Professional Documents
Culture Documents
Pagsulat sa Filipino sa
Piling Larang
Akademik
Kuwarter 2 - Modyul 10:
Etika sa Akademikong Sulatin
Pagsulat sa Filipino
sa Piling Larang
Akademik
Kuwarter 2 - Modyul 10:
Etika sa Akademikong Sulatin
Lagom
Susi sa Pagwawasto
Mga Sanggunian
Para Saan ang Modyul Na Ito
Ang modyul na ito ay tungkol sa Kahalagahan ng Pagsusulat at Ang Akademikong
Pagsulat na inihanda para sa pag-aaral ng Filipino sa unang semestre ng
ikalabindalawang baitang. Ito ay naglalayong sanayin ang mga mag-aaral sa pagsulat ng
iba’t ibang sulating lilinang sa mga kakayahang magpahayag tungo sa mabisa, mapanuri at
masinop na pagsusulat sa piniling larangan.
Tatalakayin sa modyul na ito ang mga etika sa akademikong sulatin. Hahasain ka
sa pagsusulat ng iba’t ibang akademikong sulatin sa pamamagitan ng maayos na pagsunod
sa mga panuntunan upang matamo ang mga kasanayang hinahangad.
Paano Mo Matutunan
Upang makamit ang mga inaasahan, gawin ang mga sumusunod:
i
Mga Icon ng Modyul
ALAMIN Inihanay ang mga layunin sa aralin .Mahalagang
maunawaan ng mga mag-aaral kung ano ang
maaasahan nila sa aralin.
ii
Ano ang Nalalaman Mo
Panimulang Pagtataya
1. Anong gawain na nakasaad sa Republic Act No. 8293 ang mga karapatan at
obligasyon ng mga may-akda?
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
2. Ano ang mga batayang ito naman ang nagdidikta kung ano ang dapat gawin
ng tao bilang kaniyang obligasyon, karapatan, katuwiran, at halaga. Ilan sa
mga batayang inaasahan ng alinmang lipunan o bansa ang pagkamakatao,
katapatan, at pagtitiwala.
a. Etika b. Pagpapahalaga c. Batayan d. Obligasyon
3. Ano ang maling paggamit,"pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik,
lengguwahe, at pahayag ng ibang tao" sa layuning angkinin ito na
magmukhang kaniya.
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
4. Kasama rito ang hindi paglagay ng panipi sa hiniram na direktang salita o
pahayag
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
5. Ano ang hindi ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang ibinuod
(summary) at hinalaw
(paraphrase)?
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
6. Kasama dito ang imbensiyon ng datos?
a. Pag-aatubili b.Pagsisikhay c. Paghuhuwad ng datos d. Pagpapahalaga
7. Ito ang sinasadyang di-paglagay ng ilang datos.
a. Pag-aatubili b.Pagsisikhay c. Paghuhuwad ng datos d. Pagpapahalaga
8. Ito ang pagbago o modipikasyon ng datos
a. Pag-aatubili b.Pagsisikhay c. Paghuhuwad ng datos d. Pagpapahalaga
9. Noong bata pa'y nakapagsulat na ng kuwentong binigyang pamagat na "The
Frost King".
a.Hellen Keller b. Margaret T. Canby c. Yusuf abu Hillah d. Sen. Tito Sotto
10. Pinahahalagahan ang katapatan kaugnay ng paraan ng pagkuha, paggamit, at
interpretasyon ng mga datos, gayundin ang paraan ng pagpapahayag ng katuwiran.
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
iii
Aralin Etika sa Akademikong Sulatin
1
Baitang : 12 Markahan : Una
Panahong Igugugol : Unang Linggo
Alamin
Subukin
Panuto: PAGKILALA SA PAHAYAG :Suriin kung TAMA o MALI ang pahayag tungkol sa
paksa
________5. Ito'y ang hindi basta-bastang pagsusuko sa gitna ng mga pagsubok. Gagamitin
ang iba't-ibang pamamaraan upang makakuha ng mga datos, gayundin ang paraan ng
pagpapahayag ng katuwiran.
1
Balikan
Tuklasin
Etika
Ang salitang etika ay galing sa salitang Griyego na ethos na may kahulugang “karakter.”
Katumbas ito ng salitang character sa Ingles o pagkatao o karakter sa Filipino.
Ang ethos ay mula sa salitang ugat na ethicos, na nangangahulugang “moral, moral
na karakter.”
Ginawa itong ethics sa Ingles at etikasa Filipino.
(www.merriamwebsterdictionary.com)
Ang etika para kay Chris Newton (www.ehow.com) ay tumutugon sa mahalagang tanong ng
moralidad, konsepto ng tama at mali, mabuti at masama, pagpapahalaga at pagbabalewala,
pagtanggap at di-pagtanggap ng lipunan na siyang nagtatakda ng mga batayan sa mga ito.
Ang mga batayang ito naman ang nagdidikta kung ano ang dapat gawin ng tao
bilang kaniyang obligasyon, karapatan, katuwiran, at halaga.
