Totto Chan – Cô bé bên cửa sổ

Table of Contents

Totto Chan – Cô bé bên cửa sổ

Đọc và tải ebook truyện tại: http://truyenclub.com/totto-chan-co-be-ben-cua-so

1. Chương 01

Nhà ga
Họ rờ i con tà u Oâ i-ma-chi tạ u ga Gi-y-u-gao-ka, và ngườ i mẹ nắ m tay Toot-tô -chan đi ra
cổ ng soá t vé. Tố t-tô -chan chưa đi tà u bao giờ nên em khô ng muố n trả lạ i cá i vé quý giá mà
em đang nắ m chặ t trong tay.
- Chá u giữ lạ i cá i vé nà y đượ c khô ng? – Tố t-tô -chan hỏ i ngườ i soá t vé.
Bá c liền trả lờ i:
- Khô ng đượ c đâ u chá u ạ , - và thu lấ y cá i vé củ a em.
Tố t-tô -chan liền chỉ và o cá i hộ p đự ng đầ y vé và hỏ i:
- Có đú ng tấ t cả nhữ ng cá i vé nà y là củ a bá c khô ng?
- Khô ng đâ u, đâ y là vé củ a nhà ga. – Bá c trả lờ i, trong lú c vẫ n luô n tay đó n lấ y vé củ a nhữ ng
ngườ i khá ch ra cổ ng.
Tố t-tô -chan lạ i nhìn chiếc hộ p mộ t cá ch thèm muố n và nó i tiếp:
- Ô i thế nà o lớ n lên chá u cũ ng đi bá n vé xe lử a thô i!
Bá c soá t vé nhìn em kỹ hơn:
- Thằ ng bé nhà bá c cũ ng muố n là m việc ở nhà ga, cá c chá u sẽ cù ng là m vớ i nhau vậ y!
Tố t-tô -chan bướ c sang mộ t bên và trìu mến nhìn bá c soá t vé. Ngườ i bá c trò n mậ p mắ t đeo
kính vẻ mặ t rấ t phú c hậ u.
Tố t-tô -chan đứ ng chố ng nạ nh, suy nghĩ về cá i điều bá c soá t vé vừ a nó i: “Hừ m! Hừ m chá u
khô ng phả n đố i chuyện chá u cù ng là m việc vớ i con trai bá c đâ u”, em nó i:
- Chá u sẽ nghĩ kỹ thêm về chyện nà y. Bâ y giờ chá u sẽ rấ t bậ n vì chá u đang trên đườ ng đi
đến trườ ng mớ i.
Em chạ y đến vớ i mẹ đang đứ ng đợ i em và nó i to:
- Con sẽ là m mộ t ngườ i bá n vé, mẹ ạ .
Bà mẹ khô ng tỏ vẻ ngạ c nhiên, bà nó i:
- Mẹ tưở ng con sẽ trở thà nh mộ t nhà tình bá o cơ mà .
Tố t-tô -chan nắ m chặ t tay mẹ bướ c đi. Em rấ t nhớ là cho tớ i ngà y hô m qua, em vẫ n cò n có ý
muố n trở thà nh mộ t nhà tình bá o. Nhưng thậ t vui xiết bao nếu đượ c là m chủ mộ t cá i hộ p
đự ng đầ y vé!
- À con nghĩ ra rồ i, - mộ t ý hay chợ t thoá ng hiện ra trong đầ u em. Em nhìn mẹ và nó i to. –
Liệu con có thể vừ a là m ngườ i bá n vé vừ a là m mộ t nhà tình bá o đượ c khô ng hả mẹ?
Ngườ i mẹ khô ng trả lờ i. Dướ i chiếc mũ dạ có đính nhữ ng bô ng hoa nhỏ , khuô n mặ t đá ng
yêu củ a ngườ i mẹ trở nên đă m chiêu. Sự thậ t là bà đang rấ t lo. Chuyện gì sẽ xả y ra nếu
ngườ i ta khô ng nhậ n Tố t-tô -chan và o trườ ng mớ i? Bà nhìn Tố t-tô -chan đang tung tă ng vừ a
đi vừ a nó i luô n mồ m. Tố t-tô -chan khô ng biết rằ ng mẹ đang rấ t lo lắ ng như vậ y, nên khi bố n
mắ t gặ p nhau, em nó i mộ t cá ch rấ t vui vẻ:
- Con nghĩ khá c rồ i mẹ ạ . Con sẽ xin và o mộ t ban nhạ c nhỏ đi há t rong trên đườ ng phố ,
quả ng cá o cho nhữ ng cử a hà ng mớ i cơ!
Giọ ng ngườ i mẹ đượ m vẻ thấ t vọ ng khi bà nó i:
- Mau lên con! Kẻo lạ i muộ n bâ y giờ . Chú ng ta khô ng đượ c để thầ y hiệu trưở ng phả i đợ i.
Đừ ng huyên thuyên nữ a. Hã y nhìn xuố ng đườ ng và bướ c đi cho cẩ n thậ n.
Đằ ng xa, phía trướ c họ , cổ ng mộ t ngô i trườ ng nhỏ cứ hiện rõ dầ n.
Cô bé bên cử a sổ
Lý do khiến bà mẹ lo lắ ng là mặ c dù Tố t-tô -chan vừ a mớ i đi họ c, em đã bị đuổ i ra khỏ i
trườ ng. Niềm yêu thích đã bị gạ t bỏ ngay từ lớ p mộ t!
Chuyện xả y ra cá ch đâ y mớ i mộ t tuầ n. Cô chủ nhiệm lớ p Tố t-tô -chan đã mờ i mẹ em đến. Cô
đi thẳ ng và o vấ n đề:
- Con gá i bà là m loạ n cả lớ p tô i. Tô i buộ c phả i đề nghị vớ i bà chuyển em sang trườ ng khá c! –
Cô giá o trẻ và xinh đẹp thở dà i. – Thự c sự tô i khô ng cò n cá ch nà o khá c!
Ngườ i mẹ vô cù ng sữ ng số t. Bà phâ n vâ n tự hỏ i, Tố t-tô -chan đã là m gì để đến nỗ i loạ n cả
lớ p lên?
Cô giá o đưa tay lù a má i tó c cắ t ngắ n kiểu con trai, đô i mắ t chớ p chớ p lia lịa vẻ lo lắ ng, và bắ t
đầ u kể rõ :
- Thưa bà , trướ c hết là chuyện em ấ y cứ mở và đó ng nắ p bà n hà ng tră m lầ n. Tô i có dặ n là
khô ng em nà o đượ c mở và đó ng nắ p bà n trừ phi phả i lấ y ra hoặ c cấ t đi mộ t cá i gì đó . Thế là
con gá i bà luô n tay lấ y cá i nà y ra, cấ t cá i kia và o – lấ y ra hoặ c cấ t và o quyển vở , hộ p bú t chì,
nhữ ng cuố n sá ch giá o khoa và nhữ ng thứ lặ t vặ t khá c củ a em ấ y. Ví dụ khi cả lớ p viết bả ng
chữ cá i, con bà mở nắ p bà n lấ y vở ra rồ i đó ng sầ m lạ i. Tiếp đó em lạ i mở nắ p bà n, thò đầ u
và o, lấ y ra chiếc bú t chì, rồ i lạ i mau chó ng đó ng sầ m nắ p bà n lạ i, sau đó viết chữ “A”. Nếu
em viết bẩ n hay viết lỗ i, em mở ngă n bà n, lấ y cá i tẩ y ra đó ng nắ p bà n lạ i, tẩ y chữ đó , rồ i lạ i
mở và đó ng nắ p bà n cấ t tẩ y và o – tấ t cả cá c độ ng tá c diễn ra rấ t nhanh. Khi em viết xong
chữ “A”, em đặ t từ ng thứ mộ t và o trong ngă n bà n. Em cấ t bú t chì xong, đó ng nắ p bà n lạ i,
liền đó lạ i mở nắ p bà n để cấ t quyển vở và o. Khi viết đến chữ khá c, em lạ i lặ p lạ i từ đầ u tấ t
cả – trướ c tiên là quyển vở , rồ i đến cá i bú t chì, đến cá i tầ y – mở và đó ng nắ p bà n vớ i từ ng
thứ mộ t. Nhữ ng độ ng tá c đó là m đầ u ó c tô i quay cuồ ng. Và tô i cũ ng khô ng thể trá ch em
đượ c vì mỗ i lầ n em mở hay đó ng nắ p bà n đều có lý do cả !
Đô i hà ng mi dà i củ a cô giá o chớ p chớ p như thể cả nh tượ ng đó đang số ng lạ i trong đầ u cô .
Mộ t ý nghĩ ló e sá ng trong đầ u ngườ i mẹ: Tạ i sao Tố t-tô -chan lạ i mở và đó ng nắ p ngă n bà n
nhiều lầ n như vậ y? Bà nhớ lạ i Tô t-tô -chan tỏ ra rấ t xú c dộ ng trong buổ i đầ u sau khi ở
trườ ng về. Em nó i: “Trườ ng họ c thậ t tuyệt! Bà n họ c củ a con ở nhà thì có cá c ngă n kéo,
nhưng bà n hoc ở trườ ng lạ i có nắ p nâ ng lên. Nó giố ng như mộ t cá i hộ p, và mẹ có thể cấ t
mọ i thứ và o đó . Thậ t là thú vị!”
Ngườ i mẹ hình dung cả nh con gá i mình khoá i chí hết mở , rồ i lạ i đó ng nắ p chiếc bà n mớ i kia.
Và ngườ i mẹ cũ ng khô ng nghĩ rằ ng việc là m đó là nghịch ngợ m. Dù sao thì Tố t-tô -chan cũ ng
sẽ chấ m dứ t trò mở , đó ng nắ p bà n khi nó thấ y khô ng cò n mớ i lạ nữ a. Nhưng bà chỉ nó i vớ i
cô giá o rằ ng:
- Tô i sẽ nó i vớ i chá u về chuyện nà y.
Cô giá o nó i tiếp giọ ng to hơn:
- Nếu chuyện chỉ có thế, tô i đã cho qua…
Ngườ i mẹ hơi lù i lạ i khi cô giá o chồ m về phía trướ c:
- Khi đã chấ m dứ t trò cậ p kênh vớ i chiếc nắ p bà n em ấ y lạ i đứ ng dậ y. Đứ ng suố t cả buổ i
họ c.
- Đứ ng dậ y ư? Ở đâ u? – ngườ i mẹ vô cù ng ngạ c nhiên hỏ i.
- Bên cử a sổ , - cô giá o trả lờ i vẻ bự c dọ c.
- Tạ i sao chá u lạ i đứ ng bên cử a sổ ạ ? – ngườ i mẹ hỏ i mộ t cá ch bố i rố i.
- Để em ấ y có thể gọ i nhữ ng ngườ i há t rong lạ i, - cô giá o gầ n như gà o lên.
Đạ i khá i câ u chuyện củ a cô giá o là thế nà y: Sau gầ n mộ t giờ cậ p kênh vớ i chiếc nắ p bà n, Tố t-
tô -chan rờ i chỗ ngồ i đến bên cử a sổ nhìn ra đườ ng phố . Sau đó , đú ng và o lú c cô giá o hy
vọ ng rằ ng, nghĩ đến trậ t tự , em ấ y có thể trở về chỗ ngồ i, thì Tố t-tô -chan bỗ ng gọ i to đoà n
há t rong ă n mặ c lò e loẹt đang đi ngang qua. Phò ng họ c ở ngay tầ ng trệt nhìn ra đườ ng phố
là niềm vui củ a Tố t-tô -chan và cũ ng là nỗ i khổ củ a cô giá o. Chỉ có mộ t hà ng rà o thấ p ngă n
cá ch, cho nên bấ t kể ai trong lớ p cũ ng có thể nó i chuyeejndeex dà ng vớ i nhữ ng ngườ i qua
lạ i. Nghe Tố t-tô -chan gọ i, nhữ ng ngườ i há t rong đến ngay bên cử a sổ . Cô giá o kể tiếp: Thế là
Tố t-tô -chan nó i to vớ i cả lớ p “Họ đến rồ i đấ y!” và tấ t cả họ c sinh trong lớ p ù a đến ngay bên
cử a sổ , nó i chuyện vớ i nhữ ng ngườ i há t rong.
“Chơi bà i gì đi!”, Tố t-tô -chan đề nghị. Và thế là đoà n há t rong, vố n thườ ng đi qua trườ ng
lặ ng lẽ, đã dù ng ngay cá c nhạ c cụ như kèn cla-ri-nét, cồ ng, trố ng, đà n ba dâ y biểu diễn cho
họ c sinh xem trong lú c cô giá o tộ i nghiệp chẳ ng biết là m gì ngoà i việc kiên trì chờ đợ i cho
đến khi cuộ c vui kết thú c.
Cuố i cù ng, cuộ c biểu diễn chấ m dứ t, đoà n há t rong ra đi, cò n họ c sinh trở về chỗ củ a mình.
Tấ t cả , chỉ trừ Tố t-tô -chan. Khi cô giá o hỏ i: “Tạ i sao em cò n đứ ng đó ?” Tố t-tô -chan trả lờ i
mộ t cá ch nghiêm tú c: “Thưa cô , có thể là ban nhạ c khá c sẽ đến. Và thậ t là tiết nếu họ đến mà
chú ng em khô ng đượ c gặ p”.
- Bà có thể nhậ n thấ y nhữ ng sự việc nà y gâ y mấ t trậ t tự đến chừ ng nà o rồ i, có đú ng khô ng?
– cô giá o xú c độ ng nó i.
Bà mẹ tỏ vẻ đồ ng tình. Cô giá o lạ i tiếp tụ c kể, giọ ng gay gắ t hơn:
- Và sau đó , ngoà i nhữ ng chuyện tô i vừ a kể trên…
- Chá u nó cò n là m nhữ ng gì nữ a ạ ? – bà mẹ hỏ i trong tâ m trạ ng củ a ngườ i bị yếu thế.
- Gì nữ a ấ y à ?- cô giá o kêu lên. – Nếu tô i có thể kể hết đượ c nhữ ng việc mà em đã là m thì tô i
khô ng phả i đề nghị bà cho chá u chuyển trườ ng.
Cô giá o trấ n tĩnh lạ i, nhìn thẳ ng và o mặ t bà mẹ và lạ i nó i:
- Hô m qua, Tố t-tô -chan lạ i tiếp tụ c đứ ng ở bên cử a sổ như thườ ng lệ. Tô i tiếp tụ c giả ng bà i,
nghĩ rằ ng em ấ y lạ i đứ ng đợ i nhữ ng ngườ i há t rong thì bỗ ng nhiên tô i nghe thấ y em ấ y hỏ i
mộ t ngườ i nà o đó : “Bạ n đang là m gì thế?”. Từ nơi tô i đứ ng, tô i chả nhìn thấ y ai và tô i cũ ng
khô ng hiểu chuyện gì đang xả y ra. Sau đó em lạ i hỏ i: “Bạ n đang là m gì thế” Em khô ng nó i
chuyện vớ i ngườ i đi trên đườ ng mà vớ i mộ t ai đó ở trên cao kia. Tô i bắ t đầ u tò mò và có
nghe tiếng trả lờ i nhưng khô ng thấ y gì. Trong lú c đó , vì con gá i bà cứ liên tụ c hỏ i “Bạ n đang
là m gì thế?” nên tô i khô ng thể nà o giả ng bà i đượ c. Tô i đi đến bên cử a sổ để xem con bà
đang nó i chuyện vớ i ai. Khi tô i ngoá i đầ u ra ngoà i cử a sổ nhìn lên, tô i thấ y mộ t đô i chim
nhạ n đang là m tổ dướ i má i hiên củ a nhà trườ ng. Em đang nó i chuyện vớ i đô i chim nhạ n!
Bâ y giờ khi đã hiểu cá c em, tô i khô ng cho rằ ng nó i chuyện vớ i chim nhạ n là xấ u đâ u! Chỉ có
điều tô i muố n nó i là khô ng nên hỏ i chim nhạ n đang là m gì khi cò n ở trong lớ p.
Bà mẹ chưa kịp xin lỗ i thì cô giá o đã nó i tiếp:
- Sau đó là tiết vẽ. Tô i yêu cầ u cá c em vẽ lá cờ nướ c Nhậ t. Tấ t cả cá c em khá c đều vẽ đú ng,
chỉ trừ con gá i bà . Em khô ng vẽ quố c kỳ mà lạ i vẽ lá cờ củ a hả i quâ n, loạ i cờ có tua xung
quanh như bà biết đấ y. Theo tô i, vẽ như vậ y cũ ng khô ng có gì là sai. Nhưng ngay sau đó em
vẽ nhữ ng đườ ng diềm ở xung quanh. Vẽ đườ ng diêm! Bà biết khô ng, nó giố ng như nhữ ng
đườ ng diềm ở cờ thiếu nhi ấ y mà . Có lẽ em đã nhìn thấ y mộ t chiếc cờ như thế ở mộ t nơi nà o
đó . Trướ c khi tô i nhậ n ra em vẽ như thế nà o, thì em đã vẽ đườ ng tua và ng vượ t ra khỏ i
trang giấ y xuố ng mặ t bà n. Bà biết khô ng, em vẽ lá cờ gầ n hết cả trang giấ y nên khô ng cò n
đủ chỗ để vẽ đườ ng diềm nữ a. Thế là em cầ m cá i bú t mà u và ng vẽ hà ng tră m nét quanh lá
cờ , vượ t cả ra ngoà i trang giấ y va khi em nhấ c quyển vở lên, mặ t bà n đã đầ y nhữ ng vệt và ng
khô ng thể nà o lau sạ ch đượ c. Cũ ng may là em chỉ vẽ nhữ ng đườ ng đó ở ba phía.
- Cô nó i, chỉ có ở ba phía, có nghĩa là thế nà o? – bà mẹ lú ng tú ng hỏ i.
Tuy đã thấ m mệt, cô giá o vẫ n ô n tồ n giả i thích:
- Em ấ y vẽ cá n cờ ở phía bên trá i nên đườ ng diềm chỉ ở ba phía xung quanh thô i.
Bà mẹ phầ n nà o cả m thấ y vợ i đi nỗ i lo lắ ng:
- Tô i hiểu rồ i, chỉ có ở ba phía…
Nhưng phầ n lớ n cá n cờ lạ i cũ ng vượ t ra ngoà i trang giấ y, và nó vẫ n cò n để nguyên dấ u vết
trên mặ t bà n. – Sau đó cô giá o đứ ng dậ y, lạ nh lù ng, nó i to như nổ mộ t loạ t sú ng để từ biệt. –
Khô ng phả i chỉ có tô i bự c mình, mà ngay cả cô giá o phò ng bên cũ ng rấ t khó chịu.
Như vậ y rõ rà ng là bà mẹ phả i là m mộ t việc gì đâ y. Hà nh độ ng củ a con gá i bà như vậ y là
khô ng hay đố i vớ i nhữ ng họ c sinh khá c. Bà sẽ phả i đi tìm mộ t trườ ng họ c nà o đó , nơi ngườ i
ta có thể hiểu đượ c cô con gá i nhỏ bé củ a bà , và dạ y cho nó biết cá ch số ng hò a hợ p vớ i
ngườ i khá c.
Nhà trườ ng mà hai mẹ con bà đang trên đườ ng đi tớ i đã đượ c bà phá t hiện ra sau khi dà y
cô ng tìm kiếm.
Bà mẹ khô ng hề nó i vớ i Tố t-tô -chan rằ ng em đã bị đuổ i họ c. Bà nhậ n thấ y rằ ng Tố t-tô -chan
khô ng thể hiểu nổ i nhữ ng việc là m sai trá i củ a em, và bà cũ ng khô ng muố n con gá i bà có
nhữ ng mặ c cả m, nên bà quyết định khô ng nó i vớ i
Tố t-tô -chan về chuyện nà y cho đến khi nà o em lớ n lên. Trướ c sau, bà chỉ hỏ i:
- Con có thích đến trườ ng mớ i họ c khô ng? Mẹ nghe nó i đâ y là mộ t trườ ng rấ t tố t.
- Cũ ng thích mẹ ạ , - Tố t-tô -chan trả lờ i sau mộ t thoá ng suy nghĩ. – Nhưng…
“ Lạ i cò n nhữ ng gì nữ a đâ y”, bà mẹ lo lắ ng nghĩ. “Liệu con bà có nhậ n biết rằ ng nó đã bị đuổ i
họ c khô ng?”
Mộ t lú c sau Tố t-tô -chan phấ n khở i hỏ i bà :
- Nhưng nhữ ng ngườ i há t rong cũ ng sẽ đến trườ ng mớ i chứ mẹ ?
Trườ ng mớ i
Đến trướ c cổ ng trườ ng mớ i, Tô t-tô -chan dừ ng lạ i. Cổ ng trườ ng cũ là nhữ ng cộ t xi mă ng
chắ c chắ n, có đề tên trườ ng bằ ng chữ to. Cò n cổ ng trườ ng nà y chỉ gồ m hai cộ t ngắ n có cà nh
lá chồ i lên.
- Chiếc cổ ng nà y sẽ cò n lớ n lên. - Tô t-tô -chan nó i. – Có thể nó sẽ lớ n cao hơn cả nhữ ng câ y
cộ t mắ c dâ y điện thoạ i.
Rò rà ng “hai cộ t cổ ng trườ ng” là hai gố c câ y cò n rễ. Khi đến gầ n hơn Tô t-tô -chan phả i ngoá i
đầ u sang mộ t bên để đọ c tên trườ ng vì cá i biển đề tên trườ ng bị gió thổ i lệch đi.
“Tô -mô -e Ga-ku-en”
Khi Tô t-tô -chan sắ p sử a hỏ i mẹ “Tô -mô -e” có nghĩa là thế nà o thì em thoá ng nhậ n ra mộ t
cá i gì đó đằ ng xa là m em cứ tưở ng mình đang trong giấ c mơ. Em ngồ i thụ p xuố ng, nhò m
qua bụ i câ y để thấ y cho rõ hơn, và em khô ng thể tin và o mắ t mình nữ a.
- Mẹ ơi, có đú ng mộ t con tà u kia khô ng? Kia kìa, ở trong sâ n trườ ng ấ y!
Để là m phò ng họ c, nhà trườ ng đã phả i tậ n dụ ng sá u toa tà u bỏ khô ng. Mộ t trườ ng họ c trên
mộ t con tà u! Điều nà y đố i vớ i Tô t-tô -chan giố ng như mộ t giấ c mơ thậ t?
Cử a sổ củ a cá c toa tà u long lanh trong nắ ng mai. Nhưng đô i mắ t củ a cô bé má hồ ng nhìn
chú ng qua bụ i câ y cò n long lanh hơn thế nữ a.
Con thích trườ ng nà y
Mộ t lú c sau Tô t-tô -chan kêu lên sung sướ ng chạ y về phía “trườ ng họ c con tà u”. Em gọ i mẹ:
- Mẹ ơi! Mau lên! Chạ y lên tà u đi, nó vẫ n cò n đang đứ ng yên đấ y!
Bà mẹ giậ t mình vộ i chạ y theo con. Trướ c đâ y bà ở trơng độ i bó ng rổ nên chạ y nhanh hơn
và tú m đượ c á o Tô t-tô -chan khi em sắ p sử a bướ c lên cử a.
- Con chưa và o đượ c đâ u, - bà mẹ vừ a nó i vừ a giữ em lạ i. - Cá c toa tà u nà y là nhữ ng phò ng
họ c, con chưa đượ c nhậ n và o trườ ng. Nếu con muố n lên con tà u nà y thì con cầ n phả i ngoan,
lễ phép vớ i thầ y hiệu trưở ng. Bâ y giờ hai mẹ con phả i chuẩ n bị đến gặ p thầ y đi, và nếu mọ i
chuyện tố t đẹp thì con sẽ đượ c nhậ n và o họ c. Con có đồ ng ý khô ng ?
Tô t-tô -chan vô cù ng thấ t vọ ng vì khô ng đượ c lên ngay “con tà u”, nhưng em cũ ng hiểu rằ ng
tố t hơn là phả i nghe lờ i mẹ.
- Vâ ng ạ , - em trả lờ i. Sau đó Tô t-tô -chan nó i tiếp – Con rấ t thích trườ ng nà y.
Hình như mẹ muố n nó i, vấ n đề đâ u phả i là chuyện con thích hay khô ng thích trườ ng nà y,
mà là thầ y hiệu trưở ng có thích con hay khô ng kia. Bà khô ng tú m á o Tố t-tô -chan nữ a. Bà
cầ m tay con và chuẩ n bị bướ c và o vă n phò ng thầ y hiệu trưở ng.
Tấ t cả cá c toa tà u đều yên lặ ng vì giờ họ c đầ u tiên trong ngà y đã bắ t đầ u. Bao quanh cá i sâ n
trườ ng nhỏ bé có nhữ ng thả m hoa rự c rỡ nhữ ng hoa đỏ và và ng, là mộ t hà ng câ y thay cho
cho mộ t bứ c tườ ng.
Vă n phò ng củ a thầ y hiệu trưở ng khô ng ở trên toa xe mà ở bên trên mộ t bã i đấ t cao, hình
bá n nguyệt, có bả y bậ c thang lá t đá để bướ c lên.
Tô t-tô -chan buô ng tay mẹ ra, rồ i chạ y lên cá c bậ c. Bỗ ng em quay ngoắ t lạ i là m bà suýt nữ a
xô và o em.
- Chuyện gì thế hở con ? – Bà mẹ hỏ i, sợ rằ ng Tô t-tô -chan có thể thay đổ i ý kiến về trườ ng
nà y.
Đứ ng ở bậ c trên cù ng cao hơn mẹ, Tô t-tô -chan nó i nhỏ vẻ nghiêm trang:
- Ngườ i mà mẹ vớ i con sắ p gặ p nhấ t định phả i là ô ng trưở ng tà u, mẹ nhỉ ?
Ngườ i mẹ tính vố n kiên nhẫ n nhưng đồ ng thờ i lạ i rấ t thích đù . Bà á p má Tô t-tô -chan và o
má mình và hỏ i:
- Tạ i sao con lạ i nó i vậ y?
Tô t-tô -chan chả lờ i:
- Mẹ nó i rằ ng ô ng ấ y là thầ y hiệu trưở ng, nhưng nếu ô ng có con tà u nà y thì chắ c hẳ n ô ng
phả i là trưở ng tà u chứ ?
Bà mẹ phả i thừ a nhậ n rằ ng việc trườ ng nà y sử dụ ng nhữ ng toa xe lử a cũ để là m phò ng họ c
là mộ t điều khá c thườ ng. Nhưng bà khô ng cò n thờ i gian để giả i thích nữ a. Bà chỉ nó i:
- Sao con khô ng hỏ i thẳ ng ô ng ấ y? Vả lạ i thế cha con thì sao? Cha con chơi đà n vĩ cầ m lạ i có
nhữ ng mấ y chiếc đà n, nhưng nhà mình có thà nh mộ t cử a hà ng vĩ cầ m đâ u?
Khô ng, nhà mình khô ng phả i là củ a hà ng bá n vĩ cầ m - Tô t-tô -chan trả lờ i và cầ m lấ y tay mẹ.
Thầ y hiệu trưở ng
Thấ y hai mẹ con Tô t-tô -chan bướ c và o phò ng, mộ t ô ng già rờ i ghế đứ ng dậ y.
Má i tó c ô ng lưa thưa, mấ y chiếc ră ng đã bị gã y, nhưng vẻ mặ t ô ng vẫ n hồ ng hà o. Ngườ i ô ng
khô ng cao lắ m, đô i vai và đô i cá nh tay vạ m vỡ , Ô ng ă n mặ c gon gà ng, trong bộ comlê đen có
cả á o gi-lê.
Sau khi cú i đầ u chà o vộ i vã , Tô t-tô -chan phấ n chấ n hỏ i luồ n:
- Thưa bá c, bá c là thầ y hiệu trưở ng hay là trưở ng tà u ạ ?
Bà mẹ ngượ ng quá , nhưng bà chưa kịp nó i gì thì ô ng giá o đã vừ a cườ i vừ a trả lờ i:
- Bá c là thầ y hiệu trưở ng củ a trườ ng nà y,
Tô t-tô -chan rấ t hà i lò ng:
- Ô i chá u rấ t vui, - em nó i, - vì chá u muố n đượ c bá c giú p đỡ . Chá u thích họ c trườ ng củ a bá c.
Thầ y hiệu trưở ng đưa cho em cá i ghế rồ i quay sang nó i vớ i bà mẹ:
- Bâ y giờ bà có thể về nhà đượ c rồ i đó . Tô i muố n nó i chuyện vớ i Tô t-tô -chan.
Tô t-tô -chan hơi lú ng tú ng mộ t chú t, nhưng rồ i em cả m thấ y có thể nó i chuyện vớ i ô ng hiệu
trưở ng.
- Vâ ng, tô i xin gử i chá u lạ i cho bá c – bà mẹ mạ nh dạ n nó i rồ i bướ c ra và khép cử a lạ i.
Thầ y hiệu trưở ng kéo ghế ngồ i đố i diện vớ i Tô t-tô -chan. Khi hai bá c chá u ngồ i gầ n lạ i vớ i
nhau, thầ y nó i:
- Nà o bâ y giờ chá u hã y kể cho bá c nghe về chá u đi! Cứ kể vớ i bá c bấ t cứ chuyện gì mà chá u
thích.
“bấ t cứ chuyện gì mà chá u thích ư?” Tô t-tô -chan cứ tưở ng rằ ng bá c ấ y sẽ hỏ i và em sẽ trả
lờ i. Nên khi thầ y hiệu trưở ng nó i vậ y, Tô t-tô -chan rấ t phấ n khở i và em bắ t đầ u ngay.
Chuyện củ a em hơi lộ n xộ n mộ t chú t, nhưng em kể rấ t say sưa. Em kể cho thầ y hiệu trưở ng
nghe về con tà u chở hai mẹ con em đến đâ u chạ y nhanh đến mứ c nà o; em đề nghị bá c soá t
vé nhưng bá c ấ y khô ng cho em giữ lạ i vé.
Chuyện cô chủ nhiệm lớ p em trướ c đâ y rấ t xinh đẹp ra sao; chuyện về tổ chim nhạ nm về
chú chó Rố c-ky mà u nâ u củ a nhà em, nó có thể là m mọ i trò ; chuyện em hay ngậ m kéo hồ i
họ c mẫ u giá o và cô giá o thườ ng khuyên em cẩ n thậ n kẻo đứ t lưỡ i; nhưng rồ i em vẫ n cứ
ngậ m; chuyện em thườ ng hay phả i vắ t mũ i vì nếu để thò lò sẽ bị mẹ mắ ng; chuyện cha em
bơi rấ t giỏ i lạ i cò n có thể lao đầ u xuố ng nướ c lặ n mộ t hơi. Em kể rấ t say sưa. Thầ y hiệu
trưở ng luô n miệng cườ i, gậ t đầ u và nó i:
- Rồ i sau đó thì sao?
Tô t-tô -chan rấ t vui mừ ng, em tiếp tụ c kể mã i. Nhưng rồ i em chẳ ng cò n gì để kể nữ a. Em
ngồ i im, cố nặ n ra mộ t chuyện gì đó .
- Chá u cò n gì kể cho bá c nghe nữ a khô ng? thầ y hiệu trưở ng hỏ i.
“Bâ y giờ mà dừ ng lạ i thì ngượ ng quá ”. Tô t-tô -chan tự bả o. Đâ y là dịp may tuyệt vờ i. Tô t-tô -
chan vắ t ó c suy nghĩ. Em khô ng hiểu có cò n gì để kể nữ a khô ng? Bỗ ng em nả y ra đượ c mộ t
ý.
Em có thể kể về bộ quầ n á o em đang mặ c. Hầ u hết quầ n á o củ a em đều do mẹ may nhưng
riêng bộ quầ n á o nà y lạ i mua ở cử a hà ng. Quầ n á o củ a em thườ ng xuyên rá ch rấ t to. Mẹ
chẳ ng bao giờ hiểu tạ i sao quầ n á o em lạ i rá ch như vậ y. Thậ m chí chiếc quầ n sợ i bô ng mà u
trắ ng củ a em đô i khi cũ ng có nhữ ng chỗ rá ch nhỏ . Em giả i thích cho thầ y hiệu trưở ng biết
quầ n á o em bị rá ch là em thườ ng chui rà o bọ c quanh vườ n củ a nhữ ng gia đình khá c, hoặ c
khi em đà o bớ i dướ i nhữ ng đá m dâ y kẽm gai ở nhữ ng lô đấ t trố ng. Em nó i, sá ng nay khi
soạ n quầ n á o mặ c đến trườ ng em mớ i biết tấ t cả nhữ ng thứ do mẹ may đề rá ch toạ c, thà nh
ra em phả i mặ c bộ quầ n á o do mẹ mua. Đâ y là bộ quầ n á o sợ i pha len kẻ ô vuô ng đỏ thẫ m
cen mà u xá m. Bộ quầ n á o nà y khô ng đến nỗ i tồ i lắ m nhưng mẹ em chê nhữ ng bô ng hoa
mà u đỏ thêu trên cổ là khô ng đẹp.
- Mẹ chá u khô ng thích kiểu cổ nà y, - vừ a nó i Tô t-tô -chan vừ a bẻ cổ á o lên cho thầ y hiệu
trưở ng xem.
Sau đó dù có vắ t ó c suy nghĩ em cũ ng chả cò n gì để kể cho thầ y hiệu trưở ng nghe nữ a. Đú ng
lú c đó thầ y hiệu trưở ng đứ ng dậ y đặ t bà n tay to và ấ m á p lên đầ u em, rồ i nó i:
- Rấ t tố t, từ giờ chá u là họ c sinh củ a trườ ng nà y.
Em nhớ mã i câ u nó i nà y củ a thầ y hiệu trưở ng. Và lú c đó Tô t-tô -chan cả m thấ y lầ n đầ u tiên
trong đờ i em đã đượ c gặ p mộ t ngườ i mà em thự c sự quý mến. Từ trướ c đến nay chưa có ai
bỏ mộ t thờ i gian dà i đến như vậ y để nghe em kể chuyện. Trong lú c nghe em kể chuyện thầ y
hiệu trưở ng khô ng hề ngá p mộ t lầ n nà o, thầ y cũ ng khô ng tỏ ra buồ n chá n mà ngượ c lạ i rấ t
thích thú nghe em kể mộ t cá ch say sưa.
Tô t-tô -chan chưa biết tính thờ i gian nhưng em cũ ng cả m thấ y là lâ u lắ m. Nếu em biết tính,
chắ c em sẽ vô cù ng kinh ngạ c và biết ơn thầ y hiệu trưở ng. Vì hai mẹ con em đến trườ ng lú c
tá m giờ , sau khi em kể hết chuyện và lú c thầ y hiệu trưở ng nó i rằ ng em sẽ là họ c sinh củ a
trườ ng nà y, ô ng nhìn và o chiếc đồ ng hồ bỏ tú i và nó i:
- A, đã đến giờ ă n trưa rồ i,
Như thế là thầ y hiệu trưở ng nghe em kể chuyện vừ a đú ng bố n tiếng đồ ng hồ !
Trướ c đó cũ ng như từ đó về sau chưa có mộ t ngườ i lớ n nà o chú ý lắ ng nghe Tô t-tô -chan
trong mộ t thờ i gian dà i như vậ y. Mặ t khá c, kể cả mẹ em cũ ng như cô giá o chủ nhiệm đề kết
sứ c ngạ c nhiên là mộ t đứ a bé mớ i bả y tuổ i như em đã có thể tìm đủ mọ i chuyện để kể liên
tụ c trong bố n giờ liền.
Tấ t nhiên lú c đó Tô t-tô -chan khô ng hề có ý nghĩ là em bị duổ i họ c và ngườ i ta chẳ ng biết
cò n cá ch nà o để giả i quyết việc nà y. Tính sô i nổ i tự nhiên có phầ n hơi đã ng trí củ a em là m
em cà ng thêm hồ n nhiên. Nhưng em cả m thấ y rằ ng ngườ i ta thấ y em hơi khá c và có phầ n
hơi kỳ lạ so vớ i nhữ ng đứ a trẻ khá c. Tuy nhiên, thầ y hiệu trưở ng lạ i là m cho em cả m thấ y
yên tâ m, đầ m ấ m và hạ nh phú c. Em muố n mã i ở bên thầ y.
Đó là cả m tưở ng củ a Tô t-tô -chan về thầ y hiệu trưở ng Sô -sa-ku Kô -ba-y-a-si trong ngà y đầ u
tiên gặ p mặ t. Và , may thay, cả m tưở ng củ a thầ y giá o về em cũ ng là như vậ y.
2. Chương 02

Giờ ă n trưa
Thầ y hiệu trưở ng dẫ n Tô t-tô -chan đến thă m nơi ă n trưa. Ô ng giả i thích:
- Chú ng ta khô ng ă n trưa ở trên tà u mà ă n ở phò ng họ p!
Phò ng họ p ở trên khu đấ t cao mà trướ c đó em đã phả i leo và i bậ c đá mớ i lên đến nơi.Ở đấ y
hai thầ y trò thấ y cá c bạ n khá c đang kéo bà n ghế ầ m ĩ xếp thà nh mộ t vò ng trò n. Đứ ng ở gó c
phò ng, Tô t-tô -chan níu lấ y á o thầ y hiệu trưở ng và hỏ i:
- Thưa thầ y, cá c bạ n khá c đâ u ạ ?
- Tấ t cả chỉ có ngầ n nà y họ c sinh thô i, -Ô ng trả lờ i.
- Tấ t cả ngầ n nà y thô i ư ? -Tô t-tô -chan khô ng thể tin đượ c. Vì tấ t cả chỉ bằ ng họ c sinh củ a
mộ t lớ p ở trườ ng khá c. -Thưa thầ y, toà n trườ ng chỉ có khoả ng nă m mươi họ c sinh thô i ạ ?
- Ừ , tấ t cả chỉ có thế, -thầ y hiệu trưở ng nó i.
Tô t-tô -chan nghĩ, mọ i chuyện ở trườ ng nà y đều khá c so vớ i trườ ng cũ .
Lú c mọ i ngườ i đã ngồ i và o bà n, thầ y hiệu trưở ng liền hỏ i cá c em có đem theo nhữ ng thứ lấ y
từ biển lên và nhữ ng thứ c có trên đấ t liền hay khô ng?
- Có ạ , -tấ t cả đồ ng thanh trả lờ i và bắ t đầ u mở nhữ ng hộ p đự ng thứ c ă n trưa khá c nhau ra.
- Naò , thử xem cá c em có nhữ ng gì, -thầ y hiệu trưở ng vừ a nó i vừ a đi vò ng quanh nhìn và o
hộ p thứ c ă n củ a cá c em trong lú c họ c sinh cườ i nó i vui vẻ.
"Buồ n cườ i thậ t", Tô t-tô -chan nghĩ. "Mình chả hiểu thầ y hỏ i nhữ ng thứ gì lấ y từ biển lên và
nhữ ng thứ có trên đấ t liền là gì cả ". Trườ ng nà y lạ thậ t. Buồ n cườ i thậ t. Chưa bao giờ em
nghĩ bữ a ă n trưa ở trườ ng lạ i nhộ n đến thế. Ý nghĩ ngà y mai em sẽ ngồ i và o mộ t trong
nhữ ng cá i bà n nà y và đưa cho thầ y hiệu trưở ng xem "nhữ ng thứ lấ y từ biển lên và nhữ ng
thứ đưa từ rừ ng về" là m Tô t-tô -chan vô cù ng phấ n khở i, cứ muố n nhả y cẫ ng lên vì sung
sướ ng.
Khi đi kiểm tra cá c hộ p đự ng thứ c ă n củ a họ c sinh, đô i vai thầ y hiệu trưở ng tắ m trong á nh
nắ ng buổ i trưa êm dịu.
Totto Chan bắ t đầ u đi họ c
Sau khi nghe thầ y hiệu trưở ng noí: "Bâ y giờ chá u là họ c sinh củ a trườ ng naỳ", Tô t-tô -chan
cả m thấ y khó lò ng đợ i đến sá ng mai. Trướ c đâ y chưa bao giờ em mong mau đến ngà y hô m
sau như vậ y. Sá ng sá ng mẹ thườ ng phả i mỏ i miệng mớ i kéo em rra đượ c khỏ i giườ ng.
Nhưng hô m đó em dậ y sớ m hơn mọ i ngườ i, tự mặ c quầ n aó , rồ i đeo cặ p sá ch lên lưng, ngồ i
đợ i.
Nhâ n vậ t dậ y đú ng giờ nhấ t trong nhà là Rô c-ky -con chó becgiê nó theo dõ i hà nh vi hơi
khá c lạ củ a Tô t-tô -chan mộ t cá ch nghi ngaị. Nhưng sau khi vươn vai, nó lạ i ngồ i sá t bên em,
đợ i chờ mộ t điều gì đó sắ p xả y ra.
Mẹ em có rấ t nhiều việc phả i là m. Bà vừ a chuẩ n bị bữ a sá ng cho Tô t-tô -chan vừ a chuẩ n bị
cho em hộ p cơm trưa trong đó có "nhữ ng thứ lấ y từ biển lên và nhữ ng thứ có trên đấ t liền".
Mẹ cò n buộ c và o cổ Tô t-tô -chan tấ m thẻ lên tà u đượ c bọ c bằ ng ni-lô ng.
- Hã y ngoan nghe con, -ngườ i cha tó c rố i bù nó i vớ i em như vậ y.
- Tấ t nhiên ạ , -Tô t-tô -chan đi giaỳ, mở cử a, rồ i quay lạ i cú i đầ u lễ phép chà o tạ m biệt mọ i
ngườ i.
Khi thấ y Tô t-tô -chan bướ c đi, nướ c mắ t cứ dâ ng đầ y trên đô i mắ t ngườ i mẹ. Thậ t khó lò ng
tin đượ c rằ ng mộ t cô bé hoạ t bá t, nhanh nhẹn đi họ c rấ t ngoan và phấ n khở i như vậ y lạ i
vừ a mớ i bị đuổ i họ c. Bà mẹ tha thiết cầ u mong sao cho lầ n nà y mọ i chuyện sẽ đượ c tố t là nh.
Nhưng liền sau đó bà bỗ ng giậ t mình khi thấ y Tô t-tô -chan vừ a thá o tấ m thẻ lên tà u và đeo
nó và o con Rô c-ky. "Ô i lạ y chuá ...", bà mẹ lo lắ ng suy nghĩ, nhưng bà quyết định khô ng nó i
mộ t câ u naò , mà hã y cứ đợ i xem chuyện gì sẽ xả y ra.
Sau khi Tô t-tô -chan đeo tấ m thẻ lên tà u và o cổ con Rô c-ky, em ngồ i xuố ng và nó i vớ i nó :
- Đằ ng ấ y thấ y khô ng? Tấ m thẻ nà y khô ng hợ p vớ i đằ ng ấ y chú t nà o!
Tấ m thẻ bị kéo lê trên mặ t đấ t vì sợ i dâ y buộ c quá dà i.
- Đằ ng ấ y hiểu khô ng? Đâ y là thẻ củ a tớ , ứ phả i củ a đằ ng ấ y. Đằ ng ấ y khô ng thể lên tà u đượ c
đâ u. Nhưng tớ sẽ hỏ i thầ y hiệu trưở ng và bá c soá t vé xem họ có cho đằ ng ấ y đến trườ ng
khô ng nhé!
Rô c-ky rấ t chú ý lắ ng nghe, hai tai giỏ ng lên. Nó ngá p dà i sau khi liếm liếm và o tấ m thẻ.
- Con tà u lớ p họ c khô ng chạ y đâ u nên tớ thấ y đằ ng ấ y khô ng cầ n phả i có vé lên taù . Nhưng
hô m nay đằ ng ấ y phả i ở nhà , chờ tớ về nhé.
Rô c-ky thườ ng đi theo Tô t-tô -chan đến tậ n cổ ng trườ ng rồ i sau đó mớ i quay về. Tấ t nhiên
là hô m nay nó cũ ng mong đượ c là m như vậ y.
Tô t-tô -chan thá o tấ m thẻ đeo ở cổ con Rô c-ky ra rồ i thậ n trọ ng đeo và o cổ mình. Mộ t lầ n
nữ a em tạ m biệt cha, mẹ.
Sau đó Tô t-tô -chan chạ y đi khô ng thèm ngoaí đầ u laị. Chiếc cặ p sá ch đậ p bồ m bộ p và o lưng
em. Con Rô c-ky vui vẻ chạ y bên em.
Con đườ ng đến nhà ga cũ ng gầ n bằ ng con đườ ng đến trườ ng cũ , vì vậ y Tô t-tô -chan đã gặ p
lạ i nhữ ng con cú n, nhữ ng chú mèo và cả nhữ ng bạ n cù ng lớ p trướ c đâ y.
Liệu mình có nên khoe tấ m thẻ lên tà u vớ i họ hay khô ng nhỉ? Tô t-tô -chan đắ n đo, nhưng em
khô ng muố n đến chậ m nên em quyết định khô ng khoe và o hô m đó , vộ i vã đến trườ ng.
Khi thấ y Tô t-tô -chan rẽ phaỉ, về hướ ng nhà ga, chứ khô ng rẽ trá i như thườ ng lệ, con Rô c-ky
dừ ng lạ i và nhìn quanh mộ t cach lo lắ ng. Đến cổ ng nhà ga rồ i, Tô t-tô -chan chạ y lạ i vớ i con
Rô c-ky đang đứ ng vẻ hoang mang.
- Tớ khô ng đến trườ ng cũ nữ a đâ u, bâ y giờ tớ đến trườ ng mớ i cơ.
Tô t-tô -chan á p má mình và o mặ t con Rô c-ky. Đô i tai nó có mù i hô i hô i, nhưng, như mọ i
ngà y đố i vớ i em, đâ y lạ i là mù i quen thuộ c dễ chiụ .
- Bai bai- em nó i và leo lên cá c bậ c thềm dẫ n và o nhà ga, sau khi giơ tấ m thẻ lâ n tà u cho
ngườ i soá t vé xem. Con Rô c-ky gầ m gừ khe khẽ và đứ ng nhìn mã i cho đến khi khô ng cò n
thấ y Tô t-tô -chan đâ u nữ a.
Lớ p họ c trên con tà u
Khi Tô t-tô -chan đến cử a toa tà u mà thầ y hiệu trưở ng đã nó i là phò ng họ c củ a em, cả lớ p
chưa có bạ n nà o đến cả . Đâ y là loaị toa tà u kiểu cổ , cử a có tay keó . Ngườ i ta phả i nắ m chặ t
lấ y nó kéo mạ nh về phía bên phaỉ, bằ ng cả hai tay. Tô t-tô -chan nhìn và o bên trong toa,
trố ng ngự c đậ p rộ n rà ng, vẻ mặ t đầ y xú c độ ng: "Ô i!".
Ngồ i họ c ở đâ y sẽ giố ng như đang trong mộ t chuyến đi daì, cứ đi maĩ, đi maĩ. Phía trên cử a
sổ vẫ n cò n nhữ ng giá để hà nh lý. Chỉ có khá c là ở phía đầ u toa treo mộ t bả ng đen. Và thay
cho hai hà ng ghế dọ c là nhữ ng bộ bà n ghế họ c sinh xếp ngang hướ ng về phía trướ c. Mọ i thứ
khá c đều vẫ n cò n nguyên như cũ , trừ nhữ ng sợ i dâ y da để nắ m tay. Tô t-tô -chan bướ c và o
và ngồ i xuố ng chỗ củ a mộ t bạ n nà o đó . Nhữ ng chiếc ghế gỗ ở đâ y cũ ng giố ng như ở trườ ng
cũ , nhưng tiện lợ i hơn và em thấ y có thể ngồ i ở đâ y suố t ngà y đượ c. Tô t-tô -chan vô cù ng
phấ n khở i. Em rấ t thích trườ ng nà y và quyết định ngà y nà o cũ ng đến trườ ng, kể cả ngà y
nghỉ.
Tô t-tô -chan nhìn qua cử a sổ . Em biết rằ ng con tà u đang đứ ng yên tạ i chỗ , nhưng hình như
nó đang chuyển độ ng, phả i chă ng vì nhữ ng bô ng hoa và nhữ ng khó m câ y trên sâ n trườ ng
cứ rung rinh lay độ ng trướ c gió đã cho em cá i cả m giá c kia?
- Thú vị thậ t! -cuố i cù ng Tô t-tô -chan reo lên như vậ y. Sau đó , á p mặ t và o cử a sổ , em nghĩ ra
và i câ u há t như vẫ n thườ ng là m mỗ i khi em phấ n khở i.
"Vui mừ ng vui,
Là em vui mừ ng vui!
Sao em vui?
Vì..."
Vừ a lú c đó có mộ t bạ n bướ c vaò , mộ t bạ n gaí. Bạ n ấ y lấ y vở và hộ p bú t ra khỏ i cặ p rồ i để
lên bà n. Sau đó bạ n kiễng châ n để cặ p lên giá . Bạ n ấ y cũ ng để tú i đự ng già y lên đó . Tô t-tô -
chan khô ng há t nữ a và em cũ ng bắ t chướ c là m như vậ y. Sau đó , lạ i mộ t bạ n trai và o lớ p.
Bạ n ấ y đứ ng từ ngoaì cử a và quă ng cặ p sá ch lên giá cứ như thế, là mộ t cầ u thủ bó ng rổ .
Chiếc cặ p nả y lên và rơi xuố ng sà n. "Ném tồ i quá ", bạ n ấ y vừ a nó i vừ a nhặ t chiếc cặ p lên
ngắ m để ném tiếp. Lầ n nà y chiếc cặ p nằ m gọ n trên giá . "Ném tà i thậ t", em reo lên. Nhưng
ngay sau đó , em lạ i noí: "Khô ng, vẫ n cò n tồ i lắ m", khi em trườ n trên bà n mở cặ p lấ y vở và
hộ p bú t chì ra. rõ rà ng bạ n ấ y đã ném trượ t trong lầ n ném đầ u tiên.
Cuố i cù ng chỉ có chín họ c sinh trong toa taù . Cá c em là họ c sinh lớ p mộ t củ a trườ ng Tô -mô -
e Ga-ku-en.
Cá c em sẽ cù ng nhau đi trên chuyến tà u nà y.
Bà i họ c ở trườ ng Tô mô e
Đến họ c ở trong toa xe tưở ng đã là chuyện khá c rồ i, vậ y mà cá ch sắ p xếp chỗ ngồ i ở đâ y
cũ ng kỳ lạ nố t. Ở trườ ng họ c khá c sinh đượ c bố trí ngồ i mộ t chỗ cố định. Nhưng ở đâ y cá c
em đượ c phép ngồ i bấ t kỳ chỗ nà o mà cá c em thích trong cá c buổ i họ c.
Sau mộ t lú c suy nghĩ và nhìn quanh Tô t-tô -chan quyết định ngồ i cạ nh bạ n gá i đến sau em
sá ng nay vì bạ n ấ y mặ c chiếc vá y có thêu con thỏ tai daì.
Tuy nhiên, điều kỳ lạ nhấ t ở trườ ng nà y lạ i chính là cá c bà i họ c.
Thô ng thườ ng ở cá c trườ ng khá c thờ i khó a biểu sắ p xếp theo từ ng bộ mô n, ví dụ , sau tiết
tiếng Nhậ t là tiết toá n... Nhưng ở trườ ng nà y lạ i hoà n toà n khá c. Trong giờ đầ u cô giá o ghi
toà n bộ cá c đề bà i và nhữ ng câ u hỏ i củ a cá c mô n họ c trong ngà y lên bả ng. Sau đó , cô noí:
"Bâ y giờ cá c em có thể bắ t đầ u bấ t kỳ mô n nà o mà cá c em thích".
Như vậ y là họ c sinh có thể bắ t đầ u bằ ng mô n tiếng Nhậ t, mô n toá n hay bấ t kỳ mộ t mô n nà o
đó cũ ng đượ c. Em nà o thích vă n thì có thể là m vă n, em nà o thích mô n lý thì có thể thử
nghiệm đun sô i mộ t chấ t nà o đó trong chiếc bình thó t cổ trên chiếc đèn cồ n, như vậ y nhữ ng
tiếng nổ nhỏ rấ t có thể sẽ xả y ra trong bấ t kỳ phò ng họ c nà o.
Phương phá p dạ y họ c nà y giú p giá o viên theo dõ i họ c sinh từ lớ p thấ p đến lớ p cao - hiểu rõ
hứ ng thú củ a từ ng em cũ ng như cá ch suy nghĩ và đặ c điểm củ a mỗ i em. Đâ y là mộ t phương
phá p lý tưở ng giú p giá o viên thự c sự hiểu họ c sinh củ a mình.
Về phầ n họ c sinh, cá c em thườ ng rấ t muố n đượ c bắ t đầ u bằ ng mô n họ c mà cá c em thích
nhấ t. Và thự c tế, cá c em có cả mộ t ngà y để xoay xở vớ i cá c mô n mà mình khô ng thích, có
nghĩa là ở chừ ng mự c nà o đó cá c em cũ ng đã tự giả i quyết đượ c cá c vấ n đề naỳ. Việc họ c tậ p
hầ u như hoà n toà n chủ độ ng và họ c sinh có thể gặ p, trao đổ i vớ i giá o viên bấ t kể lú c nà o khi
cầ n. Giá o viên cũ ng có thể đến vớ i họ c sinh, nếu muố n, và giả i thích bấ t kỳ mộ t vấ n đề nà o
cho đến khi cá c em hiểu thậ t cặ n kẽ. Sau đó họ c sinh đượ c giao thêm bà i tậ p là m ở nhà . Đâ y
là phương phá p nghiên cứ u theo đú ng nghĩa củ a nó , và điều đó có nghĩa là khô ng mộ t họ c
sinh nà o ngồ i lơ đã ng trong lú c thầ y nó i và giả i thích.
Họ c sinh lớ p mộ t chưa đủ trình độ tự họ c mộ t mình, song mặ c dù vậ , cá c em vẫ n đượ c phép
bắ t đầ u bằ ng bấ t kỳ mô n họ c nà o mà cá c em thích.
Có em chép lạ i bả ng chữ caí, mộ t số em khá c vẽ tranh, em thì đọ c sá ch, lạ i có mộ t số em tậ p
thể dụ c mềm deỏ . Bạ n gá i ngồ i cạ nh Tô t-tô -chan đã biết hết cá c chữ cá i và lầ n lượ t ghi và o
vở . Tấ t cả đều mớ i mẻ nên lú c đầ u Tô t-tô -chan hơi lo lắ ng và khô ng biết phả i là m gì.
Đú ng lú c đó , mộ t bạ n trai ngồ i phía sau em đứ ng dậ y cầ m quyển vở đi lên bả ng để hỏ i thầ y
mộ t điều gì đó . Cô giá o ngồ i bên chiếc bà n cạ nh bả ng đen , đang giả i thích cho mộ t họ c sinh
khá c. Tô t-tô -chan khô ng nhìn quanh phò ng họ c nữ a, hai tay chố ng cằ m, em dá n mắ t và o
lưng bạ n trai đang đi lên bả ng. Bạ n ấ y kéo lê đô i châ n và toà n thâ n lắ c lư mộ t cá ch đá ng sợ .
Lú c đầ u Tô t-tô -chan tưở ng bạ n ấ y cố tình là m như vậ y, nhưng ngay sau đó em hiểu ra rằ ng
bạ n ấ y khô ng thể là m khá c đượ c.
Tô t-tô -chan tiếp tụ c theo dõ i khi ngườ i bạ n kia về chỗ . Bố n mắ t nhìn nhau. Bạ n ấ y mỉm
cườ i, Tô t-tô -chan cũ ng vộ i và ng mỉm cườ i đá p laị. Khó khă n lắ m cậ u bé mớ i ngồ i đượ c và o
chỗ củ a mình, Tô t-tô chan quay lạ i hoỉ:
- Tạ i sao bạ n lạ i đi như vậ y?
Bằ ng mộ t giọ ng dịu dà ng, cậ u bé trả lờ i nhỏ nhẹ:
- Mình bị bạ i liệt.
- Bạ i liệt? - Tô t-tô -chan nhắ c laị, vì từ xưa đến nay chưa bao giờ em nghe đến từ nà y.
- Đú ng, bạ i liệt, -cậ u bé thì thầ m, -khô ng phả i chỉ có châ n mình bị liệt mà cả tay mình nữ a.
-Bạ n ấ y giơ tay lên. Tô t-tô -chan nhìn và o cá nh tay trá i củ a bạ n. Nhữ ng ngó n tay dà i co quắ p
và gầ n như dính và o nhau.
- Ngườ i ta khô ng có cá ch nà o để chữ a cho bạ n à ? -Tô t-tô -chan hỏ i vẻ lo lắ ng. Bạ n ấ y khô ng
trả lờ i, Tô t-tô -chan cả m thấ y ngượ ng ngù ng và lấ y là m tiếc là đã hỏ i bạ n câ u đó . Nhưng rồ i
cậ u bé noí:
- Tên mình là Y-a-su-a-ki Y-a-ma-mô -tô . Cò n tên đằ ng ấ y là gì?
Tô t-tô -chan mừ ng rỡ khi nghe giọ ng nó i vui vẻ củ a cậ u bé rồ i nó to:
- Tên mình là Tô t-tô -chan.
Thế là Y-a-su-a-ki Y-a-ma-mô -tô và Tô t-tô -chan đã là m quen vớ i nhau.
Mặ t trờ i đố t nó ng khô ng khí trong toa. Ai đó đã mở cá nh cử a sổ ra. Mộ t là n gió xuâ n trong
là nh ù a và o trong xe hấ t tung má i tó c củ a đá m trẻ.
Buổ i họ c đầ u tiên củ a Tô t-tô -chan tạ i trườ ng Tô -mô -e bắ t đầ u như vậ y đó .
Thứ c ă n củ a biển và củ a đấ t
Giờ ă n trưa đã tớ i - giờ phú t mà Tô t-tô -chan hằ ng mong đợ i. Đâ y là lú c để cá c bạ n giớ i thiệu
“nhữ ng thứ c ă n củ a biển và củ a đấ t”.
Thầ y hiệu trưở ng nó i câ u đó để diễn tả mộ t bữ a ă n đủ thà nh phầ n dinh dưỡ ng. Thay cho
cá ch nó i “Phả i luyện cho con em chú ng ta ă n đượ c mọ i thứ c ă n” hoặ c “Yêu cầ u cá c bậ c phụ
huynh cho con em mình ă n trưa đủ chấ t dinh dưỡ ng”, thầ y hiệu trưở ng trườ ng nà y kêu gọ i
cá c bậ c cha mẹ hã y cho thêm và o khẩ u phầ n ă n trưa củ a họ c sinh “nhữ ng thứ c ă n củ a biển
và củ a đấ t”.
“Nhữ ng thứ c ă n củ a biển ” là hả i sả n như cá , cu, tô m, tép, hà u, sò , v.v…. Cò n “nhữ ng thứ c ă n
củ a đấ t” là nô ng sả n – ví dụ như cơm, rau, quả , thịt lợ n, thịt bò , thịt gà …
Bà mẹ Tô t-tô -chan rấ t quan tâ m đến vấ n đề nà y. Bà nghĩ hiếm có mộ t thầ y hiệu trưở ng nà o
có thể diễn đạ t khẩ u phầ n ă n có đầ y đủ dinh dưỡ ng mộ t cá ch đơn giả n đến như vậ y. Điều
thú vị là chỉ cầ n lự a chọ n mộ t trong hai loạ i đó là việc là m bữ a ă n trưa trở nên đơn giả n
hơn. Ngoà i ra thầ y hiệu trưở ng cò n nó i rõ rằ ng khô ng ai phả i lo nghĩ quá nhiều, hay phả i
mấ t nhiều cô ng sứ c để đạ t cho đượ c hai yêu cầ u đó . Nô ng sả n ở đâ y có khi chỉ là mộ t quả
trứ ng trá ng, và hả i sả n có khi chỉ là mộ t lá t cá ngừ kho. Hoặ c đơn giả n hơn chỉ cầ n mó n tả o
biển đạ i diện cho “đạ i dương”, và mó n dưa ngâ m dấ m thay cho “nhữ ng sả n phẩ m củ a đấ t”.
Hô m trướ c, trong lú c Tô t-tô -chan đang mả i theo dõ i mộ t cá ch thèm muố nbữ a ă n trưa củ a
cá c bạ n mình, thì thầ y hiệu trưở ng đến, và xem tấ t cả cá c hộ p cơm trưa.
- Chá u có nhữ ng thứ c ă n củ a biển và củ a đấ t khô ng? – ô ng vừ a hỏ i vừ a kiểm tra từ ng hộ p
mộ t. Thậ t vui khi nhậ n mặ t nhữ ng thứ c ă n mà cá c bạ n “đưa từ biển lên và lấ y từ đấ t liền”.
Có nhữ ng trườ ng hợ p vì mẹ quá bậ n, nên thứ c ă n mang theo chỉ có thứ c ă n củ a biển hoặ c
củ a đấ t. Nhưng khô ng sao. Khi thầ y hiệu trưở ng đi kiểm tra, vợ ô ng cũ ng đi theo, ngự c đeo
mộ t chiếc tạ p dề trắ ng, hai tay cầ m hay cá i xoong. Nếu thầ y dừ ng lạ i trướ c mặ t mộ t họ c sinh
nà o đó và nó i “biển” thì lậ p tứ c bà vợ ô ng gắ p ngay hai viên chả cá từ chiếc xoong “biển” ra
cho em đó . Ngượ c lạ i nếu ô ng nó i “đấ t” thì lậ p tứ c bà vợ ô ng lạ i gắ p ngay nhữ ng miếng
khoai tâ y rá n từ chiếc xoong “đấ t” ra cho.
Ở đâ y khô ng cò n mộ t ai muố n nó i rằ ng em khô ng thích chả cá , hay nghĩ rằ ng mộ t bữ a ă n
trưa ngon phả i như thế nà o, hay bữ a ă n trưa tồ i là như thế nà o. Sự quan tâ m chủ yếu củ a
cá c em ở chỗ thứ c ă n củ a cá c em có đủ cả hai yêu cầ u về biển và về đấ t hay khô ng. Và nếu
chỉ có vậ y thì niềm vui củ a cá c em đã đượ c thỏ a mã n, cá c em rấ t phấ n khở i.
Khi bắ t đầ u hiểu đượ c “nhữ ng thứ c ă n củ a biển và củ a đấ t” là thế nà o rồ i, Tô t-tô -chan thấ y
lo sợ , khô ng hiểu bữ a ă n trưa mà mẹ em đã chuẩ n bị mộ t cá ch rấ t vộ i vã sá ng nay, có đượ c
chấ p nhậ n hay khô ng. Nhưng khi mở hộ p ra em thấ y thứ c ă n trưa củ a em thậ t là tuyệt vờ i
và em cố giữ để khỏ i thố t ra nhữ ng từ “tuyệt, tuyệt, tuyệt quá !”.
Thứ c ă n trưa củ a Tô t-tô -chan gồ m có trứ ng rá n và ng, đậ u xanh, đen-bu mà u nâ u và buồ ng
trứ ng cá thu mà u hồ ng. Thứ c ă n đủ mà u sắ c trô ng như mộ t vườ n hoa.
- Đẹp quá - thầ y hiệu trưở ng nó i.
Tô t-tô -chan hơi run run:
- Mẹ chá u nấ u ă n giỏ i lắ m, - em nó i.
- Đú ng, đú ng, - thầ y hiệu trưở ng trả lờ i. Sau đó thầ y chỉ và o mó n đen-bu (ruố c cá ) và hỏ i: -
Đâ y là mó n gì? Nó là thứ c ă n củ a biển hay là củ a đấ t?
Tô t-tô -chan nhìn mó n ă n nà y, rấ t phâ n vâ n khô ng hiểu thuộ c loạ i nà o. Nó có mà u củ a đấ t
như vậ y rấ t có thể nó là củ a đấ t. Nhưng em khô ng dá m chắ c điều đó .
- Chá u khô ng biết ạ , - em nó i.
Sau đó thầ y hiệu trưở ng hỏ i cả lớ p:
- Cá c em có biết đen-bu từ đâ u ra khô ng nà o, từ biển hay từ đấ t?
Dừ ng lạ i mộ t lú c để suy nghĩ, mộ t số em reo lên:
- Từ đấ t ạ .
Nhưng khô ng em nà o biết chắ c chắ n.
- Thô i đượ c, thầ y sẽ kể cho cá c em nghe - thầ y hiệu trưở ng nó i. – Den-bu là thứ c ă n lấ y từ
biển lên.
- Tạ i sao ạ ? - Mộ t cậ u bé hỏ i.
Đứ ng ở giữ a vò ng trò n bà n ghế, thầ y hiệu trưở ng giả i thích:
- Den-bu là thịt cá lọ c bỏ xương, rang nhỏ lử a sau đó nghiền nhỏ và nêm gia vị và o.
- Ô i! – Cá c em kêu lên. Sau đó mộ t và i em đề nghị đượ c xem mó n ruố c cá củ a Tô t-tô -chan.
- Tấ t nhiên là đượ c, - thầ y hiệu trưở ng nó i.
Và thế là cả lớ p xú m và o xem mó n ruố c cá củ a Tô t-tô -chan. Chắ c chắ n có em đã biết den-bu
là gì rồ i, nhưng vẫ n cứ thích xem và cũ ng có bạ n muố n xem mó n den-bu củ a Tô t-tô -chan có
khá c gì mó n đó củ a nhà em khô ng. Quá nhiều bạ n nhìn em, tớ i mứ c, Tô t-tô -chan ngạ i rằ ng
nhữ ng sợ i ruố c có thể bay mấ t.
Tô t-tô -chan hơi hoả ng sợ trong bữ a ă n trưa đầ u tiên đó , nhưng nhộ n thậ t. Thú vị biết bao
nhiêu khi hiểu đượ c “hả i sả n” và “nô ng sả n” là gì. Em cũ ng đã hiểu thêm đượ c rằ ng den-bu
là m từ cá . Và mẹ em đã nhớ bỏ và o hộ p cơm trưa củ a em nhữ ng thứ c ă n củ a biển và nhữ ng
thứ c ă n củ a đấ t. Cuố i cù ng mọ i chuyện đều tố t đẹp, em hà i lò ng nghĩ như vậ y.
Tô t-tô -chan đặ c biệt phấ n khở i khi bắ t đầ u ă n nhữ ng mó n ngon miệng do mẹ em là m.
Nhai cho kỹ
Thô ng thườ ng bắ t đầ u bữ a ă n ngườ i ta hay nó i: “I-ta-da-ki-ma-su” có nghĩa là xin mờ i.
Nhưng ở trườ ng Tô -mô -e Ga-ku-en thì khá c, bắ t đầ u bữ a ă n lạ i là mộ t bà i há t. Thầ y là mộ t
nhạ c sĩ và thầ y sá ng tá c mộ t “bà i há t đặ c biệt để há t trướ c lú c ă n trưa”. Thự c ra thầ y chỉ viết
lờ i và dự a và o nhạ c điệu củ a mộ t bà i dâ n ca nổ i tiếng “khoan, khoan, dô khoan” mà thô i. Lờ i
củ a bà i há t do thầ y hiệu trưở ng sá ng tá c và như thế nà y:
Nhai, nhai, nhai cho kỹ
Nhữ ng gì bạ n ă n.
Nhớ nhai cho kỹ, nhai cho kỹ
Cơm, rau, cá , thịt chú ng ta ă n.
Chỉ sau khi há t xong, cá c em mớ i nó i “I-ta-da-ki-ma-su”.
Lờ i củ a bà i há t rấ t hợ p vớ i giai điệu củ a bà i “khoan, khoan, dô khoan”, đến mứ c sau đó
nhiều nă m có họ c sinh vẫ n coi đó là bà i há t để há t trướ c khi ă n.
Có thể thầ y hiệu trưở ng do đã gẫ y mấ t mấ y chiếc ră ng nên mớ i sá ng tá c bà i há t nà y. Nhưng
thự c ra ô ng luô n luô n nhắ c cá c em phả i ă n chậ m, nhai kỹ, vừ a ă n vừ a nó i chuyện vui vẻ. Và
như vậ y có thể ô ng sá ng tá c bà i nà y là cố t để nhắ c nhở cá c em.
Sau khi cấ t cao giọ ng há t, tấ t cả cá c em đều nó i xin mờ i, “I-ta-da-ki-ma-su”, và ngồ i và o ă n
“nhữ ng thứ c ă n củ a biểnvà củ a đấ t”.
Phò ng họ p yên lặ ng trong chố c lá t.
Cuộ c dạ o chơi ở trườ ng
Sau bữ a trưa, trướ c khi trở lạ i lớ p họ c, nơi cô giá o đang đợ i, Tô t-tô -chan cù ng cá c bạ n vui
chơi trên sâ n trườ ng.
- Sá ng nay cá c em rấ t chịu khó họ c tậ p, cô nó i, - vậ y chiều nay cá c em muố n là m gì nà o?
Tô t-tô -chan chưa kịp suy nghĩ là nên là m gì thì cả lớ p đã đồ ng thanh:
- Đi dạ o ạ .
- Đồ ng ý, - cô đá p lạ i, và tấ t cả bọ n trẻ chạ y lao ra ngoà i.
Tô t-tô -chan thườ ng đi dạ o cù ng cha em và con Rố c-ky. Em rấ t hồ i hộ p vì chưa bao giờ nghe
nó i đến mộ t cuộ c đi bộ ở trườ ng. Tuy nhiên vì em rấ t thích đi dạ o nên em khô ng thể đợ i
đượ c.
Mã i sau nà y em mớ i nhậ n ra rằ ng, nếu buổ i sá ng cá c em chịu khó hoà n thà nh tấ t cả cá c cô ng
việc do giá o viên ghi lên bả ng, thì buổ i chiều cá c em sẽ đượ c đi dạ o. Tấ t cả đều như vậ y, dù
là họ c sinh lớ p mộ t hay lớ p sá u.
Chín họ c sinh lớ p mộ t vớ i cô chủ nhiệm đi giữ a, cù ng ra khỏ i cổ ng và bắ t đầ u men theo con
suố i. Hai bên bờ suố i là nhữ ng rặ ng anh đà o vừ a nở hoa. Nhữ ng cá nh đồ ng hoa mù tạ c và ng
trả i dà i hú t tầ m mắ t. Con suố i từ lâ u đã khô ng cò n nữ a, thay và o đó là nhữ ng tò a nhà và cử a
hà ng mọ c lên kín cả khu vự c. Ngà y xưa hầ u hết vù ng Gi-y-u-gao-ka nà y là nhữ ng cá nh đồ ng.
- Chú ng ta sẽ đi đến đền Ku-hon-but-su, - cô bé mặ c á o có thêu con thỏ nó i. Tên cô bé đó là
Sac-kô -chan.
- Lầ n trướ c chú ng em nhìn thấ y mộ t con rắ n ở dướ i á o, Sac-kô -chan nó i. – Sâ n đền có mọ tt
cá i giếng cổ , ở đó có lầ n mộ t ngô i sao đã sa xuố ng, ngườ i ta kể như vậ y.
Vừ a đi cá c em vừ a ríu rít nó i về nhữ ng điều mà cá c em ưa thích. Bầ u trờ i mà u xanh rợ p
cá nh bướ m bay.
Sau khi đi bộ mườ i phú t, cô giá o dừ ng lạ i. Cô chỉ và o mấ y bô ng hoa và ng và nó i:
- Cá c em hã y xem nhữ ng bô ng hoa mù tạ c nà y. Cá c em có biết tạ i sao hoa lạ i nở rộ rự c rỡ
như thế nà y khô ng.
Cô giả i thích về phấ n hoa đự c và nhụ y hoa cá i trong lú c cá c em sà xuố ng hai bên đườ ng xem
hoa. Cô nó i vớ i cá c em biết ong bướ m cũ ng đã giú p cho hoa thụ phấ n như thế nà o. Sự thự c
bướ m và ong rấ t bậ n rộ n vớ i cô ng việc nà y.
Sau đó cô giá o lạ i tiếp tụ c đi, tấ t cả cá c em ngừ ng xem hoa và đứ ng dậ y. Có bạ n nà o đó nó i:
- Trô ng chú ng giố ng như nhữ ng khẩ u sú ng ngắ n! Có đú ng khô ng nà o?
Tô t-tô -chan khô ng nghĩ như vậ y, nhưng cũ ng như cá c bạ n khá c, em tin rằ ng phấ n hoa đự c
và nhụ y hoa cá i là rấ t quan trọ ng.
Đi bộ thêm mườ i phú t nữ a, cá c em đến mộ t cô ng viên đầ y câ y xanh. Cô ng viên nà y bao
quanh đền Ku-hon-but-su. Và o đến sâ n đền, cá c em tỏ a ra khắ p nơi.
- Bạ n có muố n xem giếng sao sa khô ng? - Sac-kô -chan hỏ i và Tô t-tô -chan đồ ng ý, chạ y theo
ngay.
Thà nh giếng trô ng như bằ ng đá , cao đến ngự c cá c em; có nắ p đậ y bằ ng gỗ , cá c em mở nắ p
và nhìn xuố ng. Lò ng giếng tố i om, Tô t-tô -chan chỉ có thể nhìn thấ y mộ t vậ t tự a mộ t tả ng bê
tô ng nhỏ hay mộ t hò n đá , chẳ ng có gì giố ng ngô i sao lấ p lá nh như em tưở ng tượ ng. Sau khi
nhìn mộ t hồ i lâ u, em hỏ i;
- Bạ n đã nhìn thấ y ngô i sao chưa?
- Chẳ ng thấ y gì cả ! – Sac-kô -chan lắ c đầ u trả lờ i.
Tô t-tô -chan khô ng hiểu tạ i sao ngô i sao khô ng tỏ a sá ng.
- Có thể là nó đang ngủ , - em nó i sau mộ t lú c suy nghĩ.
- Sao cũ ng ngủ à ? - Sac-kô -chan hỏ i, hai mắ t trợ n trò n.
- Tớ nghĩ sao ngủ và o ban ngà y và thứ c dậ y và o ban đêm để chiếu sá ng, - Tô t-tô -chan nó i
nhanh vì em khô ng dá m tin là mình nó i đú ng.
- Sau đó cá c em tậ p hợ p nhau lạ i và đi vò ng quanh sâ n đền. Cá c em phá lên cườ i khi thấ y hai
bứ c tượ ng hở bụ ng củ a hai ô ng hộ phá p ở hai bên cổ ng đền. Cá c em sợ hã i nhìn bứ c tượ ng
Phậ t đứ ng ở đạ i sả nh trong cả nh tranh tố i tranh sá ng. Cá c em ướ m thử châ n mình và o cá i
dấ u châ n to in trên đá mà ngườ i ta bả o là dấ u châ n củ a Ten-ga mộ t con yêu tinh mũ i dà i.
Cá c em đi bá ch bộ quanh ao và nó i chuyện vớ i nhữ ng ngườ i đang bơi thuyền. Cá c em nhả y
lò cò trên bã i đá cuộ i đen bó ng loá ng quanh cá c nấ m mộ . Mọ i thứ đều mớ i đố i vớ i Tô t-tô -
chan, và em cứ kêu lên vẻ kinh ngạ c trướ c mỗ i điều em vừ a phá t hiện.

