮدن در داﻧﻪﺑﻨـﺪي ﺗﻐﻴﻴـﺮي‬
‫اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ = N.(Sα-So) = 0/3(60-40) = + 6 kg/m3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ آب آزاد‬
‫‪ = 150 + 6 = 156 kg/m3‬آب آزاد اﺻﻼﺣﻲ‬
‫ب‪ :‬از ﺿﺮﻳﺐ ‪ 0/3‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رواﻧﻲ ﻛﻢ ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪.‬‬
‫ج‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫⎞‪⎛W‬‬ ‫⎞ ‪⎛W⎞ ⎛W⎞ ⎛f -f‬‬ ‫⎞ ‪⎛ 29 − 30/5‬‬
‫⎜‪⎜ ⎟ = ⎜ ⎟ + ⎜ ⎟ × ⎜⎜ o cm ⎟⎟ = 0/5 + 0/5‬‬ ‫‪⎟ = 0/475‬‬
‫⎠ ‪⎝ C ⎠ n ⎝ C ⎠ i ⎝ C ⎠ i ⎝ f cm‬‬ ‫⎠ ‪⎝ 30/5‬‬
‫د‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪156‬‬ ‫‪kg‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 328 3‬‬
‫‪0/475‬‬ ‫‪m‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪102‬‬

‫ه ‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬و ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫‪1‬درﺻﺪ ﻫﻮا‬
‫⎛‬ ‫‪328 156‬‬ ‫⎞‬
‫‪A SSD = 2/592⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 10⎟ = 1893/5 kg / m 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/17 1‬‬ ‫⎠‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورد و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪G1SSD = 757/5 Kg/m3, G2SSD=189/5 Kg/m3, G3SSD = 379 Kg/m3,SSSD = 568 Kg/m3‬‬
‫ﭘﺲ‪:‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ρB = 2377 Kg/m‬‬
‫و‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﺣﺎﺻﻠﻪ ‪ 1/5‬درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ و اﻳـﻦ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻣﺨﺘـﺼﺮ ﻛـﺎﻣﻼً ﻃﺒﻴﻌـﻲ اﺳـﺖ‬
‫)رواداري در ﺣﺪ ﻳﻚ درﺻﺪ(‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑـﺎ ‪ 1/5‬درﺻـﺪ ﻫـﻮا‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ اﺻﻼح ﺷﺪه ﺑﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ ﻫﻮا ﻧﺰدﻳﻚ اﺳـﺖ و اﻧﻄﺒـﺎق ﺧـﻮﺑﻲ‬
‫دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻴﭻ اﻗﺪام ﺧﺎﺻﻲ ﺿﺮورت ﻧﺪارد )ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ 1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻣﺎده اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲﺗـﻮان ﻳـﻚ ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫آزﻣﻮن را ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-4‬‬
‫ﻃﺮح اﺧﺘﻼط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻮﻧـﻞ اﻧﺘﻘـﺎل آب ﻧﻴـﺎز‬
‫دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﺧـﺸﻚ و اﺷـﺒﺎع ﺑـﺎ ﺳـﻄﺢ‬
‫ﺧﺸﻚ و وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه را ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻮﺟﻮد در آن ﺑـﺎ در‬
‫دﺳﺖ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺑﭽﻴﻨﮓ اﺗﻮﻣﺎﺗﻴـﻚ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺟﺎم ﻣﺨﺼﻮص ﺣﻤﻞ و درﻗﺎﻟﺐ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻻزم در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن و آزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد و ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪103‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪45‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫‪3/5‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬

‫‪150‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪400‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪450‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪kg/cm2‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪530‬‬ ‫‪3/10‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-525‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﺣﺪود ﻣﺼﺮف ﻣﺠﺎز‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ‬

‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫آب )درﺻﺪ(‬ ‫)درﺻﺪ وزن ﺳﻴﻤﺎن(‬ ‫اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫ﻓﻮق روانﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪12-35‬‬ ‫‪1/5-0/4‬‬ ‫‪1/08‬‬
‫ﭘﻠﻲ ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻼت‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬ ‫ﺷﻦ درﺷﺖ‬

‫‪2/589‬‬ ‫‪2/652‬‬ ‫‪2/675‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪1/8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﺗﻤﺎم ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪104‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺠﻤﻌﻲ( ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫اﻟﻚ‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ درﺷﺖ‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬
‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬ﻣﻴﺰان ﺳﻮﻟﻔﺎت و ﻛﻠﺮ ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺎك و آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ‬

‫ﻳﻮن ﻛﻠﺮﻳﺪ ﺧﺎك‬ ‫ﻳﻮن ‪ SO4‬ﺧﺎك‬ ‫ﻳﻮن ﻛﻠﺮﻳﺪ آب‬ ‫ﻳﻮن ‪ SO4‬آب‬ ‫ﻧﻮع ﻣﻮاد‬
‫‪ 0/008‬درﺻﺪ‬ ‫‪ 0/15‬درﺻﺪ‬ ‫‪80PPM‬‬ ‫‪120PPM‬‬ ‫ﻣﻘﺪار‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﻳﻦ ﺑﺘﻦ ﻫﻤﺎن ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎي ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه و اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺎﻻ ﻋﻤﻼً از ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻪ ‪ B19‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ )ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ n‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/35‬و ‪.(0/45‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺳـﻬﻢ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ‪ 55‬درﺻﺪ ﺳﻬﻢ ﻧﺨﻮدي ‪ 20‬درﺻﺪ و ﺑﺎداﻣﻲ را ﻧﻴﺰ ‪ 25‬درﺻﺪ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﻳﻢ و داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮض ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﻢ ﺗﺎ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﻮد ﻛـﻪ در ﻣﺤـﺪوده‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -7‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫اﻟﻚ‬
‫‪0‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ‪٪25‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي ‪٪20‬‬
‫‪5/5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪16/5‬‬ ‫‪27/5‬‬ ‫‪38/5‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪55‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ‪٪55‬‬
‫‪5/5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪16/5‬‬ ‫‪27/5‬‬ ‫‪38/5‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪60/5‬‬ ‫‪71/5‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪3‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪34‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪n=0/45‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪B19‬‬
‫‪105‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪A19‬‬

‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B 19‬ﻗـﺮار دارد و‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0 + 28/5 + 47 + 61/5 + 72/5 + 82/5 + 89 + 94/5‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 4/75‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣــﺪول رﻳــﺰي ﻣﻨﺤﻨــﻲ ‪ B19‬ﻋﺒــﺎرت اﺳــﺖ از ‪ ،4/68‬ﻛــﻪ ﻧــﺸﺎن دﻫﻨــﺪه ﻧﺰدﻳﻜــﻲ آن ﺑــﻪ ‪B19‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n=0/45‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4/99‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫‪= 2/623‬‬
‫‪0/25‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/55‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪2/675 2/652 2/589‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﻘﺪار را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻜﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻫﺪف ﻃﺮح اﺧﺘﻼط‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺎرﮔـﺎه ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓـﺸﺎري ﻻزم ﺑـﺮاي ﻃـﺮح‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺼﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪fcm = 45 + 1/34 × 3/5 + 1/5 = 51/2 MPa‬‬
‫‪fcm = 45 + 2/33 ×3/5 - 4 = 49/2 MPa‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف در ﺣﺪود ‪ 51 Mpa‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ازاد ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ )‪ (1-525‬و ﺻﺪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺷﻦ و وﺟـﻮد روان‬
‫ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬اﮔﺮ از ﻣﻨﺤﻨﻲ اﺻﻼح ﺷﺪه ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ -‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن )‪ (525-C‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﺎﺋﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/47‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔـﺮدد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﻣﺠـﺎز ‪0/45‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻳﻌﻨﻲ ‪ 0/45‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪106‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪ 1-425‬و ‪ 1-325‬ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲرﻓـﺖ‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 0/39‬و ‪) 0/32‬ﺑﺎ ﻓﺮض اﺳﺘﻔﺎده از روان ﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻨﺤﻨﻲ اﺻﻼح ﺷﺪه( ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻳﻮن ﺳﻮﻟﻔﺎت و ﻛﻠﺮﻳﺪ ﻣﻮﺟﻮد در آب و ﺧﺎك ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺑﺘﻨﻲ ﭘـﻴﺶ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﺪاﺑﻴﺮ ﺧﺎﺻﻲ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮض وﺟﻮد آب در ﻣﺠﺎورت ﺑﺘﻦ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻴﺎر ‪ 350‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/55‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ آب آزاد‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و رواﻧﻲ ﺑـﺘﻦ )رده ‪ (S3‬و ﺻـﺪ در ﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ ﻋﻤﻼً از ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آب زﻳﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 215‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺳﻼﻣﭗ ‪ 150‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ(‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 215‬و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/45‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪215‬‬
‫= ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫‪= 478‬‬
‫‪0/45‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻳﺎد ﺑﻮدن ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻘـﺪار آب ﺗﺠﺪﻳـﺪﻧﻈﺮ ﻛـﺮد و ﺑـﻪ ازاء ﻫـﺮ ‪10‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺎزاد ﺑﺮ ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد‬
‫‪ 228‬و ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن در ﺣﺪود ‪ 507‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳـﻘﻒ ﻣﺠـﺎز ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 450‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﻛﺎﻫﺶ ‪ 57‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض ﻛﺎﻫﺶ ‪ 67‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻋﻴﺎر ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 440‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﻣـﻲﺷـﻮد و آب آزاد آن‬
‫‪ 198‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﻣﻘﺪار ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ اوﻟﻴﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ‪13‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ آب و ﺳﻴﻤﺎن ﻻزﻣﺴﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﺣﺪود ‪ 0/45‬درﺻﺪ اﻓﺰودﻧـﻲ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آن ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣـﺪود ‪ 2‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم از آب ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴﺎز را ﻛﻢ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و آب آزاد ‪ 196‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤـﻪ اﻓﺰودﻧـﻲ ﻣـﺼﺮﻓﻲ آب ﻧﻴـﺴﺖ اﻣـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫اﺣﺘﻴﺎط ‪2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از آب ﻛﺴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪107‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻣﻜﺎن ﻣﺼﺮف ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺮي وﺟـﻮد دارد زﻳـﺮا ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ‬
‫‪13‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ آب ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﻧﻲ ﺑﺘﻦ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﺣـﺪود ‪1‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪440 196‬‬ ‫⎞‬
‫‪A SSD = 2/623⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 10⎟ = 1710 kg / m 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/10 1‬‬ ‫⎠‬
‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ درﺷﺖ و رﻳﺰ اﺷﺒﺎع ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ 427/5‬و ‪ 342‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم و ﻣﻘـﺪار ﻣﺎﺳـﻪ اﺷـﺒﺎع‬
‫‪ 940/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺣﺠﻢ ﻛﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 651/93‬ﻟﻴﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺠﻢ ﺷﻦ درﺷﺖ و رﻳﺰ و ﻣﺎﺳـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫‪ 130/39 ،162/98‬و ‪ 358/56‬ﻟﻴﺘﺮ و اوزان اﺷﺒﺎع آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 346 ،436‬و ‪ 928‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ : 10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﺑﺘﻦ‪:‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اول‪:‬‬
‫‪427/5‬‬
‫= ﺷﻦ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 424‬‬
‫‪1 + 0/008‬‬
‫‪342‬‬
‫= ﺷﻦ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 338/5‬‬
‫‪1 + 0/01‬‬
‫‪940/5‬‬
‫= ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 924‬‬
‫‪1/018‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دوم‪:‬‬
‫‪436‬‬
‫= ﺷﻦ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 432/5‬‬
‫‪1 + 0/008‬‬
‫‪346‬‬
‫= ﺷﻦ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 342/5‬‬
‫‪1 + 0/01‬‬
‫‪928‬‬
‫= ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 911/5‬‬
‫‪1/018‬‬
‫‪ = 196 + 3/5 + 3/5 + 16/5 = 219/5 kg/m3‬آب ﻛﻞ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪108‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌ‪‬ﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬

‫‪ρB = 1710 + 196 + 440 + 3 = 2349 kg/m3‬‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط‪:‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺎ ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم اﻓﺰودﻧﻲ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻘـﺪار‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 165‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺪﺳـﺖ آﻳـﺪ و وزن ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﺘﻦ ‪ 2360‬و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ‪ 28‬روزه‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺘﻦ ‪ 48/5‬ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ ﻣﻄﻠﻮﺑﺴﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي و‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪:12‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﻼﻣﭗ ﻋﻠﻲاﻟﻘﺎﻋﺪه ﻣﻲﺗﻮان روان ﻛﻨﻨﺪه را ﻛﻤﺘﺮ ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻣـﺜﻼً آن را ﺑـﻪ‬
‫‪ 1/9‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ ﺗﺎ اﺳﻼﻣﭗ در ﺣﺪود ‪ 150‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ‬
‫در ﻣﺤﺪوده ‪ 5‬درﺻﺪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺰدﻳﻜﻲ زﻳﺎد ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان آن را ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه داﻧﺴﺖ ﻟﺬا ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 0/435‬ﺑﺮﺳـﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘـﺪار آب و ﻳـﺎ‬
‫ﻫﺮ دو از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺜﺎل ﻣﺰﺑﻮر اﮔﺮ ﺳﻴﻤﺎن را ﻫﻤﺎن ‪ 440‬ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻨـﻴﻢ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ آب را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪) 192‬ﺑﺠﺎي ‪ (198‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ﺑـﻪ ﺣـﺪود‬
‫‪ 0/435‬ﻣﻲرﺳﺪ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﺣـﺪود ‪ 2‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم از آب ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ آب ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 190‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﻴﻤﺎن ‪ 440‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ آب ﻣﺠﺪداً اﻓﺰودﻧﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻴﺰان ‪ 2/2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫دﻫﻴﻢ زﻳﺮا آب آزاد ﻃﺮح ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 6‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻛﺎﻫﺶ داده ﺷﺪه اﺳـﺖ و اﻳـﻦ ﻛـﺎﻫﺶ ﻋﻤـﻼً ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺪود ‪ 4‬ﺳﺎﻧﺖ در اﺳـﻼﻣﭗ ﺑـﺘﻦ ﻣﻨﺠـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪار اﺳـﻼﻣﭗ ﺑـﻪ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪130‬‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﻲرﺳﺪ و اﻓﺰاﻳﺶ روان ﻛﻨﻨﺪه ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ‪ 11‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻋﻤﻼً ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1‬درﺻﺪ وزن ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺖ‬
‫و اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ و ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫـﻮاي ﺑـﺘﻦ اﻧـﺪازهﮔﻴـﺮي ﺷـﻮد و‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻻزم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪109‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫اﮔﺮ درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه ﺣﺪود ‪ 1‬درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :13‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺠﺪد ﺑﺘﻦ‪:‬‬

‫⎛‬ ‫‪440 190‬‬ ‫⎞‬
‫‪ASSD = 2/623 ⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 10⎟ = 1726‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/1 1‬‬ ‫⎠‬
‫‪431/5‬‬
‫= ﺷﻦ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 428‬‬
‫‪1/008‬‬
‫‪345‬‬
‫= ﺷﻦ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪=341/5‬‬
‫‪1/01‬‬
‫‪949‬‬
‫= ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪=932‬‬
‫‪1/018‬‬
‫‪ = 190 + 3/5 + 3/5 + 17 = 214 kg/m3‬آب ﻛﻞ‬
‫‪ =1726 + 190 + 440 + 3 = 2359 kg/m3‬وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺠﺎي روش ﻓﻮق از روش ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :14‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﺪد ﺑﺘﻦ و ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن‬

‫ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺠﺪد و دﻗﻴﻖ ﺑﺘﻦ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ‪ 145 :‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ‪ 1/1 :‬درﺻﺪ‬
‫وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻣﺘﺮاﻛﻢ‪ 2350 :‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ‪ 28‬روزه اﺳﺘﻮاﻧﻪاي‪ 51/8 :‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل‬
‫ﻟﺬا ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-5‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ ﺑـﺮاي ﻳـﻚ ﺷـﺎﻟﻮده ﻣـﺴﻠﺢ در ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺣﺎﺷـﻴﻪ ﺧﻠـﻴﺞ‬
‫ﻓﺎرس و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﺎﺣﻞ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛـﻞ‪ ،‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧـﺸﻚ و‬
‫اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌـﺐ ﺑـﺘﻦ ﻣﺘـﺮاﻛﻢ ﺗـﺎزه ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ درﺻـﺪ ﻫـﻮاي‬
‫ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ در ﺑﺘﻦ و ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي زﻳﺮ‪.‬‬
‫ﺿﻤﻨﺎً ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺑﺘﻮﻧﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﺷﻮت )ﻧﺎوه(‪ ،‬ﻓﺮﻏـﻮن و ﺟـﺎم و ﺟﺮﺛﻘﻴـﻞ ﺣﻤـﻞ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪110‬‬

‫رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻳﻚ روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ در دﺳـﺘﺮس اﺳـﺖ و در ﺻـﻮرت ﻟـﺰوم ﺑـﺮاي ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه‬

‫‪20‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬
‫‪400‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪3/12‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪2‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫درﺻﺪ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻛﺎﻫﺶ آب‬ ‫ﻧﻮع روان ﻛﻨﻨﺪه‬
‫وزﻧﻲ‬ ‫اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ‬ ‫‪ 0/3‬ﺗﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ‬ ‫‪1/20‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ـ ﻟﻴﮕﻨﻮﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎت‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ‬

‫‪2/54‬‬ ‫‪2/53‬‬ ‫‪2/52‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬
‫‪3/1‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ و ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬
‫‪111‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬
‫‪25‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪55‬‬
‫)ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ(‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي‬

‫‪3‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫در اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﺸﻜﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﻤﻼً در آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫آﻳﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ رده ﺑﺘﻦ ‪ C20‬در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد و رده ‪ C30‬ﻳﺎ ‪ C35‬ﺑﺮاي‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻓﻌﻼً ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رده ‪ C20‬ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺑـﺮﻳﻢ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣـﺸﻜﻞ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس وﺟﻮد دارد ﺑﻪ وﻳﮋه اﮔﺮ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠـﺎز ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A19‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳـﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ ‪ 45‬درﺻـﺪ‪ ،‬ﺳـﻬﻢ‬
‫ﻧﺨﻮدي ‪ 27/5‬درﺻﺪ و ﺳﻬﻢ ﺑﺎداﻣﻲ ‪ 27/5‬درﺻﺪ و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﻣﻄﻠﻮب‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬

‫‪1/5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪18/5‬‬ ‫‪28/5‬‬ ‫‪40/5‬‬ ‫‪44/5‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪76/5‬‬ ‫‪96/5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪B19‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪n=0/55‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪112‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪A19‬‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺧﻮب و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﺘﻦ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 90‬درﺻﺪ از اﻟﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻋﻤﻼً ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدل ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻬﻢ ﻓﻮق ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/37‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ در ﺣﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A19‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/51‬و ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ n=0/55‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5/24‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪ρ ASSD = 2/532‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح اﺧﺘﻼط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ‪ 20Mpa‬و ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻃﺒﻖ آﺑﺎ ﺣﺎﺷـﻴﻪ‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ‪ 8/5‬ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪fcm = 20+8/5 = 28/5 Mpa‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0/535‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ آن‬
‫‪ 0/45‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻻزم اﺳﺖ از ‪ 0/45‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار درﺻﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﺷـﻦ ‪60‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 2‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن را ﺑﺪﺳـﺖ‬
‫آورداﻣﺎ در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﻴﺶ از ‪ 0/45‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ 5/37‬و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S2‬و رواﻧﻲ ‪ 80‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آب ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴــﺎز ﺑــﻴﻦ ‪ 181‬و ‪ 161‬ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ و ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً در ﺣــﺪود ‪ 168‬اﻧﺘﺨــﺎب ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬زﻳــﺮا درﺻــﺪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎدل ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪113‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪0/55 × 60 + 2 ×0/45 × 25‬‬

‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 38‬‬
‫‪0/55 + 2 ×0/45‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪168‬‬ ‫‪kg‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 373 3‬‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪m‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ از ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ اﺻﻼح در ﻣﻘﺪار آب ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 4‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻟﺬا ﻣﻘﺪار آب آزاد را ﺑﻪ ‪ 172‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻴﻢ و ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻌـﺎدل ‪382‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻘـﺪار از ﺣـﺪاﻗﻞ ‪ 350‬ﺑﻴـﺸﺘﺮ و از ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ‪ 400‬ﻛﻤﺘـﺮ اﺳـﺖ و‬
‫ﻣﺸﻜﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ در ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﻘﺪار ﻫﻮا در اﻳﻦ ﺑﺘﻦ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه و رواﻧﻲ آن ﻣﻌﺎدل ‪ 1/5‬درﺻـﺪ ﻣﻨﻈـﻮر‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد دارﻳﻢ‪:‬‬
‫⎛‬ ‫‪382 172‬‬ ‫⎞‬ ‫‪kg‬‬
‫‪A SSD = 2/532 ⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 15 ⎟ = 1748/5 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/12 1‬‬ ‫⎠‬ ‫‪m‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺨﻠﻮط‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ اﺷﺒﺎع ﺑﺮاﺑﺮ ‪،480/5‬‬
‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي اﺷﺒﺎع ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 481‬و ﻣﺎﺳﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 787‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ و آب ﻛﻞ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و ﺳﭙﺲ آب ﻛﻞ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪480/5‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪= 468/5 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/026‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪481‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G2d‬‬ ‫‪= 468 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/028‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪787‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪= 763/5 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/031‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Wt = 172+12+13+23/5= 220/5 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪114‬‬

‫‪ρ B = 1748/5+382+172= 2302/5 kg/m3‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل اﺣﺠﺎم ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻓﺰودﻧﻲ و روان ﻛﻨﻨﺪه‬

‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺻﺮﻓﺎً رواﻧﻲ را زﻳﺎد ﻛﻨـﻴﻢ ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﻳـﻚ اﻓﺰودﻧـﻲ‬
‫روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ و اﺳﻼﻣﭗ ﻣﻮﺟـﻮد را اﻓـﺰاﻳﺶ دﻫـﻴﻢ و در ﺣـﻞ ﻣﺜـﺎل و اﻋـﺪاد آن‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮي اﻳﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻴﻤﺎن داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻢ‪،‬‬
‫اﻋﺪاد ﻣﺜﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن را ﺗـﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﺠـﺎز آن ﻳﻌﻨـﻲ ‪350‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻴﻢ‪ ،‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ =350×0/45= 157/5 Kg‬ﻣﻘﺪار آب آزاد‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آب ﻣﻮﺟﻮد در اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻘﺪار آب را در ﺣﺪود ‪ 156‬درﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫در اﺑﺘﺪا ﻣﻘﺪار اﻓﺰودﻧﻲ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻘـﺪار آب و ﺳـﻴﻤﺎن )ﺣـﺪود ‪ 8‬درﺻـﺪ( در‬
‫ﺣﺪود ‪ 0/7‬درﺻﺪ وزن ﺳﻴﻤﺎن و ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 2/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از ﻧﻮع ﻟﻴﮕﻨﻮﺳـﻮﻟﻔﻮﻧﺎت )روان ﻛﻨﻨـﺪه‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ( درﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :12‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﻣﻘﺪار درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮا ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧـﻮع اﻓﺰودﻧـﻲ و‬
‫ﺣﺒﺎﺑﺰاﻳﻲ آن در ﺣﺪود ‪ 3‬درﺻﺪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪350 156‬‬ ‫⎞ ‪2/5‬‬
‫‪A SSD = 2/532 ⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 30 −‬‬ ‫‪⎟ = 1772 Kg/m‬‬
‫‪3‬‬

