ae saul ae HUONG NGHIEP
NHAT Pigrls OU lacdos!
\
id
oINguyén Thang Vu (cha bién)
»"TLvu Doan Huynh (Nguyén chuyén wen cao cap :
T guyén Tran Ba (Neuyén chuyén vién cao cap
Vien Quan hé Quéc té, B3 Ngoai giao)
Bé Ngoai giao)
) Neuyén Khanh Hang (Can b3 t8 chive quéc té
: ORBIS tai Viet Nam)
[ 2NGOAI GIA
4 a linTU SACH HUMeNG NGHIEP - MHAT NGHE TINH
TOA TAU 86 12
alt
NGHE NGOAI GIAO Made nghé oink...
{| Ing cam, moi do he de, lal of bing
ngwdng cit cfc tating dai bec, cao ding va
MYC LUC tung hoe chuyém nghiép vii cfu ba: Minh
NIB os occa oak Samco i nén thi yao tung nao ahi? Nto chon nginh
; nghé niio che phi hop diy?
a ee ee ee et er py may, ki su pht trido cia xX bei
Hing ghd af 2- Rigo gi IB? a ae er kéo theo su ma rfing vA bign Adi cia che
Hiding gills 8 2) = Ni rigors ict Barr gf P esses see sess oe TB nginh nghé, vide chon oghé dang tri nén khd
Hing ghd of 4 -Nhé ngogi ginn lam vite Adi? oe hin hen bao gid ht. Céic ban tré idhting chil
dua vo er nrvan tir pha nha tra®ng, cha me
Hang ghé 04 G - Ban cd nén chon nghé ngoal gleo?.............32 macia cn mét cd nang véi nhting chi din
Hang ghé #8 B - Ning phim chit cfin ob ca hin, lien én dé cho mu loa chon chinh nic.
Ve A Dg GIO ee eee ees Val sf asain ee aie ni
3 : vir, hung -
Hang ghd ad 7 - Hoo ngfinh ngogi giao fbr iia Nha ul bin Kim Ding ra 6% ri mong
Hang ghé ef 8 - Ban quyét dinh one aisiemomiayas ) muta dip tng pitin nko nhu edn cas hide Ay,
Phair gh eek 1 — Blears rnin SR: sca cesses sets semis ens seen Méi cudn sich due ket cob mottos
@ BAGG CHU BB conser smrss ere emnerimnmen ne na tau, mi toa tau TA mg ughé trong dodo tu
badag oghitp scog hin cing ben trea hank
felt Vio firing IAL Noay fit kd cba ngdi tren
Gopyright @ by Kim Cong Publishing House ghe nha wutmpe, cic ben di od the chil dong
Taio phdm do Nha suit bdin Kim Dang gid ban quyéin
5
———tim hiéu vé cdc nginh nghé da dang, phong
phd trong x4 hoi, Qua timg hing ghé, ban sé
biét nghé dé Ia gi, lam vite 6 dau, céin nhiing t6
chat gi, dito tao ra sao...
Neodi ra, phiin Gée chia sé cin cung cap
nhiing trao déi, gidi dip cy thé hon vé cdc
nganh nghé, phuong php hitu qué dé la chon
nghé nghiép, cing nhu nhiing chia sé, nhan xét
cha chinh cae ban...
Tat nhién, di JA ai chang nif, cing
khong bao gifs dua ra duge nhimg chi din,
g6p 9 cy thé cho ting truing hop. Boi vay,
khi xay dung th sdch nay, ching wi chi cé
mot mong wéc 1A cdc bac phn huynh, cdc ban
hoc sinh, sinh vién cé thé tim kiém ¢ noi day
nhiing thing tin cé {ch cho minh. Va néu nlur
nhitng théng tin dy thyc su cé ich trong hanh
trang cla céc ban urtn dudng di ti thanh
cong trong nghé nghiép, thi dé chinh [a niém
vai lén cia chting téi.
Nha xudt bin Kim Ding xin chan thanh
cam on si ing hd va cong téc nhigt tam cha
ban doc.
NHA XUAT BAN KIM DONG
NGHENGOAIGIAQ
Site manh cia mét quéc gia khong chi d
luge lwong vii trang, ma con d ede nguén lve
kink. té vd cing nghé, tinh khién khéo, nhin xa
vd kién quyét cla chinh sdch ngoai giao.
Corelli Barnett
Trong hai cugc khang chién vé quéc vi dai
cia din te ta, cing vdi mit tran quéin sy va
chinh tri, nganh ngoai giao Viet Nam di gop
phén quan trong trong vige gidmh déc lap, ty do,
théng nh&t a&t nude.
Neay nay, ngoai giao Vigt Nam tigp tue
khdi sfc trong thién nién kj méi, dem din voi
thé gidi hinh anh mét nvée Viét Nam than
thign, mudn la ben véi t&t cd cde nuée, phan d&u
vi héa binh, dge lap va phat trién.
Doi hdi khét khe nhung ngogi giao ludn 1A
nganh duge nhiéu ban tré quan tam. Ban da
hiéu gi vé nghé ngoai giao?
Hay khém pha nghé nghiép ddy hélp din
nhung cing khéng kém phén thu thach véi
Toa tau sé 12:
NGHE NGOAI GIAO
tg= HANG GHE $61
> chu cHUYEN Medal ENO
Chiing ta 2 bat du cuge hanh trinh qua
Toa tau 86 12 vdi mot vai cu chuyén vé ngoai
giao: nhitng chinh sach ngogi giao kip thdi,
sang auét dé gid ving nén hda binh, dée lap
cha dat nude hay mét sang kién nhanh trf cia
> Nhdn nhygng nung khong khudt phyc
Sau Cach mang thang Tam, nuc ta
gianh dude dic lap nhung 4 vio tinh thé vé
cimg khé khin. O mién Nam, quan Phap lim
le quay trd lai, d& quée Anh va M¥ cing to ro
da tim xfm luge. B6 may nha nude ta cin
mong manh, quén déi chua lén manh, tai
chinh khéng cé. Nhén dain ta lai vita phai chiu
nan déi tham khée,
Trong hoan canh ay, 6 mién Bac, hon hai
mudi van quan Tudng do tuéng Lut Han din
dau kéo vao miéc ta voi Am muu tiéu diét
chinh quyén cich mang, dvfa Quée din ding
lén ndm quyén.