3. Chương 03

- Đến giờ phả i về rồ i! – cô giá o nó i, khi mặ t trờ i bắ t đầ u lặ n. Và cá c em đi về trườ ng, theo

con đườ ng nằ m giữ a nhữ ng cá nh đồ ng hoa mù tạ c và nhữ ng câ y anh đà o.
Trong lú c đi chơi cá c em khô ng thể nhậ n ra rằ ng nhữ ng cuộ c đi dạ o nà y, thờ i gian vui chơi
rả nh rỗ i củ a cá c em, trong thự c tế lạ i là nhữ ng bà i họ c quý giá về khoa họ c, lịch sử và sinh
họ c.
Tô t-tô -chan bắ t đầ u là m quen vớ i tấ t cả cá c bạ n và em có cả m giá c đã biết cá c bạ n từ lâ u.
- Ngà y mai chú ng ta lạ i đi dạ o nhé, - em nó i vớ i cá c bạ n như vậ y trên đườ ng trở về.
- Đồ ng ý, đồ ng ý, - cá c bạ n vừ a chạ y nhả y vừ a trả lờ i.
Nhữ ng con bướ m vẫ n rộ n rịp bay đi là m việc và bầ u trờ i đầ y tiếng chim hó t líu lo. Trố ng
ngự c Tô t-tô -chan đậ p rộ n rà ng vì vui sướ ng.
Bà i há t củ a trườ ng
Mỗ i ngà y ở trườ ng Tô -mô -e Ga-ku-en lạ i có thêm mộ t điều ngạ c nhiên mớ i đố i vớ i em. Buổ i
sá ng em nó ng lò ng muố n đến trườ ng tớ i mứ c em cả m thấ y dườ ng như bình minh đến quá
muộ n. Và khi về đến nhà , em kể chuyện như phá o ran, kể cho con Rố c-ky, cho bố và cho mẹ
nge về nhữ ng việc em đã là m ở trườ ng hô m đó , nhữ ng chuyện vui và nhữ ng điều bấ t ngờ .
Em kể say sưa đến mứ c đô i khi mẹ em phả i nó i: “Thô i đủ rồ i, khô ng kể nữ a, và o ă n đi con”.
Ngay cả khi Tô t-tô -chan đã hoà n toà n quen vớ i trườ ng mớ i rồ i, em vẫ n cò n hà ng nú i chuyện
để kể. Và mẹ em rấ t vui vì mọ i chuyện lạ i diễn ra như vậ y.
Mộ t hô m, ngồ i trên tà u đi đến trườ ng, Tô t-tô -chan bỗ ng nả y ra câ u hỏ i khô ng biết trườ ng
Tô -mô -e đã có bà i há t nà o chưa. Em số t ruộ t muố n mau đến trườ ng để hỏ i. Tuy cò n hai ga
nữ a mớ i đến, song Tô t-tô -chan đã đứ ng bên cử a sẵ n sà ng nhả y xuố ng khi tà u và o ga Gi-y-u-
gao-ka. Mộ t phụ nữ lên tà u trướ c đó mộ t ga, thấ y Tô t-tô -chan đứ ng yên khô ng nhú c nhích,
và ở tư thế sẵ n sà ng như mộ t vậ n độ ng viên chạ y đang ở và o vị trí xuấ t phá t, bà nà y lẩ m
bẩ m:
- Em bé ấ y đang có chuyện gì thế nhỉ?
Tà u đến ga, Tô t-tô -chan lao xuố ng như mộ t tia chớ p. Trong khi ngườ i soá t vé vừ a mớ i nó i
“Gi-y-u-gao-ka! Gi-y-u-gao-ka!” và con tà u chưa dừ ng hẳ n, thì Tô t-tô -chan đã nhẹ nhà ng đặ t
châ n lên sâ n ga, và mau chó ng biến mấ t sau cổ ng ra.
Bướ c bà o phò ng họ c toa xe, Tô t-tô -chan hỏ i ngay Tai-gi Y-ma-ma-nu-chi, ngườ i và o lớ p
trướ c em:
- Tai-chan, trườ ng mình đã có bà i há t chưa nhỉ?
Tai-chan, cậ u họ c sinh thích mô n lý, liền trả lờ i sau mộ t thoá ng suy nghĩ:
- Mình khô ng tin là trườ ng ta đã có .
- Ồ , - Tô t-tô -chan nó i vẻ suy nhĩ. Theo mình thì trườ ng ta phả i có mộ t bà i há t. Bọ n mình có
mộ t bà i há t rấ t hay khi cò n ở trườ ng cũ .
Và thế là em cấ t cao giọ ng, há t luô n:
Dù nướ c hồ Sen-dô -ku rấ t nô ng
Em họ c đượ c bao điều sâ u sắ c …
Tuy Tô t-tô -chan ở trườ ng cũ có ít ngà y và lờ i củ a bà i há t rấ t khó , song em đã họ c thuộ c mộ t
cá ch dễ dà ng.
Tô t-tô -chan vẫ n quan tâ m đến chuyện và i há t. Lú c đó cá c họ c sinh khá c cũ ng đã tớ i đủ . Cá c
em cũ ng tỏ ra rấ t chú ý đến điều mà Tô t-tô -chan nêu lên.
- Chú ng mình hã y đề nghị thầ y hiệu trưở ng viết mộ t bà i há t cho trườ ng - Tô t-tô -chan nó i.
- Đồ ng ý đấ y – Cá c bạ n khá c reo lên và tấ t cả kéo nhau đến phò ng thầ y hiệu trưở ng.
Nghe Tô t-tô -chan há t bà i há t về trườ ng cũ và nghe cá c em nó i về ý muố n củ a mình, thầ y
hiệu trưở ng liền bả o:
- Thô i đượ c, sá ng mai thầ y sẽ đem cho cá c em mộ t bà i há t.
- Thầ y nhớ giữ lờ i hứ a? – cá c em đồ ng thanh nó i và xếp thà nh hà ng mộ t trở về lớ p họ c.
Sá ng hô m sau, lớ p nà o cũ ng đượ c bá o tin là phả i tậ p hợ p ở sâ n trườ ng. Tô t-tô -chan đi cù ng
cá c bạ n, tấ t cả đều rấ t số t ruộ t. Trướ c cá i bả ng đen kê ở giữ a sâ n, thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Nà o, đâ y là bà i há t về trườ ng Tô -mô -e củ a cá c em.
Ô ng kẻ nă m đườ ng thẳ ng song song lên bả ng và ghi cá c nố t nhạ c lên đó :
Rồ i ô ng giơ tay lên như mộ t nhạ c trưở ng và nó i:
- Bâ y giờ chú ng ta sẽ cù ng nhau há t nhé.
Thầ y hiệu trưở ng bắ t nhịp, cả nă m mươi họ c sinh trong trườ ng cù ng há t:
Tô -mô -e, Tô -mô -e, Tô -mô -e
- Tấ t cả chỉ có thế thô i ạ ! Tô t-tô -chan hỏ i, trong lú c tạ m dừ ng.
- Đú ng! Tấ t cả chỉ có thế! - thầ y hiệu trưở ng tự hà o trả lờ i.
- Bà i há t sẽ hay hơn nếu có thêm lờ i đẹp viết thêm và o - Tô t-tô -chan nó i, vẻ đầ y thấ t vọ ng. –
Ví dụ như “Dù nướ c hồ Sen-dô -ku rấ t nô ng”.
- Thế cá c chá u khô ng thích bà i há t nà y à ? - Thầ y hiệu trưở ng hỏ i, mặ t đỏ bừ ng, nhưng vẫ n
mỉm cườ i. – Theo thầ y thì bà i há t nà y tương đố i hay đấ y?
Khô ng ai thích bà i há t nà y vì nó quá đơn giả n. Hình như đố i vớ i cá c em thà khô ng có cò n
hơn là có bà i há t mà lạ i quá đơn giả n.
Tuy rấ t buồ n, thầ y hiệu trưở ng khô ng tỏ ra bự c mình. Thầ y đến trướ c cá i bả ng đen rồ i xó a
bà i há t đi. Tô t-tô -chan cả m thấ y cá c em hơi vụ ng về, nhưng cuố i cù ng, mộ t cá i gì đó đã để lạ i
trong lò ng em mộ t ấ n tượ ng mạ nh mẽ.
Sự thấ t là khô ng mộ t lờ i lẽ nà o có thể diễn đạ t đầ y đủ hơn tình thương yêu củ a thầ y hiệu
trưở ng đố i vớ i cá c em và nhà trườ ng. Nhưng cá c em chưa đủ hiểu biết để nhậ n ra điều đó .
Chả mấ y chố c cá c em đã quên đi ý muố n có mộ t bà i há t về nhà trườ ng, và thầ y hiệu trưở ng
cũ ng thấ y khô ng cầ n phả i có mộ t bà i há t nữ a. Vì vậ y khi thấ y bà i há t bị xó a đi thì cũ ng chấ m
dứ t luô n câ u chuyện về bà i há t. Thế là trườ ng Tô -mô -e khô ng bao giờ có mộ t bà i há t riêng.
Dọ n đi cho sạ ch sẽ
Trong đờ i Tô t-tô -chan chưa bao giờ em phả i lao độ ng nặ ng nhọ c. Em nhớ mã i cá i ngà y em
đá nh rơi cá i ví mà em ưa thích nhấ t xuố ng hố xí. Trong ví khô ng có tiền nhưng vì em rấ t
thích nó nên đã mang theo và o nhà vệ sinh. Đâ y quả là mộ t cá i ví đẹp, là m bằ ng vả i mỏ ng,
kẻ ô vuô ng, xanh đỏ và và ng. Ví hình vuô ng có cá i khuy hình con chó să n xứ Xcố t giố ng như
cá i khó a củ a chiếc thắ t lưng.
Tô t-tô -chan có thó i quen hay tò mò . Ngay từ lú c cò n bé cứ mỗ i lầ n và o nhà vệ sinh em lạ i
nhìn xuố ng hố sau khi đi xong. Vì vậ y, trướ c ngà y đi họ c cấ p mộ t em đã đá nh rơi đến mấ y
chiếc mũ xuố ng hố , trong đó có mộ t chiếc mũ nan và mộ t chiếc mũ viền đă ng ten trắ ng.
Thờ i ấ y nhà vệ sinh chưa có hệ thố ng giộ i nướ c như ngà y nay. Nó chỉ có mộ t hầ m chứ a
phâ n ở phía dướ i, do vậ y khi rơi xuố ng, nhữ ng chiếc mũ cứ nằ m nguyên ở đó . Sau nhữ ng
lầ n ấ y mẹ thườ ng nhắ c em đừ ng nhìn xuố ng hố sau khi đi xong.
Hô m ấ y, Tô t-tô -chan đi ra nhà vệ sinh trướ c giờ và o lớ p. Em quên mấ t lờ i mẹ dặ n, và lạ i
nhìn xuố ng hố sau khi đi xong. Em tuộ t tay để chiếc ví rơi xuố ng đó . Tô t-tô -chan kêu lên khi
cá i ví biến mấ t trong hầ m tố i phía dướ i.
Tô t-tô -chan khô ng khó c và cũ ng khô ng chịu để mấ t cá i ví. Em chạ y đến lều củ a ngườ i coi
trườ ng vớ chiếc gá o cá n gỗ to và dà i mà ngườ i ta thườ ng dù ng để mú c nướ c tướ i vườ n.
Chiếc cá n dà i gấ p đô i ngườ i em, nhưng điều đó chẳ ng là m em bậ n tâ m. Em kéo chiếc gá o
chạ y về phía sau trườ ng và cố tìm cử a hầ m chứ a phâ n. Em đoá n cử a hầ m sẽ ở phía sau
tườ ng nhà vệ sinh nhưng phả i mấ t mộ t hồ i lâ u tìm kiếm, em mớ i phá t hiện ra cá i nắ p trò n
bằ ng bê tô ng cá ch đó mộ t thướ c. Vấ t vả lắ m em mớ i nhấ c nó lên đượ c. Đâ y chính là cử a
hầ m mà em đang tìm kiếm. Em thò đầ u và o.
- Lạ thậ t, sao cá i hầ m nà y lạ i to gầ n bằ ng cá i hồ ở Ku-hon-but-su ấ y nhỉ! – Em kêu lên.
Sau đó em bắ t tay và o cô ng việc. Em mú c phâ n ra khỏ i hầ m chứ a. Lú c đầ u em mú c ở khu
vự c em đá nh rơi cá i ví. Nhưng cá i bể nà y vừ a sâ u vừ a rộ ng lạ i rấ t tố i, vì nó là bể chứ a củ a cả
ba nhà vệ sinh. Hơn nữ a nếu em thò đầ u và o sâ u quá , rấ t có thể em sẽ bị ngã xuố ng đó . Em
tiếp tụ c mú c phâ n đổ ra khoả ng đấ t xung quanh hầ m, hy vọ ng sẽ tìm đượ c cá i ví kia.
Tấ t nhiên em kiểm tra từ ng gá o mộ t xem cá i ví có trong đó khô ng. Em đã mấ t nhiều thờ i
gian tìm kiếm mà chẳ ng thấ y tă m hơi nó đâ u cả . Liệu nó nằ m ở đâ u nhỉ? Tiếng chuô ng bá o
tiết thứ nhấ t bắ t đầ u. Em phâ n vâ n chưa biết phả i là m gì bâ y giờ , nhưng vì đã đâ m lao phả i
theo lao, em quyết định là m tiếp. Em dố c sứ c ra mú c, mú c mã i …
Mộ t đố ng phâ n lớ n nằ m lù lù khi thầ y hiệu trưở ng đi qua.
- Chá u đang là m gì đó ? – Ô ng hỏ i Tô t-tô -chan.
- Chá u đá nh rơi cá i ví, - Tô t-tô -chan vừ a trả lờ i vừ a tiếp tụ c mú c, khô ng để phí thờ i gian.
- Hiểu rồ i, - thầ y hiệu trưở ng nó i và bướ c đi, hai tay đan chéo sau lưng theo thó i quen mỗ i
lầ n ô ng đi dạ o.
Thờ i gian trô i qua khá lâ u mà em vẫ n chưa tìm đượ c cá i ví. Đố ng phâ n hô i thố i mỗ i lú c mộ t
cao thêm.
Thầ y hiệu trưở ng quay lạ i.
- Chá u đã tìm thấ y ví chưa? – Ô ng hỏ i.
- Chưa ạ , - Tô t-tô -chan đá p. Lú c nà y em đứ ng giữ a đố ng phâ n, mồ hô i mồ kê nhễ nhạ i, hai
má đỏ bừ ng.
Thầ y hiệu trưở ng đi lạ i gầ n hơn và nó i vớ i giọ ng thâ n tình:
- Chá u sẽ hó t trả và o bể sau khi tìm đượ c ví chứ ? - Rồ i ô ng lạ i đi tiếp như lầ n trướ c.
- Vâ ng ạ , - Tô t-tô -chan phấ n khở i trả lờ i và tiếp tụ c cô ng việc.
Em nhìn đố ng phâ n và bỗ ng thấ y hơi lo lo: “Khi là m xong mình sẽ xú c đố ng bã đổ và o bể,
cò n nướ c thì sao?”
Nướ c phâ n mau chó ng thấ m xuố ng đấ t. Em dừ ng tay và cố hình dung xem em sẽ phả i xú c
đố ng bã đổ và o bể chứ a như thế nà o vì em đã hứ a vớ i thầ y hiệu trưở ng. Cuố i cù ng em quyết
định đổ thêm và o đó mộ t ít đấ t ướ t.
Lú c nà y đố ng phâ n đã cao như nú i, cá i bể chứ a gầ n như đã cạ n hết mà vẫ n chẳ ng thấ y cá i ví
đâ u cả . Có thể nó đã dạ t và o thà nh bể hoặ c nằ m chìm ở tậ n đá y rồ i. Nhưng Tô t-tô -chan
khô ng để ý đến nó nữ a. Em thấ y vui vì đã là m hết sứ c mình để tìm nó . Rõ rà ng niềm vui mà
Tô t-tô -chan có đượ c mộ t phầ n là do thầ y hiệu trưở ng đã tô n trọ ng em, thầ y khô ng mắ ng
mà ngượ c lạ i cò n tin và o em nữ a. Nhưng điều nà y quá tinh tế và em chưa thể hiểu đượ c
ngay.
Thô ng thườ ng khi thấ y Tô t-tô -chan trong hoà n cả nh như vậ y, ngườ i lớ n sẽ kêu lên: “Trờ i
ơi, chá u đang là m gì đấ y?” hay “Chấ m dứ t đi, nguy hiểm lắ m”, hay tố t hơn nữ a là họ sẽ giú p
em mộ t tay.
Chú ng ta hã y nhớ lạ i câ u hỏ i “Chá u sẽ hó t trả và o bể sau khi tìm đượ c ví chứ ?” Thậ t là mộ t
thầ y hiệu trưở ng tuyệt vờ i, mẹ em nghĩ như vậ y sau khi biết chuyện về Tô t-tô -chan.
Kể từ đó khô ng bao giờ Tô t-tô -chan cò n nhò m xuố ng hố xí sau khi đi xong nữ a. Và em cả m
thấ y thầ y hiệu trưở ng là ngườ i có thể hoà n toà n tin tưở ng, và em cà ng yêu quý thầ y hơn bao
giờ hết.
Tô t-tô -chan giữ lờ i hữ a và đã xú c cả đố ng phâ n trả và o bể như cũ . Xú c ra mớ i vấ t vả , chứ
xú c và o thì có phầ n nhanh hơn. Em cũ ng đổ thêm và o bể mộ t số đấ t ướ t. Sau đó em cà o
phẳ ng mặ t đấ t xung quanh, đậ y nắ p lạ i như cũ và đem trả cá i gá o và o lều củ a ngườ i coi
trườ ng.
Đêm ấ y, trướ c khi đi ngủ , Tô t-tô -chan vẫ n cò n nghĩ về cá i ví đẹp mà em đã đá nh rơi xuố ng
hầ m tố i. Em buồ n vì mấ t cá i ví. Nhưng cả mộ t ngà y cố gắ ng đã là m em mệt mỏ i và ngủ thiếp
đi.
Trong lú c đó , khoả ng đấ t ướ t nơi em là m việc dướ i á nh tră ng rấ t đẹp cứ sá ng lung linh.
Và cá i ví đang nằ m im đâ u đấ y.
Tên củ a Totto Chan
Tên thậ t củ a Tô t-tô -chan là Tet-su-kô . Trướ c khi sinh bố mẹ em cù ng bè bạ n và họ hà ng
thâ n thích đều đoá n rằ ng đứ a bé sẽ là mộ t cậ u con trai.
Đâ y là đứ a con đầ u lò ng, nên mọ i ngườ i muố n như vậ y. Và mọ i ngườ i quyết định đặ t tên
cho đứ a bé sắ p ra đờ i là To-ru. Cha mẹ em thích chữ To-ru viết bằ ng tiếng Trung Quố c (có
nghĩa là triệt để) nên đã quyết định chuyển nó thà nh tên con gá i bằ ng cá ch dù ng lố i phá t â m
xuấ t phá t từ tiếng Trung Tét-su và thêm và o cá i đuô i kô thườ ng đượ c dù ng để chỉ tên con
gá i.
Thế là mọ i ngườ i gọ i em là Tet-su-kô -chan (chan là từ đệm thâ n mậ t thườ ng đượ c dù ng sau
tên trẻ em). Cá i tên Tet-su-kô -chan vớ i em chẳ ng có nghĩa gì. Vì vậ y bấ t kể khi nà o có ai đó
hỏ i tên em là gì, em thườ ng trả lờ i “Tô t-tô -chan”. Thậ m chí em cò n co rằ ng chan cũ ng là mộ t
phầ n củ a tên em đấ y.
Cha em đô i lú c goik em là Tố t-sky, cứ như thể em là mộ t cậ u bé. Ô ng thườ ng nó i: “Tố t-sky?
Lạ i giú p ba bắ t rệp ở nhữ ng bô ng hồ ng nà y”. Nhưng chỉ trừ có ba em và con Rố c-ky, tấ t cả
nhữ ng ngườ i khá c đều gọ i em là Tô t-tô -chan. Dù em có ghi tên em là Tet-su-kô và o vở ở
trườ ng, em vẫ n cứ tin rằ ng tên em là Tô t-tô -chan.
Cá c diễn viên hà i kịch củ a đà i phá t thanh
Hô m qua Tô t-tô -chan rấ t buồ n. Mẹ em bả o:
- Con khô ng đượ c nghe hà i kịhc phá t trên đà i.
Hồ i Tô t-tô -chan cò n bé, má y thu thanh thườ ng là m bằ ng gỗ và rấ t to. Song chú ng cũ ng rấ t
nhã . Cá i đà i nhà em hình chữ nhậ t, có mộ t loa to ở phía trướ c, mặ t loa că ng lụ a hồ ng trang
trí xung quanh, có hai nú m để điều khiển.
Từ ngà y chưa đi họ c, Tô t-tô -chan đã thích nghe hà i kịch Ra-ku-gô , em dá n tai và o mà ng lụ a
hồ ng củ a loa. Em thấ y nhữ ng câ u pha trò củ a họ thậ t vui nhộ n, mẹ em chưa bao giờ phả n
đố i việc đó cho mã i tớ i ngà y hô m qua.
Đêm qua mộ t số ngườ i bạ n củ a ccha em trong ban nhạ c đến nhà em tậ p bả n nhạ c thính
phò ng viết cho bộ tứ đà n dâ y.
- Ô ng Tsu-nê-sa-đa Ta-chi-ba-na, ngườ i chơi đà n Xen-lô , mang cho con mấ y quả chuố i đó , -
mẹ em nó i.
Tô t-tô -chan rấ t xú c độ ng. Em lễ phép cú i đầ u chà o ô ng Ta-chi-ba-na. Em cả m ơn ô ng và nó i:
- Mẹ ơi, mấ y quả chuố i nà y ngon kinh khủ ng.
Sau khi mẹ cấ m, Tô t-tô -chan vẫ n lén nghe hà i kịch lú c cha mẹ em đi vắ ng. Nghe cá c diễn
viên hà i kịch trình diễn hay, em thườ ng cườ i phá lên, nếu có ngườ i lớ n nà o đó nhìn thấ y
cả nh ấ y, chắ c sẽ ngạ c nhiên vì sao mộ t cô bé như em lạ i có thể hiểu đượ c nhữ ng chuyện
khô i hà i khó hiểu đến như vậ y. Nhưng rõ rà ng là cá c em có khả nă ng bẩ m sinh hiểu đượ c
hà i hướ c. Dù cò n rấ t bé, cá c em vẫ n hiểu đượ c lú c nà o thì có chuyện để cá c em cườ i.
Mộ t toa xe khá c lạ i tớ i
- Tố i nay sẽ có mộ t toa xe khá c tớ i. – Mi-y-ô -chan nó i điều đó trong giờ nghỉ ă n trưa. Mi-y-ô -
chan là ngườ i con gá i thứ ba củ a thầ y hiệu trưở ng họ c cù ng lớ p vớ i Tô t-tô -chan.
Đã có sá u toa xe nố i đuô i nhau là m cá c phò ng họ c, ấ y vậ y mà lạ i sắ p có thêm mộ t toa nữ a.
Mi-y-ô -chan nó i toa xe sắ p tớ i sẽ là toa thư viện. Tấ t cả cá c em đều rấ t hồ i hộ p.
- Mình chẳ ng hiểu toa xe sẽ và o trườ ng bằ ng con đườ ng nà o nhỉ! – có bạ n nà o đó nó i như
vậ y.
Chuyện có thể bà n luậ n sô i nổ i đấ y! im lặ ng mộ t lú c.
- Có thể ngườ i ta sẽ đặ t nó trên mộ t chiếc xe bò , - mộ t bạ n khá c nó i.
- Là m gì có loạ i xe bò to đến mứ c có thể chở đượ c mộ t toa xe, - bạ n nà o đó đá p ngay.
- Mình cho là khô ng có …
Ý kiến cứ cạ n dầ n. Cá c em đều nhậ n thấ y rằ ng mộ t toa xe khô ng thể nà o đặ t vừ a lên mộ t
chiếc xe bò , thậ m chí trên mộ t chiếc xe tả i.
- Bằ ng đườ ng sắ t, - Tô t-tô -chan nó i sau mộ t thoá ng suy nghĩ. - Cá c bạ n biết khô ng, rấ t có thể
họ sẽ đặ t đườ ng ray từ đó và o trườ ng mình.
- Từ đâ u kia? – có bạ n hỏ i.
- Từ đâ u ấ y à ? Từ nơi mà hiện giờ con tà u đang đỗ , Tô t-tô -chan nó i, và bắ t đầ u nhậ n ra ý
kiến nà y củ a em cũ ng khô ng hay lắ m. Em cũ ng khô ng biết toa tà u sẽ từ đâ u tớ i. Và dù thế
nà o đi nữ a thì ngườ i ta khô ng thể phá nhà phá cử a để đặ t đườ ng ray thẳ ng và o trườ ng em
đượ c.
Sau cuộ c bà n tá n chẳ ng đem lạ i kết quả gì dù bằ ng cá ch nà y hay cá ch khá c, cuố i cù ng cá c em
quyết định chiều hô m đó khô ng về nhà nữ a mà ở lạ i để xem toa tà u sẽ đến như thế nà o. Cá c
bạ n đề nghị Mi-y-ô -chan đến gặ p và hỏ i cha em - thầ y hiệu trưở ng – xem liệu tấ t cả cá c em
có đượ c ở lạ i gặ p đến đêm khô ng. Mã i mộ t lú c sau Mi-y-ô -chan mớ i quay lạ i.
Em nó i:
- Toa tà u sẽ đến rấ t muộ n tố i nay, sau khi tấ t cả cá c con tà u khá c đã ngừ ng chạ y. Bấ t kỳ ai
muố n ở lạ i cũ ng phả i về xin phép cha mẹ trướ c rồ i có thể trở lạ i trườ ng sau khi ă n tố i và
nhớ mang theo quầ n á o ngủ , chă n đắ p.
- Ô i! – Cá c em kêu lên vẻ xú c độ ng.
- Thầ y nó i rằ ng chú ng mình phả i mang theo quầ n á o ngủ chứ ?
- Lạ i cả chă n nữ a phả i khô ng?
Chiều hô m đó khô ng mộ t ai có thể chă m chú họ c đượ c. Tan họ c, cá c bạ n cù ng lớ p Tô t-tô -
chan đi ngay về nhà , ai nấ y đều hy vọ ng sẽ gặ p lạ i nhau và o buổ i tố i cù ng vớ i quầ n á o ngủ
và chă n đá p.
Vừ a đặ t châ n và o nhà , Tô t-tô -chan đã nó i ngay vớ i mẹ:
- Mộ t toa tà u sắ p tớ i. Chú ng con khô ng hiểu nó sẽ đến trườ ng bằ ng cá ch nà o. Mang theo
quầ n á o ngủ và chă n. Con có đi đượ c khô ng?
Là m sao mà mẹ em có thể hiểu ngay đượ c đầ u đuô i câ u chuyện vớ i cá ch nó i như vậ y? Quả
thậ t mẹ Tô t-tô -chan chẳ ng hiểu gì cả ! Nhưng nhìn vẻ mặ t nghiêm trang củ a cô con gá i, bà
đoá n có chuyện bấ t thườ ng đang xả y ra.
Bà cứ hỏ i dồ n. Cuố i cù ng bà cũ ng hiểu đượ c sự việc. Bà thấ y Tô t-tô -chan nên đi xem vì hiếm
có dịp như vậ y. Thậ m chí bà nghĩ bà cũ ng nên đi nữ a.
Bà chuẩ n bị chă n, quầ n á o ngủ cho Tô t-tô -chan, và sau bữ a ă n tố i dẫ n em đến trườ ng. Ở đấ y
đã có khoả ng chụ c em. Trong số đó có cả mấ y em lớ n ở cá c lớ p trên, nghe chuyện cũ ng kéo
đến xem. Mộ t và i bà mẹ chá c cũ ng đi cù ng vớ i con. Mặ c dầ u tưở ng họ ở lạ i, nhưng sau khi
giao con mình cho thầ y hiệu trưở ng, họ trở về nhà .
- Thầ y sẽ đá nh thứ c cá c em dậ y lú c toa xe đến, thầ y hiệu trưở ng nó i vớ i cá c em như vậ y khi
cá c em quấ n chă n, ngủ ở phò ng họ p.
Cá c em cứ tưở ng khô ng thể nà o ngủ đượ c vì xố n xang khô ng hiểu con tà u sẽ đến đâ y bằ ng
cá ch nà o. Nhưng vì quá xú c độ ng nên cá c em cũ ng thấ m mệt và chả mấ y chố c đã buồ n ngủ .
Nhiều em ngủ rấ t say khô ng kịp dặ n “nhớ đá nh thứ c em dậ y nhé”.
Kia rồ i! Kia rồ i.
Bị nhữ ng tiếng ồ n à o đá nh thứ c, Tô t-tô -chan bậ t dậ y, chạ y qua sâ n trườ ng ra phía cổ ng. Mộ t
toa xe lớ n xuấ t hiện trong á nh bình minh. Giố ng như trong mơ – toa xe đi trên đườ ng cá i
khô ng có thanh ray, nên khô ng ồ n à o. Nó đượ c đặ t trên mộ t cá i mó c có má y kéo kéo từ ga
Ô i-ma-chi và o. Tô t-tô -chan và cá c bạ n đượ c biết thêm mộ t điều mớ i đó là cá i má y kéo, kéo
chiếc moó c cò n lớ n hơn xe bò rấ t nhiều. Cá c em có nhữ ng ấ n tượ ng mạ nh mẽ.
Toa xe đặ t trên cá i moó c cứ từ từ di độ ng trên con đườ ng vắ ng bó ng ngườ i buổ i sá ng.
Ngay sau đó là nhữ ng tiếng rung chuyển mạ nh. Thờ i bấ y giờ chưa có cầ n cẩ u lớ n. Do vậ y
đưa đượ c toa xe xuố ng khỏ i xe moó c dặ t và o vị trí ở sâ n trườ ng là cả mộ t cô ng việc vấ t vả .
Ngườ i ta đặ t nhữ ng câ y gỗ to dướ i toa xe rồ i bắ t đầ u đẩ y nó lă n xuố ng khỏ i xe moó c.
- Nhìn kỹ nhé, - thầ y hiệu trưở ng nó i, - nhữ ng câ y gỗ đó gọ i là con lă n đấ y. Con lă n dù ng để
vầ n toa xe lớ n đó xuố ng đấ t.
Cá c em theo dõ i rấ t chă m chú .
- Hò dô ta nà o, hò dô ta nà o - nhữ ng ngườ i cô ng nhâ n vừ a đẩ y vừ a hò , và mặ t trờ i hình như
cũ ng mọ c lên theo cù ng vớ i nhịp hò dô .
Cũ ng như sá u toa xe khá c đã có ở trong trườ ng, toa xe nà y sau nhiều nă m thá ng chở khá ch,
đã bị thá o hết bá nh. Cuộ c đờ i lo chuyên chở con ngườ i củ a nó đã chấ m dứ t. Từ nay nó chỉ
chở nhữ ng tiếng cườ i củ a cá c em.
Cá c em họ c sinh nam mữ mặ c quầ n á o ngủ đứ ng xem dướ i á nh nắ ng ban mai. Cá c em quá
vui sướ ng tớ i mứ c khô ng thể kìm đượ c, cứ nhả y tưng tưng lên, ô m lấ y cổ thầ y hiệu trưở ng
hoặ c đu trên đô i tay củ a thầ y.
Loạ ng choạ ng vì bị cá c em xô đẩ y, thầ y hiệu trưở ng mỉm cườ i vui sướ ng. Cá c em cũ ng mỉm
cườ i trướ c niềm vui củ a thầ y.
Và khô ng ai có thể quên đượ c niềm hâ n hoan trong buổ i sá ng hô m ấ y.
Bể bơi
Đó là mộ t ngà y đá ng ghi nhớ củ a Tô t-tô -chan. Lầ n đầ u tiên em đượ c bơi trong mộ t cá i bể.
Chuyện xả y ra và o buổ i sá ng. Thầ y hiệu trưở ng nó i vớ i tấ t cả cá c em:
- Trờ i nó ng bứ c quá , thầ y đã cho thá o nướ c và o bể bơi đấ y!
- Ô i! – cá c em nhả y cẫ ng lên, vẻ khoá i chí. Tô t-tô -chan và cá c bạ n lớ p mộ t cũ ng reo lên sung
sướ ng hơn cả nhữ ng họ c sinh lớ n tuổ i. Bể bơi củ a trườ ng Tô -mô -e khô ng phả i là bể bơi
hình chữ nhậ t như ở nhữ ng nơi khá c, vì đầ u bể nà y hơi hẹp hơn đầ u kia. Nó có hình dá ng
giố ng như mộ t con thuyền. Hình dá ng nà y là do khu đấ t ở đâ y tạ o nên. Tuy thế nó khá rộ ng
và đẹp. Nó nằ m ngay giữ a cá c lớ p họ c và phò ng họ p.
Ngồ i trong lớ p Tô t-tô -chan và mộ t số cá c em khá c thỉnh thoả ng lạ i liếc nhìn ra cá i bể. Khi
thá o cạ n, nó có nhiều lá câ y giố ng như sâ n chơi. Cò n bâ y giờ nó rấ t sạ ch, chứ a đầ y nướ c và
đã thà nh mộ t bể bơi thậ t sự .
Cuố i cù ng giờ ă n trưa đã tớ i, và khi cá c em đã tậ p hợ p quanh bể, thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Chú ng ta tậ p mộ t số độ ng tá c rồ i sau đó hã y xuố ng bơi.
Tô t-tô -chan nghĩ: “Khô ng hiểu mình có cầ n đến mộ t bộ quầ n á o bơi khô ng nhỉ?”. Nhữ ng em
cù ng cha mẹ đến bả i tắ m Ka-ma-ku-ra thườ ng có quầ n á o bơi, phao bơi bằ ng cao su hình
trò n và mộ t số thứ khá c. Em cố nhớ lạ i xem cô giá o có dặ n dò cá c em mang theo á o bơi hay
khô ng.
Đú ng lú c đó , dườ ng như đã đọ c đượ c ý nghĩ củ a em, thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Đừ ng ngạ i nếu khô ng có á o bơi! Cứ lạ i phò ng họ p tấ t cả đi.
Khi Tô t-tô -chan cù ng cá c bạ n lớ p mộ t khá c đến phò ng họ p thì thấ y họ c sinh lớ n hơn đang
cở i quầ n á o vẻ rấ t thoả i má i như thể họ sắ p sử a đi tắ m. Từ ng ngườ i mộ t, mình trầ n như
nhộ ng, nố i đuô i nhau chạ y ra sâ n trườ ng. Tô t-tô -chan cù ng cá c bạ n em lậ p tứ c chạ y theo họ .
Mọ i ngườ i có cả m giá c dễ chịu vì khô ng phả i mặ c quầ n á o trong lú c trờ i đang nó ng bứ c. Lú c
đứ ng ở bậ c thềm trên cù ng bên ngoà i phò ng họ p, cá c em đã thấ y nhữ ng bạ n khá c đang tậ p
cá c độ ng tá c khở i độ ng. Tô t-tô -chan và cá c bạ n cù ng lớ p chạ y châ n khô ng xuố ng cá c bậ c
thềm.
Huấ n luyện viên bơi lạ i chính là anh củ a Mi-y-ô -chan – con trai củ a thầ y hiệu trưở ng và là
mộ t chuyên gia thể thao. Anh khô ng phả i là thầ y giá p củ a trườ ng Tô -mô -e, mà tham gia và o
độ i bơi củ a trườ ng Đạ i họ c. Tên anh ấ y giố ng như tên củ a trườ ng – Tô -mô -e. Tô -mô -e-san
mặ c quầ m bơi.
Sau phầ n khở i độ ng, cá c em nhả y xuố ng bể và reo lên khi nướ c má t bắ n và o ngườ i. Tô t-tô -
chan cò n đứ ng ở trên bờ , quan sá t mã i cho đến khi em thấ y cá c bạ n khá c bơi thích quá và
khô ng có gì đá ng phả i lo ngạ i nữ a, em mớ i xuố ng nướ c. Má t qua, giố ng y như là tắ m. Đâ y là
mộ t bể bơi lớ n tha hồ mà vù ng vẫ y, và cả khi dang sả i tay ra, bạ n cũ ng chỉ thấ y nhữ ng nướ c
là nướ c.
Cá c bạ n gầ y cũ ng như béo, cả nam lẫ n nữ đều cườ i nó i vui vẻ té nướ c và o nhữ ng tấ m thâ n
trầ n củ a nhau.
“Vui quá và thú biết chừ ng nà o”, Tô t-tô -chan nghĩ. Em chỉ buồ n là con Rố c-ky khô ng thể đến
trườ ng đượ c. Em dá m chắ c rằ ng nếu biết, nó sẽ đến ngay, và chẳ ng cầ n gì quầ n á o bơi, nó sẽ
nhả y luô n xuố ng bể.
Bạ n có thể bă n khoă n tự hỏ i tạ i sao thầ y hiệu trưở ng cho phép cá c em bơi trầ n như vạ y.
Thậ t ra cũ ng chẳ ng có luậ t lệ nà o cả . Nếu bạ n mang theo quầ n á o bơi và muố n mặ c và o ư?
Hoà n toà n tố t. Ngượ c lạ i, như hô m nay chẳ ng hạ n, nếu bạ n quyết định bơi má quên khô ng
mang theo á o bơi, cũ ng chẳ ng sao! Và tạ i sao thầ y cho phép cá c em bơi tắ m trầ n truồ ng như
vậ y? Vì ô ng nghĩ thậ t khô ng tố t nếu để cá c em nam nữ cứ tò mò mộ t cá ch khô ng là nh mạ nh
về sự khá c nhau trên cơ thể củ a cá c em. Và ô ng nghĩ thậ t khô ng tự nhiên chú t nà o nếu con
ngườ i cứ phả i khổ sở để che giấ u nhau cơ thể củ a mình.
Ô ng muố n dạ y cho cá c em biết rằ ng tấ t cả mọ i cơ thể đều đẹp. Trong số họ c sinh củ a trườ ng
Tô -mô -e có mộ t số em bị bệnh bạ i liệt, như Y-a-su-a-ki-chan chẳ ng hạ n, hoặ c thâ n hình quá
nhỏ , hoặ c bị mộ t tậ t nguyền nà o đó . Và ô ng nghĩ rằ ng nếu nhữ ng em họ c sinh nà y cứ cở i
trầ n truồ ng cù ng chơi vớ i cá c bạ n khá c, cá c em sẽ mấ t đi cả m giá c xấ u hổ , như vậ y cá c em
khô ng bị mặ c cả m hoặ c tự ti. Thự c tế đã chứ ng tỏ , lú c đầ u cá c em có tậ t nguyền có n thấ y
xấ u hổ , nhưng chả mấ y chố c cá c em hoà n toà n vượ t qua tâ m trạ ng đó và vui chơi thoả i má i
cù ng cá c bạ n khá c.

