Sejm

Rzeczypospolitej Polskiej
Kadencja VI

Sprawozdanie Stenograficzne
z 55 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 3 grudnia 2009 r.

(trzeci dzień obrad)

Wa r s z a w a
2009
 str.
TREŚĆ
55. posiedzenia Sejmu
(Obrady w dniu 3 grudnia 2009 r.)
str.
Wznowienie posiedzenia
Komunikaty
Sekretarz Poseł Łukasz Zbonikowski . . . . . . 235
Punkt 10. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Polityki Społecznej
i Rodziny o pilnym rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych (cd.)
Poseł Sprawozdawca Teresa Piotrowska . . . 235
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Poseł Teresa Wargocka . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej Marek Bucior. . . . . . . . 236
Punkt 19. porządku dziennego: Głosowa-
nie nad wnioskiem Komisji Administra-
cji i Spraw Wewnętrznych o odrzucenie
informacji o realizacji
w 2008 r. „Programu modernizacji
Policji, Straży Granicznej, Państwowej
Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu
w latach 2007–2009”
Poseł Jarosław Zieliński . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Wewnętrznych i Administracji
Adam Rapacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Punkt 20. porządku dziennego: Głosowa-
nie nad wnioskiem Komisji Rolnictwa
i Rozwoju Wsi o odrzucenie poselskiego
projektu ustawy o zmianie ustawy
o ochronie prawnej odmian roślin
Poseł Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Artur Ławniczak . . . . . . . . . . 238
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Punkt 26. porządku dziennego: Sprawoz-
danie Komisji Sprawiedliwości
i Praw Człowieka o poselskim projekcie
uchwały w sprawie ochrony wolności
wyznania i promocji wartości będących
wspólnym dziedzictwem narodów Eu-
ropy (cd.)
Głosowanie
Marszałek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
(Przerwa w posiedzeniu)
str.
str.
Wznowienie posiedzenia
Punkt 21. porządku dziennego: Sprawoz-
danie ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu
drogowego oraz działań realizowanych
w tym zakresie w 2007 r.” wraz ze sta-
nowiskiem Komisji Infrastruktury
Punkt 22. porządku dziennego: Sprawoz-
danie ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu
drogowego oraz działań realizowanych
w tym zakresie w 2008 r.” wraz ze sta-
nowiskiem Komisji Infrastruktury
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień . . . . . . . . . 239
Poseł Janusz Piechociński . . . . . . . . . . . . . . . .242
Poseł Stanisław Żmijan . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Poseł Jacek Krupa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Poseł Jarosław Żaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
Poseł Zbigniew Matuszczak . . . . . . . . . . . . . 250
Poseł Wiesław Woda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Poseł Jadwiga Wiśniewska . . . . . . . . . . . . . . 253
Poseł Ewa Wolak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Poseł Andrzej Bętkowski . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Poseł Stanisław Stec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki. . . . . . . . . 254
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
Poseł Jarosław Stolarczyk . . . . . . . . . . . . . . . 255
Poseł Lech Kołakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Poseł Jarosław Żaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Poseł Józef Piotr Klim . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
Poseł Andrzej Ćwierz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
Poseł Artur Górski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Poseł Szymon Stanisław Giżyński . . . . . . . . 257
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Poseł Stanisław Żmijan . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Poseł Jan Religa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258
Poseł Gabriela Masłowska. . . . . . . . . . . . . . . 258
Poseł Zbigniew Matuszczak . . . . . . . . . . . . . 258
Poseł Stefan Strzałkowski. . . . . . . . . . . . . . . 258
Poseł Wiesław Woda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Poseł Stanisław Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 259
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 260
Poseł Aleksander Sopliński . . . . . . . . . . . . . . 260
Poseł Elżbieta Rafalska . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
Poseł Jacek Bogucki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Poseł Tadeusz Woźniak . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
 str.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień . . . . . . . . . 261
Punkt 23. porządku dziennego: Raport
z działalności Agencji Nieruchomości
Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2007 r. wraz ze
stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Roz-
woju Wsi
Punkt 24. porządku dziennego: Raport
z działalności Agencji Nieruchomości
Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2008 r. wraz ze
stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Roz-
woju Wsi
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. . . . . . . . . . 265
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 266
Poseł Jakub Rutnicki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
Poseł Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . 269
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 272
Poseł Wojciech Pomajda. . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Poseł Stanisław Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 274
Poseł Piotr Stanke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Poseł Lech Kołakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Poseł Zenon Durka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
str.
Poseł Michał Szczerba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. . . . . . . . . 276
Poseł Adam Śnieżek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. . . . . . . . . . 276
Poseł Antoni Błądek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. . . . . . . . . . 278
Oświadczenia
Poseł Aleksander Chłopek. . . . . . . . . . . . . . . 278
Poseł Janina Okrągły. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Zamknięcie posiedzenia
Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło-
szonych
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Marek Rząsa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Poseł Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Jerzy Gosiewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Mirosław Pawlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Andrzej Ćwierz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Poseł Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Porządek dzienny
 (Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)
(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu
Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie
Krzysztof Putra i Stefan Niesiołowski)
Marszałek:
Wznawiam posiedzenie.
Bardzo proszę o zajmowanie miejsc w ławach po-
selskich.
Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią
poseł Monikę Wielichowską i pana posła Łukasza
Zbonikowskiego.
Witam państwa.
Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani
poseł Monika Wielichowska.
Proszę posła sekretarza o odczytanie komunika-
tów, jeżeli są.
Bardzo proszę. (Gwar na sali)
Proszę państwa, proszę o zajmowanie miejsc.
Będą czytane komunikaty.
Sekretarz Poseł Łukasz Zbonikowski:
Szanowni państwo, informuję, że w dniu dzisiej-
szym odbędą się posiedzenia Komisji:
— Infrastruktury – godz. 9.30,
— Zdrowia – godz. 10,
— do Spraw Unii Europejskiej – godz. 11,
— Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 11,
— Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 12.
Informuję również, że wpłynął następujący komu-
nikat: posiedzenie Zespołu Poselskiego Krewniacy
Club Sejm odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz.
10.30 w sali nr 243 w budynku B. Dziękuję.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Poli-
tyki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez panią poseł Teresę Piotrowską oraz
przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono
poprawki.
W związku z tym Sejm ponownie skierował pro-
jekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.
Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom
posłom doręczone w druku nr 2540-A.
Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.
Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji
panią poseł Teresę Piotrowską. (Gwar na sali)
Proszę państwa, bardzo proszę o wyciszenie roz-
mów.
Poseł Sprawozdawca
Teresa Piotrowska:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
Przedkładam dodatkowe sprawozdanie Komisji Po-
lityki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym pro-
jekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpie-
czeń społecznych, druk nr 2534. Podczas drugiego
czytania pilnego rządowego projektu ustawy zgłoszo-
no 3 poprawki. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny
po rozpatrzeniu tych poprawek rekomenduje Wyso-
kiej Izbie ich odrzucenie. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w
brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2534.
Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta-
wia poprawki, nad którymi głosować będziemy w
pierwszej kolejności.
Wszystkie poprawki zgłoszono do art. 1 projektu
ustawy, zawierającego zmianę do ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych.
W poprawce 1. do art. 59 wnioskodawcy proponu-
ją utrzymać dotychczasowe brzmienie ust. 1 i 2.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmioto-
wość poprawek 2. i 3.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
236 Punkt 10. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za oddano
172 głosy, przeciw – 216, 2 osoby się wstrzymały.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawce 2. do art. 59 wnioskodawcy poprzez
dodanie ust. 1a proponują, aby kolejna pożyczka, o
której mowa w ust. 1 pkt 2, mogła być zaciągnięta
nie wcześniej niż po upływie roku od dokonania
zwrotu poprzedniej.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu udział wzięło 400 posłów. Za oddano
150 głosów, przeciw – 221, 29 osób się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
W poprawce 3. do art. 59 ust. 2 wnioskodawcy
proponują, aby Rada Ministrów mogła zarządzić w
drodze rozporządzenia wykorzystanie środków Fun-
duszu Rezerwy Demograficznej na cel określony w
ust. 1 pkt 1.
Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po-
prawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 405 posłów. Za oddano
188 głosów, przeciw – 216, 1 osoba się wstrzymała.
Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.
Przystępujemy…
Przed przystąpieniem do głosowania nad całością
ustawy jedna osoba zgłosiła się do zadania pytania.
Dalszych zgłoszeń nie widzę.
Zamykam listę.
Pani poseł Teresa Wargocka.
Jedna minuta na zadanie pytania.
Poseł Teresa Wargocka:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Przed głosowaniem nad całością projektu ustawy
chciałabym zwrócić się do pana ministra z trzema
bardzo ważnymi pytaniami.
Pierwsze pytanie brzmi: Dlaczego ten projekt jest
procedowany w trybie pilnym, skoro już w lipcu bieżą-
cego roku przy nowelizacji budżetu posłowie Komisji
Polityki Społecznej i Rodziny wskazywali, iż braki w
FUS mogą sięgnąć 8 mln na koniec roku?
Drugie pytanie. Czy w ocenie ministra polityki spo-
łecznej rok 2009 jest najtrudniejszy w demografii Pol-
ski, co uzasadnia sięganie do środków rezerwy demo-
graficznej? W naszej ocenie sięgnięcie do tej rezerwy w
latach 2009 i 2010 jest spowodowane tylko i wyłącznie
problemami z finansami publicznymi. (Dzwonek)
Trzecie pytanie jest bardzo krótkie, panie mar-
szałku. Czy udzielnie pożyczki z budżetu państwa
Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych w roku 2009
jest ominięciem przepisów ustawy o finansach pu-
blicznych? Czy ta pożyczka będzie zaliczana do defi-
cytu budżetowego na ten rok? Dziękuję.
Marszałek:
Bardzo pani dziękuję.
Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Pracy i Polityki Społecznej pan minister
Marek Bucior.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej
Marek Bucior:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
Pierwsze pytanie: Dlaczego tryb pilny? Jest on spo-
wodowany możliwością przekazania z budżetu pań-
stwa jeszcze w tym roku do 5,5 mld zł pożyczki Fun-
duszowi Ubezpieczeń Społecznych. Skoro jeszcze w
tym roku istnieje taka możliwość, to należy ją wpro-
wadzić również w zakresie rozwiązań prawnych.
Stąd tryb pilny, żeby ustawa weszła w życie jeszcze
przed końcem tego roku.
Pytanie drugie: Czy w 2009 r. planowane jest
przekazanie środków z FRD do FUS? Nie, tego się
nie planuje. Nie zamierzamy przekazywać w 2009 r.
środków z RFD do FUS, chcemy udzielenia pożyczki
z budżetu państwa.
Trzecie pytanie: Czy udzielenie pożyczki z budże-
tu państwa jest ominięciem przepisów ustawy o fi-
nansach publicznych? Nie, nie jest ominięciem prze-
pisów ustawy o finansach publicznych. Pożyczki z
budżetu państwa są przewidziane w ustawie o finan-
sach publicznych, nie stanowi zaś o nich ustawa o
systemie ubezpieczeń społecznych. Prace zmierzają
do rozwiązania tego problemu. Dziękuję. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję, panie ministrze.
Przystępujemy do głosowania nad całością pro-
jektu ustawy.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w
całości projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu przedłożenia
zawartego w druku nr 2534, zechce podnieść rękę i
nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Punkt 19. porządku dziennego
Marszałek
W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za odda-
no 222 głosy, przeciw – 21, 167 osób wstrzymało się.
Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19.
porządku dziennego: Głosowanie nad wnio-
skiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrz-
nych o odrzucenie informacji o realizacji w 2008 r.
„Programu modernizacji Policji, Straży Gra-
nicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura
Ochrony Rządu w latach 2007–2009” (druki nr
1949 i 2133).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał in-
formacji przedstawionej przez podsekretarza stanu
w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administra-
cji pana Adama Rapackiego oraz sprawozdania ko-
misji przedstawionego przez pana posła Marka Bier-
nackiego i przeprowadził dyskusję.
Komisja wnosi o odrzucenie informacji zawartej
w druku nr 1949.
Wniosek komisji poddam pod głosowanie.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm przyjął informację do wiadomości.
Do zadania pytania zgłosiła się jedna osoba.
Nie widzę dalszych zgłoszeń.
Zamykam listę.
Pan poseł Jarosław Zieliński.
Jedna minuta na zadanie pytania.
Poseł Jarosław Zieliński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Program mo-
dernizacji był szansą na usprawnienie służb mundu-
rowych, na podniesienie poziomu bezpieczeństwa. W
2007 r. wykonano go prawie w 100%, w roku 2008,
niestety, już tylko w 80%. Przyczyną takiego stanu
rzeczy, jak podaje rząd, jest kryzys i to, że minister
finansów nie przekazał pewnych środków w końców-
ce roku 2008 na ten cel. Tymczasem Najwyższa Izba
Kontroli, która poddała ocenie realizację programu
w 2008 r. – była ona druzgocąca i negatywna – poka-
zała, że są także inne problemy i przyczyny. Zmienio-
no założenia tego programu, odsuwając w czasie jego
efekt. W pierwszym półroczu wykonano jedynie
21,5% tego, co było przewidziane na cały 2008 r. W
związku z tym program nie mógł być wykonany w
całości także z innych przyczyn.
Panie ministrze, proszę o odpowiedź na pytanie:
Jakie są rzeczywiste przyczyny zdewastowania tego
programu? On został naprawdę zdewastowany i nie
osiągniemy założonego efektu. (Dzwonek) Czy to jest
tak, że wszystko, czego Platforma się dotyka, musi
zepsuć? Czy nawet jeżeli coś daje się gotowe, to musi
być popsute? (Oklaski)
237
Marszałek:
Dziękuję.
Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan
minister Adam Rapacki.
Bardzo proszę, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Spraw Wewnętrznych i Administracji
Adam Rapacki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście w
2008 r. program nie został wykonany w całości, dla-
tego że w grudniu Policja, Straż Graniczna i inne
służby nie otrzymały zasilenia w takich rozmiarach,
w jakich było to planowane. Gdyby to zasilenie z bu-
dżetu państwa było, program byłby w Policji zreali-
zowany na poziomie 95%, a jeśli chodzi o inne służby,
to zaangażowanie byłoby jeszcze większe.
Rzeczywiście sytuacja finansowa państwa wymu-
siła, że program, który był z założenia przewidziany
na 3 lata, został rozciągnięty na kolejne 2 lata, po to,
żeby można było go zrealizować i konsekwentnie dalej
poprawiać bezpieczeństwo. Nieprawdą jest to, co pró-
buje tutaj insynuować pan przewodniczący Zieliński,
że program został zdewastowany, bo program jest
konsekwentnie realizowany, a najlepszym tego dowo-
dem są efekty, to, że poziom bezpieczeństwa w pań-
stwie systematycznie się poprawia. Mimo trudniej
sytuacji finansowej, dalej notujemy spadek przestęp-
czości, utrzymujemy wysoką wykrywalność, utrzymu-
jemy bardzo wysokie oceny pracy służb porządku
prawnego i to oceny artykułowane przez społeczeń-
stwo. Nie można tutaj mówić, że program i założenia,
które przyświecały tworzeniu programu modernizacji,
nie są realizowane. Jest wręcz odwrotnie, są konse-
kwentnie realizowane, mimo trudnej sytuacji finan-
sowej państwa, a najlepszym efektem tego są wysokie
oceny społeczne. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Bardzo dziękuję, panie ministrze.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem ko-
misji o odrzucenie informacji.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o
odrzucenie informacji ministra spraw wewnętrznych i
administracji o realizacji w 2008 r. „Programu moder-
nizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży
Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2009”,
zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu udział wzięło 414 posłów. Za oddano
186 głosów, przeciw – 221, 7 osób wstrzymało się od
głosu.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
238 Punkty 20. i 26. porządku dziennego – głosowanie
Marszałek
Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie odrzu-
cił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20.
porządku dziennego: Głosowanie nad wnio-
skiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odrzu-
cenie poselskiego projektu ustawy o zmianie
ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (druki
nr 2274 i 2410).