NGHE NGOALGIAQ = een
Truéc tinh hinh trén, vdi tim nhin sang
suét cua mét vi lanh ty vi dai, cing la nha
ngogi giao tai ba, Béc Hé di din moi ngudi:
- Bon Sy sang chang tit té gi dau. Ching
9 &n bm, b&o hgi, diva bon phan ddng vé ph&
ta, lAm nhiéu diéu chung tai gai mat, Phai
khén khéo va luén luén tinh tao, Phai biét
nhfin nhudgng, cai gi cho, cai gi khéng cho, phai
co déi sich thich hgp.
Bac lai nhde:
+ Nhung nhan nhugng khéng phdi 1A
khuét phuc.
Vai phudng cham dy, chimg ta da ed hét
stic mém déo, tranh khiéu khich va xung dét.
Tuy nhién, ding nhu Bac dé n6i, nhin nhudng
khong phi a khudt phue.
C6 lén quéin Tudng déi thém geo, Bac tra
18i khéng cé, Mot tuéng cla Lu Han doa ding
vii lye. Bac binh tinh dap lai: “Ong muén lam
gi cing duge. Nhung tai khéng thé cho éng
nhiéu gao hon nifa dé dfn téc téi chét déi”.
Truée thai dé kién quyét eba Bac, Lu Hain
dAnh phai lam héa,
ee
— ABai hoc rit ra:
Tay véo hodn cinh, diéu kién cy thé cia dét
nude ma phdi cé chinh sich ngogi giao thich
cding cfin kién quyét d nhiing diém mdu chét.
> Ngeai giae 14 e6ng eu hu higu 4é bdo va nén
Sc lap va sy phat trién cla at nude
Thé ky XIX, khi hau hét cdc nude Dong
Nam chau A bj phitdng Tay x4m chiém, vua
Rama IV cia Thai Lan da can din cde ett thin
cua minh:
- Néu chting ta c6 m6t md ving chat
lugng cue tét, va néu ta ding toan bé sé vang
d6 dé mua sing dan thi ngw3i phuong Tay
chi bin cho ta nhiing thé sting dan xoing
NGHE NGOALGIAQ =e
théi, khéng ban cho ta sing tét nhat dau.
Nhy vay ta khéng thé dong yang dé mua vii
khf nhdm bao vé dat nutéc. Cho nén ching ta
edn phai bao vé dat nuéc bang con tim va cAi
lu@i cia minh.
Theo ditdng 161 46, Thai Lan da chi ding
ky sém mt hiép wée hitu nghi va thudng mai
véi Anh nam 1855 (ma sau nay sé lam m4u
cho nhiing ky két twong ty vdi cé&c mide
phudng Tay kha&ec). Trong ban hiép wdc hitu
nghi vA thuong mai ay, Thai Lan cé mét a6
nhén nhugng vé tri ngoai phép quyén, thué
nhap khdu va mét sf thué khac dé danh déi
lay vide Anh tén trong nén dée lap cia Thai
Lan vA ngén chén tham vong x4m ltde cla
c&c nude khac. Mét phan khéng nho nhé vao
chinh séch ngogi giao khéo léo fy ma Thai
Lan da bao vé dude hiéu qua va ldu dai nén
dée lap cla minh.
Bai hoc rit ra:
Can danh gia ding tam quan. trong cua
ngogi giao trong ting giai dogn: cb luc ngoai
giao ¢é vai trd thép hon quan su nhuing khong
+
ailthé thiéu, o6 Lie ngogi giao co vai tra ngang vdi
quan su, e6 lic ngogi gico eé vai tro quan
trong hon quan sy, Mat khde, edn biét vin
dung mdu thudn: giifa cdc nude lén theo hiding
cd Igi cho minh.
> — Diing tiéng Anh hey tigng Phap?
TW sau thé chién thit Il, ting Anh da cé
vi tri hang dau trén thé gidi va duge ding phé
bién tai cdc héi nghi quéc té, Nhung cude hop
cha Héi déng déi tée chau Au - Dai Tay Duong
(EAPC) ngay 22-11-2002 trong khuén khé Héi
nghi efip cao cua Té chite Hiép uéc Bac Dai Tay
Duong (NATO) lai 14 m6t ngoai lé. Ly do chinh
la sy tham gia cla éng Leonid Kuchma, téng
thing Ueraina.
Ong Leonid Kuchma khéng duge Anh va
Mj ch&p nhAn. Hai nue nay t6 céo ring hai
ndm truée day, ng Kuchma dA déng ¢ ban cho
Irdc thiét bj rada phét hién may bay, Lam ngd
truée nhiing Idi co buée trén, 6ng Kuchma
van quyét djnh tham gia cugc hop. Tham chi,
6ng con déi c6 mét ghé dam phan cho Ucraina
tai cuédc hop EAPC vao ngay hém sau.
———__
12
SSS
NGHENGOAIGIAQ.
Mét van dé nan giai da nay sinh: néu sap
xép thi ty cfc nude theo bang chit céi tigng
Anh thi éng Kuchma sé ngéi vao khu vite ghé
danh cho cdc nuée cé chit céi “U” dig dau, va
nhu vay thi chac chan rang éng sé ngoi bén tay
phai cia éng Tony Blair, Thi tuéng Anh (UE),
va ngéi each éng Bush, Téng théng My (USA)
khéng xa lam. Diéu nay chéc chdn 8& khién
hai 6ng Bush va Tony Blair khéng hai léng.