4. Chương 04

Mộ t số bậ c cha mẹ lo lắ ng về lố i quan niệm ấ y nên đã mua sắ m quầ n á o bơi và nhắ c nhở con
em họ phả i mặ c và o mỗ i khi bơi. Nhưng cá c bậ c cha mẹ khô ng biết đượ c rằ ng nhữ ng bộ đồ
bơi kia rấ t ít khi đự ơc dù ng. Có em, như Tô t-tô -chan chẳ ng hạ n, ngay từ đầ u đã nhậ n thấ y
rằ ng bơi ở trầ n là tố t nhấ t. Có em khi đi quên khô ng mang quầ n á o tắ m theo. Tấ t cả cá c em
đều thấ y rằ ng bơi truồ ng là vui nhấ t, nên việc cuố i cù ng cá c em phả i là m là nhú ng ướ t bộ
quầ n á o để cha mẹ yên lò ng mà thô i. Và kết quả là họ c sinh trườ ng Tô -mô -e em nà o em nấ y
đều đen như củ sú ng, ít ai trên mình có dấ u vết trắ ng củ a quầ n á o bơi.
Phiếu bá o điểm
Khô ng nhìn ngang nhìn ngử a, chiếc cặ p sá ch nhả y đậ p bồ m bộ p trên lưng, Tô t-tô -chan chạ y
mộ t mạ ch từ nhà ga về nhà . Nếu ai đó nhìn thấ y em chắ c hẳ n sẽ nghĩ là chuyện gì đó kinh
khủ ng lắ m đã xả y ra. Em bắ t đầ u chạ y ngay từ lú c ra khỏ i cổ ng trườ ng.
Về đến nhà , em mở cử a trướ c và nó i rấ t to:
- Con đã về đâ y ạ !
Rồ i chạ y đi tìm con Rố c-ky. Nó đang nằ m ở hà nh lang hó ng má t, bụ ng dá n sà n nhà . Tô t-tô -
chan khô ng nó i mộ t lờ i. Em ngồ i xuố ng trướ c mặ t Rố c-ky, thá o cặ p ra khỏ i lưng, và lấ y
phiếu bá o điểm. Đâ y là phiếu bá o điểm đầ u tiên củ a em. Em mở phiến ra để cho Rố c-ky nhìn
rõ số điểm củ a em:
- Xem đâ y nà y! – em tự hà o nó i. Trên phiếu có ghi nhữ ng điểm A, B và mộ t chữ số khá c. Tấ t
nhiên Tô t-tô -chan chưa hiểu A tố t hơn B hay B tố t hơn A, điều nà y đố i vớ i Rố c-ky lạ i cà ng
khó hơn nữ a. Nhưng Tô t-tô -chan vẫ n muố n khoe phiếu điểm củ a em vớ i Rố c-ky trướ c mọ i
ngườ i khá c, và em chắ c chắ n rằ ng Rộ c-ky sẽ rấ t hà i lò ng.
Nhìn thấ y mả nh giấ y ở trướ c mặ t, Rố c-ky ngử i ngử i rồ i sau đó nhìn Tô t-tô -chan chằ m chằ m.
- Mà y có thích khô ng? – Tô t-tô -chan nó i – Nhưng có rấ t nhiều chữ khó đấ y, mà y khô ng đọ c
đượ c đâ u!
Rố c-ky nghiêng đầ u như thể muố n xem lạ i tấ m phiếu bá o điểm, sau đó nó liếm tay Tô t-tô -
chan.
- Tố t lắ m – em nó i vẻ hà i lò ng rồ i đứ ng dậ y – Bâ y giờ chị sẽ đi khoe vớ i mẹ.
Tô t-tô -chan đi rồ i, Rố c-ky cũ ng đứ ng dậ y và tìm cho mình chỗ má t hơn. Nó từ từ nằ m xuố ng
và nhắ m đô i mắ t lạ i. Khô ng phả i chỉ có mình Tô t-tô -chan cho rằ ng khi nó nhắ m mắ t là dấ u
hiệu nó đang suy nghĩ về tấ m phiếu bá o điểm củ a em.
Kỳ nghỉ hè bắ t đầ u
“Ngà y mai họ c sinh sẽ cắ m trạ i. Đề nghị cá c em đến trườ ng và o buổ i tố i, mang theo chă n và
quầ n á o ngủ ”. Giấ y bá o củ a thầ y hiệu trưở ng mà Tô t-tô -chan mang về cho mẹ đã ghi như
vậ y. Kỳ nghỉ hè bắ t đầ u từ ngà y hô m sau.
- Cắ m trạ i là thế nà o ạ ? – Tô t-tô -chan hỏ i.
Tuy cò n đang phâ n vâ n, mẹ em vẫ n đá p:
- Rấ t có thể cắ m trạ i là cá c con sẽ dự ng lều ở mộ t nơi nà o đó ngoà i trờ i và ngủ luô n ở đấ y!
Ngủ ở đấ y cá c con sẽ nhìn thấ y tră ng sao. Mẹ khô ng hiểu nhà trườ ng sẽ dự ng trạ i ở đâ u.
Trong giấ y bá o khô ng nó i gì đến tiền nong, như vậ y có thể là sẽ cắ m trạ i rấ t gầ n trườ ng.
Đêm ấ y, sau khi lên giườ ng, Tô t-tô -chan khô ng tà i nà o nhắ m mắ t đượ c. Nghĩ đến chuyện
cắ m trạ i em hơi lo lo, tim cứ đậ p rộ n lên. Có thể là mộ t cuộ c phiêu lưu đâ y!
Sá ng hô m sau, vừ a ngủ dậ y em đã lo chuẩ n bị ngay đồ đạ c. Tố i đó , khi chă n và quầ n á o ngủ
đã gọ n gà ng trong ba lô , em tạ m biệt mọ i ngườ i, cả m thấ y mình bé nhỏ và lò ng đầ y lo lắ ng.
Khi thấ y tấ t cả cá c em đều đã có mặ t ở trườ ng, thầ y hiệu trưở ng liền nó i:
- Nà o, bâ y giờ cá c em tớ i phò ng họ p đi.
Đến nơi, thầ y hiệu trưở ng bướ c lên bụ c sâ n khấ u nhỏ , tay cầ m mấ y cá i cọ c và mộ t bọ c vả i
hồ cứ ng. Đó là mộ t cá i lều mà u xanh.
- Thầ y sẽ hướ ng dẫ n cá c em cá ch dự ng mộ t cá i lều – ô ng nó i và trả i lều ra – cá c em chú ý
quan sá t nhé.
Trong chố c lá t mộ t mình thầ y, vừ a că ng, vừ a kéo dâ y gó c nà y vừ a trồ ng cộ t gó c kia, đã dự ng
lên mộ t cá i lều đẹp.
- Nà o bắ t đầ u đi – ô ng nó i – bâ y giờ chứ ng ta dự ng lều trong phò ng họ p nà y và bắ t đầ u cắ m
trạ i.
Mẹ Tô t-tô -chan, cũ ng như nhiều ngườ i khá c, cứ ngỡ là cá c em sẽ dự ng trạ i ở ngoà i trờ i,
nhưng thầ y hiệu trưở ng lạ i nghĩ khá c. Dự ng lều trong phò ng họ p cá c em sẽ an toà n,dù trờ i
mưa hay có gió rét.
Vừ a hò reo sung sướ ng: “Chú ng mình cắ m trạ i đi! Dự ng trạ i đi!” Cá c em vừ a chia thà nh từ ng
nhó m, và vớ i sự giú p đỡ củ a cá c giá o viên, cá c em đã dự ng đủ số lều đã định. Khoả ng ba em
có thể ngủ đượ c trong mộ t lều. Tô t-tô -chan nhanh chó ng mặ t quầ n á o ngủ , và ngay sau đó
cá c em vui mừ ng bò ra bò và o hết lều nà y đến lều khá c. Cá c đợ t viếng thă m khô ng ngớ t diễn
ra.
Khi tấ t cả cá c em đã mặ c quầ n á o ngủ , thầ y hiệu trưở ng đến ngồ i giữ a phò ng, nơi mọ i ngườ i
đều nhìn rõ thầ y. Thầ y bắ t đầ u kể chuyện về nhữ ng chuyến đi ra nướ c ngoà i củ a mình.
Em nà y nằ m ở trong lều nhô đầ u ra, em kia ngồ i nghiêm chỉnh, lạ i có em nằ m nghếch đầ u
và o lò ng bạ n, tấ t cả đều chú ý lắ ng nghe cá c câ u chuyện về nhữ ng nướ c mà cá c em chưa bao
giờ đặ t châ n tớ i và thậ m chí chưa bao giờ nghe nó i trướ c đó . Chuyện củ a thầ y rấ t hấ p dẫ n,
có lú c cá c em cả m thấ y cá c bạ n nhỏ số ng trên nhữ ng mả nh đấ t xa xô i kia đều như là bạ n củ a
mình.
Và cuố i cù ng là sự việc đơn giả n nà y: ngủ trong nhữ ng cá i lều dự ng ngay trong phò ng họ p.
Và sự nếm trả i điều đó đã trở thà nh niềm vui và kỷ niệm quý bá o mà khô ng bao giờ cá c em
có thể quên. Tấ t nhiên thầ y hiệu trưở ng biết cá ch là m thế nà o cho cá c em cả m thấ y hạ nh
phú c.
Khi buổ i kề chuyện củ a thầ y kết thú c, đèn trong phò ng họ p tắ t, tấ t cả cá c em về lều củ a
mình. Tiếng cườ i vang lên trong lều nà y, trong lều kia lạ i có nhữ ng tiếng thì thầ m, trong khi
đó từ cá i lều ở phía cuố i lạ i vang lên nhữ ng tiếng chen lấ n cã i cọ , nhưng rồ i yên tĩnh cứ dầ n
dầ n bao trù m lên tấ t cả .
Cắ m trạ i mà khô ng có tră ng sao, nhưng cá c em vẫ n thấ y vui. Đố i vớ i cá c em phò ng họ p
giố ng như nơi cắ m trạ i thậ t sự , và kỷ niệm về đêm đó mã i mã i đượ c tắ m trong á nh tră ng
sao.
Mộ t cuộ c phiêu lưu mạ o hiểm
Hai ngà y sau buổ i cắ m trạ i, Tô t-tô -chan lạ i có mộ t cuộ c phiêu lưu mạ o hiểm. Đó là ngà y em
hẹn gặ p Y-a-su-a-ki-chan. Đâ y là mộ t cô ng việc bí mậ t, nên cả cha mẹ bạ n và cha mẹ Tô t-tô -
chan đều khô ng biết. Em mờ i Y-a-su-a-ki-chan đến thă m câ y củ a em.
Họ c sinh trườ ng Tô -mô -e mỗ i em chiếm mộ t câ y trên sâ n trườ ng là m riêng củ a mình để leo
trèo. Câ y củ a Tô t-tô -chan trồ ng ở sá t bờ rà o gầ n con đườ ng dẫ n đến đền Ku-hon-bú t-su.
Đâ y là mộ t câ y to, thâ n rấ t trơn và khó trèo. Nhữ ng ai trèo giỏ i, có thể leo lên đến cá i chạ c
ba cá ch mặ t đấ t chừ ng hai mét. Chạ c câ y nà y giố ng như mộ t cá i võ ng. Tô t-tô -chan thườ ng
leo lên đấ y và o giờ nghỉ, hay sau khi tan họ c, để ngắ m nhìn trờ i mâ y ở tít phía xa, hoặ c nhìn
nhữ ng ngườ i đi đườ ng ở bên dướ i.
Cá c em coi cá c câ y "củ a mình" là tà i sả n riêng, và vì vậ y nếu muố n leo lên câ y củ a ngườ i
khá c thì phả i xin phép và nó i rấ t lịch sự : "Xin lỗ i, tô i có thể và o "nhà " đượ c khô ng?"
Vì Y-a-su-a-ki-chan bị bạ i liệt, nên chưa bao giờ em trèo lên câ y hay nhậ n mộ t câ y nà o đó là
củ a mình. Đó cũ ng chính là lý do khiến Tô t-tô -chan mờ i bạ n đến thă m câ y củ a em. Cá c em
phả i giữ kín vì nếu để ngườ i khá c biết, chắ c chắ n họ sẽ phả n đố i ầ m lên.
Ra khỏ i nhà , Tô t-tô -chan nó i vớ i mẹ là em đi thă m bạ n Y-a-su-a-ki-chan tạ i Đe-nen-cho-phu.
Vì nó i dố i nên em khô ng dá m nhìn thẳ ng và o mặ t mẹ mà dá n mắ t và o đô i dâ y già y, Rố c-ky
đi theo em đến tậ n nhà ga; lú c chia tay em đã nó i thậ t vớ i nó :
- Chị sẽ mờ i Y-a-su-a-ki-chan leo lên câ y củ a chị.
Tô t-tô -chan đến trườ ng, tấ m thẻ lên tà u vẫ n đeo ở cổ . Em thấ y Y-a-su-a-ki-chan đang đứ ng
đợ i em bên nhữ ng luố ng hoa; sâ n trườ ng lú c nà y vắ ng bó ng họ c sinh vì đang kì nghỉ hè. Y-a-
su-a-ki-chan chỉ hơn Tô t-tô -chan có mộ t tuổ i, nhưng khi em nó i, giọ ng em nghe rấ t già dặ n.
Nhìn thấ y Tô t-tô -chan, Y-a-su-a-ki-chan vộ i và ng đi về phía bạ n, kéo lê đô i châ n, tay giơ về
phía trướ c để giữ thă ng bằ ng. Tô t-tô -chan rấ t hồ i hộ p vì cô ng việc sắ p là m, em khú c khích
cườ i.
Tô t-tô -chan dẫ n bạ n đến bên gố c câ y củ a mình. Sau đó , đú ng theo ý định mà em đã nghĩ sẵ n
từ đêm trướ c, em chạ y đến bên tú p lều củ a ngườ i coi trườ ng lấ y cá i thang, kéo lê đến bên
câ y, rồ i tự a nó và o thâ n câ y đến đú ng chỗ chạ c ba. Em leo lên rấ t nhanh, nắ m lấ y đầ u thang
và nó i vớ i xuố ng:
- Xong rồ i, bạ n cố leo lên đi!
Tay châ n Y-a-su-a-ki-chan yếu quá , yếu đến mứ c ngay từ nấ c thang thứ nhấ t em đã cầ n có
ngườ i đỡ . Thế là Tô t-tô -chan leo ngay xuố ng và cố đủ n Y-a-su-aki-chan lên từ phía sau.
Nhưng Tô t-tô -chan lạ i quá nhỏ và gầ y nên em chỉ đủ sứ c để vừ a đỡ lấ y ngườ i Y-a-su-a-ki-
chan, vừ a giữ sao cho cá i thang đứ ng vữ ng. Y-a-su-a-ki-chan, nhấ c châ n ra khỏ i cá i nấ c
thang thứ nhấ t và đứ ng im bên cạ nh cá i thang, đầ u hơi ngoẹo xuố ng. Lầ n đầ u tiên Tô t-tô -
chan nhậ n thấ y thự c tế lạ i khó hơn em tưở ng rấ t nhiều. Em phả i là m gì bâ y giờ ?
Em rấ t muố n mờ i Y-a-su-a-ki-chan leo lên câ y củ a em và Y-a-su-a-ki-chan cũ ng muố n như
vậ y. Em đi mộ t vò ng quanh cá i thang rồ i đứ ng lạ i trướ c mặ t bạ n. Thấ y Y-a-su-a-ki-chan
buồ n quá , Tô t-tô -chan liền phồ ng mồ m lên là m trò hề cho bạ n vui.
- Đợ i nhé, mình nghĩ ra đượ c cá ch nà y rồ i!
Tô t-tô -chan lạ i chạ y đến cá i lều củ a ngườ i gá c trườ ng lấ y ra hết thứ nà y đến thứ khá c chỉ
cố t tìm xem có gì giú p em đượ c khô ng? Cuố i cù ng em tìm thấ y mộ t cá i thang đứ ng. Cá i
thang có thể tự đứ ng vữ ng, em sẽ khô ng phả i giữ nữ a.
Thậ t kỳ lạ , bằ ng sứ c mạ nh nhỏ bé củ a mình, em đã kéo nổ i cá i thang đứ ng đến bên thâ n câ y,
và rấ t hà i lò ng khi thấ y nó cao gầ n tớ i chạ c ba.
- Nà o, dũ ng cả m lên - em nó i vẻ đà n chị. - Bâ y giờ nó khô ng cò n đung đưa nữ a đâ u.
Y-a-su-a-ki-chan nhìn cá i thang đứ ng vớ i vẻ lo sợ . Sau đó em nhìn Tô t-tô -chan, mồ hô i ướ t
như tắ m. Y-a-su-a-ki-chan cũ ng toá t mồ hô i. Em nhìn lên câ y. Rồ i vớ i mộ t sự quyết tâ m, em
đặ t châ n lên bậ c thang thứ nhấ t.
Hai em khô ng hề chú ý đến chuyện phả i mấ t bao nhiêu thì giờ để Y-a-su-a-ki-chan leo cho
tớ i đỉnh thang. Nắ ng mù a hè gay gắ t, nhưng Tô t-tô -chan khô ng mả y may quan tâ m, em chỉ
cố hết sứ c đẩ y Y-a-su-a-ki-chan lên đến nấ c thang cao nhấ t. Em đứ ng ở phía dướ i, tay nhấ c
châ n bạ n, đầ u độ i mô ng bạ n để ngườ i bạ n khỏ i bị lắ c lư.
Y-a-su-a-ki-chan cũ ng cố hết sứ c mình và cuố i cù ng cũ ng leo đến đỉnh thang.
- Hoan hô !
Nhưng lên đó , cả hai lạ i thấ t vọ ng. Tô t-tô -chan lạ i leo lên chạ c ba nhưng em quá nhỏ và gầ y
nên khô ng tà i nà o đủ sứ c để giú p Y-a-su-a-ki-chan chuyển từ thang sang câ y đượ c. Nắ m lấ y
đầ u cá i thang đứ ng, Y-a-su-a-ki-chan nhìn Tô t-tô -chan. Tô t-tô -chan như muố n khó c Em
thèm đượ c mờ i Y-a-su-a-ki-chan leo lên câ y củ a mình để khoe vớ i bạ n mọ i thứ ...
Nhưng em khô ng khó c. Em sợ rằ ng nếu mình khó c thì Y-a-su-a-ki-chan cũ ng sẽ khó c theo
mấ t. Em nắ m lấ y tay bạ n. Vì bị bạ i liệt nên cá c ngó n tay củ a Y-a-su-a-ki-chan sá t và o nhau.
Tay bạ n dà i hơn tay em và nhữ ng ngó n tay cũ ng dà i hơn. Em cầ m tay bạ n mộ t lú c lâ u. Rồ i
em nó i:
- Hã y nằ m xuố ng và mình sẽ cố kéo bạ n lên!
Nếu ngườ i lớ n có ai đi qua, nhìn thấ y cá i cả nh Y-a-su-a-ki-chan đang nằ m dá n bụ ng và o cá i
thang đứ ng cò n Tô t-tô -chan thì đứ ng ở chạ c câ y cố kéo bạ n mình lên, ngườ i đó hẳ n sẽ phả i
hoả ng hố t. Trô ng thậ t nguy hiểm vô cù ng.
Nhưng Y-a-su-a-ki-chan hoà n toà n tin ở bạ n và Tô t-tô -chan đã lấ y tính mạ ng củ a mình để
bả o đả m cho bạ n. Vớ i bà n tay bé nhỏ nắ m lấ y tay bạ n, Tô t-tô -chan dù ng hết sứ c kéo bạ n
lên. Đô i lú c nhữ ng đá m mâ y lớ n kéo tớ i che cho hai em khỏ i bị cá i nắ ng gay gắ t thiêu đố t.
Cuố i cù ng cả hai em đã đứ ng đố i diện vớ i nhau trên chạ c câ y. Gạ t mớ tó c ướ t đẫ m về phía
sau, Tô t-tô -chan cú i chà o lịch sự :
- Vui mừ ng mờ i bạ n đến thă m câ y củ a tô i.
Y-a-su-a-ki-chan tự a lưng và o thâ n câ y mỉm cườ i e thẹn. Em nó i:
- Cho phép tô i và o "nhà " bạ n nhé!
Y-a-su-a-ki-chan có thể nhìn đượ c nhữ ng cả nh vậ t em chưa đượ c thấ y bao giờ .
- Ra vậ y! Leo lên câ y là như thế nà y đâ y, - em nó i vẻ phấ n khở i.
Cá c em ngồ i trên chạ c câ y mộ t lú c lâ u và kể cho nhau nghe đủ mọ i chuyện.
- Chị mình cho biết ở Mỹ ngườ i ta có cá i má y gọ i là vô tuyến truyền hình, - Y-a-su-a-ki-chan
nó i vẻ rấ t sô i nổ i, - Chị mình bả o nếu ở Nhậ t có cá i đó thì chú ng mình có thể ngồ i nhà xem
ngườ i ta đấ u vậ t. Chị mình lạ i bả o nó giố ng như mộ t cá i hộ p ấ y!
Tô t-tô -chan khô ng thể hiểu đượ c tạ i sao mộ t ngườ i như Y-a-su-a-ki-chan, khô ng đi đượ c
đâ u xa, lạ i có thể xem đủ mọ i thứ ở ngay tạ i nhà .
Em cũ ng bă n khoă n khô ng hiểu tạ i sao nhữ ng đo vậ t lớ n như vậ y lạ i chui đượ c và o trong cá i
hộ p đặ t ở nhà . Đô vậ t to lớ n lắ m. Nhưng dù sao cũ ng thậ t thú vị! Thờ i ấ y khô ng ai hiểu vô
tuyến truyền hình là gì. Y-a-su-a-ki-chan là ngườ i đầ u tiên nó i vớ i Tô t-tô -chan về chuyện
nà y.
Tiếng ve sầ u vang lên và cả hai em đều rấ t vui. Đố i vớ i Y-a-su-a-ki-chan đâ y là lầ n đầ u tiên
và cũ ng là lầ n cuố i cù ng em leo lên câ y.
Thử thá ch lò ng dũ ng cả m
"Cá i gì dễ sợ , mù i hô i, mà ă n lạ i ngon?"
Tô t-tô -chan và cá c bạ n em thích câ u đố nà y lắ m, nên mặ c dù biết tỏ ng câ u trả lờ i rồ i mà cá c
em vẫ n nhắ c lạ i khô ng biết chá n: "Hỏ i tớ cá i gì dễ sợ và mù i hô i đi!".
Câ u trả lờ i là "Con quỷ trong nhà tiêu ă n bá nh nhâ n đậ u".
Dự a và o kết quả cuố i cù ng củ a trò chơi "Thử thá ch lò ng dũ ng cả m" củ a trườ ng Tô -mô -e,
ngườ i ta cũ ng có thể đặ t đượ c mộ t câ u đố hay: "Cá i gì dễ sợ , là m nhộ t và là m bạ n cườ i?"
Từ buổ i tố i dự ng lều và cắ m trạ i ở phò ng họ p, thầ y hiệu trưở ng đã bá o trướ c: "Chú ng ta sẽ
tổ chứ c trò chơi "Thử thá ch lò ng dũ ng cả m" và o mộ t buổ i tố i nà o đó ở đền Ku-hon-bú t-su.
Ai muố n xung phong là m ma, giơ tay lên". Có khoả ng bả y họ c sinh nam tranh nhau đó ng vai
nà y...
Và o mộ t buổ i tố i đã định, lú c tậ p trung đầ y đủ ở trườ ng họ c, cá c họ c sinh nhậ n là m ma sẽ
mang the cá c loạ i quầ n á o tự là m lấ y đi trố n ở khu đền.
Lú c đi, cá c em nó i: "Chú ng tớ sẽ là m cho cá c cậ u sợ mấ t vía".
Chừ ng ba mươi họ c sinh cò n lạ i chia thà nh từ ng tố p nhỏ nă m ngườ i mộ t, lầ n lượ t kéo nhau
đến Ku-hon-bú t-su. Theo luậ t chơi, họ c sinh phả i đi xung quanh khu vự c đền và nghĩa địa
rồ i quay về trườ ng.
Thầ y hiệu trưở ng cò n nó i cho biết thêm, mặ c dù đâ y là thử thá ch lò ng dũ ng cả m, nhưng nếu
ai muố n quay về nử a chừ ng cũ ng đượ c.
Tô t-tô -chan mang theo cá i đèn pin đã mượ n củ a mẹ. Mẹ em bả o:
- Đừ ng đá nh mấ t đấ y!
Mộ t và i họ c sinh nam bả o sẽ bắ t hết ma và mang theo nhữ ng cá i vợ t bắ t bướ m; cá c cậ u khá c
lạ i mang theo cả dâ y, nó i là để tró i ma.
Khi thầ y hiệu trưở ng nó i rõ cá ch chơi thì trờ i vừ a tố i, cá c tố p đượ c lậ p theo kiểu "oẳ n, tù ,
tì". Nhó m thứ nhấ t ra khỏ i cổ ng trườ ng, cườ i ré lên vì phấ n khở i. Dầ n dà đến nhó m củ a Tô t-
tô -chan.
Thầ y hiệu trưở ng nó i sẽ khô ng có ma nà o xuấ t hiện dọ c đườ ng đến đền Ku-hon-bú t-su,
nhưng cá c em khô ng tin chắ c lắ m, vì vậ y cứ vừ a đi vừ a nghe ngó ng, sợ sệt, cho tớ i lú c đến
trướ c cổ ng đền. Đứ ng ở đâ y cá c em đã có thể nhìn thấ y cá c ô ng hộ phá p. Khu đền tố i đen
như mự c, mặ c dù tră ng đã lên. Ban ngà y ở đâ y thậ t vui và thoá ng, nhưng lú c nà y ai cũ ng lo
khô ng biết khi nà o thì gặ p phả i ma. "Ố i giờ i ơi!", mộ t họ c sinh kêu lên khi nghe câ y lá xà o
xạ c trong gió nhẹ hoặ c "Ố i! Ma! Ma!" khi châ n ai đó chạ m phả i mộ t vậ t gì mềm mềm. Cuố i
cù ng, cá i gì cũ ng tưở ng là ma, kể cả ngườ i bạ n mà mình đang cầ m tay. Tô t-tô -chan quyết
định khô ng đi đến nghĩa địa nữ a. Đấ y là nơi ma đang rình và dù sao đến đâ y em cũ ng đã
biết đượ c hết về cá i trò thử thá ch lò ng dũ ng cả m nà y; em có thể quay về đượ c! Cá c bạ n khá c
trong tổ củ a em cũ ng quyết định y như em. Khi biết có nhiều ngườ i cù ng nghĩ và là m như
mình thì cũ ng thấ y yên tâ m hơn - và thế là ba châ n bố n cẳ ng, cá c em chạ y cả về trườ ng.
Về đến nơi, mớ i biết là nhữ ng tố p đi trướ c tố p nà y cũ ng đều đã trở về cả . Hình như ai cũ ng
quá sợ , khô ng dá m đi đến tậ n nghĩa địa.
Đú ng lú c ấ y, mộ t họ c sinh nam, khoá c mộ t mả nh vả i trắ ng trên đầ u, vừ a đi qua cử a vừ a
khó c; sau em là mộ t thầ y giá o. Cậ u ta là mộ t con ma. Suố t thờ i gian chờ đợ i, cậ u đã nằ m phủ
phụ c ở nghĩa địa, nhưng khô ng thấ y ai đến, cậ u ta đâ m sợ . Cuố i cù ng, cậ u phả i ra khỏ i nghĩa
địa vừ a đi vừ a khó c và thầ y giá o tuầ n tra thấ y vậ y đã đưa cậ u về trườ ng. Trong khi mọ i
ngườ i đang cố là m cậ u ta vui lên, thì cậ u thứ hai cũ ng quay về, cũ ng khó c, theo sau là mộ t
cậ u nữ a, lạ i khó c nố t! Cậ u là m ma kia cũ ng trố n trong nghĩa địa, và khi nghe thấ y có tiếng
ngườ i chạ y về phía mình, cậ u xồ ra định dọ a, thế là hai cậ u đậ p đầ u và o nhau. Đau và sợ hết
hồ n, cả hai cậ u đều chạ y về.
Thậ t là buồ n cườ i, sau khi đã hoà n hồ n, thấ y trong ngườ i đã trở lạ i nhẹ nhõ m, cá c họ c sinh
đều cườ i, cườ i đến vỡ bụ ng. Cá c cậ u ma vẫ n vừ a cườ i vừ a khó c. Lú c sau, mộ t bạ n củ a Tô t-
tô -chan tên là Mi-gi-ta trở về. Cậ u ta độ i mộ t cá i mũ ma bằ ng giấ y, và rấ t cá u, vì khô ng thấ y
mộ t ai đến nghĩa trang cả .
Cậ u ta phà n nà n: "Mình cứ đợ i ở đó suố t", rồ i vừ a nó i vừ a gã i nhữ ng chỗ muỗ i đố t ở tay và
châ n.
Có ngườ i nó i trêu:
- Ma bị muỗ i đố t rồ i, anh em ơi!
Và mọ i ngườ i lạ i cườ i phá lên.
Ô ng Ma-ru-y-a-ma, thầ y giá o phụ trá ch lớ p nă m liền bả o:
- Thô i, bâ y giờ thì thầ y phả i đi thu hết số ma cò n lạ i trở về.
Nó i xong thầ y đi luô n. Thầ y gom lạ i tấ t cả số ma thầ y bắ t gặ p trên đườ ng đang đứ ng ngơ
ngá c dướ i cá c ngọ n đèn ngoà i phố . Cá c ma khá c sợ quá đã bỏ về nhà . Thầ y đưa hết cả về
trườ ng.
Sau đêm đó , cá c họ c sinh Tô -mô -e khô ng cò n ai sợ ma nữ a vì, xét cho cù ng, chính ma cũ ng
cò n sợ nữ a là !
Phò ng diễn tậ p
Tô t-tô -chan đi thậ t khoan thai. Rố c-ky cũ ng đi rấ t khoan thai, thỉnh thoả ng lạ i nhìn lên Tô t-
tô -chan. Như thế có nghĩa là cả hai đang đi đến phò ng diễn tậ p củ a bố . Thườ ng thườ ng Tố t-
tô -chan chạ y thậ t nhanh hoặ c tạ t bên nà y, bên kia, tìm mộ t vậ t gì em đá nh rơi, hay chạ y qua
vườ n, hết vườ n nà y đến vườ n khá c.
Phò ng diễn tậ p củ a bố chỉ đi bộ nă m phú t là đến. Ô ng là nhạ c sỹ chính củ a ban nhạ c và như
thế có nghĩa là ô ng kéo vi-ô -lô ng. Mộ t lầ n đượ c đến dự mộ t buổ i hò a nhạ c, điều là m Tô t-tô -
chan phả i suy nghĩ là sau khi mọ i ngườ i thô i vỗ tay, ngườ i nhạ c trưở ng ướ t đẫ m mồ hô i
quay về phía thính giả , bướ c xuố ng khỏ i bụ c chỉ huy và bắ t tay bố , ngườ i chơi vi-ô -lô ng. Rồ i
bố đứ ng dậ y và toà n thể dà n nhạ c cũ ng đứ ng dậ y.
Tố t-tô -chan hỏ i nhỏ mẹ:
-Tạ i sao họ lạ i bắ t tay bố nhỉ?
Mẹ em trả lờ i:
-Ngườ i nhạ c trưở ng muố n cả m ơn cả dà n nhạ c đã chơi, do đó ô ng bắ t tay bố là ngườ i đạ i
diện , coi như là cả m ơn tấ t cả .
Tô t-tô -chan thích đi đến phò ng diễn tậ p củ a bố vì ở trườ ng họ c hầ u hết đều là trẻ con, ở đâ y
tấ t cả đều là ngườ i lớ n và họ chơi nhiều loạ i nhạ c cụ . Hơn nữ a ô ng nhạ c trưở ng Rô -den-xtố c
nó i tiếng Nhậ t đến là buồ n cườ i.
Bố kể cho em biết: ô ng Giô -dép Rô -den-xtố c là nhac trưở ng rấ t nổ i tiếng ở châ u u, nhưng có
mộ t ngườ i tên là Hítle bắ t đầ u là m nhữ ng việc khủ ng khiếp ở đó nên ô ng Rô -den-xtố c phả i
trố n đi và sang tậ n Nhậ t Bả n để có thể tiếp tụ c số ng và là m việc. Bố nó i bố rấ t khâ m phụ c
ô ng Rô -den-xtố c. Tố t-tô -chan khô ng hiểu tình hình thế giớ i, nhưng đú ng lú c đó Hítle bắ t
đâ u khủ ng bố ngườ i Do Thá i. Nếu khô ng có chuyện ấ y, ô ng Rô -den-xtố c đã chẳ ng bao giờ
đến Nhậ t Bả n và dà n nhạ c mà nhà soạ n nhạ c Kô -sac Y-a-ma-da dâ y dự ng nên chắ c đã chẳ ng
tiến bộ như thế trong mộ t thờ i gian ngắ n nhờ sự cố gắ ng củ a ngườ i nhạ c trưở ng cỡ quố c tế
nà y. Rô -den-xtố c đò i hỏ i dà n nhạ c nà y phả i có trình độ diễn tấ u như mộ t dà n nhạ c hạ ng
nhấ t ở châ u u. Vì thế ô ng thườ ng khó c sau mỗ i buổ i diễn tậ p:
-Tô i cố gắ ng rấ t nhiều nhưng cá c bạ n chơi vẫ n chưa đạ t.
Hi-đê-ô Sai-to, ngườ i kéo xen-lô , thườ ng chỉ huy dà n nhạ c khi ô ng Rô -den-xtố c nghỉ, nó i
tiếng Đứ c rấ t thạ o và hay trả lờ i hộ mọ i ngườ i :"Chú ng tô i cũ ng rấ t cố gắ ng. Kỹ thuậ t củ a
chú ng tô i chưa thậ t tố t. Tô i xin nó i để ô ng hiểu là chú ng tô i khô ng cố tình là m như vậ y".
Em khô ng nhớ hết tình tiết củ a câ u chuyện, nhưng thỉnh thoả ng, ô ng Rô -den-xtố c mặ t mũ i
đỏ bừ ng cứ như thể hơi bố c ra từ đầ u ô ng ta, và ô ng bắ t đầ u hét lên bằ ng tiếng Đứ c. Nhữ ng
lú c như vậ y, Tô t-tô -chan thườ ng chạ y ra khỏ i chỗ cử a sổ nơi em thườ ng thích đứ ng xem,
tay chố ng cằ m; em thườ ng cú i rạ p xuố ng tậ n đấ t cù ng vớ i Rố c-ky, khô ng dá m thở mạ nh, và
chờ đợ i tiếng nhạ c lạ i nổ i lên.
Bình thườ ng, ô ng Rô -den-xtố c rấ t tố t và ô ng nó i tiêng Nhậ t nghe rấ t buồ n cườ i. Hễ khi dà n
nhạ c chơi hay ô ng thườ ng nó i:"Giỏ i lắ m, Ku-rô -y-a-na-gi-hsan" hoặ c "Tuyệt vờ i".
Tô t-tô -chan chưa bao giờ và o trong phò ng diễn tậ p. Em thích ghé nhìn qua cử a sổ và nghe
nhạ c. Cho nên mỗ i khi họ nghỉ và cá c nhạ c sĩ ra ngoà i hú t thuố c, bố thườ ng gặ p em ở đấ y.
Ô ng thườ ng nó i:
-Tô t-sky, con lạ i ra đâ y à ?

5. Chương 05

Nếu ô ng Rô -den-xtố c thấ y em, ô ng thườ ng nó i: "Chà o em" vớ i mộ t giọ ng rấ t bưồ n cườ i, và
mặ c dù bâ y giờ em đã lớ n, ô ng vẫ n nâ ng bổ ng em lên như khi em cò n nhỏ rồ i á p má ô ng và o
má em là m em rấ t ngượ ng. Tuy vậ y em rấ t quý ô ng Rô -den-xtố c. Ô ng đeo kính gọ ng bạ c
nhỏ , ngườ i khô ng cao lắ m, và mũ i to. Nhưng khuô n mặ t ô ng đẹp và thanh, nhìn có thể nhậ n
ngay ra đó là khuô n mặ t nghệ sĩ.
Tố t-tô -chan thích phò ng diễn tậ p, kiến trú c củ a nó hơi pha kiểu phương Tâ y và hơi lệch.
Tiếng nhạ c ở phò ng diễn tậ p đươc gió thổ i từ hồ Sen-dô -ku đưa đi thậ t cao, thậ t xa. Thỉnh
thoả ng, tiểng reo củ a ngườ i bá n cá và ng hò a quyện vớ i tiếng nhạ c.
Chuyến đi suố i nướ c nó ng
Thế là kỳ nghỉ hè đã hết và cuố i cù ng ngà y tham quan suố i nướ c nó ng đã đến. Họ c sinh Tô -
mô -e coi đâ y là mộ t sự kiện quan trọ ng. Mẹ khô ng mấ y khi ngạ c nhiên nhưng mộ t hô m Tô t-
tô -chan đi họ c về và hỏ i:
- Mẹ ơi! Cho con đi đến suố i nướ c nó ng vớ i cá c bạ n, mẹ nhé!
Bà lặ ng đi vì ngạ c nhiên. Bà thườ ng nghe nó i ngườ i già rủ nhau đến suố i nướ c nó ng, chứ
chưa hề nghe nó i, họ c sinh lớ p mộ t đến đó bao giờ . Nhưng sau khi đọ c kỹ giấ y bá o củ a ô ng
hiệu trưở ng, bà nghĩ đâ y là mộ t sá ng kiến và thá n phụ c kế hoạ ch ấ y củ a ô ng. Cuộ c tham
quan nà y là "mộ t đợ t họ c tậ p trên bờ biển" ở mộ t địa điểm tên gọ i "Toi" trên bá n đả o I-du ở
Si-du-ô -ka. Có mộ t suố i nướ c nó ng ngay tạ i biển, ở đấ y cá c em có thể vừ a bơi vừ a tắ m nướ c
nó ng. Cuộ c tham gia kéo dà i ba ngà y và hai đêm, cha củ a mộ t họ c sinh Tô -mô -e có nhà nghỉ
ở đó . Tấ t cả 50 họ c sinh Tô -mô -e từ lớ p mộ t đến lớ p sá u có thể ở đấ y đượ c. Dĩ nhiên mẹ
đồ ng ý.
Cá c họ c sinh Tô -mô -e tậ p trung tạ i trườ ng và o ngà y đã định trướ c khi lên đườ ng. Khi cá c
em đã có mặ t đô ng đủ , thầ y hiệu trưở ng liền nó i:
- Bâ y giờ , chú ng ta sẽ đi bằ ng tà u hỏ a, rồ i tà u thủ y, và thầ y khô ng muố n em nà o bị lạ c cả .
Cá c em có hiểu khô ng? Đượ c rồ i, ta lên đườ ng thô i!
Ô ng chỉ nó i có thế, ấ y vậ y khi cá c em lên tà u đi Tô -ky-ô ở Gi-y-u-gao-ka cá c em đều ngoan
đến kỳ lạ .
Khô ng em nà o chạ y đi chạ y lạ i trên toa; cá c em cũ ng chỉ nó i chuyện nho nhỏ vớ i em bên
cạ nh. Xưa nay cũ ng khô ng ai bả o cá c em họ c sinh Tô -mô -e phả i đi thà nh hà ng nghiêm
chỉnh, giữ im lặ ng trên tà u và khô ng đượ c vứ t rá c trên sà n tà u khi ă n quà bá nh. Nhưng cuộ c
số ng hà ng ngà y ở trườ ng họ c đã phầ n nà o giú p cá c em ý thứ c đượ c rằ ng khô ng nên xô đẩ y
nhữ ng ngườ i nhỏ hơn và yếu hơn mình, rằ ng thá i độ thô lỗ là đá ng hổ thẹn, rằ ng hễ thấ y rá c
phả i nhặ t lên và cá c em phả i cố gắ ng đừ ng là m phiền ngườ i khá c. Điều kỳ lạ nhấ t là Tô t-tô -
chan, cá ch đâ y mộ t và i thá ng đã là m cả lớ p họ c phả i lo ngạ i vì đang giữ a giờ họ c em nó i
chuyện vớ i nhữ ng ngườ i há t rong qua cử a sổ , đã ngồ i nghiêm chỉnh ở bà n và họ c bà i rấ t
nghiêm tú c ngay từ ngà y đầ u và o họ c ở Tô -mô -e. Nếu có giá o viên nà o đó trườ ng trướ c kia
thấ y em bâ y giờ ngồ i ngay ngắ n cũ ng cá c em khá c ở trên tà u, ngườ i ấ y sẽ nó i: "Hẳ n là mộ t
họ c sinh nà o khá c".
Đến Nu-ma-du, cá c em lên mộ t con tà u giố ng hệt con tà u mà cá c em hằ ng mơ ướ c. Nó khô ng
lớ n nhưng ai nấ y đều hă m hở đi xem từ ng gó c trên sà n tà u, sờ cá i nà y, đu và o cá i kia. Khi
tà u rờ i cả ng, cá c em đều giơ tay vẫ y chà o mọ i ngườ i trên bến. Tà u chưa đi đượ c xa, trờ i đã
bắ t đầ u mưa và cá c em phả i và o trong khoang. Rồ i biển độ ng mạ nh. Tô t-tô -chan cả m thấ y
choá ng vá ng, nô n nao như cá c bạ n khá c. Đú ng lú c ấ y, mộ t họ c sinh nam lớ n đứ ng ra giữ a
tà u, dang hai tay là m má y bay. Khi tà u trò ng trà nh, cậ u ta vừ a chạ y sang bên nà y vừ a kêu "ù ,
ù ", rồ i cậ u lạ i chạ y sang bên kia, miệng luô n kêu "ù , ù ". Cá c họ c sinh khô ng ai nhịn đượ c
cườ i mặ c dù say só ng và khi tà u đến Toi, cá c em vẫ n cò n cườ i. Điều khô ng ngờ là sau khi tấ t
cả đã xuố ng tà u, cậ u họ c sinh là m trò "ù , ù " lạ i bắ t đầ u nô n nao choá ng vá ng trong lú c mọ i
ngườ i vẫ n bình thườ ng và thấ y khỏ e!
Toi Xpa ở mộ t là ng đẹp, yên tĩnh bên bờ biển xung quanh có nhữ ng đồ i câ y. Sau khi nghỉ
mộ t lá t, cá c thầ y giá o dẫ n họ c sinh xuố ng biển. Biển khô ng giố ng như bể bơi ở trườ ng, nên
cá c em phả i mặ c quầ n á o tắ m.
Suố i nướ c nó ng dướ i biển thậ t kỳ lạ . Nó khô ng có bờ bao quanh nên khô ng có đườ ng chia
danh giớ i giữ a suố i nướ c nó ng và biển. Nếu bạ n ngồ i thụ p xuố ng chỗ có suố i nướ c nó ng,
nướ c nó ng lên đến tậ n cổ rấ t thú vị, cứ hệt như bạ n đang tắ m nướ c nó ng vậ y. Nếu bạ n
muố n bơi ra biển từ chỗ suố i nướ c nó ng, bạ n chỉ cầ n đi ngay ra độ sá u, bả y thướ c và thấ y
nướ c dầ n dầ n má t hơn. Cà ng ra xa, nướ c cà ng lạ nh và bạ n biết mình đã ra biển. Do đó , sau
khi đã bơi loanh quanh trong biển và bắ t đầ u thấ y lạ nh, bạ n chỉ việc bơi nhanh về suố i nướ c
nó ng và tắ m nướ c nó ng lên tậ n cổ . Cứ như nhà tắ m vậ y! Và thậ t là vui nhộ n biết bao! Trong
khi cá c em độ i mũ bơi đi bơi lạ i bình thườ ng ngoà i biển, cá c em trong khu suố i nướ c nó ng
lạ i đứ ng thà nh vò ng trò n nghỉ ngơi, nó i chuyện như trong nhà tắ m. Ai đó nhìn thấ y thế có
thể đã nghĩ: "Hay nhỉ, đến thiếu nhi cũ ng xử sự như ngườ i lớ n đi tắ m ở suố i nướ c nó ng".
Dạ o ấ y, bờ biển cò n vắ ng vẻ đến mứ c cá c em cả m thấ y như đang ở trên bã i tắ m riêng củ a
mình và cá c em rấ t thích kiểu tắ m suố i nướ c nó ng kỳ lạ ở biển như thế nà y. Sau khi ngâ m
mình dướ i nướ c lâ u như thế, chiều về ai nấ y đều thấ y nhữ ng ngó n tay củ a mình nhă n nheo
cả lạ i.
Tố i đến, khi đã nằ m và o chă n rồ i, cá c em thay nhau kể chuyện ma. Tô t-tô -chan và cá c em
lớ p mộ t khá c sợ phá t khó c lên. Tuy thế, nhưng vẫ n hỏ i:
- Thế rồ i sau thế nà o?
Khá c hẳ n vớ i việc cắ m trạ i trong trườ ng và "cuộ c thử thá ch lò ng dũ ng cả m", ba ngà y ở suố i
nướ c nó ng Toi là mộ t dịp để cá c em tiếp xú c thự c tế cuộ c số ng. Ví dụ , lầ n lượ t cá c em đều
phả i đi chợ mua rau cá và khi có có ai hỏ i cá c em họ c trườ ng nà o, ở đâ u đến, cá c em phả i trả
lờ i thậ t lịch sự lễ phép. Mộ t và i em suýt nữ a bị lạ c lạ c và o rừ ng. Mộ t và i em khá c bơi quá xa
khô ng về đượ c đã là m mọ i ngườ i lo lắ ng. Mộ t và i em khá c nữ a giẫ m phả i mả nh thủ y tinh vỡ
trên bã i biển chả y cả má u châ n. Trong nhữ ng trườ ng hợ p như vậ y, ai nấ y đều hết sứ c mình
để giú p bạ n.
Nhưng nhìn chung rấ t vui. Có mộ t khu rừ ng đầ y ve sầ u và mộ t cử a hà ng bá n kem que. Cá c
em cò n gặ p mộ t ngườ i đà n ô ng trên bã i biển đang tự đó ng lấ y mộ t chiếc thuyền to bằ ng gỗ ,
trô ng đã ra hình mộ t chiếc thuyền. Và sá ng sá ng, việc đầ u tiên là cá c em chạ y ra bã i biển
xem ô ng ấ y đã là m thêm đượ c nhữ ng gì.
Ô ng ấ y cho Tố t-tô -chan miếng vỏ bà o uố n cong và rấ t dà i.
Hô m cá c em phả i trở về trườ ng, thầ y hiệu truở ng hỏ i:
-Ta chụ p mộ t bứ c ả nh kỷ niệm nhé! Cá c em nghĩ thế nà o?
Chưa bao giờ cá c em có mộ t tấ m ả nh chụ p chung và thế là cá c em thích lắ m. Nhưng khi cô
giá o vừ a lấ y đượ c cá i má y ả nh sẵ n sà ng chụ p, thì có bạ n lạ i và o nhà vệ sinh, bạ n khá c đi già y
trá i châ n phả i đổ i lạ i. Cuố i cù ng khi cô giá o nó i:"Nà o cá c em đã xong chưa?", vẫ n cò n mộ t
hai em đang nằ m dướ i đấ t, mệt vì phả i đứ ng quá lâ u trong mộ t tư thế cố định. Chụ p mộ t
tấ m ả nh mấ t bao nhiêu là thì giờ .
Nhưng tấ m ả nh đó , có biển là m nền và mỗ i họ c sinh ở tư thế mình thích, đã trở thà nh mộ t
vậ t bá u vô giá đố i vớ i từ ng em mộ t. Chỉ cầ n nhìn và o ả nh là cá c kỷ niệm lạ i ù n ù n kéo về,
nà o là chuyến đi tham quan bằ ng tà u thủ y, suố i nướ c nó ng, nhữ ng câ u chuyện ma và cậ u
họ c sinh kêu "ù , ù " trên tà u. Khô ng bao giờ Tố t-tô -chan quên đượ c ngà y nghỉ hè đầ u tiên
sung sướ ng ấ y.
Đó là nhữ ng ngà y bạ n cò n có thể bắ t đượ c tô m trong cá i ao gầ n nhà cá c em ở Tô -ky-ô , và xe
củ a bá c quét rá c cò n do mộ t con bò đự c to kéo.
Bộ mô n thể dụ c nghệ thuậ t
Sau kỳ nghỉ hè, họ c kỳ hai bắ t đầ u vì ở Nhậ t nă m họ c bắ t đầ u và o thá ng tư. Ngoà i cá c bạ n
cù ng lớ p, Tô t-tô -chan cò n là m quen vớ i cá c bạ n trai gá i lớ n hơn nhờ cá c cuộ c sinh hoạ t
trong dịp nghỉ hè. Và em cà ng yêu trườ ng Tô -mô -e Ga-ku-en hơn.
Ngoà i việc cá c lớ p họ c ở đâ y khô ng giố ng lớ p họ c ở cá c trườ ng bình thườ ng khá c, trườ ng
Tô -mô -e cò n già nh nhiều thờ i gian hơn cho việc họ c â m nhạ c. Có tấ t cả cá c loạ i bà i họ c â m
nhạ c, kể cả mộ t tiết "thể dụ c nghệ thuậ t" hà ng ngà y. Mô n thể dụ c nghệ thuậ t" là sá ng kiến
củ a mộ t giá o sư và nhà soạ n nhạ c Thụ y sỹ tên là Ê -mi-lơ Giă c-cơ Đan-crô -dơ. Ngườ i ta biết
đến nhữ ng nghiên cứ u củ a ô ng và o khoả ng nă m 1904. Phương phá p củ a ô ng đượ c nhanh
chó ng chấ p nhậ n ở châ u u, châ u Mỹ. Nhữ ng cơ quan nghiên cứ u, đà o tạ o mọ c lên khắ p nơi.
Dướ i đâ y là câ u chuyên về mô n thể dụ c nghệ thuậ t củ a Đan-crô -dơ đã đươc đưa và o
chương trình họ c ở trườ ng Tô -mô -e như thế nà o.
Trướ c khi mở trườ ng Tô -mô -e Ga-ku-en, thầ y hiệu trưở ng Sô -ba-ku Kô -ba-y-a-si, đã sang
châ u u để tìm hiểu trẻ em nướ c ngoà i đượ c giá o dụ c như thế nà o. Ô ng đi thă m nhiều trườ ng
tiểu họ c và tiếp xú c vớ i nhiều nhà giá o dụ c. Ở Pari, ô ng gặ p ô ng Đan-crô -dơ, mộ t nhà soạ n
nhạ c giỏ i, đồ ng thờ i là mộ t nhà giá o dụ c. Đan-crô -dơ đã để tâ m suy nghĩ nhiều nă m về việc
dạ y trẻ em nghe và cả m thụ â m nhạ c bằ ng tâ m hồ n chứ khô ng phả i chỉ bằ ng tai; để cá c em
cả m thấ y rằ ng â m nhạ c là mộ t cá i gì đó số ng độ ng chứ khô ng phả i buồ n bã vô hồ n, để khơi
dậ y tính nhạ y cả m củ a trẻ.
Về sau, trong khi quan sá t cá c em nhả y và đi lạ i tung tă ng, ô ng nả y ra sá ng kiến tạ o ra
nhữ ng bà i tậ p nhịp điệu, mà ô ng gọ i là "thể dụ c nghệ thuậ t". Ô ng Kô -ba-y-a-si theo họ c
trườ ng Đan-crô -dơ ở Pari hơn mộ t nă m và nghiên cứ u thậ t kỹ lưỡ ng phương phá p nà y.
Nhiều ngườ i Nhậ t Bả n đã chịu ả nh hưở ng củ a Đan-crô -dơ. Nhà soạ n nhạ c Kô -sac Y-a-ma-
đa, ngườ i khở i xướ ng khoa mú a hiện đạ i ở Nhậ t Bả n, Ba-kư I-si-i, nghệ sĩ Ka-bu-ki I-chi-ka-
oa Sa-đan-gi II, ngườ i tiên phong củ a nền kịch nó i hiện đạ i Kao-ru Ô -san-nai; diễn viên mú a
Mi-chi-ô I-tô . Tấ t cả nhữ ng ngườ i nà y đều cả m thấ y nhữ ng bà i dạ y củ a Đan-crô -dơ là nền
tả ng củ a nhiều bộ mô n trong nghệ thuậ t. Nhưng Sô -sa-ku Kô -ba-y-a-si là ngườ i đầ u tiên á p
dụ ng nó và o nền giá o dụ c tiểu họ c ở Nhậ t Bả n.
Nếu bạ n hỏ i ô ng "Thể dụ c nghệ thuậ t" là gì, ô ng sẽ trả lờ i:
- Đấ y là mộ t mô n thể thao là m cho bộ má y cơ thể hoà n thiện hơn; mộ t mô n thể thao dạ y
cho trí ó c điều khiển và chế ngự thâ n thể; mộ t mô n thể thao khiến đầ u ó c và thâ n thể hiểu
đượ c nhịp điệu. Rèn luyện thể dụ c nghệ thuậ t là m cho nhâ n cá ch phá t triển hà i hò a; có mộ t
nhâ n cá ch phá t triển hà i hò a thì đẹp, khỏ e, thích hợ p và tuâ n thủ cá c quy luậ t củ a thiên
nhiên.
Cá c buổ i họ c củ a Tô t-tô -chan đều bắ t đầ u bằ ng việc rèn luyện cho thâ n thể hiểu đượ c nhịp
điệu. Thầ y hiệu trưở ng thườ ng đá nh pi-a-nô trên sâ n khấ u nhỏ trong phò ng họ p và cá c họ c
sinh, dù đứ ng ở đâ u đều bắ t đầ u đi theo nhịp nhạ c. Cá c em có thể đi theo kiểu nà o cũ ng
đượ c miễn là khô ng đươc xô đẩ y, do đó cá c em có xu hướ ng đi theo đườ ng vò ng trò n. Nếu
cá c em thấ y nhạ c là điệu nhịp hai, cá c em thườ ng vung tay lên xuố ng, như mộ t nhạ c trưở ng,
trong khi đi. Cò n về châ n, cá c em khô ng giẫ m mạ nh, nhưng khô ng có nghĩa là đi bắ ng đầ u
ngó n châ n như trong ba-lê. Nguờ i ta dạ y cá c em đi thậ t thoả i má i, y như thể kéo lê ngó n
châ n vậ y. Điêu quan trọ ng là phả i tự nhiên, nên cá c em có thể đi theo kiểu nà o cá c em cho là
hợ p nhấ t. Nếu chuyển sang nhịp ba, cá c em vung tay theo cho đú ng và điều chỉnh bướ c đi
theo nhịpn hoặ c đi nhanh hơn hay chậ m hơn theo yêu cầ u. Cá c em phả i họ c cá ch giơ tay lên
và hạ tay xuố ng cho hợ p vớ i nhip sau. Nhịp bố n thì khá đơn giả n:
- Xuố ng, xung quanh, ra hai bên và lên. Nhưng khi là nhịp nă m thì:
- Xuố ng, xung quanh, ra phía trướ c, ra hai bên và lên.
Trong khi đó , đố i vớ i nhịp sá u, cá nh tay:
- Xuố ng, xung quanh, ra phía trướ c, lạ i xung quanh, sang hai bên và lên.
Do đó n khi đổ i nhịp là khá khó .
Điều cò n khó hơn nữ a là khi thầ y hiệu trưở ng nó i to:
- Dù tô i có đổ i nhịp trên đà n pi-a-nô , cá c em hã y đợ i khi nà o tô i bả o đổ i hã y đổ i.
Giả thử cá c em đang đi theo nhịp hai và nhạ c chuyển sang nhịp ba, cá c em phả i tiếp tụ c đi
theo nhịp hai trong khi nghe nhịp ba.
Như vậ y là rấ t khó , nhưng thầ y hiệu trưở ng nó i là để rèn luyện khả nă ng tậ p trung củ a cá c
em.
Cuố i cù ng ô ng nó i to:
- Bâ y giờ cá c em có thể chuyển đượ c!
Thậ t là nhẹ nhõ m cả ngườ i, cá c em chuyển ngay sang nhịp ba. Nhưng là m đượ c vậ y cá c em
phả i phả n ứ ng hết sứ c nhanh. Trong thờ i gian cầ n thiết để ý thứ c kịp bỏ nhịp hai và điều
khiển cá c cơ bắ p cho phù hợ p vớ i nhịp ba thì nhạ c có thể bấ t thình lình chuyển sang nhịp
nă m. Lú c đầ u, châ n tay cá c em khua lung tung và thườ ng thấ y có tiếng đề nghị: " Thầ y ơi!
Đợ i chú ng em vớ i!" nhưng dầ n dà , do tậ p luyện, cá c độ ng tá c đó trở nên vui, thậ m chí cá c
em cò n cả i biên và rấ t thích thú .
Thườ ng thườ ng, mỗ i em chuyển độ ng châ n tay mộ t cá ch riêng rẽ, nhưng thỉnh thoả ng có
từ ng cặ p cù ng phố i hợ p độ ng tá c, cầ m tay nhau khi là nhịp hai, hoặ c khi cá c em thườ ng tậ p
bướ c đi nhưng nhắ m mắ t. Điều cấ m kỵ duy nhấ t là khô ng đượ c nó i chuyện.
Thỉnh thoả ng khi có cuộ c họ p củ a Hộ i cha mẹ họ c sinh và giá o viên, cá c bà mẹ thuờ ng ghé
nhìn qua cử a sổ . Theo dõ i từ ng em mộ t, lú c giơ châ n tay mộ t cá ch nhẹ nhà ng thoả i má i, lú c
nhả y qua lạ i mộ t cá ch hớ n hở , khớ p vớ i nhịp điệu củ a bà i nhạ c, ai cũ ng thấ y vui vui.
Do đó , mụ c đích củ a mô n thể dụ c nghệ thuậ t trướ c hết là để rèn luyện trí ó c và cơ thể có ý
thứ c về nhịp điệu, nhờ đó đạ t đến sự hà i hò a giữ a trí ó c và cơ thể, và cuố i cù ng khơi dậ y trí
tưở ng tượ ng, đẩ y mạ nh tính sá ng tạ o.
Hô m Tô t-tô -chan đến trườ ng lầ n đầ u tiên, Tô t-tô -chan nhìn thấ y tên trườ ng trên cổ ng và
hỏ i mẹ:
- Mẹ ơi, Tô -mô -e nghĩa là gì hả mẹ?
"Tô -mô -e" là mộ t ký hiệu có hình dấ u phẩ y và thầ y hiệu trưở ng đã chọ n cho trườ ng mình
cá i biểu tượ ng truyền thố ng gồ m hai "Tô -mô -e"- mộ t đen mộ t trắ ng kết và o nhau thà nh mộ t
vò ng trò n hoà n hả o. Điều nà y tượ ng trưng cho mụ c đích củ a ô ng đố i vớ i trẻ em: cơ thể và
trí tuệ cù ng phá t triển tuyệt đố i hà i hò a.
Thầ y hiệu trưở ng đã đưa mô n thể dụ c nghệ thuậ t và o chương trình ở trườ ng vì ô ng cả m
thấ y nhấ t định mô n nà y sẽ mang lai kết quả tố t và giú p cho nhâ n cá ch củ a cá c em phá t triển
mộ t cá ch tự nhiên, khô ng chịu ả nh hưở ng quá nhiều củ a ngườ i lớ n.
Thầ y hiệu trưở ng phà n nà n về nền giá o dụ c đương thờ i quá nhấ n mạ nh và o chữ viết, như
vậ y sẽ là m teo sự cả m nhậ n thiên nhiên qua giá c quan và sá ng tạ o bả n nă ng củ a trẻ đố i vó i
tiếng nó i hã y cò n non nớ t củ a Chú a, đó là cả m hứ ng.
Chính nhà thơ Ba-sô đã viết:
Hã y nghe! Mộ t con ếch
nhả y và o sự yên tĩnh
củ a mộ t mặ t hồ cổ
Ấ y vậ y mà đẫ có biết bao nhiêu ngườ i, hẳ n đã phả i thấ y hiện tượ ng mộ t con ếch nhả y và o
mặ t hồ . Trả i qua bao nhiêu thờ i đạ i, trên khắ p thế giớ i, Oá t và Niu-tơn khô ng thể là nhữ ng
ngườ i duy nhấ t để ý đến hơi nướ c thoá t ra từ mộ t ấ m nướ c đang sô i và nhậ n xét mộ t quả
tá o rơi.
Có mắ t, nhưng khô ng nhìn thấ y vẻ đẹp; có tai, nhưng khô ng nghe đượ c â m nhạ c; có ó c,
nhưng khô ng nhậ n ra châ n ký; có trá i tim, nhưng khô ng bao giờ rung đô ng, và do đó khô ng
bao giờ rự c chá y. Thầ y hiệu trưở ng nó i đó là nhữ ng điều đá ng sợ .
Cò n Tô t-tô -chan, trong khi chạ y nhả y châ n khô ng, như I-sa-đo-ra Đun-can, em vô cù ng sung
sướ ng và hầ u như khô ng ngờ rằ ng đấ y lạ i là mộ t phầ n củ a sinh hoạ t nhà trườ ng!
Thứ con thích nhấ t
Đâ y là lầ n đầ u tiên Tô t-tô -chan đến xem mộ t hộ i chợ ở đền. Giữ a hồ Sen-dô -ku, gầ n trườ ng
họ c củ a em, có mộ t hò n đả o nhỏ vớ i miếu thờ Ben-ten, nữ thầ n sắ c đẹp và â m nhạ c. Và o
đêm hộ i chợ hà ng nă m, khi em cù ng bố và mẹ đi dọ c theo con đườ ng á nh sá ng chiếu mờ
mờ , em bỗ ng thấ y á nh đèn sá ng rự c lên khi đến khu hộ i chợ . Tô t-tô -chan ghé đầ u nhìn và o
từ ng gian hà ng nhỏ . Chỗ nà o cũ ng có nhữ ng â m thanh kỳ lạ - chíp chíp, xèo xèo, bố p bố p -
và cá c mù i thơm phứ c. Cá i gì cũ ng mớ i, cũ ng lạ .
Có nhữ ng cá i tẩ u đồ chơi, khi hú t có mù i vị bạ c hà . Đồ chơi có trang trí vẽ chó , mèo... Có cả
kẹo que và kẹo bô ng. Có cả sú ng phố c, đó là nhữ ng ố ng tre, bạ n dù ng que đẩ y nhữ ng mẩ u
"đạ n" nhỏ tạ o thà nh nhữ ng tiếng nổ giò n.
Mộ t ngườ i đà n ô ng bên lề đườ ng đang nuố t kiếm và ă n thủ y tinh, lạ i có mộ t ngườ i đà n ô ng
khá c bá n mộ t loạ i bộ t bô i lên và nh bá t thì nó phá t ra tiếng kêu. Có nhữ ng chiếc nhẫ n và ng
kỳ diệu là m cho tiền biến mấ t, nhữ ng bứ c tranh hiện ra khi để dướ i á nh nắ ng, nhữ ng hoa
giấ y nở ra khi để và o mộ t cố c nướ c. Tô t-tô -chan vừ a đi vừ a nhìn hết bên nà y lạ i bên kia,
bỗ ng em dừ ng lạ i:
- Ồ , bố mẹ nhìn kìa, - em reo lên khi thấ y mộ t gian hà ng đầ y gà con và ng ó ng đang kêu
chiêm chiếp, - con muố n có mộ t con gà con; bố mẹ mua cho con mộ t con gà đi, - rồ i em kéo
bố mẹ qua đó .
Nhữ ng con gà con đều quay cả về phía Tô t-tô -chan và ngẩ ng cá i đầ u xinh xinh lên nhìn em,
ngoá y ngoá y cá i đuô i bé tí tẹo và chiêm chiếp to hơn.
"Xinh quá !" Tô t-tô -chan nghĩ, chưa bao giờ em thấ y mộ t cá i gì hấ p dẫ n như thế, và em ngồ i
xuố ng bên cạ nh đà n gà con:
- Bố mẹ mua cho con đi, - em ngẩ ng nhìn lên bố mẹ và nó i khẩ n khoả n. Vậ y mà lạ chưa, bố
mẹ em cứ kéo em đi. - Nhưng bố mẹ hứ a mua cho con mộ t thứ gì cơ mà ! Và đâ y là thứ con
thích nhấ t!
Mẹ thả n nhiên nó i:
- Thô i, con ạ . Gà con nà y thì chết ngay đấ y mà !
- Tạ i sao, hở mẹ? - Tô t-tô -chan hỏ i và bắ t đầ u khó c.
Bố kéo em ra xa để ngườ i bá n hà ng khô ng nghe thấ y và giả i thích:
- Con ạ , trô ng chú ng nó đẹp thế thô i nhưng yếu lắ m và chú ng khô ng số ng lâ u đượ c đâ u. Nó
chết rồ i con lạ i khó c. Bố mẹ khô ng muố n mua cho con là vì thế!
Nhưng Tô t-tô -chan cứ khă ng khă ng muố n có mộ t con gà con, nên nhấ t định khô ng nghe:
- Con sẽ khô ng để nó chết! Con sẽ chă m só c nó !
Bố mẹ vẫ n kéo Tô t-tô -chan đi khỏ i gian hà ng, nhưng em cứ nhìn mộ t cá ch thèm muố n
nhữ ng con gà con, và chú ng cũ ng nhìn em mộ t cá ch luyến tiếc, và lạ i cà ng chiếp chiếp to
hơn. Tô t-tô -chan đã quyết định rằ ng điều mơ ướ c duy nhấ t củ a em là mộ t con gà con. Em lạ i
nă n nỉ bố mẹ:
- Bố mẹ ơi, mua cho con mộ t con nà o!
Nhưng mẹ và bố rấ t kiên quyết:
- Bố mẹ khô ng muố n con có mộ t con vì thế nà o nó cũ ng là m cho con khó c.
Tô t-tô -chan ò a lên khó c và bắ t đầ u đi về nhà , hai dò ng nướ c mắ t chả y trà n trên hai má . Khi
trở về đến con đườ ng tố i, em thổ n thứ c:
- Con chưa bao giờ thích cá i gì đến mứ c như thế. Từ nay con sẽ khô ng bao giờ hỏ i xin bố mẹ
mộ t cá i gì nữ a. Bố mẹ mua cho con mộ t con gà đi!
Cuố i cù ng, mẹ và bố phả i mua cho em hai con.
Thậ t cứ như trờ i bừ ng nắ ng ấ m sau cơn mưa vậ y. Tô t-tô -chan tươi cườ i hớ n hở khi em đi
về nhà vớ i mộ t cá i hộ p con đự ng hai con gà con.
Ngà y hô m sau, mẹ thuê mọ t ngườ i thợ mộ c đó ng mộ t cá i chuồ ng đặ c biệt bằ ng cá c thanh gỗ
và có lắ p bó ng điện để giữ cho gà đượ c ấ m. Tô t-tô -chan suố t ngà y ngắ m gà , nhữ ng con gà
con và ng ó ng trô ng thậ t là xinh. Nhưng than ô i! Đến hô m thứ tư, mộ t con khô ng cử độ ng
nữ a và đến hô m thứ nă m, con kia cũ ng chết nố t. Em vuố t vuố t và gọ i chú ng nhưng chú ng
khô ng cò n kêu chiếp chiếp đượ c nữ a. Em chờ , chờ mã i, mà khô ng bao giờ chú ng cò n mở
mắ t ra. Thậ t đú ng như bố mẹ đã nó i. Vừ a khó c lặ ng lẽ, em vừ a đà o mộ t cá i hố ở trong vườ n
chô n hai con gà con. Và em để mộ t bô ng hoa nhỏ lên chỗ đó . Cá i chuồ ng bâ y giờ sao trô ng to
và rỗ ng đến thế. Thoá ng nhìn thấ y mộ t cá i lô ng gà nhỏ tí, và ng ó ng trong gó c chuồ ng, em lạ i
nhớ đến tiếng kêu chiêm chiếp nho nhỏ củ a chú ng khi chú ng nhìn em ở hộ i chợ , và em lạ i
cắ n ră ng khó c thầ m.
Chưa bao giờ em thấ y thích mộ t điều gì đến mứ c như thế trong đờ i và nó đã mấ t đi nhanh
quá . Đấ y là lầ n đầ u tiên em cả m thấ y mấ t má t và ly biệt.

