Hoa Phan Tich Co Van p3 (HPT) (Cuuduongthancong - Com)

CHƯƠNG 3
om
.c
ng
HẰNG SỐ ĐẶC TRƯNG CỦA
co
an
CÁC CÂN BẰNG HÓA HỌC
th
ng
ĐƠN GIẢN TRONG NƯỚC
o
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
NỘI DUNG CHƯƠNG 3
om
HẰNG SỐ ĐẶC TRƯNG CỦA
.c
ng
CÁC CÂN BẰNG HÓA HỌC
co
ĐƠN GIẢN TRONG NƯỚC
an
th
ng
3.1 Cân bằng trao đổi điện tử
o
du
3.2 Cân bằng trao đổi tiểu phân

u
3.3 Ứng dụng: Xét tính định lƣợng của

cu
CBHH; Tính pH của dung dịch acid;

dung dịch base; dung dịch muối
Chương 3
3.1 CÂN BẰNG TRAO
ĐỔI ĐIỆN TỬ
om
.c
ng
– Bán cân bằng
co
– Cân bằng trao đổi điện tử:
an
* HS cân bằng – chiều phản ứng
th
* Thế tƣơng đƣơng
o ng
du
u
cu
Chương 3
BÁN CÂN BẰNG TRAO ĐỔI ĐIỆN TỬ
om
BCB trao đổi điện tử:
.c
Ox/Kh
Ox + ne - ⇄ Kh
ng
co
Khi hiện diện trong nƣớc với hoạt độ (Ox) và
an
(Kh), dung dịch có thế E (PT Nernst):
th
ng
0 RT ( Ox )
E E ln
o
du
nF ( Kh )
u
R = 8,3144 J / mol 0K ; T = 298,16 0K ; F = 96.493

cu
Cb/ mol; n = số điện tử trao đổi
Chương 3
BÁN CÂN BẰNG TRAO ĐỔI ĐIỆN TỬ
Thay các giá trị tƣơng ứng vào PT Nerst và
om
chuyển từ ln sang log:
.c
ng
0 0 , 059 [ Ox ]
E E lg
co
n [ Kh ]
an
Eo : thế oxy hóa chuẩn của cặp Ox/Kh, là HS
th
ng
đặc trƣng cho khả năng oxy hóa hay khử của
o
đôi oxy hóa/ khử liên hợp (ở 25oC, 1 atm)
du
u
cu
Trong biểu thức tính E: (ar) = 1; pkhi = 1 atm và

[H2O] = 1
Chương 3
CÂN BẰNG TRAO ĐỔI ĐIỆN TỬ
HS CÂN BẰNG – DỰ ĐOÁN CHIỀU PHẢN ỨNG
om
Trộn 2 đôi Ox1/Kh1 (n1e ; Eo1) và Ox2/Kh2 (n2e ; Eo2):
.c
ng
Ox1/Kh1
co
Ox2/Kh2
an
th
(1)
n2Ox1 + n1Kh2 n1Ox2 + n2Kh1
ng
(2)
o
du
Định luật tác dụng khối lƣợng:

u
cu
n1 n2
[ Ox 2
] [ Kh 1 ] 1
K (1 )
n2 n1
[ Ox 1 ] [ Kh 2
] K (2)
Chương 3
n1 n2
[ Ox 2
] [ Kh 1 ] 1
om
K (1 )
n2 n1
[ Ox 1 ] [ Kh 2
] K (2)
.c
DD chứa cùng lúc 2 đôi Ox1/Kh1 và Ox2/Kh2 ở
TT cân bằng sẽ có Ecb = E1 = E2 :
ng
co
0 0 , 059 [ Ox 1 ] 0 0 , 059 [ Ox 2
]
E1 E1 lg E2 E2 lg
an
n1 [ Kh 1 ] n2 [ Kh 2 ]
th
Nhân 2 vế với n1n2, chuyển vế và thu gọn: ng
o
o o
n 1n (E E ) [ Ox ]
n1
[ Kh ]
n 2
= lg
du
= lgK(1)
2 1 2 2 1
n 2
[ Kh ] n 1 [ Ox ]
0 , 059 2 1
u
cu
o o
n1 n 2 ( E 1 E 2 )
0 , 059
K (1 ) 10
(n1n2: bội số chung nhỏ nhất của n1 và n2)