Sau nhiéu ngay suy nghi, cudi cing,
nhitg edn b6 ngoai giao lam céng tac té chite
cuée hop cting tim duge mét giai phép rat hiéu
qua: Vj tri trong cuge hop 3@ ditde sp xép theo
bdng chi? cdi cia tiéng Phép.; ——_—_Ti: §ACH_HUGNG NGHIEP - NHAT NGHE TINH
Vi sang kién nay, éng Bush - Tong thong
My (Etats-Unis) sé ngéi gan dai dién cde mide
bét d&u bang chit cdi “E” nhu Estonia,
Ethiopia... Thi twéng Anh Tony Blair
(Royaume-Uni) sé ngéi gin dai dién cae nude
méi gia nhép NATO lA Rumani va Slovenia.
Con ang Kuchma (Ukraine) ngdi canh dai dian
cia Thé Nhi Ky (Turquie).
Pay 1A mét sang kin ngogi giao khén
khéo. Viée sp xp chi ng@i theo bang chi? cdi
tigng Phap thay cho bang chit cdi tigng Anh da
khién hai nuéc Anh va Mg hong cé 1f do dé
mét ling va céing khong lam cho 6ng Kuchma
bj khé xu tai mét héi nghj quan trong.
Trong Héi nghj nay, éng Kuchma da doc
mét bai dién van than thién, tranh dé cAp tdi
vide ban hé théng rada cho Irde va td ¥ mong
muén gia nhap NATO.
Bai hoe rat ra: Can bé ngoai giao phai
gidu sdng kién va nhanh iri dé gidi quyét cde
bat déng vd trdnk nhiing cing thang khéng
dang 06, theo phuong chim giit ving nguyén
tic nhung mém déo vé sdich luge va bin phdp.
+—__.
seNGHENGOAIGIAQ
= HANG GHE S62
> MGMAI GIAO LA GI?
Khéng chi 1A mét
nganh nghé, ngoai
giao cin 1A mét khoa
hoe vA nghé thuat. Vi
thé, khéng dé dua ra
mot cach hiéu that
don gian vA chinh x4c
yé linh vue nay. Vay
trude tién, sao ban
khéng thi nghe
nhiing nha ngoai giao
néi ting dinh nghia
vé ngoai giao nhi?
“Ngogi giao, dé la vide tién hanh nhiing
quan hé qué t& bdng cach dim phan, dé la ccich
mé: oie doi siz, céng sit... ding dé diéu chink vé
tién hank nhing quan hé nay, D6 la cing tae
hode la nghé thudt cia nha ngoai giao”.
(Nha ngoai giao néi tidng ngwii Anh
Harold Nicolson)“Ngogi giao la ay ap dung tri tué va lich
thiép vao viée tién hanh nhiing quan hé chink
thie giita ede ehinh phi cde nude dée lap va
di khi ed giita nhitng nutic dy vdi cdc nitic chut
hau cua ho”.
(Nha ngoai giao E. Stow, tac gid cuén
Ngoai giao thuc hanh)
Ca hai dinh nghia trén tuy c6 khic nhau
ft nhiéu nhung déu gifng nhau 4 mét sf didm:
déu dé cap dén cdc méi quan hé quéc té, coi
dam phén 1A mét phidng phap diéu chinh
nhiing quan hé déi ngoai v.v...
Néi mét cach gian di hon, ban cé thé hiéu
ngoai giao 1A m§t trong nhting cach c&c nue
phan ddu dé sinh tin trén thé gidi. Theo dé,
cée nuée tim céch bao dim suf cé mat dai dién
cia minh (nha ngogi giao) tai nhiing dia bin
cin thiét, Sau d6, théng qua quan sat, tim
hiéu, e&e nha ngoai giao sé bdo edo vé nhitng
tinh hinh ligén quan dén quyén Igi nude minh;
ding dam phan va cic hinh thie dau tranh
khac dé phat trién quan hé, bao vé an ninh déi
ngoai cla dit nuée, xy dung méi trudng quée
——__.
16
SSS
NGHENGOAIGIAQ.
té thuan loi cho sy tén tai va phat trién cua
nufée minh, phat huy anh hudng trén thé gidi.
HIG AY HAG ppc eneranan
h& cde nude déu | pé dab dume mye dich ngpal
da die lap, xu thé | iso, ofc nude sit dung rit
phat trién va to&n
edu héa chiém wu | tr ky quite sau chum: “Weoai
mhiéu nude chi | agny “ugosi giao x0
trédng thie ddy i but"...? DS dtu IA bing
sires pas cial
Set ge | bing quan hg git ede mute
vA ngoai giso da i yd nhau,
phudng (cé quan
hé vai nhiéu mute). \ ws tie —/
> Ban ehét eda ngog! giao Vist Nam ld gi?
Ké thita, phat huy truyén thing éng cha,
ban chat nén ngoai giao muéc ta 1A héa binh,
chinh nghia, thuy chung va khoan dung, dam
d& ban séc dan t6c, tiéu bidu béi tu tudng va
phong céch ngoai giao cha Hé Chi Minh. Ngoai
giao Viét Nam mang tinh nhan van cao ca,
tinh té, linh hoat, sAng tao va nhay bén, théu
hiéu sau sdo vé minh va ngudi.
a.——_—_Ti- SACH.HUGNG NGHIEP - NHAT NGHE TINH
= HANG GHE sé 3
p> mah NOM GinD Lima ed?
Qua hai hang ghé trén, ban da o6 nhiing
khai niém don gian d4u tién vé nghé ngoai giao
va nha ngosi giao, O Hang ghé' sé’ 3, ching ta
hay eng tim hidu vé mét ad chite vy va cing
viée chinh ca nha ngoai giao nhé!
