ΚΑΣΑΝΟΩΝΣΑ΢

ΣΗ ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΔΙΑΣΑΡΑΧΗ
(Mανιοκατάκλιψθ)
«Όταν βρίςκομαι ςτθ φάςθ τθσ μανίασ, νιϊκω ικανόσ για τα πάντα και
για οτιδιποτε… Αυτό μπορεί να είναι ζνα καταπλθκτικό ςυναίςκθμα,
αλλά οριςμζνεσ φορζσ απογοθτεφομαι και κυμϊνω με τουσ
ανκρϊπουσ… Οι ςκζψεισ καλπάηουν ςυνεχϊσ και γριγορα, ςαν να
κινείται το μυαλό μου ςε επιτάχυνςθ… Οτιδιποτε ςυμβαίνει ςτον
κόςμο, μοιάηει ςθμαντικό για τθ ηωι μου.

Όταν όμωσ ζχω κατάκλιψθ, νιϊκω ςαν να είμαι εντελϊσ λιϊμα και ςε
αργι κίνθςθ. Νιϊκω ότι δε μπορϊ να κάνω τίποτα.»

Σο ςυγκεκριμζνο φυλλάδιο απευκφνεται ςε οποιονδιποτε ζχει

διαγνωςκεί με διπολικι διαταραχι (μανιοκατάκλιψθ) αλλά και ςτθν
οικογζνεια και τουσ φίλουσ του. Περιγράφει τισ πικανζσ αιτίεσ και
πραγματεφεται τισ ςυνζπειεσ τθσ διάγνωςθσ, κακϊσ και το που μπορεί
κανείσ να ηθτιςει βοικεια. Επίςθσ εςτιάηει ςτο τι μπορεί να κάνει ο
κακζνασ ϊςτε να βοθκιςει τον εαυτό του.

MIND (National Association for Mental Health)

«Μθχανιςμόσ Υποςτιριξθσ των Υπθρεςιϊν Ψυχικισ Υγείασ και Δικτφωςθσ – Συνεργαςίασ ςε Τομεακό
και Περιφερειακό Επίπεδο
ΣΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΠΟΛΙΚΗ ΢ΤΝΑΙ΢ΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΙΑΣΑΡΑΧΗ
(ΜΑΝΙΟΚΑΣΑΘΛΙΨΗ);

Ζνα άτομο με διάγνωςθ διπολικισ διαταραχισ (παλαιότερα γνωςτι ωσ

μανιοκατάκλιψθ), βιϊνει εναλλαγζσ ςτθ διάκεςθ από περιόδουσ
υπερδραςτθριότθτασ και διεγερμζνθσ ςυμπεριφοράσ, που
χαρακτθρίηονται ωσ μανία, ςε περιόδουσ βακιάσ κατάκλιψθσ. Ανάμεςα
ςε αυτά τα ζντονα ανεβάςματα και κατεβάςματα, μποροφν να
υπάρξουν ςτακερζσ περίοδοι. Κάποιοι άνκρωποι επίςθσ ακοφν, ι
βλζπουν πράγματα τα οποία οι άλλοι γφρω τουσ δεν αντιλαμβάνονται
(ςυμπτϊματα γνωςτά ωσ ακουςτικζσ ι οπτικζσ ψευδαιςκιςεισ), ι ζχουν
περίεργεσ και αςυνικιςτεσ πεποικιςεισ, τισ οποίεσ δε μοιράηονται οι
άλλοι (ςφμπτωμα γνωςτό ωσ παραλθρθτικζσ ιδζεσ).

Όλοι μασ βιϊνουμε αλλαγζσ τθσ διάκεςθσ ςτθν κακθμερινότθτά μασ,

ωςτόςο αυτζσ οι αλλαγζσ ςτθ διπολικι διαταραχι είναι ακραίεσ.

Μανιακά επειςόδια

΢τα ςυμπτϊματα μπορεί να περιλαμβάνονται:

Αίςκθςθ ευφορίασ-υπερβολικά ανεβαςμζνοσ/θ

Ανθςυχία
Τπερβολικι ευερεκιςτότθτα
Γριγορθ ομιλία
΢κζψεισ που καλπάηουν
Δυςκολία ςυγκζντρωςθσ
Ελάχιςτοσ φπνοσ
Αυξθμζνθ αυτοεκτίμθςθ
Πτωχι κρίςθ
Τπερβολικζσ και ακατάλλθλεσ/άςτοχεσ αγορζσ
Αφξθςθ τθσ ςεξουαλικισ δραςτθριότθτασ
Ριψοκίνδυνθ ςυμπεριφορά
Κατάχρθςθ αλκοόλ/ναρκωτικϊν
Επικετικι ςυμπεριφορά
Αρκετζσ φορζσ το άτομο μπορεί να μθν ζχει επίγνωςθ αυτϊν των
αλλαγϊν ςτθ ςτάςθ ι ςτθ ςυμπεριφορά του. Όταν ζνα μανιακό
επειςόδιο τελειϊςει, το άτομο μπορεί να ςυγκλονιςτεί με τθ ςκζψθ των
πράξεων που ζγιναν ςτθ διάρκεια τθσ μανίασ και των ςυνεπειϊν τουσ.

Μερικζσ φορζσ, αρκετά άτομα βιϊνουν μια θπιότερθ μορφι μανίασ

(λιγότερο ςοβαρι ι/και για μικρότερθ χρονικι περίοδο), γνωςτι ωσ
υπομανία. Κατά τθ διάρκεια αυτϊν των περιόδων, τα άτομα μποροφν
να γίνουν πολφ παραγωγικά και δθμιουργικά, και ζτςι να κεωροφν
αυτζσ τισ εμπειρίεσ ωσ κετικζσ και πολφτιμεσ. Ωςτόςο θ υπομανία, αν
παραμείνει χωρίσ κεραπεία, μπορεί γίνει ςοβαρότερθ, ι μπορεί να τθν
διαδεχκεί ζνα κατακλιπτικό επειςόδιο.

Κατακλιπτικό επειςόδιο

Σα ςυμπτϊματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Αίςκθμα απελπιςίασ
Αίςκθμα ςυναιςκθματικοφ κενοφ
Αίςκθμα ενοχισ
Αίςκθμα αναξιότθτασ
Χρόνια κόπωςθ
Δυςκολία ςτον φπνο ι υπερβολικό φπνο
Απϊλεια ι αφξθςθ βάρουσ/αλλαγζσ ςτθν όρεξθ
Απϊλεια του ενδιαφζροντοσ ςτθ κακθμερινι ηωι
Αδυναμία ςυγκζντρωςθσ
Σάςθ να είναι κανείσ επιλιςμων
Αυτοκτονικζσ ςκζψεισ

Σφποι διπολικισ διαταραχισ

Οριςμζνοι άνκρωποι μπορεί να ζχουν πολφ λίγα επειςόδια, με αρκετά

χρόνια ςτακερισ διάκεςθσ μεταξφ τουσ, ενϊ άλλοι μπορεί να
εμφανίηουν πολλά περιςςότερα. Επίςθσ τα επειςόδια ποικίλλουν τόςο
ςε διάρκεια όςο και ςε ςυχνότθτα, από μζρεσ ζωσ μινεσ, με
διαςτιματα διαφορετικισ διάρκειασ ανάμεςά τουσ. Παρόλο που
κάποιοι άνκρωποι λειτουργοφν καλά ςτο διάςτθμα μεταξφ των
επειςοδίων, κάποιοι άλλοι βιϊνουν, ζςτω και ςε χαμθλά επίπεδα,
οριςμζνα ςυμπτϊματα (ςε αυτζσ τισ ςχετικά ςτακερζσ περιόδουσ) με
αντίκτυπο ςτθν κακθμερινι τουσ ηωι.

Οι κυριότερεσ διαγνϊςεισ για τθ διπολικι διαταραχι περιλαμβάνουν:

Διπολικι Διαταραχι Ι: χαρακτθρίηεται από μανιακά επειςόδια-

tα περιςςότερα άτομα κα ζχουν και κατακλιπτικά επειςόδια,
αλλά όχι όλα.
Διπολικι Διαταραχι ΙΙ: χαρακτθρίηεται από βαριά κατακλιπτικά
επειςόδια, τα οποία εναλλάςςονται με επειςόδια υπομανίασ.
Κυκλοκυμικι Διαταραχι: ΢φντομεσ περίοδοι με ιπια κατάκλιψθ
και ςφντομεσ περίοδοι με υπομανία.
Με ταχεία εναλλαγι: Σζςςερα ι περιςςότερα επειςόδια το
χρόνο. Αυτά μπορεί να είναι μανιακά, υπομανιακά, κατακλιπτικά
ι μεικτά.
Μεικτζσ καταςτάςεισ: ΢υμπτϊματα κατάκλιψθσ και μανίασ κατά
τθν ίδια χρονικι περίοδο.

΢θμείωςθ: Η υπερδραςτθριότθτα του κυρεοειδοφσ αδζνα

(υπερκυρεοειδιςμόσ) μπορεί να μιμθκεί τα ςυμπτϊματα τθσ διπολικισ
διαταραχισ, επομζνωσ είναι πολφ ςθμαντικό να αυτι να αποκλειςκεί
με μια εξζταςθ τθσ κυρεοειδικισ λειτουργίασ ( είναι μια απλι εξζταςθ
αίματοσ).

Σι προκαλεί τθ διπολικι διαταραχι;

Περίπου το 1-2 % του γενικοφ πλθκυςμοφ πάςχει από διπολικι

διαταραχι, θ οποία εμφανίηεται ςχεδόν εξίςου ςτα δφο φφλα και
ςυνικωσ ςτθν θλικία μεταξφ 20 και 30 ετϊν, αν και οριςμζνοι ζφθβοι
επίςθσ προςβάλλονται.

Πολφ λίγα είναι γνωςτά για τισ αιτίεσ τθσ διπολικισ διαταραχισ, αν και
το γεγονόσ ότι ςυρρζει ςτισ οικογζνειεσ υποδθλϊνει τθν επίδραςθ
γενετικϊν παραγόντων. Εντοφτοισ, κάποια άτομα δεν ζχουν
οικογενειακό ιςτορικό για τθν νόςο. Κατά τθ διάρκεια τθσ κφθςθσ, θ
κρζψθ τθσ μθτζρασ και θ επίδραςθ τθσ ψυχικισ και ςωματικισ τθσ
υγείασ πάνω ςτο αναπτυςςόμενο ζμβρυο κεωροφνται επίςθσ
ςθμαντικοί παράγοντεσ.

Σο γεγονόσ ότι τα ςυμπτϊματα μποροφν να ελεγχκοφν με

φαρμακευτικι αγωγι, ιδιαίτερα με το λίκιο και αντιεπιλθπτικά
φάρμακα, υποδθλϊνει ότι μπορεί να υπάρχουν προβλιματα με τθ
λειτουργία των νευρϊνων του εγκεφάλου, όπωσ υποςτθρίηεται από
ερευνθτικά δεδομζνα. Διαταραχζσ του ενδοκρινικοφ ςυςτιματοσ (των
ορμονϊν) μπορεί επίςθσ να εμπλζκονται.

Από τισ περιςςότερεσ μελζτεσ υποςτθρίηεται ότι ζνα ψυχοπιεςτικό

περιβάλλον, κοινωνικοί παράγοντεσ ι ςωματικι αςκζνεια, μποροφν να
πυροδοτιςουν ζνα επειςόδιο. Σο ςτρεσ (ςε ποικίλεσ μορφζσ) φαίνεται
να είναι ο ςπουδαιότεροσ παράγοντασ, ενϊ και θ διαταραχι του φπνου
μπορεί επίςθσ να ςυμβάλλει ςθμαντικά.

Ψυχοπιεςτικά γεγονότα

Πολλά άτομα μπορεί να ςυνδζςουν τθν ζναρξθ τθσ διπολικισ τουσ

διαταραχισ, με κάποια ζντονα ψυχοπιεςτικι περίοδο τθσ ηωισ τουσ,
όπωσ θ γζννθςθ ενόσ παιδιοφ, ζνασ δφςκολοσ χωριςμόσ, οικονομικά
προβλιματα, ι αλλαγι εργαςίασ.

Οικογενειακό και ατομικό αναμνθςτικό

Άλλοι κεωροφν ότι θ διπολικι διαταραχι μπορεί να προκλθκεί από

ςυναιςκθματικι βλάβθ θ οποία προκαλείται ςτα πρϊιμα παιδικά
χρόνια, όπωσ ςωματικι, ςυναιςκθματικι ι ςεξουαλικι κακοποίθςθ.
Πζνκοσ, απϊλεια, τραυματικζσ εμπειρίεσ, -μποροφν όλα να κλονίςουν
τον αναπτυςςόμενο εγκζφαλο και να προκαλζςουν αφόρθτο ςτρεσ.
ΣΙ ΕΙΔΟΤ΢ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΡΩ;

Αν επιςκεφτείτε τον οικογενειακό ςασ ιατρό και εκείνοσ/θ κεωριςει ότι

ζχετε διπολικι διαταραχι, μπορεί να παραπεμφκείτε ςε ψυχίατρο, ο
οποίοσ κα κζςει τθν τελικι διάγνωςθ και κα ςυηθτιςει μαηί ςασ τισ
διακζςιμεσ κεραπείεσ. Αν αιςκάνεςτε ότι μια κεραπεία δε ςασ
ταιριάηει, χρειάηεται να το πείτε και να ρωτιςετε για εναλλακτικζσ
επιλογζσ.

Φαρμακευτικι Αγωγι

΢χεδόν ςε όλουσ τουσ ανκρϊπουσ με διπολικι διαταραχι, κα ςυςτθκεί

φαρμακευτικι αγωγι. Παρόλο που τα φάρμακα δε μποροφν να
κεραπεφςουν ριηικά τθ διπολικι διαταραχι, τα περιςςότερα άτομα
διαπιςτϊνουν ότι βοθκοφν ςτα ςυμπτϊματα, αποτελοφν δε μζροσ μιασ
ευρφτερθσ και εξατομικευμζνθσ κεραπευτικισ προςζγγιςθσ. Σα
φάρμακα που χορθγοφνται περιλαμβάνουν το λίκιο, αντιεπιλθπτικά και
αντιψυχωτικά. Είναι πολφ ςθμαντικι θ παρακολοφκθςθ τθσ ςωματικισ
ςασ υγείασ κατά τθ λιψθ τθσ φαρμακευτικι αγωγισ.

Σο λίκιο ςυχνά ςυνταγογραφείται ςτθ διπολικι διαταραχι και

διατίκεται ςε δφο μορφζσ, ωσ ανκρακικό άλασ (milithin) και ωσ κειικό
άλασ (lithiofor). Δεν ζχει ςθμαςία ποιο από τα δφο ςκευάςματα
λαμβάνετε, ωςτόςο δε κα πρζπει να το αλλάηετε, διότι ζχουν ελαφρά
διαφορετικι απορρόφθςθ. Εάν λαμβάνετε λίκιο, κα πρζπει να ελζγχετε
ςυχνά τα επίπεδα του φαρμάκου ςτο αίμα με τακτικζσ εξετάςεισ
αίματοσ, ϊςτε να εξαςφαλίηεται ότι τα επίπεδά του είναι εντόσ
αςφαλϊν και αποτελεςματικϊν ορίων. Είναι επίςθσ ςθμαντικό να
διατθρείτε τθν κατανάλωςθ αλατιοφ και νεροφ ςε όςο το δυνατόν
ςτακερά επίπεδα. Κοινζσ παρενζργειεσ του λικίου είναι θ αφξθςθ
βάρουσ, θ πολυδιψία και ο τρόμοσ. Η μακροχρόνια χοριγθςθ μπορεί να
ζχει τοξικι επίδραςθ ςτο κυρεοειδι αδζνα και ςτουσ νεφροφσ και για
αυτό θ λειτουργία τουσ κα πρζπει να ελζγχεται ςυςτθματικά.

Μερικά αντιεπιλθπτικά φάρμακα ζχουν επίςθσ εγκρικεί για τθ

διπολικι διαταραχι. Αυτά είναι το βαλπροϊκό (Depakine), θ
καρβαμαηεπίνθ (Tegretol) και θ λαμοτριγίνθ (Lamictal). Η λαμοτριγίνθ
ζχει αντικατακλιπτικι δράςθ και είναι εγκεκριμζνθ για τθν πρόλθψθ
των κατακλιπτικϊν επειςοδίων τθσ διπολικισ διαταραχισ.

Τπάρχουν ανεπικφμθτεσ ενζργειεσ που ςχετίηονται με όλα αυτά τα

φάρμακα, οι οποίεσ κα πρζπει να εξθγοφνται και να διαςαφθνίηονται
πριν τθν ζναρξθ τθσ κεραπείασ.

Σα αντιψυχωτικά φάρμακα που είναι εγκεκριμζνα για τθ κεραπεία τθσ

μανίασ είναι θ ολανηαπίνθ (Zyprexa), κουετιαπίνθ (Seroquel),
ριςπεριδόνθ (Risperdal) και θ αριπιπραηόλθ (Abilify). Αυτά μπορεί να
λαμβάνονται παράλλθλα με τα αντιεπιλθπτικά ι το λίκιο. Σα ψυχωτικά
επειςόδια μπορεί επίςθσ να κεραπεφονται με τυπικά αντιψυχωτικά,
όπωσ θ αλοπεριδόλθ (aloperidin) ι θ χλωροπρομαηίνθ (Largactil). Όλα
αυτά τα φάρμακα ςυνδζονται με δυνθτικά ςοβαρζσ παρενζργειεσ. Θα
πρζπει να γίνεται προςπάκεια να χορθγοφνται ςτθ χαμθλότερθ
αποτελεςματικι δόςθ και για το ςυντομότερο απαιτοφμενο διάςτθμα.

Νοςθλεία

Αν είςτε ιδιαίτερα ταλαιπωρθμζνοσ/θ από ζνα επειςόδιο, μπορεί να

ωφελθκείτε από ζνα περιβάλλον που δεν είναι απαιτθτικό για ςασ.
Προσ το παρόν, το νοςοκομείο είναι θ μόνθ δομι που μπορεί να
παρζχει αυτό το περιβάλλον. Η νοςθλεία κα επιτρζψει ςτο προςωπικό
να εκτιμιςει τισ ανάγκεσ ςασ και να ςασ βοθκιςει με τον καλφτερο
τρόπο. Μπορεί επίςθσ να ανακουφίςει τουσ οικείουσ ςασ.

Μπορείτε να νοςθλευκείτε με τθ κζλθςι ςασ, δθλαδι εκουςίωσ. Οι

περιςςότερεσ νοςθλείεσ είναι εκοφςιεσ, αλλά, αν αρνείςτε τθν
ειςαγωγι, ςε περίπτωςθ που αυτι είναι απαραίτθτθ μπορεί να γίνει
αναγκαςτικά, δθλαδι ακουςίωσ, ςτα πλαίςια του νόμου 2071/92 για
τθν Ψυχικι Τγεία. Μπορείτε ςχετικά να ςυμβουλευκείτε ζνα νομικό
ςφμβουλο ι δικθγόρο.

Δυςτυχϊσ, θ παραμονι ςε ζνα ψυχιατρικό νοςοκομείο ι κλινικι μπορεί

να είναι δυςάρεςτθ εμπειρία. Μπορεί να μθν υπάρχει αρκετόσ
προςωπικόσ χϊροσ, και οι άνκρωποι χάνουν το οικείο τουσ περιβάλλον.
Επίςθσ μπορεί να δθμιουργεί φόβο το να είναι κανείσ ςε ζνα χϊρο όπου
θ ςυμπεριφορά των άλλων μοιάηει παράξενθ, ακατανόθτθ, ι, κάποιεσ
φορζσ, απειλθτικι.

Αντιμετϊπιςθ των κρίςεων

΢το δίκτυο των υπθρεςιϊν που εμπλζκονται ςτθν αντιμετϊπιςθ των

κρίςεων περιλαμβάνονται οι τθλεφωνικζσ γραμμζσ βοικειασ, κακϊσ και
οι κινθτζσ ψυχιατρικζσ μονάδεσ. Αν και θ παρζμβαςθ μιασ τζτοιασ
μονάδασ μπορεί να βοθκιςει ζναν άνκρωπο ςτο να ξεπεραςτεί μια
δφςκολθ περίοδοσ και να επιςτρζψει ςτθ λειτουργικότθτά του ςφντομα,
πολφ ςυχνά κα χρειαςτεί νοςθλεία. Οι μονάδεσ αυτζσ βρίςκονται ςε
ςτενι ςυνεργαςία με το γενικό νοςοκομείο τθσ περιοχισ τουσ και τουσ
ςυναδζλφουσ τουσ που χειρίηονται τα επείγοντα ψυχιατρικά
περιςτατικά.

Ηλεκτροςπαςμοκεραπεία (Η΢Θ)

Η θλεκτροςπαςμοκεραπεία είναι μια κεραπεία κατά τθν οποία

χορθγείται θλεκτρικό ρεφμα ςτον εγκζφαλο υπό γενικι αναιςκθςία.
Εφαρμόηεται ςτθ βαριά κατάκλιψθ και πολφ ςπάνια ςτθ βαριά μανία.
Αν και δεν είναι ιδιαίτερα δθμοφιλισ, μπορεί να είναι αποτελεςματικι
ςτισ περιπτϊςεισ που τα άλλα μζςα δεν ζχουν βοθκιςει.

΢τεγαςτικζσ Δομζσ

Οι ξενϊνεσ είναι δομζσ ψυχοκοινωνικισ αποκατάςταςθσ όπου

άνκρωποι με χρόνια ψυχικά νοςιματα μποροφν να φιλοξενθκοφν για
οριςμζνο χρονικό διάςτθμα και να βοθκθκοφν από το προςωπικό ϊςτε
να καταφζρουν και πάλι να ηιςουν ανεξάρτθτα. Σα οικοτροφεία είναι
δομζσ υψθλισ υποςτιριξθσ, όπου μπορεί να διαβιοφν άνκρωποι με
χρόνια ψυχιατρικά νοςιματα και ςοβαρά λειτουργικά ελλείμματα.
Επίςθσ υπάρχουν τα προςτατευμζνα διαμερίςματα και τα
προγράμματα ανάδοχων οικογενειϊν.
Άλλεσ δομζσ

Σο νοςοκομείο θμζρασ είναι μια μονάδα μερικισ νοςθλείασ, όπου το

άτομο προςζρχεται κακθμερινά από το πρωι μζχρι το μεςθμζρι, ενϊ
τον υπόλοιπο χρόνο βρίςκεται ςτο ςπίτι του. ΢τα νοςοκομεία θμζρασ
προςφζρεται μια ποικιλία κεραπευτικϊν παρεμβάςεων. Τπάρχουν
επίςθσ δομζσ επαγγελματικισ κατάρτιςθσ, εργαςιακισ αποκατάςταςθσ,
και τζλοσ, δομζσ κοινωνικισ ςυναναςτροφισ. ΢τισ τελευταίεσ ανικουν
οι κοινωνικζσ λζςχεσ, όπου ζχει κανείσ τθν ευκαιρία να πιει καφζ, να
ςυηθτιςει και να αναπτφξει φιλικζσ ςχζςεισ. Ο ψυχίατροσ ι ο
κοινωνικόσ λειτουργόσ μπορεί να ςασ βοθκιςει να απευκυνκείτε ςε
αυτζσ τισ δομζσ.

Ψυχολογικζσ Θεραπείεσ

Οι ψυχολογικζσ κεραπείεσ, (κεραπείεσ με ςυηιτθςθ) μειϊνουν τον

αρικμό των υποτροπϊν και αρκετοί άνκρωποι τισ βρίςκουν ιδιαίτερα
βοθκθτικζσ.

΢υμβουλευτικι, ατομικι, οικογενειακι και ομαδικι ψυχοκεραπεία,

ψυχοεκπαίδευςθ, ι ςυνεδρίεσ με ζναν ψυχολόγο μπορεί να ςασ
βοθκιςουν να καταλάβετε τθν κατάςταςι ςασ και να τθν
αντιμετωπίςετε, ι να διαχειριςτείτε δυςκολίεσ που ζχουν προκφψει ςτθ
ςχζςθ ςασ και ςυνδζονται με τθ διπολικι διαταραχι. ΢ασ προςφζρει
ακόμθ τθ δυνατότθτα να ςυηθτιςετε τισ επϊδυνεσ επιπτϊςεισ που θ
νόςοσ προκαλεί και να μάκετε να εςτιάηετε ςε δεξιότθτεσ και
ςτρατθγικζσ που χρειάηεςτε, ϊςτε να αναδιοργανϊςετε τθ ηωι ςασ.

Τπάρχουν αρκετζσ κεραπευτικζσ προςεγγίςεισ για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ

διπολικισ διαταραχισ, όπωσ γνωςιακι-ςυμπεριφορικι κεραπεία,
κεραπεία που εςτιάηει ςτθν οικογζνεια, ψυχοεκπαίδευςθ, ομαδικι
κεραπεία, ψυχαναλυτικι ψυχοκεραπεία κ.α.
ΣΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ Ω΢ΣΕ ΝΑ ΒΟΗΘΗ΢Ω ΣΟΝ ΕΑΤΣΟ ΜΟΤ;

Τποςτιριξθ και κατανόθςθ τθσ αςκζνειασ από τουσ ςθμαντικοφσ

άλλουσ

Κατά τθ διάρκεια ενόσ μανιακοφ επειςοδίου είναι δυνατόν κάποιοσ να

αγνοεί ότι οι πράξεισ του μπορεί να βλάψουν, ι να κάνουν τουσ άλλουσ
να υποφζρουν. ΢τθ ςυνζχεια μπορείτε να νιϊςετε τφψεισ και ντροπι.
Επίςθσ, είναι ιδιαίτερα δφςκολο αν οι γφρω ςασ φαίνονται φοβιςμζνοι,
ι εχκρικοί απζναντί ςασ. Βοθκάει να παρζχετε πλθροφορίεσ ςτουσ
ανκρϊπουσ ςασ ςχετικά με τθ διπολικι διαταραχι.

Αφοφ περάςετε ζνα μανιακό ι κατακλιπτικό επειςόδιο, μπορεί να

δυςκολεφεςτε να εμπιςτευτείτε τουσ άλλουσ και ίςωσ να κζλετε να
βλάψετε τον εαυτό ςασ. Αυτζσ οι ςκζψεισ αρκετζσ φορζσ είναι
αναμενόμενεσ εφόςον κάποιοσ βιϊνει τζτοιου είδουσ δυςκολίεσ, αλλά
κα μποροφςε να είναι ανακουφιςτικό, να μιλιςει κανείσ για αυτζσ τισ
επϊδυνεσ εμπειρίεσ και τα ςυναιςκιματά του με φίλουσ, ςυγγενείσ, ι
ειδικοφσ ςυμβοφλουσ.

Επίςθσ υπάρχουν υποςτθρικτικζσ ομάδεσ, όπου άνκρωποι οι οποίοι

ζχουν περάςει αντίςτοιχεσ καταςτάςεισ και προβλιματα ςυναντιοφνται
και υποςτθρίηουν ο ζνασ τον άλλον.

Διαχείριςθ τθσ προςωπικισ κατάςταςθσ

Η αυτό-διαχείριςθ περιλαμβάνει τόςο τθν εφρεςθ πλθροφοριϊν για τθ

διπολικι διαταραχι, κακϊσ και τθν ανάπτυξθ δεξιοτιτων για τθν
ζγκαιρθ αναγνϊριςθ και τον ζλεγχο των εναλλαγϊν τθσ διάκεςθσ.

Μπορεί να είναι δφςκολο ςτθν αρχι να μπορεί κανείσ να πει αν ζνα

«ανζβαςμα», αποτελεί τθν αρχι ενόσ μανιακοφ επειςοδίου, ι απλά
νιϊκετε περιςςότερο αυτοπεποίκθςθ, δθμιουργικοί και κοινωνικά
άνετοι. Μπορεί επίςθσ να είναι περίεργο να παρακολουκείτε τθν
αναγνϊριςθ ςυμπτωμάτων όλθ τθν ϊρα, ιδιαίτερα όταν
πρωτομακαίνετε τθν επίδραςθ που ζχει θ διπολικι διαταραχι ςτθ ηωι
ςασ. Εκτόσ από τθν βοικεια τθσ ψυχοεκπαίδευςθσ από ειδικοφσ,
υπάρχουν διάφορα βιβλία ςχετικά με τθν αυτό-διαχείριςθ ςτθ διπολικι
διαταραχι, όπου μπορεί να διακζτουν λίςτεσ ελζγχου και αςκιςεισ για
τθν αναγνϊριςθ και αντιμετϊπιςθ των εναλλαγϊν τθσ διάκεςθσ, -όπωσ
θμερολόγια διάκεςθσ και πρακτικζσ ςυμβουλζσ για τθν αντιμετϊπιςθ
τθσ κατάκλιψθσ και τθσ μανίασ. Η αυτό-διαχείριςθ ςε καμία περίπτωςθ
δεν είναι ςτιγμιαία και μπορεί να πάρει αρκετό χρόνο ϊςτε να
χρθςιμοποιθκεί αποτελεςματικά. Ωςτόςο, μπορεί να αποχτθκεί
καλφτεροσ ζλεγχοσ ςτισ εναλλαγζσ τθσ διάκεςθσ από το ίδιο το άτομο
και να υπάρχει λιγότερο θ ανάγκθ να βαςίηεται ςτουσ ειδικοφσ, γεγονόσ
που μπορεί να οδθγιςει ςε μεγαλφτερθ αυτοπεποίκθςθ και μείωςθ
υποτροπϊν.

Κακθμερινότθτα…

Η διατιρθςθ τθσ ρουτίνασ, είναι πολφ ςθμαντικι ςε ςυνδυαςμό με

ιςορροπθμζνθ δίαιτα, αρκετό φπνο και άςκθςθ. ‘Ηπιασ μορφισ
δραςτθριότθτεσ όπωσ γιόγκα, ι κολφμβθςθ επίςθσ βοθκοφν.

Επαγγελματικι ηωι

Είναι πολφ ςθμαντικό επίςθσ να παίρνετε τα πράγματα με το μαλακό

και να αποφεφγετε ψυχοπιεςτικζσ καταςτάςεισ. Αν ιδθ εργάηεςτε, κα
μποροφςατε να πλθροφορθκείτε αν μπορείτε να επιςτρζψετε ςε
κακεςτϊσ μερικισ απαςχόλθςθσ προςωρινά, ενϊ αν ςπουδάηετε τα
περιςςότερα εκπαιδευτικά ιδρφματα και πανεπιςτιμια προςφζρουν
κάποιο ςυμβουλευτικό-υποςτθρικτικό πρόγραμμα.
ΣΙ ΜΠΟΡΟΤΝ ΝΑ ΚΑΝΟΤΝ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΢ΤΓΓΕΝΕΙ΢;

Παρακολουκϊντασ από κοντά κάποιον για τον οποίον ενδιαφζρεςτε να

βρίςκεται ςε μανιακό επειςόδιο μπορεί να είναι ιδιαίτερα οδυνθρό.
Είναι αρκετά επϊδυνο να ηει κάποιοσ με άτομο που βιϊνει βακιά
κατάκλιψθ, αλλά κατά τθ φάςθ τθσ μανίασ μπορεί να μθν παραδζχεται
ότι υπάρχει κάτι περίεργο ςτθ ςυμπεριφορά του, ι ακόμα και να
φαίνεται ιδιαίτερα εχκρικόσ απζναντί ςασ. Αυτι θ ςυμπεριφορά κα
μποροφςε να ςασ αφιςει αβοικθτουσ και φοβιςμζνουσ. Ωςτόςο, θ δικι
ςασ παροχι βοικειασ και υποςτιριξθ είναι ηωτικισ ςθμαςίασ ϊςτε να
του προςφερκεί θ κατάλλθλθ φροντίδα που χρειάηεται.

Πϊσ να το αντιμετωπίςετε;

Αρχικά, προςπακιςτε να ςιγουρευτείτε ότι ζχετε αρκετι βοικεια για

να αντιμετωπίςετε τα δικά ςασ ςυναιςκιματα. Πάρτε λίγο χρόνο μακριά
από το άτομο που νοιάηεςτε και ηθτιςτε από φίλουσ και ςυγγενείσ να
ςασ βοθκιςουν. Η ςυμβουλευτικι με ζναν ειδικό κα μποροφςε να είναι
ιδιαίτερα χριςιμθ.

Οριςμζνεσ φορζσ άτομα με διπολικι διαταραχι μπορεί να ζχουν

αυτοκτονικό ιδεαςμό. Αν ςυμβαίνει ςτον άνκρωπο που ενδιαφζρεςτε,
επικοινωνιςτε με κάποιον ειδικό οργανιςμό, ι επιςκεφτείτε τα
επείγοντα.

Αντιμετωπίηοντασ δφςκολεσ ςυμπεριφορζσ

Εάν κάποιοσ ακοφει ι βλζπει πράγματα τα οποία δεν υπάρχουν, μθν

προςπακιςετε να τουσ πείςετε για το αντίκετο. Από τθν άλλθ πλευρά,
δεν είναι εξίςου βοθκθτικό να προςποιείςτε ότι τα βλζπετε ι τα ακοφτε
και εςείσ. Είναι καλφτερο να πείτε κάτι τζτοιο «δζχομαι ότι αυτόσ είναι
ο τρόποσ που βλζπεισ τα πράγματα αλλά δεν ςυμμερίηομαι τον τρόπο
που τα βλζπεισ». Προςπακιςτε να εςτιάςετε ςτο πωσ νιϊκει τθ
ςυγκεκριμζνθ ςτιγμι και ενκαρρφνετε να μιλιςει για αυτά.
Αναγκαςτικι νοςθλεία

Αν όλα τα άλλα αποτφχουν, και ιδιαίτερα αν υπάρχει κίνδυνοσ για τον

εαυτό του ι τουσ άλλουσ, μπορεί να απαιτείται αναγκαςτικι νοςθλεία
ςτο νοςοκομείο. ΢φμφωνα με το νόμο 2071/92, ο «πλθςιζςτεροσ
ςυγγενισ» μπορεί να αιτθκεί ςτον ειςαγγελζα ϊςτε το άτομο να
εξεταςκεί ακουςίωσ από ψυχιάτρουσ και να αποφαςιςκεί αν κα πρζπει
να νοςθλευκεί αναγκαςτικά.