Na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał spra-
wozdania komisji przedstawionego przez pana posła
Krzysztofa Jurgiela oraz przeprowadził dyskusję.
Przechodzimy zatem do głosowania.
Komisja wnosi o odrzucenie projektu ustawy za-
wartego w druku nr 2274.
Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczało, że
Sejm skierował projekt ustawy do Komisji Rolnictwa
i Rozwoju Wsi w celu ponownego rozpatrzenia.
Do zadania pytania zgłosiła się jedna osoba.
Dalszych zgłoszeń nie widzę.
Zamykam listę.
Pan poseł Romuald Ajchler.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Poseł Romuald Ajchler:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do
pana ministra. Otóż, panie ministrze, w Polsce mamy
ok. 1900 tys. gospodarstw. W ostatnim roku powsta-
ło ok. 60 tys. gospodarstw jednohektarowych, wszyst-
kim zresztą na tej sali wiadomo, w jakim celu – cho-
dzi przede wszystkim o KRUS, o niepłacenie podat-
ków od nieruchomości, o ubezpieczenia. Jednak z tej
liczby ok. 1,5 mln gospodarstw występuje o dopłaty
powierzchniowe, a jeśli chodzi o rozmnażanie mate-
riału siewnego – czyli dotyczy to ustawy, o której
mówimy – płaci kilka tysięcy gospodarstw.
Ustawa o ochronie prawnej odmian roślin jest
bardzo istotna, gdyż przede wszystkim chroni prawa
autorskie. Chciałbym, panie ministrze, zapytać, jaki
wpływ ta ustawa będzie miała na liczbę płacących
gospodarstw. Czy w wyniku jej przyjęcia nie pogor-
szy się sytuacja hodowli nasiennej w Polsce? To tyle.
Dziękuję bardzo.
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Mini-
sterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Ar-
tur Ławniczak.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Artur Ławniczak:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie!
Przyjęcie ustawy w tym kształcie spowodowałoby
radykalne obniżenie liczby wnoszących tę opłatę li-
cencyjną do ok. 8 tys. gospodarstw. Mogłoby to ozna-
czać zahamowanie rozwoju polskiej hodowli, polskie-
go nasiennictwa. Złożymy rządowy projekt, który
będzie uwzględniał interes i rolników, i polskiej ho-
dowli. Przedstawimy go Wysokiej Izbie w najbliższym
czasie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Marszałek:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem ko-
misji o odrzucenie projektu ustawy w całości.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio-
sku o odrzucenie w całości poselskiego projektu usta-
wy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian
roślin, zawartego w druku nr 2274, zechce podnieść
rękę i nacisnąć przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 410 posłów. Za odda-
no 263 głosy, przeciw – 147, nikt się nie wstrzymał.
Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie przyjął.
Powracamy do rozpatrzenia punktu 26. po-
rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o poselskim pro-
jekcie uchwały w sprawie ochrony wolności wy-
znania i promocji wartości będących wspólnym
dziedzictwem narodów Europy.
Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedsta-
wionego przez pana posła Kazimierza Michała Ujaz-
dowskiego oraz przeprowadził dyskusję.
W dyskusji nie zgłoszono poprawek.
Przechodzimy do głosowania.
Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały
zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2558.
Przystępujemy do głosowania.
Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w
całości projektu uchwały w sprawie ochrony wolno-
ści wyznania i promocji wartości będących wspól-
nym dziedzictwem narodów Europy, w brzmieniu
proponowanym przez Komisję Sprawiedliwości i
Praw Człowieka, zechce podnieść rękę i nacisnąć
przycisk.
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
W głosowaniu wzięło udział 402 posłów. Za odda-
no 357 głosów, przeciw – 40, 5 osób się wstrzymało.
Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie
ochrony wolności wyznania i wartości będących
wspólnym dziedzictwem narodów Europy. (Oklaski)
Proszę państwa, to jest koniec głosowań w bloku
głosowań w dniu dzisiejszym.
Bardzo proszę, dwie minuty przerwy technicznej
i przystąpimy do następnych punktów porządku
dziennego.
(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 21
do godz. 9 min 24)
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Wznawiam obrady. (Gwar na sali)
Bardzo proszę o przeniesienie rozmów do kulu-
arów, żeby umożliwić kontynuowanie obrad.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 21.
i 22. porządku dziennego:
21. Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa
ruchu drogowego oraz działań realizowanych w
tym zakresie w 2007 r.” (druk nr 610) wraz ze sta-
nowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr
1198).
22. Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa
ruchu drogowego oraz działań realizowanych w
tym zakresie w 2008 r.” (druk nr 2155) wraz ze
stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr
2357).
Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza
stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Radosła-
wa Stępnia w celu przedstawienia rządowych spra-
wozdań. (Dzwonek)
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury
Radosław Stępień:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! To bardzo dobra okazja, że dzisiaj mówimy
o dwóch sprawozdaniach: z roku 2007 i z roku 2008.
Mam również nadzieję, że zainteresują państwa uzu-
pełniające, jeszcze niepełne dane z roku 2009, dlate-
go że w zagadnieniu bezpieczeństwa ruchu drogowe-
go wyrywkowe dane z częściowych okresów nie po-
kazują rzeczywistych trendów. Aby zmierzyć rzeczy-
wisty trend, rzeczywisty kierunek rozwoju, należy
zanalizować przynajmniej 3-letni okres, tak żeby zo-
baczyć po pierwsze, które z zagrożeń, tak istotnych
z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
mają tendencję spadkową, a które wzrostową, jak
również aby rzetelnie monitorować, jaki jest efekt
podejmowanych działań w celu zmniejszenia ilości
wypadków i stopnia ich ciężkości.
Na polskich drogach do tej pory utrzymywała się
stała tendencja, jeżeli chodzi o wypadki, mianowicie
ginęło w nich ok. 5500 osób. W roku 2009 po raz
pierwszy odnotowujemy bardzo istotny spadek tej
liczby. Wierzymy głęboko w to, że jest to efekt wcze-
śniej podjętych działań, a w szczególności tych uświa-
damiających kierowcom, jak należy zachowywać się
na drodze.
Wypadki i ich ofiary w Polsce to temat, który wie-
lokrotnie jest podnoszony, również w kontekście licz-
by samochodów, nowych oddawanych dróg, stanu
bezpieczeństwa na drogach. Wszystkie te czynniki
oczywiście mają związek, mają wpływ na ilość wy-
padków, niemniej jednak, biorąc pod uwagę rzeczy-
wiste przyczyny wypadków, nadal dwie z nich utrzy-
mują się na czele i są one poza stanem urządzeń BRD
239
czy poza stanem dróg, a nawet poza liczbą samocho-
dów i tkwią one w mentalności kierowców.
Pierwszą przyczyną są niebezpieczne zachowania
uczestników ruchu, polegające na nadmiernej pręd-
kości jazdy. To nadmierna prędkość jazdy jest naj-
większym zabójcą na polskich drogach. Również
bardzo istotnym elementem zachowania podwyższa-
jącym liczbę wypadków jest niestosowanie urządzeń
bezpieczeństwa. Nadal w Polsce jazda bez pasów w
samochodzie uważana jest za zachowanie dopusz-
czalne. Wszędzie, gdzie zwyczaj i prawo nakazujące
jazdę w pasach trwa dłużej, uznaje się to powszech-
nie za zachowanie nieakceptowalne. Przy czym
chciałbym zwrócić uwagę również na to, że w Polsce
bardzo często uważa się, iż obowiązek jazdy w pa-
sach dotyczy tylko i wyłącznie przednich siedzeń.