‫⎝‬ ‫‪3/12‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/20‬‬ ‫⎠‬

‫ﻣﻘﺪارﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ و ﻧﺨﻮدي ‪ SSD‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 487/5‬و ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 797‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ‬
‫ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :13‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه‬

‫‪487/5‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪≈ 475 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/026‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪487/5‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G2 d‬‬ ‫‪≈ 474 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/028‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪115‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪797‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪≈ 773 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/031‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Wt = 156+12/5+13/5+24= 206 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :14‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ روان ﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪ρ B = 1772+156+350+2/5= 2280/5 kg/m3‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-6‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﻳـﻚ ﺳـﺎزه ﺑـﺘﻦ ﻣـﺴﻠﺢ )ﺗﻴـﺮ و دال( در ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﺎﺣﻞ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﻫـﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ‬
‫ﻣﻔﺮوض در ﺑﺘﻦ و در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي زﻳﺮ‪.‬‬
‫ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺘﻮﻧﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﺑﺎﻛﺖ و ﺑﺎ ﻓﺮﻏﻮن رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪25‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬
‫‪130‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬
‫‪425‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز )ﺗﻮﺻﻴﻪ(‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺧﻮب‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪kg/cm2‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪350‬‬ ‫‪3/12‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪2‬‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪116‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻛﺎﻫﺶ آب‬ ‫درﺻﺪ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻓﺰودﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 35‬درﺻﺪ‬ ‫‪ 0/4‬ﺗﺎ ‪ 1/2‬درﺻﺪ‬ ‫‪1/07‬‬ ‫ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻼﺗﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ‬

‫‪2/54‬‬ ‫‪2/53‬‬ ‫‪2/52‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪3/1‬‬ ‫‪2/8‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ و ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬
‫‪25‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪55‬‬
‫)ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ(‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪88‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ‬

‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي‬

‫‪3‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫در اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﺸﻜﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﻤﻼً در آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان و ﺳﺎﻳﺮ‬
‫آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ رده ﺑﺘﻦ ‪ C25‬در اﻳـﻦ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣـﺼﺮف ﺷـﻮد و رده ‪C30‬ﻳـﺎ ‪C35‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻓﻌﻼً ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رده ‪ C25‬ﻣـﺴﺌﻠﻪ را ﺑـﻪ ﭘـﻴﺶ ﻣـﻲ ﺑـﺮﻳﻢ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻫﺮﺣﺎل ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺟﻮد را ﺣﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪117‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟـﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑـﺮاي ﺷـﻦ‬
‫ﺑﺎداﻣﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 88‬درﺻﺪ‪ ،‬در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﻤﻼً ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه و ﻧﻮع وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ و رﻳﺨﺘﻦ ﻋﻤﻼً ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ A19‬و ‪ B19‬ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ )ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ n=0/55‬و ‪.(n=0/45‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳـﻬﻢ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ را ﺑﺪﺳـﺖ آورد‪ .‬در اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ‪ 50‬درﺻـﺪ‪ ،‬ﺳـﻬﻢ ﻧﺨـﻮدي ‪ 25‬درﺻـﺪ و ﺑـﺎداﻣﻲ ‪25‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫـﺎ را ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻣـﻲ ﻛﻨـﻴﻢ و ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﺷﻦ‬ ‫اﻟﻚ‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ‪%50‬‬
‫‪n=0/45‬‬ ‫‪n=0/55‬‬ ‫‪A19‬‬ ‫‪B19‬‬ ‫ﻧﺨﻮدي‪%25‬‬ ‫ﺑﺎداﻣﻲ‪%25‬‬ ‫)م‪.‬م‪(.‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪97‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪81‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪78/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪24/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪66‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪15/5‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪58‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪46/5‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪52/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪49‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪34‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪31/5‬‬ ‫‪31/5‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪20/5‬‬ ‫‪20/5‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪5/5‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/15‬‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪118‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﻋﻤﻼً در وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻗﺮار دارد‪ ،‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻨﻴﻢ اﻣﻜﺎن آن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺘـﻮاﻧﻴﻢ ﺳـﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ را ‪ 52/5‬ﻧﻤـﺎﻳﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً از ﺳﻬﻢ ﺷﻦﻫﺎ ﻛﺴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪3 + 34 + 55 + 68/5 + 79/5 + 89 + 94/5 + 98/5‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 5/22‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ B19‬و ‪ A19‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪ 4/69‬و ‪ 5/50‬و ﻣﺪول رﻳﺰي‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5/24‬و ‪ 4/99‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط‬
‫ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﺑﻴﻦ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻗـﺮار دارد و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻣـﻲ ﺗـﻮان آن را ﻛﻤـﻲ‬
‫رﻳﺰﺗﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ و ﺳـﻬﻢ‬
‫آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫‪= 2/53‬‬
‫‪0/5 0/25 0/25‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪2/54 2/53 2/52‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح اﺧﺘﻼط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺘﻦ اﻳـﺮان‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪fcm = 25+9/5 = 34/5 Mpa‬‬
‫اﮔﺮ از روش ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ روش ﺣﺠﻤﻲ )ﺑﺎ ﺑﺘﻮﻧﻴﺮ( و رﺗﺒﻪ ﻛﺎرﮔﺎه‬
‫"ج" ‪ ،‬اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ‪ 5/5‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪fcm = 25+1/34 ×5/5 +1/5 = 33/8 Mpa‬‬
‫‪fcm = 25+2/33 ×5/5 -4/0 = 33/8 Mpa‬‬
‫‪119‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ‪ 34/5‬ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 2‬و ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ آن ﺑﺎ ﺳـﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ‪ 1-325‬و درﺻـﺪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 60‬درﺻﺪ ﺑﺮاي ﺷﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/48‬از ﺷﻜﻞ راﺑﻄﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ـ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ اﻣﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ‪ 0/4‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ 5/22‬و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S3‬و رواﻧﻲ ‪ 130‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ از ﺷﻜﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب ﻛﻢ ‪ 175‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم و ﺑـﺮاي ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ آب زﻳـﺎد‬
‫ﺣﺪود ‪ 200‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ و ﺷﻜﻞ ﺷـﻦﻫـﺎ از‬
‫ﻧﻈﺮ ﭘﻮﻟﻜﻲ و ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدن ﻋﻤﻼً ﻣﻘﺪار آب ‪ 183‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎدل در ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪0/5 × 60 + 2 ×0/5 × 25‬‬
‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 37‬‬
‫‪0/5 + 2 ×0/5‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪183‬‬ ‫‪kg‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 457/5 3‬‬
‫‪0/4‬‬ ‫‪m‬‬

‫ﻋﻤﻼً ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﺳـﻴﻤﺎن از ‪ 350‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ازاء ﻫـﺮ ‪ 10‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺎزاد‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻟﺬا آب ﻻزم در ﺣﺪود ‪ 17‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻳﻌﻨﻲ ‪ 200‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن در ﺣﺪود ‪ 500‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺣﺪود ‪ 75‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﻣﺠﺎز )ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه در آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﺑـﺘﻦ‬
‫در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﻠﻴﺞﻓﺎرس( اﺳﺖ ﻟﺬا ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن ﻋﻤـﻼً ﺑﺎﻳـﺪ ﺣـﺪاﻗﻞ در ﺣـﺪود ‪15‬‬
‫درﺻﺪ از آب و ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺰﺑﻮر را ﻛﺎﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻴﻤﺎن را ﺑﻪ ﺣـﺪود ‪ 425‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم و آب را ﺑـﻪ‬
‫‪ 170‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪120‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﻳﻚ روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﻧﻮع ﻟﻴﮕﻨﻮﺳـﻮﻟﻔﻮﻧﺎت ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ‪ 10‬ﺗـﺎ ‪ 12‬درﺻـﺪ ﻛـﺎﻫﺶ آب را‬
‫ﺑﻮﺟــﻮد ﻣــﻲ آورد ﻟــﺬا در اﻳــﻦ ﻣــﻮرد ﻧﻤــﻲ ﺗﻮاﻧــﺪ ﺑﻜــﺎر رود‪ .‬ﻳــﻚ ﻓــﻮق روان ﻛﻨﻨــﺪه ﭘﻠــﻲ‬
‫ﻛﺮﺑﻮﻛﺴﻴﻼﺗﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ‪ 35‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ آب را ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻟـﺬا ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي آن ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻨﻈــﻮر ﻓــﻮق ﻛــﺎﻣﻼً ﻣﻨﻄﻘــﻲ اﺳــﺖ و اﺣــﺴﺎس ﻣـﻲ ﺷــﻮد در وﻫﻠــﻪ اول ﻣــﻲ ﺗــﻮان از ﺣــﺪود‬
‫‪0/55‬درﺻﺪ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺰﺑﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ آن را اﻓﺰاﻳﺶ‬
‫داد‪ .‬ﻣﻘﺪار اﻓﺰودﻧﻲ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺣﺪود ‪ 2/30‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻤـﻼً در‬
‫ﺣﺪود ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از آن را آب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻌﺎدل آن از آب ﻛﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ از ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آب آزاد‪،‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و رواﻧﻲ آن ﻣﻌﺎدل ‪ 1‬درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣـﻲ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫⎛‬ ‫‪C W‬‬ ‫⎞ ‪A‬‬ ‫⎛‬ ‫⎞‪2/30‬‬
‫‪ASSD =ρASSD⎜1000− − f −Va − d ⎟ =2/53⎜1000− − −10− ⎟ =1727kg 3‬‬
‫‪425 169‬‬
‫⎜‬ ‫‪ρc ρw‬‬ ‫⎠⎟ ‪ρAd‬‬ ‫⎝‬ ‫‪3/12 1‬‬ ‫⎠‪1/07‬‬ ‫‪m‬‬
‫⎝‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ اﺷﺒﺎع ﺣﺪود ‪ ،432‬ﺷﻦ ﻧﺨـﻮدي اﺷـﺒﺎع ‪ 432‬و ﻣﺎﺳـﻪ اﺷـﺒﺎع ‪863‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﺣﺠﻢ ﻧﺎﭼﻴﺰ اﻓﺰودﻧﻲ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﺑﺘﻦ‬

‫‪432‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪≈ 421 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/026‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪432‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪G2d‬‬ ‫‪≈ 420 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/028‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪863‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪≈ 837 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/031‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪121‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪Wt = 168+(432-421)+(432-420)+(863-837)= 217 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬

‫وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﻳﻚ درﺻﺪ ﻫﻮا ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ρ B = 1727+425+170+2/0= 2322 kg/m3‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺜﺎلﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ آنﻫﺎ ﺟﺮم ﻫﺮ ﻳﻚ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-7‬‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺟﺪاول ﺑﺘﻨﻲ ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺑـﺎ ﺑـﺘﻦ ﺣﺒـﺎبدار در‬
‫ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ اﺟـﺰاء آن ﺷـﺎﻣﻞ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬آب‬
‫آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ را ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ و ﻣﻘﺪار ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ذﻳﻞ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﻢ‪ .‬ﺑﺘﻦ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑـﺎ ﺑﺘـﻮﻧﻴﺮ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﻓﺮﻏﻮن ﻳﺎ داﻣﭙﺮ ﺣﻤﻞ و در ﻗﺎﻟﺐ رﻳﺨﺘﻪ و ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻻزم در ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد و‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪25‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻜﻌﺒﻲ ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪s‬‬

‫‪40‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪300‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز )ﺗﻮﺻﻴﻪ(‬