Chương 3
o o
n1 n 2 ( E 1 E2 )
om
Nhận xét: K (1 ) 10
0 , 059
.c
1) Nếu E01 – E02 > 0 : lgK(1) > 0 K(1) > 1 :
ng
Phản ứng theo chiều (1) hay Ox1 có tính oxy
co
hóa mạnh hơn Ox2 và ngƣợc lại
an
K(1) >> 1: trị số Eo càng lớn,
th
2) E01 E02 >> 0
khả năng oxy hóa của dạng Ox càng mạnh, tính
ng
khử của dạng khử càng yếu
o
du
3) Trộn 2 đôi oxy hóa khử bất kỳ với nhau: đôi

u
cu
nào có Eo lớn hơn thì dạng oxy hóa của đôi này
sẽ oxy hóa dạng khử của đôi còn lại
Chương 3
om
Ví dụ Eo(Fe3+/Fe2+) = 0,77 V ; Eo(Sn4+/Sn2+) = 0,15 V
.c
ng
Trộn 2 đôi với nhau, phản ứng sẽ xảy ra theo
co
Fe3+ + Sn2+ Fe2+ + Sn4+
an
Tuy nhiên, dự đoán chiều phản ứng dựa vào Eo
th
chỉ chính xác khi trong hệ phản ứng không có cấu
ng
tử nào khác tham gia vào phản ứng
o
du
Khi có sự tham gia của cấu tử khác, dự đoán có

u
cu
thể sai vì K đã thay đổi
Chương 3
THẾ TƢƠNG ĐƢƠNG CỦA DUNG DịCH
Thế tương đương Etđ: thế của dd (cân bằng) tại
om
điểm tƣơng đƣơng (thời điểm các tác chất tác dụng
.c
vừa đủ với nhau theo số đƣơng lƣợng bằng nhau)
ng
co
Dung dịch chỉ chứa 2 đôi Ox1/ Kh1 và Ox2/ Kh2
an
(1)
th
n2Ox1 + n1Kh2 ng Ox2 + n2Kh1
(2)
o
Tại điểm tƣơng đƣơng, số đƣơng lƣợng các tác chất
du
bằng nhau và số đƣơng lƣợng các sản phẩm cũng

u
cu
bằng nhau:
n 1 [ Ox 1 ] n 2 [ Kh 2
] [ Ox 1 ] n2 [ Ox ] n1
vaø
2
n 1 [ Kh 1 ] n 2 [ Ox 2
] [ Kh 2
] n1 [ Kh 1 ] n2
Chương 3
Taïi caân baèng Ecb = E1 = E2 = Etđ
om
.c
ng
0 , 059 [ Ox 1 ] [ Ox 1 ]
E td E1
0
lg hay n 1 E td n1 E 1
0
0 , 059 lg
co
n1 [ Kh 1 ] [ Kh 1 ]
an
0 , 059 [ Ox ] [ Ox ]
E td
0
E2 lg
2
hay n 2 E td n2E 2
0
0 , 059 lg
2
th
n2 [ Kh 2
] [ Kh 2 ]
ng
o o
+
n1 E 1 n2E2 0 , 059 [ Ox 1 ] [ Ox 2 ]
Etđ =
o
lg
du
n1 n2 n1 n2 [ Kh 1 ] [] Kh 2 ]
u
cu
o o
n1 E 1 n2E 2
E td
n1 n2
Chương 3
om
Nếu có H+ tham gia vào bán cân bằng của Ox1/ Kh1
.c
n2Ox1 + n1Kh2 + n2mH+ ⇄ n1Ox2 + n2Kh1 + ½ n2m H2O
ng
co
n1 E 1
o
n2E 2
o
0 , 059 m
lg[ H ]
E td +
an
n1 n2 n1 n 2
th
ng
Nếu có H+ tham gia vào bán cân bằng của Ox1/ p Kh1
o
du
n2Ox1 + n1Kh2 + n2mH+ ⇄ n1Ox2 + n2pKh1 + ½ n2m H2O

u
cu
o o 1 p
n1 E 1 n2E 2 0 , 059 [ Kh 1 ]
+
m
E td lg[ H ]
n1 n2 n1 n2 p
Chương 3
3.2 CÂN BẰNG TRAO
ĐỔI TIỂU PHÂN
om
.c
– Bán cân bằng:
ng
*HS đặc trƣng của BCB tổng quát
co
* HS đặc trƣng của BCB cụ thể
an
* Nồng độ cấu tử ở thời điểm CB
th
– Cân bằng trao đổi tiểu phân:
ng
*HS cân bằng
o
du
*Cách biểu diễn và tính toán CB trao đổi tiểu