Natomiast spora liczba wypadków miałaby mniej
ciężki charakter, gdyby również używać pasów na
tylnych siedzeniach.
Bardzo niebezpieczną rzeczą jest ciągle utrzymu-
jąca się wysoka liczba kierowców prowadzących po
użyciu alkoholu. Można jednak powiedzieć, że część
tego wzrostu statystyki wynika również z faktu co-
raz sprawniejszego działania policji drogowej, coraz
większej liczby kontroli, coraz częściej się odbywają-
cych, a także coraz lepszego wyposażenia policji w
sprzęt i urządzenia umożliwiające sprawdzanie.
Warto również zwrócić uwagę na to, że bardzo agre-
sywne zachowania, szczególnie związane z wymusza-
niem pierwszeństwa przejazdu i z brakiem poszanowa-
nia dla innych uczestników ruchu, a zwłaszcza niechro-
nionych uczestników ruchu, jakimi są piesi i rowerzyści,
powodują tak wysoką liczbę wypadków.
W Polsce międzynarodowy program bezpieczeń-
stwa ruchu drogowego Gambit 2005, przyjęty przez
Radę Ministrów i realizowany bardzo konsekwentnie
w ciągu ostatnich dwóch lat, ma za cel bardzo rady-
kalną redukcję w szczególności liczby zabitych – do
roku 2013 o ponad połowę. Dziś po raz pierwszy mo-
żemy powiedzieć, że rok 2009 zaczyna przynosić efek-
ty realizowania tego programu.
W tym kontekście działania Krajowej Rady Bez-
pieczeństwa Ruchu Drogowego, której mam zaszczyt
być wiceprzewodniczącym, opisane w raportach za
2007 r. i za 2008 r., jawią się jako spójny, logiczny
i konsekwentny system działań zmierzających do
osiągnięcia tak wytyczonego celu. Krajowa Rada
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, jako organ po-
mocniczy i doradczy Rady Ministrów, przede wszyst-
kim zajmuje się koordynacją tych działań, ich inspi-
rowaniem, jak również pozyskiwaniem środków
zewnętrznych na realizowanie tych akcji. Krajowa
Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego działa przez
sekretariat krajowej rady, który jest zlokalizowany
funkcjonalnie i działa w ramach resortu infrastruk-
tury. Na czele sekretariatu stoi sekretarz Krajowej
Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w randze
dyrektora.
Proszę Państwa! Przedłożone sprawozdanie, z
którym mieliście państwo możliwość się zapoznać,
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
240 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
opiera się na rzeczywistych danych statystycznych,
w dużej części pozyskanych dzięki współpracy z po-
licją drogową. Resort spraw wewnętrznych w sposób
aktywny i istotny uczestniczy w pracach rady. Dru-
gim wiceprzewodniczącym rady jest podsekretarz
stanu w MSWiA. Obecnie jest to pan minister Adam
Rapacki. Sprawozdania zawierające opis działań re-
alizowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa
Ruchu Drogowego zostały przyjęte przez Radę Mini-
strów – zarówno sprawozdanie za rok 2007, jak i
sprawozdanie za rok 2008. Krótka synteza tych dzia-
łań przedstawia się następująco.
Bardzo ważnym programem, który chcielibyśmy
w przyszłości kontynuować, jest „Program likwidacji
miejsc niebezpiecznych na drogach”, realizowany
wspólnie z jednostkami samorządu terytorialnego.
369 zadań dotyczących poprawy bezpieczeństwa in-
frastruktury na drogach zostało przewidziane na
lata 2005–2009, przy całkowitej ich wartości 410
mln. W tej chwili realizujemy ten program, możemy
uznać, że jest on już zrealizowany w ok. 95%. O sku-
teczności tego programu świadczy monitoring efek-
tów zastosowania czy przebudowy, wprowadzenia
określonych urządzeń b.r.d., który powoduje, że jeśli
chodzi o najbardziej wrażliwe dane, o liczbę osób za-
bitych, ten współczynnik, ten faktor spadł o 91%. A
więc o 91% zmniejszyła się liczba osób zabitych w
miejscach, które w ramach tego programu uległy
przebudowie. Jeśli chodzi o same wypadki ogółem, to
jest spadek o 66%. To potwierdza, że tendencja inge-
rowania, interweniowania i zmiany struktury miejsc
niebezpiecznych przynosi określone efekty.
„Program redukcji liczby ofiar śmiertelnych na
drogach krajowych – drogi zaufania”, realizowany
przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Auto-
strad, która również jest partnerem uczestniczącym
w pracach Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu
Drogowego, skierowany jest do wszystkich uczestni-
ków dróg, ale dziś, szczególnie w odniesieniu do tak
zwanych dróg zaufania, do dróg zaufania, ósemki,
ten cel postawiliśmy sobie wyżej, niż wynikałoby to
z Gambitu, bo chcielibyśmy, aby na drogach zaufania
w ramach tego programu nastąpił spadek wypadków
śmiertelnych nie o 50%, ale o 75%. Rozpoczęty w
2007 r. program będzie zawierał 556 zadań realizo-
wanych za kwotę 310 mln zł. Będą w nim również
uwzględnione działania związane z uspokojeniem
ruchu, separacją ruchu, tak ważną szczególnie na
obszarach wiejskich i w małych miastach, gdzie po-
bocza i drogi krajowe jako takie wykorzystywane są
również do komunikacji miejscowej. Ten program to
bezpośrednia ingerencja w ruch na drogach. Oczywi-
ście mówi on również o fotoradarach, mówi o tym, że
będziemy konsekwentnie zmierzać do tego, aby ruch
na drogach krajowych niebędących drogami szybkie-
go ruchu był ruchem o charakterze uspokojonym, a
więc ruchem maksymalnie płynnym, ale zawierają-
cym się w bezpiecznych prędkościach, z bezpiecznym
dostępem do dróg krajowych. Ogółem liczba ofiar
śmiertelnych w związku z tymi programami spadła
o ponad 35%, a liczba wypadków – o ponad 20% już
w tej fazie ich realizacji.
Z inicjatyw legislacyjnych warto wskazać na
współpracę z Krajową Radą Bezpieczeństwa Ruchu
Drogowego, a w projekcie ustawy o dopuszczeniu po-
jazdów do ruchu ustalenie takich warunków tech-
nicznych, aby pojazd użytkowany na drodze był mak-
symalnie bezpieczny. Dalej, jeżeli chodzi o projekt
ustawy o kierujących pojazdami, to w szczególności
chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, aby w niektórych
sytuacjach limitować dostęp do pojazdów, zwłaszcza
do niektórych ich typów – miałem przyjemność
przedstawiać państwu tę sytuację w odniesieniu do
quadów i do motocykli – ponieważ uważamy, że po-
jazd, motocykl, quad, samochód, to niebezpieczne
narzędzie, które, niewłaściwie używane, może być
przyczyną tragedii i kolizji drogowych. Szczególnie
na sercu leży nam w roku 2009, i będzie leżał w 2010
r., program wspierania wszystkiego, co wiąże się ze
zmniejszeniem liczby wypadków w kręgu niechronio-
nych uczestników ruchu, a więc pieszych i rowerzy-
stów. Ta grupa, pozbawiona ochrony technicznej,
jaką mają samochody – ani rowery, ani piesi nie dys-
ponują poduszkami powietrznymi, ABS-ami i strefa-
mi zgniotu – niestety nadal w mentalności wielu
użytkowników drogi jest grupą, której praw się nie
respektuje i nie szanuje, ale też, i na to kładziemy
akcent, grupa ta powinna swoim zachowaniem ten
respekt na kierowcach wymusić. Stąd wielka akcja,
którą w tej chwili prowadzimy i która w roku 2010
będzie akcją o jeszcze większym rozmachu, by być
widocznym na drogach. Ostatnie, czasem nawet dra-
styczne spoty, które mieliście państwo okazję obej-
rzeć w telewizji, pokazują jedną rzecz. W bardzo
wielu sytuacjach wypadki drogowe nie biorą stąd, że
kierowcy chcą je spowodować czy że ich zachowanie
zmierza do tego, biorą się one stąd, że spotykają się
uczestnicy ruchu, z których jeden jest kompletnie dla
drugiego niewidoczny, nierozpoznawalny bądź bar-
dzo trudno rozpoznawalny. Będziemy propagować
używanie odblasków, będziemy propagować używa-
nie świateł, będziemy propagować wszystkie zacho-
wania zmierzające do podwyższenia poziomu widocz-
ności, jak również będziemy propagować te zachowa-
nia i te zmiany legislacyjne, które niechronionym
uczestnikom ruchu będą dawać dodatkową ochronę.