6. Chương 06

Quầ n á o xoà ng xĩnh nhấ t

Thầ y hiệu trưở ng thườ ng đề nghị cá c bậ c cha mẹ cho con em mặ c quầ n á o xoà ng xĩnh nhấ t
khi đến trườ ng Tô -mô -e. Ô ng muố n cá c em mặ c quầ n á o xoà ng xĩnh nhấ t để khi có bẩ n, có
rá ch cũ ng khô ng sao. Ô ng cho rằ ng, trẻ em khô ng dá m chơi đù a vì sợ bẩ n hoặ c rá ch rá ch
quầ n á o rồ i bị mắ ng, thì thậ t đá ng hổ thẹn. Có nhữ ng trườ ng tiểu họ c gầ n Tô -mô -e, họ c sinh
nữ mặ c đồ ng phụ c lính thủ y, họ c sinh nam mặ c á o vét cao cổ và quầ n soó c. Cá c họ c sinh Tô -
mô -e đi họ c mặ c quầ n á o thườ ng và cá c em đượ c phép củ a cá c thầ y cô giá o chơi đù a thả
cử a, khô ng cầ n chú ý gì đến quầ n á o củ a mình. Thờ i đó , quầ n khô ng đượ c bền như quầ n bò
bâ y giờ , do đó cậ u nà o cũ ng mặ c quầ n vá và cá c họ c sinh nữ mặ c vá y hay á o liền vá y là m
bằ ng loạ i vả i bền nhấ t.
Nhữ ng lú c rỗ i, Tô t-tô -chan thích chui dướ i hà ng rà o vườ n và cá c mả nh đấ t bỏ khô ng củ a
nhữ ng ngườ i khá c, nên khô ng phả i bậ n tâ m đến quầ n á o là rấ t hợ p vớ i em. Thờ i ấ y có rấ t
nhiều hà ng rà o dâ y thép gai, lắ m khi sá t đến tậ n mặ t đấ t. Để chui dướ i mộ t hà ng rà o như
vậ y, bạ n phả i đà o đà o bớ i bớ i như mộ t con chó . Dù cẩ n thậ n đến mấ y, quầ n á o củ a em bao
giờ cũ ng mắ c và o dâ y thép gai và rá ch. Mộ t lầ n, em mặ c cá i á o vá y bằ ng vả i mú t-xơ-lin đã
cũ , xơ cả ra, cả cá i á o bị rá ch toạ c từ trên xuố ng dướ i. Mặ c dù á o đã cũ , em biết, mẹ rấ t quý
cá i á o đó . Vì thế, em phả i vắ t ó c nghĩ xem nên nó i như thế nà o. Em khô ng đủ can đả m nó i
vớ i mẹ là á o rá ch vì vướ ng dâ y thép gai. Em nghĩ tố t hơn hết là bịa ra mộ t câ u chuyện
khô ng thể nà o trá nh là m rá ch á o đượ c. Cuố i cù ng em nghĩ đượ c câ u chuyện thế nà y:
- Khi con đang đi trên đườ ng, - em nó i dố i khi về đến nhà ,- nhiều trẻ con lạ đến ném nhữ ng
con dao và o lưng con. Vì thế á o củ a con rá ch ra như vậ y.
Nhưng trong khi nó i, em tự nghĩ cá ch trả lờ i cá c câ u hỏ i thêm củ a mẹ. Cũ ng may, mẹ chi
nó i :
- Thậ t ghê gớ m quá nhỉ.
Tô t-tô -chan thở phà o nhẹ nhõ m. rõ rà ng mẹ thấ y rằ ng trong hoà n cả nh như vậ y, em khó giữ
đượ c toà n vẹn bộ á o vá y mà mẹ ưa thích.
Lẽ dĩ nhiên, mẹ khô ng tin câ u chuyện em kể. Nếu dao ném và o lưng, thì khô ng nhữ ng á o bị
rá ch mà em cũ ng phả i bi thương. Vậ y mà em lạ i hình như khô ng sợ mộ t chú t nà o. Mẹ biết
ngay đâ y là câ u chuyện bịa.
Tuy nhiên, việc bịa mộ t cớ như vậ y khô ng phả i là điều Tô t-tô -chan quen là m. Mẹ nhậ n thấ y
em đã phả i rấ t khổ tâ m về cá i á o và điều đó khiến bà bằ ng lò ng. Nhưng có mộ t điều bấ y lâ u
nay mẹ vẫ n muố n biết, và đâ y là mộ t dịp tố t. Mẹ nó i:
- Mẹ có thể hiểu đượ c, á o con bị dao là m rá ch, nhưng tạ i sao mà ngà y nà o quầ n con cũ ng bị
rá ch?
Mẹ khô ng thể hiểu nổ i cá i quầ n có viền đă ng-ten củ a Tô t-tô -chan hô m nà o cũ ng bị rá ch đít.
Bà có thể hiểu quầ n bị lấ m bù n, mò n đũ ng, nhưng là m sao hiểu đượ c quầ n nà o cũ ng rá ch
bươm ra như thế.
Tô t-tô -chan nghĩ mộ t lú c rồ i nó i:
- Mẹ biết đấ y, khi bớ i dướ i hà ng rà o, khó mà giữ cho vá y khô ng mắ c và o đấ y và khi chui qua
chui lạ i khó mà giữ đươc quầ n khỏ i mó c. Vả lạ i, cò n phả i là m trò : "Xin lỗ i, cho phép tô i và o
chứ " và "Thô i, xin chà o tạ m biệt" từ đầ u hà ng rà o nà y sang đầ u kia, cho nên quầ n á o rá ch là
phả i.
Mẹ thậ t sự khô ng hiểu nhưng nghe rấ t vui. Mẹ hỏ i:
- Có vui khô ng?
Ngạ c nhiên về câ u hỏ i củ a mẹ, Tô t-tô -chan nó i:
- Sao mẹ khô ng thử xem. Rấ t vui, và thế nà o quầ n á o củ a mẹ cũ ng rá ch!
Trò chơi Tô t-tô -chan rấ t thích và thấ y rấ t lý thú diễn ra như thế nà y:
Trướ c hết, bạ n phả i tìm mộ t khoả ng đấ t trố ng rộ ng, xung quanh có hà ng rà o dâ y thép gai.
Trò "Xin lỗ i, cho phép tô i và o chứ " đò i hỏ i bạ n phả i nhấ c chỗ dâ y thép có gai, đà o mộ t cá i
hố , chui xuố ng dướ i, rồ i lạ i đà o mộ t cá i hố nữ a, lầ n nà y bạ n lù i ra và nó i: "Thô i xin chà o tạ m
biệt". Như thế, mẹ thấ y rấ t rõ là vá y Tô t-tô -chan đượ c xắ n lên khi em lù i ra, do đó quầ n mắ c
và o dâ y thép gai. Việc là m nà y cứ phả i là m đi là m lạ i nhiều lầ n - đà o đà o, bớ i bớ i, dướ i dâ y
thép gai vớ i trò : "Xin lỗ i, tô i và o đượ c chứ ?", rồ i lù i ra qua mộ t cá i hố mớ i vớ i trò : "Thô i xin
chà o tạ m biệt" và cứ mỗ i lầ n như thế, quầ n á o, vá y xố ng lạ i bị rá ch. Tô t-tô -chan đi đi lạ i lạ i
ngoằ n ngoèo chữ chi rấ t tà i tình, đà o đà o bớ i bớ i dướ i rà o dâ y thép gai từ đầ u nọ đến đầ u
kia. Thả o nà o, quầ n củ a em rá ch hết cả .
Mộ t trò chơi như vậ y, chỉ là m cho ngườ i lớ n mệt và chẳ ng có gì là lý thú cả , lạ i lý thú đến thế
đố i vớ i trẻ em, thậ t là kỳ lạ ! Nhìn Tô t-tô -chan, tó c, tai, mó ng tay đầ y đấ t cá t, mẹ khô ng thể
khô ng cả m thấ y muố n đuợ c như thế. Và cũ ng khô ng thể khô ng thá n phụ c thầ y hiệu trưở ng.
Việc ô ng đề nghị để cá c em mặ c quầ n á o mà cá c em tha hồ là m bẩ n là mộ t ví dụ nữ a chứ ng
tỏ ô ng hiểu cá c em như thế nà o.
Takahasi
Mộ t buổ i sá ng, khi cá c em đang chạ y trong sâ n trườ ng, thầ y hiệu trưở ng bả o:
- Nà y, cá c em, đâ y là mộ t bạ n mớ i củ a cá c em. Tên bạ n là Ta-ka-ha-si. Em sẽ họ c ở toa tà u
lớ p mộ t.
Cá c họ c sinh, kể cả Tô t-tô -chan, đều nhìn Ta-ka-ha-si. Cậ u ta ngả mũ cú i chà o và nó i mộ t
cá ch thẹn thù ng:
- Xin chà o cá c bạ n.
Tô t-tô -chan và cá c bạ n củ a em cò n thấ p bé, vì mớ i chỉ họ c lớ p mộ t, nhưng Ta-ka-ha-si là con
trai, mà lạ i cò n thấ p bé hơn, châ n tay bạ n đều ngắ n cũ n. Tay cậ u ta cầ m mũ , cũ ng rấ t nhỏ ,
nhưng đự ơc cá i, cậ u ta có đô i vai rộ ng. Cậ u ta đứ ng trô ng thậ t đá ng thương.
Tô t-tô -chan nó i vớ i Mi-y-ô -chan và Sac-kô -chan:
- Chú ng ta ra nó i chuyện vớ i cậ u ấ y đi.
Cá c em đi ra chỗ Ta-ka-ha-si. Khi cá c em lạ i gầ n, cậ u ta cườ i rấ t niềm nở và cá c em cũ ng
cườ i. Cậ u ta có đô i mắ t to, trò n và hình như muố n nó i điều gì. Tô t-tô -chan gợ i ý:
- Bạ n có muố n xem lớ p họ c ở trong tà u khô ng?
- Ừ , Ta-ka-ha-si trả lờ i rồ i độ i mũ lên đầ u. Tô t-tô -chan vộ i và ng chỉ cho bạ n lớ p họ c và vừ a
nhả y lên tà u vừ a gọ i cậ u ta ở cử a:
- Nhanh lên.
Ta-ka-ha-si đi trô ng có vẻ nhanh, nhưng vẫ n bị bỏ rơi mộ t đoạ n xa.
- Mình đến đâ y,- cậ u ta nó i trong khi tậ p tễnh đi về phiá trướ c, cố chạ y.
Tô t-tô -chan nhậ n ra rằ ng Ta-ka-ha-si khô ng kéo lê châ n vì bị bạ i liệt như Y-a-su-a-ki-chan
nhưng cậ u ta cũ ng phả i mấ t ngầ n ấ y thờ i giờ mớ i đi đến chỗ tà u. Em lặ ng lẽ đứ ng đợ i bạ n.
Ta-ka-ha-si đang cố chạ y rấ t vộ i. Châ n cậ u ta ngắ n, lạ i vò ng kiềng. Cá c thầ y giá o và ngườ i
lớ n đều biết là cậ u khô ng thể lớ n đượ c hơn nữ a. Khi biết Tô t-tô -chan đang nhìn mình, cậ u
ta gắ ng chạ y nhanh hơn, vung cả hai tay. Khi đến cử a, cậ u nó i:
- Bạ n chạ y nhanh thậ t,- rồ i tiếp-, Mình ngườ i ở Ô -sa-ka.
- Bạ n ở Ô -sa-ka à ?
Tô t-tô -chan reo lên thích thú . Ô -sa-ka là thà nh phố em hằ ng mơ ướ c nhưng chưa đượ c nhìn
thấ y bao giờ . Em ruộ t mẹ, cậ u củ a em, là sinh viên đạ i họ c và mỗ i khi về nhà , cậ u thườ ng
đưa hai tay ô m đầ u em nhấ c bổ ng lên thậ t cao và nó i: " Cậ u sẽ giú p cho chá u nhìn thấ y Ô -sa-
ka. Nà o đã thấ y Ô -sa-ka chưa?"
Đấ y chỉ là mộ t trò chơi mà ngườ i lớ n thườ ng đù a vớ i trẻ con, nhưng Tô t-tô -chan rấ t tin cậ u.
Mỗ i lầ n đượ c cậ u nhấ c lên như vậ y, da mặ t em că ng ra, mắ t trô ng lạ hẳ n đi và tai rấ t đau
nhưng em vẫ n cố ngướ c nhìn về tậ n phía xa để xem có thấ y Ô -sa-ka khô ng. Nhưng chẳ ng
trô ng thấ y gì cả . Tuy vậ y, em luô n tin tưở ng rằ ng mộ t ngà y nà o đó , em sẽ nhìn thấ y thà nh
phố ấ y. Vì thế mỗ i lầ n cậ u đến, em thườ ng nhắ c: " Cậ u giú p chá u nhìn thấ y Ô -sa-ka đi". Thế
là Ô -sa-ka đã trở thà nh thà nh phố củ a ướ c mơ. Và Ta-ka-ha-si là ngườ i củ a thà nh phố ấ y!
Em nó i vớ i Ta-ka-ha-si:
- Bạ n kể cho tô i nghe về Ô -sa-ka đi!
- Về Ô -sa-ka hả ?- Ta-ka-ha-si hỏ i lạ i, mỉm cườ i sung sướ ng. Giọ ng nó i củ a cậ u ta rõ rà ng và
chín chắ n. Đú ng lú c đó chuô ng reo và o tiết mộ t.
- Tiếc quá !- Tô t-tô -chan nó i.
Ta-ka-ha-si đi và o lớ p vui vẻ, đu đưa cá i thâ n hình nhỏ bé hầ u như bị cá i cặ p che mấ t và
ngồ i và o bà n đầ u. Tô t-tô -chan vộ i và ng ngồ i xuố ng cạ nh cậ u ta. Em thích nhấ t là có thể ngồ i
đâ u cũ ng đượ c. Em khô ng muố n xa cậ u ta. Thế là Ta-ka-ha-si trở thà nh mộ t ngườ i bạ n củ a
em.
Cẩ n thậ n trướ c khi nhả y
Mộ t hô m, trên đườ ng từ trườ ng về, sắ p đến nhà , Tô t-tô -chan phá t hiện thấ y mộ t đố ng cá t to
rấ t hấ p dẫ n bên lề đườ ng. Xa biển thế nà y mà lạ i có cá t mớ i kỳ lạ chứ . Hay là em mơ chă ng?
Tô t-tô -chan thích thú lắ m! Sau khi nhả y nhả y mấ y cá i để lấ y đà , em chạ y thậ t nhanh và nhả y
vọ t lên đỉnh đố ng cá t. Nhưng hó a ra khô ng phả i cá t! Bên trong là mộ t đố ng vữ a mà u xá m đã
trộ n sẵ n. Em nhả y và o đó đá nh "ũ m" mộ t cá i, cả ngườ i em đã lú n ngậ p trong vữ a đến tậ n
ngự c, cả cặ p, cả tú i già y đều dính nhớ p nhá p nhữ ng vữ a là vữ a và em đứ ng sữ ng như mộ t
pho tượ ng. Cà ng cố gắ ng thoá t ra em cà ng bị lú n sâ u xuố ng. Già y hình như tuộ t hết cả và em
phả i cẩ n thậ n để khỏ i bị lú n ngậ p thêm trong vữ a. Em đà nh phả i đứ ng im như vậ y, tay trá i
mắ c kẹt trong đố ng vữ a nhớ p nhá p để nắ m chặ t cá i tú i già y. Mộ t, hai ngườ i đà n bà khô ng
quen biết đi ngang qua, em khẽ gọ i họ :
- ... Bà ơi...
Nhưng tưở ng em đang chơi nghịch nên họ chỉ mỉm cườ i và tiếp tụ c đi.
Chiều xuố ng và đêm tố i. Mẹ chạ y đi tìm em và rấ t ngạ c nhiên thấ y đầ u Tô t-tô -chan đang
nhô lên bên trên đố ng vữ a. Bà tìm mộ t cá i gậ y, bả o Tô t-tô -chan cầ m mộ t đầ u rồ i kéo em ra.
Thoạ t tiên bà dù ng tay để kéo, nhưng châ n bà cứ bị dính chặ t trong vữ a khô ng là m sao kéo
đượ c.
Khắ p ngườ i Tô t-tô -chan toà n vữ a là vữ a, y hệt mộ t bứ c tượ ng. Mẹ nó i:
- Mẹ nhớ là đã bả o con mộ t lầ n trướ c đâ y rồ i. Khi trô ng thấ y cá i gì ngồ ngộ , hay hay, chớ có
nhả y và o ngay. Trướ c khi nhả y phả i nhìn cá i đã !
Mẹ nó i "lầ n trướ c đâ y" là có ý nhắ c lạ i chuyện đã xả y ra và o mộ t bữ a ă n cơm trưa ở trườ ng.
Hô m ấ y Tô t-tô -chan đang đi chơi dọ c con đườ ng nhỏ sau phò ng họ c, em thấ y có mộ t tờ giấ y
bá o ở giữ a đườ ng. Em nghĩ thử nhả y và o giữ a tờ giấ y đượ c khô ng, thế là , em lù i lù i lạ i và i
bướ c, nhả y nhả y để lấ y đà và rồ i mở hết tố c lự c chạ y, nhằ m đú ng giữ a tờ giấ y mà nhả y.
Nhưng đấ y chính là tờ giấ y bá o mà ngườ i bả o vệ dù ng để đậ y tạ m miệng cá i hố phâ n đã nó i
ở phầ n trên. Anh đã đi là m mộ t việc gì ở đâ u đó nên đã đậ y miếng giấ y bá o cho đỡ hô i vì cá i
nắ p bê tô ng phả i mang đi chữ a. Tô t-tô -chan ngã đú ng và o hố phâ n đá nh "bụ p" mộ t cá i. Thậ t
là kinh khủ ng. Nhưng cũ ng may, ngườ i ta lạ i tắ m rử a cho em thậ t sạ ch sẽ. Mẹ nó i lầ n trướ c
đâ y chính là lầ n ấ y!
Tô t-tô -chan lặ ng lẽ nó i:
- Từ nay, con sẽ khô ng nhả y và o bấ t cứ mộ t thứ gì nữ a!
Mẹ thấ y nhẹ nhõ m cả ngườ i. Nhưng câ u Tô t-tô -chan nó i tiếp liền sau đó lạ i là m mẹ nghĩ
rằ ng mẹ mừ ng hơi sớ m:
- Con sẽ khô ng bao giờ nhả y và o mộ t tờ giấ y hay mộ t đố ng cá t nữ a. Như thế có nghĩa là Tô t-
tô -chan có thể lạ i nhả y và o mộ t cá i gì khá c. Ngà y ngắ n dầ n và đến khi hai mẹ con về đến nhà
thì trờ i đã tố i hẳ n.
Và rồ i ờ ...ờ
Giờ ă n trưa ở Tô -mô -e bao giờ cũ ng rấ t vui và gầ n đâ y lạ i có thêm mộ t điều lý thú .
Thầ y hiệu trưở ng vẫ n kiểm tra hộ p cơm củ a tấ t cả nă m mươi họ c sinh để xem cá c em có
thứ c ă n củ a biển và thứ c ă n củ a đấ t khô ng, bà vợ củ a ô ng luô n mang theo sẵ n hai cá i xoong
để cho thêm cá c em nà o cò n thiếu - sau đó , tấ t cả cá c em thườ ng há t: "Nhai, nhai, nhai cho
kỹ", theo sau là điệp khú c: "Tô i cù ng chia sẻ mộ t cá ch biết ơn". Nhưng từ nay trở đi sau điệp
khú c: " Tô i cù ng chia sẻ mộ t cá ch biết ơn", thì phả i có mộ t ai đó đứ ng lên kể chuyện.
Mộ t hô m, thầ y hiệu trưở ng bả o:
- Thầ y nghĩ tấ t cả chú ng ta nên họ c nó i cho tố t hơn. Cá c em nghĩ thế nà o? Từ nay, trong khi
chú ng ta ă n cơm trưa, mộ t em sẽ đứ ng giữ a vò ng trò n và kể mộ t câ u chuyện gì đấ y. Ý kiến
cá c em thế nà o?
Mộ t và i em cho rằ ng mình nó i khô ng giỏ i, nhưng đượ c nghe ngườ i khá c kể chuyện thì là
điều thú vị. Mộ t và i em khá c nghĩ rằ ng tuyệt hơn cả là kể cho mọ i ngườ i nhữ ng điều mình
biết. Tô t-tô -chan chưa hiểu em sẽ nó i gì nhưng em sẵ n sà ng thử tà i. Hầ u hết họ c sinh đều
đồ ng ý vớ i thầ y hiệu trưở ng và quyết định bắ t đầ u cá c cuộ c kể chuyện và o ngà y hô m sau.
Thườ ng thườ ng ngườ i ta giá o dụ c trẻ em Nhậ t Bả n khô ng nó i chuyện khi ă n cơm. Nhưng
theo kinh nghiệm tiếp thu đượ c ở nướ c ngoà i, thầ y hiệu trưở ng thườ ng độ ng viên cá c em
tranh thủ nó i chuyện trong bữ a cơm.
Ngoà i ra, ô ng nghĩ cầ n phả i tậ p cho cá c em quen đứ ng lên phá t biểu ý kiến trướ c mặ t mọ i
ngườ i mộ t cá ch rõ rà ng, thoả i má i, khô ng lú ng tú ng, do đó ô ng cho là đã đến lú c cầ n thự c
hiện thuyết nà y.
Đượ c cá c em đồ ng tình, thầ y hiệu trưở ng liền nó i, và Tô t-tô -chan nghe rấ t chă m chú :
- Cá c em khô ng nên quá lo lắ ng về chuyện mình kể phả i thậ t hay, cá c em có thể nó i về bấ t cứ
điều gì mà cá c em thích, cả về nhữ ng điều mà cá c em muố n là m. Bấ t cứ điều gì! Dù sao thì
chú ng ta hã y cứ thử xem!
Danh sá ch nhữ ng ngườ i kể chuyện đã đượ c sắ p xếp lên lịch. Và mọ i ngườ i ai đến phiên kể
chuyện thì hô m đó sau khi há t phả i ă n cơm nhanh.
Cá c em nhậ n ngay ra rằ ng: khô ng giố ng như khi nó i vớ i hai, ba bạ n trong giờ ă n cơm, đứ ng
lên nó i trướ c toà n trườ ng thì khó và cầ n phả i can đả m. Nhiều em lú c đầ u thẹn quá cứ cườ i
rú c rích. Mộ t bạ n trai rấ t cố gắ ng chuẩ n bị câ u chuyện, nhưng lú c đứ ng lên thì lạ i quên sạ ch.
Cậ u ta cứ nhắ c đi nhắ c lạ i mã i cá i đầ u đề nghe rấ t hay:
- Tạ i sao ếch lạ i nhả y ngang, - sau đó nó i luô n: - Khi trờ i mưa, - nhưng đến đó thì khô ng nó i
thêm đượ c tí nà o nữ a. Cuố i cù ng, cậ u ta đà nh bả o - Thế là hết, - rồ i cú i chà o và đi về chỗ .
Vẫ n chưa đến lượ t Tô t-tô -chan, nhưng em định bụ ng rằ ng đến lượ t mình em sẽ kể chuyện
em thích nhấ t "hoà ng tử và cô ng chú a". Ai cũ ng biết chuyện ấ y cả rồ i, và mỗ i lầ n em muố n
kể lạ i nó trong giờ nghỉ, cá c bạ n đều nó i: "Bọ n tớ chá n chuyện đó lắ m rồ i". Mặ c dù vậ y, em
vẫ n quyết định là m theo đú ng ý mình.
Việc kể chuyện bắ t đầ u đi và o nền nếp, thì mộ t hô m, mộ t em trong lớ p đến phiên mình kể
chuyện kiên quyết từ chố i. Cậ u ta tuyên bố :
- Tô i chẳ ng có chuyện gì để kể cả .
Tô t-tô -chan ngạ c nhiên nghĩ rằ ng tạ i sao lạ i khô ng có chuyện gì để kể nhỉ. Nhưng cậ u nà y
đú ng là khô ng có chuyện gì để kể thậ t. Thầ y hiệu trưở ng đi đến bà n cậ u ta, trên mặ t bà n có
hộ p cơm đã ă n hết.
- Thế em khô ng có gì để nó i cả à ? - Ô ng hỏ i.
- Dạ khô ng.
Cậ u ta khô ng cố là m ra vẻ thô ng minh, hay đạ i loạ i như vậ y. Đú ng là cậ u ta khô ng nghĩ đượ c
chuyện gì để kể thậ t rồ i!
Thầ y hiệu trưở ng bỗ ng ngử a đầ u ra đằ ng sau mà cườ i, khô ng chú ý gì đến nhữ ng chỗ ră ng
khuyết củ a mình.
- Nà o chú ng ta hã y gắ ng tìm cho bạ n ấ y mộ t điều gì để kể đi!
- Tìm mộ t điều gì cho em à ? - cậ u bé ra vẻ rấ t sử ng số t.
Thầ y hiệu trưở ng bả o cậ u ta cứ đứ ng ra giữ a vò ng trò n cò n thầ y thì ngồ i và o bà n củ a cậ u.
Thầ y hỏ i:
- Em hã y cố nhớ xem. Sá ng nay em là m gì sau khi ngủ dậ y và trướ c khi đi họ c, em đã là m
việc gì đầ u tiên?
- À , à - cậ u bé ấ p ú ng nó i và giơ tay gã i đầ u.
- Hay lắ m, - thầ y hiệu trưở ng nó i - em vừ a nó i "à , à ". Sau khi "à , à ", em là m gì?
- Ờ , ờ , ừ ... em dậ y, - cậ u ta lạ i vừ a nó i vừ a gã i đầ u.
Tô t-tô -chan và cá c bạ n khá c thích lắ m, chă m chú nghe. Cậ u ta tiếp tụ c:
- Rồ i thì, ừ , ờ ... - cậ u ta lạ i gã i đầ u. Thầ y hiệu trưở ng ngồ i kiên nhẫ n, nhìn cậ u ta, vẫ n mỉm
cườ i, hai bà n tay để trên bà n vẫ n đan và o nhau. Rồ i ô ng nó i:
- Thậ t là tuyệt. Thế đượ c rồ i. Em đã dậ y. Em đã là m đượ c mọ i ngườ i cườ i mớ i là ngườ i nó i
giỏ i. Điều quan trọ ng là em nó i em khô ng có gì để kể và em đã tìm đượ c mộ t điều gì đó để
kể rồ i!
Nhưng cậ u ta khô ng ngồ i xuố ng. Cậ u ta nó i rấ t to:
- Và rồ i... ừ ... ừ ...
Tấ t cả cù ng chồ m ngườ i ra phía trướ c để đợ i nghe cậ u ta nó i tiếp. Cậ u bé hít mộ t hơi dà i
nó i:
- Và rồ i... ờ ... ờ , mẹ em, ờ ... ờ ... bả o "đi đá nh ră ng đi" ờ .. ờ ... và em đi đá nh ră ng...
Thầ y hiệu trưở ng vỗ tay. Mọ i ngườ i khá c đều vỗ tay. Ngay khi ấ y cậ u bé lạ i nó i tiếp, giọ ng to
hơn trướ c:
- Và rồ i... ờ ... ờ ...
Cá c họ c sinh thô i khô ng vỗ tay nữ a, nín thở nghe, chồ m ngườ i ra phía trướ c.
Cuố i cù ng, cậ u ta nó i mộ t cá ch đắ c thắ ng:
- Và rồ i... ờ ... ờ ... em đi họ c...
Mộ t cậ u họ c sinh lớ n tuổ i chồ m quá đà , mấ t thă ng bằ ng, đậ p cả mặ t mình và o hộ p cơm.
Nhưng mọ i ngườ i đều rấ t vui vì cậ u họ c sinh kia đã tìm thấ y mộ t điều gì đó để kể.
Thầ y hiệu trưở ng vỗ tay thậ t to, Tô t-tô -chan và cá c em khá c cũ ng là m như vậ y. Thậ m chí cá i
cậ u " và rồ i, ờ , ờ ..." đang đứ ng giữ a, cũ ng vỗ tay. Cả phò ng vang lên tiếng vỗ tay.
Thậ m chí sau nà y khi đã là ngườ i lớ n, chắ c chắ n cậ u ta khô ng bao giờ quên đượ c tiếng vỗ
tay ấ y.
Chú ng con chỉ đù a thô i
Tô t-tô -chan gặ p mộ t chuyện khô ng may, khủ ng khiếp. Việc xả y ra sau khi em ở trườ ng về,
lú c em và con chó Rố c-ky đang cù ng chơi trò "chó só i" trong phò ng em, trướ c giờ ă n cơm
tố i.
Cả hai đã cù ng lă n gầ n nhau từ hai phía đố i diện củ a phò ng, và khi chạ m nhau thì vậ t lộ n
đá nh đấ m nhau mộ t tẹo rồ i thô i. Cả hai đã chơi trò nà y nhiều lầ n rồ i, và bâ y giờ quyết định
chơi mộ t trò khá c hơi phứ c tạ p hơn - và Tô t-tô -chan, đương nhiên là ngườ i quyết định. Cá i
mớ i bâ y giờ là khi gặ p nhau ở giữ a phò ng sau khi lă n lạ i gầ n nhau, ai chiếu tướ ng vớ i bộ
mặ t chó só i dữ hơn thì ngườ i ấ y thắ ng cuộ c. Rố c-ky là chó chă n cừ u Đứ c, nên đố i vớ i nó là m
điệu bộ chó só i thậ t khô ng khó gì. Nó chỉ cầ n vểnh tai, há mõ m và nhe ră ng là xong. Nó cũ ng
có thể là m cho mắ t long lên sò ng sọ c, dữ tợ n ghê gớ m. Đố i vớ i Tô t-tô -chan thì hơi khó hơn.
Em thườ ng đặ t hai tay lên hai bên đầ u giả là m tai, há mồ m và trợ n mắ t thậ t to, lạ i gầ m gừ và
giả vờ cắ n con Rố c-ky. Lú c đầ u, con Rố c-ky chơi rấ t vui. Nhưng nó là con chó con, nó quên
mấ t đấ y là đù a nên bấ t thình lình cắ n Tô t-tô -chan thậ t sự .
Mặ c dù là chó con, nhưng nó cũ ng lớ n gầ n gấ p hai Tô t-tô -chan, ră ng nó nhọ n và sắ c, nên
trướ c khi hiểu ra đượ c thì tai phả i em đã rá ch toạ c và má u tú a ra.
Nghe tiếng kêu củ a em, mẹ chạ y vộ i từ bếp lên và thấ y em ở trong gó c phò ng vớ i Rố c-ky, hai
tay ô m lấ y tai phả i, á o vá y lấ m tấ m má u. Đang kéo vi-ô -lô ng trong phò ng khá ch, bố cũ ng
chạ y và o. Hình như con Rố c-ky đã nhậ n ra là nó đã phạ m mộ t điều khủ ng khiếp. Đuô i nó
cụ p giữ a hai châ n và nhìn Tô t-tô -chan mộ t cá ch buồ n rầ u.
Tô t-tô -chan chỉ nghĩ là mình sẽ phả i là m gì nếu bố mẹ bự c mình vớ i Rố c-ky rồ i đem vứ t nó
đi hoặ c cho ai. Đấ y là điều buồ n nhấ t, khổ nhấ t đố i vớ i em. Em nằ m phụ c bên cạ nh Rố c-ky,
ô m tai và vừ a khó c vừ a van xin:
- Đừ ng mắ ng con Rố c-ky! Đừ ng mắ ng con Rố c-ky!
Bố mẹ vộ i và ng xem tai em có việc gì khô ng và cố kéo hai tay em ra. Tô t-tô -chan nhấ t định
khô ng rờ i tay và gà o lên:
- Con khô ng đau. Đừ ng giậ n con Rố c-ky! Đừ ng giậ n con Rố c-ky!
Thậ t thà mà nó i, lú c ấ y Tô t-tô -chan khô ng cả m thấ y đau. Em chỉ nghĩ đến con Rố c-ky mà
thô i.
Má u cứ rỉ xuố ng và cuố i cù ng bố , mẹ hiểu rằ ng con Rố c-ky hẳ n đã cắ n Tô t-tô -chan. Nhưng
mẹ cam đoan vớ i em rằ ng họ sẽ khô ng bự c mình vớ i con chó . Và cuố i cù ng, em bỏ tay ra.
Khi trô ng thấ y tai em rá ch toạ c, mẹ kêu thét lên. Bố vộ i và ng bế em tớ i phò ng khá m củ a bá c
sĩ, mẹ chạ y dẫ n đườ ng. May thay, vết thương đượ c điều trị kịp thờ i và bá c sĩ có thể là m tai
em liền lạ i như trướ c, khiến bố mẹ em thấ y nhẹ nhõ m cả ngườ i. Nhưng điều duy nhấ t Tô t-
tô -chan quan tâ m là khô ng hiểu bố mẹ có giữ lờ i hứ a khô ng, có mắ ng con Rố c-ky khô ng.
Tô t-tô -chan về nhà , bă ng bó từ đầ u đến tậ n cằ m, trô ng như mộ t con thỏ trắ ng vậ y. Mặ c dù
đã hứ a khô ng mắ ng con Rố c-ky, nhưng bố vẫ n muố n phạ t con chó bằ ng mộ t cá ch nà o đấ y.
Nhưng mẹ đã nhìn ô ng vớ i vẻ như muố n nó i: "Xin anh hã y giữ lờ i hứ a" và bố đã miễn cưỡ ng
giữ lờ i hứ a.