u
phân trong thực tế

cu
Chương 3
BÁN CÂN BẰNG TRAO ĐỔI TIÊU PHÂN
HS ĐẶC TRƢNG CỦA BCB TỔNG QUÁT
om
.c
(1)
A+p ⇄ D A/D
ng
(2)
co
D/A : Đôi cho – nhận tiểu phân p
an
[D ]
th
K (1 ) ng
[ A ][ p ]
o
[ A ][ p ]
du
K (2) k
[D ]
u
cu
β : hằng số bền của D;

k : hằng số phân li (không bền) của D
Chương 3
Quá trình cho – nhận tiểu phân p có thể xảy ra
om
theo n nấc: theo từng nấc hoặc một lúc nhiều nấc
.c
Theo từng nấc HS bền từng nấc β và HS phân li từng nấc k
ng
co
β1
an
A + p ⇄ D1 [D1] 1
th
kn 1
[ A ][ p ] kn
β2
ng
D1 + p k⇄ D2 [D2] 1
o
2
n-1
du
[ D 1 ][ p ] kn 1
βn
u
Dn-1 + p ⇄ Dn
cu
k1
[D1] = β1 [ A ] [ p ]
[D2 ] = β2 [ D1 ] [ p ] = β1 . β2 [ A ] [ p ]2
Chương 3
Theo từng nấc
om
.c
Tổng quát, ở nấc thứ i:
ng
βi
co
Di - 1 + p ⇄ Di
an
ki ‘
th
ng
[Di ] 1
o
i
[Di ][ p ] k i'
du
1
u
cu
[Di ] = β1.β2 ….βi [A ] [ p ]i

( Với i + i ‘ = n + 1)
Chương 3
om
Theo một lúc nhiều nấc
.c
Giả sử theo 2 nấc:
ng
co
Hằng số bền tổng cộng β1,2 và hằng số phân li
an
tổng cộng k1,2:
th
ng
β1,2
o
A + 2p ⇄ D2
du
k1,2
u
cu
[D 2 ] 1
1, 2 2
[ A ][ p ] k 1, 2
Chương 3
Mối tƣơng quan giữa các HSB từng nấc và
HSB tổng cộng:
om
.c
[D1] [D2] [D2]
ng
1
. 2 2 1, 2
[ A ][ p ] [ D 1 ][ p ] [ A ][ p ]
co
an
Tổng quát, ở nấc thứ i:
th
ng
1
o
. ....
du
1,i 1 2 i
k n .k n 1
... k i '
u
cu
[Di ] = β1,i [A ] [ p ]i
Với i + i ‘ = n + 1
Chương 3
HS ĐẶC TRƢNG CỦA BCB CỤ THỂ
om
BCB TẠO PHỨC
.c
β
ng
A + p ⇄ D (phức)
co
k
an
BCB ACID – BASE
th (1)
ng
A – + H+ ⇄ HA
o
du
(2)
u
cu
HA là acid , A – là base ;
Đôi HA / A- : đôi acid – base liên hợp
Chương 3
om
BCB ACID – BASE
.c
(1)
ng
⇄ HA
co
A- + H+
(2)
an
th
HS phân li acid
ng
o
Theo chiều (1) : βHA
du
Theo chiều (2) : hằng số phân li acid

u
cu
[H ][ A ]
k HA k acid ka kA / B
[ HA ]
Chương 3
om
(1)
HS phân li base A- + H2O ⇄ HA + OH–
.c
(2)
ng
Theo chiều (1): hằng số phân li base
co
an
[ HA ][ OH ]
k k baz kb
th
A
[ A ][ H 2 O ]
Theo chiều(2) : hằng số bền βA-

o ng
du
Lieân heä giöõa kHA vaø kA-

u
cu
[ H ][ A ] [ HA ][ OH ] 14 0
k HA . k k H 2O 10 ( 25 C ]
A
[ HA ] [ A ][ H 2 O ]
Acid càng mạnh thì base liên hợp càng yếu

Chương 3
BCB TẠO TỦA
om
.c
QT tạo tủa biểu diễn đầy đủ phải bao gồm 2 bán
ng
cân bằng liên tiếp (tạo phức rồi mới tạo tủa) với
co
các hằng số bền βD và βD↓:
an
βD βD ↓
A + np ⇄
th D ⇄ D↓
o ng
[D ]
du
1
Với D n và D
[ A ][ p ] [D ]
u
cu
1
D
. D
T ST
Chương 3
BCB TẠO TỦA
om
.c
Độ tan S: tổng nồng độ của D chuyển vào DD:
ng
S = [ D ] + [ A ] ≈ [A] ( nếu [D] không đáng kể)
co
an
Trong trƣờng hợp D không tồn tại dạng phức,
th
có thể tính trực tiếp độ tan S từ tích số tan TST
o ng
du
AmBn ⇄ mAn+ + nBm