Mam nadzieję, że w najbliższym czasie będą panie
i panowie posłowie mieli okazję zapoznać się ze zmia-
nami w Prawie o ruchu drogowym, które mają na
celu dostosowanie polskiego systemu prawnego do
konwencji wiedeńskiej związanej z ruchem rowerzy-
stów, szczególnie w wielkich miastach, gdzie wzorem
dla nas może być organizacja takiego ruchu w dużych
metropoliach europejskich. Ten środek transportu
zyskał tam sobie zupełnie inną niż w Polsce rangę
i dziś włodarze tych miast nie wyobrażają sobie, aby
wszyscy ludzie, którzy korzystają z alternatywnej
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
komunikacji, do której również zaliczają komunika-
cję rowerową, nagle powrócili do jazdy własnym sa-
mochodem, powodując tym samym nieprawdopodob-
ne zatłoczenie tych miast.
Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
kładzie również szczególny nacisk na to, aby nie po-
mijać najmłodszych uczestników ruchu drogowego.
Stąd szeroki zakres działań zmierzających do uświa-
domienia i edukacji najmłodszych znajdujących się
na drodze. Kampanie edukacyjne prowadzone wespół
z resortem spraw wewnętrznych, z Policją, z mini-
sterstwem edukacji są kampaniami nakierowanymi
na wypracowanie wśród najmłodszych najbardziej
podstawowych i prostych odruchów, jakimi są zacho-
wania ostrożnościowe związane ze znalezieniem się
w bliskości drogi, nawet nie na samej drodze, a w
bliskości drogi, w szczególności zachowania związane
z potrzebą przejawiania dużej uwagi w momencie,
kiedy przekraczamy tę drogę.
Programy, które mają zapewnić bezpieczną drogę
do szkoły, będą szczególnie promowane w roku 2010
i będą przedmiotem szczególnej troski Krajowej Rady
Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. W tym celu przy-
gotowujemy szeroką kampanię pod nazwą „Włącz
myślenie” oraz będziemy kontynuować te działania,
które zostały zapoczątkowane kampanią „Użyj wy-
obraźni”, ponieważ obydwie te kampanie zagościły
już w świadomości kierowców i w świadomości uczest-
ników ruchu. Chcielibyśmy, aby te zachowania w
sposób systematyczny były przedmiotem akcji infor-
macyjnej. Korzystamy z takich mediów, jak telewizja,
radio, korzystamy z bilboardów, korzystamy z cityli-
ghtów, korzystamy z ulotek. Będziemy pojawiać się
też w niekonwencjonalnych miejscach i w niekonwen-
cjonalny sposób.
Nie będziemy obawiać się pewnej twardości, a na-
wet drastyczności w mówieniu o wypadkach drogo-
wych i ich prezentowaniu. Miałem okazję bronić tego
stanowiska, odpowiadając publicznie na pytanie, czy
pokazywanie w ostatnich spotach widocznych scen nie
jest zbyt daleko idące. Nie, nie jest. To jest i tak wersja
naprawdę złagodzona przez sztaby kreatywne twór-
ców kampanii. Znacznie bardziej drastyczną rzeczą
byłoby pokazanie rzeczywistego miejsca wypadku
drogowego, rzeczywistego przebiegu akcji ratunko-
wych i rzeczywistego obrazu ofiar tychże wypadków.
Kilka słów o danych statystycznych obrazujących
pojawiające się trendy. Jeżeli porównamy rok 2008 z
rokiem 2007, to możemy zauważyć trend spadkowy
we wszystkich trzech podstawowych wielkościach.
Jeżeli chodzi o wypadki, w roku 2007 było ich 49 536,
w roku 2008 – 49 054, a więc ogółem mniej o około 500
wypadków. Zabici – tu różnica in minus 146 osób, czy-
li 5583 osoby w roku 2007 i 5437 w roku 2008. Ranni
– stosunkowo duży spadek: 63 224 w roku 2007 i
62 097 w roku 2008, a więc o 1127 osób mniej. Ale
chciałbym, abyśmy zwrócili też uwagę na pierwsze 10
241
miesięcy roku 2009, bo to pokazuje nam, czy tendencje
mają charakter tendencji jednostkowych, rok do roku,
czy one są tendencjami w dłuższym czasie. Jeżeli cho-
dzi o wypadki ogółem, to pomiędzy styczniem i paź-
dziernikiem 2008 r. było ich 40 947, a w roku 2009 –
36 797, a więc spadek; 10 miesięcy do 10 miesięcy
mamy minus 3700 wypadków. Jeżeli chodzi o liczbę
zabitych, to tutaj progres jest największy. Otóż w roku
2008 – od stycznia do października – to 4438 osób
zabitych, a od stycznia do października w roku 2009
to 3739 osób. Tak więc w ciągu tych dziesięciu mie-
sięcy, porównując rok do roku, 2008 r. do 2009 r., jest
spadek niemal o 700 osób, czyli 700 osób nie zostało
zabitych na polskich drogach. Również jeżeli chodzi
o osoby ranne, to mamy tutaj bardzo wysoki progres.
I tak w ciągu dziesięciu miesięcy, porównując rok do
roku, 2008 r. do 2009 r., w roku 2008 mieliśmy 52 279
osób rannych, w roku 2009 – 47 101 osób, co oznacza
spadek o 5178 osób. Zrobimy absolutnie wszystko,
żeby tę tendencję utrzymać i żeby procentowy wskaź-
nik tej tendencji był jeszcze większy. Nie jest to po-
wód do chwalenia się, bo jedyna liczba we wskaźniku
zabitych na polskich drogach, jaka mogłaby nas sa-
tysfakcjonować, to zero. Będziemy tak długo prowa-
dzić nasze działania, aż być może w przyszłości uda
nam się ją osiągnąć. W 2008 r. do roku 2009 podjęli-
śmy szereg działań, które są dalszą realizacją pro-
gramu Gambit, dalszą kontynuacją kampanii spo-
łecznej. Niektóre z nich są znane, np. hasło: Piłeś?
Nie jedź. Mam nadzieję, że z następną naszą kampa-
nią z tego cyklu zetkniecie się państwo w okresie
świątecznym i poświątecznym, bo ten okres między
świętami, między Nowym Rokiem i bezpośrednio po
Nowym Roku, jest okresem szczególnie niebezpiecz-
nym, związanym niestety z niechlubną tradycją pro-
wadzenia pojazdu bezpośrednio po użyciu alkoholu
lub też w zbyt krótkim odstępie czasowym, aby moż-
na było uznać, że skutki spożycia alkoholu zostały
zniwelowane. Mimo naszych działań następuje dal-
szy wzrost liczby ujawnianych przypadków kierowa-
nia w stanie nietrzeźwym. Być może ta tendencja
ujawniania będzie się nasilać, tzn. będzie wzrastać
liczba ujawnianych przypadków. I bardzo dobrze,
gdyż jest to wynik działania policji, tych skrupulat-
nych kontroli, których będzie coraz więcej i które
będą coraz bardziej nieuchronne. Rozmawiamy rów-
nież z Ministerstwem Sprawiedliwości o tym, aby
zaostrzyć w ramach istniejącego porządku prawnego
szczególnie konsekwencje wielokrotnego przyłapania
osób na prowadzeniu pojazdów mechanicznych w
stanie nietrzeźwym, po użyciu alkoholu, bądź też na
ich prowadzeniu bez uprawnień, a zwłaszcza po utra-
cie tychże uprawnień. Mam nadzieję, że przedstawio-
ny kierunek działań jest kierunkiem, który zostanie
zaakceptowany przez Wysoką Izbę.