Nhin chung, tuy vao ting chite ning, vi tri
cy thé, c&e nha ngoai giao s8 thy hién nhiing
céng viée chinh dudi day:
- Tham gia tip mic va dm phn ngoai giao.
NGHENGOAILGIAQ.
- Soan thao cdc cing vin va van kién
ngoai giao,
- Tim hiéu, nghién ctu tinh binh cic nuéc
va tinh hinh thé gidi, dé xugt f kin, dong g6p
vao chién luge ngoai giao chung cia dat nude.
- Tiém hanh cing t&c thing tin tuyén
truyén d6i ngoai.
- Thue hién céng tac linh su, bao vé
quyén lgi kiéu dan ¢ nude ngoai,
- Lam céng téc 18 tan: sdp xép va tiga
hanh viée thém hdi, chic ming, chia buén, té
chitc tham quan, t6 chttc chiéu di (dja diém,
thye don, bé trf ban an, sép xép chi ngéi cho
ddng ngdi thi, vev...).
>» Trong digi si quén
C4n bé ngoai giao lam viéc d c&e dai sit
quan gém ede chtte danh:
* Dai sit 1A dai dign cao nh&t cha Nha
nuée va Chinh phi, ¢6 trach nhiém chi huy moi
b§ phan trong dai sti quan. Dai sit dite bift quan
tam dén viée phat trién quan hé véi nutéc 66 tai.* Céng si: d cic dai si quan lén thudng
oé thém cing att giip viée cho dai att, Cong att
la nguéi dimg thé hai sau dai str.
* Tham tan: 1A nguai ghip vide cho dai sit.
G nhiing nude khéng cé cing sit, tham tan trd
thanh nhén vat thi hai sau dai sit,
* Bi thy thi nhdt: 1A cin bé phy trach mot
phan céng viée cua dai ed quén nhu phéng
hanh chinh quan tri, 1é tin, lanh si v.v...
* Bi thu thit hai: gitip vide cho bf thw tha
nh&t va tham tan. Tuy nhién, 6 mét sf dai str
quén, cfing cé iruiing hgp bf thu thét hai duye
phy tréch m6t phong hofc bé ph4n (lanh su, 1é
tan, quan tri, vin phong vwv...).
* Bi thy thit ba: gidp viée cho tham tan, bi
thu thé nhat hode bi thu thit hai.
* Tuy vidn: thing 1a nhitng edn bé ngoai
giao méi ra truféng, lam tro ly trong cc bd
phan chinh tri, bio chi, vin héa, lianh sit hode
phy trach lé tin v.v...
Tuy vién cling 06 than phan, dae quyén
uu dai vA mién trix ngoai giao nhu moi cin bd
4
20
—
NGHE NGOALGIAQ = een
ugoai giao khac, gom: quyén bat kha x4m
pham vé than thé, tra sd, nha 6, phuong tign
di lai, théng tin lién lac, hé sa tu liéu; quyén
mién trit bat bd, xét xu, thué, hai quan, nghia
vu lao dong, nghia vu quan su v.v...
> — Trong Ninh ay quén
C4n bé lanh ay quén gdm cé tong lank av,
lank sv, phé lénk sv. Nhiém vu ed ban cha cin
bé lénh su 1A bao vé quyén Idi kiéu din, thie
ddy quan hé thuong mai vA gidi quyét cdc
tranh chép lién quan vé thudng mai, thudng
thuyén, kiéu dan. Tuy nhién, trén thye té, bé
phan lanh au cing tham gia vao cOng tac
nghién ettu tinh hinh nude sé tai.
Negoai ra, ban cén o6 thé nghe ni téi ede
chiie danh nhu: dai bign, dai bién lam thai. G
nhiing nuéc chifa cé dai sit, dai bién dude bo
nhiém, phy trach quan hé ngoai giao véi nude
oS tai. Dai bién lam thai 1A ngudi thay dai ott
khi dai wit di ving. Vi tri dai bién Jam thdi
thuéng duc giao cho ngudi co vi tri thot hai
trong dai ett quan sau dai eit,= HANG GHE S64
> MHA NOM GAD Lim wie Gedy ?
Ban muén theo hoc nganh ngogi giao
nhwing con phiin van khéng biét sau nay minh
86 lam viée 4 diu? Méi trudng lam viéc cia cic
nba ngoai giao r&t phong phi. Véi nding lye va
nhiét huyé cia minh, ban #8 ludn ¢6 od h6i tim
due vi tri ming dang. Chung ta thi cing ké ra
mé6t 3d “dia chi” nhé!
Negay nay, moi quéc gia di lén hay nhé,
giau hay nghéo, theo bat cit ché dé chinh tri
nao déu cé caéc ed quan chuyén trach vé cong
tae déi ngoai, bao gém:
- Cac cd quan déi ngoai 6 c&p trung udng.
- Cae ed quan déi ngosi 6 mét sé dia
phugng trong nude. Chang han Viét Nam cé
$3 Ngogi vu 6 Ha Néi, Thanh pho Hé Chi
Minh va mt of tinh.
- Cée cd quan dai dién d nude ngoai.
Cae ed quan ngoai giao cia méi nude
thudng cé ba nhiém va chi yéu sau:
SSS
NGHENGOAIGIAQ. i
1, Bao vé an ninh déi ngoai cha dat nude:
tang ban, bét thi,
2. Kay dung mO6t méi trudng quéc té
thuan lgi dé nude minh cé thé phat trién vé céc
mat, va dé chi yéu lA méi trutmg héa binh,
thién chi, hitu nghi.
3. Phat huy anh hudng cia nvée minh
trén thé gidi.
Nhiém vy cila dai diém ngoai giao la: dai
dign cho nuée minh (bing sy cé m&t ya tham
gia cia minh); quan sat, bao c4o (cho chinh
phi minh) va dam phan, ky két.