u
cu
TAmBn = [An+]m.[Bm ]n = (ms)m.(ns)n =mm.nn.Sm+n
T AmBn
S m n
m n
m .n
Chương 3
NỒNG ĐỘ CỦA CÁC CẤU TỬ Ở CÂN BẰNG
A + p ⇄ D1 + p ⇄ D2 + p …. ⇄ Dn
om
Biết nồng độ ban đầu của A (kí hiệu CA hay [A]0),
.c
nồng độ cân bằng [p] và các HSB
ng
tƣơng ứng của từng nấc.
co
Nồng độ A còn lại ([A]) và các sản phẩm [Di] sinh ra)?
an
PT bảo toàn khối lƣợng:
th
ng
[A]0 = [A] + [D1]+[D2] + … + [Dn ]
o
Thay [Di ] = β1, i [A] [p]i vào PT trên:

du
[A]0 = [A]+ β1,1[A] [p]1 + β1,2 [A][p]2 + …+ β1,n [A][p]n

u
cu
[A] 0 = [A] {1 + β1,1 [p]1 + β1,2 [p]2 + … + β1,n[p]n}
Chương 3
om
n
β 1,i [ p ]i } = [A] α A[p]
.c
[A]0 = [A] { 1 +
i 1
ng
co
α A{p] : hệ số điều kiện của A khi có p
an
th
[ A]0 [ A ]0
[A]
ng n
A( p) i
1 [ p]
o
1,i
du
i 1
i
[ A ]0 [ p]
u
i 1 ,i
[Di] [ A] [ p]
cu
1 ,i n
i
1 1 ,i
[ p]
i 1
Chương 3
om
Ví dụ: Thiết lập biểu thức xác định hệ số điều kiện α Y(H+)
.c
theo [H+] , biết H4Y (acid Etylen Diamin Tetra Acetic) có
ng
k1 = 10 – 1,99 ; k2 = 10 – 2,67 ; k3=10 – 6,27; k4=10 – 10,95
co
Các cân bằng cho – nhận tiểu phân H+ của Y4- nhƣ sau:
an
th
β1 β3
Y4 – + H+ ⇄ HY 3 – H2Y 2 – + H+ ⇄ H3Y –
ng
k4 k2
o
du
u
β2 β4
cu
HY3 – + H+ ⇄ H2Y 2 – H3Y – + H+ ⇄ H4Y

k3 k1
Chương 3
om
β1,1 = β1 = 1/k4 = 10 10,95
.c
β1,2 = 1/ k3.k4 = 1017,22
ng
β1,3 = 1/k2.k3.k4 = 10 19,89
co
β1,4 = 1/ k1. k2. k3.k4 = 10 21,89
an
α Y(H+) = 1 + β1,1 [H+] + β1,2 [H+]2 + β1,3 [H+]3 + β1, 4 [H+]4
th
o ng
=1+1010,95[H+]+1017,22[H+]2+1019,89[H+]3+10 21,89[H+]4
du
u
Muốn tính giá trị α Y(H+) theo pH, thay nồng độ H+

cu
tƣơng ứng giá trị pH từ 0 đến 14 vào biểu thức αY(H+)
Chương 3
CÂN BẰNG TRAO ĐỔI TIÊU PHÂN
HẰNG SỐ CÂN BẰNG
om
CB trao đổi tiểu phân là quá trình cho–nhận tiểu
phân p giữa hai đôi cho-nhận tiểu phân
.c
ng
Xét hai đôi cho-nhận tiểu phân
co
[D1]
D1 / A1 ( A1 + n1p ⇄ D1 ) với D1 n1
an
[ A 1 ][ p ]
th
và D2 / A2 ( A2 + n2p ⇄ D2 ) với
ng [D2 ]
D 2 n2
[ A 2 ][ p ]
Trộn 2 đôi với nhau:
o
du
n2A1 + n1D2 ⇄ n2D1 + n1A2 (a)

u
n2 n1 n1n 2 n2
[ D1 ] [ A2 ] [ p] ( )
cu
D1
K (1 ) n2 n1
x n1n 2 n1
[ A1 ] [D2] [ p] ( D 2
)
Nếu (β D1)n2 > (β D2)n1 :