Ze swej strony chciałbym podziękować w tym
miejscu wszystkim partnerom współpracującym w
ramach Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Dro-
gowego, której sekretariat znajduje się przy mini-
strze infrastruktury, w szczególności zaś resortowi
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
242 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
spraw wewnętrznych i Generalnej Dyrekcji Dróg
Krajowych i Autostrad, a także wszystkim partne-
rom instytucjonalnym, pozainstytucjonalnym, sto-
warzyszeniom i środowiskom, które naprawdę z roku
na rok, w 2007 r., 2008 r. i 2009 r., zwiększają swoją
aktywność, w tym także aktywność finansową.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Janu-
sza Piechocińskiego w celu przedstawienia stanowi-
ska komisji zawartego w druku nr 1198.
Poseł Janusz Piechociński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Infra-
struktury pozytywnie opiniuje przedłożoną informa-
cję rządu o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogo-
wym za rok 2007. Szanowni państwo parlamenta-
rzyści, słuchający nas, ale przede wszystkim widzo-
wie, zgodnie z dyspozycją art. 140 ustawy Prawo o
ruchu drogowym rząd jest zobligowany do składania
corocznie Sejmowi raportu o stanie bezpieczeństwa
ruchu drogowego za rok poprzedni. Okazało się, że
w roku 2008 Wysoki Sejm nie znalazł czasu na to,
aby wywiązać się z tego zadania ustawowego, i to
źle. Ale nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło,
bo kiedy analizujemy dwa sprawozdania, dwie infor-
macje, to możemy w większym stopniu zobaczyć
tendencje, a także zobaczyć to, co robimy, to, o czym
mówimy, to, co wdrażamy, to, co napotyka bariery
prawne, organizacyjne, instytucjonalne, a przede
wszystkim mentalne Polaków, jak naprawdę przeno-
si się to na sytuację.
Te obszerne opracowania, które Wysoka Izba do-
stała do oceny, składają się z trzech części: syntezy
stanu bezpieczeństwa na drogach w Polsce, działań
podejmowanych na rzecz poprawy tego bezpieczeń-
stwa oraz działań realizowanych przez poszczególne
województwa. To jest naturalna konsekwencja tego,
że mamy wielu zarządców dróg, a więc drogi krajowe
są w zarządzie generalnej dyrekcji, a są jeszcze drogi
samorządowe, którymi zarządzają marszałkowie,
starostowie, burmistrzowie, wójtowie i prezydenci.
Pan minister podkreślał, że w roku 2007 mieli-
śmy więcej ofiar niż w roku poprzednim. Polaków
zginęło o 340 osób więcej niż w dobrym roku 2006,
ale raz jeszcze przypominamy, że kilka lat temu na
polskich drogach ginęło blisko 8 tys. ludzi.
Szanowni Państwo! W skrócie. W 2007 r. na pol-
skich drogach... Nie muszę nikogo przekonywać, że
o bezpieczeństwie w transporcie warto ze sobą roz-
mawiać w politycznej jedności, bardzo szeroko, dla-
tego że za bezpieczeństwo w transporcie nie są odpo-
wiedzialne parlament i rząd, nie są odpowiedzialne
ministerstwa zajmujące się infrastrukturą i admini-
stracją, Policja, Inspekcja Transportu Drogowego,
nie są odpowiedzialni zarządcy dróg, ale jesteśmy
odpowiedzialni my wszyscy.
Śmierć, szczególnie nagła śmierć najbliższych
osób, jest bolesnym doświadczeniem i wielką społecz-
ną stratą. W roku 2007 Policja zarejestrowała 479
przypadków utonięć, 840 osób zginęło w wyniku za-
bójstw, 3530 osób popełniło samobójstwa i – uwaga
– 5583 osoby zginęły w wyniku wypadków drogo-
wych. To pokazuje skalę i wagę problemu, o którym
dzisiaj mówimy. I to pokazuje, dlaczego nie tylko sej-
mowa Komisja Infrastruktury, nie tylko sejmowa
Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych, nie
tylko agendy tych dwóch resortów powinny stale pra-
cować nad poprawą tego stanu rzeczy, wspólnie, so-
lidarnie, konsekwentnie szukać partnerów społecz-
nych, szukać zrozumienia społecznego, także dla
często niepopularnych działań.
Zwracam więc uwagę, że liczba ofiar wypadków
drogowych jest ponad 6,5-krotnie większa od liczby
zabójstw. Wychodząc z domu, boimy się, że ktoś na
nas napadnie, okradnie nas, pobije albo i zabije. Tym-
czasem nie spodziewamy się tych zagrożeń, kiedy
siadamy do samochodu, bo przecież jesteśmy dobry-
mi kierowcami.
Takie poczucie własnych umiejętności ma 99%
polskich kierowców, ale jednocześnie badania poka-
zują, że zdaniem kierowców jedną z najważniejszych
przyczyn wypadków drogowych jest, po pierwsze,
stan infrastruktury, a po drugie, niska kultura jazdy.
A więc z góry zakładamy, że my osobiście mamy wy-
sokie umiejętności i wysoką kulturę jazdy, a wszyscy
obok nas mają tych umiejętności za mało, a kultura
jazdy jest dosłownie żadna.
Że jest to istotny problem, pokazują doświadczenia
innych krajów, gdzie muszą się tym zajmować także
politycy, ale nie w kategoriach tylko pisania ustaw czy
rozwiązywania różnego rodzaju problemów.
Proszę zwrócić uwagę, że jeden z prezydentów
Stanów Zjednoczonych już w 1967 r. wypowiedział
słowa: nasze straty w związku z pojawieniem się sa-
mochodów są niewspółmierne, jeśli nie zatrzymamy
tego przelewu krwi, jeden z każdych naszych dwóch
obywateli zginie albo będzie ciężko ranny w wypad-
ku na naszych drogach. To był ten prezydent, który
był atakowany za wojnę w Wietnamie. Jak odpowia-
dał? Prawdziwa wojna nie rozgrywa się w Wietna-
mie. Ona rozgrywa się każdego dnia na amerykań-
skich drogach.
Szanowni Państwo! Od 1945 r. najtragiczniejsza
wojna, którą Polska i Polacy prowadzą, odbywa się
na drogach. Nie w Iraku, nie podczas misji pokojo-
wych, nie w Afganistanie. (Oklaski) Prowadzimy tę
wojnę, którą niestety przegrywamy, bo nawet
zmniejszenie liczby wypadków, nawet zmniejszenie
liczby ofiar nie może nikogo satysfakcjonować. O
czym mówię? Dokonuję z grubsza podsumowania
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Janusz Piechociński
ostatnich 20 lat. Jeżeli przemnoży się 6 tys. przez
20 lat, to wynik wyniesie 120 tys. Proszę państwa,
zabrakłoby dzisiejszego powiatu piaseczyńskiego
lub otwockiego. Wyobraźcie sobie taką sytuację. Je-
dziecie do obecnego powiatu i nie ma tam nikogo.
Skoro łączne, szeroko rozumiane skutki ekonomicz-
ne wypadków, które miały miejsce w latach 2006–
–2008, wyniosły około 30 mld zł, to przez ostatnich
20 lat wydaliśmy sumę równą półtorej wartości wy-
datków budżetowych państwa. Nie mamy 100 czy
200 mln zł, które można byłoby przeznaczyć na za-
ległe płace dla policjantów, a jeżeli chodzi o wypad-
ki na drogach, to w ciągu ostatnich 20 lat suma
równa półtorej wartości budżetu państwa została
zmarnotrawiona przez to, że z wielu powodów nie
potrafimy poradzić sobie z tą plagą.