» Cd quan adi ngogi clip trung ueng
C&e ed quan quan hé déi ngoai trung wong
é tat cA c&c nuléc duge chia 1am hai loai:
Co quan chink tri do hién phap quy dinh
Co quan chuyén mén
*Co quan chinh tri do hién phép quy dinb
thong thudng bao gom nguyén thu quéc gia (ca
nhan hode tap thé), Chinh phi va Thi tuéng,
Bé Ngoai giao va Bé trudng BG Ngogi giao.
eaeNeguyén thi quéc gia la Vua 9 cic nuéc
theo ché 46 quan cha va Chi tich hodc Téng
théng d efe mic theo ché d6 céng haa.
Nguyén thi quée gia c6 thé truc tiép quan
hé voi nude khée, tiép xéc trye tiép vidi cde
nguyén thi quéc gia khae, chinh thie hoa cae
théa thudn vé chinh sich déi ngoai, ky két cdc
diéu ude, vin ban, tuyén bé quan trong thuée
chinh sach déi ngoai cha dat nudc.
Chink phi la cd quan chinh tri do hién
phap quy dinh, cé chic nang lanh dao chinh
tri chung trong linh vue quan hé déi ngoai.
Bé Ngoai giao la cé quan thuc thi dudng
1éi, chinh sfch déi ngoai cha Nha nuiée, Chinh
phi. Déng thai, B& Ngogi giao efing e6 nhiém
vu dé xudt véi Nha nude, Chinh phi vé céc
cong viée déi ngoai.
* Co quan chuyén man od tink chat cing wie
Trong hé théng t6 chile b§ may di ngoai
cua Nha nude, c6 uhiing ed quan dude t8 chite
va hoat ding trén ed sd nhting hip ude, hiép
inh quéc té, hofe trén co sé tap quan, truyén
théng dude hinh thanh va thita nh4n trong
——__
=
SSS
NGHENGOAIGIAQ.
quan hé quéc té. Nhiing cd quan d6 duge goi la
cfc cd quan chuyén mén eé tinh chat céng uée
va té chic theo nganh doe, true thude cdc Ba,
nganh chuyén mon.
Ngoai ra, cin cS mét sf Vién chuyén
nghi@n ctu co ban vé tinh hinh thé gidi va xdy
ding céc chién luge ngoai giao dai han. Chang
han Viet Nam cé Vién Quan hé Quéec té, Vién
Neghién citu Dong Nam A vv...
» Co quan dai didn tal nude ngodi
Cec cc quan ngoai giao hoat ding ¢ nude
ngoai gém hai lagi:
* Co quan dai dién thuang tra
Déy 1a efe co quan hang ngéy lam ceding
t&e d nuée ngoai, dai dién cho quyén Igi quéc
dat nude 9G tai.
Cac nha ngoai giao host déng tai cic co
quan nay thuding lam viée 6 c4ec dai sit quan;
cng att quan, cd quan dai dién tai cac #6 chite
quéc t&, dei bign quan, ting lanh sy quan,
lamb ett quan,——_—_Ti- SACH.HUGNG NGHIEP - NHAT NGHE TINH
Dei sit quan phy trach toan bj quan hé
cla nude minh ydi nude 2d tai, duge phép hoat
déng trong toin bé nude sd tai (trit ede ving
céim) va dat try sé tai thi dé.
Céc téng link sv quén, ldnh sw quan chi
hoat déng 8 ttfng khu vite cia nude dé, mat
thanh phé hofc mét cng nh&t dinh.
Chang han Téng linh su quan Viét Nam
& Sydney chi hoat déng trong pham vi thinh
phé Sydney va bang New South Wales cla
Oxtraylia.
Ngoai ra, cén cé co quan dei dién thuéng
tri tai Lién Hop Quéc va dai diém thutng tri
tai cfc té chtte quéc té khac,
* Co quan dai dién lam thai
Dung nhu tén goi cua minh, eo quan dai
dién lam thai JA efe dodn dai bidu, ede dai
dién, dic ph&i vién duge cit ra nude ngoai hoat
déng trong mét thdi gian nh&t dinh, Dé cing
e6 thé 1a ede quan eat vién 4 nhiing héi nghi
quée t&, ay ban quéc té, cde dai dién cA bidét
duge cit di du cic ngay 1é nha nudéc, ding
quang, quéc tang v.v...
——__
26
a
NGHENGCAILGIAQ.
> BAN GO BET
» Ce edu, #8 chide eda BG Ngoal giao Vigt Nam
Gif vi tri quan trong nh4t trong Bé Ngoai
giao la m6t sé Vu chuyén nghién citu tinh hinh
thé gidi, céc khu vue, cfc nuée vi xfy dung
chinh séch tong hop hodc chuyén vé tiing khu
vue, ting nude,
Chiing ta 06 thé ké dén:
- Vu Téng hop dét ngogi: phéi hgp véi céc
Vu Khu vue dé danh gid tinh hink quée #8 va
tinh hinh quan hé véi cfc nuéc, déng théi duara déi sach chung va cy thé trong ting giai
doan cho linh dao B6 Ngoai giao.
- Cade Vu Khu vye: chiu trach nhiém
nghién ettu tinh hinh cae nude va khu vue. Ti
a6, xAy dyng chinh sfch ngogi giao déi véi
nhiing nufée va khu vite trong pham vi nghién
cttu cha minh, Hién ching ta cé mat ef Vu
Khu vie chi: yéu nhw:
* Vu Chéu A I phy trach quan hé giffa
Viét Nam véi Trung Quéc, Nhat Ban, Triéu
Tién, Mong Cé.
* Vu Chau M¥ phy trach quan hé gifta
Viét Nam véi Hoa Ky, Canada, Cuba va cic
nude khac 6 Trung M¥ va Nam My.
* Vu Chéu Au 1 phy tréch quan hé véi cic
nude Tay Au va Bae Au.