‫ﺧﻮب‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

‫‪4/5‬‬ ‫درﺻﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي‬

‫‪6‬‬ ‫درﺻﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻫﻮاي ﻛﻞ‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪122‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪310 Kg/cm2‬‬ ‫ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪5‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫درﺻﺪ وزﻧﻲ ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻓﺰودﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫‪ 0/2‬ﺗﺎ ‪ 0/1‬درﺻﺪ‬ ‫‪1/01‬‬ ‫ﺣﺒﺎﺑﺰاي ﻣﺎﻳﻊ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺨﻠﻮط‬

‫‪2/514‬‬ ‫‪2/580‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪3/0‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﻛﺎﻣﻼً ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫‪0‬‬ ‫‪100‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اﻟﻚ م‪.‬م‬

‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺨﻠﻮط‬

‫‪3‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﻴﺰ اﺑﺘـﺪا ﻗﺒـﻞ از ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻻزم ﺑـﻪ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﺤـﺪوده‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬
‫‪123‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻫﻤﺎن ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤـﺎي ﺧـﻮب‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑـﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B25‬و ‪) A25‬در ﻧﺎﺣﻴـﻪ ‪ n‬ﺑـﻴﻦ ‪ 0/55‬و ‪ (0/45‬در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ در ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار ﺑﺎ وﺟﻮد ﺣﺒﺎبﻫﺎي رﻳﺰ اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي )اﻟﻚﻫﺎي ‪ 0/3‬و ‪ 0/15‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ( ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻛﻤـﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦﺗـﺮ ﻧﻴـﺰ واﻗـﻊ ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﻼﻣﭗﻫﺎي ﻛﻢ ﻧﻴﺰ رﻳـﺰ ﺑـﻮدن ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣـﺸﻜﻞزا ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ روش‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ )آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ( و ﻳﺎ روشﻫﺎي ﺗﺮﺳﻴﻤﻲ ﻣﻲﺗـﻮان ﺳـﻬﻢ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ را ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫آورد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮﺟـﻮد ﺳـﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ ‪50‬‬
‫درﺻﺪ و ﺳﻬﻢ ﺷﻦ ‪ 50‬درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‬
‫و ﺑﺎ ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و اراﺋﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ‪%50‬‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺨﻠﻮط ‪%50‬‬ ‫اﻟﻚ )م‪.‬م‪(.‬‬
‫‪n=0/45‬‬ ‫‪n=0/55‬‬ ‫‪B25‬‬ ‫‪A25‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪87‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪62‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪67‬‬ ‫‪51‬‬ ‫‪58/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪47/5‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪43‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪49‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪42/5‬‬ ‫‪42/5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪32/5‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪13/5‬‬ ‫‪13/5‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪0/15‬‬

 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪124‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻤﻼً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ را ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﻛـﺎﻫﺶ ﺟﺰﺋـﻲ در ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﺎﺳﻪ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ زﻳﺎد ﺑﻪ ﺧﺸﻦ ﺷﺪن ﻣﺨﻠﻮط ﻛﻤﻚ ﺟﺪي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل ﺑـﺎ‬
‫وﺟﻮد ﻣﻮاد ﺣﺒﺎﺑﺰا ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮط را ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول رﻳﺰي‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪15 + 41/5 + 57/5 + 67/5 + 76 + 86/5 + 95 + 98/5‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 5/38‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B25‬و ‪ A25‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5/06‬و ‪ 5/95‬و ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫‪ n=0/55‬و ‪ n=0/45‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5/65‬و ‪ 5/36‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫ﻃﺒﻖ راﺑﻄﻪ ب‪ 1-‬ﻣﻲﺗﻮان ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ SSD‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﻠﻮط را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳـﻬﻢ و‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ‪ SSD‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫=‬ ‫‪= 2/547‬‬
‫‪p1‬‬ ‫‪p‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪+ 2‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪ρ A1 ρ A 2‬‬ ‫‪2/58 2/514‬‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺿﺮورت ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻃﺮح(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳـﻴﻦﻧﺎﻣـﻪ ﺑـﺘﻦ اﻳـﺮان‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد و ﻳﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺪاول ‪ 1-3‬و ‪ 2-3‬ﻣﻨﺪرج در روش ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻜﻌﺒﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺪول ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣﻜﻌﺒـﻲ ﺑـﻪ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي ﻣﻨـﺪرج در ﻓـﺼﻞ ﺷـﺸﻢ ﺗﻔـﺴﻴﺮ آﺑـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 20N/mm2‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ آﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪125‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪fcm = fc + 8/5 = 20 + 8/5 = 28/5 N/mm2‬‬

‫اﮔﺮ از روش ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ روش ﺳـﻨﺠﺶ ﺣﺠﻤـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﺑﺎ ﺑﺘﻮﻧﻴﺮ از ﺟﺪول ‪ 2-3‬رﺗﺒﻪ ﻛﺎرﮔﺎه از ﻧﻈﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ "ج" ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﻲآﻳـﺪ و‬
‫از ﺟﺪول ‪ 1-3‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨـﺼﻪ ‪ 20N/mm2‬ﻣﻘـﺪار اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﻴـﺎر ‪ 5 N/mm2‬ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ )‪ (1-3‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪fcm = fc + 1/34s+ 1/5 = 20+1/34 × 5 + 1/5 = 28/2 N/mm2‬‬
‫‪fcm = fc + 2/33s -4/0 = 20 ×2/33 × 5 - 4 ≈ 27/7 N/mm2‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ‪ 28/2 N/mm2‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻨﺪرج در آﺑﺎ ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻳـﺪ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪار ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه در آﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫـﺪف ‪28/5 N/mm2‬‬
‫را ﺑﻜﺎر ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎي ﺷﻜﻞ ‪ 1-4‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎبدار ﺑـﺎ ‪ 4/5‬درﺻـﺪ‬
‫ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺣﺪود ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 22‬درﺻﺪ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺎ درﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ ،28/5‬ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن را ﺑﺪﺳﺖ آورد و ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 22‬درﺻﺪ از آن ﻛﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 5‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻼت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ 28‬روزه آن ‪ 270 kg/cm2‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻼت را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺮﺿﻲ ‪ 310‬را ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 325‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻓﺮﺿﻲ ‪ 310-C‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪325-C‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪) 0/42‬ﺑﺎ ﻧﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ‪20‬‬
‫درﺻﺪي ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي( ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛـﻪ از ‪ 0/45‬ﻛﻤﺘـﺮ اﺳـﺖ و ﺑﻜـﺎر‬
‫ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ 5/38‬و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S1‬و رواﻧﻲ ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ از ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 145 kg/m3‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﺷﻜﻞ ‪ 7-4‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 165kg/m3‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪126‬‬

‫ﺷﻜﻞ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي رﻳﺰ و درﺷﺖ ﻣﻘﺪار ‪ 152 kg/m3‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺪود ‪ 16‬ﺗﺎ‬
‫‪ 18‬درﺻﺪ از آب ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﺳﺖ زﻳﺮا ‪4/5‬درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻋﻤﺪي وﺟﻮد دارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آب ﺑـﺘﻦ‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ را ﺣﺪود ‪ 126 kg/m3‬در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴـﺮﻳﻢ‪ .‬درﺻـﺪ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻣﻌـﺎدل در‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪0/5 ×100 + 0/5 ×0‬‬
‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 33‬‬
‫‪0/5 + 2 ×0/5‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ ﻃﺮح‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح ﻳﻌﻨﻲ ‪ 0/42‬و ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 126 kg/m3‬دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪126‬‬
‫= ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫‪≈ 300 kg/m 3‬‬
‫‪0/42‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 300 kg/m3‬را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدن ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳـﻴﻤﺎن و آب آزاد ﻻزم اﺳـﺖ‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ آنﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن در اﻳﻦ ﻣﺜـﺎل داده ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺖ "پ" ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﻧﻮع ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 3/20‬ﻓﺮض ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬درﺻـﺪ‬
‫ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ‪ 6‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺪار ‪ 60‬ﻟﻴﺘﺮ ﻫﻮاي ﻛﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ‬
‫‪ 15‬درﺻﺪ آن ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي ﻣﻲ ﺑﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪C W‬‬ ‫⎞‬ ‫⎛‬ ‫⎞ ‪300 126‬‬ ‫‪kg‬‬
‫‪ASSD = ρASSD ⎜⎜1000− − f − Va ⎟⎟ = 2/547 ⎜1000−‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 60⎟ ≈ 1834 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪ρc ρw‬‬ ‫⎠‬ ‫⎝‬ ‫‪3/20 1‬‬ ‫⎠‬ ‫‪m‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ‪ SSD‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 917‬و ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ‪ SSD‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 917‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورد و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺠﻢ ﻫـﺮ ﻳـﻚ را ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻬﻢﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورد و درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟﺮم آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﺑﺘﻦ‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن ﺿـﺮورت دارد ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪127‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪917‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Gd‬‬ ‫‪≈ 894/5 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/025‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪917‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪≈ 890/5 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/030‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪Wt = 120+ 22/5 + 26/5 =175 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد ‪ 6‬درﺻﺪي ﻣﻔﺮوض در ﺑﺘﻦ ﺟﺮم ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﺘﻦ ﺗـﺎزه ﻣﺘـﺮاﻛﻢ‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ρ B = 1834 +300+126= 2260 kg/m‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن‬

