mở bài

Trong triết học, quan điểm siêu hình xem sự phát triển là sự tăng, giảm về lượng. Mà không
có sự thay đổi về chất của sự vật hay hiện tượng. Nó cũng xem sự phát triển là một quá
trình tiến lên liên tục, không trải qua sự quanh co, phức tạp. Đối lập với quan điểm siêu
hình, thì trong phép biện chứng khái niệm nguyên lý về sự phát triển dùng để chỉ quá trình
vận động của sự vật theo chiều hướng đi lên. Bắt đầu từ trình độ thấp cho đến trình độ cao,
từ kém hoàn thiện cho đến hoàn thiện hơn. Như vậy, khái niệm nguyên lý về sự phát triển
không đồng nhất với khái niệm vận động. Đây không phải là sự biến đổi tăng lên hay giảm
đi đơn thuần về lượng. Hay là sự biến đổi một cách lặp đi lặp lại ở chất cũ, là sự biến đổi về
chất theo chiều hướng ngày càng hoàn thiện của sự vật ở những trình độ cao hơn. Nguyên
lý về sự phát triển cũng là quá trình phát sinh và giải quyết mâu thuẫn khách quan của sự
vật , hiện tượng. Đây là quá trình thống nhất giữa các nhân tố tiêu cực và kế thừa. Nhằm
nâng cao nhân tố tích cực từ sự vật, hiện tượng cũ trong hình thái của sự vật, hiện tượng
mới.
⭐️ Hãy cùng nhóm 3 chúng mình tìm hiểu về nguyên lý về sự phát triển trong phép biện
chứng duy vật nhé

lý thuyết
1. Khái niệm phát triển

Quan điểm duy tâm và siêu hình

- Hầu hết những người theo quan điểm duy tâm và siêu hình đều không thừa nhận sự
phát triển của sự vật, hiện tượng, nếu có sự phát triển chỉ là sự tăng lên hay giảm đi
về lượng mà không có sự thay đổi về chất; phát triển diễn ra theo chu kỳ vòng tròn
khép kín. Nguyên nhân của sự phát triển là do yếu tố bên ngoài quyết định.

- Theo quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, nguyên lý về mối liên hệ phổ
biến thống nhất hữu cơ với nguyên lý phát triển, bởi liên hệ cũng là vận động, không
có sự vận động sẽ không có sự phát triển nào. Phát triển xuất hiện trong quá trình
giải quyết mâu thuẫn khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng; là sự thống nhất
giữa phủ định những yếu tố không còn phù hợp và kế thừa có chọn lọc cái cũ, để
cho ra đời và phát triển cái mới.

- Phát triển là quá trình vận động đi từ thấp đến cao, từ kém hoàn thiện đến hoàn
thiện hơn. Quá trình đó vừa diễn ra dần dần vừa nhảy vọt làm cho các sự vật, hiện
tượng cũ mất đi, sự vật, hiện tượng mới về chất ra đời. Nguồn gốc của sự phát triển
nằm ở mâu thuẫn bên trong của sự vật, hiện tượng; động lực của sự phát triển là
việc giải quyết mâu thuẫn đó.

- Phát triển có mối quan hệ biện chứng với vận động phát triển là trường hợp đặc biệt
của vận động sự phát triển phải trải qua sự vận động, song không đồng nhất với vận
động; vận động đi xuống thì không phải là sự phát triển.

2. Tính chất của sự phát triển

- Tính khách quan của sự phát triển. Nguồn gốc và động lực của sự phát triển nằm
trong bản thân sự vật, hiện tượng; do mâu thuẫn bên trong sự vật, hiện tượng quy
định. Cách thức của sự phát triển là sự tích lũy dần về lượng dẫn đến thay đổi về
chất, khuynh hướng của sự phát triển diễn ra theo đường xoáy ốc cái mới phủ định
cái cũ vì thế sự phát triển của sự vật là vốn có, tự thân, không phụ thuộc vào ý muốn
của con người.