* Vu Chéu Au 2 phy trach quan hé vdi
Lién bang Nga va céc nuéc thuée khu vic
Déng Au.
Negoai ra, hién nay, trong BO Ngoai giao,
Khéng thé khong ké dén Vu Dong Nam A va
Nam A, Vu Tay A - chéu Phi, Vu ASEAN ww...
——__
28
a
NGHE NGOALGIAQ = een
Bén canh céc Vu chuyén lam nhiém vy
nghién ettu, edn ¢6:
- Vu Tong hop kinh té
- Vu Phu trdch vé ede t chite qué té.
- Cue Lanh sv: phy trach chinh sich cia
Vidt Nam déi véi ngudi Viét 4 nude ngoai,
ngoai kidu, cilp phat hé chiéu v.v...
- Vu Lé tan: phy tréch céc hoat dong chiéu
dai, hiéu hi v.v... caa Nha nude vA BG Ngoai
giao, gitip dd vA quan ly Ngoai giao doan tai
Ha Nai v.v...
- Cue Phuc vu Ngoai giao dodn: chuyén
phue vu ee dai ett quan vé nha 6, xe cd, nhan
vién gidp viée vv...
M&i Vu va Cue lai duge chia thanh cée
phong, ban phy trach ting logi viée.
Negoai ra, trong BG Negoai giao cin cb
nhitng bé phén c6 chute nang h6 trg cing viée
nhu Van phong Bé, Vu Té chic cin ba, Vu
Quan tri - Tai vu, Phang Co yéu, Phong phién.
dich v.v...» Cocdu td chide cba dal st quén Viet Nam
Dai stt quan chi yéu gdm cdc bd phan:
*Phing Chinh tri, cin duoc goi la TE
Chinh tri: chuyén nghién ctu tinh hinh nuée sd
tai vA xy dung chinh sich dé déng gép § kién
cho Bé Ngoai giao va dai at.
Phong Chinh tri thwdng do mét céng sif,
tham tan chinh tri hode bi thu thi nhat phy
trach. Phéng gém mé6t sf thanh vién IA bf thi
thit hai, bi thu thit ba hodc tay vién. Neudi
phu tréch Phong Chinh tri 14 tra ly chinh,
canh tay phai cua dai sit, Khi dai sii vang mit,
ngwii phy trach Phong Chinh tri thudng tra
thanh dai bién 14m thai, tite JA quyén dai si,
- Phong Kinh té: nghién citu tinh hinh
kinh té nude 38 tai dé gop phn vao viée danh
gia tinh hinh nude dé, va xfy dung chfnh
aach vé quan hé kinh té giita Viét Nam vA
nue 6d tai.
- Phong Thing mai: do dai dién cia Bo
Thuong mai (tham tan hode tuy vién thudng
mai) phy tréch, of nhiém vy nghian ettu chinh
——__
x
—
NGHE NGOAL GIAO =e ee
sach thudng mai, tinh hinh thi trudng nuéc 83
tai, tim bign phép thée dy quan hg thuong mai,
quan hé dau tu gifta hai nutde.
- Phong Quén su: do dai dién cia Bé
Quéc phéng (tham tan ho&e tay vién quan sy)
phu trach, nghién citu tinh hinh qudn ey
nuéc 8G tai va thc day quan hé vé quan out
gitta hai nuéc.
- Phong Lanh sy: bho vé quyén Igi cha Vitt
kiéu 6 nut 86 tai, cilp thj thyc nhap canh Viét
Nam v.v...
Co cfu té chtte cy thé cia ting dai stt
quan cé thé khac nhau, can cit vao quy mé cua
mOi dai stt quan, tim quan trong cha nude ad
tai dai vdi nude ta, nhung nhét thiét phai cd
phéng / b§ ph4n chinh tri hoc mOt cin bé
chuyén trach.
Pham vi nghién eitu cia ede téng anh si
quan va linh ey quén hep hon cc dai ett quan.
Ce ed quan dai dién tai Lian Hop Quéc va cde
+6 chiic quéc té 6 nhiém vy khéc vai cac sti quan
va do dé, od c&iu 18 chiic, yéu cdu nghién cin
cing khéc.—_—_Ti:SACH HUGNG NGHIEP - NHAT NGHE TINH
E HANG GHE S65
> BAN CO MEM GHOM Mane HEOAI GIAD ?
Qua bén hang ghé tran, hin ban da din
kham pha ra rang dang sau ve banh bao, lich
giao 1A bao trong trach, cing vige chuyén mén
khong bé dé dang...
Va s@ that sai ldm néu ban chon nganh
ngoai giao vi cai vé “hao nhoang”, lung linh
sic mau bé ngoai ma nhiéu ngwéi lém tuéng.
Nhung nghé ngoai giao cing sé that su hap
din ban, ngudi Viét tré va ddy ly tudng,
nhiét huyét, n€éu ban nhin thay nhiing ly do
dudi day:
> —_M@t nghd cao quy
Banh rang méi nghé nghiép cé vj tri riéng
Ehéng thé so sanh due, Nhung bufée chain vao
nganh ngoai giao, ban dang lam mOt nghé rt
cao quy. Ngosi giao g6p phéin khéng nhd trong
viéc bao vé an ninh va déc lap cia dit nude.
Can b8 ngoai giao 14 nhéng ngudi gitt trong
tréch danh giA dig tinh hinh, biét rd nuée
——__
=
SSS
NGHE NGOAI GIAO_ a
nao cé thé la ban, nude nao la déi tha lau dai
hode tam thii, Tit dé, ho sém déng gép ¥ kién
vao viée xfiy dung chién luge va séch luge hitu
hidu cia d&t nude.
Trong quan hé quo tJ, khéng 06 thi: vinh cita, khiing
cd ban vinh oft, chi of quydn Ii dan tte la vinh oft
mA ching ta 06 mbigm vy theo duit.