‫ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﺎ ﻛﻨﺘـﺮل رﻃـﻮﺑﺘﻲ و ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻴﻨﻲ از ﻣﺎده ﺣﺒﺎﺑﺰا ﻣﺜﻼ ‪ 0/15‬درﺻﺪ وزن ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ درﺻﺪ‬
‫ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺘﻦ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ‪ ،‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻛﻞ ﺑـﺘﻦ ‪ 4/5‬درﺻـﺪ‪ ،‬ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﺑـﺘﻦ‬
‫ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗـﺎزه ‪ 2300kg/m3‬و ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﺘﻦ )اﺳـﺘﻮاﻧﻪ اي( ‪ 28‬روزه ‪ 32 N/mm2‬ﺣﺎﺻـﻞ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ و ﻇـﺎﻫﺮ ﺑـﺘﻦ از ﻧﻈـﺮ داﻧـﻪﺑﻨـﺪي‪ ،‬ﻧﻤـﺎ و‬
‫ﺗﺮاﻛﻢﭘﺬﻳﺮي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ در ﻣﻮرد داﻧﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﺪاﺷـﺪﮔﻲ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺑﺮﺧﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻘﺪار آب آزاد‪ :‬ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬در ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار وﻗﺘﻲ ﻣﻴﺰان درﺻﺪ ﺣﺒـﺎب‬
‫ﻫﻮا در ﺣﺪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳـﺎدﮔﻲ ﺗﻌـﺪﻳﻞ در ﻣﻘـﺪار آب آزاد را ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫رواﻧﻲ ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺠﺎم داد‪ .‬دراﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮض ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ درﺻﺪ ﻫﻮا ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮﺳﺪ‬
‫آﻳﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺪار آب آزاد وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ رواﻧﻲ ﺑﻪ ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ آب ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان زﻳـﺮ‬
‫دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪ = 126 + 9 = 135 kg/m3‬آب آزاد ⇒ ‪ = 0/3 (40-10) = 9 kg/m3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ آب آزاد‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪128‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﮔﺮ ‪ 1/5‬درﺻﺪ ﻫﻮا در ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲ رﻓﺖ و ﺑﻪ ‪ 6‬درﺻﺪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب‬
‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 6‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺖ و اﻳﻦ ﻣﻘﺪار در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﻴﻦ ‪ 6/5‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻟﻴﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ اﮔﺮ ﻣﻘﺪار آب ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 127‬ﺗﺎ ‪ 129‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑـﺎﻻ رود‪ ،‬ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ج‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ :‬در ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑـﺪون ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ درﺻـﺪ‬
‫ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺪﻳﻠﻲ را در ‪ W/C‬ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻧﻴﺎز ﻣـﺎ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ 32N/mm2‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑـﺎ ‪ 28/5 N/mm2‬ﻓﺎﺻـﻠﻪ دارد‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ‪ ،‬ﻛﻤﺒـﻮد ‪1/5‬‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮا در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ‪6‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺣﺘﻤﺎﻻً در ﺣﺪود ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 7/5‬درﺻﺪ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ )ﺣﺪود ‪.(2N/mm2‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻮارد را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 30 N/mm2‬ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ )ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ .(0/42‬اﮔﺮ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻧـﺴﺒﺖ آب‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫⎞‪⎛W‬‬ ‫⎞ ‪⎛ 30 − 28/5‬‬
‫⎜‪⎜ ⎟ = 0/42 + 0/42‬‬ ‫‪⎟ = 0/44‬‬
‫‪⎝ C ⎠n‬‬ ‫⎠ ‪⎝ 28/5‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن‪ 300kg/m3‬را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺒـﺮﻳﻢ و ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ‪ 0/44‬و ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ‪ 0/45‬ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻤـﻼً ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 0/44‬در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﺤﺚ ﻗﺒﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ اﻣﻜﺎن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار آب و رواﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﻪ ﻗـﻮت‬
‫ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ آب ﺑﻪ ﺣﺪ ‪ 132‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫د‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺪار ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻋﻴﺎر ﺳﻴﻤﺎن وﺟﻮد ﻧﺪارد و‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎن ‪ 300kg/m3‬ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫ه ‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ ، SSD‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ‪ :‬ﺑﺎ ﻓﺮض ﻫﻤﺎن ‪6‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻻزم در‬
‫ﺑﺘﻦ و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻘﺪار آب و رﺳﺎﻧﻴﺪن آن ﺑﻪ ﻣﻴـﺰان ‪ 132kg/m3‬ﻣـﻲ ﺗـﻮان ﻣﻘـﺪار ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪300 132‬‬ ‫⎞‬
‫‪A SSD = 2/547⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 60⎟ = 1804 kg / m 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/2 1‬‬ ‫⎠‬
‫‪3‬‬
‫‪GSSD =902 Kg/m‬‬ ‫و‬ ‫‪SSSD =902 Kg/m3‬‬
‫ﭘﺲ‬
‫‪ρ B = 2236 kg/m3‬‬
‫‪129‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫و‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد‪ :‬ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 6‬درﺻﺪ ﻫﻮا‪ 4/5 ،‬درﺻﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﻼ‬
‫ﺑﺠﺎي ‪4/5‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي‪3 ،‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻣﺼﺮف اﻓﺰودﻧﻲ ﺣﺒﺎبزا ﺳﻌﻲ ﻧﻤﻮد ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑـﻪ ‪35‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺮ ﻣﺼﺮف اﻳﻦ اﻓﺰودﻧﻲ ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ‪ 1/5‬درﺻـﺪ در ﻫـﻮاي اﻳـﻦ ﺑـﺘﻦ ﻣﻌﻤـﻮﻻً در‬
‫ﺣﺪود ‪ 35‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم اﻓﺰاﻳﺶ در ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫‪ 2260‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2300Kg/m3‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺣﺘﻤـﺎل‬
‫ﻣﻲرود ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ درﺻﺪ ﻫﻮا‪ ،‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﮔﺮدد‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺑـﺎ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ رواﻧﻲ‪ ،‬درﺻﺪ ﻫﻮا ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲرود )ﺻﺮﻓﺎً در ﺑـﺘﻦ ﺣﺒـﺎبدار(‪ .‬ﻫـﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫درﺻﺪ ﺣﺒﺎب ﻫﻮاي ﻋﻤﺪي در ﺑﺘﻦ ﻧﻴﺰ در ﻣﺠﻤﻮع ﻛﺎرآﻳﻲ و رواﻧﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮرﻛﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺑﺘﻦ ﺣﺒﺎﺑﺪار اﻣﺮي دﺷﻮار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-8‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ دﻳﻮاره و ﭘﺎﻳﻪ ﭘﻞ ﺑـﺮ روي ﻳـﻚ رودﺧﺎﻧـﻪ آب‬
‫ﺷﻮردر ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮدﺳﻴﺮ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ اﺟﺰاء آن ﺷـﺎﻣﻞ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ‪،‬‬
‫آب آزاد‪ ،‬آب ﻛﻞ‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟـﺮم ﻣﺨـﺼﻮص‬
‫ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه و ﺑﺎ درﺻﺪ ﻫـﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ )ﻏﻴـﺮ ﻋﻤـﺪي( ﻣﻌﻤـﻮل ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫دادهﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل‪ .‬ﺑﺘﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در اﺟﺮا ﺑﺎ ﺗﺮاك ﻣﻴﻜﺴﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺣﻤﻞ و ﺳﭙﺲ‬
‫ﺑﺎ ﭘﻤﭗ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن‪ ،‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻻزم در ﻃﺮح ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫اوﻟﻴﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد و ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪30‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬
‫‪125‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي دوام‬
‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﺠﺎز‬
‫‪450‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﺠﺎز‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮب‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪130‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪kg/cm2‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪440‬‬ ‫‪3/07‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ‪1-425‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫درﺻﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﻣﺎده اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮع ﻣﺎده ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪6‬‬ ‫‪2/27‬‬ ‫دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺰودﻧﻲ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه‬

‫درﺻﺪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺪرت ﻛﺎﻫﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ‬

‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬
‫وزن ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫آب )‪(%‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻊ‬

‫‪1/2-0/4‬‬ ‫‪12-24‬‬ ‫‪1/18‬‬ ‫ﻓﺮم آﻟﺪﺋﻴﺪ ﻧﻔﺘﺎﻟﻴﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﺗﻪ‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ‬

‫‪2/745‬‬ ‫‪2/695‬‬ ‫‪2/705‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬

‫‪1/4‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬

‫ﻛﺎﻣﻼً ﮔﺮد ﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬

‫ـ‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ‬

‫ـ‬ ‫‪14‬‬ ‫‪17‬‬ ‫درﺻﺪ ﭘﻮﻟﻜﻲ‬

‫ـ‬ ‫‪15‬‬ ‫‪13‬‬ ‫درﺻﺪ ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ‬

‫‪131‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫اﻟﻚ‬
‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬
‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ درﺷﺖ‬

‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬

‫‪7‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﻌﻴﻴﻦ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲروﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط دﻟﺨﻮاه‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ اﻳﻦ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﻤﻼً ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑـﺮ روي‬
‫اﻟﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه واﻗﻌﻲ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ اﻣـﺎ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي در ﺑﺘﻦ ﻫﻤﺎن ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺳـﺮاغ ﺷـﻜﻞ ‪3-4‬‬
‫ﻣﻲروﻳﻢ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎ و ﭘﻤﭙﻲ ﺑﻮدن ﺑﺘﻦ در ﺑﻴﻦ‬
‫‪ A19‬و ‪ B19‬ﻗﺮار دارد اﻣﺎ در ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ رﻳﺰ داﻧـﻪ ﻛـﺮدن زﻳـﺎد و ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B19‬ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد؛ اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﻧﻴﻤﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬و ﺑﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ‪ n‬ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪ 0/5‬و ‪ 0/4‬واﻗﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﺳﻴﻤﺎن ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎد در اﻳﻦ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دودة ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻓﺖ ﺧﻤﻴﺮيﺗﺮي را‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد آورد و رﻳﺰ ﻛﺮدن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰاﺣﻤﺖﻫـﺎﻳﻲ را در ﭘﻤـﭗ ﻛـﺮدن ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫آورد ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ رواﻧﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﻳﺎﻋﺚ ﺟﻤﻊﺷﺪﮔﻲﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪﺗﺮي )ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺎ وﺟﻮد دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ( ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻟﺬا داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ زﻳﺎد ﺑﻪ ‪ B19‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨـﻴﻦ ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﺳـﻬﻢ ﺷـﻦ‬
‫ﻧﺨﻮدي در ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺳﻬﻢﻫﺎي اوﻟﻴـﻪ را ﺑـﻪ‬
‫ﻗﺮار ذﻳﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ را ﺑـﺎ ﻣﺤـﺪوده ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪132‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﻦ دو ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B19‬و ‪ A19‬و ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ n=0/5‬و ‪ n=0/4‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -7‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﺷﻦ‬ ‫اﻟﻚ‬

‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ‪%50‬‬
‫‪n=0/4‬‬ ‫‪n=0/5‬‬ ‫‪B19‬‬ ‫‪A19‬‬ ‫ﻧﺨﻮدي ‪%20‬‬ ‫ﺑﺎداﻣﻲ ‪%30‬‬ ‫)م‪.‬م‪(.‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪98/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪28/5‬‬ ‫‪19‬‬

‫‪83‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪12/5‬‬

‫‪73‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪62‬‬ ‫‪67/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪9/5‬‬

‫‪60‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪53/5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫‪6/35‬‬

‫‪52‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4/75‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2/38‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪22/5‬‬ ‫‪22/5‬‬ ‫‪1/19‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪0/6‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪0/3‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫‪0/15‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﻧﻴﻤﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ )‪ (1‬ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه اﺳﻤﻲ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه واﻗﻌﻲ ‪ 25‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ‬
‫ﺑﻮد در ﻣﻮرد اﻟﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻋـﺪد ‪ 100‬درﺻـﺪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﻤـﻲآﻳـﺪ و از اﻳـﻦ ﻧﻈـﺮ ﻣـﺸﻜﻠﻲ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد اﻟﻚﻫﺎي ‪ 9/5‬و ‪ 4/75‬ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط اﻧﺪﻛﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺗـﺮ از ﻣﻨﺤﻨـﻲ‬
‫‪ n=0/5‬ﻗﺮار دارد ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ دارﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول رﻳﺰي‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺪول ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ ﺳـﻬﻢﻫـﺎي ﻓـﻮق‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪1/5 + 32/5 + 54 + 65 + 77/5 + 87/5 + 92/5 + 96/5‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 5 /07‬‬
‫‪100‬‬
‫‪133‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ B19‬و ‪ A19‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 4/69‬و ‪ 5/50‬و ﻣﺪول رﻳﺰي دو ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﻄﻠـﻮب‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 5/11‬و ‪ 4/84‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬
‫و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ )ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص( و ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻃﺒﻖ راﺑﻄـﻪ ب‪-‬‬
‫‪ 1‬ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ SSD‬ﻣﺨﻠﻮط را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 2/723‬‬
‫‪SSD‬‬
‫‪p1‬‬ ‫‪p2‬‬ ‫‪p3‬‬ ‫‪p4‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/2‬‬ ‫‪0/5‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪ρA‬‬‫‪1‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ρA‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪2/705 2/695 2/745‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح(‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺸﺨﺺ ﺑـﻮدن اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﻴـﺎر از رواﺑـﻂ )‪ (1-3‬و )‪ (2-3‬ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻓـﺸﺎري‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺘﻮان آن را ﺑﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺮوژه و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻣﻲﺗﻮان از ﺟـﺪول ‪-3‬‬
‫‪ 1‬و ‪ 2-3‬ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫‪fcm = fc + 1/34s + 1/5 = 30 + 1/34 × 5 + 1/5 = 38/2 N/mm‬‬
‫‪fcm = fc + 2/33s -4/0 = 30 ×2/33 × 5 - 4/0- = 37/65 N/mm2‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﻳﻌﻨـﻲ ‪ 38/2‬را در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﻜﺎر ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬

‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺑﺪون ﻣﺼﺮف ﻓـﻮق روان ﻛﻨﻨـﺪه ﺟـﺎﻳﺰ ﻧﻴـﺴﺖ ﻟـﺬا از‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻼت اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺳـﻴﻤﺎن ﻣﻮﺟـﻮد ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻣـﻼت‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎن ﻧﻮع ‪ 1-425‬از ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ 425‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ درﺷـﺖ ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻴﺰ ﮔﻮﺷﻪ و ﺻﺪ درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪ 425-C‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ‪ 2-4‬و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫـﺪف ‪ 38/2 N/mm2‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن در‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪134‬‬