Cân bằng xảy ra ƣu tiên theo chiều (1)
Chương 3
CÂN BẰNG TRAO ĐỔI TIÊU PHÂN
CÁCH BIỂU DIỄN VÀ TÍNH TOÁN ĐỐI VỚI
CÁC CB TRAO ĐỔI TIỂU PHÂN TRONG THỰC TẾ
om
.c
Để đơn giản hóa, CB trao đổi tiểu phân thƣờng đƣợc
đƣa về bán cân bằng (BCB) với các HSĐT tƣơng ứng;
ng
Các cấu tử còn lại ngoài BCB nói trên đƣợc xem là
co
cấu tử gây nhiễu – (chƣơng 4)
an
th
Ví dụ: Với phản ứng giữa FeCl3 và H4Y, xem cân bằng chính
ng
là cân bằng xảy ra giữa Fe3+ và Y4 – :
o
du
Fe3+ + Y4 – ⇄ FeY – (HS bền βFeY theo chiều 1)

Cl-, H+ sẽ được xem là các cấu tử gây nhiễu lên cân bằng
u
cu
chính
Chương 3
3.3 ỨNG DỤNG
om
– Xét tính định lƣợng của CB hóa học
.c
– Tính pH của dung dịch:
ng
co
*PT tính pH của dung dịch acid
* PT tính pH của dung dịch base
an
*PT PT tính pH của dung dịch acid và base liên
th hợp
o ng
*Một số công thức tính pH đƣợc đơn giản hóa
du
u
cu
Chương 3
XÉT TÍNH ĐỊNH LƢỢNG CỦA MỘT
CÂN BẰNG HÓA HỌC
om
Chọn thuốc thử C để định lƣợng cấu tử X, cân bằng
.c
xảy ra giữa C và X có tính định lƣợng (hoàn toàn) khi:
ng
co
an
1) K ≥ 10 7 – 108 (K có thể là HSCB K, β ….)
th
o ng
2) [X]CL ≤ 10 – 6 M
du
u
cu
Chương 3

Hoa Phan Tich Co Van p3 (HPT) (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hoa Phan Tich Co Van p3 (HPT) (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 3

3.2 Cân bằng trao đổi tiểu phân

3.3 Ứng dụng: Xét tính định lƣợng của

CBHH; Tính pH của dung dịch acid;

R = 8,3144 J / mol 0K ; T = 298,16 0K ; F = 96.493

Cb/ mol; n = số điện tử trao đổi

Thay các giá trị tƣơng ứng vào PT Nerst và

Trong biểu thức tính E: (ar) = 1; pkhi = 1 atm và

Định luật tác dụng khối lƣợng:

(n1n2: bội số chung nhỏ nhất của n1 và n2)

3) Trộn 2 đôi oxy hóa khử bất kỳ với nhau: đôi

Khi có sự tham gia của cấu tử khác, dự đoán có

thể sai vì K đã thay đổi

Thế tương đương Etđ: thế của dd (cân bằng) tại

bằng nhau và số đƣơng lƣợng các sản phẩm cũng

Taïi caân baèng Ecb = E1 = E2 = Etđ

n2Ox1 + n1Kh2 + n2mH+ ⇄ n1Ox2 + n2pKh1 + ½ n2m H2O

*Cách biểu diễn và tính toán CB trao đổi tiểu

phân trong thực tế

β : hằng số bền của D;

Theo từng nấc

[Di ] = β1.β2 ….βi [A ] [ p ]i

Theo chiều (2) : hằng số phân li acid

Theo chiều(2) : hằng số bền βA-

Lieân heä giöõa kHA vaø kA-

Acid càng mạnh thì base liên hợp càng yếu

BCB TẠO TỦA

BCB TẠO TỦA

AmBn ⇄ mAn+ + nBm

TAmBn = [An+]m.[Bm ]n = (ms)m.(ns)n =mm.nn.Sm+n

Thay [Di ] = β1, i [A] [p]i vào PT trên:

[A]0 = [A]+ β1,1[A] [p]1 + β1,2 [A][p]2 + …+ β1,n [A][p]n

[A] 0 = [A] {1 + β1,1 [p]1 + β1,2 [p]2 + … + β1,n[p]n}

β 1,i [ p ]i } = [A] α A[p]

HY3 – + H+ ⇄ H2Y 2 – H3Y – + H+ ⇄ H4Y

Muốn tính giá trị α Y(H+) theo pH, thay nồng độ H+

tƣơng ứng giá trị pH từ 0 đến 14 vào biểu thức αY(H+)

n2A1 + n1D2 ⇄ n2D1 + n1A2 (a)

Nếu (β D1)n2 > (β D2)n1 :

Fe3+ + Y4 – ⇄ FeY – (HS bền βFeY theo chiều 1)

You might also like