7. Chương 07

Tô t-tô -chan chạ y và o nhà , nó ng lò ng muố n bá o cho Rố c-ky biết là em khô ng sao cả và sẽ
khô ng ai cò n cá u giậ n nữ a, nhưng em khô ng thấ y Rố c-ky đâ u. Lầ n đầ u tiên em khó c. Em đã
khô ng khó c tạ i phò ng khá m bệnh củ a bá c sĩ. Em sợ rằ ng nếu khó c sẽ là m bố mẹ cà ng bự c
vớ i con chó . Nhưng bâ y giờ thì khô ng gì có thể ngă n nướ c mắ t củ a em. Em vừ a khó c vừ a
gọ i:
- Rố c-ky! Rố c-ky! Rố c-ky đâ u?
Sau khi gọ i thêm nhiều lầ n nữ a, khuô n mặ t đầ y nướ c mắ t củ a em bỗ ng tườ i cườ i khi mộ t cá i
lưng mà u nâ u quen thuộ c từ từ nhô lên từ phía sau cá i ghế xô pha. Tiến lạ i gầ n Tô t-tô -chan,
nó nhẹ nhà ng liếm bên tai đã đượ c khâ u là nh, thấ y lờ mờ sau nhữ ng lớ p bă ng.
Tô t-tô -chan ô m lấ y cổ con Rố c-ky và hít hít tai nó . Bố mẹ thườ ng nó i tai con chó hô i lắ m,
nhưng sao em lạ i thích cá i mù i quen thuộ c ấ y đến thế.
Rố c-ky và Tô t-tô -chan rấ t mệt và buồ n ngủ .
Cao cao tít ở bên trên khu vườ n, mả nh tră ng cuố i hạ rọ i và o đứ a con gá i nhỏ đầ u quấ n bă ng
và con chó . Cả hai đều khô ng muố n chơi trò là m "chó só i" nữ a. Và cả hai lạ i cà ng thâ n thiết
vớ i nhau hơn.
Ngà y thể thao
Hằ ng nă m, ngà y thể thao củ a trườ ng Tô -mô -e đượ c tổ chứ c và o ngà y mồ ng 3 thá ng 11. Sau
nhiều lầ n nghiên cứ u, thầ y hiệu trưở ng đã quyết định chọ n ngà y nà y. Ô ng thấ y rằ ng ngà y 3
thá ng 11 là ngà y mù a thu ít mưa nhấ t. Có lẽ do tà i củ a ô ng thu lượ m cá c số liệu về thờ i tiết,
và cũ ng có thể trờ i đấ t thể theo ướ c muố n củ a ô ng mà khô ng mưa, để giữ cho trọ n vẹn ngà y
thể thao mà cá c em hằ ng đợ i chờ và đã trang trí, chuẩ n bị sâ n bã i từ hô m trướ c. Dù thế nà o
chă ng nữ a, cũ ng thậ t kỳ lạ là ngà y đó trờ i khô ng bao giờ mưa.
Vì ở Tô -mô -e, mọ i việc đượ c tiến hà nh mộ t cá ch hoà n toà n khá c, nên ngà y thể thao ở đâ y
cũ ng thậ t độ c đá o. Chỉ có hai tiết mụ c giố ng như ở cá c trườ ng tiểu họ c khá c, đó là kéo co và
thi chạ y ba châ n. Cò n lạ i tấ t cả là do sá ng kiến củ a thầ y hiệu trưở ng. Khô ng cầ n cá c trang
thiết bị cầ u kỳ đặ c biệt, mà cá c em chỉ tậ n dụ ng cá c đồ dù ng hà ng ngà y quen thuộ c ở nhà
trườ ng.
Ví dụ như đố i vớ i cuộ c thi Cá chép, nhữ ng cờ dả i bằ ng vả i hình ố ng to, loạ i cờ dả i treo trên
cá c cộ t trong ngà y hộ i củ a nam sinh và o thá ng Nă m, đượ c để ở giữ a sâ n trườ ng. Khi có lệnh,
cá c em phả i chạ y về phía nhữ ng cờ dả i vẽ hình cá ấ y và chui qua từ miệng tớ i đuô i, rồ i lạ i
chạ y trở về chỗ xuấ t phá t. Cuộ c thi trô ng dễ nhưng thậ t ra rấ t khó . Bên trong tố i mà cá lạ i
rấ t dà i, nên ta dễ mấ t phương hướ ng. Mộ t và i em, kể cả Tô t-tô -chan, cứ chạ y ra đằ ng miệng,
và phả i vộ i và ng chạ y thụ t và o ngay. Trô ng thậ t là buồ n cườ i vì cá c em chui đi chui lạ i ở
phía trong khiến cá chuyển độ ng ngoằ n ngoèo như thậ t.
Cò n mộ t tiết mụ c nữ a gọ i là cuộ c thi "Tìm mẹ". Khi có lệnh, cá c em phả i chạ y tớ i mộ t cá i
thang gỗ để nghiêng mộ t bên, chui qua thang, nhặ t mộ t cá i phong bì ở trong rổ , mở ra, và
giả thử nếu tờ giấ y bên trong ghi: "Mẹ củ a Sá c-kô -chan", cá c em phả i tìm bà trong đá m đô ng
nhữ ng ngườ i đến xem, nắ m lấ y tay bà cù ng về đích. Phả i chui qua thang thậ t khéo như mèo
ấ y, nếu khô ng đít quầ n bị mắ c và o đấ y. Ngoà i ra, mộ t em nà o đó có thể biết rõ ai là mẹ củ a
Sá c-kô -chan, nhưng nếu tờ giấ y ghi: "Chị củ a Ô -ku" hoặ c "Mẹ củ a Tsu-re" hay "Con trai bà
Ku-ni-nô -ri" chưa ai từ ng gặ p bao giờ , thì em ấ y phả i chạ y ra khu vự c nhữ ng ngườ i đến xem
và phả i gọ i to "Chị củ a Ô -ku!". Như thế phả i bạ o lắ m. Cá c em nà o may vớ đượ c giấ y ghi tên
mẹ mình thườ ng nhả y cẫ ng lên reo: " Mẹ ơi! Mẹ ơi! Mau lên". Ngườ i xem cũ ng phả i chú ý. Ai
biết đượ c lú c nà o sẽ gọ i đến tên mình, nên lú c nà o họ cũ ng phả i sẵ n sà ng đứ ng dậ y từ ghế
hay chiếu, xin lỗ i mọ i ngườ i và đi ra thậ t nhanh, đến chỗ mộ t em, con nhà ai đó , đang đứ ng
đợ i mình rồ i nắ m tay em cù ng chạ y vụ t đi. Cho nên khi mộ t em tớ i trướ c ngườ i lớ n, thậ m
chí cá c ô ng bố cũ ng phả i nín thở , xem ai đượ c gọ i. Khô ng có thì giờ để nó i chuyện gẫ u hoặ c
ă n nhấ m nhá p cá i gì đó . Ngườ i lớ n cũ ng phả i tham gia và o cá c cuộ c thi như trẻ em vậ y.
Thầ y hiệu trưở ng và cá c thầ y giá o khá c tham gia vớ i họ c sinh trong hai đô i "Kéo co", vừ a
kéo, vừ a hô :"Hò dô ta nay! Hò dô ta nà y!" trong khi cá c em bị tà n tậ t như Y-a-su-a-ki-chan,
khô ng kéo đượ c, có nhiêm vụ phả i nhìn cá i mù i xoa buộ c ở giữ a dâ y thừ ng để xem bên nà o
thắ ng.
Cuộ c thi cuố i cù ng: chạ y tiếp sứ c mà cả trườ ng Tô -mô -e phả i tham gia, cũ ng khá c hẳ n.
Khô ng ai phả i chạ y thậ t xa cả . Mọ i ngườ i chỉ việc chạ y lên chạ y xuô ng đoạ n cầ u thang bằ ng
bê tô ng hình bá n nguyệt, dẫ n đến phò ng họ p. Thoạ t nhìn, trô ng nó có vẻ dễ đến mứ c buồ n
cườ i, nhưng vì nhữ ng bậ c thang đều nô ng và gầ n nhau quá và vì khô ng ai đượ c phép bướ c
quá mộ t bậ c mỗ i lầ n, nên nếu bạ n cao hoặ c bà n châ n to, thì rấ t khó . Nhữ ng bậ c thang quen
thuộ c mà cá c em thườ ng chạ y lên và o lú c ă n trưa, trở nên rấ t vui, rấ t lạ và o ngà y thể thao
nà y, cá c em chạ y lên chạ y xuố ng, kêu hét rấ t vui vẻ. Đố i vớ i ngườ i nhìn từ xa, cả nh nà y thậ t
giố ng hệt mộ t chiếc kính vạ n hoa rự c rỡ . Kể cả bậ c trên cù ng, cả thả y có tá m bậ c tấ t cả .
Đố i vớ i Tô t-tô -chan và cá c bạ n cù ng lớ p, ngà y thể thao đầ u tiên là mộ t ngà y thậ t đẹp như
thầ y hiệu trưở ng đã hy vọ ng. Nhữ ng đồ trang trí bằ ng xú c xích giấ y, nhữ ng ngô i sao và ng do
cá c em là m từ hô m trướ c và cá c đĩa há t có cá c bà i hà nh khú c sô i nổ i đã là m cho ngà y nà y
thự c sự là mộ t ngà y hộ i.
Tô t-tô -chan mặ c quầ n soó c mà u xanh nướ c biển và sơ-mi trắ ng, mặ c dù em thích mặ c quầ n
tú m thể thao. Em mong mỏ i đượ c mặ c loạ i quầ n ấ y. Mộ t hô m, sau buổ i họ c, thầ y hiệu
trưở ng dạ y mô n thể dụ c nghệ thuậ t cho mộ t số giá o viên mẫ u giá o, và Tô t-tô -chan rấ t thích
loạ i quầ n tú m mà mộ t và i cô giá o đang mặ c. Em thích chú ng là vì khi cá c cô giá o giậ m châ n,
bắ p châ n củ a họ để lộ dướ i ố ng quầ n tú m rung rung theo kiểu ngườ i lớ n mộ t cá ch rấ t đá ng
yêu. Em chạ y ngay về nhà , lấ y quầ n soó c ra, mặ c và nhả y nhả y giậ m châ n trên sà n nhưng
bắ p châ n trẻ con gà y gò củ a em khô ng rung tí nà o cả . Sau khi là m đi là m lạ i nhiều lầ n, em
kết luậ n rằ ng đó là nhờ loạ i quầ n tú m mà cá c cô giá o mặ c. Em hỏ i và mẹ giả i thích rằ ng đó
là nhữ ng quầ n tú m thể thao. Em nó i vớ i mẹ rằ ng em dứ t khoá t muố n mặ c quầ n tú m và o
ngà y thể thao, nhưng tìm đâ u cũ ng khô ng thấ y loạ i nhỏ . Vì vậ y Tô t-tô -chan đà nh phả i mặ c
tạ m quầ n soó c và như thế là bắ p châ n chẳ ng rung đượ c tí nà o.
Mộ t điều kỳ lạ xả y ra và o ngà y thể thao, Ta-ka-ha-si, cậ u họ c sinh bé nhấ t trườ ng châ n tay
ngắ n ngủ n, lạ i về nhấ t trong cá c tiết mụ c. Thậ t khô ng thể tưở ng tượ ng đượ c. Trong khi cá c
em nà y cò n đang lò mò trong con cá , thì Ta-ka-ha-si đã chui qua nhanh như cắ t và trong khi
cá c em khá c mớ i chỉ chui đầ u qua thang, cậ u ta đã chui qua rồ i và chạ y trướ c đượ c và i mét.
Ở cuộ c thi chạ y tiếp sứ c lên cá c bậ c củ a phò ng họ p, trong khi cá c em khá c cò n đang ró n rén
bướ c mộ t thì Ta-ka-ha-si đô i châ n ngắ n củ a cậ u ta cứ tít mù như hai pit-tô ng thoắ t lên,
thoắ t xuố ng như trong mộ t bộ phim quay nhanh. Ai cũ ng nó i:
- Bọ n ta phả i cố gắ ng vượ t Ta-ka-ha-si.
Ai cũ ng quyết tâ m, nhưng dù cố gắ ng đến mấ y, Ta-ka-ha-si lầ n nà o cũ ng thắ ng. Tô t-tô -chan
cũ ng cố gắ ng, nhưng khô ng bao giờ thắ ng đượ c Ta-ka-ha-si. Chạ y đườ ng thẳ ng, có thể vượ t
cậ u ta, cò n chạ y cá c đoạ n khó , bao giờ cũ ng thua cậ u ta.
Ta-ka-ha-si bướ c lên để nhậ n nhiều phầ n thưở ng, mặ t mũ i rạ ng rỡ , tự hà o, vì mô n nà o cậ u
ta cũ ng nhấ t, cậ u nhậ n hết phầ n thưở ng nà y đến phầ n thưở ng khá c. Ai trô ng thấ y cũ ng phả i
ướ c ao muố n đượ c như thế. Họ c sinh nà o cũ ng tự nhủ : "Sang nă m, mình phả i thắ ng Ta-ka-
ha-si" nhưng nă m nà o, Ta-ka-ha-si cũ ng là mộ t ngô i sao sá ng.
Bâ y giờ lạ i nó i về cá c phầ n thưở ng. Thậ t là điển hình củ a thầ y hiệu trưở ng. Giả i nhấ t có thể
là mộ t củ cả i to, giả i nhì: hai cá i rễ chú t chít, giả i ba: mộ t mớ rau ba lá . Đạ i để như thế. Cho
đến khi lớ n lên, Tô t-tô -chan vẫ n tưở ng là cá c trườ ng khá c đều lấ y rau là m phầ n thưở ng
trong ngà y thể thao. Dạ o ấ y, hầ u hết cá c trườ ng đều dù ng sá ch vở , bú t chì, tẩ y là m phầ n
thưở ng. Cá c họ c sinh khô ng biết điều nà y và cá c em cũ ng khô ng thích rau cỏ lắ m. Chẳ ng hạ n
như Tô t-tô -chan đượ c mấ y cá i rễ câ y chú t chít và và i củ hà nh, em rấ t ngượ ng là phả i mang
chú ng lên tà u. Cò n nhiều giả i phụ vớ i cá c thứ khá c, nên cuố i ngà y thể thao, tấ t cả cá c họ c
sinh ở Tô -mô -e đều mang về mộ t loạ i rau nà o đó . Vấ n đề là , sao trẻ em lạ i ngượ ng khi phả i
mang rau từ trườ ng về nhà ? Ở nhà , nếu mẹ sai đi mua rau, khô ng ai thấ y ngạ i cả , nhưng rõ
rà ng cá c em thấ y mang rau từ trườ ng về nhà thì thế nà o ấ y!
Mộ t cậ u họ c sinh to béo đượ c thưở ng mộ t cá i bắ p cả i loay hoay khô ng biết là m thế nà o. Cậ u
ta nó i:
- Tớ chẳ ng thích ai trô ng thấ y tớ vá c cá i bắ p cả i nà y. Có lẽ tớ quẳ ng nó đi đâ y.
Thầ y hiệu trưở ng hẳ n đã nghe thấ y nhữ ng lờ i phà n nà n ấ y củ a cá c em, vì ô ng đi sang chỗ
cá c em đượ c cà -rố t, củ cả i và cá c loạ i như thế.
- Sao có chuyện gì? Cá c em khô ng thích sao? - Ô ng hỏ i, rồ i tiếp. - Bả o mẹ nấ u cho cá c em ă n
tố i nay. Đâ y là nhữ ng rau tự cá c em kiếm đượ c. Cá c em đã cung cấ p đượ c thự c phẩ m cho gia
đình bằ ng chính sứ c lự c củ a mình. Thế nà o? Thầ y cuộ c là ă n sẽ rấ t ngon đấ y.
Dĩ nhiên, ô ng nó i đú ng. Đâ y là lầ n đầ u tiên Tô t-tô -chan gó p đượ c mộ t cá i gì đó cho bữ a tố i.
- Em sẽ nó i vớ i mẹ em là m mó n chú t chít. - Em thưa vớ i thầ y hiệu trưở ng. - Nhưng em chưa
biết nó i vớ i mẹ em dù ng hà nh là m gì.
Thế là cá c em bắ t đầ u nghĩ đến cá c mó n ă n và kể vớ i thầ y hiệu trưở ng.
- Hay lắ m! Thế là cá c em đều có sá ng kiến cả ! - Ô ng nó i, tươi cườ i phấ n khở i, đô i má ử ng đỏ
hẳ n lên. Hẳ n là ô ng đang nghĩ nếu cá c họ c sinh và gia đình cá c em ă n cơm trong khi nó i
chuyện về cá c sự kiện trong ngà y thể thao thì hay biết mấ y!
Chắ c chắ n, ô ng đang nghĩ đặ c biệt về Ta-ka-ha-si, - bà n ă n củ a em sẽ trà n đầ y cá c rau giả i
nhấ t - và hi vọ ng cậ u họ c sinh nà y sẽ nhớ mã i niềm tự hà o sung sướ ng đã già nh đượ c
nhữ ng giả i nhấ t ấ y trướ c khi cả m thấ y tự ti về vó c ngườ i củ a mình, cũ ng như nhậ n thứ c
rằ ng mình khô ng cò n lớ n hơn nữ a. Và có lẽ, ai biết đượ c, thầ y hiệu trưở ng cũ ng đã nghĩ đến
nhữ ng tiết mụ c thi kỳ lạ kiểu Tô -mô -e để Ta-ka-ha-si sẽ về nhấ t.
Nhà thờ Isa
Cá c em họ c sinh thích gọ i thầ y hiệu trưở ng là "I-sa Kô -ba-y-a-si". Thậ m chí, cá c em cò n là m
nhữ ng câ u thơ trìu mến về ô ng như thế nà y:
"I-sa Kô -ba-y-a-si!
I-sa, ngườ i lã nh đạ o củ a chú ng em
Ngườ i có vầ ng trá n cao vờ i vợ i!"
Đó là vì họ củ a thầ y hiệu trưở ng là Kô -ba-y-a-si lạ i trù ng vớ i nhà thơ nổ i tiếng thế kỉ 19: I-sa
Kô -ba-y-a-si. Thầ y hiệu trưở ng rấ t thích nhữ ng bà i thơ ba câ u củ a ô ng. Thầ y hay trích thơ
củ a I-sa đến mứ c cá c em cả m thấ y I-sa Kô -ba-y-a-si cũ ng là ngườ i bạ n gầ n gũ i củ a cá c em
như thầ y hiệu trưở ng Kô -ba-y-a-si.
Thầ y thích thơ củ a I-sa vì nó châ n thậ t và đề cậ p đến nhữ ng vấ n đề bình thườ ng củ a cuộ c
số ng. Và o thờ i điểm phả i có đến hà ng ngà n nhà thơ là m thơ thể loạ i nà y, I-sa đã tạ o ra mộ t
thế giớ i riêng củ a mình khô ng ai bắ t chướ c đượ c. Thầ y hiệu trưở ng khâ m phụ c nhữ ng câ u
thơ củ a ô ng vớ i tấ t cả vẻ mộ c mạ c hầ u như trẻ thơ củ a chú ng. Cho nên, hễ có dịp, ô ng
thườ ng dạ y cá c họ c sinh nhữ ng câ u thơ củ a I-sa và cá c em họ c đã thuộ c lò ng.
Ví dụ :
Nà y chú Ế ch gầ y gò
Đừ ng có đầ u hà ng
Đã có I-sa đứ ng cạ nh đâ y.
Hỡ i cá c chú Sẻ con!
Nhườ ng đườ ng, nhườ ng đườ ng!
Cho chà ng Tuấ n mã dũ ng cả m.
Chớ giết con Ruồ i
Xoa tay, xoa châ n
Cú i xin tha chết!
Mộ t lầ n, thầ y ngẫ u hứ ng phổ nhạ c cho mộ t bà i thơ và tấ t cả họ c sinh đều há t:
Sô -sa-ku Kô -ba-y-a-si
Lạ i đâ y chơi vớ i em
Cá c chú sẻ cô i xinh xinh
Khô ng cò n mẹ nữ a rồ i!
Thỉnh thoả ng thầ y cũ ng lên lớ p giả ng về loạ i thơ nà y mặ c dù khô ng có trong chương trình
chính khoá .
Bà i thơ ba câ u đầ u tiên củ a Tô t-tô -chan mô tả nhâ n vậ t chuyện vui em ưa thích: Nô -ra-ku-
rô , mộ t con chó đen bị lạ c, và o quâ n độ i là m lính trơn và dầ n dầ n đượ c thă ng quan tiến
chứ c, mặ c dù phả i trả qua đờ i lính ba chìm bả y nổ i. Bà i thơ đượ c đă ng trong mộ t tạ p chí
quen biết củ a họ c sinh nam:
"Chó Đen bị lạ c, lên đườ ng
đi châ u u, và bâ y giờ
đã đượ c phụ c viên".
- Cá c em gắ ng là m mộ t bà i hai-kư trong sá ng, châ n thậ t về mộ t điều gì cá c em suy nghĩ.
Kể ra bà i củ a Tô t-tô -chan khô ng thể đượ c coi là mộ t bà i hai-kư theo đú ng nghĩa củ a nó .
Nhưng nó thậ t sự chứ ng tỏ điều gì đã đem lạ i ấ n tượ ng sâ u sắ c trong em và o nhữ ng ngà y
đó . Thơ hai-kư củ a em khô ng thậ t đú ng vớ i thể thơ 5,7,5 â m tiết. Bà i củ a em lạ i 5,7,7. Thế
nhưng có mộ t bà i củ a I-sa về nhữ ng chú sẻ con thì lạ i 5,8,7; do vậ y Tô t-tô -chan cho rằ ng bà i
thơ củ a em cũ ng đượ c.
Trong khi đi chơi đến đền Ku-hon-bú t-su, hay khi trờ i mưa, khô ng chơi ngoà i trờ i đượ c,
phả i ở trong phò ng họ p, I-sa Kô -ba-y-a-si củ a trườ ng Tô -mô -e thườ ng giả ng cho cá c họ c
sinh về thơ hai-kư. Ô ng chũ ng thườ ng là m thơ hai-kư để minh hoạ cho nhữ ng suy nghĩ củ a
ô ng về cuộ c số ng và thiên nhiên.
Tuyết tan -
và bỗ ng nhiên cả là ng
đầ y nhữ ng trẻ em!
Rấ t huyền bí
Tô t-tô -chan bắ t đượ c tiền lầ n đầ u tiên trong đờ i mình. Điều ấ y xả y ra trên chuyến tà u từ
trườ ng về nhà . Em lên tà u đi Ô i-ma-chi ở Gi-y-u-gao-ka. Trướ c khi tà u đến ga tiếp theo, ga
Mi-đô -ri-gao-ka, có mộ t chỗ rẽ độ t ngộ t và tà u hay nghiêng về mộ t bên, phá t ra nhữ ng tiếng
rít ghê gớ m. Tô t-tô -chan thườ ng giữ thă ng bằ ng bằ ng châ n để khỏ i ngã . Em luô n luô n đứ ng
gầ n bên phả i ở cuố i tà u, thuậ n chiều tà u chạ y. Em đứ ng như vậ y vì sâ n ga em phả i xuố ng ở
bên tay phả i và cử a đó gầ n chỗ ra nhấ t.
Hô m ấ y, khi con tà u nghiêng, kêu rin rít ở chỗ rẽ ngoặ t, Tô t-tô -chan nhậ n thấ y có cá i gì
trô ng như đồ ng tiền ngay sá t châ n em. Trướ c đâ y đã có lầ n em nhặ t lên mộ t thứ ngỡ là tiền,
nhưng hó a ra lạ i là cá i khuy á o; do đó em nghĩ lầ n nà y nên nhìn cho kỹ. Khi con tà u lấ y lạ i
thă ng bằ ng, em cú i hẳ n xuố ng để nhìn cho cẩ n thậ n. Lầ n nà y đú ng là tiền - đồ ng nă m xu. Em
nghĩ hẳ n ai đó đứ ng gầ n đâ y đã đá nh rơi tiền và đồ ng tiền lă n đến đâ y khi tà u nghiêng.
Nhưng khô ng ai đứ ng gầ n Tô t-tô -chan lú c ấ y cả .
Thế thì là m thế nà o bâ y giờ ? Đú ng lú c ấ y, em nhớ đã có nghe ai nó i là khi bắ t đượ c tiền phả i
đem nộ p cho cả nh sá t. Nhưng trên tà u khô ng có cả nh sá t, phả i khô ng nà o?
Đú ng lú c ấ y, cử a khoang tà u củ a ngườ i soá t vé mở ra, và ngườ i soá t vé đi và o trong toa củ a
Tô t-tô -chan. Bả n thâ n em khô ng biết cá i gì đã xui khiến mà em giẫ m châ n phả i lên đồ ng xu.
Ngườ i soá t vé nhậ n ra em mỉm cườ i. Nhưng Tô t-tô -chan khô ng thể cườ i mộ t cá ch tự nhiên
đượ c, vì chỉ có thể nhe ră ng mộ t cá ch gượ ng gạ o. Lú c ấ y, tà u dừ ng lạ i ở Đô -ka-y-a-ma, ga
trướ c ga củ a em, và cá c cử a bên trá i mở ra. Mộ t số quá đô ng hà nh khá ch bướ c lên, chen
chú c, đẩ y Tô t-tô -chan đi. Em khô ng muố n rờ i châ n phả i, liền cứ đứ ng như vậ y. Trong đầ u
em đã nả y ra mộ t ý định. Khi xuố ng tà u, em sẽ nhặ t tiền và nộ p cho cả nh sá t. Song, em lạ i
nả y ra mộ t ý khá c. Nếu có ngườ i lớ n nà o trô ng thấ y em nhặ t tiền từ dướ i châ n lên, họ có thể
cho em là mộ t đứ a ă n cắ p. Dạ o ấ y, nă m xu có thể mua đượ c mộ t gó i kẹo ca-ra-men nhỏ hay
mộ t cá i bá nh sô -cô -la. Cho nên, mặ c dù đố i vớ i ngườ i lớ n thì nă m xu chẳ ng là gì cả , nhưng
đố i vớ i Tô t-tô -chan lạ i là mộ t mó n tiền lớ n, và em thấ y lo lo.
Rồ i em tự nhủ : "Đú ng rồ i! Mình sẽ thả n nhiên nó i: ồ , mình đá nh rơi tiền, phả i nhặ t lên. Thế
là ai cũ ng nghĩ đó là tiền củ a mình".
Nhưng ngay lậ p tứ c, lạ i có mộ t vấ n đề khá c: "Nhỡ khi nó i thế, mọ i ngườ i nhìn mình và có
ngườ i nà o đó lạ i nó i: "Tiền ấ y củ a tô i!" thì mình là m thế nà o?"
Sau khi suy đi tính lạ i trong ó c, em quyết định cá ch tố t nhấ t là cú i xuố ng khi tà u sắ p đến ga,
giả vờ buộ c lạ i dâ y già y, rồ i bí mậ t nhặ t đồ ng tiền lên. Mẹo đó thà nh cô ng. Khi em bướ c ra
sâ n ga, ngườ i đẫ m mồ hô i và tay nắ m chặ t đồ ng nă m xu, em thấ y mệt rã rờ i. Đồ n cả nh sá t ở
xa, nếu đi nộ p tiền, em sẽ về muộ n, mẹ sẽ số t ruộ t. Em nghĩ lung lắ m cho đến khi em nặ ng
nề bướ c xuố ng cầ u thang và quyết định là m như thế nà y:
"Mình sẽ giấ u tiền ở mộ t nơi bí mậ t và ngà y mai sẽ lấ y mang đến trườ ng hỏ i ý kiến mọ i
ngườ i. Dù sao, mình cũ ng nên cho cá c bạ n xem vì chưa có ai bắ t đượ c tiền cả ".
Em bă n khoă n khô ng biết giấ u tiền ở chỗ nà o. Nếu mang về nhà , mẹ sẽ hỏ i. Phả i giấ u ở đâ u
đó thô i.
Em chui và o bụ i rậ m gầ n nhà ga. Khô ng ai có thể nhìn thấ y em ở đó và chắ c chẳ ng ai chui
và o đấ y là m gì, nên như vậ y là khá an toà n. Em lấ y que moi mộ t cá i hố nhỏ , đặ t đồ ng nă m xu
quý giá và o đó rồ i phủ kín đấ t. Em tìm mộ t hò n đá hình thù kỳ dị để lên đó là m dấ u, rồ i chạ y
hết tố c lự c về nhà .
Mọ i tố i, Tô t-tô -chan thườ ng thứ c khuya kể chuyện ở trườ ng cho mẹ nghe, cho đến lú c mẹ
bả o: "Thô i, đi ngủ đi". Nhưng tố i hô m đó , em khô ng nó i chuyện nhiều mà đi ngủ sớ m.
Sá ng hô m sau em thứ c dậ y vớ i mộ t cả m giá c rằ ng có mộ t việc hết sứ c quan trọ ng mà em
phả i là m. Độ t nhiên em nhớ tớ i cá i kho bá u bí mậ t, em thấ y phấ n khở i.
Đi họ c sớ m hơn thườ ng lệ, em dượ t con Rố c-ky đến chỗ bụ i rậ m và chui và o.
"Đâ y! Đâ y!"
Hò n đá đá nh dấ u vẫ n nguyên chỗ cũ .
Em nó i vớ i con Rố c-ky:
- Tao sẽ cho mà y xem cá i nà y rấ t hay.
Vừ a nó i em vừ a hấ t hò n đá ra và đà o rấ t cẩ n thậ n. Nhưng lạ chưa, đồ ng nă m xu đã biến mấ t.
Chưa bao giờ em lạ i ngạ c nhiên như vậ y. Em bă n khoă n tự hỏ i, hay có ai trô ng thấ y em giấ u
đồ ng xu, hay hò n đá đã di chuyển? Em đà o cả xung quanh cũ ng khô ng thấ y. Em rấ t buồ n là
đã khô ng thể cho cá c bạ n ở Tô -mô -e xem. Nhưng hơn thế nữ a em khô ng thể nà o hiểu nổ i sự
bí ẩ n nà y.
Sau nà y, cứ mỗ i lầ n đi qua đó em lạ i chui và o bụ i rậ m và đà o nhưng khô ng bao giờ em thấ y
đồ ng tiền ấ y cả .
Em thườ ng nghĩ: "Có lẽ mộ t con chuộ t chũ i lấ y đi mấ t rồ i". Hay là "Mình mơ", hay là "Có lẽ
trờ i trô ng thấ y mình giấ u nó " nhưng dù có nghĩ gì đi nữ a, thì vẫ n thậ t là bí ẩ n. Mộ t điều bí
ẩ n khô ng bao giờ quên đượ c.
Nó i bằ ng tay
Mộ t buổ i chiều, gầ n cử a bá n vé ở nhà ga Gi-y-u-gao-ka, có hai cậ u con trai và mộ t cô con gá i
chỉ hơn tuổ i Tô t-tô -chan mộ t chú t đang đứ ng vớ i nhau, trô ng như thể đang chơi "oẳ n, tù , tì".
Nhưng em nhậ n thấ y rằ ng họ là m hiệu bằ ng ngó n tay nhiều hơn bình thườ ng. Trô ng thậ t là
buồ n cườ i. Em đến gầ n để nhìn cho rõ hơn. Hình như họ đang nó i chuyện nhưng khô ng
phá t ra â m thanh. Mộ t ngườ i là m rấ t nhiều dấ u hiệu bằ ng tay sau đó mộ t ngườ i đang nhìn,
ngay lậ p tứ c, cũ ng là m nhiều dấ u hiệu khá c bằ ng tay. Đến lượ t ngườ i thứ ba cũ ng là m mộ t
và i dấ u hiệu, rồ i cả ba đều bậ t lên cườ i, khô ng quá ầ m ĩ. Họ có vẻ vui lắ m. Sau khi xem họ
mộ t lú c, Tô t-tô -chan kết luậ n là họ đang nó i chuyện vớ i nhau bằ ng tay.
Em ướ c ao: "Giá mình cũ ng nó i đượ c bằ ng tay". Em định tham gia vớ i họ nhưng em khô ng
biết cá ch hỏ i họ nó i chuyện bằ ng tay như thế nà o. Và hơn nữ a, họ khô ng phả i họ c sinh
trườ ng Tô -mô -e, nên cũ ng khô ng tiện. Em cứ đứ ng nhìn họ cho đến khi họ sang sâ n ga
tuyến đi Tô -y-ô -kô .
Em quyết định: "Rồ i đâ y mình sẽ họ c cá ch nó i chuyện bằ ng tay".
Nhưng Tô t-tô -chan chưa biết về nhữ ng ngườ i câ m điếc, về việc cá c em đó họ c ở trườ ng câ m
điếc củ a thà nh phố ở Ô i-ma-chi, ga cuố i cù ng trên tuyến đườ ng tà u em đi họ c hằ ng ngà y.
Tô t-tô -chan chỉ thấ y có mộ t cá i gì hay hay trong điệu bộ củ a cá c em đó , vớ i điệu bộ cá c ngó n
tay, vớ i nhữ ng đô i mắ t sá ng, và em muố n kết bạ n vớ i họ mộ t ngà y nà o đó .
Bố n mươi bẩ y Rô -nin
Tuy hệ thố ng giá o dụ c củ a ô ng Kô -ba-y-a-si là độ c đaó , ô ng cũ ng chịu nhiều ả nh hưở ng củ a
nhữ ng tư tuở ng giá o dụ c châ u u và củ a nhiều nuớ c khá c. Chú ng ta có thể nhậ n thấ y điều
nà y qua mô n thể dụ c nghệ thuậ t ở truờ ng Tô -mô -e, thó i quen ă n đú ng giờ , nhữ ng cuộ c dạ o
chơi, và bà i há t trướ c giờ ă n trưa theo điệu "Khoan khoan dô khoan".

8. Chương 08

Cá nh tay phả i củ a thầ y hiệu truở ng - ở cá c truờ ng thô ng thuờ ng là thầ y hiệu phó - ô ng Ma-
ru-y-a-ma, về nhiều mặ t hoà n toà n trá i nguợ c vớ i ô ng Kô -ba-y-a-si. Giố ng như tên gọ i củ a
ô ng - "quả đồ i trò n", có nghĩa là đầ u ô ng trò n như quả bó ng, trên đỉnh khô ng có lấ y mộ t sợ i
tó c nhưng lạ i có mộ t và nh tó c trắ ng quâ y lấ y sau gá y ngang tầ m tai. Ô ng đeo kính trò n, vớ i
đô i má hồ ng haò . Khô ng nhữ ng trô ng ô ng hoà n toà n khá c vớ i ô ng Kô -ba-y-a-si, mà ô ng cò n
hay ngâ m bà i thơ theo thể thơ cổ điển Trung Quố c vớ i giọ ng trang nghiêm.
Và o buổ i sá ng ngà y muờ i bố n thá ng muờ i hai, khi họ c sinh đã có mặ t đô ng đủ ở truờ ng, ô ng
Ma-ru-y-a-ma tuyên bố như sau:
- Hô m nay là ngà y mà cá ch đâ y gầ n hai thế kỷ ruỡ i "Bố n muơi bả y Rô -nin" đã tiến hà nh
cuộ c trả nợ má u nổ i tiếng củ a họ . Vì vậ y, hô m nay chú ng ta sẽ đi đến đền Sen-ga-ku-ti để
viếng thă m phầ n mộ củ a họ . Cha mẹ cá c em đã biết về chuyện naỳ.
Thầ y hiệu trưở ng khô ng phả n đố i kế hoạ ch củ a ô ng Ma-ru-a-y-ma. Ô ng Kô -ba-y-a-si nghĩ gì
về chuyện nà y, cha mẹ cá c em khô ng thể biết đượ c, song họ hiểu rằ ng nếu ô ng khô ng phả n
đố i có nghĩa là ô ng đã tá n thà nh, và chuyến viến thă m mộ "Bố n mươi bả y Rô -nin" củ a họ c
sinh trườ ng Tô -mô -e trở thà nh mộ t hoạ t đô ng đầ y thú vị.
Trướ c khi đi, ô ng Ma-ru-y-a-ma đã kể cho cá c em nghe câ u chuyện về "bố n mươi bả y Rô -
nin" nổ i tiếng - chuyện về nhữ ng chà ng trai dũ ng cả m và trung thà nh củ a ngà i A-sa-nô đã
bà n mưu tính kế trong gầ n hai nă m để trả thù cho danh dự củ a ô ng chủ đã chết oan uổ ng
nghiệt ngã . Ngoà i "Bố n mươi bả y Rô -nin" cò n có mộ t ngườ i lá i buô n dũ ng cả m tên là Ri-hâ y
A-ma-nô -y-a. Chính ô ng là ngườ i cung cấ p vũ khí và khi bị bắ t ô ng đã khẳ ng khá i tuyên bố :
"Ta là Ri-hâ y A-ma-nô -y-a đâ y" và đã từ chố i khô ng chịu thú nhậ n hay tiêt lộ bí mậ t. Cá c em
khô ng hiểu lắ m về câ u chuyện nà y nhưng tấ t cả đều hồ i hộ p lắ m về việc phả i rờ i lớ p họ c đi
đến mộ t nơi xa hơn đền Ku-hon-bú t-su và mộ t cuộ c vui chơi ă n uố ng ở ngoà i trờ i. Đượ c
thầ y hiệu trưở ng cho phép, tấ t cả nă m mươi họ c sinh bắ t đầ u lên đườ ng dướ i sự hướ ng dẫ n
củ a ô ng Ma-ru-y-a-ma. đó đâ y trong hà ng ngũ cá c em lạ i vang lên tiêng nó i:"Ta là Ri-hâ y A-
ma-nô -y-a đâ y". Cá c em gá i cũ ng hô vang như vậ y là m cho nhữ ng ngườ i đi qua phả i ngoá i
đầ u lạ i mỉm cườ i.
Từ trườ ng đến đền Sen-ga-ku-gi khoả ng bả y dặ m, nhưng xe gắ n má y lú c đó rấ t hiếm. Bầ u
trờ i thá ng mườ i hai trong xanh, và đố i vớ i cá c em vừ a đi tả n bộ vừ a hô :"Ta là Ri-hâ y A-ma-
nô -y-a đâ y" là m cho quã ng đườ ng dườ ng như ngắ n lạ i.
Khi đến đền Sen-ga-ku-gi, ô ng Ma-ru-y-a-ma đưa cho mỗ i em mộ t nén hương và mấ y bô ng
hoa. Đèn nà y nhỏ hơn đền Ku-hon-bú t-su, nhưng lạ i có rấ t nhiều nấ m mộ xếp thà nh hà ng. Ý
nghĩ đâ y là nơi linh thiêng tưở ng nhớ bố n mươi bả y Rô -nin là m cho Tô t-tô -chan cả m thấ y
rấ t nghiêm trang khi em cắ m hương và đặ t hoa trướ c mộ , rồ i cú i đầ u im lặ ng bắ t chướ c ô ng
Ma-ru-y-a-ma. Mộ t khô ng khí im lặ ng bao trù m lên cá c em. Lặ ng im là mộ t điều khá c
thườ ng đố i vớ i họ c sinh trườ ng Tô -mô -e. Khó i hương trướ c cá c nấ m mồ bố c lên vẽ thà nh
nhữ ng bứ c tranh trong khô ng khí mộ t hồ i lâ u.
Sau đó , mù i hương luô n luô n là m cho cá c em nhớ tớ i ô ng Ma-ru-y-a-ma và ô ng Ri-hâ y A-
ma-nô -y-a. Đó cũ ng là hương vị củ a sự trầ m lặ ng đố i vớ i cá c em.
Có thể cá c em khô ng hiểu nhiều về bố n mươi bả y Rô -nin nhưng đố i vớ i ô ng Ma-ru-y-a-ma,
ngườ i đã kể say sưa về họ , cá c em cũ ng tỏ ra rấ t quý trọ ng như đố i vớ i ô ng Kô -ba-y-a-si, tuy
dướ i hình thứ c khá c. Cò n Tô t-tô -chan thì lạ i lạ i yêu đô i mắ t nhỏ tí sau cặ p kính dà y và giọ ng
nó i dịu dà ng - cá i giọ ng nó i dườ ng như khô ng hò a hợ p vớ i cơ thể to béo củ a ô ng.
Chú thích "Bố n mươi bả y Rô -nin": Ở Nhậ t và o thờ i kỳ Ê -đo (1603-1867), đấ t nướ c đặ t dướ i
quyền cai trị củ a cá c Xa-mu-rai (võ sĩ đạ o). Và đố i vớ i đẳ ng cấ p Xa-mu-rai, danh dự là quan
trọ ng hơn cả . Mộ t hô m trong Hoà ng cung mộ t quan chứ c Xa-mu-rai tên là A-sa-nô Ta-ku-
mi-nô -ka-mi, bị mộ t quan chứ c Xa-mu-rai khá c tên là Ki-ra Kô -u-giu-kê-nô -su-ke lă ng mạ .
Vì danh dự , A-sa-nô đã rú t gươm chém và o trá n Ki-ra.
Hoà ng thượ ng đã ra lệnh cho A-sa-nô phả i tự kết liễu đờ i mình vì hà nh độ ng đó . A-sa-nô đã
tự "rạ ch bụ ng mình".
Nhữ ng ngườ i ủ ng hộ A-sa-nô đượ c gọ i là "Rô -nin", có tổ ng số là bố n mươi bả y ngườ i.
Bố n mươi bả y ngườ i nà y quyết định trả thù . Ngà y mườ i bố n thá ng mườ i hai họ tiến hà nh
cuộ c tấ n cô ng bấ t ngờ và giết Ki-ra.
Sau cuộ c trả thù , bố n mươi bả y ngườ i nà y đã tự sá t. Và nhữ ng thầ n dâ n dướ i thờ i đó đã rấ t
tá n thà nh việc là m củ a "Bố n mươi bả y Rô -nin". Đâ y là mộ t sự kiện lịch sử . Và sự tích nà y đã
đượ c trình diễn trên cá c sâ n khấ u. Cho đến ngà y nay nó vẫ n là mộ t sự tích mà ngườ i Nhậ t
yêu thích.
Ma-sô -u-chan
Trên đườ ng từ nhà đến ga, Tô t-tô -chan thườ ng đi qua trướ c mộ t ngô i nhà có ngườ i Triều
Tiên ở . Dĩ nhiên, em khô ng biết họ là ngườ i Triều Tiên. Điều duy nhấ t em biết về họ là ở đó
có mộ t ngườ i phụ nữ , rẽ ngô i giữ a, tó c tú m lạ i đằ ng sau thà nh bú i to. Bà nà y khá béo, đi già y
cao su trắ ng đầ u nhọ n như nhữ ng chiếc thuyền con vậ y. bà mặ c mộ t á o vá y dà i có mộ t cá i
bă ng tấ t thà nh mộ t cá i nơ to ở phía trướ c á o sơ mi nữ ngắ n. Hình như lú c nà o bà cũ ng đi
tìm đứ a con trai vì lú c nà o cũ ng thấ y gọ i tên nó : “Ma-sô -u-chan”. Và đá ng lẽ gọ i bình thườ ng
là “Ma-sô -u-chan”, bà lạ i nhấ n mạ nh â m thứ hai, và kéo dà i â m “cha-an” thà nh ra mộ t giọ ng
cao the thé nghe rấ t buồ n cườ i đố i vớ i Tô t-tô -chan.
Ngô i nhà ở ngay cạ nh tuyến đườ ng tà u Ô i-ma-chitosan, trên mộ t con đườ ng nhỏ , đắ p cao.
Tô t-tô -chan biết Ma-sô -u-chan là ai. Cậ u ta lớ n hơn em mộ t chú t, có lẽ họ c lớ p 2, mặ c dù em
khô ng biết cậ u ta họ c ở trườ ng nà o. Đầ u tó c cậ u ta lú c nà o cũ ng bù xù và bao giờ cậ u ta
cũ ng dắ t chó . Mộ t hô m, khi Tô t-tô -chan đang đi về nhà qua con đườ ng đắ p cao, Ma-sô -u-
chan đứ ng trên đườ ng, hai châ n dạ ng ra, tay chô ng nạ nh rấ t ngô ng nghênh:
Triều Tiên! – nó quá t Tô t-tô -chan.
Giọ ng nó thậ t gay gắ t và hằ n họ c. Tô t-tô -chan sợ lắ m.
Em chưa bao giờ là m điều gì xấ u đố i vớ i nó , thậ m chí nó i chuyện vớ i nó , nên em thấ y sử ng
số t khi nó đứ ng trên đườ ng quá t thá o giậ n dữ như vậ y.
Khi về nhà , em kể cho mẹ biết tấ t cả nhữ ng chuyện đó . Em nó i:
- Ma-sô -u-chan gọ i con là Triều Tiên!
Mẹ lấ y tay bịt miệng và em thấ y mắ t mẹ đầ y nướ c mắ t. Tô t-tô -chan luố ng cuố ng, nghĩ rằ ng
đâ y hẳ n là mộ t việc rấ t xấ u. Mẹ khô ng lau nướ c mắ t và mũ i đỏ hẳ n lên. Bà nó i:
- Thậ t tộ i nghiệp. Chắ c ngườ i ta đã gọ i nó là “Triều Tiên” nhiều lầ n, đến nỗ i nó cho đó là mộ t
từ xấ u. Có lẽ nó khô ng hiểu vì cò n quá nhỏ . Nó nghĩ tiếng nà y cũ ng tự a như “ba-ka”, có
nghĩa là “đồ điên”, nên nó cũ ng muố n nó i mộ t câ u gì tụ c tằ n vớ i ngườ i khá c, bở i thế nó gọ i
con là Triều Tiên đấ y thô i. Sao ngườ i ta lạ i á c thế!
Lau khô nướ c mắ t, mẹ nó i vớ i Tô t-tô -chan rấ t chậ m rã i:
- Con là ngườ i Nhậ t, cò n Ma-sô -u-chan là ngườ i Triều Tiên. Nó cũ ng là mộ t đứ a trẻ, như con.
Cho nên, con ạ , con chớ nên coi ngườ i ta là khá c lạ , chớ nên nghĩ rằ ng “ngườ i kia là ngườ i
Nhậ t, cò n ngườ i nà y là ngườ i Triều Tiên”. Hã y tố t vớ i Ma-sô -u-chan. Thậ t là buồ n khi có
mộ t số ngườ i nghĩ rằ ng ngườ i khá c khô ng tố t chỉ vì họ là ngườ i Triều Tiên.
Tô t-tô -chan hơi khó hiểu nhữ ng điều đó , nhưng em biết rõ là Ma-sô -u-chan luô n bị ngườ i
khá c nó i xấ u vô cớ . Em nghĩ chính vì thế mà bà mẹ củ a Ma-sô -u-chan lú c nà o cũ ng tìm cậ u
ta mộ t cá ch lo lắ ng. Bở i thế sá ng hô m sau, khi em đi qua chổ đườ ng đắ p cao và nghe tiếng
bag mẹ gọ i the thé: “Ma-sô -u-chan!” em bă n khoă n khô ng biết cậ u ta ở đâ u, và quyết định
rằ ng mặ c dù khô ng phả i ngườ i Triều Tiên, nhưng nếu, Ma-sô -u-chan có gọ i em như thế, em
vẫ n sẽ trả lờ i: “Chú ng ta là trẻ con cả ! Chú ng ta như nhau!” và em sẽ cố gắ ng kết bạ n vớ i cậ u
ta.
Giọ ng củ a mẹ Ma-sô -u-chan, vừ a bự c dọ c vừ a lo â u, có mộ t nét rấ t đặ c biệt, ngâ n mã i trong
khô ng gian, cho đến khi bị á t đi vì tiếng tà u chạ y qua.
- “Ma-sô -u-chaan!”
Cá i giọ ng buồ n thả m đầ y nướ c mắ t ấ y, ai đã nghe mộ t lầ n khô ng thể nà o quên đượ c.
Bím đuô i sam
Và o lú c nà y, Tô t-tô -chan có hai mơ ướ c lớ n. Mộ t là mặ c quầ n tú m thể thao và hai là tết tó c
đuô i sam. Trô ng thấ y cá c nữ sinh lớ n hơn có bím tó c dà i, em quyết định cũ ng tết tó c như
thế. Trong khi cá c bạ n nhỏ khá c cù ng lớ p để tó c ngắ n cắ t ngang trướ c trá n, Tô t-tô -chan để
tó c dà i hơn, rẽ đầ u ngô i bên và buộ c ruy bă ng. Mẹ cũ ng thích để tó c như thế, và Tô t-tô -chan
muố n tó c dà i để tết đuô i sam.
Cuố i cù ng, mộ t hô m, em nhờ mẹ tết cho hai đuô i sam con, hai đầ u buộ c chặ t bằ ng dâ y cao
su và ruy bă ng, em cả m thấ y mình lớ n hẳ n lên. Khi soi gương, em nhậ n ra rằ ng khô ng giố ng
cá c bạ n gá i trên tà u, bím tó c củ a em nhỏ , ngắ n và trô ng thậ t giố ng như đuô i chuộ t, nhưng
em vẫ n chạ y đến bên con Rố c-ky, giơ hai bím tó c lên mộ t cá ch tự hà o. Rố c-ky nhá y nhá y
mắ t.
Em nó i:
- Tao ướ c sao có thể tết bím cho mà y.
Khi lên tà u, em cố giữ yên cá i đầ u để cá c bím tó c khỏ i bị tuộ t ra. Em nghĩ: “Giá có ai chú ý
đến chú ng và vả o “bím tó c tết đẹp quá ” thì hay biết mấ y!”. Nhưng khô ng ai để ý cả . Tuy
nhiên, khi em đến trườ ng mấ y bạ n cù ng lớ p Mi-y-ô -cham, Sac-kô -chan và Kâ y-kô Ao-ki đều
đò ng thanh kêu lên:
- Ú i chà chà ! Bím tó c đẹp quá !
Em thấ y rấ t phấ n khở i, để yên cho cá c bạ n xem tó c củ a mình.
Khô ng mộ t cậ u con trai nà o xem ra có vẻ quan tâ m đến cá i bím tó c củ a em. Nhưng sau bữ a
cơm trưa, mộ t cậ u ở lớ p em tên là Oe bỗ ng nó i rấ t to:
- Á i chà ! Tô t-tô -chan đã là m đầ u!
Tô t-tô -chan mừ ng rơn vì đã có mộ t cậ u con trai chú ý và nó i mộ t cá ch tự hà o:
- Bím tó c đấ y!
Ngay lú c ấ y, cậ u ta đi tớ i, nắ m lấ y bím tó c bằ ng hai tay và nó i:
- Tớ mệt quá . Tớ phả i vịn và o nó mộ t lú c, hừ vịn và o đâ y thú hơn vịn và o tay cầ m trên tà u.
Oe to lớ n gấ p đô i bé Tô t-tô -chan gà y gò . Thự c tế, cậ u ta lớ n nhấ t và béo nhấ t lớ p. Vì vậ y mỗ i
lầ n cậ u ta kéo cá i bím tó c, Tô t-tô -chan lạ i loạ ng choạ ng và cuố i cù ng ngã ngồ i xuố ng đấ t
nghe đá nh “phịch” mộ t cá i. Gọ i đô i bím tó c là cá i tay vịn cũ ng đã quá lắ m rồ i, đằ ng nà y lạ i
cò n kéo ngã xuố ng đấ t nữ a. Và khi Oe cầ m bím tó c kéo em dậ y, vừ a kéo “Hò dô ta nà o! Hò
dô ta nà o!”, như kéo co trong ngà y thể thao, Tô t-tô -chan ò a lên khó c.
Đố i vớ i em, bím đuô i sam là dấ u hiệu củ a mộ t em gá i đã lớ n. Em trô ng chờ mọ i ngườ i đố i xử
lịch sự vớ i em. Em vừ a khó c vừ a chạ y đến phò ng thầ y hiệu trưở ng. Khi ô ng nghe thấ y em gõ
củ a, thú t thít, ô ng mở cử a và như thườ ng lệ cú i xuố ng gầ n sá t mặ t em hỏ i:
- Có việc gì vậ y?
Sau khi nhìn lạ i xem bím tó c củ a em cò n tử tế khô ng, em nó i:
- Thưa thầ y, Oe kéo bím tó c củ a em và “Hò dô ta”.
Thà y hiệu trưở ng nhìn tó c em. Ngượ c hẳ n lạ i vớ i khuô n mặ t đầ m đìa nướ c mắ t củ a em, hai
bím tó c xinh xinh trô ng như đang nhả y mú a vui vẻ. Thà y hiệu trưở ng ngồ i xuố ng, bả o Tô t-
tô -chan cù ng ngồ i trướ c mặ t ô ng. Như thườ ng lệ, ô ng vui vẻ cườ , chẳ ng để ý đến chiếc ră ng
khuyết.
Ô ng nó i:
- Đừ ng khó c! Tó c em đẹp lắ m.
Em rụ t rè ngướ c bộ mặ t đầ m đìa nướ c mắ t hỏ i:
- Thầ y có thích em để tó c kiểu nà y khô ng ạ ?
Ô ng nó i:
- Thậ t tuyệt.
Tô t-tô -chan nín hẳ n, ngồ i xuố ng ghế nó i:
- Em sẽ khô ng khó c nữ a cho dù Oe có nó i “Hò dô ta”.
Thầ y hiều trưở ng cườ i đồ ng ý. Tô t-tô -chan cũ ng cườ i. Bộ mặ t tươi cườ i củ a em thậ t hợ p vớ i
đô i bím tó c. Cú i chà o thầ y hiệu trưở ng, em chạ y ra chơi vớ i cá c bạ n khá c.
Em hầ u như quên là mình đã khó c khi thấ y Oe đứ ng trướ c mặ t, gã i gã i đầ u. Cậ u ta nó i to,
giọ ng lạ nh lung:
- Lú c nã y, tớ kéo bím tó c củ a bạ n, tớ xin lỗ i. Thầ y hiệu trưở ng đã mắ ng tớ . Thầ y bả o phả i
đố i xử tố t và giú p đỡ cá c bạ n gá i.
Tô t-tô -chan có phầ n ngạ c nhiên. Chưa bao giờ em nghe thấ y ai đó nó i là phả i đố i xử tố t vớ i
cá c bạ n nứ . Bao giờ con trai cũ ng đượ c phụ c vụ cơm và quà trướ c, nếu con gá i có nó i, cá c bà
mẹ thườ ng bả o: “Con gá i là để cho ngườ i ta nhìn, chứ khô ng đượ c nó i”.
Vậ y mà thầ y hiệu trưở ng đã bả o Oe là phả i chă m só c, giú p đỡ cá c bạ n gá i. Thậ t là quá đố i
vớ i Tô t-tô -chan! Và em nghĩ thế thì tố t biết mấ y. Đượ c chă m só c, giú p đỡ thì cò n gì bằ ng.
Đố i vớ i Oe, đâ y là mộ t sự bấ t ngờ . Ai đờ i lạ i phả i nhẹ nhà ng, tử tế vớ i nữ bao giờ ! Dù sao
đâ y cù ng là lầ n đầ u tiên và là lầ n cuố i cù ng, ở Tô -mô -e, cậ u ta bị thầ y hiệu trưở ng quở trá ch.
Khô ng bao giờ cậ u ta quên ngà y hô m đó .
Xin cả m ơn
Sắ p đến ngà y nghỉ tết, khá c vớ i nghỉ hẻ, họ c sinh khô ng phả i tậ p trung ở trườ ng mà đượ c ở
nhà vớ i gia đình.
“Tớ sẽ về ă n tết, vớ i ô ng tớ ở Ky-u-su”, Mi-ga-ta nó i vớ i mọ i ngườ i, trong khi đó Tai-chan
thích là m cá c thí nghiệm khoa họ c nó i: “Tớ sẽ đi vớ i anh tớ tham quan mộ t phò ng thí
nghiệm vậ t lý”. Cậ u ta mong chờ dịp nà y lắ m. Cò n thì ai cũ ng nó i vớ i nhau: “Thô i, tạ m biệt”
rồ i kể cho nhau nghe kế hoạ ch củ a mình khi sắ p chia tay.
Tô t-tô -chan sẽ đi trượ t tuyết vớ i bố và mẹ. Bạ n củ a bố , ô ng Hi-đê-ô Sai-to, ngườ i kéo xen-lô ,
nhạ c trưở ng, có mộ t ngô i nhà nghỉ xinh đẹp ở vù ng nú i Si-ga. Trướ c đâ y mù a đô ng nà o gia
đình em cũ ng thườ ng lên đó nghỉ và Tô t-tô -chan đã bắ t đầ u tậ p trượ t tuyết từ khi cò n ở
trườ ng mẫ u giá o. Ngườ i ta mang mộ t xe trượ t tuyết do ngự a kéo từ trạ m đến khu vự c trượ t
tuyết - mộ t vù ng tuyết trắ ng xoá chạ y dà i tít tắ p khô ng có nhữ ng xe treo, hoặ c bấ t cứ cá i gì
khá c trừ đâ y đó mộ t và i gố c câ y. Mẹ cho biết đố i vớ i nhữ ng ngườ i khô ng có nhà nghỉ ở trên
nà y như cuả ô ng Sai-to thì chỉ có mộ t nhà trọ kiểu Nhậ t và mộ t khá ch sạ n kiểu phương Tâ y,
nhưng điều lý thú là ở chỗ có rấ t nhiều ngườ i nướ c ngoà i đến đó .
Đố i vớ i Tô t-tô -chan, nă m nay khá c hẳ n nă m trướ c. Bâ y giờ em đã là họ c sinh lớ p mộ t phổ
thô ng và em cũ ng đã biết mộ t chú t tiếng Anh. Bố đã dạ y em nó i: “Xin cá m ơn”.
Nhữ ng ngườ i nướ c ngoà i đi ngang qua Tô t-tô -chan, thấ y em đang đứ ng trên vá n trượ t,
thườ ng nó i mộ t câ u gì đó , có lẽ là : “Chá u bé nà y xinh qú a”, hoặ c đạ i để như thế, nhưng Tô t-
tô -chan khô ng hiểu. Cho đến nă m ấ y em vẫ n chưa trả lờ i đượ c, nhưng từ lú c đó trở đi, em
cố gắ ng cú i đầ u và nó i “Xin cả m ơn”.
Thấ y vậ y, nhữ ng ngườ i nướ c ngoà i lạ i cườ i vui hơn, lạ i nó i vớ i nhau điều gì đó . Thỉnh
thoả ng mộ t bà lạ i cú i xuố ng kề má và o mà Tô t-tô -chan, hay mộ t ô ng lạ i ô m em. Tô t-tô -chan
nghĩ chỉ cầ n nó i “Xin cá m ơn” mà cũ ng kết bạ n đượ c vớ i nhữ ng ngườ i tố t như thế thì thậ t
rấ t vui.
Hô m ấ y mộ t thanh niên đẹp trai đi lạ i chỗ Tô t-tô -chan ra hiệu như muố n nó i: “Em có muố n
đứ ng trướ c vá n trượ t củ a tô i khô ng?”. Bố bả o em là đượ c. Tô t-tô -chan trả lờ i: “Xin cá m ơn”
và ngườ i thanh niên bả o em ngồ i xuố ng bên cạ nh châ n mình trên vá n trượ t, đầ u gố i co lạ i,
rồ i ghép giữ hai vá n trượ t sá t vớ i nhau, anh ta cù ng Tô t-tô -chan trượ t theo sườ n dố c thoai
thoả i dà i nhấ t ở vù ng nú i Si-ga. Họ lao đi như bay, gió vù vù qua tai em. Tô t-tô -chan ô m chặ t
đầ u gố i, cẩ n thẩ n để khỏ i ngã về phía trướ c. Kể cũ ng hơi sợ , nhưng cũ ng thích. Khi họ dừ ng
lạ i, nhữ ng ngườ i đứ ng xem đều vỗ tay. Vừ a đứ ng lên, Tô t-tô -chan vừ a khẽ cú i đầ u chà o mọ i
ngườ i: “Xin cá m ơn”. Họ lạ i vỗ tay nhiều hơn.
Mã i về sau nà y, em mớ i biết đượ c tên củ a ngườ i thanh niên đó là Snâ y-đa, mộ t vậ n độ ng
viên trượ t tuyết nổ i tiếng thế giớ i thườ ng dù ng đô i gậ y trượ t tuyết bịt bạ c. Nhưng hô m đó ,
điều em thích về anh ấ y là sau khi họ đã trượ t hết dố c và mọ i ngườ i đã vỗ tay, anh ấ y cú i
xuố ng, nắ m lấ y tay em, nhìn em như thể em là mộ t ngườ i quan trọ ng rồ i nó i: “Cá m ơn em”.
Anh ấ y khô ng coi em như mộ t đứ a trẻ mà như mộ ngườ i phụ nữ . Khi anh cú i xuố ng, Tô t-tô -
chan cả m thấ y, từ đá y lò ng mình và mộ t cá ch thậ t bả n nă ng, anh ấ y là mộ t ngườ i tố t. Và
phía sau anh ta, cả nh vậ t phủ tuyết trắ ng xoá , hình như cứ trả i dà i vô tạ n.
Toa xe thư viện
Khi cá c họ c sinh trở lạ i trườ ng sau ngà y nghỉ đô ng, cá c em thấ y mộ t điều thậ t tuyệt diệu,
mớ i lạ , đã hò reo vui sướ ng. Đố i diện toa xe lớ p họ c là mộ t toa xe mớ i, bên cạ nh luố ng hoa
gầ n phò ng họ p. Trong thờ i gian cá c em nghỉ đô ng, nó đã trở thà nh mộ t thư viện! Ry-ô -chan,
ngườ i bả o vệ, mà ai cũ ng quý mến và việc gì cũ ng là m đượ c, rõ rà ng đã là m việc rấ t tích cự c.
Anh đã đặ t nhiều ngă n sá ch và o toa xe, ngă n nà o bâ y giờ cũ ng đầ y ắ p nhữ ng sá ch đủ cá c
loạ i, mà u sắ c rấ t đẹp. Có cả bà n ghế để ngồ i đọ c nữ a.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Đâ y là thư viện củ a cá c em. Cá c em có thể đọ c bấ t cứ quyển sá ch nà o. Cá c em đừ ng ngạ i là
có mộ t số sá ch dà nh riêng cho nhữ ng lớ p nà o đấ y. Cá c em có thể đến đâ y bấ t cứ lú c nà o. Cá c
em có thể mượ n sá ch về nhà . Nhưng khi đọ c xong, cá c em nhớ mang trả lạ i. Nếu nhà em nà o
có sá ch, và nghĩ rằ ng cá c em khá c cũ ng nên mượ n đọ c, cá c em có thể mand đến đâ y, thầ y rấ t
hoan nghênh. Dù thế nà o, thầ y cũ ng mong cá em đọ c cà ng nhiều cà ng tố t.
Thế là cá c họ c sinh đồ ng thanh reo lên:
- Vậ y thì buổ i họ c đầ u tiên hô m nay là buổ i họ c ở thư viện.
Thấ y cá c em đều rấ t ná o nứ c, thầ y hiệu trưở ng tươi cườ i nó i:
- Cá c em đều muố n thế chứ ? Đượ c thô i!
Mã i về sau nà y, em mớ i biết đượ c tên củ a ngườ i thanh niên đó là Snâ y-đa, mộ t vậ n độ ng
viên trượ t tuyết nổ i tiếng thế giớ i thườ ng dù ng đô i gậ y trượ t tuyết bịt bạ c. Nhưng hô m đó ,
điều em thích về anh ấ y là sau khi họ đã trượ t hết dố c và mọ i ngườ i đã vỗ tay, anh ấ y cú i
xuố ng, nắ m lấ y tay em, nhìn em như thể em là mộ t ngườ i quan trọ ng rồ i nó i: “Cá m ơn em”.
Anh ấ y khô ng coi em như mộ t đứ a trẻ mà như mộ ngườ i phụ nữ . Khi anh cú i xuố ng, Tô t-tô -
chan cả m thấ y, từ đá y lò ng mình và mộ t cá ch thậ t bả n nă ng, anh ấ y là mộ t ngườ i tố t. Và
phía sau anh ta, cả nh vậ t phủ tuyết trắ ng xoá , hình như cứ trả i dà i vô tạ n.
Toa xe thư viện
Khi cá c họ c sinh trở lạ i trườ ng sau ngà y nghỉ đô ng, cá c em thấ y mộ t điều thậ t tuyệt diệu,
mớ i lạ , đã hò reo vui sướ ng. Đố i diện toa xe lớ p họ c là mộ t toa xe mớ i, bên cạ nh luố ng hoa
gầ n phò ng họ p. Trong thờ i gian cá c em nghỉ đô ng, nó đã trở thà nh mộ t thư viện! Ry-ô -chan,
ngườ i bả o vệ, mà ai cũ ng quý mến và việc gì cũ ng là m đượ c, rõ rà ng đã là m việc rấ t tích cự c.
Anh đã đặ t nhiều ngă n sá ch và o toa xe, ngă n nà o bâ y giờ cũ ng đầ y ắ p nhữ ng sá ch đủ cá c
loạ i, mà u sắ c rấ t đẹp. Có cả bà n ghế để ngồ i đọ c nữ a.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Đâ y là thư viện củ a cá c em. Cá c em có thể đọ c bấ t cứ quyển sá ch nà o. Cá c em đừ ng ngạ i là
có mộ t số sá ch dà nh riêng cho nhữ ng lớ p nà o đấ y. Cá c em có thể đến đâ y bấ t cứ lú c nà o. Cá c
em có thể mượ n sá ch về nhà . Nhưng khi đọ c xong, cá c em nhớ mang trả lạ i. Nếu nhà em nà o
có sá ch, và nghĩ rằ ng cá c em khá c cũ ng nên mượ n đọ c, cá c em có thể mand đến đâ y, thầ y rấ t
hoan nghênh. Dù thế nà o, thầ y cũ ng mong cá em đọ c cà ng nhiều cà ng tố t.
Thế là cá c họ c sinh đồ ng thanh reo lên:
- Vậ y thì buổ i họ c đầ u tiên hô m nay là buổ i họ c ở thư viện.
Thấ y cá c em đều rấ t ná o nứ c, thầ y hiệu trưở ng tươi cườ i nó i:
- Cá c em đều muố n thế chứ ? Đượ c thô i!
Nghe câ u ấ y, toà n bộ họ c sinh Tô -mô -e cả thả y nă m mươi em xếp hang đi và o toa xe thư
viện. Cá c em há o hứ c chọ n sá ch và tìm chỗ ngồ i, nhưng chỉ đủ chỗ cho mộ t nử a, cá c em khá c
đà nh phả i đứ ng, hệt như mộ t toa tà u đô ng, vớ i nhiều ngườ i đứ ng đọ c sá ch. Thậ t là mộ t
cả nh tượ ng rấ t vui. Cá c họ c sinh đều mừ ng rỡ . Tô t-tô -chan đọ c chưa thậ t tố t nên em chọ n
mộ t quyển sá ch có bứ c tranh rấ t đẹp. Khi mọ i ngườ i ai nấ y đều có sá ch cầ m tay rồ i và bắ t
đầ u giở sá ch, to axe bỗ ng nhiên yên ắ ng hẳ n. Nhưng chỉ mộ t lú c thô i, nhữ ng â m thanh lẫ n
lộ n đã phá tan sự yên lặ ng. Mộ t và i em đọ c to, mộ t và i em hỏ i nhau nghĩa cá c chữ khô ng
biết, cá c em khá c lạ i muố n đổ i sá ch. Tiếng cườ i nó i trà n ngậ p cả toa tà u. Mộ t em vừ a bắ t
đầ u xem mộ t cuố n sá ch nhan đề: “nhữ ng bứ c tranh biết há t”, vừ a vẽ mộ t cá i mặ t, vừ a đọ c to
câ u thơ có nhiều vầ n điệu đệm theo bằ ng mộ t giọ ng ê a:
Vò ng trò n và dấ u chấ m. Vò ng trò n và dấ u chấ m.
Mấ y vạ ch chéo thà nh cá i mũ i; lạ i mộ t vò ng trò n và dấ u chấ m nữ a.
Ba sợ i tó c, ba sợ i tó c, ba sợ i tó c – ú i chà !
Nhanh như cắ t, thà nh mộ t bà nộ i trợ béo.
Đến chữ “ú i chà ”, phả i vẽ mộ t vò ng trò n thà nh khuô n mặ t và vẽ ba nử a vò ng trò n khi há t
“nhanh như cắ t”. Nếu vẽ đú ng nét, kết quả sẽ là khuô n mặ t củ a mộ t ngườ i phụ nữ béo trò n,
để tó c kiểu Nhậ t cổ .
Ở trườ ng Tô -mô -e cá c họ c sinh đượ c phép họ c cá c mô n họ c tuỳ theo trậ t tự mà cá c em
thích. Nếu cá c em bị ả nh hưở ng do cá c việc là m củ a ngườ i khá c thì thậ t phiền. Cá c em đượ c
rèn luyện thó i quen tậ p trung và o cô ng việc mình là m, mặ c nhữ ng việc xung quanh. Cho nên
khô ng ai để ý đến cá c em đang hét to khi vẽ bà nộ i trợ . Mộ t hay hai em cù ng tham gia;
nhưng tấ t cả cá c em khá c đều tậ p trung và o sá ch củ a mình.
Quyển củ a Tô t-tô -chan hình như là chuyện dâ n gian. Chuyện kể về mộ t cô gá i, con nhà già u
khô ng sao lấ y đượ c chồ ng vì lú c nà o cô cũ ng đá nh trung tiện. Cuố i cù ng bố mẹ cô cũ ng kiếm
cho cô đượ c mộ t tấ m chồ ng, nhưng trong đêm tâ n hô n, cô hồ i hộ p qú a đến nỗ i đã đá nh
trung tiện mộ t cá i to hơn bao giờ hết, và hơi đó đã thổ i bậ t chú rể ra khỏ i giườ ng, quay bả y
vò ng rưỡ i trong phò ng và rơi xuố ng bấ t tỉnh nhâ n sự . Về sau, cuố n sá ch ấ y luô n luô n đượ c
nhiều em tìm đọ c. Tấ t cả cá c em họ c sinh củ a trườ ng ngồ i chậ t ních trong toa xe, hă m hở
đọ c sá ch dướ i á nh nắ ng ban mai chiếu qua cử a sổ . Hình ả nh ấ y chắ c phả i khiến thà y hiệu
trưở ng hà i lò ng.
Cả ngà y hô m ấ y, cá c em ở trong toa xe thư viện.
Sau đó , khi cá c em khô ng thể ra ngoà i đượ c vì trờ i mưa, và nhiều lầ n khá c nữ a, thư viện đã
trở thà nh mộ t nơi tụ hộ i rấ t thích củ a cá c em.
Mộ t hô m thà y hiệu trưở ng nó i:
- Tô i nghĩ là ta nên thuê xâ y mộ t buồ ng tắ m ở gầ n thư viện.
Là vì cá c họ c sinh mả i mê đọ c sá ch quá nên cứ cố nhịn cho đến phú t cuố i cù ng mớ i chịu
chạ y ra nhà vệ sinh ở xa phò ng họ p, mặ t mà y nhă n nhó trô ng đến khổ .
Cá i đuô i
Mộ t buổ i chiều, sau khi tan họ c, Tô t-tô -chan đang chuẩ n bị về nhà thì Oe bỗ ng chạ y đến chỗ
em thì thầ m:
- Thầ y hiệu trưở ng đang bự c vớ i ai ấ y.
Tô t-tô -chan hỏ i:
- Ở đâ u?