‫ﺣﺪود ‪ 0/515‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬دادهﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد ﺣـﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠـﺎز ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن ‪0/45‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ ﻟﺬا ﻧﻤﻲﺗﻮان از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﺠﺎوز ﻧﻤـﻮد و ﻻزم اﺳـﺖ ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫‪ 0/45‬ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻜﺎر رود‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷـﻮد در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ از‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ 1-4‬و ‪ 2-4‬ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﺪول رﻳﺰي‪ ،‬ﺣﺪود اﺳـﻼﻣﭗ و ردهﺑﻨـﺪي آن ﻣـﻲﺗـﻮان ﻣﻘـﺪار آب آزاد را از دو‬
‫ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬و ‪ 7-4‬ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ و ﺑﺎﻓﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﻣﻘـﺪار‬
‫آب آزاد ﻃﺮح را ﺣﺪس زد‪.‬‬
‫از ﺷﻜﻞ ‪ 6-4‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻣﺪول رﻳﺰي ‪ 5/07‬و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪) S3‬رواﻧﻲ ‪ 125‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ( ﻣﻘـﺪار‬
‫آب آزاد ‪ 180‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬از ﺷﻜﻞ ‪ 7-4‬ﻣﻘﺪار آب ازاد ‪ 200‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدل درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪0/5 ×100 + 2 ×0/5 ×0‬‬
‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 29‬‬
‫‪0/5 + 2 ×0/5‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻌﻼً ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف روان ﻛﻨﻨﺪه و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴـﺮﻳﻢ ﻣﻘـﺪار‬
‫آب آزاد در ﺣﺪود ‪ 187‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً اﺻﻼح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ )ﺳﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ(‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪187‬‬
‫= ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﺎدل‬ ‫‪= 415‬‬
‫‪0/45‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪار از ‪ 450 Kg/m3‬ﻣﺠﺎز ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺟﻤﻊ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴﺲ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 450‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﺎدل و از آن ﺟﺎ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 0/515‬ﺑﻮد و ﺑﺪون ﺣﺒﺎﺑﺰا در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮدﺳﻴﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ؛ ﭘﺲ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 2-4‬روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ‪ k=1‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻳـﻦ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺣـﺎﻛﻢ ﻧﺒـﻮد‬
‫ﺿﺮﻳﺐ دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﻳﻌﻨﻲ ‪ k‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪k.M+C= 415‬‬
‫ﻣﻘﺪار دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ‪ 6‬درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﺻﺪ دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫‪135‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪ M‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪C‬‬
‫‪M 6‬‬
‫‪C = 100- 6 = 94‬‬ ‫⇒‬ ‫‪= = %6/38‬‬
‫‪C 94‬‬
‫‪C + ٪ 6/38 C = 415‬‬ ‫⇒‬ ‫‪C =390 Kg/m3‬‬ ‫و‬ ‫‪M = 25 Kg/m3‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ از ‪ 450 Kg/m3‬ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ﺑـﻪ ذﻛـﺮ اﺳـﺖ در ﺗﻌﻴـﻴﻦ و‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ از ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮر ‪ k‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳـﻦ ﻓـﺎﻛﺘﻮر‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ آب ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬از آن ﺟﺎ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪار از ‪ 350‬ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺣﺎوي دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ 10‬و ‪ 20‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم آب را‬
‫ﺑﺪان اﻓﺰود؛ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار آب ‪ 217‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ ﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪار ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌـﺎدل ‪482‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اﮔﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻓﻮق ﺗﻜﺮار ﮔﺮدد ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 453‬و ﻣﻘـﺪار دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ ‪29‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﻛﺎﻫﺶ داد ﺿﻤﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺳﻘﻒ ﻣﺠﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻧﻴﺰ زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ درﺑﺘﻦ ﭘﻤﭙﻲ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﺣﺎوي دوده ﺳﻴﻠﻴﺲ‪ ،‬زﻳـﺎد و ﺑـﻴﺶ‬
‫از ﺣﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آن را ﺑﻪ ‪) 400 Kg/m3‬ﺑـﺎ دوده ﺳـﻴﻠﻴﺲ( ﻣﺤـﺪود ﻧﻤـﻮد‪ .‬در اﻳـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺼﺮف ﻛﺎﻫﻨﺪه آب ﺿـﺮورت دارد ﺗـﺎ ﺑﺘـﻮان آب آزاد ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز و ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ را‬
‫ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﮔﺮ ﺟﻤﻊ ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ‪ 400‬ﺑﺎﺷـﺪ ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 376‬و دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ ‪24‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 17‬درﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ آب دارﻳﻢ و ﻓﻌﻼً ﻣﻘـﺪار ‪0/75‬‬
‫درﺻﺪ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه )ﻣﻌﺎدل ‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮ( را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪار آب آزاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد‬
‫ﻓﻮق ‪ 180‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ در ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻴﺎر ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و آب آزاد و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺪار‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻫـﻮاي ﺑـﺘﻦ‬
‫)ﻋﻤﺪي ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي( دارﻳﻢ‪ .‬درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻏﻴﺮ ﻋﻤﺪي )ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ( را در ﺑﺘﻦ ﻧﺴﺒﺘﺎً روان ﻓﻌـﻼً‬
‫‪ 1/25‬درﺻﺪ )‪ 12/5‬ﻟﻴﺘﺮ در ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ( در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ و اﮔﺮ ﺣﺠﻢ روان ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺰ ‪ 2/5‬ﻟﻴﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ دارﻳﻢ‪:‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪136‬‬

‫⎛‬ ‫‪C W‬‬ ‫⎞‬ ‫⎛‬ ‫⎞ ‪376 24 180‬‬

‫‪ASSD = ρASSD ⎜⎜1000− − f − Va ⎟⎟ = 2/723⎜1000−‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− −15⎟ ≈1830‬‬
‫⎝‬ ‫‪ρc ρw‬‬ ‫⎠‬ ‫⎝‬ ‫‪3/07 2/27 1‬‬ ‫⎠‬

‫‪G1SSD = 549 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ‪SSD‬‬

‫‪G2SSD = 366 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺷﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪SSD‬‬
‫‪SSSD = 915 Kg/m3‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﺎﺳﻪ ‪SSD‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ‬

‫ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن ﺿـﺮورت دارد ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪549‬‬
‫= ‪G1d‬‬ ‫‪≈ 543 kg / m 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺑﺎداﻣﻲ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1 + 0/011‬‬
‫‪366‬‬
‫= ‪G2d‬‬ ‫‪= 361/5 kg / m 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﻧﺨﻮدي ﺧﺸﻚ‬
‫‪1 + 0/012‬‬
‫‪915‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪≈ 902/5 kg / m 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1 + 0/014‬‬
‫‪Wt = 180+ 6+ 3/5 + 12/5= 203 kg/m3‬‬
‫اﻳﻦ آب ﺣﺎوي آب اﻓﺰودﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﺣﺪود ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم از آن ﻛﺴﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺮم ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬

‫‪ρ B = 1830+400+180+2= 2412 kg/m3‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :11‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن‬

‫ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠﻮط آزﻣﻮن ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴﻪ‪ ،‬اﺳﻼﻣﭗ ﺑـﺘﻦ ﭘـﺲ از‬
‫‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ و درﺻﺪ ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ‪ 0/8‬درﺻﺪ و وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑـﺘﻦ ﺗـﺎزه‬
‫‪ 2430‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺘﻦ از اﻧﺴﺠﺎم و ﺧﻤﻴﺮي ﺑﻮدن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑـﻮد و‬
‫آب اﻧﺪاﺧﺘﮕﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ وﻟﻲ ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ آن ﺑﺮاي ﭘﻤﭗ ﻛﺮدن ﻛﻤﻲ زﻳـﺎد ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲرﺳـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ 28‬روزه اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ﺑﺘﻦ ‪ 47/5 N/mm2‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺒـﻖ ﭘﻴﻮﺳـﺖ‬
‫ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻻزم اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪137‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﺸﻜﻞ آب اﻧﺪاﺧﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و ﺧﺸﻦ ﺑﻮدن ﺗﻐﻴﻴﺮي در داﻧﻪﺑﻨـﺪي‬
‫ﻧﻴﺎز ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺰﺋﻲ ﭼﺴﺒﻨﺎﻛﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﻴـﺎر ﻧـﺴﺒﺘﺎً زﻳـﺎد ﻣـﻮاد ﺳـﻴﻤﺎﻧﻲ و وﺟـﻮد دوده‬
‫ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻘﺪار آب آزاد‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ اﺳﻼﻣﭗ ‪ 125‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ دارﻳـﻢ‪ .‬ﻧﻤـﻲ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ آب را زﻳـﺎد ﻛﻨـﻴﻢ زﻳـﺮا ﻣـﻮاد‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ‪ 400‬اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ روان ﻛﻨﻨﺪه را اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ و آن را ﺑـﻪ ﺳـﻄﺢ ‪ 1‬درﺻـﺪ‬
‫)‪ 4‬ﻛﻴﻠﻮ( ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ = 180 + 7 = 187 kg/m3‬آب آزاد ⇒ ‪ = 0/2 (125-90) = 7 kg/m3‬ﺗﻐﻴﻴﺮ آب آزاد‬
‫ج‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ‪ : W/C‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻧﻤﻲﺗﻮان در ‪ W/C‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺮد زﻳﺮا ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ‪ W/C‬ﻃـﺮح‪،‬‬
‫دوام ﺑﻮده اﺳﺖ و ﭼﻮن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫د‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ‪ :‬ﭼﻮن آب ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪاﺷـﺘﻪ و ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴﺴﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ه ‪ :‬ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬و ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞ و ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ‪:‬‬
‫ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ را ﻫﻤﺎن ‪0/8‬درﺻﺪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺿﻤﻦ اﻳـﻦ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺴﺘﻴﻢ آن را در ﺣـﺪود ‪0/75‬‬
‫درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮدن ﺣﺠﻢ ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻋﻤﻼً ﻫﻤﺎن ‪ 10‬ﻟﻴﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫⎛‬ ‫‪376 24 180‬‬ ‫⎞‬
‫‪A SSD = 2/723⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 10⎟ = 1856 kg / m 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/07 2/27 1‬‬ ‫⎠‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪G1SSD =557 Kg/m‬‬ ‫‪G2SSD =371 Kg/m‬‬ ‫‪SSSD = 928 Kg/m3‬‬

‫ﭘﺲ‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪G1d =551 kg/m‬‬ ‫‪G2d = 366/5 kg/m‬‬ ‫‪Sd = 915 kg/m‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Wt = 180+6+4/5+13 = 203/5Kg/m‬‬
‫‪ρ B = 1856+400+2+180 = 2438 kg/m3‬‬
‫از آب ﻛﻞ ﺣﺪود ‪ 2/5‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد آب در ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺴﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫و‪ :‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﺣﺎﺻﻠﻪ ‪ 0/8‬درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻗﺎﺑـﻞ ﻗﺒـﻮل ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺮم ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳـﺖ‬
‫زﻳﺮا ﻫﻮاي ﺑﺘﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ ﺣﺘﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺘﻦ ﺗـﺎ ﺣـﺪ ‪ 1‬درﺻـﺪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻣﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪138‬‬

