www.ketcau.

com
Nhµ cao tÇng
¶nh h­ëng cña tr×nh tù thi c«ng ®èi víi hÖ kÕt cÊu.

KS. NguyÔn TuÊn Trung – Phßng KHKT.

C«ng ty T­ vÊn §Çu t­ x©y dùng vµ Ph¸t triÓn nhµ Hµ Néi.

1/ §Æt vÊn ®Ò.

Th«ng th­êng khi tÝnh to¸n hÖ kÕt cÊu nhµ cao tÇng theo c¸c qui tr×nh hiÖn nay
thùc hiÖn b»ng c¸c phÇn mÒm theo ph­¬ng ph¸p PTHH qua c¸c b­íc c¬ b¶n nh­
sau:
- X¸c ®Þnh c¸c lo¹i t¶i träng, tÜnh t¶i vµ ho¹t t¶i .
- M« h×nh ho¸ hÖ kÕt cÊu c«ng tr×nh.
- §Æt c¸c lo¹i t¶i träng ( c¸c tr­êng hîp t¶i) lªn hÖ kÕt cÊu.
- Ch¹y ch­¬ng tr×nh tÝnh, x¸c ®Þnh néi lùc cña c¸c phÇn tö.
- Tæ hîp néi lùc (t¶i träng) vµ thiÕt kÕ cÊu kiÖn.
Theo tr×nh tù trªn ®­îc hiÓu c¸c tr­êng hîp t¶i t¸c dông lªn c«ng tr×nh sau khi
toµn bé hÖ kÕt ®· thi c«ng hoµn chØnh. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ c«ng tr×nh ®­îc
chÊt t¶i (tÜnh t¶i) dÇn tõng tÇng tõ d­íi lªn trªn theo qui tr×nh thi c«ng. Nh­ vËy
cã sù sai kh¸c gi÷a s¬ ®å tÝnh to¸n thiÕt kÕ vµ s¬ ®å thùc tÕ cña hÖ kÕt cÊu.
Qua viÖc thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh cao tÇng chóng t«i nhËn thÊy trong mét sè cÊu
kiÖn t¸c ®éng do viÖc chÊt t¶i tuÇn tù (thi c«ng tõng tÇng) cã ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ
®Õn néi lùc so víi khi tÝnh to¸n theo s¬ ®å kÕt cÊu chÊt t¶i mét lÇn (th«ng
th­êng), ®ã lµ c¸c lo¹i cÊu kiÖn sau:
a - C¸c dÇm nèi tõ cét sang v¸ch (xem h×nh 1).
b- C¸c dÇm v­ît nhÞp ®ì cét , v¸ch treo (xem h×nh 2).
CÊu kiÖn dÇm d¹ng a cã ë tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh cao tÇng.
CÊu kiÖn dÇm d¹ng b cã ë c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu vÒ më réng kh«ng gian tÇng
mét , ®­îc ¸p dông rÊt phæ biÕn ë n­íc ngoµi, hiÖn nay ë ViÖt nam mét sè c«ng
tr×nh b¾t ®Çu sö dông d¹ng s¬ ®å kÕt cÊu nµy.

1
www.ketcau.com

H×nh 1 : DÇm nèi v¸ch cét v¸ch

H×nh 2 : DÇm nèi v¸ch ®ì cét

2
www.ketcau.com
2/ VÝ dô tÝnh to¸n:
§Ó cã ®­îc h×nh ¶nh cô thÓ vÒ sù thay ®æi cña néi lùc khi tÝnh to¸n cã kÓ ®Õn
¶nh h­ëng cña qu¸ tr×nh thi c«ng tuÇn tù, chóng t«i sö dông ch­¬ng tr×nh tÝnh
Etabs 8.4.8 (cã b¶n quyÒn) ®Ó tÝnh to¸n víi c«ng tr×nh chung c­ cao 10 tÇng víi
tÜnh t¶i t­êng, sµn vµ b¶n th©n hÖ kÕt cÊu theo hai s¬ ®å tÝnh :
- TÝnh to¸n theo s¬ ®å chÊt t¶i mét lÇn, cã xÐt hiÖu øng P-Delta.
- TÝnh to¸n theo s¬ ®å chÊt t¶i tuÇn tù, cã xÐt hiÖu øng P-Delta.
a/ DÇm nèi cét v¸ch (d¹ng a):

H×nh 3 : M« men do tÜnh t¶i khi tÝnh theo s¬ ®å th«ng th­êng.

3
www.ketcau.com

H×nh 4 : Momen do tÜnh t¶i khi tÝnh cã xÐt ®Õn ¶nh h­ëng cña qu¸ tr×nh thi c«ng.

4
www.ketcau.com
b/ DÇm v­ît nhÞp ®ì cét, v¸ch (d¹ng b):

H×nh 5 : KÕt qu¶ néi lùc (momen) do tÜnh t¶i khi tÝnh th«ng th­êng.

