Chiến tranh và hoà bình

I .Mở đầu

Chiến tranh và hoà bình là hai phạm trù lịch sử ,tuỳ từng góc độ xem
xét và đánh giá mà ta có nhiều cách nhìn khác nhau về vấn đề này. Lịch sử phát
triển của xã hội loài người gắn liền với nhiều cuộc chiến tranh. Trong đó có
những cuộc chiến tranh phi nghĩa, chiến tranh chính nghĩa của nhiều dân
tộc...đã phá huỷ nhiều công trình lịch sử vĩ đại,của cải vật chất thiệt hại nhiều vô
số kể. Chiến tranh và hoà bình là hai đề tài muôn thưở mà không ít người đã đề
cập tới,và cho tới bây giờ nó vẫn là đề tài nóng hổi cho nhiều nhà nghiên cứu.
Và khi thời gian trôi qua đi, người ta mới nghiên cứu một cách đầy đủ hơn, trọn
vẹn hơn, khách quan hơn về những cuộc chiến đã xảy ra mà để từ đó rút ra được
nhiều nguyên nhân gây chiến . Bên cạnh đó xã hội loài người luôn luôn mong
muốn có được cuộc sống hoà bình không có chiến tranh, mọi người đối sử với
nhau bình đẳng, bác ái. Với tham vọng được hiểu sâu sắc thêm về hai phạm trù
Chiến tranh và Hoà bình , em đã chọn đề tài này , em xin trân trọng cảm ơn thầy
giáo đã hướng dẫn em đề tài này, trong quá trình viết em có tham khảo một số
tài liệu và cũng không thể tránh khỏi nhiều thiếu sót mong thầy chỉ bảo thêm để
em hoàn thành tốt bài viết này
 II. Nội dung

1.Khái niệm và phân loại chiến tranh

1.1.Khái niệm về chiến tranh:

Chiến tranh là các cuộc xung đột vũ trang giữa các lực lượng, phe phái
vì các mâu thuẫn không thể điều hoà được, đó là mâu thuẫn mục đích , mâu
thuẫn lợi ích... nhằm thôn tính các nước khác thành thuộc địa của mình.

Theo chủ nghĩa Marx – Lenin, chiến tranh là sự tiếp tục của đấu tranh
chính trị, đấu tranh giai cấp phát triển với hình thức mới, bằng mọi thủ đoạn
khác nhau, nhưng vẫn là thủ đoạn tàn nhẫn nhất.

1.2.Nguyên nhân và phân loại chiến tranh.

1.2.1.Nguyên nhân:

Theo quan điểm của chủ nghĩa Marx- Lênin. Nguyên nhân sâu xa về mặt
kinh tế xã hội , quan điểm chủ nghĩa Mác là do sự xuất hiện của chế độ tư hữu
đối kháng giai cấp. Sự xuất hiên của chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất là cơ sở
để hình thành nên giai cấp khi đã có giai cấp thì do sự không đồng nhất trong lợi
ích cũng như quyền lợi đã làm nảy sinh sự đấu tranh giai cấp đây chính là nguồn
gốc của chiến tranh mỗi một giai cấp đều muốn quyền lực thuộc về phía mình
bởi vì để có được lợi ích thì giai cấp này phải trà đạp bóc lột giai cấp khác.
Ngay từ thời chế độ Công xã nguyên thuỷ các bộ tộc bộ lạc đã tổ chức ra lực
lượng để đi xâm chiếm cướp bóc để tranh dành đất đai và của cải của các bộ tộc
bộ lạc khác và điển hình nhất của các cuộc chiến tranh từ trước tới nay đó là
cuộc chiến giữa hai giai cấp, đó là giai cấp tư sản và giai cấp công nhân. nói
chung nguồn gốc cội rễ của các cuộc chiến tranh là do bản tính của con người
tham lam ích kỷ. Ngày nay khi thế giới đã rất phát triển nhưng trên thế giới vẫn
tồn tại các cuộc chiến tranh với nhiều hình thức và bộ mặt khác nhau, đây là
việc mà cả thế giới lên án và ngăn chặn. Theo chủ nghĩa Marx– Lenin thì chúng
ta phải xây dựng một thế giới không còn chiến tranh không còn hiện tượng
người bóc lột người, xây dựng một nhà nước của tất cả mọi người ở đó mọi
người để có nghĩa vụ và quyền lợi như nhau tất cả mọi người đều bình đẳng,đó
là nhà nước Xã hội chủ nghĩa, chỉ đến khi nào không còn sự phân biệt về lợi ích
thì mới không còn chiến tranh