W roku 2007 w wypadkach zginęły 5582 osoby,
63 tys. osób zostały ranne. W ciągu ostatnich 20 lat
w wypadkach samochodowych rannych zostało bli-
sko 1,5 mln Polaków. Proszę państwa, jeżeli weźmie
się pod uwagę życie pokolenia, oznacza to, że spotka-
ło to co 30. Polaka. Policzmy nas, siedzących na tej
sali. To mogło lub za chwilę może spotkać każdego z
nas. Warto o bezpieczeństwie ruchu drogowego mó-
wić właśnie w ten sposób. Dlaczego mamy nie zmie-
niać myślenia i nie wzmacniać poczucia, że za bez-
pieczeństwo na drodze jest odpowiedzialny każdy z
użytkowników: pedagog, nauczyciel, wychowawca,
rodzic, siostra, kolega, rowerzysta, pieszy, kierowca
komunikacji publicznej, policjant, inspektor transpor-
tu drogowego, parlamentarzysta, urzędnik czy samo-
rządowiec? Każdy z nas jest odpowiedzialny, bo każdy
może stanowić potencjalne zagrożenie. To jest tak jak
z nożem. Może on służyć do krojenia chleba i smaro-
wania masła, ale może też służyć do zabijania.
Proszę państwa, zwracam zatem uwagę, że w
2007 r. na polskich drogach ginęło tygodniowo po-
nad 100 osób. To są dwa duże autokary albo cztery
katastrofy Titanica w skali rocznej. Jednak o wy-
padkach w ruchu drogowym nie powstanie film,
który zostanie nagrodzony Oscarem, bo spowsze-
dniało nam to, że ludzie giną, że przy drodze stoją
krzyże. To się po prostu zdarza. W momencie, kiedy
jakakolwiek władza polityczna próbuje wprowadzić
do systemu prawnego radykalne rozwiązania, na
przykład dotyczące walki z pijanymi kierowcami,
okazuje się, że natrafia na opór społeczny. Po której
stronie jest sympatia? Po stronie kierowcy czy poli-
cjanta, który go legitymuje?
Szanowni państwo, te kwestie są bardzo istotne,
bo kierowcy dzielą się na różne kategorie i grupy.
Trzeba więc realizować to, o czym mówił pan mini-
ster, na różnych poziomach. Chciałbym jednak zwró-
cić uwagę na kwestię, którą w szczególny sposób
poruszaliśmy na posiedzeniach sejmowej Komisji In-
frastruktury. W społecznym odbiorze najpoważniej-
szy powód wypadków stanowi stan infrastruktury.
Zdaniem ekspertów, co podkreślał z całą mocą w swo-
243
im świetnym wystąpieniu pan minister, główne za-
grożenie stanowi, niestety, prędkość. Jak to zatem
jest w rzeczywistości? Jak to w ogóle jest możliwe, że
w terenie zabudowanym, gdzie są przejścia dla pie-
szych i gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości, po-
licjanci rejestrują – zresztą i my spotykamy takie
przypadki – kierowcę, który jedzie z prędkością 200
km/h? Przecież jedzie on po drodze powiatowej z
prędkością, która jest ryzykowna nawet w przypadku
jazdy po drodze o standardzie autostrady. Zagrożenie
w ruchu drogowym bardzo często wynika z nieudzie-
lenia pierwszeństwa przejazdu.
Oczywiście kolejne wielkie wyzwanie w tym ob-
szarze wiąże się z tym, co się działo, czy raczej z tym,
co się nie działo, przez lata w obszarze infrastruktu-
ry. Postęp, jaki udało się osiągnąć w ostatnich latach,
jeżeli chodzi o zmniejszenie liczby wypadków i ofiar
śmiertelnych na drogach krajowych, jest, niestety,
osłabiany tym, co dzieje się na drogach samorządo-
wych. Tam przeniósł się ruch i tam wzrosła jego in-
tensywność – i ta tendencja niebezpiecznie się pogłę-
bia – a generalnie w skali kraju zmalał i maleje udział
komunikacji zbiorowej.
Polacy pokochali motoryzację, ale, proszę pań-
stwa, w tym kochaniu motoryzacji i poszerzeniu moż-
liwości oraz dostępności nabycia samochodu, szcze-
gólnie użytkowego, zdaje się, przekroczyliśmy pewne
bariery i granice. W ciągu ostatnich kilku lat wiek
statystycznego samochodu wydłużył się o 2 lata. W
związku z tym nikogo na tej sali ani poza nią, nawet
tego, który kupił za 4 tys. zł czy za 6 tys. zł jeżdżący
samochód, nie powinno cieszyć to, że w dobrym roku
wwieziono do Polski 1,5 mln samochodów używa-
nych, w tym w zdecydowanej większości ponaddzie-
sięcioletnich. Przyjdzie za to zapłacić bezpieczeń-
stwem, zaśmieconymi lasami i zatopionymi w jezio-
rach w przyszłości samochodami. Przyjdzie za to
zapłacić podwyższoną emisją, za którą będzie trzeba
się w społeczności międzynarodowej rozliczyć. Mówi-
my o tym na każdym posiedzeniu sejmowej Komisji
Infrastruktury.
Szanowni Państwo! Na drogach krajowych – czy-
li w tej kategorii, za którą w sposób szczególny odpo-
wiada resort infrastruktury – średniorocznie od 2001
r. do końca 2008 r. ginie 2 tys. osób. Ustabilizowali-
śmy sytuację w tym obszarze. Jest to pochodna wie-
lu działań, nie tylko finansowych, mianowicie: roz-
budowy infrastruktury, zwiększenia ciągów auto-
stradowych, dróg szybkiego ruchu, separacji ruchu,
poprawy bezpieczeństwa. Jak Polska długa i szeroka
rośnie więc, od dołu także – szczególnie po każdym
wypadku na drogach powiatowych, na których, uwa-
ga, sprawcy wypadków jechali z prędkością ponad
150 km/godz.; w zeszłym tygodniu w moim powiecie
piaseczyńskim w ciągu 3 dni zginęły 2 osoby, ciężko
ranna 13-letnia dziewczynka walczy o życie – deter-
minacja ludzi do tego, aby władza, państwo, samo-
rząd, instytucje, prawo wzmocniły ich poczucie bez-
pieczeństwa. Trzeba z tego skorzystać.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
244 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Janusz Piechociński
Jakie są główne przyczyny wypadków śmiertel-
nych? Mówił o tym pan minister, ale z całą mocą,
korzystając z okazji, chcę to powtórzyć, bo słuchają
nas i oglądają tysiące ludzi.
(Poseł Wiesław Woda: Nie ma transmisji.)
Statystyki są brutalne: najechanie na rowerzystę,
zderzenie czołowe, wypadnięcie pojazdu z drogi, zde-
rzenie boczne i tylne, a przede wszystkim nadmierna
prędkość. I jeszcze – co z całą mocą podkreślam – wa-
runki jazdy. 52% ofiar śmiertelnych to ofiary wypad-
ków, które miały miejsce w nocy, podczas gdy tylko
28% ruchu drogowego odbywa się nocą. Dlaczego tak
się dzieje? Dlaczego w ramach debaty publicznej nie
sygnalizujemy kierowcom i obywatelom, że obowią-
zek, aby rower wyprodukowany w fabryce był wypo-
sażony w światła odblaskowe, nie jest tylko kolejnym
elementem dominacji silnego państwa nad wolnym
obywatelem, ale że przede wszystkim chodzi o racjo-
nalne rozwiązania, bo nie jest sztuką leczyć ofiary
wypadku, lecz sztuką jest zapobiegać wypadkom,
uprzedzać złe wydarzenia.