‫در ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛـﻪ ﺳـﻴﻤﺎن و دوده ﺳﻴﻠﻴـﺴﻲ و ﭼﮕـﺎﻟﻲ ذرات آنﻫـﺎ را‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ SSD‬ﻗـﺮار دﻫـﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﻣﺠﻤـﻮع‬
‫ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ذرات آنﻫﺎ )ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﺖ اﻳﻦ دو در‬
‫ﻣﻮاد ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ( در راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ذرات ﻣـﻮاد‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ دارﻳﻢ )ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ 4-5-4‬اﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎ(‪:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ‪ρB‬‬ ‫=‬ ‫‪= 3 /006 ≈ 3/01‬‬
‫‪p C p M 0/94 0/06‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪ρ C ρ M 3/07 2/27‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﻜﺎر ﺑﺮدن ﻣﻘﺪار ‪ 3/01‬ﻋﻤﻼً ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨـﺪاﻧﻲ در ﺣـﻞ ﻣﺜـﺎل ﺣﺎﺻـﻞ ﻧﻤـﻲﺷـﻮد و‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺐ و ﮔﺮد ﻛﺮدن اﻋﺪاد ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-9‬‬
‫ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﻪ و دﻳﻮاره و ﺳﻘﻒ ﻋﺮﺷﻪ ﻳﻚ ﭘﻞ اﺳﻴﺐ دﻳﺪه ﺑـﺎ روش‬
‫ﺑﺘﻦﭘﺎﺷﻲ در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻌﺘﺪل ﻣﻮرد ﻧﻴـﺎز اﺳـﺖ و ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛـﻞ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣـﺪاﻛﺜﺮ‬
‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ در ﺑﺘﻦ و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي زﻳﺮ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش ﺑﺘﻦﭘﺎﺷﻲ از ﻧﻮع ﺗﺮ )ﻣﺮﻃﻮب( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻦ در ﻳﻚ ﺑﺘـﻮﻧﻴﺮ ﻣﺨـﺼﻮص ﺑـﺎ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫وزﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و ﺳﺮﻳﻌﺎً در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﺎﺷﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪30‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 28‬روزه ‪fc‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪S‬‬

‫‪70‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﭘﺲ از ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‬

‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬

‫‪9/5‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻣﺠﺎز ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬

‫‪375‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪550‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬

‫‪139‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮب‬ ‫ﻧﻤﺎي ﻻزم‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ 28‬روزه ‪kg/cm2‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬

‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﺳﺮﺑﺎرهاي‬
‫‪340‬‬ ‫‪3/00‬‬
‫ﺿﺪ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫درﺻﺪ‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ‬
‫ﻋﺪد‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫درﺻﺪ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب‬ ‫ﻧﻮع‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬ ‫ذرات‬
‫ﺳﺎﻳﺶ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪﮔﻲ‬ ‫ﭘﻮﻟﻜﻲ‬ ‫آب )درﺻﺪ(‬ ‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﺎدل‬ ‫)‪(SSD‬‬

‫ﻧﻴﻤﻪ‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬

‫‪23‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫‪2/68‬‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻪ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫‪2/0‬‬ ‫‪2/55‬‬
‫درﺷﺖ‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪2/58‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺠﻤﻌﻲ( ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫اﻟﻚ‬

‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ‬
‫‪5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ‬
‫‪20‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﻣﺠﺎز ‪ 9/5‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻮﺟﻮد ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ ﻣـﻲﺗـﻮان از‬
‫ﺷﻦ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮاي ﭘﺎﺷـﻴﺪن ﺑـﺘﻦ ﺑـﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨـﻲ ‪ B9/5‬و‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪140‬‬

‫‪ C9/5‬و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﭘـﺲزدﮔـﻲ )ﺑﺮﮔـﺸﺖ و ﻛﻤﺎﻧـﻪ ﻛـﺮدن( ﻛﻤﺘـﺮي‬
‫ﺑﻮﺟﻮد آورد‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﮔـﺮ ﺻـﺪ در ﺻـﺪ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ از ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫درﺷﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﺮ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب دﺳﺖ ﻳﺎﻓـﺖ و ﻣـﺼﺮف ﺷـﻦ رﻳـﺰ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ ﻧﺪارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد داﻧﻪﺑﻨﺪي و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي‬
‫ﺷﻦ رﻳﺰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ را ‪ 25‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳـﻬﻢ ﻣﺎﺳـﻪ درﺷـﺖ را ‪ 60‬درﺻـﺪ و‬
‫ﺳﻬﻢ ﺷﻦ رﻳﺰ را ﻧﻴﺰ ‪ 15‬درﺻﺪ درﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ و داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﻢ و آن‬
‫را ﺑﺎ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫اﻟﻚ )م‪.‬م(‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﺷﻦ رﻳﺰ ‪٪25‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪39‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ ‪٪60‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪7/5‬‬ ‫‪10/5‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ ‪٪15‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪16/5‬‬ ‫‪28/5‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪6‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪74‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ‪B9/5‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اﻟﻚ ‪ 4/75‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻛﻤﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را‬
‫دارﻳﻢ و در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺗﻮان ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ را ‪ 2/5‬درﺻﺪ ﻛﻢ ﻧﻤﻮد و در ﻋﻮض ﺑﻪ ﺳﻬﻢ‬
‫ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﻴﻢ اﻣﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻬﻢ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه را ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻬﻢﻫﺎق ﻓﻮق ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪27 + 46 + 60 + 71/5 + 83/5 + 94‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 3/82‬‬
‫‪100‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ B 9/5‬و‪ C 9/5‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 3/92‬و ‪ 3/27‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ و‬
‫دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻨﺤﻨﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ‪ B 9/5‬دارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪141‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫‪1‬‬
‫= ‪ρ ASSD‬‬ ‫‪= 2/586‬‬
‫‪0/25 0/6 0/15‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪2/68 2/55 2/58‬‬
‫درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار رواﺑـﻂ زﻳـﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد ﻛﻪ در ﺣﺪود ‪ 37 MPa‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪fcm = 30 + 1/34 × 4/0 + 1/5 =36/9 MPa‬‬
‫‪fcm = 30 + 2/33 × 4 – 4 = 35/3 MPa‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب آزاد ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺰﺑﻮر‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 325‬ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲرود و ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ‪ 75‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﻦ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ وزﻧﻲ دو ﻣﻨﺤﻨﻲ )‪ (325-C‬و )‪ (325-R‬ﻣﻘﺪار ﻧـﺴﺒﺖ‬
‫آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/46‬از ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﺰﺑﻮر ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ‪ ،‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠـﺎز‬
‫ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/45‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬
‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺨﻠﻮط ‪ 3/82‬و رده اﺳﻼﻣﭗ ‪ S2‬ﺑـﺎ رواﻧـﻲ ‪ 70‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬درﺻـﺪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪0/25 × 0/75 + 2 × 0/75 × 0‬‬
‫= ‪an‬‬ ‫‪≈ 11‬‬
‫‪0/25 + 2 × 0/75‬‬
‫ﻋﻤﻼً ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ در ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺪار آب ﺑﺮاي ﺻﺪ درﺻـﺪ ﮔﺮدﮔﻮﺷـﻪ‬
‫‪ 202‬و ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﻼ ﺗﻴﺰﮔﻮﺷﻪ ‪ 227‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻋﻤﻼً در ﺣﺪود ‪ 205‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب آزاد ‪ 205‬و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/45‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪142‬‬

‫‪205‬‬
‫= ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫‪= 455 kg‬‬
‫‪0/45‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن از ‪ 350‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻋﻤـﻼً ﺣـﺪود ‪ 15‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم آب ﺑـﻪ آب‬
‫ﻓﻮق اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻪ ‪ 220kg‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺳﻴﻤﺎن آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 490 kg/m3‬ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن از ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز ﻛﻤﺘﺮ و از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺠﺎز ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﻜﻠﻲ‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ روان ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن را ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﺑﺘﻦ‬

‫درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ )ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ( در ﺣـﺪود ‪ 3‬درﺻـﺪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣـﻲﺷـﻮد و ﻣﻘـﺪار‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪SSD‬‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫⎛‬ ‫‪490 220‬‬ ‫⎞‬
‫‪A SSD = 2/586⎜1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 30⎟ = 1517 kg / m 3‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ اول‪:‬‬
‫⎝‬ ‫‪3/00 1‬‬ ‫⎠‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻘﺪار ﺷـﻦ رﻳـﺰ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 379‬و ﻣﻘـﺪار ﻣﺎﺳـﻪ درﺷـﺖ ‪ 910‬و ﻣﺎﺳـﻪ رﻳـﺰ ‪228‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم )ﺑﺼﻮرت ‪ (SSD‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻟﺖ دوم‪ :‬اﮔﺮ راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻤﻲ ﺑﻜﺎر رود‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺣﺠﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ‪ 586/65‬ﻟﻴﺘﺮ و ﺟﺮم اﺷﺒﺎع ﺑﺎ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺣﺠﻤﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ و ﭼﮕـﺎﻟﻲ آنﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‬
‫‪ 898 ،393‬و ‪ 226‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ : 9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و آب ﻛﻞّ ﺑﺘﻦ‪:‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ دوم ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪393‬‬
‫= ﺷﻦ رﻳﺰ‬ ‫‪= 388/5‬‬
‫‪1 + 0/011‬‬
‫ﺧﺸﻚ‬
‫‪898‬‬
‫= ﻣﺎﺳﻪ درﺷﺖ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪= 880/5‬‬
‫‪1 + 0/02‬‬
‫‪226‬‬
‫= ﻣﺎﺳﻪ رﻳﺰ ﺧﺸﻚ‬ ‫‪=220‬‬
‫‪1 + 0/032‬‬
‫‪ = 220 + 4/5 + 17/5 + 6 = 248 kg/m3‬آب ﻛﻞ‬
‫‪143‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :10‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌ‪‬ﺐ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬

‫‪ρB = 1517 + 490 +220 = 2227 kg/m3‬‬
‫ﺑﻬﺮﺣﺎل ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻓﻮق ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط اوﻟﻴـﻪ اﺳـﺖ و ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﺲ از ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط‬
‫آزﻣﻮن و ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻃﺮح اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد و ﻣﺨﻠـﻮط ﻧﻬـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦ ﭘﺎﺷـﻴﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨﻠـﻮط آزﻣـﻮن ﻛﺎرﮔـﺎﻫﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺷﻴﺪن ﻧﻴﺰ ﺿﺮوري اﺳﺖ زﻳﺮا در ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﺑﺎ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﭘـﺲزدﮔـﻲ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺘﻦ را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﺎﺷﻴﺪ و ﺗﺮاﻛﻢ ﻣﻮردﻧﻈﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪-10‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ ﻃﺮح اﺧﺘﻼط اوﻟﻴﻪ ﺑﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﺑـﺘﻦ رﻳـﺰي در ﺷـﻤﻊ و ﺳـﭙﺮ ﺑـﺎ ﻟﻮﻟـﻪ ﻧـﺎودان‬
‫)ﺗﺮﻣﻲ( در ﻣﻨﻄﻘﻪ آﺑﺪار ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬آب آزاد‪ ،‬آب ﻛـﻞ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺧﺸﻚ و اﺷﺒﺎع ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﺧﺸﻚ و ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ درﺻـﺪ ﻫـﻮاي‬
‫ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻔﺮوض در ﺑﺘﻦ‪ .‬ﺑﺘﻦ در ﻛﺎرﮔﺎه ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺘﻦ ﺳﺎز ﻣﺮﻛﺰي ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻗﻴﻒ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺮﻣﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ و از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻛﻴﻔﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫و ﻧﻈﺎرت در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ را ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻧﻮع "ب" ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪144‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬

‫‪30‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻜﻌﺒﻲ ‪ 42‬روزه‬

‫‪-‬‬ ‫‪Mpa‬‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﺑﺘﻦ ‪s‬‬
‫‪ 210‬و ‪160‬‬ ‫‪mm‬‬ ‫اﺳﻼﻣﭗ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭘﺲ از ‪ 5‬و ‪60‬دﻗﻴﻘﻪ‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪W/C‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪3‬‬
‫‪350‬‬ ‫‪Kg/m‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬
‫‪450‬‬ ‫‪Kg/m3‬‬ ‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺠﺎز‬
‫رﻳﺰ‬ ‫ﺑﺎﻓﺖ داﻧﻪﺑﻨﺪي‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫درﺻﺪ ﭘﻮزوﻻن‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ﺳﻴﻤﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪kg/cm2‬‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺳﻴﻤﺎن‬
‫‪310‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪3/05‬‬ ‫ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ‬