9. Chương 09

Chưa bao giờ em thấ y thầ y hiệu trưở ng bự c mình nên rấ t ngạ c nhiên. Rõ rà ng Oe cũ ng ngạ c
nhiên, cứ xem cá i kiểu cậ u ta chạ y vộ i như thế thì đủ hiểu.
- Ở trong bếp ấ y. – Oe nó i, đô i mắ t hiền là nh củ a cậ u ta mở to và cá nh mũ i phậ p phồ ng.
- Nà o! – Tô t-tô -chan nắ m tay Oe và cả hai cù ng chạ y tớ nhà thầ y hiệu trưở ng.
Nhà thầ y giá p ngay phò ng họ p và bếp nằ m sá t cổ ng sau củ a khu vự c nhà trườ ng. Cá i hô m
Tô t-tô -chan ngã xuố ng hố tiêu, em đã đượ c đưa qua bếp đến buồ ng tắ m để rử a rá y cho
sạ ch. Chính từ trong bếp củ a nhà thầ y hiệu trưở ng mà “thứ c ă n từ biển” và “thứ c ă n từ đấ t
đượ c nấ u nướ ng để chia cho cá c em lú c ă n trưa.
Trong khi đi ró n rén về phía bếp, hai em nghe thấ y giọ ng nó i giậ n dữ củ a thầ y hiệu trưở ng
qua cá nh cử a đó ng:
- Sao cô lạ i nó i vớ i Ta-ka-ha-si mộ t cá ch thiếu suy nghĩ rằ ng em ấ y có đuô i nhỉ?
Ra là cô giá o chủ nhiệm đang bị khiển trá ch. Cá c em nghe thấ y cô trả lờ i:
- Tô i cũ ng chỉ nó i vui thô i. Tình cờ lú c ấ y tô i chú ý đến nó và thấ y nó ngồ ngộ .
- Nhưng cô khô ng thấ y hết tai hạ i củ a điều cô nó i sao? Tô i phả i là m nhữ ng gì để cô hiểu
rằ ng tô i đã chấ m dứ t Ta-ka-ha-si như thế nà o?
Tô t-tô chan nhớ câ u chuyện xả y ra ở lớ p sá ng hô m đó . Cô giá o chủ nhiệm đang kể cho lớ p
nghe về con ngườ i ta lú c đầ u cũ ng có đuô i. Cả lớ p ai cũ ng buồ n cườ i. Ngườ i lớ n chắ c phả i
coi buổ i nó i chuyện củ a cô là bà i họ c về thuyết tiến hoá . Cá c em rấ t thích thú . Và khi cô giá o
nó i là ai cũ ng cò n mộ t bộ phậ n vết tích đó gọ i là xương cụ t, thì cả lớ p đều thắ c mắ c là bộ
phậ n vết tích ấ y củ a mình ở đâ u, và rồ i cả lớ p phá lên cườ i. Cuố i cù ng cô giá o nó i vui:
- Có thể ai đó ở đâ y hã y cò n có đuô i. Em chă ng, Ta-ka-ha-si?
Ta-ka-ha-si vộ i đứ ng ngay lên, lắ c đầ u quầ y quậ y, và nó i mộ t cá ch rấ t nghiêm tú c:
- Thưa cô m em khô ng có ạ .
Tô t-tô -chan nhậ n ra đó chính là vấ n đề thầ y hiệu trưở ng đang nó i. Giọ ng củ a thà y trở nên
buồ n hơn và giậ n:
- Cô có nghĩ rằ ng Ta-ka-ha-si có thể cả m thấ y như thế nà o nếu bị ai hỏ i là có đuô i hay
khô ng?
Hai em khô ng nghe thấ y câ u trả lờ i củ a cô giá o. Tô t-tô -chan khô ng hiểu tạ i sao thầ y hiệu
trưở ng lạ i bự c mình về chuyện cá i đuô i. Em lạ i thấ y thích đượ c thầ y hiệu trưở ng hỏ i xem
mình có đuô i hay khô ng.
Đương nhiên, em khô ng ngạ i gì về mộ t câ u hỏ i như vậ y vì ngườ i em khô ng sao cả . Nhưng
Ta-ka-ha-si đã thô i khô ng lớ n nữ a và cậ u ta biết điều đó . Do vậ y thầ y hiệu trưở ng đã nghĩ ra
cá c tiết mụ c thi trong ngà y hộ i thể thao mà Ta-ka-ha-si sẽ thao diễn giỏ i. Thầ y cho họ c sinh
bơi trong hồ khô ng mặ c quầ n á o tắ m để cá c họ c sinh như Ta-ka-ha-si và Y-a-su-a-ki-chan
khắ c phụ c đượ c tính tự ti và mặ c cả m rằ ng mình kém hơn cá c bạ n khá c. Thầ y hiệu trưở ng
thậ t khô ng thể nà o hiểu nổ i có ai lạ i vô ý đến mứ c hỏ i Ta-ka-ha-si xem nó có đuô i hay
khô ng, chỉ vì trô ng nó ngồ ngộ .
Tình cờ thầ y hiệu trưở ng đã đến thă m lớ p họ c và đã đứ ng ở cuố i lớ p khi cô giá o nó i câ u ấ y.
Tô t-tô -chan có thể nghe thấ y cô giá o chủ nhiệm đang khó c:
- Tô i thậ t sai quá ! Tô i là m thế nà o để xin lỗ i Ta-ka-ha-si bâ y giờ ?
Thầ y hiệu trưở ng khô ng nó i gì. Tô t-tô -chan khô ng trô ng thấ y ô ng qua cử a kính, nhưng em
rấ t muố n đứ ng bên thầ y. Em cũ ng khô ng hiểu vì sao, nhưng dù thế nà o em cũ ng cả m thấ y
hơn bao giờ hết rằ ng thầ y là ngườ i bạ n củ a cá c em. Oe chắ c cũ ng cả m thấ y như thế.
Tô t-tô -chan khô ng bao giờ quên chuyện thầ y hiệu trưở ng đã quở trá ch cô giá o chủ nhiệm
trong nhà bếp, chứ khô ng phả i trong phò ng hộ i đồ ng, nơi có cá c thầ y, cá c cô giá o khá c. Điều
đó chứ ng tỏ ô ng là mộ t nhà giá o dụ c theo đú ng nghĩa nhấ t củ a từ ấ y, mặ c dù lú c ấ y Tô t-tô -
chan khô ng nhậ n ra giọ ng nó i củ a ô ng, nhưng từ ng lờ i củ a ô ng đã đọ ng mã i trong tâ m trí
em.
Nă m thứ hai củ a em ở Tô -mô -e
Nhữ ng chiếc lá xanh non đã mọ c trên cá c câ y ở sâ n trườ ng và trong cá c luố ng hoa, cá c loà i
hoa đang tranh nhau đua nở . Hoa nghệ tâ y, hoa thuỷ tiên và ng, hoa pă ng-xê nghiêng
nghiêng như muố n nó i : "Chà o cá c bạ n họ c sinh" và cá c hoa tuy-líp nghển cao như muố n
vươn lên, vươn lên mã i. Nhữ ng nụ hoa anh đà o rung rinh trong gió nhẹ như chờ đợ i sẵ n, hễ
có lệnh là nở rộ để khoe sắ c, khoe hương.
Trong cá i bồ n rử a châ n nhỏ hình vuô ng là m bằ ng bê tô ng ở bên cạ nh hồ bơi, nhữ ng chú cá
mắ t lồ i đen, theo sau là tấ t cả đá m cá và ng cứ lắ c lắ c mình và bắ t đầ u bơi tung tă ng.
Vì cả nh vậ t đều ó ng ả , xanh tươi, số ng độ ng nên ai cũ ng biết là chẳ ng cầ n phả i nó i: "Mù a
xuâ n đến rồ i"
Thấ m thoắ t đã đú ng mộ t nă m kể từ cá i buổ i sá ng đầ u tiên Tô t-tô -chan đến trườ ng Tô -mô -e
Ga-lu-en vớ i mẹ. Em ngạ c nhiên khi thấ y mộ t cá i cổ ng mọ c lên và rấ t phấ n khở i thấ y nhữ ng
lớ p họ c trong mộ t đoà n tà u, đến nỗ i em nhả y lên, và tin chắ c chắ n rằ ng Sô -sa-ku Kô -ba-y-a-
si, thầ y hiệu trưở ng là bạ n củ a em. Bâ y giờ Tô t-tô -chan và cá c bạ n em đều vui mừ ng trong
chỗ đứ ng mớ i củ a mình là họ c sinh lớ p hai, trong khi cá c họ c sinh lớ p mộ t mớ i bướ c và o
nhìn quanh, bỡ ngỡ hệt như Tô t-tô -chan và cá c bạ n củ a em ngà y nà o.
Đó là mộ t nă m đầ y sự kiện đố i vớ i Tô t-tô -chan và em đã chă m chă m trô ng ngó ng từ ng buổ i
sá ng mộ t. Em vẫ n thích cá c nhạ c sĩ há t rong, nhưng em đã họ c đượ c nhiều, rấ t nhiều điều
thêm nữ a xung quanh mình. Cô gá i bé nhỏ bị đuổ i vì đã gâ y nhiều phiền nhiễu ở trong lớ p,
nay đã lớ n lên thà nh mộ t đứ a trẻ xứ ng đá ng vớ i trườ ng Tô -mô -e.
Mộ t và i bậ c cha mẹ từ ng đã có nhữ ng mố i nghi ngạ i về cá ch giá o dụ c ở Tô -mô -e. Thậ m chí
đến cả bố mẹ Tô t-tô -chan cũ ng có lú c bă n khoă n khô ng hiểu chủ trương củ a trườ ng có đú ng
hướ ng hay khô ng. Trong số cá c bậ c cha mẹ nghi ngạ i phương phá p giá o dụ c củ a ô ng Kô -ba-
y-a-si và đá nh giá nó mộ t cá ch hờ i hợ t bề ngoà i, chỉ că n cứ và o nhữ ng điều họ trô ng thấ y, có
mộ t và i ngườ i đâ m ra lo sợ để con họ c trườ ng nà y, lo sợ đến mứ c phả i tìm cá ch chuyển con
đi nơi khá c. Nhưng bả n thâ n cá c em lạ i khô ng muố n rờ i trườ ng Tô -mô -e và khó c. Cũ ng may,
lớ p củ a Tô t-tô -chan khô ng có ai chuyển đi đâ u cả . Nhưng ở lớ p trên có mộ t cậ u nướ c mắ t
cứ rơi lã chã , hai tay cậ u ta cứ đậ p mã i và o lưng thầ y hiệu trưở ng cho hả cơn ấ m ứ c và cá i
vẩ y chõ đầ u gố i bị xướ c, cứ rung lên. Mắ t thầ y hiệu trưở ng cũ ng đỏ hoe. Cuố i cù ng, cậ u họ c
sinh đã bị bố mẹ dẫ n đi. Trong khi đó , cậ u ta vẫ n quay lạ i thầ y hiệu trưở ng và vẫ y chà o mã i.
Nhưng nhữ ng chuyện đá ng buồ n như thế cũ ng khô ng nhiều. Tô t-tô -chan bâ y giờ đã là họ c
sinh lớ p hai, và hà ng ngà y cò n có bao nhiêu điều bấ t ngờ xả y ra, vui có , buồ n có . Đến lú c
nà y, cặ p sá ch củ a Tô t-tô -chan đã rấ t quen vớ i cá i lưng củ a em.
Hồ thiên nga
Tô t-tô -chan đượ c dẫ n tớ i Hộ i trườ ng Hi-bi-ga để xem vở ba-lê Hồ thiên nga . Bố độ c tấ u vi-
ô -lô ng cù ng vớ i mộ t dà n nhạ c có trình độ diễn xuấ t rấ t tố t. Đâ y là lầ n đầ u tiên, em đượ c
xem mộ t vở ba-lê. Nữ chú a thiên nga độ i mũ miện ó ng á nh rấ t xinh và nhả y mú a rấ t nhẹ
nhà ng như mộ t con thiên nga thậ t. Hay ít nhấ t đố i vớ i Tô t-tô -chan là như thế. Hoà ng tử yêu
nữ chú a thiên nga và khô ng chú ý nhữ ng ngườ i khá c. Cuố i cù ng, cả hai nhả y mú a thậ t uyển
chuyển. Cả â m nhạ c cũ ng để lạ i mộ t ấ n tượ ng sâ u sắ c cho Tô t-tô .-chan, khi về nhà rồ i, em
vẫ n nghĩ miên man về vở mú a. Hô m sau, khi em thứ c dậ y, chưa chả i đầ u, em đi thẳ ng xuố ng
bếp vớ i mẹ và nó i:
- Mẹ ợ i, con chẳ ng muố n là m tình bá o hay ca sĩ há t rong, hay ngườ i bá n vé nữ a đâ u. Con sẽ
là vũ nữ ballê và mú a Hồ thiên nga mẹ ạ !
Đâ y là lầ n đầ u tiên em đượ c xem balê, nhưng em đã nghe thầ y hiệu trưở ng nó i nhiều về I-
sa-đô -ra Đun-can, mộ t phụ nữ Mỹ mú a rấ t đẹp. Cũ ng như ô ng Kô -ba-y-a-si, I-sa-đô -ra Đun-
can chịu nhiều ả nh hưở ng củ a Đan-crô -đơ. Thầ y hiểu trưở ng mà em rấ t kính phụ c đã quí I-
sa-đo-ra Đun-ca đến thế, cho nên mặ c dù chưa xem bà mú a bao giờ , em vẫ n cả m thấ y như
đã quen biết bà . Và như thế, đố i vớ i Tô t-tô -chan, mú a cũ ng khô ng phả i là mộ t điều gì khá c
thườ ng.
Tình cờ mộ t ngườ i bạ n củ a ô ng Kô -ba-y-a-si đến dạ y mô n thể dụ c nghệ thuậ t ở trườ ng Tô -
mô -e lạ i có mộ t phò ng mú a ở gầ n đấ y. Mẹ đã bố trí để Tô t-tô -chan họ c mú a ở phò ng củ a
ô ng sau giờ họ c. Mẹ khô ng bao giờ bả o Tô t-tô -chan phả i là m cá i nà y, phả i là m cá i kia, nhưng
khi em muố n là m mộ t điều gì đó , bà thườ ng đồ ng ý , khô ng hỏ i han nhiều, bà thườ ng tiến
hà nh sắ p xếp mọ i việc.
Tô t-tô -chan bắ t đầ u họ c mú a và mong sao cho chó ng đến ngà y có thể mú a đượ c Hồ thiên
nga. Nhưng thầ y giá o lạ i có phương phá p riêng củ a ô ng. Ngoà i mô n thể dụ c nghệ thuậ t mà
cá c em họ c ở Tô -mô -e, ô ng thườ ng luyện cá c em đi nhẹ nhà ng thong thả theo nhạ c dương
cầ m hay kèn há t, vừ a đi vừ a tự nhắ tc mộ t đô i câ u như : '' Hã y chiếu sá ng lên đỉnh nú i !''
trích từ câ u kinh '' Hã y là m cho tâ m hồ n tô i đượ c trong sạ ch . Ô i ! Hã y chiếu sá ng lên đỉnh
nú i ! '' mà nhữ ng ngườ i hà nh hương hay tụ ng niệm khi họ leo lên nú i Phú Sĩ. Bỗ ng nhiên
thầ y giá o hô to :
- Đứ ng và o tư thế !
Và cá c họ c sinh phả i đứ ng và o tư thế tự nghĩ ra. Thầ y cũ ng ở tư thế riêng vớ i tiếng hô gợ i
cả m '' A ! '' và đứ ng ở thế '' nhìn lên trờ i '' hay đô i khi ở tư thế '' ngườ i đau khổ '', phủ phụ c
xuố ng, hai tay ô m đầ u.
Tuy nhiên, hình ả nh mà Tô t-tô -chan ấ p ủ trong lò ng lạ i là hình ả nh con thiên nga độ i mũ
miện ó ng á nh, mặ c bộ á o trắ ng gấ u xếp nếp . Đó khô ng phả i là '' Hã y chiếu sá ng lên đỉnh
nú i !'' hay '' A !''
Mộ t hô m, Tô t-tô -chan lấ y hết can đả m đi đến chỗ thầ y giá o.
Mặ c dù là đà n ô ng, tó c ô ng quă n và để tó c cắ t ngắ n ngang trá n. Tô t-tô -chan duỗ i hai tay ra,
vẫ y vẫ y như đô i cá nh thiên nga rồ i hỏ i :
- Thưa thầ y, chú ng em sẽ khô ng bao giờ mú a như thế nà y sao ?
Thầ y giá o là mộ t ngườ ii rấ t đẹp, mắ t trò n, to , mũ i cao.
Thầ y nó i :
- Ở đâ y , chú ng ta khô ng mú a kiểu ấ y.
Sau đó , Tô t-tô -chan khô ng đến phò ng mú a củ a thầ y nữ a.
Thự c ra, em thích nhả y mú a châ n khô ng, khô ng dù ng giầ y mú a ba-lê và theo cá c tư thế em
tự nghĩ ra. Nhưng, xét cho cù ng, sao mà em lạ i thích độ i cá i mũ miện xinh xinh, ó ng á nh đến
thế !
Thầ y giá o nó i :
- Hồ thiên nga thì hay thậ t, nhưng thầ y muố n cá c em thích mú a theo điệu mà cá c em nghĩ ra.
Mã i nhiều nă m sau, Tô t-tô -chan mớ i biết tên ô ng là Ba-kư I-si-i, và khô ng nhữ ng ô ng là
ngườ i đưa nền vũ ba-lê tự do và o Nhậ t Bả n mà cò n đặ t tên cho nó là Gi-y-u-gao-ka ( Đồ i tự
do ) . Thêm và o đó - nă m ấ y ô ng nă m mươi tuổ i - ô ng muố n dạ y Tô t-tô -chan biết hưở ng
niềm vui đượ c mú a tự do.
Thầ y giá o nô ng nghiệp
- Đâ y là thầ y giá o củ a cá c em hô m nay. Thầ y sẽ chỉ bả o cho cá c em tấ t cả mọ i điều.
Vớ i nhữ ng lờ i đó , thầ y hiệu trưở ng giớ i thiệu mộ t thầ y giá o mớ i, Tô t-tô -chan nhìn kĩ thầ y
giá o mớ i. Đầ u tiên em thấ y thầ y ă n mặ c khô ng giố ng mộ t thầ y giá o chú t nà o. Ô ng mặ c ở
ngoà i mộ t cá i á o lao độ ng bằ ng vả i bô ng ngắ n có kẻ sọ c, bên trong là cá i á o ló t và đá ng lẽ
phả i thắ t ca-vá t, ô ng lạ i quấ n mộ t cá i khă n mặ t quanh cổ . Quầ n củ a thầ y bằ ng vả i bô ng
nhuộ m chà m, ố ng chậ t, chằ ng chịt nhữ ng mụ n vá . Ô ng đi dép đế cao su dà y có hai lỗ xỏ
ngó n châ n như củ a ngườ i lao độ ng, đầ u độ i mũ cũ .
Tấ t cả cá c họ c sinh đều tậ p trung ở hồ cạ nh đền Ku-hon-bú t-su. Khi nhìn thấ y thầ y giá o,
Tố t-tô -chan nghĩ như đã gặ p ô ng trướ c rồ i. Em tự hỏ i "Ở đâ u nhỉ ?". Khuô n mặ t hiền hậ u
củ a ô ng rá m nắ ng và có nhiều nếp nhă n. Thậ m chí cả cá i điếu nho nhỏ treo lủ ng lẳ ng ở cá i
dả i buộ c xung quanh hô ng như cá i dâ y lưng, trô ng cũ ng quen quen. Bỗ ng nhiên em nhớ ra.
Em hỏ i, sung sướ ng:
- Có phả i thầ y là bá c nô ng dâ n là m ruộ ng gầ n suố i khô ng ạ ?
- Đú ng rồ i, - "Thầ y" vừ a trả lờ i, vừ a cườ i, mồ m đầ y ră ng, mặ t nhă n nheo cả lạ i, - khi nà o đi
chơi đền Ku-hon-bú t-su cá c chá u đều đi qua chỗ bá c. Đấ y là ruộ ng củ a bá c, cá i thử a ruộ ng
đầ y hoa mù tạ t ấ y mà !
-Hay quá ! Hô m nay bá c lạ i là thầ y giá o củ a chú ng chá u, tấ t cả họ c sinh reo lên, phấ n khở i.
- Khô ng, khô ng! Bá c vừ a nó i, vừ a xua tay trướ c mặ t. - Bá c đâ u phả i là thầ y giá o ! Bá c chỉ là
nô ng dâ n. Thầ y hiệu trưở ng củ a cá c chá u bả o bá c đến đâ y, có thế thô i.
Từ nã y đến giờ vẫ n đứ ng bên cạ nh bá c, thầ y hiệu trưở ng lú c nà y mớ i nó i:
- Đú ng, đú ng rồ i. Bá c là thầ y giá o nô ng nghiệp củ a cá c em. Bá c đã đồ ng ý dạ y cá c em cá ch
là m ruộ ng. Cũ ng giố ng như mờ i ô ng thợ là m bá nh mì dạ y cá c em cá ch là m bá nh mì ấ y mà ! -
Và rồ i quay sang bá c nô ng dâ n, thầ y nó i: - Bâ y giờ đề nghị bá c dạ y cho cá c chá u... Ta bắ t đầ u
thô i.
Ở mộ t trườ ng tiểu họ c bình thườ ng, ai dạ y họ c cũ ng phả i có mộ t số tiêu chuẩ n và trình độ
giả ng dạ y. Nhưng ô ng Kô -ba-y-a-si khô ng quan tâ m đến nhữ ng điều như thế. Ô ng nghĩ điều
quan trọ ng là cá c em đượ c quan sá t nhữ ng việc là m cụ thể.
Thầ y giá o nô ng nghiệp nó i:
- Nà o chú ng ta bắ t đầ u.
Chỗ cá c em tậ p trung ở gầ n hồ Ku-hon-bú t-su, là mộ t nơi đặ c biệt yên tĩnh - mộ t nơi rấ t thú
vị, có nhữ ng câ y bó ng má t bao quanh. Thầ y hiệu trưở ng đã cho chuyển mộ t phầ n toa xe đến
đâ y để chứ a đự ng cá c dụ ng cụ nô ng nghiệp củ a cá c em như xẻng, cuố c... Nử a toa xe trô ng
thậ t hiền là nh, sắ p xếp rấ t khéo và nằ m ngay giữ a khoả ng đấ t cá c em sẽ tă ng gia.
Thầ y giá o nô ng nghiệp bả o cá c em lấ y xẻng cuố c ra và bắ t đầ u là m cỏ . Thầ y nó i vớ i cá c em
về cỏ dạ i, chú ng mọ c khoẻ như thế nà o, mộ t và i giố ng lạ i cò n mọ c nhanh hơn câ y trồ ng, che
hết cả á nh nắ ng; cỏ dạ i là chỗ ẩ n ná u rấ t tố t cho cá c loà i sâ u có hạ i, cỏ dạ i hú t hết mà u mỡ
củ a đấ t. Thầ y giá o dạ y cá c em từ ng vấ n đề mộ t, hết vấ n đề nà y đến vấ n đề khá c. Và trong
khi nó i, tay thầ y thoă n thoắ t nhổ lên từ ng nắ m cỏ dạ i. Cá c em cũ ng là m theo như thế. Rồ i
thầ y dạ y cá c em đá nh luố ng, vã i phâ n và tấ t cả mọ i việc cầ n là m để cho đồ ng ruộ ng đượ c
tố t. Miệng nó i, tay là m, thầ y giả ng giả i thậ t cặ n kẽ.
Mộ t con rắ n con ngó c đầ u lên, suýt nữ a đớ p và o tay Ta-chan, mộ t họ c sinh lớ n, nhưng thầ y
giá o nô ng nghiệp đã cho cậ u ta yên tâ m:
- Rắ n ở đâ y khô ng độ c, nếu ta khô ng là m gì chú ng thì chú ng cũ ng khô ng cắ n ta.
Ngoà i việc dạ y bả o cá c em cô ng việc trồ ng cấ y, thầ y giá o nô ng nghiệp cò n kể cho cá c em
nhiều điều lý thú về sâ u bọ , chim, bướ m, về thờ i tiết và tấ t cả mọ i thứ . Đô i bà n tay đầ y chai,
khoẻ mạ nh củ a ô ng hình như khẳ ng định rằ ng mọ i điều ô ng kể cho cá c em là do ô ng tự họ c
hỏ i qua kinh nghiệm.
Cá c họ c sinh đổ mồ hô i lã chã khi trồ ng trọ t xong thử a ruộ ng vớ i sự giú p đỡ củ a thầ y giá o.
Trừ mộ t và i luố ng chưa thậ t đều, thậ t phẳ ng phiu, thử a ruộ ng trô ng thậ t đẹp dù nhìn từ
phía nà o.
Từ hô m đó trở đi, cá c em đều rấ t quý bá c nô ng dâ n, bấ t cứ khi nà o trô ng thấ y bá c, dù ở xa,
cá c em cũ ng reo lên: "Thầ y giá o nô ng nghiệp củ a chú ng ta." Và lầ n nà o cò n thừ a mộ t ít phâ n
bó n bá c cũ ng mang sang bó n cho cả ruộ ng củ a cá c em, nhờ vậ y câ y trồ ng mọ c rấ t tố t. Hà ng
ngà y cá c em chia nhau đi thă m đồ ng và bá o cá o tình hình để thầ y hiệu trưở ng cù ng cả lớ p
đượ c biết. Dầ n dầ n cá c em hiểu đượ c nhữ ng điều kì lạ và niềm vui sướ ng đượ c trô ng thấ y
nhữ ng hạ t giố ng tự tay cá c em trồ ng đã mọ c mầ m. Mỗ i khi hai hay ba em gặ p gỡ nhau, là y
như rằ ng lạ i nó i chuyện về thử a ruộ ng.
Ở trên thế giớ i, nhữ ng sự việc ghê gớ m đã bắ t đầ u xả y ra. Nhưng, trong khi cá c em nó i
chuyện vớ i nhau về mả nh ruộ ng xinh xinh củ a mình, cá c em vẫ n đượ c ô m ấ p trong vò ng tay
củ a hoà bình !
Bếp dã chiến
Mộ t hô m, sau khi tan họ c, Tô t-tô -chan ra khỏ i cổ ng trườ ng rồ i khô ng nó i vớ i ai, thậ m chí
khô ng chà o tạ m biệt ai, em đi vộ i tớ i nhà ga Gi-yu-gao-ka, vừ a đi vừ a lẩ m bẩ m:
- Hẻm nú i sấ m, bếp dã chiến... Hẻm nú i sấ m, bếp dã chiến...
Đó là mộ t nhó m từ khó đố i vớ i mộ t em gá i nhỏ , nhưng cũ ng khô ng khó bằ ng tên củ a ngườ i
đà n ô ng trong vở Ra-ku-gô hà i hướ c, tên dà i đến nỗ i ô ng ta chết đuố i ở giếng trướ c khi
nhữ ng ngườ i đến cứ u biết đượ c ô ng ta là ai. Tố t-tô -chan phả i tậ p trung rấ t că ng để nhớ
nhó m từ đó . Và nếu ai đứ ng gầ n bỗ ng nhiên nó i cá i tên dà i nổ i tiếng bắ t đầ u bằ ng "Giu-ge-
mu Giu-ge-mu", chắ c hẳ n lậ p tứ c em quên nhó m từ đó ngay. Thậ m chí nếu em nó i: "Nà o ta
bắ t đầ u !" khi em nhả y qua mộ t vũ ng nướ c, chỉ thế cũ ng đủ để em lẫ n lộ n lung tung, do đó
em đà nh phả i nhẩ m đi nhẩ m lạ i. Cũ ng may, khô ng ai nó i chuyện vớ i em trên tà u và em cũ ng
gắ ng khô ng phá t hiện điều gì thú vị, do đó em đến ga củ a mình mà khô ng phả i hỏ i: "Cá i gì
nhỉ?". Nhưng khi em ra khỏ i ga, mộ t ngườ i quen biết là m việc tạ i đấ y bỗ ng hỏ i: "Thế nà o, đã
về rồ i đấ y à ?", em định trả lờ i nhưng sợ bị nhầ m lẫ n, em vộ i dừ ng ngay lạ i và chỉ giơ tay vẫ y
vẫ y ô ng ta rồ i chạ y luô n về nhà .
Khi em về đến cử a trướ c, em nó i vớ i mẹ thậ t to:
- Hẻm nú i sấ m, bếp dã chiến.
Đầ u tiên, mẹ ngỡ là tiếng hô củ a võ sĩ giu-đô hoặ c tiếng hô tậ p trung củ a bố n mươi bả y Rô -
nin. Nhưng rồ i, mọ i việc đã dầ n dầ n đượ c sá ng tỏ . Gầ n nhà ga Tô -đô -rô -ki, cá ch Gi-yu-gao-
ka ba bến, có mộ t thắ ng cả nh nổ i tiếng tên là Tô -đô -rô -ki Kâ y-kô -ku, hẻm nú i Thầ n Sấ m.
Đấ y là mộ t trong nhữ ng nơi nổ i tiếng nhấ t củ a Tô -ky-ô cổ . Thắ ng cả nh có mộ t thá c nướ c,
mộ t con suố i và mộ t cá nh rừ ng đẹp. Cò n về "bếp dã chiến" thì chắ c là họ c sinh sẽ nấ u ă n ở
đó . Mẹ cứ ngạ c nhiên, vì sao dạ y trẻ em câ u gì mà khó thế. Nhưng thự c ra trẻ em họ c dễ vô
cù ng, mộ t khi cá c em thích thú .
Rấ t mừ ng là cuố i cù ng đã đượ c thoá t khỏ i cá i nhó m từ khó nhớ đó , Tô t-tô -chan dầ n dầ n kể
cho mẹ tấ t cả cá c chi tiết có liên quan đến chú ng. Theo kế hoạ ch, cá c em phả i tậ p trung tạ i
trườ ng và o sá ng thứ sá u tớ i. Cá c em phả i mang theo mộ t bá t to, mộ t bá t ă n cơm, đũ a và mộ t
chén gạ o. Thầ y hiệu trưở ng nó i là khi nấ u xong sẽ đượ c hai bá t cơm đầ y, em nhớ bổ sung
chi tiết ấ y. Cá c em cũ ng sẽ nấ u xú p thịt lợ n, vì thế cũ ng cầ n có thịt lợ n, rau. Và nếu muố n,
cá c em có thể mang thêm mộ t chú t gì để ă n quà chiều.
Mấ y ngà y sau Tô t-tô -chan cứ bá m sá t mẹ ở trong bếp chă m chú quan sá t cá ch mẹ dù ng dao,
bắ c nồ i, xớ i cơm như thế nà o. Quan sá t mẹ là m việc trong bếp rấ t thú vị, nhưng điều Tô t-tô -
chan thích nhấ t là cá ch mẹ thườ ng nó i:
- Ú i chà , nó ng quá !
Rồ i vộ i và ng để ngó n tay cá i và tay trỏ và o thuỳ tai mỗ i khi bà cầ m cá i gì đó nó ng, như cá i
vung chẳ ng hạ n. Mẹ giả i thích:
- Là vì thuỳ tai rấ t lạ nh.
Độ ng tá c đó gâ y cho Tô t-tô -chan ấ n tượ ng là ngườ i lớ n thạ o nấ u nướ ng. Em tự nhủ : "Khi
nà o là m bếp dã chiến ở Hẻm nú i Thầ n Sấ m, mình cũ ng sẽ là m như vậ y !"
Cuố i cù ng, ngà y thứ sá u đã đến. Khi cá c em tớ i Hẻm nú i Thầ n Sấ m sau lú c xuố ng tà u, thầ y
hiệu trưở ng theo dõ i cá c em tậ p trung trong rừ ng. Cá c khuô n mặ t xinh tươi thâ n thương
củ a cá c em á nh lên trong á nh nắ ng rọ i qua nhữ ng thâ n câ y cao. Lưng đeo ba lô că ng phồ ng,
cá c em chờ nghe thầ y hiệu trưở ng nó i trong khi ở phía bên kia, thá c nướ c đổ xuố ng ầ m ầ m,
tạ o thà nh mộ t nhịp điệu rấ t hay.
Thầ y hiệu trưở ng bả o:
- Bâ y giờ , trướ c hết, cá c em hã y chia nhau thà nh nhó m, dự ng bếp bằ ng nhữ ng hò n gạ ch cá c
thầ y giá o đã mang theo. Sau đó , mộ t và i em có thể vo gạ o dướ i suố i để nấ u cơm. Cuố i cù ng,
chú ng ta sẽ là m mó n xú p thịt. Nà o, bâ y giờ chú ng ta bắ t đầ u nhé !
Thế là cá c em "oẳ n, tù , tì" để chia nhó m. Vì chỉ có chừ ng nă m mươi em, cá c em chia thà nh 6
nhó m rấ t nhanh. Cá c em đà o hố , xung quanh xếp gạ ch. Sau đó , cá c em bắ c ngang cá c que sắ t
để đặ t cá c nồ i xú p, nồ i cơm lên. Trong khi mộ t số nhó m là m việc nà y, thì mộ t số khá c đi
nhặ t củ i trong rừ ng và mộ t số khá c nữ a đi vo gạ o ở suố i. Cá c em tự phâ n cô ng nhau. Tô t-tô -
chan xung phong thá i rau và phụ trá ch mó n xú p thịt. Mộ t họ c sinh nam họ c hơn Tô t-tô -chan
hai lớ p cũ ng đượ c phâ n cô ng thá i rau, nhưng cậ u ta là m trô ng thậ t vấ t vả , mũ i bó ng lên vì
mồ hô i, Tô t-tô -chan bắ t chướ c mẹ, cắ t rấ t khéo cà chua, khoai tâ y, hà nh, cả i cú c, vv... mà cá c
em đã mua, thà nh nhữ ng miếng vừ a miệng. Em cũ ng tự nguyện đả m nhậ n cả mó n nộ m. Em
thá i cà và dưa chuộ t thậ t mỏ ng rồ i bó p muố i. Thấ y cá c bạ n khá c lớ n tuổ i hơn nhưng ló ng
ngó ng hơn, em cũ ng gó p ý cá ch là m. Em thậ t sự cả m thấ y mình cứ như đã thà nh mộ t ngườ i
mẹ vậ y! Ai ă n mó n nộ m cũ ng khen ngon. Em chỉ khiêm tố n nó i:

10. Chương 10

- Dạ , tô i cũ ng chỉ cố gắ ng xem có là m đượ c khô ng đấ y thô i !

Đến khi xem mó n xú p thịt lợ n đã vừ a chưa, ai cũ ng đượ c hỏ i ý kiến. Cá c nhó m cù ng reo:
- Ú i chà !
- Đượ c !
Và ai nấ y đều cườ i rộ lên. Chim rừ ng cũ ng hó t ríu rít, hoà và o niềm vui chung . Trong lú c đó ,
từ cá c bếp mù i thơm đã bay toả khắ p. Từ trướ c đến nay, đã có em nà o phả i nấ u nướ ng hoặ c
đun lử a củ i gì đâ u. Cá c em cứ việc ngồ i và o bà n ă n, thế thô i. Niềm vui sướ ng đượ c chính
mình đun nấ u, vớ i tấ t cả sự lo lắ ng - và thấ y sự thay đổ i khá c nhau khi gia giả m mắ m, muố i -
là mộ t điều hoà n toà n mớ i vớ i cá c em.
Dầ n dầ n, cô ng việc củ a cá c nhó m nấ u bếp đã xong. Thầ y hiệu trưở ng bả o cá c em dọ n dẹp
mộ t khoả ng đấ t trên bã i cỏ , để cả lớ p có thể ngồ i thà nh vò ng trò n. Trướ c mỗ i nhó m đều có
mộ t nồ i xú p và mộ t nồ i cơm. Nhưng Tô t-tô -chan khô ng đồ ng ý mang nồ i xú p củ a nhó m em
đi, trướ c khi em phả i là m mộ t độ ng tá c mà em đã định từ trướ c. Vừ a nhấ c cá i vung nó ng ra,
em vừ a kêu mộ t cá ch khá lú ng tú ng:
- Ú i chà , nó ng quá ! - và để cá c ngó n tay củ a cả hai bà n tay lên thuỳ tai. Lú c đấ y, em mớ i nó i:
- Bâ y giờ cá c bạ n có thể mang nồ i xú p đi đượ c rồ i !
Thế là nồ i xú p đượ c trịnh trọ ng mang ra chỗ cá c em đang ngồ i, ngơ ngá c khô ng hiểu việc gì
xả y ra. Hình như khô ng ai để ý. Tuy nhiên, Tô t-tô -chan cả m thấ y rấ t bằ ng lò ng.
Ai cũ ng chỉ chă m chă m nhìn và o bá t cơm để trướ c mặ t và nhữ ng thứ trong bá t xú p nó ng.
Cá c họ c sinh đều đó i. Nhưng trướ c hết đấ y là bữ a cơm cá c em tự nấ u lấ y!
Sau khi cá c em đã há t: "Ă n phả i nhai, nhai, nhai cho kỹ" và đã nó i: "Em sung sướ ng đượ c
tham gia", rừ ng lạ i trở nên yên tĩnh. Chỉ cò n nghe tiếng thá c nướ c đổ à o à o.
Em thậ t là mộ t cô bé ngoan
"Em thậ t là mộ t cô bé ngoan".
Thầ y hiệu trưở ng thườ ng nó i như vậ y mỗ i khi gặ p Tô t-tô -chan. Mỗ i khi thầ y nó i vậ y, Tô t-
tô -chan lạ i mỉm cườ i khẽ nhả y nhả y rồ i nó i:
- Vâ ng, em là mộ t cô bé ngoan.
Và em tin như thế.
Thự c vậ y, Tô t-tô -chan là mộ t cô bé ngoan về nhiều mặ t. Em tố t vớ i mọ i ngườ i - đặ c biệt là
vớ i cá c bạ n bị tà n tậ t. Em bả o vệ họ , và nếu cá c họ c sinh ở cá c trườ ng khá c nó i nhữ ng câ u tệ,
em sẽ đá nh lạ i nhữ ng đứ a trêu chọ c, thậ m chí dù em có bị chú ng đá nh đau đến phá t khó c.
Em hết lò ng chă m só c cá c con vậ t bị thương mà em gặ p. Nhưng đồ ng thờ i cá c thầ y cô giá o
cũ ng đều ngạ c nhiên về nhữ ng chuyện lô i thô i em thườ ng gặ p phả i vì cố gắ ng thoả mã n tính
tò mò mỗ i khi phá t hiện ra mộ t điều mớ i lạ .
Em thườ ng là m nhữ ng việc như: tết hai bím đuô i sam vểnh ra hai bên, ở phía dướ i cá nh tay
khi lên tậ p trung ở phò ng họ p và o buổ i sá ng. Mộ t lầ n, khi đến lượ t em quét lớ p, em mở cá i
cử a lậ t mà đô i mắ t tinh củ a em đã phá t hiện ra trên sà n có mộ t cá i lỗ và vơ hết rá c rưở i
xuố ng cá i lỗ đó . Khi ở con tà u thậ t thì đấ y là cử a mở ra để kiểm tra má y mó c. Em khô ng thể
nà o đó ng lạ i đượ c và gâ y nhiều chuyện rắ c rố i cho mọ i ngườ i. Lạ i có lầ n ai đó nó i vớ i em về
cá c tả ng thịt đượ c treo ở mó c như thế nà o, thế là em đi ra và treo ngườ i lơ lử ng, mó c mộ t
cá nh tay củ a mình lên cá i xà tậ p cao nhấ t. Em treo như thế rấ t lâ u, khi mộ t thầ y giá o trong
thấ y, hỏ i em đang là m gì, em nó i to:
- Hô m nay em là mộ t tả ng thịt !
Rồ i đú ng lú c đó , em tuộ t tay, ngã mạ nh đến nỗ i khó thở và cả ngà y hô m đó em khô ng nó i
đượ c. Và đương nhiên, có cả cá i lầ n em nhả y và o hố phâ n.
Em luô n luô n là m nhữ ng việc như vậ y và bị đau. Nhưng thầ y hiệu trưở ng khô ng bao giờ
mờ i bố , mẹ em đến. Đố i vớ i cá c em khá c cũ ng như thế. Bao giờ thầ y hiệu trưở ng cũ ng trự c
tiếp giả i quyết vấ n đề vớ i từ ng em. Cũ ng như ô ng đã nghe Tô t-tô -chan trong bố n tiếng đồ ng
hồ hô m đầ u tiên em đến trườ ng, ô ng luô n luô n lắ ng nghe mộ t em họ c sinh kể về mộ t việc
bấ t ngờ đã xả y ra. Thậ m chí ô ng nghe cả nhữ ng lí do bà o chữ a củ a cá c em. Và nếu có em họ c
sinh nà o là m mộ t điều gì thậ t xấ u và sau đó nhậ n ra sai lầ m củ a mình, thầ y hiệu trưở ng lú c
nà o cũ ng bả o: "Bâ y giờ thì em hã y xin lỗ i đi".
Về trườ ng hợ p củ a Tô t-tô -chan, nhữ ng thắ c mắ c, lo â u củ a cá c bậ c cha mẹ họ c sinh, và cá c
thầ y, cô giá o khá c, chắ c chắ n cũ ng đã đến tai thầ y hiệu trưở ng. Vì thế cho nên, mỗ i khi có
dịp, ô ng thườ ng nó i vớ i Tô t-tô -chan:
- Em thậ t là mộ t cô bé ngoan.
Nghe thấ y ô ng nó i câ u ấ y, mộ t ngườ i lớ n sẽ nhậ n ra đượ c ngay ý nghĩa củ a việc ô ng nhấ n
mạ nh hai tiếng "thậ t là ".
Điều mà chắ c chắ n thầ y hiệu trưở ng muố n Tô t-tô -chan hiểu là như thế nà y: "Nhiều ngườ i
có thể nghĩ em khô ng phả i là mộ t cô bé ngoan về nhiều mặ t, nhưng tính nết thậ t củ a em
khô ng phả i là xấ u. Tính tình củ a em có nhiều điểm tố t, thầ y rấ t biết điều ấ y." Chao ô i, cũ ng
phả i bao nhiêu nă m, Tô t-tô -chan mớ i nhậ n ra điều thậ t sự thầ y muố n nó i vớ i mình. Tuy
nhiên, lú c ấ y dù em khô ng nắ m đượ c hết cá i ý thậ t củ a ô ng, thầ y hiệu trưở ng chắ c chắ n đã
tạ o đượ c mộ t niềm tin rấ t sâ u sắ c trong câ u nó i : "Em thậ t là mộ t cô bé ngoan". Lờ i nó i củ a
ô ng cứ vang mã i trong tâ m hồ n em, thậ m chí ngay khi em là m mộ t việc gì đó tự do, phó ng
tú ng. Và rấ t nhiều lầ n, em tự nhủ : "Trờ i ơi !" khi em suy ngẫ m về mộ t việc gì đó mà em đã
là m.
Cả thờ i kì em ở trườ ng Tô -mô -e, ô ng Kô -ba-y-a-si cứ nhắ c đi nhắ c lạ i cá i câ u nó i quan trọ ng
mà chắ c hẳ n đã quyết định hướ ng đi củ a toà n bộ cuộ c đờ i em:
- Tô t-tô -chan, em thậ t là mộ t cô bé ngoan.
Cô dâ u
Tô t-tô -chan buồ n lắ m.
Bấ y giờ em họ c lớ p ba và rấ t mến Tai-chan. Cậ u ta thô ng minh lạ i giỏ i mô n vậ t lí. Cậ u ta họ c
tiếng Anh, chính cậ u đã dạ y em "con cá o" tiếng Anh là gì.
Cậ u ta hỏ i:
- Tô t-tô -chan, bạ n có biết "con cá o" tiếng Anh là gì khô ng ? Là "fox" (phố c-xơ).
- Fox !
Suố t cả ngà y hô m ấ y, Tô t-tô -chan rấ t thích cá i â m củ a từ kia. Sau đó , việc đầ u tiên em là m
khi đến lớ p-họ c -trong-toa-tà u là gọ t thậ t đẹp tấ t cả nhữ ng câ y bú t chì trong hộ p bú t củ a
Tai-chan bằ ng con dao díp củ a mình. Em chẳ ng quan tâ m gì đến bú t củ a mình, mà em vừ a
lấ y ră ng cắ n mạ nh.
Vậ y mà Tai-chan đã nó i nă ng thô lỗ vớ i em. Việc ấ y xả y ra và o lú c ă n cơm trưa, khi Tô t-tô -
chan đang nhả y châ n sá o phía sau phò ng họ p gầ n chỗ cá i hố tiêu bấ t hả o.
- Tô t-tô -chan, giọ ng Tai-chan nghe như cá u giậ n và em dừ ng lạ i, ngạ c nhiên. Ngừ ng mộ t
giâ y để lấ y hơi, Tai-chan nó i: - Lớ n lên, tớ sẽ khô ng lấ y cậ u, cho dù cậ u có van nà i tớ đến thế
nà o đi nữ a.
Nó i xong, cậ u ta đi thẳ ng, mắ t nhìn xuố ng đấ t.
Tô t-tô -chan đứ ng ngớ ra, nhìn cho đến khi cậ u ta và cá i đầ u to củ a cậ u ta khuấ t hẳ n. Cá i đầ u
đầ y trí thô ng minh mà em rấ t khâ m phụ c. Cá i đầ u trô ng lớ n hơn nhiều so vớ i thâ n thể và
cá c họ c sinh thườ ng gọ i cậ u ta là "phâ n số có tử số lớ n hơn mẫ u số ".
Tô t-tô -chan cho hai tay và o tú i, suy nghĩ. Em khô ng nhớ mình đã là m gì để cậ u ta phậ t ý.
Chá n quá ! Em nó i chuyện ấ y vớ i cô bạ n cù ng lớ p, Mi-y-ô -chan. Sau khi nghe, Mi-y-ô -chan
nó i mộ t cá ch chắ c chắ n:
- Đú ng rồ i cò n gì nữ a ? Tạ i vì hô m nay bạ n đã quậ t Tai-chan lă n quay trong cuộ c thi vậ t "su-
mo". Cá i kiểu cậ u ta lao ra khỏ i vũ đà i cũ ng chẳ ng có gì là lạ vì đầ u cậ u ta nặ ng thế cơ mà .
Hình như cậ u ta cò n cá u vớ i bạ n lắ m đấ y !
Tô t-tô -chan hố i hậ n lắ m. Ấ y, sự thể là như vậ y đấ y. Khô ng biết cá i quá i quỷ gì đã xui khiến
em đá nh bạ i cậ u con trai mà em quí mến đến mứ c ngà y nà o cũ ng gọ t bú t chì cho cậ u ta ?
Nhưng bâ y giờ thì muộ n mấ t rồ i. Em khô ng thể là cô dâ u vớ i cậ u ta nữ a rồ i.
Tô t-tô -chan quyết định: "Dù sao mình vẫ n tiếp tụ c gọ t bú t chì cho cậ u ta. Mình yêu cậ u ấ y."
Dả i bă ng buộ c tó c
Mộ t hô m, và o lú c nghỉ ă n cơm trưa, sau khi cá c họ c sinh ă n xong, Tô t-tô -chan đang nhả y lò
cò qua phò ng họ p thì gặ p thầ y hiệu trưở ng. Kể cũ ng hơi kỳ lạ khi nó i là em gặ p thầ y vì thầ y
ở chỗ cá c em suố t buổ i ă n trưa, nhưng nó i gặ p thầ y vì thầ y đi ngượ c chiều vớ i em.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Ồ , em đấ y à ? Thầ y muố n hỏ i em mộ t điều.
- Thưa thầ y, điều gì thế ạ ? - Tô t-tô -chan hỏ i lạ i, rấ t mừ ng là có thể giú p ích đượ c cho thầ y.
- Em mua cá i dả i bă ng kia ở đâ u? - Thầ y vừ a hỏ i vừ a nhìn cá i nơ hoa trên má i tó c em.
Nhữ ng lờ i nó i đó là m nét mặ t Tô t-tô -chan rạ ng rỡ hơn bao giờ hết. Em đã cà i cá i nơ đó từ
ngà y hô m trướ c. Em đã tự tìm thấ y nó đấ y. Em đến gầ n để thầ y hiệu trưở ng có thể trô ng rõ
cá i dả i bă ng hơn.
Em nó i mộ t cá ch tự hà o:
- Thưa thầ y, cá i nơ ấ y ở trên bộ đồ ng phụ c họ c sinh cũ củ a cô em. Em nhậ n thấ y nó khi cô
em cấ t bộ á o và o trong ngă n kéo và cô em đã cho em. Cô em nó i em tinh mắ t lắ m.
- À ra vậ y, - thầ y hiệu trưở ng nó i, đầ y tư lự .
Tô t-tô -chan rấ t tự hà o về dả i bă ng đó . Em kể vớ i thầ y là đã đến thă m cô và may thấ y cô
đang phơi quầ n á o. Trong đó có cá i vá y xếp nếp, mà u mậ n chín, dà i, cỡ cô mặ c khi cò n là
họ c sinh. Khi cô cấ t đi, Tô t-tô -chan trô ng thấ y có cá i gì đèm đẹp trên đó .
- Cá i gì kia cô ?
Nghe Tô t-tô -chan hỏ i, eô dừ ng lạ i. Cá i đẹp đẹp đó hó a ra là cá i dả i bặ ng đính ở phía sau chỗ
thắ t lưng.
Cô giả i thích:
- Đính như vậ y để trô ng đằ ng sau cho đẹp. Dạ o ấ y, ai cũ ng muố n tự mó c mộ t dả i đă ng ten
hay mộ t dả i bă ng lớ n tết thà nh mộ t cá i nơ to.
Ngườ i cô nhậ n thấ y Tô t-tô -chan vừ a nghe, vừ a vuố t ve cá i nơ đó mộ t cá ch thèm muố n, nên
nó i:
- Cô cho chá u cá i nơ đấ y. Cô chẳ ng dù ng nó nữ a đâ u!
Cô lấ y kéo, cắ t nhữ ng sợ i chỉ đính cá i nơ và o vá y và đưa nó cho Tô t-tô -chan. Thế là em có
cá i nơ. Mà cá i nơ đẹp thậ t. Nơ to và bằ ng lụ a tố t, lạ i có cá i đó a hoa hồ ng và cá c kiểu trang trí
kết và o đó . Khi tết lạ i, nó to và cứ ng thà nh mộ t cá i nơ lớ n bằ ng đầ u Tô t-tô -chan. Cô nó i đâ y
là lụ a ngoạ i.
Trong khi nó i, Tô t-tô -chan thỉnh thoả ng lạ i khẽ lắ c đầ u để thầ y hiệu trưở ng nghe thấ y tiếng
xoà n xoạ t củ a cá i nơ. Nghe hết chuyện em kể, thầ y nhìn cá i nơ, vẻ hơi buồ n buồ n.
Ô ng nó i:
- À ra là như vậ y. Hô m qua Mi-y-ô -chan nó i là muố n có mộ t cá i nơ như củ a em; thầ y đã đi
khắ p cả cá c hiệu bá n dả i bă ng ở Gi-y-u-gao-ka mà khô ng hiệu nà o có cả . À ra là như vậ y. Nó
là hà ng ngoạ i nhỉ?
Khuô n mặ t củ a ô ng bâ y giờ đú ng là mộ t ngườ i cha ưu phiền vì bị con gá i quấ y nhiễu chứ
khô ng phả i là củ a mộ t ô ng hiệu trưở ng.
- Nà y Tô t-tô -chan, giá em đừ ng cà i cá i nơ nà y khi đi họ c thầ y sẽ cá m ơn em lắ m. Em xem
đấ y, Mi-y-ô -chan cứ là m rầ y thầ y nhiều quá . Em thấ y có đượ c khô ng?
Tô t-tô -chan đứ ng khoanh tay suy nghĩ. Rồ i em trả lờ i rấ t nhanh:
- Thưa thầ y, đượ c ạ . Em sẽ khô ng cà i nơ nà y khi đi họ c nữ a.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Cá m ơn em!
Tô t-tô -chan cũ ng hơi buồ n, nhưng nghĩ đến chuyện thầ y hiệu trưở ng cứ phả i suy nghĩ, ưu
tư, em đã đồ ng ý. Mộ t lý do nữ a là khi tưở ng tượ ng mộ t ngườ i lớ n - thầ y hiệu trưở ng đá ng
kính củ a em - lạ i cứ phả i đi tìm gầ n tìm xa khắ p cá c cử a hiệu bá n dả i bă ng, em thấ y thương
thương thế nà o ấ y. Đấ y, ở trườ ng Tô -mô -e cá ch ă n ở vớ i nhau là như vậ y đấ y!
Sá ng hô m sau, lú c mẹ và o phò ng Tô t-tô -chan để quét tướ c sau khi em đã đi họ c, bà thấ y dả i
bă ng đượ c buộ c quanh cổ con gấ u bô ng mà Tô t-tô -chan rấ t thích.
Bà cứ thắ c mắ c tạ i sao bỗ ng nhiên em lạ i khô ng cà i cả i nơ em sướ ng rơn khi có đượ c nó . Bà
cả m thấ y con gấ u bô ng mà u ghi xá m như hơi ngườ ng ngượ ng vì bỗ ng nhiên lạ i đượ c trang
sứ c đẹp đến như vậ y.
Đi thă m thương binh
Đâ y là lầ n đầ u tiên, Tô t-tô -chan đến thă m mộ t bệnh viện thương binh. Em đi cù ng khoả ng
ba mươi họ c sinh tiểu họ c ở cá c trườ ng khá c nhau mà em khô ng quen biết. Đâ y là mộ t phầ n
củ a kế hoạ ch đượ c tổ chứ c trong cả nướ c. Thườ ng thườ ng mỗ i trườ ng đượ c cử hai hay ba
họ c sinh, nhưng nhữ ng trườ ng nhỏ như trườ ng Tô -mô -e chỉ cử mộ t và cả nhó m đượ c đặ t
dướ i sự chỉ đạ o củ a mộ t giá o viên dạ y ở nhữ ng trườ ng đó . Thế là Tô t-tô -chan đạ i diện cho
trườ ng Tô -mô -e.
Phụ trá ch là mộ t cô giá o ngườ i mả nh khả nh, đeo kính. Cô dẫ n cá c em và o mộ t buồ ng bệnh
có chừ ng mườ i lă m thương binh mặ c pi-gia-ma trắ ng, ngườ i nằ m, ngườ i đi đi lạ i lạ i. Trướ c
khi đến, Tô t-tô -chan vẫ n thắ c mắ c khô ng biết cá c thương binh trô ng như thế nà o, nhưng
gặ p họ , thấ y ai nấ y đều mỉm cườ i, lạ i vẫ y vẫ y tay và xem ra vui vẻ, em nhẹ nhõ m cả ngườ i,
mặ c dù mộ t và i ngườ i cò n bị bă ng quấ n kín đầ u.
Cô giá o tậ p trung tấ t cả họ c sinh ở giữ a buồ ng bệnh và phá t biểu vớ i cá c thương binh:
- Chú ng tô i đến thă m cá c anh, - cô nó i và cá c họ c sinh cú i đầ u chà o. - Vì hô m nay là ngà y 5
thá ng 5 -Ngà y Thiếu nhi - chú ng tô i xin há t bà i "Cờ đuô i nheo cá chép", - cô giao hai cá nh tay
lên như mộ t nhạ c trưở ng và nó i vớ i cá c em. - Nà o, cá c em sẵ n sà ng chưa? Ba, bố n, - rồ i bắ t
đầ u đá nh nhịp.
Họ c sinh tuy khô ng quen biết nhau nhưng toà n nhó m đều há t hết mình:
Trên hằ ng hà sa số cá c má i nhà .
Trên biển…
Tô t-tô -chan khô ng biết bà i há t nà y vì ở trườ ng Tô -mô -e cá c thầ y khô ng dạ y. Em ngồ i ở mép
giườ ng củ a mộ t thương binh có bộ mặ t hiền hậ u đang chă m chú nghe cá c em há t, trô ng có
vẻ ngườ ng ngượ ng. Khi bà i há t chấ m dứ t, cô giá o dõ ng dạ c tuyên bố .
- Bâ y giờ chú ng tô i sẽ há t bà i "Ngà y hộ i Bú p bê".
Cá c em há t rấ t hay. Tấ t cả , trừ Tô t-tô -chan.
- Nà o chú ng ta hã y thắ p đèn lên
Thắ p từ ng chiếc mộ t…
Tô t-tô -chan đà nh cứ ngồ i im.
Khi cá c em dã há t xong, ai nấ y đều vỗ tay. Cô giá o mỉm cườ i và nó i:
- Bâ y giờ , chú ng ta há t bà i "Con ngự a con và con ngự a mẹ" nhé? Nà o tấ t cả . Ba, bố n… - và cô
lạ i bắ t nhịp.
Tô t-tô -chan cũ ng khô ng biết bà i nà y. Khi cá c họ c sinh đã há t xong, ngườ i thương binh ở
giườ ng Tô t-tô -chan đang ngồ i bỗ ng xoa đầ u em và hỏ i:
- Sao chá u khô ng há t?
Tô t-tô -chan cả m thấ y có lỗ i quá . Em đã đến thă m thương binh mà thậ m chí khô ng há t cho
họ nghe mộ t bà i nà o. Nghĩ thế, em đứ ng dậ y, đứ ng ra xa giườ ng mộ t chú t, và nó i mộ t cá ch
bạ o dạ n:
- Bâ y giờ chá u xin há t mộ t bà i chá u biết.
Đâ y là mộ t tiết mụ c khô ng nằ m trong chương trình.
Cô giá o liền hỏ i:
- Em sẽ há t bà i gì?
Nhưng Tô t-tô -chan đã lấ y hơi và bắ t đầ u há t. Cô giá o đà nh phả i đợ i.
Vì em đạ i diện cho trườ ng Tô -mô -e, em nghĩ nên há t bà i mà nhiều ngườ i biết nhấ t củ a
trườ ng. Thế là sau khi lấ y hơi, em há t:
Ă n phả i nhai,
Nhai, nhai, nhai cho kỹ…
Mộ t và i họ c sinh cườ i. Mộ t và i em khá c hỏ i ngườ i bên cạ nh:
- Bà i gì đấ y nhỉ? Bà i gì đấ y nhỉ?
Cô giá o bắ t đầ u đá nh nhịp, nhưng khô ng biết thậ t sự là nhịp gì, nên cứ giơ tay đưa đi đưa
lạ i, Tô t-tô -chan hơi luố ng cuố ng, nhưng em há t hết sứ c mình:
Nhai kỹ, nhai kỹ, nhai kỹ, nhai kỹ ! Cơm, cá , thịt…!
Há t xong, Tô t-tô -chan cú i đầ u chà o. Khi ngẩ ng đầ u lên, em ngạ c nhiên thấ y khuô n mặ t chú
thương binh đầ m đìa nướ c mắ t. Em nghĩ rằ ng mình đã là m mộ t việc gì sai trá i. Nhưng chú
thương binh trô ng già hơn bố mộ t chú t, lạ i xoa đầ u em và nó i:
- Cá m ơn em! Cá m ơn em!
Chú thương binh vẫ n xoa đầ u em và khó c. Cô giá o liền nó i mộ t cá ch hâ n hoan, cố gắ ng là m
cho chú vui:
- Bâ y giờ , chú ng ta sẽ đọ c thư viết cho cá c chú thương binh.
Cá c họ c sinh lầ n lượ t đọ c to cá c bứ c thư, Tô t-tô -chan ngẩ ng nhìn chú thương binh. Mũ i và
mắ t chú đỏ hoe, nhưng chú cườ i. Tô t-tô -chan cườ i lạ i và em nghĩ:
"Mình rấ t vui, chú thương binh đã cườ i".
Điều gì đã là m chú khó c, chỉ có chú mớ i hiểu. Có thể chú có mộ t con gá i nhỏ như Tô t-tô -
chan. Hoặ c có thể chú cả m thấ y vì sự cố gắ ng há t hay hết sứ c mình củ a em. Hay cũ ng có thể
do nhữ ng điều tai nghe mắ t thấ y ở mặ t trậ n, chú biết là cả nh đó i rét chẳ ng cò n xa mấ y, và
cứ nghĩ về chuyện em bé gá i nà y đang há t bà i: "Nhai cho kỹ" nhưng chẳ ng bao lâ u nữ a sẽ
chẳ ng cò n gì để mà nhai, điều ấ y cũ ng có thể là m chú rấ t buồ n. Lạ i cũ ng có thể chú thương
binh kia đã thấ y trướ c rằ ng chẳ ng bao lâ u nữ a nhữ ng sự kiện khủ ng khiếp nà o đó sẽ nhậ n
chìm ngay chính nhữ ng chá u bé nà y.
Cá c họ c sinh đang đọ c nhữ ng bứ c thư củ a mình, có lẽ đã khô ng nhậ n ra điều đó , nhưng cuộ c
chiến tranh Thá i Bình Dương vẫ n đang đượ c rá o riết tiến hà nh.
Vỏ câ y đoá n sứ c khỏ e
Đưa chiếc vé tà u buộ c và o dâ y đeo quanh cổ cho ngườ i soá t vé - mà em rấ t quen - Tô t-tô -
chan đi ra cử a và ra khỏ i ga Gi-y-u-gao-ka.
Em thấ y mộ t điều rấ t hay. Mộ t thanh niên đang ngồ i xếp châ n vò ng trò n trên mộ t cá i chiếu
sau mộ t đố ng rấ t to trô ng như nhữ ng mả nh vỏ câ y. Nă m, sá u ngườ i đang đứ ng xung quanh
xem anh ta. Tô t-tô -chan quyết định cũ ng đứ ng lạ i xem, vì anh ta đang nó i:
- Xin cá c vị nhìn tô i cho kỹ, xin cá c vị nhìn tô i cho kỹ, - khi anh ta trô ng thấ y Tô t-tô -chan,
anh ta nó i. - Điều quan trọ ng nhấ t đố i vớ i ta là sứ c khỏ e. Mỗ i buổ i sá ng, ta muố n biết mình
khỏ e hay khô ng, cá i vỏ câ y nà y sẽ giú p ta. Sá ng dậ y, ta chỉ cầ n nhai mộ t ít vỏ câ y nà y. Nếu
thấ y đắ ng, thế là ta khô ng đượ c khỏ e. Nếu khô ng đắ ng thế là ta khỏ e, ta khô ng ố m. Cá i vỏ
câ y nà y nó cho ta biết khỏ e hay ố m, giá chỉ có hai mươi xu! Xin mờ i ô ng kia thử mộ t chú t.
Anh ta đưa miếng vỏ câ y cho mộ t ngườ i đà n ô ng gầ y gò ô ng nà y rụ t rè nhấ m nhấ m bằ ng
ră ng cử a rồ i hơi nghiêng nghiêng đầ u nhìn miếng vỏ câ y.
- Hình như hơi… hơi… đă ng đắ ng…
Ngườ i thanh niên đứ ng dậ y kêu lên:
- Thưa ô ng, nhấ t định là ô ng mắ c mộ t bệnh gì rồ i. Ô ng phả i cẩ n thậ n. Nhưng khô ng ngạ i, nó
chưa đến nỗ i trầ m trọ ng. Ô ng nó i nó mớ i chỉ hơi đă ng đắ ng. Nà o bâ y giờ mờ i bà , nhấ m thử
mộ t chú t xem nà o.
Mộ t bà có cá i là n to đi chợ cầ m mộ t miếng vỏ to hơn và nhai thậ t mạ nh. Bà ta nó i mộ t cá ch
vui vẻ:
- Ờ , nó chẳ ng đắ ng tí nà o!
Ngườ i thanh niên nó i:
- Xin chú c mừ ng bà . Bà rấ t khỏ e mạ nh! - rồ i anh ta cấ t giọ ng. - Nà o, hai mươi xu đâ y? Hai
mươi xu đâ y? Chỉ hết có thế mà sá ng nà o ta cũ ng biết là mình khỏ e hay yếu. Mó n hờ i! Mó n
hờ i đâ y!
Tô t-tô -chan cũ ng muố n cắ n thử mộ t tí cá i vỏ câ y mà u xá m xá m ấ y, nhưng em thẹn quá
khô ng dá m hỏ i.
Em nó i:
- Thế lú c tan họ c, anh cò n ở đâ y khô ng? - Cò n chứ , - ngườ i thanh niên vừ a nó i vừ a nhìn cô
bé họ c sinh.
Tô t-tô -chan chạ y vụ t đi, cá i cặ p sá ch đậ p phà nh phạ ch và o lưng em. Em khô ng muố n chậ m
vì em phả i là m mộ t việc trướ c khi lớ p họ c bắ t đầ u. Em phả i hỏ i cá c bạ n mộ t điều ngay khi
em đến lớ p:
- Ai có thể cho mình vay hai mươi xu khô ng?
Nhưng khô ng ai có hai mươi xu cả . Mộ t tú i kẹo ca-ra-men dà i chỉ có mườ i xu. Thậ t ra cũ ng
khô ng quá nhiều, vậ y mà khô ng ai có .
Mi-y-ô -chan hỏ i:
- Để tớ hỏ i bố mẹ tớ nhé?
Và o nhữ ng lú c như thế nà y, may mắ n Mi-y-ô -chan lạ i là con gá i thầ y hiệu trưở ng. Nhà Mi-y-
ô -chan gầ n ngay phò ng họ p tứ c là mẹ em cũ ng ở ngay trong trườ ng.
Em nó i vớ i Tô t-tô -chan lú c ă n cơm trưa:
- Bố nó i sẽ cho bạ n vay nhưng bố muố n biết là để là m gì.
Tô t-tô -chan đi lên vă n phò ng.
Thầ y hiệu trưở ng vừ a bỏ kính ra vừ a nó i:
- Em cầ n vay hai mươi xu để là m gì?
- Thưa thầ y, em muố n mua mộ t miếng vỏ câ y có thể cho ta biết là khỏ e hay yếu, - em trả lờ i
ngay.
Câ u trả lờ i gợ i tính hiếu kỳ củ a thầ y hiệu trưở ng:
- Họ bá n cá i ấ y, ở đâ u?
Em vộ i và ng trả lờ i:
- Ở trướ c cử a ga.
- Thô i đượ c, nếu em thích thì cứ mua mộ t miếng. Nhưng phả i nhấ m thử mộ t tí nhé!
Ô ng lấ y ví ra khỏ i tú i á o vét-tô ng và để hai mươi xu và o lò ng bà n tay Tô t-tô -chan.
Tô t-tô -chan nó i:
- Em rấ t cả m ơn thầ y. Em sẽ xin tiền mẹ em và trả lạ i thầ y. Mẹ vẫ n cho em tiền để mua sá ch.
Nhưng nếu em muố n mua mộ t cá i gì khá c, em phả i hỏ i trướ c. Vỏ câ y đoá n sứ c khỏ e thì ai
cũ ng cầ n nên em chắ c mẹ em sẽ bằ ng lò ng.
Khi tan họ c, Tô t-tô -chan nắ m chặ t hai mươi xu trong tay chạ y vộ i đến nhà ga, anh thanh
niên vẫ n ở đó , rao to mó n hà ng củ a mình. Khi trô ng thấ y hai mươi xu trong tay Tô t-tô -chan,
anh ta cườ i rạ ng rỡ :
- Em ngoan lắ m? Nhấ t định bố mẹ sẽ bằ ng lò ng.
Tô t-tô -chan nó i:
- Cả Rố c-ky nữ a.
- Rố c-ky là ai? - anh ta hỏ i và chọ n ra mộ t miếng vỏ cho Tô t-tô -chan.
- Nó là con chó béc-giê Đứ c củ a gia đình.
Anh ta dừ ng lạ i, nghĩ mộ t tí rồ i nó i tiếp:
- À chó à , ừ , vớ i chó nó cũ ng cô ng hiệu đấ y. Nếu đắ ng, nó sẽ khô ng thích và như thế là nó ố m
đấ y!

