Ang Buhay ni Rizal

Ang Batas Rizal

Hunyo 12, 1956 – pinagtibay ang Batas
ng
Republika Blg. 1425 at
tinawag itong
Batas Rizal.

Ayon sa batas, dapat maging

bahagi ng kurikulum ng lahat
ng pamantasan
maging
pampubliko at pambribadong paaralan
ang
kursong nauukol sa buhay,
mga ginawa
at mga
Jose Rizal
 Ang Kapanganakan
 Si Jose Protacio Mercado Rizal y Alonzo
Realonda o mas kilala bilang Jose Rizal ay
isinilang sa Calamba, Laguna noong Hunyo
19, 1861 sa pagitan ng 11-12 ng hatinggabi,
araw ng Miyerkules
 Ang Kanyang Binyag
 Bininyagan siya sa
Simbahang Katoliko
noong Hunyo 22,
1861 ni Padre
Rufino Collantes,
isang Batangueno.
Ang kanyang ninong
ay si Padre Pedro
Casanas, isang taga-
Calamba.
 Ano Ang Ibig Sabihin ng Kanyang
Pangalan?
 Jose – pangalan ng patron ng kanyang
ina na si San Jose.
 Protacio – ang pangalan ng patron sa
kalendaryo kung saan natapat ang pista
ni San Protacio sa kaarawan ni Jose.
 Mercado –salitang Espanyol na ang ibig
sabihin ay market o palengke.
 Rizal – salitang Espanyol na Ricial na
ibig sabihin ay luntiang bukirin.
 Alonzo – ang unang apelyido ni Donya
Teodora Alonzo Realonda.
 Realonda – ang kinuhang bagong
apelyido ni Donya Teodora noong
ipinatupad ang utos ni Gobernador-
Heneral Narciso Claveria na papalitan
ang lahat ng apelyido at ang kinuha niya
ay ang apelyido / pangalan ng kanyang
ninang - Realonda
Ang Mga Magulang ni Rizal