Ngoài ra còn có nguyên nhân trực tiếp đó là : chiến tranh chỉ có thể xảy
ra khi lực lượng gây chiến tranh đã đủ mạnh để gây chiến tranh, đủ lực lượng ,
đối phương yếu. Trong cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân pháp, của đế
quốc Mĩ trên đất nước Việt Nam là một bằng chứng nói lên điều đó. Pháp và
Nhật là hai cường quốc phát triển về mọi mặt trong khi đó nước chúng ta khi
thực dân Pháp xâm lược thì đang ở triều Nguyễn thối nát, đến thời kỳ phát xít
Nhật thì chính quyền còn non kém. Nhật đã lập ra chính quyền bù nhìn Trần
Trọng Kim và đến thời kỳ Mỹ xâm chiếm lúc ấy tình hình càng rối ren thêm,
Mỹ đã lập ra chính quyền Ngô Đình Diệm dưới sự sai bảo của mình...

Theo quan điểm chủ nghĩa Marx, thì chiến tranh chỉ là một hiện tượng
lịch sử, chỉ xảy ra quan điểm lịch sử nhất định. Chế độ tư hữu không có trong
thời người nguyên thuỷ nên không tồn tại chiến tranh, họ đã trải qua từng thời
kỳ một thời kì mông muội- man dại, họ sống thành từng bầy , bộ lạc, bộ tộc,
người nguyên thuỷ sống hoà thuận, cùng làm cùng hưởng đến khi phát triển đến
tinh khôn.Khi lực lượng sản xuất phát triển kéo theo đó là quan hệ sản xuất
cũng phát triển, chế đọ tư hữu ra đời, con người đã có một xã hội khác và từ đó
môi trường tác động và họ biết đến chiến tranh.

Để che đậy mâu thuẫn nội tại chủ yếu trong Chủ nghĩa Tư bản, những nhà
học giả, chính trị học phương Tây đưa ra quan điểm không đung đắn về chiến
tranh, họ cho rằng :Chiến tranh là hiện tượng vĩnh cửu tồn tại mãi ở đời sống
con người điều đó chỉ đũng với từng nước, từng khu vực.Về mặt lý luận: người
ta đồng nhất quy luật chiến tranh sinh tồn trong thế giới tự nhiên và trong đời
sống xã hội , nhờ có quy luật này mà đã có giai đoạn tiến hoá chiến tranh.

1.2.2Phân loại:

Chiến tranh có nhiều loại như: chiến tranh thế giới, chiến tranh cục bộ,
chiến tranh hạt nhân...

Chiến tranh phi nghĩa: là các cuộc chiến tranh do các nước đế quốc tiến
hành để nhằm xâm lược các nước nhỏ bé khác, bị nhân dân tiến bộ trên thế giới
phản đối như trong chiến tranh xâm lược ba nước Đông Dương: Lào, Việt
Nam , Campuchia...nổi bật nhất là ở trong giai đoạn đầu thế kỷ XX đến nửa
cuối thế kỷ XX, các nước tư bản phương Tây lùng sục săn lùng thuộc địa ở
Châu Á và Châu Phi

Chiến tranh chính nghĩa: Đó là cuộc chiến tranh do các dân tộc đứng dạy
đòi hoà bình độc lập cho quốc gia họ, đánh đuổi bọn xâm lược, tiến hành để bảo
vệ độc lập dân tộc.

Yếu tố chính nghĩa và phi nghĩa xuất hiện sinh động: Chiến tranh thế giới I
quốc gia đó tiến hành chiến tranh phi nghĩa nhưng sau đó ở chiến tranh thế giới
II tiến hành chién tranh chính nghĩa,có những cuộc chiến tranh chính nghĩa và
phi nghĩa đan xen, chính nghĩa sẽ thắng, sự thất bại của chiến tranh chính nghĩa
chỉ là tạm thời. Chiến tranh chính nghĩa xảy ra theo quy luật : ở đâu có áp bức ở
đó có chống áp bức; ở đâu có xâm lược, ở đó có chống xâm lược

Chiến tranh nóng đó là cuộc chiến tranh xâm lược, đối lập với nó là cuộc
chiến tranh lạnh: Chiến tranh là mối quan hệ băng giá lạnh lùng giữa các quốc
gia, dân tộc, mâu thuẫn trong quan hệ đối ngoại, vì một âm mưu nào đó. Những
phương thức hình thành chiến tranh lạnh:Chạy đua vũ trang, bao vây, cấm
vận...diễn biến hoà bình. Chiến tranh lạnh đem lại hậu quả nặng nề về cả kinh tế
và chính trị xã hội