‫ﺟﺪول ‪ -3‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫ﻣﺤﺪوده ﻛﺎﻫﺶ آب‬ ‫درﺻﺪ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ اﻓﺰودﻧﻲ‬ ‫ﻧﻮع اﻓﺰودﻧﻲ‬

‫‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 24‬درﺻﺪ‬ ‫‪ 0/4‬ﺗﺎ ‪ 1/2‬درﺻﺪ‬ ‫‪1/20‬‬ ‫ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻔﺘﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻨﺪﮔﻴﺮ‬

‫ﺟﺪول ‪ -4‬اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﺳﻪ‬ ‫ﺷﻦ‬
‫‪2/512‬‬ ‫‪2/62‬‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ذرات ‪SSD‬‬
‫‪2/8‬‬ ‫‪1/7‬‬ ‫درﺻﺪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺟﺬب آب‬
‫ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞ‬
‫‪0‬‬ ‫‪65‬‬ ‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ )ﺗﻤﺎم ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ(‬

‫ﺟﺪول ‪ -5‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟﻚﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﻤﻌﻲ(‬

‫‪0/15‬‬ ‫‪0/3‬‬ ‫‪0/6‬‬ ‫‪1/19‬‬ ‫‪2/38‬‬ ‫‪4/75‬‬ ‫‪6/35‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫‪12/5‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﻧﻮع ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪98‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺷﻦ‬
‫‪5‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ‬
‫‪145‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫راهﺣﻞ‬
‫ﮔﺎم ‪ :1‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺪوده داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازة اﺳﻤﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درﺻﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻟـﻚ ‪ 19‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ ﺑـﺮاي ﺷـﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدل ‪ 98‬درﺻﺪ‪ ،‬در ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﻤﻼً ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 19‬ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﻤﭗ و ﻟﻮﻟﻪ ﻧﺎودان و رواﻧﻲ‪ ،‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎ رﻳـﺰ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎ وﺟـﻮد رواﻧـﻲ زﻳـﺎد‪،‬‬
‫ﺟﺪاﺷﺪﮔﻲ و آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺟﻤﻊ ﺷﺪﮔﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫـﺎ و ﻧـﻮع وﺳـﺎﻳﻞ‬
‫ﺣﻤﻞ و رﻳﺨﺘﻦ ﻋﻤﻼً ﻣﻨﺤﻨﻲ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي در اﻃﺮاف ‪ B19‬ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻲ رﺳـﺪ )ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي‬
‫‪ n=0/4‬و ‪.(n=0/3‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳـﻬﻢ ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪﻫـﺎ را ﺑﺪﺳـﺖ آورد‪ .‬در اﺑﺘـﺪا ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﺎﺳﻪ ‪ 62/5‬درﺻـﺪ‪ ،‬ﺳـﻬﻢ ﺷـﻦ ‪ 37/5‬درﺻـﺪ ﻣﻨﻈـﻮر ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻬﻢﻫﺎ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑـﺎ ﻣﺤـﺪوده ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -6‬داﻧﻪﺑﻨﺪي ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﻳﻚ و داﻧﻪﺑﻨﺪي )درﺻﺪ وزﻧﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ( ﻣﻄﻠﻮب‬

‫ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ‪%62/5‬‬ ‫ﺷﻦ ‪%37/5‬‬ ‫اﻟﻚ)م‪.‬م‪(.‬‬
‫‪n=0/3‬‬ ‫‪n=0/4‬‬ ‫‪B19‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪37/5‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪99‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪36/7‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪85‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪24/4‬‬ ‫‪12/5‬‬
‫‪77‬‬ ‫‪73‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪75/5‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪13/1‬‬ ‫‪9/5‬‬
‫‪65‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪64/5‬‬ ‫‪62/5‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪6/35‬‬
‫‪58‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪53/1‬‬ ‫‪53/1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4/75‬‬
‫‪43‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪40/6‬‬ ‫‪40/6‬‬ ‫‪2/38‬‬
‫‪30‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪28/1‬‬ ‫‪28/1‬‬ ‫‪1/19‬‬
‫‪20‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪15/6‬‬ ‫‪15/6‬‬ ‫‪0/6‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9/4‬‬ ‫‪9/4‬‬ ‫‪0/3‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪3/1‬‬ ‫‪0/15‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺨﻠﻮط ﻋﻤﻼً در وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪146‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺪول ﻧﺮﻣﻲ ﻣﺨﻠﻮط ﺣﺎﺻﻠﻪ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاي ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﺪول رﻳﺰي ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ‪:‬‬
‫‪1 + 24/5 + 47 + 52/5 + 72 + 84/5 + 90/5 + 97‬‬
‫= ‪F.M.‬‬ ‫‪= 4/76‬‬
‫‪100‬‬
‫ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ‪ B19‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4/69‬و ﻣﺪول رﻳﺰي ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ‪ 4/84‬و‬
‫‪ 4/55‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻣﺪول رﻳـﺰي ﻣﻨﺤﻨـﻲ ﻣﺨﻠـﻮط ﺣﺎﺻـﻠﻪ در ﺑـﻴﻦ ﻣـﺪول رﻳـﺰي‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻃﺮح اﺧﺘﻼط )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻃﺮح(‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ اي ‪ 42‬روزه ﺑﺘﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ‪25‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺗﺒﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻛﺎرﮔﺎه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر ﻃﺒﻖ روش ﻣﻠﻲ ﻃـﺮح ﻣﺨﻠـﻮط ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫‪ 4/5‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺘﻦ اﻳﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﻮﺟﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫‪fcm = 25+1/34 ×4/5 +1/5 = 29/5 Mpa‬‬
‫‪fcm = 25+2/33 ×4/5 -4/0 = 31/5 Mpa‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ‪ 42‬روزه ﻃﺮح ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 31/5‬ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺟـﺪول‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﻴﻤﺎنﻫﺎ در ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﺪف ‪ 28‬روزه ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘـﻮزوﻻﻧﻲ‬
‫‪31/5‬‬
‫ﻣﮕﺎﭘﺎﺳﻜﺎل درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫را ‪= 30‬‬
‫‪1/05‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :4‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن ﻃﺮح‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨـﺪ ﭘـﻮزوﻻﻧﻲ و ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎي ﺳـﻴﻤﺎن ‪ 325‬و‬
‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺷﻦ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺷـﻜﻞ ‪) 2-4‬داراي روان ﻛﻨﻨـﺪه(‪ ،‬ﻧـﺴﺒﺖ آب ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ‪ 0/53‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻓﺸﺎري ﻣﻼت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪W‬‬ ‫‪310‬‬
‫× ‪= 0 / 53‬‬ ‫‪= 0 / 505‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪325‬‬
‫اﻣﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ‪ 0/45‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺎر رود‪.‬‬
‫‪147‬‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي روش ﻣﻠﻲ ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺘﻦ ‪/‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :5‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار آب آزاد ﻃﺮح ﻣﺨﻠﻮط‬

‫درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﺎدل ﻣﺨﻠﻮط ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪0/375 × 65 + 2 ×0/625 ×0‬‬
‫= ‪a ne‬‬ ‫‪≅ 15‬‬
‫‪0/375 + 2 ×0/625‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺪول رﻳـﺰي ‪ 4/76‬و رده اﺳـﻼﻣﭗ ‪ S4‬و رواﻧـﻲ ‪ 210‬ﻣﻴﻠـﻲ ﻣﺘـﺮ از ﻧﻤـﻮدار‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺪار آب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮدﮔﻮﺷﻪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب ﻛﻢ ﺑﺮاﺑـﺮ ‪ 200‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم و ﺑـﺮاي‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آب زﻳﺎد ﺣﺪود ‪ 225‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ در ﺷـﻦ و ﻣﺎﺳـﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار آب ‪ 204‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :6‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب و ﻧﺴﺒﺖ آب ﺑﻪ ﺳﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬
‫‪204‬‬ ‫‪kg‬‬
‫=‪C‬‬ ‫‪= 453 3‬‬
‫‪0/45‬‬ ‫‪m‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن از ‪ 350‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم ﺑﻴـﺸﺘﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ازاء ﻫـﺮ ‪ 10‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻣﺎزاد‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 1‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﻓﺰوده ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻟـﺬا آب ﻻزم در ﺣـﺪود ‪ 10‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻳﻌﻨﻲ ‪ 214‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن در ﺣﺪود ‪ 475‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺳﻴﻤﺎن ﭘﺮﺗﻠﻨﺪ ﭘﻮزوﻻﻧﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ داﺷﺘﻦ ﺣﺪود ‪ 62‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﭘﻮزوﻻن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد ﺗﺎ ﻣﺠﺪدا ﺣﺪود ‪6‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ آب اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘـﺪار آب ﺑـﻪ ‪ 220‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم‬
‫ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﮔﺮدد و ﻣﻘﺪار ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﻤﺎن ﻧﻴﺰ ‪ 490‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان اﺻﻼح آب ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﭘﻮزوﻻن را ﻗﺒﻞ از اﺻـﻼح آب ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ وﺟـﻮد ﺳـﻴﻤﺎن‬
‫ﻣﺎزاد ﺑﺮ ‪ 350‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم اﻧﺠﺎم داد‪ .‬اﻣﺎ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﺳﻴﻤﺎن از ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻣﺠﺎز ‪ 450‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم در ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﺜـﺎل اﮔـﺮ‬
‫ﻗﺼﺪ ﻣﺎ ﻣﺼﺮف ‪ 400‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﺳﻴﻤﺎن در ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪود ‪18‬درﺻـﺪ از آب و‬
‫ﺳﻴﻤﺎن ﻛﻢ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﻘﺪار آب ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 180‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻓﻮق روان ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪0/8‬درﺻﺪ وزن ﺳﻴﻤﺎن ﻳﻌﻨﻲ ‪ 3/2‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم دارﻳـﻢ ﻛـﻪ ‪ ٢/١‬ﻛﻴﻠـﻮﮔﺮم آن آب‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار از آب آزاد ﻛﺴﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫‪ /‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﻣﺴﻜﻦ‬ ‫‪148‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :7‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ ﺑﺘﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ از ﭼﮕـﺎﻟﻲ ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘـﺪار ﺳـﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آب آزاد‪،‬‬
‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و درﺻﺪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑـﺘﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪاﻧﻪ و رواﻧﻲ آن ﻣﻌﺎدل ‪ 1‬درﺻﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣـﻲ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺣﺠﻢ ﻣﻄﻠﻖ دارﻳﻢ‪:‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Wf‬‬ ‫‪400 178‬‬
‫‪VA SSD = 1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− Va = 1000 −‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪− 10 = 680/85 dm 3‬‬
‫‪ρc‬‬ ‫‪ρw‬‬ ‫‪3/05 1‬‬
‫‪255/32 × 2/62‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Gd‬‬ ‫‪= 658 3‬‬ ‫ﺷﻦ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/017‬‬ ‫‪m‬‬
‫‪425/53 × 2/512‬‬ ‫‪kg‬‬
‫= ‪Sd‬‬ ‫‪= 1040 3‬‬ ‫ﻣﺎﺳﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫‪1/028‬‬ ‫‪m‬‬

‫ﮔﺎم ‪ :8‬ﺗﻌﻴﻴﻦ آب ﻛﻞ ﺑﺘﻦ‬

‫‪Wt = 178+(669-658)+(1069-1040)= 218 kg/m3‬‬
‫ﮔﺎم ‪ :9‬ﺗﻌﻴﻴﻦ وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه‬
‫وزن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺘﻦ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﻳﻚ درﺻﺪ ﻫﻮا ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ρ B = 400+178+669+1069+3/0= 2319 kg/m3‬‬