Francisco Engracio Rizal Mercado y

Alejandro

Teodora Morales Alonzo Realonda y

Quintos
 Mga Magulang ni Rizal
 Francisco Engracio Rizal Mercado y
Alejandro (1818-1898) – isinilang sa
Binan, Laguna noong May 11,1818.
Nag-aral sa Kolehyo ng San Jose sa
Maynila. Noong bata pa, lumipat na siya
sa Calamba, Laguna upang maging
magsasaka sa asyenda ng mga paring
Dominikano. Namatay siya sa Maynila
noong Enero 5, 1898.
 Teodora Morales Alonzo Realonda y
Quintos (1826-1911)- isinilang sa
Maynila noong Nobyembre 8, 1826 at
nag-aral sa Kolehiyo ng Sta. Rosa.
Namatay siya noong Agosto 6, 1911 sa
Maynila.
Mga Kapatid
 Mga Kapatid
 Saturnina (1850-1913) – panganay sa
magkakapatid, ang palayaw ay Neneng
at ikinasal kay Manuel Higaldo.
 Paciano (1851-1930) – ang nag-iisang
kapatid na lalaki ni Jose at namatay
noong Abril 23, 1930
 Narcisa (1852-1939) – palayaw niya ay
Sisa at ikinasal siya kay Antonio Lopez,
isang guro sa Morong.
 Olimpia (1855-1887) – palayaw niya ay
Ypia at ikinasal siya kay Silvestre
Ubaldo.
 Lucia (1857-1919) – iknasal kay
Mariano Herbosa ng Calamba na
namatay sa sakit na kolera at ayaw
bigyan ng Kristiyanong libing dahil
bayaw siya ni Jose.
 Maria (1857-1945) – Biang ang kanyang
palayaw at ikinasal kay Daniel Faustino
Cruz ng Binan, Laguna.
 *Jose (1861-1896) – ang palayaw niya
ay Pepe at napangasawa niya si
Josephine Bracken.*
 Concepcion (1862-1865) - ang
kanyang palayaw ay Concha at ang
kanyang pagkamatay ay nagdulot ng
unang kalungkutan ni Jose.
 Josefa (1865-1945) – ang palayaw niya
ay Panggoy.
 Trinidad (1868-1951) – Trining ang
kanyang palayaw.
 Soledad (1870-1929) – bunso sa
magkakapatid; ang kanyang palayaw ay
Choleng at napangasawa kay Pantaleon
Quintero ng Calamba.
 Ang Kuwento ng Gamugamo
Sa lahat ng mga kuwentong isinalaysay
kay Rizal ng kaniyang ina, ang tungkol
sa gamugamo ang nag-iwan ng alaalang
hindi makatkat sa kanyang isipan. Sa
murang edad ang naitanim ang pagiging
martir ng batang gamugamo na hindi
inalintana ang kamatayan masunod
lamang ang pangarap na makita ang
liwanag.
 Unang Tula Ni Rizal
 Sa edad na walo,
sinulat ni Jose ang
una niyang tula na
pinamagataang “Sa
Aking Mga Kabata.”
na isang isyu para
kay Ambeth Ocampo
 Impluwensiyang Namana
 Mula sa Ama – tunay na pagpapahalaga
sa sarili, pagmamahal sa paggawa, at
malayang pagiisip.
 Mula sa Ina – relihiyoso, diwa ng
pamamalasakit, at pagmahal sa
literatura.
 Impluwensiya ng Kapaligiran
 Tiyo Jose Alberto – sining
 Tiyo Manuel – palakasan
 Tiyo Gregorio – palabasa
 Mga kalungkutan - pagkamatay
ni Concha, pagkakapiit ni Dona
Teodora, at pagbitay sa GomBurZa.
 Pag-aaral
 Mga Unang Guro
 Sa Binan
 Sa Ateneo
 Sa UST
 Sa Univercidad Central de Madrid
 Mga Unang Guro
 Kanyang Ina
 Maestro Celestino
 Maestro Lucas Padua
 Leon Monroy
 Sa Binan
 Si Jose ay nag-aral kay Maestro
Justiniano Aquino Cruz ng isa’t
kalahating taon. Si Maestro Justiniano
Aquino Cruz ay naging guro rin ni
Paciano.
Sa Ateneo
 Sa Ateneo Municipal de Manila
natapos ng Bachilles en Artes
labing-isang taong gulang nang pumasok –
nakatanggap ng pang-unang medalya at
pitong sobresaliente.
Sa Unibersidad ng Sto. Tomas
 Sa Unibersidad ng Sto Tomas
nag-aral ng Filosofia y Letras.
nag-aral din ng Medisina ngunit di siya
nasiyahan sa pamamaraan ng pagtuturo
kaya’t nagtungo sa Europa.
Sa Universidad Central de Madrid
 Sa Universidad Central de Madrid
nag-aral siya rito noong magtungo siya sa
Madrid, Espanya
nagtapos ng Medisina at Pilosopiya
nag-aral ng Eskultura, Artes, Pagpinta, at
lengguwahe
Naging Pagibig
 Naging Pagibig
 Julia (Minyang)
 Segunda Katigbak –
unang pagibig,
itinakdang ikasal kay
Manuel Luz.
 Binibining L. (Jacinta
Ibardo Laza)
 Leonor Valenzuela
(Orang) – tinuruan ni
Rizal magsulat gamit ng
“invisible ink”.
 Leonor Rivera (Taimis) –
natatangi sa lahat,
ikinasal kay Henry
Kipping.
 Seiko Usui (O-Sei-San) – siya rin
ang tagaturo ni Jose tungkol sa
Hapon.
 Consuelo Ortiga y Perez –
sinulatan ni Jose ng tulang “A La
Senorita C.O.y. P.”.
 Suzanne Jacoby – Belgian na
nakatira sa Londres na umiibig kay
Jose.
 Nelly Boustead - naging sanhi ng
muntik nang pakikipagduwelo ni
Rizal kay Antonio Luna
 Gertude Beckett – ang
patawag para kay Gertude ay
Gettie at para kay Jose
naman at Pettie.
 Josephine Bracken –
pinakasalan ni Jose bago
siya barilin.
 Mga Wikang Alam
 Tagalog
 Ilokano
 Bisaya
 Subanon
 Spanish
 Dutch
 German
 Portuguese
 English
 Hebrew
 Chinese
 Latin
 Arabic
 Catalan
 Swedish
 Greek
 Malaysian
 Italian
 Russian
 French
 Sanskrit
 Japanese
 Mga naging Propesyon
 Manunulat
 Doktor (surihano sa mata)
 Makata
 Mandudula
 Mananalaysay
 Arkitekto
 Pintor
 Eskultor
 Edukador
 Lingwista
 Musiko
 Naturalista
 Etnolohista
 Agremensor
 Inhinyero
 Magsasakang Negosyante
 Ekonomista
 Heograpo
 Kartograpo
 Pilolohista
 Foklorista
 Pilosopo
 Tagapagsalin
 Imbentor
 Mahikero
 Humorista
 Satirista
 Polemisista
 Manlalaro
 Manlalakbay
 Propeta
 Bayani
 Pulitikong Martir
 Mga Mahahalagang Akda
 Noli Me Tangere
 El Filibusterismo
 Mi Ultimo Adios
Noli Me Tangere
 Noli Me Tangere
Inspirasyon:
•Circulo Hispano Filipino – hinangad ni
Rizal na makasulat siya at ang mga kasama
niya ng isang aklat tungkol sa iba’t ibang
mukha ng buhay sa Pilipinas
•Wandering Jew – hinangaan niya ang
nobelang ito
•Uncle Tom’s Cabin – nadama niya ang
pagkaalipin ng mga Negro sa Amerika
 Inalay para sa Inang Bayan.
 Isinulat sa Madrid, Paris at Berlin
 Tinulungan ni Maximo Viola at ni
Paciano para mapalimbag ang Noli
 Natapos ito isulat sa Berlin noong Marso
29, 1887 at ipinalimbag sa Berliner
Buchdruckrei-Action Gesselschaft.
 Katumbas sa English: The Social
Cancer
 Katumbas sa Filipino: Huwag Mo
Akong Salingin
 Nilalaman:Nobelang panlipunan na
tumatalakay sa pamumuhay, pag-uugali
at ang mga "sakit" ng mga mamamayan
noon.
El Filibusterismo
Mi Ultimo Adios
 Mi Ultimo Adios
 Sinulat niya bago mamatay
 Nilagay sa lampara at ibinigay kay
Trinidad. Sinabi ni Rizal kay Trining,
“There’s something inside.”
 Isinulat nang walang pamagat.
 Mga Sagisag Panulat
 P. Jacinto – ginamit sa pagsulat ng
“Mga Alaala Ng Isang Mag-aaral sa
Maynila”
 Laong-Laan – ginamit sa pagsulat ng
“Amor Patrio”.
 Dimasalang – ginamit sa pagsulat ng
“La Vision de Fray Rodriguez”.
 Ang Paglilitis
 Ang kanyang abogado ay si Luis Taviel
de Andrade.
 Nilitis siya sa Cuartel de Espana.
 Hinatulan siya ng kamatayan.
 Kamatayan ni Jose Rizal
Disyembre 29, 1896

11:00-12:00 n.g. – kinuha ni Rizal ang kaniyang oras para itago

ang ginawang tula sa loob ng isang lampara. Kailangan niya
itong gawin para hindi makahalata ang mga nagbabantay sa
kaniya. Malalaman na ang naturang tula ay ang ‘Huling
Paalam’

Disyembre 30, 1896

5:00 – 6: 15 n.u. – naghilamos si Jose, kumain ng agahan at

ginawa ang mga personal na gawain. Gumawa ng sulat para
kay Josephine.
6:15-7:00 n.u. – naglakad si Jose sa lugar kung
saan siya babarilin – Bagumbayan (Luneta/Rizal Park) 7:00 –
7:03 – narinig ang tunog ng mga baril

- Namatay si Jose Rizal sa batang gulang na 35 taong gulang.

 Huling Kataga: Consummatum Est (Naganap na.)