Henry Palmerston (1'784 - 1866)
Gyu Thi tung vd BO truting BO Ngoai giao Anh
*
i
f
fKhong chi bao vé an ninh té quéc, ngoai
giao con déng gép rat nhiéu vao sy phét trién
kinh t6, x4 héi eta dit nuée. Chinh nhitng edn
bé ngoai giao gidi giang va tan tuy dang khéng
ngiing n6 yc dé tao méi tring quéc té thuan
Igi, nhitng méi quan hé hitu nghi va thie ddy
quan hé kinh té, van héa véi cfc nude...
Mét trong nhiing nhiém vu quan trong
cua ngoai giao Viét Nam la phat huy anh
huang cia nuéc ta trén thé gidi, theo huéng
lam cho cang nhiéu quéc gia biét dén, yéu mén
vA Ung hé Viét Nam.
> — Mt nghd gidp bgn hodn thign minh
Néu ban 1A ngudi khao khét hoan thién
ban than, khao khét hoc héi va khém pha, hin
ngogi giao 1A mé6t trong nhitng ev lya chon
thich hdp nhat vidi ban.
Hiém cé nghé nghiép nao hoan thién duge
con ngudi mét cach tean dién nhu ngoai giao.
Day la nghé nghiép gidp ban khée phyc duge
rét nhiéu nhuge diém, nhu tinh néng nay, hép
tAp, thiéu kién tri, nhiit nhat, vung vé...
SSS
NGHENGOAIGIAQ.
Dong thai, do doi hi cua cng viéc ma tu
duy, 6c phan dofn, phan tich cha ban cing 86
khéng ngitg dutge rén luyén.
Tat nhién, qué trinh tu hoan thién dy ddy
chéng gai ma khéng phdi ai cing 6 thé vugt
qua. Vi thé, nehé nghiép nay 4 tinh dao thai
r&t cao,
Ban o6 dam thit ste minh khéng?
> — MGt inghd giao thigp réng, af Iel nhiéu
Néu nhiing viée nhu di lai, gap gd, giao
thigp... luén hap din ban, cé thé ban a6 thich
trd thanh nha ngoai giao. Bai vi lam ngoai giaola gan lién véi di lai, giao tiép, Ban sé c6 co hoi
gap g@, tiép aie véi nhing vi nguyén thu quée
gia, nhiing con ngudi ma tiéng ndi cd ¥ nghia
quyét dinh di véi e&c van dé cia thei dai...
That ty hao phai khéng ban?
Tuy nhién, ban cing nén nhé rang “thich”
va “hdp” lai JA hai chuyén hoan toan khéc
nhau. Di lai, gap g6 va giao thigp trong ngoai
gino o6 nhfing die trung ring rit khae cae
nghé khac (nhu nghé du lich, nghé bao hay
nghé PR ching han).
Giao thiép trong ngoai giao cing cb nghia
la ban luén phai céin trong va cé trach nhiém
vé tig cit chi, cfu néi, nét m&t, tac phong va
thim ehi cd trang phye cia minh. Ban hay tin
di, c6 hang nghin, tham chf hang triéu con mt
dang “soi” vio dé diy!
Va gid 16 hic dé ban biét dén:
> — Nhiing rang bugc, thich théc cia nghé
Han nhu ban da nhén ra, cing tac ngoai
giao dai hai phaéi lam viée chAm chi, sang tao
va c6 hiéu qué trong nhiing didu kién nhiéu
——__
ES]
—_—
bat dinh, tham chi phai déi m&t véi nhiing
nguy co de doa dén tinh mang.
Mang trong trach, bi mt cia cd quéc gia
trén vai, khéng it trudng h¢p cn b6 ngoai giao
1A d&i tuong cia nhiing am miu mua chude
bang tién, rugu, tinh i, hoic de doa, gay site ép
v.v... Nhiing nguéi thiéu ban linh eé thé khang
d6i phé dutge, tham chf bj sa nga va bj loai bd.
Nganh ngoai giao kha “khat khe” vé hinh
thite. Trong cudn sich Nhung diéu clin biét vé
tuyén sink Dai hoe va Cao dang nam 2004
(Nha xudt ban Gido dye 2004) da chi rd ring
Hoc vign Quan hé quée t&: “khéng tuyén thi
sinh di dang, néi ngong, néi lap”, Diu biét
tgrang “Tét gO hon tét nude son” nhung nha
ngoai giao cén 1A hinh anh dgi dign cho mét
dan tée, mét quée gia. Hinh thie trong ngogi
giao 1A mét tiéu chudn bat bude.
Bgn khéng c6 kha mang giao tiép tét, hay
ngai ngin, mde cam, ty ti? Ban tét bung
nhung “thang ruét ngua”, cé gi 1A néi tudt ra
hét? Ban md méng va ca tin? Ban séng theo
chi nghia lac quan hay chu nghia bi quan’...
Néu vay thi that su lA khé cho ban néu
ban chon nghé ngoai giao. Nu ngay tit him
nay ban khéng tAp cho minh mét tinh cach,
mét phong thai cia cic nha ngoai giao thi khi
ban buée chan yao nghé nay, nhfng nhuge
diém Ay 9€ 1A rao can rit lén.
Tat nhién, ching ta citing luén biét rang
rao cin sinh ra 1A dé vugt qua. Nhu nhiing
dinh ni, ludn tén tai d d6, nhde nhd ching ta
vé khat vong chiém linh d6 cao, Ban 06 thé
vugt qua, va chac chan sé vitdt qua nhiing trd
ngai kia, chi cin ban cé sy say mé, quyét tam
va ling tin vao chinh ban thén minh.
SSS
NGHENGOALGIAQ.
