KANTONALNO TAKMIČENJE U FIZICI UČENIKA SREDNJIH ŠKOLA

Sarajevo, 22. 03. 2008.g.

A : MEHANIKA – III razred

1. Materijalna tačka se kreće u xoy ravni prolazeći kroz tačke A, B, C, D, E i F.

Zavisnosti x i y koordinata od vremena date su na crtežu, gdje je tB = 1s, tC = 2s,
tD = 3s, tE = 4s, tF = 5s, xA = - 2m, xC = 2m, xF = 4m, yC = 4m i yE = - 4m.
a) Nacrtati zavisnost x i y projekcije brzine materijalne tačke od vremena.
b) Nacrtati putanju materijalne tačke.
c) Naći pomjeraj i pređeni put u toku 5s kretanja.
d) Naći srednju brzinu i srednju putnu brzinu u tom intervalu.

(20 bodova)

2. Meteor koji se kreće prema Zemlji ima brzinu v1 = 20 km/s kad je na rastojanju
3R (R je poluprečnik Zemlje) od centra Zemlje. Koliku brzinu će imati kada
udari u Zemlju? Zanemariti otpor vazduha i gravitaciono polje Sunca.
(R = 6.37 . 106 m)
(15 bodova)

3. Kocka mase m1 = 3 kg i disk mase m2 = 2 kg spojeni su kao na slici. Koeficijent

trenja između kocke i strme ravni je μ = 0,2. Disk se kotrlja bez ikakvog
proklizavanja. Izračunajte ubrzanje sistema ako je nagibni ugao strme ravni
α = 350. Moment inercije diska je I = m2r2/2, gdje je r – poluprečnik diska.

(20 bodova)

4. Kugla mase M leži na glatkoj horizontalnoj podlozi na određenoj udaljenosti od

vertikalnog zida. Druga kugla mase m dolazi od zida prema kugli mase M.
Kugle se centralno sudare. Kakav mora biti omjer masa M i m (tj. veličina M/m)
ako kugla mase m nakon sudara nalijeće na zid, elastično se odbije i zatim
dostigne kuglu mase M?
(20 bodova)
5. Dva dječaka (masa od po 50 kg) smislili su sebi na bazenu sljedeću zabavu -
jedan za drugim kližu niz tobogan visine h=4.0 m čiji je ugao nagiba 30°, pri
čemu koeficijent trenja klizanja iznosi 0.15. Visinsko rastojanje od dna tobogana
do površine vode iznosi h*=1.5 m. U bazenu se nalazi gumeni čamac dužine
1.5 m i mase 15 kg. Cilj dječaka je da poslije napuštanja tobogana „slete“ pravo
u čamac.
a) Proračunati brzinu dječaka u samom trenutku napuštanja tobogana.
b) Koliko dugo traje klizanje dječaka niz tobogan?
c) Na kojoj udaljenosti od ruba bazena treba da se nalazi čamac kako bi prvi
dječak pao tačno u sredinu čamca?
d) Kojom brzinom i pod kojim uglom dječak padne u čamac?
e) Proračunati brzinu
u čamca, neposredno nakon što prvi dječak padne u čamac.
f) Najzad se i drugi dječak spušta niz tobogan. On napušta tobogan 2 s nakon što
je prvi dječak već pao u čamac. Hoće li i on uspjeti da padne u čamac? Kretanje
čamca se pojednostavljeno može razmatrati kao proces klizanja pri kojem
koeficijent trenja klizanja iznosi 0.4.

(25 bodova)

Napomena : Vrijeme predviđeno za izradu zadataka je 3 sata ( 4 časa ).

Nije dozvoljena upotreba pomoćne literature.
Dozvoljeno je korištenje digitrona.