11. Chương 11

Anh thanh niên chọ n ra mộ t miếng vỏ câ y rộ ng khoả ng hai phâ n, dà i khoả ng mườ i hai,
mườ i ba phâ n.
- Đâ y cứ mỗ i sá ng em nhấ m mộ t tí, nếu thấ y đắ ng thì là em ố m đấ y. Nếu khô ng, tứ c là em
khỏ e như vâ m.
Tô t-tô -chan về nhà , cẩ n thậ n mang miếng vỏ câ y quý bá u gó i trong giấ y bá o. Việc đầ u tiên
khi về đến nhà là cắ n thử mộ t tí. Vỏ câ y khô và nhá p nhưng khô ng đắ ng. Thự c tế, nó chẳ ng
có mù i vị gì cả .
- Hoan hô ! Con rấ t khỏ e.
Mẹ vừ a nó i vừ a cườ i:
- Thì con khỏ e chứ sao. Có việc gì thế con?
Tô t-tô -chan giả i thích. Mẹ cũ ng nhấ m thử mộ t tí vỏ câ y - Nó khô ng đắ ng.
- Thế là mẹ cũ ng khỏ e!
Rồ i Tô t-tô -chan ra chỗ con Rố c-ky, giơ giơ cá i vỏ câ y và o mồ m nó . Lú c đầ u, nó hít hít, sau,
nó liếm.
Tô t-tô -chan nó i:
- Mà y phả i cắ n nó kia, rồ i mớ i biết mà y khỏ e hay ố m.
Nhưng con Rố c-ky khô ng cắ n. Nó lấ y châ n gã i gã i phía sau tai, Tô t-tô -chan để cá i vỏ câ y sá t
hơn và o mõ m nó .
- Nà o, cắ n thử xem nà o. Nếu mà y khô ng khỏ e thì thậ t khổ quá .
Miễn cưỡ ng, con Rố c-ky cắ n mộ t miếng vỏ ở ngoà i rìa. Rồ i nó lạ i hít hít, nhưng nó khô ng có
vẻ gì là khô ng thích cả . Nó chỉ ngá p to.
- Hoan hô ! Con Rố c-ky cũ ng khỏ e!
Sá ng hô m sau, mẹ cho Tô t-tô -chan hai mươi xu. Em đi thẳ ng đến phò ng thầ y hiệu trưở ng và
đưa ra cá i vỏ .
Thầ y hiệu trưở ng nhìn mộ t lú c như muố n nó i: "Cá i gì đấ y? " Thế rồ i ô ng trô ng thấ y hai
mươi xu Tô t-tô -chan nắ m cẩ n thậ n trong tay và ô ng nhớ ra.
Tô t-tô -chan nó i:
- Thầ y nhấ m thử đi. Nếu đắ ng là thầ y ố m đấ y?
Thầ y hiệu trưở ng nhấ m mộ t tí. Sau đó ô ng xoay xoay cá i vỏ câ y, ngắ m nghía mộ t cá ch kỹ
cà ng.
- Nó có đắ ng khô ng ạ ? - vớ i vẻ lo â u, Tô t-tô -chan hỏ i và nhìn và o khuô n mặ t thầ y hiệu
trưở ng.
- Nó chẳ ng có mù i vị gì cả , - Ô ng nó i, trả lạ i Tô t-tô -chan miếng vỏ câ y - Thầ y khỏ e, cả m ơn
em.
- Hoan hô , thầ y hiệu trưở ng khỏ e, em rấ t mừ ng.
Hô m ấ y Tô t-tô -chan mờ i mọ i ngườ i trong trườ ng nhấ m mộ t tí vỏ câ y, khô ng mộ t họ c sinh
nà o thấ y đắ ng cả , như thế nghĩa là ai cũ ng khỏ e mạ nh. Tô t-tô -chan phấ n khở i lắ m.
Tấ t cả họ c sinh đi đến thầ y hiệu trưở ng và nó i là cá c em đều khỏ e mạ nh, và đố i vớ i từ ng em
mộ t, thầ y đều trả lờ i:
- Thế thì tố t quá !
Thầ y hiệu trưở ng hẳ n phả i biết ngay từ đầ u. Ô ng sinh ra và lớ n lên ở miền trung đấ t nướ c,
huyện Gum-ma, cạ nh con sô ng mà đứ ng từ đấ y bạ n có thể nhìn thấ y nú i Ha-ri-ma. Hẳ n ô ng
biết là vỏ câ y ấ y khô ng đắ ng, dù là ai nhấ m nó .
Nhưng thầ y hiệu trưở ng nghĩ rằ ng cứ nên để cho Tô t-tô -chan mừ ng là em thấ y mọ i ngườ i
đều khỏ e mạ nh. Ô ng mừ ng là Tô t-tô -chan đã đượ c giá o dụ c để trở nên ngườ i lo lắ ng đố i vớ i
ai nó i là vỏ câ y ấ y đắ ng.
Thậ m chí Tô t-tô -chan cò n ấ n cả vỏ câ y và o mồ m mộ t con chó lạ c đườ ng đi gầ n trườ ng, suýt
nữ a bị chó cắ n, nhưng em khô ng sợ .
Em quá t con chó :
- Nà o, cắ n đi, mà y sẽ biết mà y khỏ e hay ố m. Nếu mà y khỏ e, thế là tố t.
Thế là em cố là m cho con chó lạ đó cắ n mộ t miếng vỏ . Nhả y lò cò xung quanh con chó , em
reo:
- Hay lắ m, mà y cũ ng khỏ e!
Con chó cú i đầ u xuố ng như thể cá m ơn rồ i chạ y biến đi.
Đú ng như thầ y hiệu trưở ng đã đoá n, ngườ i bá n vỏ câ y khô ng bao giờ cò n thò mặ t đến Gi-y-
u-gao-ka nữ a.
Sá ng sá ng trướ c khi đi họ c, Tô t-tô -chan lấ y miếng vỏ câ y quý bá u đó ở trong ngă n kéo ra -
trô ng nó bâ y giờ cứ như đã bị mộ t con hả i ly to lớ n gậ m nhấ m - và cắ n mộ t tí rồ i vừ a reo
vừ a đi ra khỏ i nhà : "Tô i khỏ e mạ nh".
Và may mắ n thay, Tô t-tô -chan rấ t khỏ e mạ nh.
Em bé nó i tiếng Anh
Có mộ t họ c sinh mớ i đến trườ ng Tô -mô -e. Là họ c sinh tiểu họ c thì cậ u ta cao lớ n quá . Tô t-
tô -chan thấ y cậ u ta giố ng như mộ t họ c sinh lớ p bả y. Quầ n á o cậ u ta mặ c ctĩng khá c, cứ như
là quầ n á o ngườ i lớ n.
Sá ng hô m ấ y, thầ y hiệu trưở ng giớ i thiệu cậ u họ c sinh mớ i ở sâ n trườ ng.
- Đâ y là Mi-y-a-gia-ki. Em sinh ra và lớ n lên ở Mỹ, nên khô ng nó i thạ o tiếng Nhậ t. Vì thế em
đã đến trườ ng Tô -mô -e, ở đâ y, em sẽ kết bạ n dễ dà ng hơn và họ c tậ p cũ ng thoả i má i hơn.
Bâ y giờ em ấ y là bạ n củ a cá c em. Chú ng ta xếp em ấ y và o lớ p nà o? Hay là và o lớ p nă m cù ng
vớ i Ta-chan và cá c bạ n khá c? Cá c em thấ y thế nà o?
- Thế thì hay quá , - Ta-chan, rấ t giỏ i vẽ, nó i bằ ng mộ t giọ ng kẻ cả .
Thầ y hiệu trưở ng cườ i và nó i tiếp:
- Thầ y nó i là bạ n ấ y khô ng thạ o tiếng Nhậ t, nhưng rấ t giỏ i tiếng Anh. Đề nghị bạ n ấ y dạ y cá c
em mộ t ít tiếng Anh. Bạ n ấ y chưa quen vớ i sinh hoạ t ở Nhậ t, do đó cá c em sẽ giú p bạ n ấ y, có
phả i khô ng nà o? Và hỏ i bạ n ấ y về sinh hoạ t ở Mỹ. Bạ n ấ y sẽ kể cho cá c em nghe nhiều
chuyện hay. Thô i, bâ y giờ thầ y để bạ n ấ y ở lạ i dâ y vớ i cá c em nhé!
Mi-y-a-gia-ki cú i chà o cá c bạ n cù ng lớ p, bạ n nà o ngườ i cũ ng nhỏ nhắ n hơn cậ u ta. Và tấ t cả
cá c họ c sinh, chứ khô ng phả i chỉ có cá c họ c sinh trong lớ p củ a Ta-chan, đều cú i đầ u chà o lạ i.
Đến giờ ă n trưa, Mi-y-a-gia-ki đi sang nhà thầ y hiệu trưở ng, cá c bạ n khá c cũ ng đi cù ng vớ i
cậ u ta. Và cứ thế cậ u ấ y đi cả già y và o nhà thầ y. Tấ t cả họ c sinh đều quá t lên:
- Cậ u phả i bỏ già y ra chứ !
Mi-y-a-gia-ki hình như ngạ c nhiên:
- Chết, xin lỗ i, - cậ u ta vừ a nó i vừ a bỏ già y ra.
Cá c họ c sinh bắ t đầ u gó p ý vớ i cậ u ta, tấ t cả cù ng nó i mộ t lú c:
- Và o phò ng sà n có trả i thả m và phò ng họ p, bạ n phả i cở i già y. Cò n và o lớ p họ c và thư viện,
bạ n có thể đi già y. Đến đền Ku-hon-but-su thì bạ n có thể đi già y khi ở ngoà i sâ n nhưng và o
trong đền phả i cở i già y.
Biết sự khá c nhau giữ a sinh hoạ t ở Nhậ t và nướ c ngoà i là rấ t lý thú .
Hô m sau, Mi-y-a-gia-ki mang đến trườ ng mộ t quyển sá ch tranh to củ a nướ c Anh. Cá c họ c
sinh xú m quanh cậ u ta và o lú c ă n trưa dể xem. Ai cũ ng ngạ c nhiên. Chưa bao giờ họ thấ y
mộ t quyển sá ch tranh đẹp như thế. Nhữ ng sá ch tranh cá c em đã biết chỉ in mà u đỏ tươi,
xanh lá câ y và và ng nhưng quyển sá ch nà y lạ i có cả mà u da ngườ i hồ ng nhạ t. Cò n mà u xanh
thì có nhiều sắ c độ thậ t diễm lệ, trộ n vớ i mà u trắ ng và xá m, thà nh nhữ ng mà u khô ng thể
tìm thấ y ở phấ n mà u và bú t chì mà u.
Có rấ t nhiều mà u ngoà i hai mươi bố n mà u tiêu chuẩ n củ a hộ p bú t chì mà u, thậ m chí hộ p
bú t chì đặ c biệt bố n mươi tá m mà u củ a Ta-chan cũ ng khô ng có . Cò n về tranh thì bứ c đầ u
tiên là mộ t con chó kéo mộ t em bé sơ sinh bằ ng chính cá i tã củ a bé. Điều gâ y ấ n tượ ng là em
bé trô ng khô ng như vẽ mà da dẻ lạ i hồ ng hà o, mịn mà ng như em bé thậ t.
Chưa bao giờ , cá c em thấ y mộ t quyển sá ch tranh to đến thế và in trên giấ y bó ng, dà y và đẹp
đến như thế.
Vẫ n vớ i tá c phong dễ gầ n và chan hò a củ a mình Tô t-tô -chan đứ ng thậ t gầ n Mi-y-a-gia-ki và
quyển sá ch tranh.
Mi-y-a-gia-ki đọ c phầ n viết bằ ng tiếng Anh cho cá c bạ n. Tiếng Anh đọ c nghe thá nh thó t nhẹ
nhà ng ai nghe cũ ng thích. Rồ i Mi-y-a-gia-ki lạ i bắ t đầ u vậ t lộ n vớ i tiếng Nhậ t.
Rõ rà ng là Mi-y-a-gia-ki đã đem mộ t cá i gì đó mớ i và khá c lạ đến trườ ng họ c.
Cậ u ta bắ t đầ u họ c.
- A-ka-chan là em bé.
Cả nhó m nhắ c lạ i theo cậ u ta:
- A-ka-chan là em bé.
Sau đó , Mi-y-a-gia-ki nó i:
- Ut-su KU-si là đẹp, nhấ n mạ nh â m "KU" và bỏ â m cuố i "i".
Cá c bạ n khá c nhắ c lạ i:
- Ut-su-ku-SHII là đẹp.
Lú c ấ y Mi-y-a-gia-ki nhậ n ra rằ ng mình phá t â m tiếng Nhậ t sai:
- Đọ c là Ut-su-ku-SHII. Đú ng khô ng?
Mi-y-a-gia-ki và cá c họ c sinh chẳ ng bao lâ u đã quen thâ n nhau. Ngà y nà o, cậ u ta cũ ng mang
sá ch mớ i đến Tô -mô -e và đọ c cho cá c bạ n nghe và o lú c ă n trưa.
Cứ như thế Mi-y-a-gia-ki đã trở thà nh giá o viên phụ đạ o tiếng Anh. Đồ ng thờ i, về tiếng Nhậ t
cậ u ta cũ ng tiến bộ rấ t nhanh. Và cậ u ta cũ ng khô ng mắ c sai lầ m như ngồ i trong tô -kô -nô -
ma, là chỗ gó c thụ t và o để treo cá c tấ m trướ ng và cá c đồ trang trí.
Tô t-tô -chan và cá c bạ n củ a em họ c đượ c rấ t nhiều điều về nướ c Mỹ. Nhậ t và Mỹ đang trở
thà nh bạ n ở trườ ng Tô -mô -e. Nhưng ở ngoà i Tô -mô -e, Mỹ đã trở thà nh kẻ thù , và vì tiếng
Anh là tiếng củ a kẻ thù nên nó đã bị gạ t ra khỏ i chương trình họ c củ a cá c trườ ng.
Chính phủ Nhậ t tuyên bố "Mỹ là quỷ". Nhưng ở trườ ng Tô -mô -e, cá c em vẫ n há t đồ ng thanh
"Ut-su-ki-shii là đẹp". Nhữ ng ngọ n gió nhẹ thổ i qua Tô -mô -e thậ t êm dịu, ấ m á p, và cá c em
đều xinh đẹp cả .
Kịch nghiệp dư
"Chú ng ta sẽ đó ng kịch!".
Đâ y là vở kịch đầ u tiên trong lịch sử trườ ng Tô -mô -e. Thườ ng vẫ n có cá i lệ ai đó nó i chuyện
và o lú c ă n cơm trưa, nhưng cá c bạ n hã y tưở ng tượ ng xem bâ y giờ lạ i đó ng kịch trên cá i sâ n
khấ u nhỏ vớ i cá i đà n pi-a-nô mà chính thầ y hiệu trưở ng vẫ n đá nh, để dạ y mô n thể dụ c nghệ
thuậ t và có mờ i khá ch đến dự bữ a chứ ?
Thậ m chí chưa mộ t họ c sinh nà o đượ c xem kịch, kể cả Tô t-tô -chan. Trừ buổ i đến xem "Hồ
thiên nga", em chưa lầ n nà o bướ c châ n đến rạ p há t. Tuy vậ y, cá c em vẫ n bà n bạ c nên có mộ t
chương trình như thế nà o, và o dịp trình diễn cuố i nă m.
Lớ p Tô t-tô -chan quyết định diễn vở Kan-gin-cho (Lạ c quyên). Vở kịch thể loạ i ka-bu-ki cổ
và nổ i tiếng nà y đâ u có phả i là để diễn và xem ở trườ ng Tô -mô -e, nhưng lạ i có mặ t trong
nhữ ng sá ch giá o khoa và ô ng Ma-ru-y-a-ma sẽ bồ i dưỡ ng cho cá c em. Cả lớ p tin chắ c là họ c
sinh gá i Ai-kô Sai-sô sẽ đó ng tố t vai "Ben-kâ y", mộ t ngườ i đà n ô ng lự c lưỡ ng vì ngườ i em
cao lớ n, cò n A-ma-đê-ra trô ng nghiêm nghị và có giọ ng to, sẽ đó ng vai Tô -ga-si, ngườ i chỉ
huy. Sau khi suy đi tính lạ i, cá c em đều nhấ t trí là Tô t-tô -chan sẽ đó ng vai nhà quý tộ c Y-ô -
si-tsu-ne, ngườ i mà trong vở kịch sẽ đó ng giả là m ngườ i canh cử a. Tấ t cả cá c em khá c sẽ
đó ng vai cá c thầ y tu di tả n bộ .
Trướ c khi bắ t đầ u diễn tậ p, cá c em phả i họ c thuộ c lờ i cá c vai. Đố i vớ i Tô t-tô -chan và cá c em
đó ng vai thầ y tu thì thậ t là thú vị, vì cá c em khô ng phả i nó i gì cả . Ngườ i ta chỉ yêu cầ u cá c
thầ y tu phả i đứ ng yên suố t vở kịch, cò n Tô t-tô -chan, trong vai Y-ô -si-tsu-ne, phả i quỳ, mặ t
che mộ t cá i mũ rơm to. Ben-kâ y, thự c tế là ngườ i hầ u củ a Y-ô -si-tsu-ne, phả i đá nh và mắ ng
nhiếc chủ mình sao cho khéo léo để cả đá m đó ng giả là m mộ t đoà n thầ y tu đi quyên tiền về
sử a chữ a lạ i ngô i đền, có thể đi qua, thoá t đượ c trạ m kiểm soá t A-ta-ka.
Ai-kô Sai-sô , đó ng vai Ben-kâ y, có mộ t nhiệm vụ nặ ng nề. Ngoà i cá c cuộ c đấ u khẩ u vớ i Tô -
ga-si, ngườ i phụ trá ch trạ m kiểm soá t, lạ i có mộ t đoạ n rấ t hồ i hộ p là Ben-kâ y phả i giả vờ
đọ c to bà i "Lạ c quyên" khi ngườ i chỉ huy ra lệnh đọ c. Cuộ n giấ y thì trố ng khô ng, mà ngườ i
nà y đã ứ ng khẩ u rấ t xuấ t sắ c mộ t lờ i kêu gọ i ủ ng hộ tiền bằ ng lờ i lẽ giá o lý thậ t hù ng hồ n:
"Trướ c hết là để đạ i tu ngô i đền Tô -đai-gi…".
Ai-kô Sai-sô luyện tậ p bà i diễn vă n "Trướ c hết…" hằ ng ngà y.
Vai Tô -ga-si cũ ng có nhiều đố i thoạ i, vì anh ta cố gắ ng bá c bỏ nhữ ng lý luậ n củ a Ben-kâ y, và
A-ma-đê-ra phả i bò ra mà họ c cho thuộ c.
Cuố i cù ng đã đến lú c tổ ng duyệt. Tô -ga-si và Ben-kâ y gặ p nhau, cá c thầ y tu đứ ng xếp hà ng
sau Ben-kâ y, và Tô t-tô -chan trong vai Y-ô -si-stu-ne quỳ, là m và i việc vộ i và ng ở phía trướ c.
Nhưng Tô t-tô -chan khô ng hiểu hết đầ u đuô i câ u chuyện. Vì vậ y khi Ben-kâ y dù ng gậ y quậ t
ngã và đá nh Y-ô -si-tsu-ne thì Tô t-tô -chan phả n ứ ng mã nh liệt. Em đá và o châ n và cà o mạ nh
Ai-kô Sai-sô . Ai-kô đau quá kêu lên và cá c thầ y tu đều cườ i khú c khích.
Lẽ ra là Y-ô -si-tsu-ne phả i đứ ng im, vẻ sợ sệt, dù cho Ben-kâ y đá nh thế nà o đi nữ a. Cá i ý củ a
vở kịch là trong khi Tô -ga-si nghi ngờ đá m thầ y tu, anh ta lạ i bị mắ c mưu củ a Ben-kâ y, và
mả i chú ý đến sự đau đớ n mà Ben-kâ y phả i chịu khi ngượ c đã i ngườ i chủ cao thượ ng củ a
mình, nên Tô -ga-si đã để họ đi qua trạ m kiểm soá t.
Để Y-ô si-tsu-ne chố ng lạ i Ben-kâ y là là m hỏ ng cả cố t chuyện vở kịch. Ô ng Ma-ru-y-a-ma đã
cố gắ ng giả i thích điều nà y cho Tô t-tô -chan. Nhưng Tô t-tô -chan rấ t kiên quyết. Em khă ng
khă ng là nếu Ai-kô Sai-sô đá nh em, em sẽ đá nh lạ i ngay. Do đó , cô ng việc tậ p kịch cứ giẫ m
châ n tạ i chỗ .
Khô ng biết họ đã diễn đi diễn lạ i cả nh ấ y bao nhiêu lầ n, nhưng lầ n nà o Tô t-tô -chan cũ ng
đá nh lạ i Ben-kâ y.
Cuố i cù ng ô ng Ma-ru-y-a-ma phả i nó i vớ ỉ Tô t-tô -chan:
- Tô i rấ t tiếc, nhưng tô i nghĩ rằ ng chú ng ta nên để cho Tai-chan đó ng vai Y-ô -si-tsu-ne.
Tô t-tô -chan cả m thấ y nhẹ nhõ m cả ngườ i. Em khô ng thích mình là ngườ i duy nhấ t trong vở
kịch bị hà nh hạ .
Ô ng Ma-ru-y-a-ma hỏ i:
- Tô t-tô -chan, thế đề nghị em đó ng vai thầ y tu vậ y.
Và thế là Tô t-tô -chan đứ ng vớ i cá c thầ y tu khá c, nhưng ở phía sau.
Ô ng Ma-ru-y-a-ma và cá c họ c sinh đều nghĩ rằ ng bâ y giờ mọ i việc sẽ ổ n thỏ a cả , nhưng họ
đều lầ m. Lẽ ra, ô ng khô ng nên để Tô t-tô -chan cầ m gậ y dà i củ a thầ y tu. Đứ ng yên thì chá n
nên em lấ y gậ y chọ c châ n em đó ng vai thầ y tu đứ ng cạ nh và cù và o ná ch bạ n thầ y tu đứ ng
trướ c. Thậ m chí em cò n có ý muố n là m như thế, như vậ y khô ng nhữ ng nguy hiểm đố i vớ i
nhữ ng ngườ i đứ ng gầ n mà cò n ìà m hỏ ng cả cả nh cã ỉ nhau giữ a Ben-kâ y và Tô -ga-si.
Cuố i cù ng, em cũ ng khô ng đượ c đó ng cả vai thầ y tu nữ a.
Tai-chan, trong vai Y-ô -si-tsu-ne, nghiến ră ng mộ t cá ch rấ t can trườ ng, khi cậ u ta bị quậ t
ngã và bị đá nh, ngườ i xem hẳ n phả i thương cậ u ta. Thế là cá c cuộ c diễn tậ p tiến hà nh nhẹ
nhà ng đều đặ n khi khô ng có Tô t-tô -chan tham gia.
Cò n lạ i mộ t mình, Tô t-tô -chan đi ra sâ n trườ ng. Em bỏ già y ra và bắ t đầ u tự tạ o ra mộ t điệu
vũ ba-lê Tô t-tô -chan. Đó là mộ t điệu mú a theo trí tưở ng tượ ng và sở thích củ a em. Lú c thì
em là thiên nga, lú c là gió , lú c là mộ t ngườ i thô lỗ , lú c là mộ t cá i câ y. Em mú a, mú a mã i mộ t
mình trong sâ n trườ ng vắ ng vẻ.
Tuy nhiên, trong thâ m tâ m, em vẫ n thích đó ng vai Y-ô -si-tsu-ne. Nhưng nếu em đượ c đó ng,
nhấ t định em sẽ đá nh lạ i và cà o Ai-kô Sai-sô .
Vì thế, Tô t-tô -chan đã khô ng thể tham gia và o vở diễn đầ u tiên và cũ ng là vở diễn cuố i cù ng
ở trườ ng Tô -mô -e.
Phấ n viết
Họ c sinh Tô -mô -e khô ng bao giờ vẽ lên tườ ng củ a ngườ i khá c hay lên đườ ng phố . Vì cá c em
có nhiều dịp để vẽ ở trườ ng họ c.
Trong cá c tiết nhạ c ở phò ng họ p, thầ y hiệu trưở ng thườ ng đưa cho mỗ i họ c sinh mộ t viên
phấ n trắ ng.
Cá c em có thể nằ m hay ngồ i bấ t cứ chỗ nà o trên sà n nhà và đợ i, tay cầ m phấ n. Khi tấ t cả đều
đã sẵ n sà ng, thầ y hiệu trưở ng bắ t đầ u chơi pi-a-nô . Trong khi thầ y chơi đà n, cá c em viết
nhịp, theo ký hiệu â m nhạ c trên sà n nhà . Viết bằ ng phấ n trên gỗ nâ u nhạ t bó ng trô ng thậ t
đẹp.
Trong lớ p Tô t-tô -chan chỉ có độ mườ i họ c sinh, nên khi cá c em tả n ra khắ p cả phò ng họ p
rộ ng lớ n, cá c em tha hồ có chỗ mà viết cá c nố t nhạ c thậ t to mà khô ng sợ chạ m và o chỗ củ a
nhau. Cá c em khô ng cầ n kẻ dò ng để ghi ký hiệu, vì chỉ cầ n ghi nhịp. Ở trườ ng Tô -mô -e, cá c
ký hiệu â m nhạ c có tên riêng do cá c em tự đặ t ra, sau khi đã bá o cá o vớ i thầ y hiệu trưở ng.
Ví dụ :
‫תּ‬, gọ i là nhịp nhả y vì đó là mộ t nhịp tố t để nhả y.
‫ ﮪ‬gọ i là nố t cờ vì trô ng giố ng cá i cờ
‫ תּ‬gọ i là hai cờ
‫ ﻉ‬gọ i cờ đô i
‫ ﺎ‬gọ i là nố t đen
‫ ﻠ‬gọ i là nố t trắ ng
‫ﻠ‬. gọ i là nố t trắ ng có nố t ruồ i
o họ i là nố t trò n.
Như thế nà y, cá c em dầ n dầ n họ c cá c nố t rấ t tấ t và lạ i rấ t vui. Đó là mộ t buổ i họ c cá c em
thích.
Viết phấ n lên sà n nhà là sá ng kiến củ a thầ y hiệu trưở ng. Giấ y thì khô ng đủ lớ n và khô ng có
đủ bả ng đen cho tấ t cả . Ô ng nghĩ rằ ng sà n nhà phò ng họ p là mộ t cá i bả ng đen to, rấ t đẹp,
trên đó cá c em có thể ghi nhịp dễ dà ng mặ c dù nhạ c có nhanh đến đâ u, và viết thậ t to như
cá c em muố n.
Trướ c hết, cá c em có thể thưở ng thứ c đượ c â m nhạ c. Và nếu sau đó cò n thì giờ , cá c em có
thể vẽ má y bay, bú p bê và bấ t cứ thứ gì cá c em thích. Thỉnh thoả ng, cá c em lạ i nố i cá c tranh
vẽ lạ i cho vui và cả sà n nhà hó a ra mộ t bứ c tranh khổ ng lồ .
Lú c giả i lao trong giờ â m nhạ c, thầ y hiệu trưở ng thườ ng xuố ng kiểm tra bả n ghi nhịp củ a
từ ng họ c sinh và thầ y gó p ý, "khá lắ m, tố t lắ m", hay "khô ng phả i là hai cờ mà là nhịp nhả y".
Sau khi đã đồ ng ý hay chữ a cá ch ghi củ a cá c em, thầ y lạ i dạ o nhạ c mộ t lầ n nữ a để cá c em
kiểm tra lạ i cá c nố t ghi và là m quen vớ i cá c nhịp điệu. Dù bậ n đến mấ y, thầ y khô ng bao giờ
để ai khá c lên lớ p thay thầ y.
Cò n cá c họ c sinh thì nếu khô ng có ô ng Kô -ba-y-a-si, lớ p họ c sẽ mấ t vui.
Lau sạ ch sà n sau khi viết nhịp điệu cũ ng khá vấ t vả . Đầ u tiên, phả i xó a bằ ng cá i khă n lau
bả ng, sau đó ai nấ y đều phả i lă n lưng và o lau chù i cho sà n sạ ch bong. Đó là mộ t cô ng việc
rấ t lớ n.
Là m như vậ y, cá c họ c sinh Tô -mô -e hiểu đượ c là xó a nhữ ng bứ c vẽ nguệch ngoạ c trên
tườ ng thì cự c khổ như thế nà o, do đó cá c em khô ng bao giờ vẽ lung tung ở đâ u trừ sà n
phò ng họ p. Vả lạ i, mỗ i tuầ n có hai tiết họ c như thế, nên cá c em tha hồ vẽ.
Họ c sinh Tô -mô -e đã trở thà nh nhữ ng chuyên gia về phấ n - loạ i phấ n nà o tố t nhấ t~ cầ m nó
thế nà o, sử dụ ng nó ra sao cho thậ t hay, là m thế nà o để phấ n khỏ i vỡ …
Mỗ i em đều là mộ t ngườ i sà nh dù ng phấ n.
Y-a-su-a-ki-chan đã mấ t
Ấ y là buổ i sá ng đầ u tiên sau kỳ nghỉ xuâ n. Ô ng Kô -ba-y-a-si đứ ng trướ c cá c họ c sinh tậ p
trung ở sâ n trườ ng, hai tay bỏ và o tú i như thườ ng lệ. Ô ng đứ ng mộ t lú c khô ng nó i gì, sau
đó , ô ng bỏ tay ra và nhìn cá c họ c sinh. Trô ng ô ng như khó c. Ô ng nó i chậ m rã i:
- Y-a-su-a-ki-chan đã mấ t. Hô m nay, tấ t cả chú ng ta sẽ đi đưa đá m bạ n ấ y, - rồ i ô ng nó i tiếp. -
Thầ y biết cá c em đều quý Y-a-su-a-ki-chan. Thậ t đá ng tiếc. Thầ y cả m thấ y buồ n lắ m.
Chỉ mớ i nó i đến đấ y, mặ t ô ng đã đỏ lên và nướ c mắ t đã trà o ra. Cá c họ c sinh dều bà ng
hoà ng nhưng khô ng ai nó i mộ t lờ i nà o. Ai cũ ng nghĩ về Y-a-su-a-ki-chan. Chưa bao giờ lạ i có
cả nh tượ ng im lặ ng buồ n bã đến như thế ở trườ ng Tô -mô -e.
Tô t-tô -chan nghĩ: "Ai ngờ chết nhanh thế. Mình thậ m chí chưa đọ c xong cuố n "Tú p lều bá c
Tô m" mà Y- a-su-a-ki-chan đã bả o mình nên đọ c và cho mình mượ n trướ c hô m nghỉ".
Em nhớ nhữ ng ngó n tay củ a bạ n ấ y co quắ p khi em và bạ n ấ y chà o tạ m biệt trướ c kỳ nghỉ
xuâ n, khi bạ n đưa cho em cuố n sá ch. Em nhớ lạ i lầ n đầ u tiên em gặ p bạ n và đã hỏ i: "Sao bạ n
đi như thế?" và câ u trả lờ i khe khẽ củ a bạ n: "Mình bị bạ i liệt". Em nhớ lạ i giọ ng nó i, nụ cườ i
hơi nhếch mép củ a bạ n. Em cũ ng buồ n buồ n nhớ lạ i cá i lầ n em đã giú p bạ n trèo lên câ y, sao
bạ n ấ y nặ ng thế, và lạ i hoà n toà n tin tưở ng ở em mặ c dù Y-a-su-a-ki-chan lớ n tuổ i hơn, và
cao hơn.
Chính Y-a-su-a-ki-chan đã nó i vớ i em là ở Mỹ có mộ t thứ gọ i là vô tuyến truyền hình. Tô t-
tô -chan yêu quý Y-a-su-a-ki-chan. Cá c em đã ă n cơm trưa vớ i nhau, nghỉ vớ i nhau, tan họ c
cù ng đi bộ ra ga vớ i nhau. Em sẽ rấ t nhớ bạ n ấ y. Em nhậ n ra rằ ng khi Y-a-su-a-ki-chan đã
mấ t, thì điều đó có nghĩa là Y-a-su-a-ki-chan sẽ khô ng bao giờ cò n trở lạ i trườ ng. Cũ ng
giố ng như nhữ ng con gà con. Khi chú ng chết, thì dù cho em có gọ i như thế nà o, chú ng cũ ng
khô ng bao giờ cừ độ ng đượ c nữ a.
Đá m tang Y-a-su-a-ki-chan đượ c cử hà nh trong mộ t nhà thờ phía bên kia Đê-ren-cho-phu,
cá ch nơi bạ n ấ y ở khô ng xa.
Cá c họ c sinh lặ ng lẽ đi hà ng mộ t từ Gi-y-u-gao-ka đến. Tô t-tô -chan khô ng nhìn ngang nhìn
ngử a như mọ i khi, mà cứ nhìn xuố ng đấ t. Em nhậ n ra rằ ng bâ y giờ em cả m thấ y mình khá c
lú c thầ y hiệu trưở ng mớ i bá o tin buồ n nà y. Phả n ứ ng đầ u tiên củ a em là khô ng tin và sau đó
là buồ n nhưng bâ y giờ , tấ t cả điều em muố n là nhìn thấ y Y-a-su-a-ki-chan số ng lạ i mộ t lầ n
nữ a. Em muố n nó i chuyện vớ i bạ n ấ y quá , đến mứ c khô ng thể nà o chịu đự ng nổ i.
Nhà thờ đầ y nhữ ng hoa huệ trắ ng. Ngườ i mẹ xinh đẹp chị và họ hà ng củ a Y-a-su-a-ki-chan
ă n mặ c mà u đen, đang đứ ng ở phía ngoà i nhà thờ . Trô ng thấ y Tô t-tô -chan họ lạ i cà ng khó c
nhiều hơn, ai cũ ng cầ m khă n tay trắ ng. Đâ y là lầ n đầ u tiên Tô t-tô -chan đến mộ t đá m tang,
và em nhậ n thấ y thậ t ìà buồ n. Khô ng ai nó i chuyện, chỉ có tiếng nhạ c buồ n thả m phá t ra từ
chiếc đà n oó c.
Mặ t trờ i đang tỏ a chiếu, nhà thờ trà n ngậ p á nh sá ng, nhưng đó là mộ t thứ á nh sá ng ả m đạ m.
Mộ t ngườ i cô đeo bă ng tang đen đưa cho mỗ i họ c sinh Tô -mô -e mộ t đó a hoa trắ ng và giả i
thích rằ ng từ ng em mộ t sẽ lầ n lượ t bỏ đó a hoa củ a mình và o quan tà i củ a Y-a-su-a-ki-chan.
Trong quan tà i, Y-a-su-a-ki-chan nằ m im, mắ t nhắ m, chung quanh toà n hoa. Mặ c dù đã chết,
trô ng em vẫ n hiền là nh và thô ng minh. Tô t-tô -chan quỳ xuố ng, để đó a hoa cạ nh tay bạ n và
khẽ chạ m và o bà n tay quý mến em đã từ ng nắ m lấ y nhiều lầ n. Bà n tay củ a bạ n trô ng trắ ng
hơn nhiều so vớ i bà n tay bé nhỏ , có nhiều vết bẩ n củ a em, nhữ ng ngó n tay củ a Y-a-su- a-ki-
chan cũ ng dà i hơn nhiều, như ngườ i lớ n vậ y.