= HANG GHE sé G
> unite pull car cn c6 win can 2) meson cing
DE thyc hién duge trong trach ning né
cua minh, ngoai viée duge dao tao tot, mot nha
ngoai giao tai ba cdn cfin cé nhiing phim chat
khéng thé thigu duéi day:
> Lang yéu nude nhigt thanh, ban finh chinh tri
ving ving, tinh thdn tréeh nhigm cao
Nha ngoai giao chan chinh trude hét phai
cé ling yéu nuéc, phdm chat chinh tri ving
vang, hét ling phuc vu dat nude, hudn ludén dit
quyén ldi cua dat nuféc lén trén.
C4n bé ngoai giao luén génh trén vai
minh trong tréch voi dit nuéc, Ho phai hiéu
biét tinh hinh nude minh va nhét 1a ede chinh
sch lén cha nha nude, cia nganh ngoai giao
va quyét tam thye hién mét each hiéu qua.
Vi vay, néu mot ngudi lam ngoai giao ma
ebi chim lo dén quyén Idi c& nhdn va hudéng
thu vat chét cho bén than minh sé khéng thé
trd thanh nha ngoai giao thyc thu,> Trinh 48 cao v8 kién thir va nghibp vy
Nha ngoai giao cin phai of ging dat t6i
trinh d6 cao vé kién thie va nghiép vy, hiéu
biét sfu adc vé vin héa, lich si, ngén ngit cde
nude ma minh phy tréch dé o6 thé két hep
higu qua quyén lgi
cla nuée minh véi |
Sor | git dung thing thao
quyén Igi cua ho. wiike psd glace
Dé dat yéu cdu | tine Nea, Trung Quito,
giao cfin doc nhiéu,
giao thigp rong, céban |
ba thuge nhiéu eidi
f
|
ote, Sec. | chi thing theo ngoai
i
|
nhiéu tang lép khée |
nha 6 muitie BO tai... em nnmnneemeennri a aad
» Trinh 4 din dgt chinh x6c, thuyét phyc va
c6 duy8n
Day la phim chat thiét yéu vdi nhitng
nhA ngoai giao tai nding. Bai trd thanh nha
ngoai giao, ban thing phai thay mat nude
minh trinh bay rd quan diém vé mét vin dé
nh&t dinh, canh céo di phwong hode tranh
——__
=.
| meet sistent ent ine inte omnes menattemantt tity
SSS
NGHENGOALGIAQ.
ee ree ge me ee
khéng it trutng hop, ngén ng® ban cfn trinh
bay lai Ihéng phai la tiéng me dé clia ban. Doc
thing viét thao mt ngtn ngit di kh6, Jam ch
hoan toin ngén ngi dy theo cich cha mét nha
ngoai giao cing khé khiin bGi phn,
Nhiéu khi nha ngoai giao lai phai biét
dang ldi néi che gifu nhiing bi mat quéc gia,
nhiing sach luge cfin duge gid kin cua nude
minh, ma vin lam cho d6i phidng tin, NhA
ngoai giao cing luén phai 1A ngudi lich thiép,
nbS nhin nhit, Dd bye: bi din mily, by vin
totn of ging gid duge binh tinh, che gifu duge
bi mat quéc gia va ¥ nghi cua minh.
WG ngutt d€i thoal vl ben of eff chi ho&e phat bidu
kta cho ban moudn néi khong, ban ad Wm gl? Cho hin
mit off tht? Hay bdm ham bé di?
Mhé ngoai gieo thutng xuyén gp phAi nhiing srutmg hyp
ning thé. Ho a8 dap lei ring:
“Ong rit. slic pao!”
“7 ifn dé obe dng wit ding hiv 7”.
Seu dé mdi nhe nhAng néu nhing sai trdi ola dei phone.
ead A Witte casita cacasitasuntiecce—_1 SACH HUONG NGHIEP - NHAT NGHE TINH NGOAI GIAO SS a
ci lde: Lica sin nly he wa alias hake
tinh +6, cho fink:
si iiinijaeaianapenieaniisigi ming, che budi chiéu dai sang trong, die quyén
Can b§ ngogi giao ddi hdi phai c6 diu 6c xfu dali va min trit ngosi giao, duge di “may vé
nhay bén, quan tm tim hiéu dién bién tinh gif” din nhigu nude, duge tuyén truyén af cao.
hinh, chi déng déi phé véi tinh huéng bat nga.
Khi doc cdc vin ban ngoai giao, ho chi ¥ dé
hiéu due cic ¢ mdi, chi tiét mdi, ney y cha dé
phutng. Khi trao déi ¥ kién, ho ndm duge noi
dung ¥ kién cia doi phuicng, nhanh chéng lam
sing tO ¥ that hay nhitng diéu trinh bay cin
thi€u ré rang. Nha ngoai gino cling 06 ¥ thite doe
réng va rén luyén dé c6 tri nhé tét, kha nang doc
> — DUng cam Nhung dé chi la nhiing nhan td bé ngoai.
Thite chét ciia ngoai giao 1A d&u tranh dé bao
vé va xtc tién quyén Igi dan téc, bao vé hoa
Phim chat nay thue ey efn trong nghé
ngoai giao. Trén hét, cin b§ ngoai giao phai binh thé gidi,
trung thue vdi dat nudc minh, vi quyén Idi cua
dat muéc mA luén néi that quan diém, nhan a ae aaa
ware : Bimg tim kidm of chet, off chét s8 tz tim dém ben. |
a Seg Hl baer needa abe i MInmg hay tim kigm con dutng dé 06 thd chet mot cach
t@ va trong nufic, dit viée néi that dé c6 thé bat i nghla obit, i
Igi cho ban than. i Dag Hammartigad >;
. . i vba Thyy Bide nfl ting, ting gir chip Hing — 4
Khing ft ngudi thiy nginh ngogi giao rit Se ee raf lala Bop Qu wt 1603 GB 1661
hap din do 18 nghi hao nhodng va quyén igi vat \ }
ar, —
——_—_+ ——