5
www.ketcau.com

H×nh 6 : KÕt qu¶ néi lùc (momen) do tÜnh t¶i khi tÝnh cã xÐt ®Õn ¶nh h­ëng cña
qu¸ tr×nh thi c«ng.

3/ NhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ tÝnh to¸n.

a/ DÇm nèi cét v¸ch (d¹ng a):
Qua so s¸nh kÕt qu¶ néi lùc cña hai s¬ ®å tÝnh ta nhËn thÊy sù sai kh¸c nh­ sau:
§èi víi s¬ ®å th«ng th­êng do ®é chªnh chuyÓn vÞ däc trôc gi÷a cét (cã tiÕt diÖn
nhá) vµ v¸ch (cã tiÕt diÖn lín) cho kÕt qu¶ dÇm cã m«men lín nhÊt lµ dÇm n»m
trªn cèt sµn tÇng 10 lµ M3-3max = 21.5 Tm .
Trong khi ®ã khi tÝnh to¸n theo s¬ ®å thi c«ng tuÇn tù l¹i cho kÕt qu¶ kh¸c
h¼n, dÇm cã m«men lín nhÊt l¹i n»m ë c¸c tÇng gi÷a chiÒu cao nhµ (tÇng 5) víi

6
www.ketcau.com
M3-3max = 14.26 Tm.
Trong tÝnh to¸n thi c«ng tuÇn tù cã xÐt ®Õn biÕn d¹ng däc trôc cña c¸c cét phÝa
d­íi vµ khi ®ã chiÒu cao cña cét khi thi c«ng kh«ng b»ng h tÇng mµ b»ng h tÇng + di,
di – biÕn d¹ng céng dån cña c¸c cét ®· chÊt t¶i phÝa d­íi.
§èi víi d¹ng dÇm nµy (lo¹i a) qu¸ tr×nh thi c«ng tuÇn tù kh«ng lµm t¨ng néi
lùc cña dÇm mµ t¸c ®éng gi¶m néi lùc khi ta so s¸nh víi s¬ ®å tÝnh th«ng
th­êng.
b/ DÇm v­ît nhÞp ®ì cét (d¹ng b)
Qua so s¸nh kÕt qu¶ néi lùc cña dÇm ®ì cét t¹i cèt sµn tÇng 3 cña hai s¬ ®å
tÝnh ta nhËn thÊy sù sai kh¸c lín. Víi s¬ ®å th«ng th­êng cho kÕt qu¶ m«men t¹i
gi÷a nhÞp cña dÇm (M3-3max = 23.69 Tm), khi tÝnh to¸n theo s¬ ®å thi c«ng tuÇn tù
còng t¹i gi÷a nhÞp gi¸ trÞ m« men t¨ng h¬n gÊp ®«i ( M3-3max = 55.38 Tm).
TÜnh t¶i c¸c tÇng trªn qua cét treo chÊt dÇn lªn dÇm, ®é vâng dÇm ®­îc tÝch lòy
liªn tôc dÉn ®Õn m«men trong dÇm gia t¨ng rÊt lín so tÝnh to¸n th«ng th­êng, ,
c«ng tr×nh cµng cao ®é sai kh¸c cµng lín, m« men trong c¸c cét ®ì còng gia t¨ng
theo nh­ vËy viÖc tÝnh to¸n néi lùc theo s¬ ®å th«ng th­êng kh«ng b¶o ®¶m an
toµn.
4/ KÕt luËn:
Nguyªn nh©n cña sù sai kh¸c trªn lµ do sù biÕn d¹ng tÝch lòy cña c¸c cÊu kiÖn
khi chÞu t¶i chÊt tuÇn tù tõng tÇng, biÕn d¹ng nµy kh«ng ®­îc xÐt khi tÝnh to¸n
theo s¬ ®å th«ng th­êng. Sù thay ®æi néi lùc trong kÕt cÊu dÇm v­ît nhÞp ®ì cét
khi xÐt ®Õn tr×nh tù thi c«ng lµ kh«ng thÓ bá qua, vÊn ®Ò nµy cÇn ®­îc xem xÐt
®¸nh gi¸ cÈn thËn khi thiÕt kÕ nh»m b¶o ®¶m an toµn cho c«ng tr×nh. NhÊt lµ khi
hÖ kÕt cÊu dÇm v­ît nhÞp ®ì cét, v¸ch ®­îc sö dông phæ biÕn trong c¸c c«ng
tr×nh t¹i ViÖt nam trong thêi gian tíi víi c¸c ­u ®iÓm vÒ kh«ng gian kiÕn tróc.
Víi bµi viÕt chóng t«i hy väng cung cÊp cho c¸c b¹n ®ång nghiÖp mét ý kiÕn
trao ®æi trong qu¸ tr×nh thùc hµnh thiÕt kÕ c«ng tr×nh cao tÇng, rÊt mong ®­îc sù
trao ®æi vµ tiÕp tôc th¶o luËn cña mäi ng­êi.