Trong cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Liên xô, với sự ảnh hưởng ngày càng
lớn của Liên xô và Chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới, Mỹ và các nước phương
Tây đang tìm cách đối phó. Mỹ đứng ra đảm bảo sứ mệnh lãnh đạo thế giới tự
do phải giúp đỡ cho các dân tộc thế giới chống lại sự đe doạ của Chủ nghĩa cộng
sản . Mỹ và các nước đồng minh ra sức chạy đua vũ trang (vũ khí thông thường,
hạt nhân, vi trùng..)bao vây cấm vận kinh tế của các nước đối phương và tăng
lực lượng ép buộc đối phương: một là chạy đua vũ trang, hai là đầu hàng. Can
thiệp vào nội bộ của các quốc gia trên thế giới. Hiện nay các quốc gia đang đối
đầu với nhiều cuộc chiến tranh lạnh do Mỹ và các nước đồng minh gây ra với
nhiều hình thức khác nhau ( đảo chính lật đổ , chiến tranh tâm lý...). Song song
với cuộc chiến tranh lạnh Mỹ đã chuẩn bị cuộc chiến tranh tổng lực nhằm tiêu
diệt các nước Xã hội chủ nghĩa, mặt khác Mỹ đã phát động hàng chục cuộc
chiến tranh xâm lược để chống lại phong trào cách mạng thế giới và thực hiện
mưu đồ bành trướng, thống trị thế giới của mình, tiêu biểu như chiến tranh xâm
lược thực dân kiểu mới ở ba nước trên bán đảo Đông Dương ( 1954 – 1975 )
can thiệp vũ trang ở Gneranda (1931)…

Cuộc chiến tranh Mỹ với các chính sách "chính sách thế mạnh” ,“ chính
sách đẩy lùi chủ nghĩa Cộng sản” đã dẫn đến cuộc chạy đua vũ trang và sự đối
đầu của hai khối quân sự: Nato và Vacsava trở nên gay gắt.

2.Chủ nghĩa đế quốc thủ phạm của cuộc chiến tranh hiện đại:

Từ khi ra đời đến nay, Chủ nghĩa đế quốc đã gây ra rất nhiều hậu quả
cho nhân loại bắt đầu từ cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất . Do sự kình địch
giữa hai khối quân sự đối lập nhằm chia lại thị trường thế giới làm cho chiến
tranh thế giới nổ ra. Các cường quốc lợi dụng tình hình này để đàn áp phong
trào công nhân và đàn áp phong trào giải phóng dân tộc.
 Cuộc chiến tranh thế giới 1914- 1918 đối với cả hai bên tham chiến là
một cuộc chiến tranh đế quốc , xâm lược phi nghĩa các nước đế quốc chủ yếu là
Đức , Anh là thủ phạm gây ra cuộc chiến tranh này chỉ mới hơn hai năm chiến
tranh đã có gần sáu triệu người chết mười triệu người bị thương vị, phong trào
phản đối chiến tranh và chống bóc lột đã lan rộng ra ở các nước đế quốc , tháng
2-1917 Cách mạng dân chủ cộng sản Nga thành công , chế độ Nga hoàng bị lật
đổ. Tình hình chiến tranh chuyển sang giai đoạn mới, có sự tham gia của giai
cấp vô sản , họ đã khẳng định đựoc tư thế của họ trên vũ đài quốc tế .

Tháng 4- 1917 nhìn rõ Đức bị thất bại, Mỹ đã nhảy vào tham chiến để
dính máu chia phần sau chiến tranh, và thu lại khá nhiều lợi nhuận qua việc
buôn bán vũ khí. Đức đã thất bại hoành toàn trước Anh – pháp – Mỹ, ngày
11/11/1918 chính phủ Đức đầu hàng vô điều kiện, chiến tranh thế giới lần thứ
nhất kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của phe Đức , Áo,Hungary. Hoà ước Véc
sai được ký kết ngày 28/6/1919 các nước bại trận phải chịu những điều khoản
nặng nề.

Chiến tranh đã gây tai hoạ cho nhân loại: 10 triệu người bị chết , 20 triệu
người bị thương, nhiều làng mạc , đường xá, cơ sở hạ tầng bị phá huỷ 85 tỉ $ là
số tiền của các nước tham chiến chi phí cho chiến tranh.

Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, các cuộc cách mạng của giai cấp
công nhân, nhân dân lao động các nước thuộc địa không ngừng phát triển, nổi
bật trong đó là cuộc Cách mạnh tháng Mười Nga đã mở ra một kỷ nguyên mới
cho loài người và kết thúc thời cận đại.

Cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai( 1939- 1945): Đây là cuộc chiến
tranh lớn nhất trong lịch sử loài người kéo dài trong 6 năm, 50 triệu người bị
chết,1/3 tài sản quốc gia bị tiêu huỷ ,Liên Xô có công lớn nhất nhưng cũng bị
thiệt hại nặng nề nhất khoản 20 triệu người chết, 1710 thành phố và hơn 70
nghìn làng mạc bị thiêu trụi, 32 nghìn xí nghiệp bị tàn phá. Sau chiến tranh các
nước phương Tây do Mỹ cầm đầu đã ra sức chạy đua vũ trang nhằm tiêu diệt
Liên Xô và các nước Xã hội chủ nghĩa,tiếp đó là cuộc chiến tranh Triều Tiên,
Cu ba , trong cuộc chiến tranh Cu ba , Mỹ đã điều khiển tướng Batita – chế độ
độc tài Batita đã tàn sát 20 nghìn chiến sỹ yêu nước , cầm tù hàng chục vạn
người ,đối với Việt Nam Mỹ đã chi ra 352 tỉ $ gấp 2 lần chi phí chiến tranh thế
giới II . Lính Mỹ chết ở Việt nam hơn 56000 người, bị thương hơn 30 vạn, còn
khoảng 1300 tên mất tích chưa tim thấy xác (trong đó có 7 tướng) sau chiến
tranh Việt Nam là chiến tranh Vùng Vịnh, Kôsôvô, Apganixtan….

Cuộc chiến tranh lạnh giữa Mỹ và Liên xô, khi tiến hành chiến tranh lạnh
với Liên xô (Mỹ đã phát triển khoa họcvà kỹ thuật dùng mọi thủ đoạn để làm
tan rã Liên xô) . Từ đó Liên xô gặp nhiều khó khăn về kinh tế – xã hội.Cuộc
chiến tranh lạnh do Mỹ và đồng minh gây ra đạt đỉnh cao vào nhữnh năm 80
.Đặc biệt sau khi cầm quyền Mỹ thông qua chương trình chiến tranh giữa các vì
sao. Trung bình thế giới một ngày chi 2 tỷ $ cho chiến tranh, cho vũ khí giết
người, kho vũ khí đủ sức phá huỷ 16 lần loài người, tính trung bình một người
phải hứng chịu 3 tấn bom, ta thấy bức tranh chung của thế giới là cảnh đói
nghèo , khổ cực đây là một bức màng mỏng mong manh vì thế giới không thể
khuất phục mà buộc con người chúng ta phải khắc phục tình hình, nguy cơ
chiến tranh nạn đói, mù chữ, tha hoá lối sống xảy ra vào bất cứ lúc nào.

3.Diễn biến tình hình và khả năng:

Từ sau đại chiến thế giới lần thứ hai đến nay, do sự thay đổi về chính trị
kinh tế thế giới, sự phát triển của khoa học kỹ thuật quân sự với tốc độ chưa
từng thấy đã tạo ra sự đổi mới không ngừng về phương tiện, trang bị vũ khí kĩ
thuật của quân đội, các nước kèm theo là các phương thức tác chiến , các học
thuyết quân sự vì vậy chiến tranh tương lai có đặc điểm sau:

3.1.Chiến tranh thông thường hiện đại dưới sự uy hiếp của vũ khí hạt
nhân.
 Hiện tại và tương lai, với nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan
khác nhau, vũ khí thông thường là loại vũ khí được trang bị phổ biến trong quân
đội các nước và được sử dụng nhiều trong các cuộc chiến tranh. Nhưng vũ khí
thông thường với tác động của khoa học công nghệ hiện đại, sẽ ngày càng hiện
đại hơn, vũ khí thông thường hiện đại đã và đang thay thế vũ khí thế hệ vũ khí
thông thường thế hệ cũ.