12. Chương 12

Em thì thầ m vớ i Y-a-su-a-ki-chan:

- Tạ m biệt! Có thể chú ng ta sẽ gặ p nhau đâ u đó , khi nhiều tuổ i hơn, và có lẽ lú c ấ y bạ n sẽ
khô ng cò n liệt nữ a.
Rồ i Tô t-tô -chan đứ ng dậ y, nhìn Y-a-su-a-ki-chan mộ t lầ n nữ a. Em nó i:
- Đú ng rồ i, tô i quên cuố n "Tú p lều bá c Tô m". Bâ y giờ thì tô i khô ng trả lạ i bạ n đượ c nữ a rồ i.
Tô i sẽ gử i cho bạ n khi nà o ta gặ p lạ i nhau!
Khi đi ra, em nghe thấ y rõ tiếng nó i củ a bạ n ở phía sau mình. "Nà y Tô t-tô -chan, chú ng mình
đã số ng vớ i nhau rấ t vui có phả i khô ng nhỉ? Tô i sẽ khô ng bao giờ quên bạ n. Khô ng bao
giờ ?"
Ra đến cổ ng, em cò n quay lạ i và nó i:
- Tô i cũ ng khô ng bao giờ quên bạ n.
Á nh nắ ng xuâ n cũ ng nhè nhẹ như chính hô m nà o em gặ p Y-a-su-a-ki-chan lầ n đầ u tiên
trong lớ p họ c toa tà u. Nhưng hô m nay, hai má em ướ t đầ m nướ c mắ t.
Ngườ i tình bá o
Cá c họ c sinh trườ ng Tô -mô -e buồ n rấ t lâ u, vì cứ nghĩ mã i đến Y-a-su-a-ki-chan, đặ c biệt là
buổ i sá ng, khi bắ t đầ u lớ p họ c. Cũ ng phả i mộ t thờ i gian dà i cá c em mớ i quen đượ c vớ i sự
thậ t rằ ng khô ng phả i Y-a-su- a-ki-chan đến muộ n, mà em sẽ khô ng bao giờ đến nữ a.
Lớ p ít họ c sinh có thể là tấ t, nhưng gặ p tình huố ng nà y, lớ p họ c ít ngườ i chỉ là m cho mọ i
việc thêm khó khă n hơn. Sự vắ ng mặ t củ a Y-a-su-a-ki-chan quá ư rõ rà ng. Điều may duy
nhấ t là lớ p đã khô ng quy định chỗ ngồ i. Nếu bạ n ấ y có chỗ ngồ i cố định, sự trố ng trả i sẽ
cà ng thêm đau xó t.
Gầ n đâ y, Tô t-tô -chan đã bắ t đầ u suy nghĩ xem sau nà y em sẽ là m gì. Khi cò n ít tuổ i, em
muố n trở thà nh ngườ i há t rong trong phố , hay nữ diễn viên kịch mú a, và hô m đầ u tiên đến
Tô -mô -e, em nghĩ nếu đượ c là m ngườ i soá t vé ở nhà ga thì rấ t thích. Nhưng bâ y giờ em lạ i
thích là m mộ t việc gì đó hơi là lạ , nhưng hợ p vớ i phụ nữ hợ n.
Có thể là m y tá cũ ng hay. Nhưng em chợ t nhớ lạ i lầ n đến thă m cá c thương binh ở bệnh viện,
em thấ y cá c cô y tá là m cá c việc như tiêm thuố c… và tiêm thuố c cũ ng khó khó đấ y. Thế thì
em nên là m gì nhỉ? Bỗ ng nhiên, em phấ n khở i hẳ n lên:
"Hay, hay quá ? Mình đã quyết định sẽ là m gì rồ i?"
Em đi sang chỗ Tai-chan, cậ u nà y vừ a thắ p xong cá i đèn cồ n. Em nó i mộ t cá ch kiêu hã nh:
- Tớ đang muố n trở thà nh mộ t nhà tình bá o đâ y?
Tai-chan ngoả nh nhìn Tô t-tô -chan mộ t lú c. Rồ i, cậ u ta lạ i nhìn ra bên ngoà i cử a sổ hồ i lâ u,
như để suy nghĩ về điều đó trướ c khi quay sang Tô t-tô -chan, nó i mộ t cá ch chậ m rã i, giả n dị,
bằ ng mộ t giọ ng vang và thô ng minh để Tô t-tô -chan dễ hiểu:
- Là m tình bá o, bạ n phả i hết sứ c thô ng minh. Ngoà i ra, lạ i cò n phả i biết nhiều ngoạ i ngữ , -
Tai-chan nghỉ mộ t tí để lấ y hơi. Sau đó , cậ u ta nhìn thẳ ng và o em, nó i mộ t cá ch thẳ ng thắ n. -
Trướ c hết, mộ t nữ tình bá o phả i thậ t đẹp!
Dầ n dầ n Tô t-tô -chan cú i đầ u xuố ng, trá nh cá i nhìn củ a Tai-chan. Mộ t giâ y sau, và lầ n nà y
khô ng nhìn Tô t-tô -chan nữ a, Tai-chan nó i, giọ ng nhỏ lạ i, đầ y vẻ lo.
- Vả lạ i mình khô ng nghĩ rằ ng mộ t ngườ i hay ba hoa lạ i có thể trở thà nh mộ t nhà tình bá o
đượ c!
Tô t-tô -chan điếng cả ngườ i. Vấ n đề khô ng phả i vì Tai-chan phả n đố i em trở thà nh nhà tình
bá o, mà bở i vì nhữ ng điều Tai-chan vừ a nó i đều đú ng cả . Đấ y cũ ng là nhữ ng điều mà em đã
hoà i nghi về chính mình. Đến lú c nà y em nhậ n ra rằ ng, về mọ i phương diện, em đều thiếu
tấ t cả cá c đứ c tính củ a mộ t nhà tình bá o. Em biết rằ ng, đương nhiên, Tai-chan phá t biểu như
vậ y khô ng phả i do thù hằ n. Đà nh phả i vứ t bỏ ý định là m tình bá o kia đi. Cũ ng may là em đã
trao đổ i ý kiến vớ i bạ n ấ y.
Em tự nghĩ: "Trờ i ơi! Tai-chan cũ ng bằ ng tuổ i mình mà sao bạ n ấ y biết nhiều thế".
Giả thử Tai-chan nó i vớ i em là cậ u ta đang suy nghĩ muố n trở thà nh nhà vậ t lý, thì khô ng
biết em có thể trả lờ i cậ u ta ra sao. Em có thể nó i: "Ờ , bạ n rấ t thạ o thắ p đèn cồ n bằ ng diêm",
nhưng như thế nghe trẻ con quá .
"Ờ bạ n hiểu đượ c "Phố c-xơ" tiếng Anh là "con cá o" và "su" là già y như thế tô i nghĩ bạ n có
thể trở thà nh mộ t nhà vậ t lý đấ y! Khô ng, như thế nghe vẫ n chưa ổ n!
Dù thế nà o đi nữ a, em vẫ n tin chắ c rằ ng Tai-chan nhấ t định sẽ là m mộ t việc gì đó xuấ t sắ c.
Do vậ y, em nó i mộ t cá ch rấ t ngọ t ngà o vớ i Tai-chan lú c nà y đang theo dõ i nhữ ng bong bó ng
hiện lên ở trong bình:
- Cá m ơn bạ n. Tô i sẽ khô ng là m tình bá o nữ a, nhưng cò n bạ n, tô i tin chắ c bạ n sẽ trở thà nh
mộ t nhâ n vậ t quan trọ ng.
Tai-chan nó i lẩ m bẩ m, gã i đầ u và lạ i vù i đầ u và o cuố n sá ch đang mở trướ c mặ t cậ u ta.
Nếu khô ng trở thà nh nhà tình bá o, thì mình sẽ là m gì? Tô t-tô -chan cứ thắ c mắ c như vậ y
trong khi em đứ ng cạ nh Tai-chan, nhìn ngọ n lử a trên chiếc đèn cồ n củ a cậ u ta.
Câ y đà n vi-ô -lô ng củ a bố
Chẳ ng bao lâ u, chiến tranh vớ i tấ t cả nỗ i khủ ng khiếp củ a nó đã bắ t đầ u ả nh hưở ng đến
cuộ c số ng củ a Tô t-tô -chan và gia đình em. Hà ng ngà y, đà n ô ng, thanh niên trong vù ng đã lên
đườ ng vớ i cờ bay và nhữ ng tiếng hô "Ben-giai" ở cá c cử a hiệu, thự c phẩ m cứ ít dầ n.
Cà ng ngà y cà ng trở nên khó đá p ứ ng đượ c cá i quy tắ c cơm trưa củ a trườ ng Tô -mô -e là :
"Mộ t chú t thứ c ă n củ a biển, mộ t chú t thứ c ă n củ a đấ t". Mẹ đà nh là m tạ m rong biển và mậ n
muố i, nhưng chẳ ng bao lâ u ngay như thế cũ ng khó . Hầ u như mọ i thứ đều phả i hạ n chế.
Kiếm đâ u cũ ng khô ng ra kẹo.
Tô t-tô -chan biết có mộ t cá i má y đặ t bên dướ i cầ u thang ở ga Đô -ka-y-a-ma, ga trướ c ga củ a
em. Chỉ cầ n bỏ tiền qua khe má y là đượ c mộ t gó i kẹo ca-ra-men.
Trên má y có mộ t tranh vẽ, trô ng đã thấ y ngon. Bỏ nă m xu thì đượ c mộ t gó i nhỏ , mườ i xu thì
đượ c mộ t gó i to. Nhưng cá i má y ấ y đã bị rỗ ng tìl lâ u. Dù có bỏ bao nhiêu tiền, dù có đậ p mấ y
đi nữ a, cá i má y vẫ n trơ trơ. Tô t-tô -chan vẫ n kiên nhẫ n hơn ai hết.
Em nghĩ: "Có thể cò n mộ t gó i ở chỗ nà o đó trong má y. Hay là nó vướ ng ở đâ u bên trong".
Thế là hô m nà o em cũ ng xuố ng tà u trướ c mộ t ga rồ i bỏ nă m xu, mườ i xu và o má y. Nhưng
em chỉ lấ y lạ i đượ c tiền. Nó rơi ra đá nh cạ ch mộ t cá i.
Và o thờ i gian ấ y, có ngườ i nó i vớ i bố em điều mà hầ u hết mọ i ngườ i đều nghĩ là tin vui. Nếu
ô ng đến cá c xưở ng cô ng binh - nơi là m vũ khí và cá c thứ khá c dù ng trong chiến tranh - kéo
cá c bả n nhạ c thờ i chiến quen thuộ c trên đà n vi-ô -lô ng, ngườ i ta sẽ biếu ô ng đườ ng, gạ o và
cá c mó n khoả n đã i khá c. Ngườ i bạ n đó nó i rằ ng vì bố đượ c tặ ng mộ t huy chương â m nhạ c
có giá trị trở thà nh ngườ i kéo đà n vi-ô -lô ng nổ i tiếng, nên chắ c chă n sẽ dượ c nhiều quà tặ ng
khá c.
Mẹ liền hỏ i bố .
- Ô ng nghĩ thế nà o? Ô ng có định là m như thế khô ng?
Rõ rà ng là cá c buổ i hò a nhạ c cà ng ngà y cà ng ít đi. Vả lạ i ngà y cà ng nhiều nhạ c sĩ bị độ ng
viên và ban nhạ c thiếu ngườ i chơi. Cá c buổ i phá t thanh bâ y giờ cũ ng dầ n dầ n chuyển sang
phụ c vụ chiến tranh, do đó cà ng khô ng có nhiều việc cho bố và nhữ ng đồ ng nghiệp củ a ô ng.
Lẽ ra ô ng nên hoan nghênh mộ t dịp như thế.
Bố nghĩ mộ t lú c rồ i trả lờ i:
- Tô i khô ng muố n kéo loạ i nhạ c đó trên đà n củ a tô i.
Mẹ nó i:
- Ô ng nó i phả i. Địa vị tô i, tô i cũ ng từ chố i. Thế nà o ta cũ ng kiếm đượ c cá i ă n.
Bố biết Tô t-tô -chan chẳ ng có gì ă n và hà ng ngà y vẫ n bỏ tiền và o má y bá n kẹo ca-ra-men
mộ t cá ch vô ích. Ô ng cũ ng biết là nhữ ng quà thự c phẩ m ngườ i ta cho ô ng để trả cô ng cho
và i điệu nhạ c chiến tranh sẽ rấ t cầ n cho gia đình. Nhưng ô ng quý â m nhạ c củ a ô ng hơn. Mẹ
cũ ng biết điều đó và bà cũ ng khô ng ép hay thú c giụ c ô ng.
Bố nó i giọ ng rấ t buồ n:
- Tố t-sky! Thô ng cả m nhé!
Tô t-tô -chan cò n quá bé để hiểu về nghệ thuậ t. Ý nghĩ lạ i hay dao độ ng. Nhưng em biết bố
yêu câ y đà n củ a bố đến mứ c ô ng đã bị nhiều ngườ i trong gia đình và họ hà ng từ bỏ . Đã có
nhữ ng thờ i kỳ ô ng rấ t khổ , nhưng ô ng khô ng bao giờ rờ i xa câ y đà n. Do đó Tô t-tô -chan nghĩ
rằ ng ô ng khô ng chơi cá c bả n nhạ c ô ng khô ng thích là đú ng. Tô t-tô -chan nhả y nhả y xung
quanh bố và nó i mộ t cá ch vui vẻ:
- Con thấ y khô ng sao cả ! Vì con cũ ng yêu câ y đà n củ a bố .
Nhưng hô m sau Tô t-tô -chan lạ i xuố ng ga Đô -ka-y-a-ma và lạ i ghé và o cá i má y bá n hà ng.
Chắ c hẳ n sẽ khô ng có cá i gì xuấ t hiện cả , ấ y thế mà em vẫ n hy vọ ng.
Lờ i hứ a
Sau bữ a cơm trưa, khi cá c họ c sinh đã dọ n dẹp hết bà n và ghế xếp thà nh hình vò ng trò n, thì
phò ng họ p như trở nên rộ ng hơn.
Tô t-tô -chan quyết định: "Hô m nay, mình sẽ là ngườ i đầ u tiên bá m lấ y lưng thầ y hiệu
trưở ng".
Đấ y là điều em vấ n muố n là m, nhưng nếu em chỉ ngậ p ngừ ng mộ t chú t, mộ t ai đó đã sà ngay
và o lò ng ô ng khi ô ng ngồ i xếp châ n vò ng trò n ở giữ a phò ng họ p, và ít nhấ t hai ngườ i khá c
sẽ tranh nhau bá m lấ y lưng ô ng, hò hét đò i ô ng phả i chú ý.
- Ấ y ấ y, thô i nhé? - thầ y hiệu trưở ng quở trá ch, mặ t đỏ lên vì cườ i.
Nhưng mộ t khi đã chiếm đượ c chỗ trên lưng thầ y hiệu trưở ng, thì dứ t khoá t khô ng ai bỏ vị
trí. Nếu bạ n chỉ cầ n chậ m mộ t tí thô i, bạ n sẽ thấ y cá c bạ n khá c bá m và o lưng thầ y hiệu
trưở ng. Nhưng lầ n nà y, Tô t-tô -chan quyết chí sẽ là ngườ i thứ nhấ t và đang chờ sẵ n ở giữ a
phò ng họ p khi thầ y đến. Khi ô ng đến gầ n, em nó i to:
- Thưa thầ y, em xin bá o cá o vớ i thầ y mộ t việc.
- Nà o, việc gì nà o? - thầ y hiệu trưở ng hỏ i mộ t cá ch hâ n hoan khi thầ y ngồ i xuố ng sà n và
khoanh châ n lạ i.
Tô t-tô -chan muố n nó i vớ i thầ y quyết tâ m củ a em sau nhiều ngà y suy nghĩ. Khi thầ y đã xếp
châ n vò ng trò n rồ i, em bỗ ng nhiên quyết định khô ng bá m và o lưng thầ y nữ a. Em nghĩ nó i
trự c tiếp vớ i thầ y là hay hơn.
Thế là em ngồ i sá t, đố i diện vớ i thầ y và hơi nghiêng đầ u mỉm cườ i mà từ khi em cò n nhỏ ,
mẹ thườ ng nó i "khuô n mặ t dễ thương". Đó là "vẻ mặ t dễ thương nhấ t" củ a em. Em cả m thấ y
tự tin khi em cườ i như vậ y, mô i em hé mở , và bả n thâ n em cũ ng tin rằ ng mình là mộ t em bé
gá i ngoan.
Thầ y hiệu trưở ng nhìn em, chờ đợ i:
- Nà o, cá i gì nà o? - thầ y lạ i hỏ i, khẽ đưa ngườ i về phía trướ c.
Tô t-tô -chan nó i mộ t cá ch chậ m rã i, ngọ t ngà o, ra vẻ ngườ i lớ n:
- Sau nà y lớ n lên, em muố n dạ y ở trườ ng nà y. Thự c như vậ y ạ .
Tô t-tô -chan tưở ng thầ y hiệu trưở ng sẽ cườ i, nhưng thầ y lạ i hỏ i mộ t cá ch nghiêm tú c:
- Thế em có hứ a khô ng?
Hình như ô ng thậ t sự muố n em hứ a.
Tô t-tô -chan gậ t đầ u mộ t cá ch mạ nh mẽ và nó i:
- Em xin hứ a.
Trong lò ng đầ y quyết tâ m trở thà nh mộ t giá o viên củ a trườ ng.
Lú c ấ y, em nhớ lạ i buổ i sá ng đầ u tiên hô m em đến trườ ng Tô -mô -e, cò n là mộ t họ c sinh lớ p
mộ t và gặ p thầ y hiệu trưở ng trong vă n phò ng. Tưở ng như chuyện ấ y cá ch đâ y đã lâ u lắ m?
Ô ng đã kiên nhẫ n nghe em suố t bố n tiếng đồ ng hồ . Em nghĩ về giọ ng nó i ấ m á p củ a ô ng sau
khi em đã trình bà y hết: "Bâ y giờ em là họ c sinh củ a trườ ng nà y?". Giờ đâ y, em thấ y quý ô ng
Kô -ba-y-a-si hơn lú c đó nhiều. Và em quyết tâ m là m việc cho ô ng và là m mọ i việc để giú p
ô ng.
Khi em đã hứ a xong, thầ y hiệu trưở ng cườ i sung sướ ng - như mọ i khi, rấ t tự nhiên, khô ng
hề ngượ ng ngù ng về chỗ ră ng khuyết củ a mình. Tô t-tô -chan giơ ngó n tay ú t ra. Thầ y hiệu
trưở ng cũ ng là m như vậ y.
Ngó n tay ú t củ a ô ng trô ng rắ n rỏ i - bạ n có thể đặ t niềm tin tưở ng và o đó . Cả hai thầ y trò
ngoắ c hai ngó n tay ú t và o nhau, như mộ t lờ i nguyện theo kiểu cổ truyền củ a Nhậ t Bả n. Thầ y
cườ i và Tô t-tô -chan cũ ng cườ i mộ t cá ch tự tin. Em sẽ là mộ t giá o viên ở Tô -mô -e! Thậ t là
tuyệt!
Em thầ m nghĩ: "Khi nà o mình là giá o viên…". Và đâ y là nhữ ng điều mà Tô t-tô -chan đã tưở ng
tượ ng, khô ng họ c quá nhiều, nhiều ngà y hộ i thể thao, là m bếp dã ngoạ i, cắ m trạ i và đi tham
quan.
Thầ y hiệu trưở ng rấ t phấ n khở i. Thậ t khó mà tưở ng tượ ng khi Tô t-tô -chan trở thà nh ngườ i
lớ n, nhưng ô ng chắ c rằ ng em có thể sẽ là mộ t giá o viên ở Tô -mô -e. Ô ng nghĩ cá c họ c sinh
Tô -mô -e sẽ trở thà nh nhữ ng giá o viên tấ t vì hẳ n cá c em sẽ nhớ nhữ ng ngà y thơ ấ u củ a
mình.
Thế là ở Tô -mô -e, thầ y hiệu trưở ng và mộ t họ c sinh củ a ô ng đang cam kết trịnh trọ ng về
mộ t điều mươi, mườ i lă m nă m nữ a mớ i xả y ra, khi mọ i ngườ i nó i rằ ng, việc cá c má y bay Mỹ
chấ t đầ y bom xuấ t hiện trên bầ u trờ i nướ c Nhậ t chỉ cò n là vấ n đề thờ i gian.
Con Rố c-ky biến mấ t
Rấ t nhiều binh lính đã chết trậ n, lương thự c, thự c phẩ m đã trở nên khan hiếm, ai nấ y đều
số ng trong sự sợ hã i - nhưng mù a hạ vẫ n đến như thườ ng lệ. Và mặ t trờ i vẫ n chiếu sá ng
trên nhữ ng nướ c đã thắ ng trậ n cũ ng như trên nhữ ng nướ c khô ng thắ ng trậ n.
Tô t-tô -chan vừ a mớ i từ nhà củ a ô ng bá c ở Xa-ma-ku-ra trở về Tô -ky-ô .
Ở Tô -mô -e bâ y giờ khô ng có cắ m trạ i và cũ ng khô ng có nhữ ng cuộ c đi chơi thú vị đến suố i
nướ c nó ng. Hình như cá c họ c sinh sẽ khô ng bao giờ đượ c hưở ng mộ t ngà y vui vẻ như ngà y
hè nă m nà o. Tô t-tô -chan thườ ng vẫ n nghỉ hè cù ng vớ i cá c anh chị em họ ở nhà nghỉ củ a họ
tạ i Ka-ma-ku-ra, nhưng nă m nay thì khá c hẳ n.
Mộ t chà ng trai lớ n tuổ i hơn, vẫ n thườ ng hay kể chuyện ma nghe ghê cả ngườ i, đã bị độ ng
viên và ra trậ n. Thế là khô ng cò n chuyện ma quỷ nà o nữ a. Và ngườ i bá c củ a em vẫ n thườ ng
kể cá c chuyện rấ t hay về cuộ c số ng củ a ô ng ở Luâ n Đô n, chẳ ng ai biết nhữ ng chuyện ấ y là
hư hay thự c - cũ ng ở mặ t trậ n. Tên ô ng Su-gi Ta-gu-chi và ô ng là mộ t ngườ i quay phim rấ t
giỏ i.
Sau khi phụ trá ch chi nhá nh Hã ng Thô ng tấ n Ni-kô n ở New York và là m đạ i diện Viễn đô ng
củ a Hã ng Thô ng tấ n Mê-trô củ a Mỹ, ô ng lạ i nổ i tiếng hơn vớ i cá i tên Su Ta-gu-chi. Ô ng là
anh cả củ a bố , mặ c dù bố đã lấ y họ củ a mẹ để ghi nhớ mã i tên họ đó (1), nếu khô ng, họ củ a
bố cũ ng là Ta-gu-chi. Phim bá c Su-gi quay, ví dụ như phim "Trậ n Ba-banh" đang đượ c chiếu
tạ i cá c rạ p há t - chiếu bó ng, nhưng tấ t cả nhữ ng thứ ô ng gử i về từ mặ t trậ n là phim, nên bá c
gá i và cá c anh, chị em họ củ a Tô t-tô -chan đều lo cho ô ng. Cá c nhà nhiếp ả nh chiến tranh đều
chụ p hình quâ n độ i ở nhữ ng vị trí nguy hiểm, cho nên họ phả i đi trướ c để chụ p quâ n độ i
đang tiến quâ n. Nhữ ng ngườ i họ hà ng có tuổ i củ a Tô t-tô -chan vẫ n nó i thế.
Thậ m chí, mù a hê nă m ấ y bã i biển ở Ka-ma-ku-ra hình như cũ ng bị lã ng quên. Mặ c dù vậ y,
Y-at-chan vẫ n rấ t vui. Anh là con cả củ a bá c Su-gi Y-at-chan kém Tô t-tô -chan khoả ng mộ t
tuổ i. Tấ t cả mấ y anh chị em đều ngủ trong mộ t cá i mà n to, và trướ c khi đi ngủ , Y-at-chan
thườ ng hô to: "Hoà ng đế muô n nă m!" rồ i ngã xuố ng như mộ t ngườ i lính bị bắ n và giả vờ
chết.
Anh ìà m như vậ y nhiều lầ n. Điều kỳ lạ là hễ khi nà o anh là m như vậ y, y như rằ ng anh sẽ đi
trong khi ngủ và ngã ở ngoà i cổ ng, khiến mọ i ngườ i cuố ng cả lên.
Mẹ Tô t-tô -chan ở lạ i Tô -ky-ô vớ i bố . Ô ng đã tìm đượ c việc là m ở đâ y. Bâ y giờ nghỉ hè đã hết,
Tô t-tô -chan lạ i đượ c ngườ i chị củ a cậ u thanh niên hay kể chuyện ma đưa về Tô -ky-ô .
Như mọ i khi, về đến nhà việc đầ u tiên là Tô t-tô -chan đi tìm con Rố c-ky. Nhưng khô ng thấ y
nó đâ u cả .
Trong nhà cũ ng khô ng có , ngoà i sâ n cũ ng khô ng có .
Tô t-tô -chan ìo ngạ i, vì thườ ng thườ ng con Rố c-ky vẫ n đi thậ t xa để đó n em. Tô t-tô -chan ra
khỏ i nhà , dọ c theo đườ ng cá i, gọ i nó nhưng khô ng thấ y bó ng dá ng đô i mắ t, đô i tai và cá i
đuô i yêu quý củ a con Rố c-ky đâ u cả . Tô t-tô -chan nghĩ rằ ng có thể nó đã về nhà khi em đi
tìm nó , nên em chạ y vộ i về nhà để xem, nhưng cũ ng khô ng có nố t.
Em hỏ i mẹ:
- Con Rố c-ky đâ u rồ i mẹ?
Mẹ chắ c chắ n đã biết Tô t-tô -chan chạ y ngượ c chạ y xuô i tìm nó , nhưng bà khô ng nó i gì.
Tô t-tô -chan lạ i hỏ i mẹ, vừ a hỏ i vừ a kéo vá y bà :
- Con Rố c-ky đâ u hở mẹ?
Mẹ hình như cũ ng cả m thấ y khó trả lờ i. Bà nó i:
- Nó đi mấ t rồ i.
Tô t-tô -chan khô ng tin. Là m sao nó lạ i bỏ đi mấ t đượ c - Nó đi bao giờ hở mẹ? - em hỏ i, nhìn
thẳ ng và o mặ t mẹ.
Mẹ hình như cà ng lú ng tú ng. Bà nó i mộ t cá ch buồ n:
- Ngay sau khi con đi Ka-ma-ku-ra, - rồ i bà vộ i vã nó i tiếp. - Bố mẹ đã đi khắ p nơi tìm, hỏ i tấ t
cả mọ i ngườ i, nhưng khô ng thấ y nó đâ u? Mẹ vẫ n phâ n vâ n khô ng biết nó i vớ i con thế nà o.
Con phả i thô ng cả m thô i.
Dầ n dầ n Tô t-tô -chan cũ ng hiểu ra. Chắ c là con Rố c-ky chết. Em nghĩ: "Mẹ khô ng muố n mình
buồ n, nhưng Rố c-ky chết rồ i".
Điều đó là rấ t rõ đố i vớ i Tô t-tô -chan. Trướ c đó , dù Tô t-tô -chan có đi lâ u bao nhiêu nữ a thì
con Rố c-ky cũ ng khô ng bao giờ đi xa nhà : Nó biết là em sẽ trở lạ i.
Em tự nghĩ: "Rố c-ky khô ng bao giờ đi như vậ y mà khô ng bả o mình". Em tin như vậ y lắ m.
Nhưng Tô t-tô -chan khô ng nó i việc nà y vớ i mẹ. Em biết, mẹ sẽ buồ n như thế nà o.
- Khô ng biết nó đi đâ u mẹ nhỉ, - em chỉ nó i thế, mắ t nhìn xuố ng đấ t.
Chỉ nó i đượ c thế, em chạ y lên phò ng mình ở trên gá c. Khô ng có Rố c-ky, nhà hình như khô ng
phả i nhà củ a mình nữ a. Khi lên đến phò ng, em cố gắ ng thô i khó c mà lạ i nghĩ về nó . Em bă n
khoă n khô ng biết mình có là m mộ t việc gì tồ i tệ đố i vớ i con chó , khiến nó bỏ đi khô ng.
"Đừ ng có trêu chọ c sú c vậ t", ô ng Kô -ba-y-a-si vẫ n luô n luô n nó i vớ i cá c họ c sinh ở trườ ng
Tô -mô -e như vậ y "Phả n lạ i sú c vậ t khi chú ng tin ở ta là mộ t việc là m độ c á c. Chớ nên bắ t
mộ t con chó phả i xin ă n, xong lạ i khô ng cho nó mộ t cá i gì. Con chó sẽ khô ng tin ở ta nữ a và
có thể trở nên xấ u".
Tô t-tô -chan lú c nà o cũ ng tuâ n theo nhữ ng lờ i khuyên đó . Khô ng bao giờ em đá nh lừ a con
Rố c-ky. Cứ như em nghĩ thì em khô ng là m mộ t điều gì saỉ trá i đố i vớ i nó cả .
Em bỗ ng nhậ n thấ y có cá i gì bá m và o châ n con gấ u bô ng ở trên sà n. Cho đến lú c ấ y, em đã
cố gắ ng khô ng khó c nữ a, nhưng khi em nhìn thấ y cá i đó , em lạ i ò a lên khó c. Đó là mộ t tú m
lô ng mà u nâ u nhạ t củ a con Rố c-ky. Chắ c là tú m lô ng nà y đã bị rơi rụ ng khi em và con chó
lă n lộ n đù a vớ i nhau trên sà n buổ i sá ng hô m em đi Ka-ma-ku-ra. Em cứ cầ m chặ t tú m lô ng
củ a con chó béc-giê Đứ c ấ y, và khó c nứ c nở .
Đầ u tiên là Y-a-su-a-ki-chan và bâ y giờ là con Rố c-ky. Tô t-tô -chan lạ i mấ t mộ t ngườ i bạ n
nữ a.
Chú thích:
(1) Ở nhiều nướ c, khi đă ng ký kết hô n, ngườ i vợ đổ i sang họ chồ ng, nhưng nếu ngườ i chồ ng
muố n lấ y họ vợ cũ ng đượ c và trong trườ ng hợ p nà y tấ t cả con cá i sẽ cù ng theo họ mẹ.
Bữ a tiệc trà
Cuố i cù ng Ry-ô -chan, ngườ i gá c trườ ng Tô -mô -e mà cá c họ c sinh đều yêu quý bị độ ng viên.
Anh đã lớ n, nhưng ai cũ ng gọ i anh bằ ng cá i tên thâ n mậ t thườ ng gọ i trẻ con. Ry-ô -chan là
mộ t vị thầ n hộ mệnh vẫ n thườ ng đến cứ u và giú p nhữ ng ai gặ p khó khă n. Ry-ô -chan có thể
là m bấ t cứ việc gì. Anh khô ng nó i nhiều, chỉ cườ ỉ, nhưng anh biết là m như thế nà o là tố t
nhấ t.
Hô m Tô t-tô -chan ngã xuố ng hố tiêu, chính Ry-ô -chan đã chạ y ngay đến giú p em, rử a rá y cho
em và khô ng hề phà n nà n nử a lờ i.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Chú ng ta hã y tổ chứ c mộ t bữ a tiệc trà thậ t vui để chia tay vớ i Ry-ô -chan!
Mộ t bữ a tiệc trà ư?
Ở Nhậ t, ngườ i ta vẫ n thườ ng uố ng chè mạ n hằ ng ngà y, và khô ng phả i là để chiêu đã i - trừ
loạ i chè bộ t dù ng và o cá c dịp lễ, mộ t loạ i đồ uố ng hoà n toà n khá c.
"Tiệc trà " là mộ t điều rấ t mớ i ở Tô -mô -e, nhưng cá c họ c sinh ủ ng hộ ý kiến nà y. Cá c em vố n
thích là m nhữ ng việc cá c em chưa là m bao giờ . Cá c em khô ng biết, nhưng thầ y hiệu trưở ng
đã cố tình sá ng tạ o ra mộ t từ mớ i "Sa-oa-kai" (tiệc trà ) thay cho từ thườ ng dù ng "Sô -bet-su-
kai" (liên hoan ly biệt). Liên hoan ly biệt nghe buồ n quá và cá c em lớ n tuổ i có thể hiểu là
vĩnh biệt nếu Ry-ô -chan chết trậ n và khô ng trở lạ i.
Nhưng chưa ai tớ i dự mộ t bữ a tiệc trà bao giờ , cho nên họ c sinh ai cũ ng há o hứ c.
Sau giờ họ c, ô ng Kô -ba-y-a-si bả o cá c họ c sinh xếp bà n thà nh vò ng trò n trong phò ng như
lú c ằ n trưa. Khi ai nấ y đều đã ngồ i thà nh vò ng trò n rồ i, ô ng dưa cho mỗ i ngườ i mộ t miếng
nhỏ mự c khô . nướ ng để ă n và uố ng nướ c chè. Và o thờ i trướ c chiến tranh, chỉ như vậ y cũ ng
đã đượ c xem như là sang lắ m.
Sau đó , ô ng ngồ i cạ nh Ry-ô -chan và đặ t trướ c mặ t anh mộ t cá i cố c có chú t rượ u Sa-kê. Đấ y
là tiêu chuẩ n mà ngườ i sắ p ra mặ t trậ n mớ i đượ c hưở ng.
Thầ y hiệu trưở ng nó i:
- Đâ y là bữ a tiệc trà đầ u tiên ở Tô -mô -e. Nà o, chú ng ta hã y cù ng vui. Ai có ý kiến muố n nó i
vớ i anh Ry-ô -chan, xin mờ i. Cá c em có thể nó i cho tấ t cả cù ng nghe, chứ khô ng phả i chỉ vớ i
anh Ry-ô -chan. Xin phá t biểu từ ng ngườ i mộ t. Ai nó i xin mờ i đứ ng ra giữ a phò ng.
Đâ y khô ng chỉ là lầ n đầ u tiên cá c em ă n mự c khô ở Tô -mô -e, mà cò n là lầ n đầ u tiên Ry-ô -
chan ngồ i vớ i cá c em và cũ ng là lầ n đầ u tiên cá c em thấ y Ry-ô -chan nhấ m nhá p rượ u sa-kê.
Lầ n lượ t từ ng em mộ t đứ ng lên, quay về phía Ry-ô -chan và nó i vớ i anh. Nhữ ng họ c sinh đầ u
tiên chỉ khuyên anh nên cẩ n thậ n giữ gìn sứ c khỏ e đừ ng để ố m. Sau đó đến Mi-gi-ta, cù ng
lớ p vớ i Tô t-tô -chan, Mi-gi-ta nó i:
- Lầ n sau tô i về quê, tô i sẽ mang lên cho tấ t cả cá c bạ n và i chiếc bá nh bao đá m ma.
Mọ i ngườ i đều cườ i. Cũ ng phả i hơn mộ t nă m kể từ khi Mi-gi-ta nó i vớ i eá c bạ n về cá i bá nh
bao cậ u ta đã ă n ở mộ t đá m ma, và theo Mi-gi-ta, nó mớ i ngon là m sao chứ . Hễ cứ có dịp,
cậ u ta lạ i hứ a sẽ mang về mộ t và i chiếc cho cả lớ p, nhưng cậ u ta chẳ ng bao giờ là m như vậ y
cả .
Khi thầ y hiệu trưở ng nghe thấ y Mi-gi-ta nó i đến nhữ ng bá nh bao đá m ma, thầ y giậ t mình.
Thườ ng và o mộ t dịp như thế nà y, ngườ i ta kiêng khô ng nó i đến bá nh bao đá m ma. Nhưng
Mi-gi-ta nó i mộ t cá ch ngâ y thơ, thậ t sự muố n cá c bạ n cù ng đượ c thưở ng thứ c mộ t cá i gì đó
rấ t ngon đến nỗ i thầ y cũ ng cườ i vớ i nhữ ng ngườ i khá c. Ry-ô -chan cũ ng cườ i thoả i má i. Xét
cho cù ng, từ bấ y đến nay Mi-gi-ta cũ ng đã từ ng hứ a là sẽ mang về cho anh và i cá i bá nh bao
ấ y rồ i.
Thế rồ i Oe đứ ng dậ y, hứ a vớ i Ry-ô -chan rằ ng cậ u ta sẽ trở thanh ngườ i là m vườ n giỏ i nhấ t
nướ c Nhậ t. Oe là con mộ t ô ng chủ vườ n ươm câ y rấ t lớ n ở Tô -đô -rô -ki.
Kâ y-kô -chan đứ ng lên sau nhưng khô ng nó i gì. Em chỉ cườ i khú c khích mộ t cá ch thẹn
thù ng, như mọ i khi, cú i đầ u chà o rồ i đi về chỗ . Ngay lú c ấ y Tô t-tô -chan chạ y ra và nó i hộ
bạ n ấ y:
- Nhữ ng con gà ở nhà Kâ y-cô -chan có thể bay đượ c! Hô m nọ tô i trô ng thấ y chú ng.
Rồ i A-ma-đê-ra nó i:
- Nếu thấ y bấ t cứ mộ t con mèo hay chó bị thương nà o, cá c bạ n hã y cứ mang chú ng đến cho
tô i và tô i sẽ chữ a đượ c hết.
Ta-ka-ha-si nhỏ quá đến nỗ i cậ u ta chui dướ i gầ m bà n đến giữ a vò ng trò n và đến đó nhanh
như cắ t. Cậ u ta nó i vui vẻ:
- Xin cá m ơn anh Ry-ô -chan. Xin cá m ơn về mọ i thứ , về tấ t cả mọ i việcl
Ai-kô Sai-sô đứ ng dậ y sau đó . Em nó i:
- Ry-ô -chan, cá m ơn anh đã bă ng bó cho em cá i lầ n em ngã . Em sẽ khô ng bao giờ quên.
Bố củ a Ai-kô Sai-sô có ngườ i chú là Đô đố c Hả i quâ n Tô -giô nổ i tiếng trong cuộ c chiến tranh
Nga -Nhậ t và At-su-kô Sai-sô , mộ t ngườ i bà con củ a bạ n ấ y là nữ thi sĩ nổ i tiếng triều đạ i
Minh Trị Thiên Hoà ng, nhưng Ai-kô khô ng bao giờ nó i đến họ .
Mi-y-ô -chan, con gá i thầ y hiệu trưở ng, thâ n vớ i Ry-ô -chan hơn cả . Bạ n già n giụ a nướ c mắ t:
- Anh hã y giữ gìn cẩ n thậ n… Chú ng ta hã y viết thư cho nhau.
Tô t-tô -chan có nhiều điều muố n nó i đến nỗ i em khô ng biết bắ t đầ u từ đâ u. Em chỉ nó i:
- Anh Ry-ô -chan, mặ c dù anh lên đườ ng chú ng em ngà y nà o cũ ng tổ chứ c tiệc trà .
Thầ y hiệu trưở ng cườ i, Ry-ô -chan cũ ng cườ i. Tấ t cả họ c sinh đều cườ i. Tô t-tô -chan cũ ng
cườ i.

13. Chương 13 End

Nhưng nhữ ng lờ i củ a Tô t-tô -chan lạ i thà nh sự thậ t ngay ngà y hô m sau. Hễ lú c nà o có thì giờ
là cá c em lạ i họ p thà nh nhó m và chơi "tiệc trà ". Thay và o cá c mó n mự c khô cá c em nhấ m vỏ
câ y và uố ng nướ c lã thay chè, đô i khi lạ i cò n giả vờ là rượ u sa-kê nữ a đằ ng khá c. Mộ t bạ n
nà o đó lạ i nó i:
- Tớ sẽ mang cho cá c cậ u mấ y cá i bá nh bao đá m ma.
Và thế là cả nhó m cườ i vang lên. Rồ i cá c em thườ ng nó i chuyện và kể cho nhau nghe nhữ ng
suy nghĩ củ a mình. Mặ c dù chẳ ng có gì ă n, cá c bữ a t!tiệc trà " vẫ n thậ t vui.
Bữ a "tiệc trà " hô m ấ y là mộ t mó n quà tạ m biệt tuyệt vờ i mà Ry-ô -chan đã để lạ i cho cá c họ c
sinh. Và mặ c dù khô ng ai hay biết tí gì, thự c tế đấ y lạ i là cuộ c vui chơi cuố i cù ng ở Tô -mô -e
trướ c khi cá c em chia tay và đi mỗ i ngườ i mộ t ngả .
Ry-ô -chan lên đườ ng trên chuyến tà u đi Tô -ky-ô .
Anh lên đườ ng đú ng và o ngà y cá c má y bay Mỹ xuấ t hiện trên bầ u trờ i Tô -ky-ô và hà ng ngà y
trú t bom xuố ng đó .
Sa-y-ô -na-ra, Sa-y-ô -na-ra
Trườ ng Tô -mô -e bị chá y rụ i và o ban đêm. Mi-y-ô -chan cù ng em là Mi-sa-chan và mẹ, ở ngay
trong ngô i nhà sá t trườ ng - chạ y đượ c ra trạ i Tô -mô -e gầ n hồ ở đền Ku-hon-but-su an toà n.
Cá c má y bay B20 ném nhiều bom chá y, nhiều quả rơi và o cá c toa tà u dù ng là m lớ p họ c.
Ngô i trườ ng đã từ ng là ướ c mơ củ a thầ y hiệu trưở ng bị ngậ p chìm trong lử a. Thay và o cá c
â m thanh tiếng cườ i, tiếng há t củ a họ c sinh mà ô ng rấ t mự c yêu quý, trườ ng họ c đang sậ p
xuố ng trong tiếng lử a chá y khủ ng khiếp: Ngọ n lử a khô ng sao dậ p tắ t đượ c đã thiêu trụ i cả
trườ ng họ c. Ngọ n lử a đố t sá ng rự c cả Gi-y-u-gao-ka.
Giữ a cả nh tượ ng đó thầ y hiệu trưở ng vẫ n đứ ng trên đườ ng và nhìn ngọ n lử a thiêu đố t Tô -
mô -e. Ô ng vẫ n mặ c bộ com-lê đen tiều tuy. Ô ng đứ ng đó , hai tay cho và o tú i á o ô ng quay
sang hỏ i cậ u con trai là Tô -mô -e, sinh viên đạ i họ c đứ ng ngay cạ nh ô ng:
- Ta sẽ lạ i xâ y kiểu trườ ng nà o hở con?
Tô -mô -e lặ ng đi khô ng nó i.
Lò ng yêu trẻ củ a ô ng và lò ng yêu nghề củ a ô ng cò n mạ nh hơn cả nhữ ng ngọ n lử a đang bao
phủ trườ ng họ c. Ô ng thấ y lò ng nhẹ đi.
Tô t-tô -chan đang nép mình nằ m giữ a bao nhiêu là ngườ i lớ n trong mộ t con tà u chậ t ních
ngườ i sơ tá n.
Con tà u thẳ ng hướ ng đô ng bắ c. Nhìn bó ng tố i bên ngoà i khung cử a sổ , em nhớ lạ i lờ i nó i
chia tav củ a thầ y hiệu trưở ng: "Chú ng ta sẽ lạ i gặ p nhau", và nhữ ng lờ i thầ y hay nó i vớ i em:
"Em biết đấ y, em thự c sự là mộ t cô bé ngoan". Em khô ng muố n quên nhữ ng lờ i nó i ấ y. Em
thiếp ngủ trong sự suy nghĩ chắ c chắ n ră ng em sẽ gặ p lạ i ô ng Kô -ba-y-a-si.
Con tà u ầ m ầ m lă n bá nh trong đêm tố i mang theo cá c hà nh khá ch, lò ng trà n đầ y bă n khoă n
lo lắ ng.
(l) Tiếng Nhậ t, nghĩa là "Tạ m biệt"
Lờ i kết
Nhữ ng ngườ i bạ n ấ y củ a tô i, nhữ ng ngườ i cù ng đi vớ i tô i trên con "tà u" lớ p họ c đó , bâ y giờ
đang là m gì?
A-ki-ra Ta-ka-ha-si
Ta-ka-ha-si, cậ u họ c sinh đượ c tấ t cả cá c giả i thưở ng trong Ngà y hộ i thể thao, khô ng lớ n
hơn tý nà o, nhưng đượ c vinh dự và o họ c mộ t trườ ng trung họ c ở Nhậ t nổ i tiếng về độ i bó ng
bầ u dụ c. Cậ u ta lên họ c tiếp ở trườ ng Đạ i họ c Minh Trị và đượ c cấ p bằ ng kỹ sư điện tử .
Bâ y giờ anh phụ trá ch nhâ n sự mộ t cô ng ty điện tử lớ n gầ n hồ Ha-ma-na, miền trung Nhậ t
Bả n. Anh điều hò a nhâ n lự c, nghe ngó ng cá c ý kiến và giả i quyết cá c vướ ng mắ c. V bả n thâ n
chịu thiệt thò i nhiều, anh rấ t hiểu cá c vấ n đề củ a ngườ i khá c, tính tình vui vẻ và cá ch số ng
dễ gầ n gũ i củ a anh hẳ n đã giú p đỡ anh rấ t nhiều. Là mộ t chuyên gia kỹ thuậ t, anh cũ ng tham
gia đà o tạ o thanh mên sử dụ ng cá c má y mó c lớ n có mạ ch thích hợ p.
Tô i đã đến Ha-ma-mat-su để thă m Ta-ka-ha-si cù ng vợ anh - mộ t ngườ i phụ nữ hiền hậ u,
hết mứ c hiểu chồ ng và đã nghe nó i về Tô -mô -e đến mứ c chị tưở ng như chính mình cũ ng
họ c tạ i đó . Chị cam đoan vớ i tô i rằ ng Ta-ka-ha-si khô ng hề có mặ c cả m gì về hình dá ng bé
nhỏ củ a mình. Tô i chắ c chắ n chị có lý.
Mặ c cả m, nếu có , sẽ là m cho sinh hoạ t củ a anh rấ t khó khă n tạ i cá c trườ ng trung họ c và Đạ i.
họ c nổ i tiếng mà anh đã theo họ c và khó tạ o đượ c cho anh điềư kiện là m việc như hiện nay
trong phò ng nhâ n sự .
Tả lạ i ngà y đầ u tiên khi đến Tô -mô -e, Ta-ka-ha-si nó i là anh ta cả m thấ y thoả i má ì ngay lậ p
tứ c, khi thấ y nhiều ngườ i khá c cũ ng có nhữ ng hạ n chế về thể chấ t như mình. Từ lú c đó , anh
khô ng cò n bị day dứ t, dằ n vặ t nữ a và việc đi họ c thích thú đến mứ c khô ng hề bao giờ anh
mụ ố n ở nhà . Anh nó i vớ i tô i ban đầ u anh rấ t ngượ ng khi bơi trầ n truồ ng ở ngoà i ao, nhưng
lú c anh ta cở i quẩ n á o từ ng thứ mộ t, thì anh cũ ng trú t bỏ dầ n dầ n e thẹn, ngượ ng ngù ng củ a
mình. Thậ m chí, anh tự tin đến mứ c khô ng ngạ i đứ ng trướ c cá c bạ n khá c để phá t biểu và o
lú c ă n trưa.
Anh kể cho tô i nghe ô ng Kô -ba-y-a-si đã khu ến khích anh nhả y qua nhữ ng ngự a gỗ cao hơn
mình, luô n luô n là m anh tin rằ ng có thể nhả y qua đượ c, tuy nhiên bâ y giờ . anh có ngờ rằ ng
có lẽ ô ng Kô -ba-y-a-si đã đỡ anh nhả y qua nhữ ng con ngự a gỗ - nhưng mã i đến phú t cuố i
cù ng, anh vẫ n tin rằ ng tấ t cả là do cô ng lao củ a anh cả . Ô ng Kô -ba-y-a-si đã truyền cho anh
niềm tin, khiến anh hiểu đượ c niềm vui khô ng gì tả nổ i củ a sự thà nh cô ng.
Hễ khi anh cố giấ u mình ở phía sau là thầ y hiệu trưở ng lạ i tìm cá ch đưa anh ra phía trướ c
để anh phả i phá t huy mộ t thá i độ tích cự c đố i vớ i cuộ c số ng, dù muố n hay khô ng muố n. Anh
vẫ n cò n nhớ sự phấ n khở i khi già nh đượ c tấ t cả nhữ ng phầ n thưở ng ấ y. Đô i mắ t anh sá ng
lên và có ý thứ c hơn bao giờ hết, anh nhớ lạ i nhữ ng ngà y số ng hạ nh phú c ở Tô -mô -e.
Mộ t hoà n cả nh gia đình tố t hẳ n đã đó ng gó p nhiều để Ta-ka-ha-si phá t triển thà nh mộ t con
ngườ i tố t như thế. Tuy nhiên, khô ng cò n nghi ngờ gì nữ a, ô ng Kô -ba-y-a-si đã có mộ t cá ch
nhìn rấ t xa, rấ t rộ ng khi đố i xử vớ i chú ng tô i. Cũ ng như ô ng thườ ng nó i vớ i tô i:"Em biết đấ y,
em thậ t là mộ t cô bé ngoan", sự độ ng viên củ a ô ng đố i vớ i Ta-ka-ha-si: "Em có thể là m đượ c
việc ấ y" là mộ t nhâ n sự quyết định sự hình thà nh cuộ c đờ i củ a bạ n ấ y.
Khi tô i rờ i Ha-ma-mat-su, Ta-ka-ha-si có nó i vớ i tô i mộ t điều mà tô i đã quên khuấ y di mấ t.
Anh bả o là khi đi họ c ở Tô -mô -e, anh thườ ng bị cá c họ c sinh trườ ng khá c bắ t nạ t, trò ng
ghẹo và đến trườ ng mặ t mũ i ỉu xìu xìu; ngay lậ p tứ c tô i đã hỏ i anh xem bọ n trẻ nà o đã trêu
anh và thế là vụ t mộ t cá i tô i đã chạ y ra khỏ i cử a.
Mộ t lú c sau tô i lạ i chạ y về, cam đoan vớ i anh mọ i việc sẽ dâ u và o đấ y, từ nay sẽ khô ng đứ a
nà o dá m trêu anh nữ a.
Lú c chú ng tô i chia tay, anh nó i:
- Lú c ấ y bạ n là m tô i rấ t phấ n khở i ấ y thế mà tô i đã quên đấ y. Cả m ơn bạ n Ta-ka-ha-si.
My-y-ô -chan (Mi-y-ô Ka-na-hô )
Mi-y-ô -chan, con gá i thứ ba củ a ô ng Kô -ba-y-a-si, tố t nghiệp khoa giá o dụ c trườ ng Cao đẳ ng
â m nhạ c Ku-ni-ta-chi và bâ y giờ dạ y nhạ c ở trườ ng tiểu họ c thuộ c trườ ng cao dẳ ng. Cũ ng
như cha, chị thích dạ y cá c họ c sinh nhỏ . Từ khi chị mớ i lên ba tuổ i, ô ng Kô -ba-y a-si đã quan
sá t thấ y Mi-y-ô -chan đi và chuyển độ ng thâ n thể theo nhịp â m nhạ c cũ ng như khi họ c nó i và
điều nà y giú p ô ng nhiều trong việc dạ y bả o họ c sinh.
Sac-kô Mat-su-y-a-ma (bâ y giờ là bà Sai-tô )
Hô m tô i đến Tô -mô -e, thì Sac-kô -chan, cô gá i có đô i mắ t to, mặ c cá i á o ngoà i có thêu con thỏ
và o họ c mộ t trườ ng mà dạ o đó nữ sinh rấ t khó và o họ c - bâ y giờ là trườ ng Trung họ c Mi-ta.
Sau đó , chị theo họ c khoa Anh tạ i Trườ ng Đạ i họ c Phụ nữ Cơ đố c giá o và hiện nay vẫ n cô ng
tá c tạ i đấ y. Chị phá t huy tố t nhữ ng kinh nghiệm mà chị thu nhậ n đượ c ở Tô -mô -e, trong cá c
trạ i hè củ a trườ ng nà y.
Chị xâ y dự ng gia đình vớ i mộ t ngườ i mà chị gặ p khi họ leo nú i Hô -ta-ka ở trong dã y nú i cao
củ a Nhậ t Bả n. Họ đặ t tên cho con trai là Y-a-su-ta-ka, hai â m sau củ a tên là để kỷ niệm tên
nú i nơi hai ngườ i gặ p nhau.
Tai-gi Y-a-ma-nu-chi
Tai-chan, ngườ i nó i là sẽ khô ng lấ y tô i, đã trở thà nh mộ t nhà vậ t lý nổ i tiếng củ a Nhậ t. Anh
số ng ở Mỹ, mộ t ví dụ về hiện tượ ng "chả y má u chấ t xá m".
Anh tố t nghiệp bộ mô n vậ t lý, trườ ng Đạ i họ c sư phạ m Tô -ky-ô . Sau khi đỗ thạ c sĩ khoa họ c,
anh sang Mỹ theo họ c bổ ng trao đổ i ở Fun-bơ-rai-tơ (Fulbright) và nă m nă m sau nhậ n họ c
vị tiến sỹ tạ i đạ i họ c Rô -che-stơ Anh ở lạ i trườ ng tiến hà nh nghiên cứ u về vậ t lý thự c
nghiệm nă ng lượ ng cao. Hiện nay, anh cô ng tá c tạ i phò ng thí nghiệm gia tố c quố c gia Phéc-
mi (Fermi) ở bang I-li-noi (Illinois), là phò ng thí nghiệm lớ n nhấ t thế giớ i, ở cương vị phó
giá m đố c.
Đó là mộ t phò ng thí nghiệm nghiên cứ u, gồ m nhữ ng ngườ i giỏ i nhấ t củ a 53 trườ ng đạ i họ c
Mỹ và là mộ t tổ chứ c khổ ng lồ vớ i mộ t tră m bố n lă m nhà vậ t lý và mộ t ngà n bố n tră m cá n
bộ kỹ thuậ t, qua đó cá c bạ n thấ y Tai-chan là mộ t bậ c kỳ tà i như thế nà o. Phò ng thí nghiệm
đã đượ c cả thế giớ i chú ý vì ở đấ y ngườ i ta tạ o đượ c mộ t tia nă ng lượ ng cao nă m tră m tỉ ê-
lêc-tơ-rô -vô n.
Gầ n đâ y, Tai-chan vớ i sự cộ ng tá c củ a mộ t giá o sư ở đạ i họ c Cô -lum-bi-a đã tìm ra mộ t cá i gì
đó gọ i là up-si-lin. Tô i chắ c chắ n Tai-chan rồ i sẽ đượ c giả i thưở ng Nô -ben.
Tai-chan lấ y mộ t cô gá i có tà i, tố t nghiệp loạ i ưu về toá n ở trườ ng đạ i họ c Rô -che-stơ. Vớ i
đầ u ó c như vậ y Tai-chen chắ c chắ n sẽ đi xa, bấ t kể anh đã họ c ở trườ ng tiểu họ c nà o. Nhưng
tô i nghĩ rằ ng cá i phương phá p ở trườ ng Tô -mô -e để họ c sinh họ c cá c bộ mô n theo mộ t trậ t
tự cá c em thích, có lẽ đã đó ng gó p và o việc phá t triển tà i nă ng củ a anh.
Bâ y giờ nghĩ lạ i tô i khô ng thể nhớ anh đã là m gì trong giờ họ c, ngoà i nhữ ng cô ng việc bậ n
bịu vớ i nhữ ng đèn cồ n, bình và ố ng nghiệm, hay vớ i cá c cuố n sá ch có vẻ rấ t khó hiểu về
khoa họ c và vậ t lý.
Ku-ni-ô Oe
Oe, cậ u họ c sinh kéo bím đuô i sam củ a tô i, bâ y giờ là mộ t chuyên gia hạ ng nhấ t củ a Nhậ t
Bả n về phong lan Viễn Đô ng, mộ t củ giá trị có đến hà ng vạ n đô -la.
Lĩnh vự c cô ng tá c củ a anh là mộ t lĩnh vự c chuyên mô n đặ c biệt, ở đâ u ngườ i ta cũ ng cầ n Oe
và anh đã di khắ p nướ c Nhậ t. Cũ ng thậ t khó khă n lắ m tô i mớ i tú m đượ c anh qua điện thoạ i
và đã nó i vớ i anh mấ y câ u chớ p nhoá ng:
- Sau Tô -mô -e anh họ c trườ ng nà o?
- Tô i khô ng đi đâ u cả .
- Anh khô ng đi đâ u cả à ? Anh chỉ họ c ở Tô -mô -e thô i à ?
- Đú ng thế.
- Trờ i ơi? Thế thậ m chí anh cũ ng khô ng họ c qua trung họ c nữ a sao?
- Có chứ , tô i có họ c mộ t và i thá ng ở trườ ng trung họ c Oi-ta, thế rồ i đi sơ tá n ở Ku-u-su.
- Nhưng khô ng họ c hết trung họ c bắ t buộ c?
- Đú ng, tô i khô ng họ c hết.
Tô i nghĩ: "Trờ i ơi! Sao cậ u ta lạ i thả nh thơi thoả i má i thế nhỉ!" Trướ c chiến tranh, cha Oe có
mộ t trạ i ươm câ y rấ t lớ n bao quanh suố t cả mộ t vù ng gọ i là Tô -đô -rô -ki ở tâ y nam Tô -ky-ô ,
nhưng sau đó đã bị bom phá huỷ hết cả . Bả n chấ t thanh thả n củ a Oe đượ c thể hiện rấ t rõ
trong phầ n cò n lạ i củ a cuộ c nó i chuyện khi anh chuyển hướ ng câ u chuyện.
- Bạ n có biết hoa gì thơm nhấ t khô ng? Theo ý tô i, hoa phong lan xuâ n Trung Quố c
(Cymbidium virescens) thơm nhấ t. Khô ng hương thơm nà o sá nh kịp nó đâ u.
- Thế nó có đắ t lắ m khô ng?
- Có thứ đắ t, có thứ rẻ.
- Trô ng nó thế nà o?
- Ồ nó khô ng rự c rỡ lắ m, hơi kín đá o là đằ ng khá c. Nhưng đấ y lạ i chính là vẻ đẹp củ a nó .
Anh chẳ ng thay đổ i gì. Nghe giọ ng nó i thoả i má i củ a Oe, tô i nghĩ: "Khô ng tố t nghiệp phổ
thô ng trung họ c. Chẳ ng sao cả . Anh ta cứ là m việc và thậ t sự tin tưở ng và o bả n thâ n mình"
Thự c tế đó đã để lạ i trong tô i mộ t ấ n tượ ng sâ u sắ c.
Ka-giu-ô A-ma-đê-ra
A-ma-đê-ra yêu quý loà i vậ t, muố n trở thà nh bá c sĩ thú y và đã có mộ t trang trạ i. Khô ng
may, cha anh chết bấ t ngờ , và anh phả i đổ i hẳ n hướ ng đi củ a cuộ c đờ i, thô i họ c trườ ng thú y
và chă n nuô i, đạ i họ c Ni-hon, và o là m việc tạ i bệnh viện Kê-i-ô . Hiện nay anh cô ng tá c tạ i
bệnh viện Trung ương củ a Lự c lượ ng tự vệ phụ trá ch khá m lâ m sà ng.
Ai-kô Sai-sô (bâ y giờ là bà Ta-na-ka)
Ai-kô Sai-sô , có ngườ i ô ng họ là Đô dố c hả i quâ n Tô -gô chuyển đến Tô -mô -e từ trườ ng tiểu
họ c thuộ c Ao-y-ô --ma Ga-kui-u. Tô i vẫ n thườ ng nghĩ về chị trong nhữ ng ngà y đó như mộ t
thiếu nữ hết sứ c điềm tĩnh, đú ng mứ c. Có lẽ do chị đã mấ t cha - mộ t thiếu tá củ a trung đoà n
cậ n vệ thứ ba, chết trậ n ở Mã n Châ u.
Sau khi tố t nghiệp trườ ng Nữ họ c Ka-ma-ku-ra, Ai-kô lấ y mộ t kiến trú c sư. Bâ y giờ , cả hai
con trai củ a chị đều đã lớ n và đi là m, chị dà nh nhiều thờ i gian rả nh rỗ i là m thơ.
Tô i nó i:
- Thế là chị lạ i tiếp tụ c và phá t huy truyền thố ng củ a ngườ i bà con nổ i tiếng là mộ t nữ thi sĩ
đượ c tặ ng thưở ng thờ i triều đạ i Minh Trị Thiên Hoà ng.
- Ồ đâ u có - chị trả lờ i vớ i mộ t nụ cườ i lú ng tú ng.
- Chị vẫ n khiêm tố n như khi chị ở Tô -mô -e vậ y, - tô i nó i, - và cũ ng vẫ n quý phá i như thế.
Nghe vậ y, chị mớ i nó i như để trả lờ i:
- Chị biết đấ y, bâ y giờ tô i cũ ng vẫ n như khi tô i đó ng vai Ben-kâ y vậ y!
Giọ ng nó i củ a chị là m tô i nghĩ rằ ng gia đình chị hẳ n phả i rấ t hạ nh phú c đầ m ấ m.
Kâ y-kô Ao-ki (bâ y giờ là bà Ku-na-ba-ra)
Kâ y-kô -chan, ngườ i có nhữ ng con gà biết bay, lấ y chồ ng là giá o viên trườ ng tiểu họ c thuộ c
trườ ng đạ i họ c Kâ y-ô . Con gá i chị đã đi ở riêng.
Y-ô i-chi Mi-gi-ta
Mi-gi-ta, cậ u họ c sinh cứ hứ a sẽ mang bá nh bao đá m ma đến cho cả lớ p, có bằ ng trồ ng trọ t,
nhưng anh vẫ n thích vẽ, nên lạ i quay về họ c và tố t nghiệp trườ ng Cao đẳ ng Mỹ thuậ t Mu-sa-
chin. Bâ y giờ anh quả n lý cô ng ty thiết kế tạ o hình củ a anh.
Ry-ô -chan
Ry-ô -chan, ngườ i gá c trườ ng đi tham gia chiến đấ u đã trở về bình yên vô sự . Nă m nà o, và o
ngà y 3-11, anh cũ ng về dự ngà y hộ i trườ ng Tô -mô -e.
Hết

Đọc và tải ebook truyện tại: http://truyenclub.com/totto-chan-co-be-ben-cua-so