Ilan sa mga batayang inaasahan ng alinmang lipunan o bansa ang pagkamakatao,
katapatan, at pagtitiwala.
2
Pagpapahalaga
Mga istandard o batayan—mga ideyal at gawi at institusyon gaya ng simbahan, pamilya,
paaralan, at negosyo—na pinagbabatayan natin kung tama o mali ang ating mga desisyon.
Tumutulong ito upang timbangin at balansehin ang ating mga desisyon.
Isa itong paniniwala ng isang tao o grupo na may sangkot o pinanggagalingang damdamin o
emosyon ukol sa isang bagay na dinedesisyunan.
Etika vs Pagpapahalaga
Etika at Pagpapahalaga sa Pagsulat sa Akademya
a. Copyright
Sa Pilipinas, nililinaw sa Intellectual Property Code of the Philippines o ang Republic Act No.
8293 ang mga karapatan at obligasyon ng mga may-akda (manunulat, artista, iskolar,
tagasalin, kompayler, editor, mananaliksik, at iba pa), pati na ang paggamit sa mga ginawa
ng mga ito. Mahalagang malinawan ang mga karapatan at obligasyong ito upang maiwasan
ang anumang di- pagkakaintindihan para sa mga pagsipi at pagbubuod, lalo na sa mga
layuning akademiko.
Dapat tukuyin ang may-akda o kung saan nanggaling ang datos, petsa, naglimbag, at iba
pang impormasyon.
b. Plagiarism
Ito ang maling paggamit, “pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, lengguwahe, at
pahayag” ng ibang tao sa layuning angkinin ito o magmukhang sa kaniya.
Ayon kay Diana Hacker (www.newworldencyclopedia.com), tatlong paglabag ang
maituturing na plagiarism: 1) hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging sinipi at kinuhanan
ng ideya; 2) hindi paglalagay ng panipi sa hiniram na direktang salita o pahayag; at 3) hindi
ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang ibinuod (summary) at hinalaw
(paraphrase).
c. Paghuhuwad ng Datos
1) Imbensiyon ng datos
Sa mga eksperimento, estadistika, at maging mga pag-aaral ng kaso, maaaring
maengkuwentro ang ganitong problema. Malinaw na sinadyang pandaraya ito at malaki ang
kabayaran dito paris ng pagpapatalsik sa unibersidad o suspensiyon nang ilang semester o
taon.
2) Sinadyang di-paglalagay ng ilang datos
3) Pagbabago o modipikasyon ng datos
d. Pagbili ng mga Papel o Pananaliksik
Pagbili sa mga lugar gaya ng ilang tindahan sa Metro Manila at lagyan ng sariling pangalan
upang ipasa sa guro.
Hindi lamang ito di-etikal kundi ilegal na gawain.
e. Pag-subscribe upang bumili ng artikulo o pagkopya sa mga website upang gamitin at
angkinin bilang sariling papel na isusumite sa guro.
3
f. Pagpapagawa o pagbabayad sa iba upang igawa ang papel, tesis, disertasyon, report, at
iba pa. Malinaw na pandaraya ito. Kaugnay nito, ang gumagawa at nagpapabayad para
gawin ang mga ito ay sangkot din sa pandaraya.
4
Suriin
5
Pagyamanin
Panuto: PAGTUKOY SA AKADEMIKONG SULATIN: Kilalanin ang mga halimbawa ng
akademikong sulatin upang magkaroon nang mas malinaw na konsepto at kaalaman ukol
dito. Piliin ang titik ng tamang sagot at isulat sa loob ng kahon sa bawat bilang.
1.
Integridad
2.
Pag-aatubili
3.
Pagsisikhay
4.
Switzerland
5.
Plagiarism
7
Tayahin
Panuto:PAGPAPATUNAY SA KASAGUTAN: Sagutin ng TAMA o MALI
ang sumusunod na pahayag tungkol sa pagsulat. Sa nakalaang linya ay
magbigay ng malikling paliwanag kaugnay sa iyong sagot.
1. Anong gawain na nakasaad sa Republic Act No. 8293 ang mga karapatan at obligasyon
ng mga may-akda?
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
2. Ano ang mga batayang ito naman ang nagdidikta kung ano ang dapat gawin ng tao bilang
kaniyang obligasyon, karapatan, katuwiran, at halaga. Ilan sa mga batayang inaasahan ng
alinmang lipunan o bansa ang pagkamakatao, katapatan, at pagtitiwala.
a. Etika b. Pagpapahalaga c. Batayan d. Obligasyon
4. Kasama rito ang hindi paglagay ng panipi sa hiniram na direktang salita o pahayag
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
5. Ano ang hindi ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang ibinuod (summary)
at hinalaw (paraphrase)?
a. Plagiarism b. copyright c. Integridad d. Modification
9. Noong bata pa'y nakapagsulat na ng kuwentong binigyang pamagat na "The Frost King".
a.Hellen Keller b. Margaret T. Canby c. Yusuf abu Hillah d. Sen. Tito Sotto
8
Susi sa Pagwawasto
9
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: