YAPILARDA DiLATASYONLAR BETON KALENDER 1958 CILT If SAYFA apilarda dilatasyen _-yapmak bazan liizumlu bazan ise mec- buridir, Yapiimasi jeap ettigi hal- de yapilmamg veya yeri yanhy segilmig bir dilatasyon: yiiztinden milyonluk bir yapida telifisi hemen hemen imkansiz catlaklar | dogabi- ir, Bu gatlakler hem pinay: yapan ingaat mithendisini, mimani hem de binanin sakinlerinj cok rahats eder, Bunlar ayn zamanda sistemin ta- siyicr gekliai degigtirerek gerilmele- rin degismesine hatta igaret degigtir- mesine sebep olabilirler ki, o zaman da binanin irkin girlinmesinden bagka emniyeti de azalmig olur, ‘Vazifemiz ica kontrol ettigimiz bazi projelerde, dilatasyon mevzmu- nun layil ile hallediimedigi, bu yiiz den baz: projelerin bu eksikligi gi dermek icin tadile ugradigi, dolayy- siyle vakit kaybedildigi gériilerek, bazi meslektaslara faydah olur ka- naatiyle bu mevzu ile ilgili bir ter- cfime agagida verilmigtir, Ue cosit dilatasyon vardir: 1 — Genlesme dilatasyonlan, rét re ve sénmeden dolayi betonda, si- cakhk farklarmdan (Bu arada yan- gnlardan) dolay: da yapi.elemania. rida husule gelen uzunluk degisim- lerini mimkiin Jolariar, 2 — Oturma (¢ékme) _dilatas- yoolan, fark. zemin ézelliklerinden ‘ve yilklemelerden, dolayisiyle ocak. larda yeralt: calgmalarmdan husule gelen oturma ve dinmeleri mtm- kitn Jolarlar, 3 — Zarurt Konstrixti¢ dilatas- yonlar, dinamik tesirlerden ve hare- Ketli. stati yiikselmelerden husule gelen deformasyonlan miimktin. ki- larlar, Dilatasyonlarm yerlerini tespit etmede gu noktai nazarlar giz éntin. de bulunduralur: a) Temel plam gekli ve! uzman- lan durumu b) Ax deformasyon —yapabilen bir yapi elemam olarak, merdiven boglugu (bloku) yeri, dilatasyonun dogrudan dogruya, yakinda olmama- Geviren Celal ERDE: ‘Yuk, Muh. ° ld, Aksi halde merdiven bloku diger yap elemanlarmdan, dilatas- youla aynhr. ©) Irtifa ve ingaat zamanlan farkh olan bitisik binalar arasinda @) ‘Temel togkit taramn, zemi- nin ve yilktin’ ‘degigmest hallerinde dilatasyonlar yapihr, Tabloda dla. tasyon mesafeleri verilmistiz, Bu neticeler Prof, Dr, Henn vasttasyla toplanan ilmi bin heyet: tarafindan simdiye Kadarki neticelore dayan- larak derlenmigtir (6), Aynea (1) ede bakimz, Kigin yapilan yapilar- Ja, yazin husule gelebilecek uzman- Jara mani olunmadan tamamen milm tin Jnlabilmek igin, ailatasyon ara st mesafeler ya azaltihr veya dila~ tasyonlar genigletilir, Cephedeki biitiin dilatasyon. lar, temelin iist Kenarina kadar ol- mak iizere biitiin katlardan ve ya- pi elemanianndan ve hatta sivanmn Y [oo Sek — 1 iginden geemek zorundadir, Otur- ma dilatasyonlan ise temelin alt kenarma kadar devam edecektir. Ca tt plaklarmda, sagaklarda ve képriile- rin Konsol plakiarinda glines. tes!- ri cok fazia oldugundan ara dila- ZZ tasyonlar yapihr, Dilatasyonlar sag. agin dig kenarindan binamn icint dogru takriben 0.75 m derinlige ka. dar devam eder, Konstriiktif Qéziimler : Sekil (1) de arada butiimit kai ton yerlestiritmig diglt erketdi bit deton tomel (veya. istinat) duvarn daki dilatasyonun plim (stten g3. riiniig) griltiyor. Sekil (2) de tugla bir duvards dogru dilatasyon gekli giriililyor. Tuglalar dilatasyon boyunca harg- sz olarak yanyana oturtulacaktir, Gorinen ailatasyonu ortmek icin, aig tarafa bir yagmur borusu, ic tarafa da yalmz bir yandan tuttu- Sekll — 3 rulmug yassi bir demir veya gita yer- legtirilir. Dilatasyon sway: da kes- mek zorundadir. Ly Kirlg, plak ve konsollarda ($e- Kil 8) de gorllduga gibi kay1e: mes- net tegkili suretiyle husule getirilen dilatasyonlardan kaginmak lazim- dir, Zira bu gekil dilatasyonlar biyilk sirtiinme kuvvetlerinden dolay. ek- Sekt — 4 i ru WN N N aI Setdl — 2 TORKIVE MUMENDISLIK HABERLERI - 1 AGUSTOS 1961 29..ANCELEMELER Sek — 5 serlyetio cahgamazlar, Bu tars dila- asyonla birbirinden ayrilan iki gelik 31a yap: clemanmin fist iiste ufkt olarak hareket edebilmesi icin arala- ‘ma yuvarlak demir konmas: Wézim- ir (Gekil 4). Kight agikiiklarda di- atasyon (Sekil 7) de gordlangi gibt agikhk ortasinda tegkiledilebilir, Agidygin sir noktalannda, uzunlu- yu acikhigin 3/5 i kadar olan lave oir kirig tegkili ile de dilatasyon yapmak miimktindir. Daha iyisi (Se- HI 5) ve (Gekil 6) da gordidigh gibi aift Kiri ve gift kolon — teskitidir. Statik milahazalardan dolay: temel- ler ikiye béllinemez, Alt ylizler siva- murken, siva dilatasyonda kesilir (yani dilatasyon sivanmaz). Dilatasyonun disemenin Uist Srtiistinde de devam ettiriimesine dikkat edilecektir; iyi tegkillerde (Gekil — 5) e gre profil demiri kullamlir, Dilatasyon, genigligi mutad olarak 2 em ye kadar olabilir. Yanginlardan dolay: husule gelebile- cek bilyilk uzamalar géziniinde bu- lundurularak, dilatasyon genisligini uygun olarak arttirmak ve araya uzamiya man{ olmtyan tecrit maddesi koymak lazimair, Kleinlogelin dilatesyonlar_mev- auundaki kitabinda, tatbik edilmig enteresan misaller vardir [3]. GW N LD Sela Dilatasyon Konstriiksiyonu + ‘Yangmlarda agik dilatasyonlar daha milsaittir, Dolgulu dilatasyon- larda dolgu malzemesinin deforme olabilmes} Iazimdir, Ortll dilatas- yonlarn Ort elemamm, hareketle- re mani olmayacak gekilde, dilatas- yonun yalmz bir tarafindaki yap: elemanina tespit etmek Idzmdir, Su gecirmez dilatasyonlar gu kisunlara aynihr + —1 a) Sumalara, iist yiizdeki su- lara ve giddetli yagislara karg: mu- kavim dilatasyonlar, ) Su tazyikerine mukavim di- latasyonlar, (Bunlar icin nin bu mevaudaki kitaplarma bako- labilir [4]. AIB ye de balamz [5]. Kullamlan malzemenin tegkili icin Saat : 12.00 - 12.30 Bulvar Palas Salonlarnda ta- mgma ve siirprizler, ~ Saat : 12.30 14.00 Sohbet Yemegi Konugmalar ve siirprizlerin Devami, 31