Thực tế cũng có thể xảy ra chiến tranh hạt nhân khu vực tỷ lệ nổ ra loại
chiến tranh này là khoảng 8% những nước mới có vũ khí hạt nhân mới cũng sẽ
dùng nó làm công cụ răn đe các nước láng giềng khi giữa họ có những sự bất
đồng căng thẳng

Hoạt động khủng bố hạt nhân do bọn khủng bố hoặc tổ chức khủng bố nắm
được vũ khí hạt nhân tiến hành hoạt động bạo lực hoặc doạ nạt cướp bóc vì một
mục đích chính trị nhất định

Tháng 9 – 1996 hội đồng liên hợp quốc thông qua hiệp ước cấm thử hạt
nhân toàn cầu (CTBT ). Tháng 10 – 1996 có 124 nước đã cấm thử vũ khí hạt
nhân trong đó có 39/44 quốc gia có tiềm năng hạt nhân ký ( còn Ấn độ ,
Pakixtan ,Bắc Triều Tiên, Angiêri,Bănglađes..) hiệp ước này đòi hỏi phải có 44
quốc gia có tiềm năng về hạt nhân thông qua. Năm cường quốc hạt nhân Mỹ
( >7000 đầu đạn hạt nhân ) Nga (> 7000 ) Pháp (512) Anh (468) Trung quốc
(284) đã tự nguyện áp đặt lệnh cấm thử hạt nhân

3.2.Chiến tranh kỹ thuật cao.

Là loại chiến tranh sử dụng vũ khí kỹ thuật cao, mang đặc điểm: điều khiển
hoá, tàng hình hoá, điện tử hoá, chùm tia hoá,...đang được sử dụng rộng rãi hiện
nay và là chủ yếu

3.3 Chiến tranh bằng tác chiến hiệp đồng quân binh chủng quy mô lớn
tốc độ cao.
 Để tạo ra sức mạnh khi tiến công đối phương phải hiệp đồng chặt chễ
giữa các lực lượng tham gia chủ yếu là thới gian thực hiện các nhiệm vụ, căn cứ
vào kế hoạch tác chiến đã được thông qua các lực lượng căn cứ vào đó triển
khai, hợp đồng với nhau cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ

3.4 Chiến tranh lệ thuộc vào tiềm lực kinh tế

Tiềm lực kinh tế quyết định đến quy mô chiến tranh, các nước mạnh có
kinh tế mạnh mới đầu tư nghiên cứu sản xuất mua sắm và trang bị cho quân vũ
khí hiện đạicho quân đội

Ví dụ: giá thành một số loại vũ khí. Tàu ngẩm hạt nhân mang tên lửa
đường đạn lớp OHIO giá 1,7 tỉ$. Máy bay F-117A giá 120 triệu $

3.5 Các yếu tố ảnh hưởng tới chiến tranh.

Sự ổn định chính trị trong nước là điều kiện quan trọng, là một trong yếu
tố quyết định kết quả của cuộc chiến tranh trong nước có ổn định về chính trị
mới tạo ra sự đoàn kết nhất trí mới thống nhất trong hoạt động, mới huy động
được nhân tài , lực của cả nước. Duy trì cuộc chiến trânh dù là bên đi xâm lược
hay bên bị xâm lược sự ổn định về mặt chính trị trong nước là rất cần thiết rất
quan trọng

Lực lượng hoà bình ngày nay lớn hơn lực lượng gây chiến tranh bằng
chứng là phong trào đấu tranh đòi hoà bình trên thế giới phát triển mạnh nên đã
có các hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân đặc biệt giữa Mỹ và Nga, trong vòng
mười năm tới Mỹ sẽ cắt giảm 2\3 số đầu đạn hạt nhân. tháng 9 – 1996 có năm
cường quốc hạt nhân là Mỹ , Nga, trung quốc, pháp và Anh họp lại và thông qua
cấm thử vũ khí hạt nhân.
 III.KẾT LUẬN

Chủ nghĩa đế quốc phải trả giá đắt trong các cuộc chiến tranh, có thể là
chiến tranh hệ thống thuộc địa không còn, các cuộc chiến tranh đều thất bại. Thế
giới ngày nay đa phương đa cực có khả năng kiềm chế chiến tranh hạt nhân huỷ
diệt nhằm bảo vệ hoà bình, bảo vệ sự sống còn của loàI người và nền văn minh
nhân loạI đang trở thành nhiệm vụ bức thiết hang đầu.Thế giới ngày nay là thế
giới hoà bình nhưng chưa vững chắc , nhiệm vụ của chúng ta là phải làm lạnh
cái đầu đang nóng và làm nóng lên cái đầu đang lạnh giá của các nhà lãnh đạo
thế giới “ Ngày nay nên hoà bình thế giới đang được khẩn trương vun đắp , mọi
dân tộc trên thế giới đều yêu thích màu xanh hoà bình, tất cả nhân dân việt nam
đang cố xoá bỏ đi cái màu của đạn bom , khói lửa , cái màu của ngày xưa cách
đây hơn 20 năm. Ngày nhân dân Việt Nam thoát khỏi chiến tranh ngày mà dân
tộc hai miền Nam – Bắc được xum họp trong một đại gia đình Việt Nam.