- Tính phổ biến của sự phát triển.Sự phát triển diễn ra trong các tự nhiên, xã hội và tư
duy. Trong tự nhiên biểu hiện ở sự biến dị, di truyền, sự tiến hóa thích nghi của hệ
thống thực vật. Trong xã hội là sự giải phóng con người, sự phát triển của các hình
thái kinh tế xã hội. Sự phát triển trong tư duy thể hiện ở khả năng chinh phục và cải
tạo thế giới của con người phổ biến còn được hiểu theo nghĩa tất cả sự vật đều phát
triển.

- Tính kế thừa của sự phát triển. Sự vật, hiện tượng mới ra đời từ sự phủ định có tính
kế thừa từ sự vật hiện tượng cũ ; trong sự vật hiện tượng mới còn giữ lại có chọn lọc
và cải tạo những mặt thích hợp chuyển sang sự vật hiện tượng mới, gạt bỏ những
mặt đã lỗi thời, lạc hậu của sự vật hiện tượng cũ cản trở sự phát triển.

- Tính đa dạng, phong phú, nhiều vẻ. Tuy sự phát triển diễn ra trong mọi lĩnh vực (tự
nhiên, xã hội và tư duy) nhưng mỗi sự vật, hiện tượng lại có quá trình phát triển
không giống nhau. Tính đa dạng, phong phú của sự phát triển còn phụ thuộc vào
không gian thời gian các yếu tố điều kiện các động lên sự phát triển đó.

- Tính phức tạp của sự phát triển. Sự phát triển không diễn ra theo đường thẳng tắp
hay vòng tròn khép kín mà sự phát triển diễn ra theo vòng xoáy ốc, có các bước
quanh co,phức tạp thụt lùi tạm thời vì thế trong quá trình phát triển sự vật cần kiên
trì, chấp nhận sự mất mát, hy sinh,... để vươn tới thành công.

3. Tiêu chuẩn của sự phát triển

- Cái mới ra đời trên cơ sở cái cũ, nên phát triển của sự vật phải đạt được tiêu chuẩn
cao hơn cả về số lượng và chất lượng của cái mới so với cái cũ. Mỗi sự vật, hiện
tượng được xem là phát triển hay không phát triển khi chúng ta phải có căn cứ, cơ
sở để xác định kết quả vận động đi lên của sự vật cả về số lượng và chất lượng, nếu
không có tiêu chuẩn đánh giá sự phát triển thì cách đánh giá trải rơi vào mò mẫm, áp
đặt,... Tiêu chuẩn phát triển cuối cùng và duy nhất phải vươn tới sự hoàn thiện, sự
tối ưu của các sự vật, hiện tượng.

4. Ý nghĩ phương pháp luận

- Từ nguyên lý về sự phát triển của phép biện chứng duy vật rút ra nguyên tắc phát
triển trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn. Nguyên tắc phát triển yêu
cầu: Đặt sự vật hiện tượng trong sự vận động phát hiện được các xu hướng biến đổi
phát triển của nó, để không chỉ nhận thức sự vật hiện tượng ở trạng thái hiện tại, mà
còn dự báo được khuynh hướng phát triển của nó.
 - Nhận thức sự phát triển là quá trình trải qua nhiều giai đoạn, từ thấp đến cao, từ đơn
giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Mỗi giai đoạn phát triển
có những đặc điểm tính chất hình thức khác nhau nên cần tìm ra những hình thức
phương pháp tác động phù hợp để hoặc thúc đẩy, hoặc kìm hãm sự phát triển đó.

- Trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn phải nhạy cảm, sớm phát hiện và
ủng hộ sự vật, hiện tượng mới hợp quy luật, tạo điều kiện cho nó phát triển; phải
chống lại quan điểm bảo thủ, trì trệ, định kiến bởi nhiều khi sự vật hiện tượng mới
thất bại, tạm thời tạo điều kiện con đường phát triển quanh co, phức tạp

- Trong quá trình thay thế sự vật hiện tượng cũ bằng sự vật, hiện tượng mới phải biết
kế thừa những yếu tố tích cực đã đạt được từ cái cũ và phát triển sáng tạo chúng
trong điều kiện mới.

- Phát triển là nguyên tắc chung nhất chỉ hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn;
nguyên tắc này giúp chúng ta nhận thức được rằng muốn nắm được bản chất sự
vật, hiện tượng, nắm được khuynh hướng phát triển của chúng thì "phải xét sự trong
sự phát triển, trong sự tự vận động (...) trong sự biến đổi của nó".

vận dụng thực tế

Vận dụng nguyên lý của sự phát triển trong

+ Tự nhiên:

Sự phát triển có tính khách quan đồng thời mang tính đa dạng, phong
phú

Điển hình là thuyết tiến hoá về loài người trong tự nhiên.

Khoa học hiện nay đã chứng minh được loài người có nguồn gốc từ 1
loài vượn cổ có niên đại cách đây 3-4 triệu năm, trải qua quá trình lao
động, hình thành và phát triển tiếng nói ( ngôn ngữ) tiến hoá thành con
người như ngày nay.

+ Xã hội:

Sự phát triển có tính phức tạp và tiến lên , kế thừa nhưng lặp lại ở cơ sở
cao hơn thể hiện qua sự thay thế xã hội này bằng một xã hội tiến bộ
hơn.

~Lịch Sử

Cụ thể là chế độ xã hội phong kiến Việt Nam kết thúc ngày 30/8/1945
trong sự kiện vua Bảo Đại thoái vị, nhà nước CHXHCNVN được khai
sinh chính thức vào ngày 2/9/1945, mở ra 1 kỉ nguyên mới cho toàn dân
tộc.

~Cá nhân

Khi xem xét nguyên nhân của một vấn đề nào đó cần giải quyết, chúng
ta cần đặt chúng vào các hoàn cảnh có sự liên quan đến nhau, để từ đó
tìm cách giải quyết triệt để.

- Chẳng hạn khi đánh giá, nhận xét một sự vật, sự việc, ta cần xem xét
dưới cái nhìn tổng quan, đa chiều Vd: Khi tiếp xúc với một cá nhân xa
lạ, ta không nên đơn thuần đánh giá họ qua vẻ bề ngoài, ngoại hình mà
nên nhìn nhận vào thái độ, hành động của họ vào những vấn đề họ giải
quyết, vào những người mà họ tiếp xúc.

- Trong mối quan hệ giữa người với người, ta cần có cách ứng xử khéo
léo, phù hợp với từng đối tượng cụ thể.

Vd: Cách giao tiếp với thầy cô khác với bạn bè, thể hiện tình cảm một
cách tôn trọng hay thân thiết,...

+ Tư duy:

Tính phổ biến của sự phát triển thể hiện trong tư duy của con người
được biểu hiện như sau: Sự hình thành và phát triển trong suy nghĩ của
con người.

Ví dụ: Lạc quan là 1 đức tính tốt. Trong cs luôn phải trải qua vô vàn
những khó khăn ta k thể lường trước được , chính bởi lẽ đó con người
hình thành nên tư duy lạc quan trước hoàn cảnh, luôn hi vọng tốt đẹp
vào tương lai.

Tính đa dạng , phong phú : Mỗi người đều có những quan điểm triết học
riêng. Trong các tình huống cụ thể, cách ứng xử mỗi người sẽ xảy ra
những trường hợp khác nhau

kết bài
Nguyên lý về sự phát triển giúp cho bản thân mỗi người nâng cao năng lực tư
duy phát triển...Chúng ta hiện nay đang là sinh viên, chúng ta đang trong quá
trình phát triển về mọi mặt cả về thể lực, trí tuệ, ý thức …cho nên có lẽ đây là
thời kỳ bản thân mỗi người phải biết tranh thủ điều kiện để hoàn thiện bản
thân , học hỏi bạn bè, thầy cô xã hội. Sẽ là cơ hội cho những người biết nắm
bắt, chăm chỉ, và là một vết lún sâu cho những kẻ lười biếng ỷ lại. Ngay từ bây
giờ, hãy bắt đầu hành động vì tương lai của bạn