Szanowni Państwo! Z wielkim trudem dociera –
także do opinii publicznej – istota nowych rozwiązań
technicznych i technologicznych. Często w praktyce
dobre intencje przekształcają się w karykaturę. Mó-
wię tu choćby o fotoradarach ukrywanych w różnych
miejscach, żeby łapać dla samego łapania. Nie. Ta
praktyka, jeśli chodzi o fotoradary będące w dyspo-
zycji policji, inspekcji, ale i samorządu, musi być ra-
cjonalna. Ludzie muszą czuć, że właśnie o to chodzi.
Musimy z nimi o tym rozmawiać. Proszę państwa,
sejmowa Komisja Infrastruktury od lat bardzo dba – i
mówię to z wielką satysfakcją jako były przewodniczą-
cy, a dzisiaj wiceprzewodniczący sejmowej Komisji
Infrastruktury – i czynimy to wraz z naszymi przyja-
ciółmi z sejmowej Komisji Administracji i Spraw We-
wnętrznych, o dobry klimat w procesach legislacyj-
nych dla dobrych rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa,
ale także apelujemy i wnosimy, uczestnicząc w tym na
tyle, na ile pozwalają nasze skromne możliwości, aby
debata publiczna stała na poważnym, merytorycznym
poziomie, pełnym troski, gdzie nie odrzuca się żadne-
go z rozwiązań tylko dlatego, że nie ma dla niego ak-
ceptacji w sondażach.
Szanowni Państwo! Potrzebny jest wielki narodo-
wy program poprawy bezpieczeństwa w transporcie,
nie tylko napisany, będący zbiorem postulatów i eks-
pertyz środowisk pozarządowych, ale pisany każdego
dnia decyzjami i słowami najważniejszych polityków
w Polsce. To ze strony prezydenta, premiera, mar-
szałka Sejmu muszą płynąć w przestrzeń publiczną
odpowiednie apele, propozycje, wspierane później
przez Izbę w procesach legislacyjnych ponad partyj-
nymi podziałami. Bezpieczeństwo to nie tylko pienią-
dze na bezpieczeństwo, to także klimat, umiejętność
wsłuchiwania się, podglądania, w jaki sposób zrobili
to inni. Mimo znaczącego wzrostu liczby samocho-
dów, pracy przewozowej i mobilności Polaków, po-
wstrzymaliśmy rozprzestrzenianie się tej plagi, któ-
rą jest śmierć na polskich drogach. Nie osiągniemy
jednak, i to już widać, postulowanych zadań, które
nie zostały na nas nałożone przez ośrodki zewnętrz-
ne, ale które przyjęliśmy jako zadania własne. W
związku z tym nie tylko w mediach potrzebne jest
poważne debatowanie na ten temat, analizowanie i
szukanie sojuszników.
Tak jak pan minister, chciałbym w imieniu sejmo-
wej Komisji Infrastruktury podziękować tym sojusz-
nikom: krajowej radzie bezpieczeństwa, reprezentan-
tom wymienionych resortów, a także zwrócić uwagę
na zbyt małą w naszej ocenie – wielokrotnie o tym
mówiliśmy – obecność takiej problematyki w syste-
mie edukacji publicznej. Ciągle o tym mówimy i cią-
gle, jak sądzę, brakuje determinacji, żeby od fazy
mówienia przejść do fazy decyzyjnej. Młody, osiem-
nastoletni Polak powinien nie tylko mieć maturę z
polskiego i matematyki, nie tylko znać kilka języków
i umieć komunikować się w Internecie, lecz także
powinien być przygotowany do życia w tym złożonym
świecie motoryzacji, komunikacji i transportu. Za
chwilę w Wysokiej Izbie znajdzie się kilka ustaw, któ-
re zapowiadał rząd, albo też pojawią się one z inicja-
tywy poselskiej. Pochylmy się nad nimi, bo może to
być nasz dobry wkład w poprawę bezpieczeństwa.
Chciałbym zakończyć, jak sądzę, najważniejszym
apelem do wszystkich: Za bezpieczeństwo, nie tylko
na polskiej drodze, jesteś odpowiedzialny także ty.
Nie możesz mieć spokoju sumienia, jeśli nie zacho-
wujesz się racjonalnie i stanowisz dla innych zagro-
żenie. Wnoszę o przyjęcie informacji za rok 2007.
Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Chciałbym w przeddzień górniczego święta przy-
witać górników z Bukowna k. Olkusza. Szczęść Boże
wszystkim górnikom w przeddzień ich święta. Jutro
świętej Barbary. (Oklaski)
Dziękuję panu posłowi za wystąpienie.
Przepraszam, będzie jeszcze jedno wystąpienie w
imieniu komisji.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Stani-
sława Żmijana w celu przedstawienia stanowiska
komisji zawartego w druku nr 2357.
Panie pośle, niech pan podniesie jeszcze wzrok, zo-
baczy pan, jaki piękny ruch jest na górze. (Oklaski)
Poseł Stanisław Żmijan:
Biłem brawo, panie marszałku.
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Bardzo proszę.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Stanisław Żmijan:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu sej-
mowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przed-
stawić Wysokiej Izbie sprawozdanie z prac komisji
nad rządowym raportem dotyczącym stanu bezpie-
czeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowa-
nych w tym zakresie w 2008 r.
Dokument o stanie bezpieczeństwa na polskich
drogach, opatrzony numerem 2155, decyzją marszał-
ka Sejmu z dnia 9 lipca 2009 r. skierowany został do
Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia. Na po-
siedzeniu w dniu 24 września komisja dokonała ana-
lizy i oceny tego obszernego raportu i po dyskusji
wnosi o jego przyjęcie.
Panie i Panowie Posłowie! Bezpieczeństwo ruchu
drogowego to problem społeczny i ekonomiczny.
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że wypadki
w transporcie drogowym są obecnie na dziewiątym
miejscu na liście przyczyn zgonów, które najbardziej
wpływają na skrócenie życia człowieka, a prognozy na
2020 r. przewidują trzecie miejsce w tym zakresie.
Według danych Banku Światowego łączna liczba
śmiertelnych ofiar w transporcie przekroczyła już
1300 tys. osób rocznie i ciągle rośnie. W krajach Unii
Europejskiej wypadki w transporcie, głównie drogo-
wym, są obecnie pierwszą przyczyną zgonu z powo-
dów zewnętrznych ludzi w wieku do 45 lat, a łączne
straty szacuje się na ponad 200 mld euro rocznie.
Polska natomiast traci rocznie około 30 mld zł, co
stanowi grubo ponad 2% produktu krajowego brutto.
Liczba ofiar śmiertelnych sięga 5,5 tys. rocznie, po-
nad 10 razy tyle jest rannych, a około 20% z nich
pozostaje inwalidami na całe życie. Wypadki drogowe
powodują ogromne straty moralne społeczeństwa, ból
i cierpienia ofiar i ich najbliższych powodują, że zwy-
kła egzystencja osób w następstwie wypadków często
zamienia się w koszmar.
Wysoki Sejmie! Wypadki drogowe są wielkim ob-
ciążeniem dla budżetu państwa i tragedią jego oby-
wateli. Jednakże nie są nieuniknione, nie powinny
być traktowane jako nieuchronny efekt rozwoju mo-
toryzacji, lecz jako skutek braku odpowiednich dzia-
łań prewencyjnych. Świadczą o tym wskaźniki bez-
pieczeństwa ruchu drogowego w krajach Europy
Zachodniej i Skandynawii o zdecydowanie wyższym
stopniu rozwoju motoryzacji. Przypomnę, że na 100
wypadków na naszych drogach ginie od 10 do 15
osób, w Niemczech – od 1 do 5, w Szwecji – od 1 do 3.
Wzorem tych krajów problematyce stanu bezpieczeń-
stwa na drogach musimy nadać odpowiednią rangę.
Z tej wysokiej trybuny przytoczyłem przy okazji
innej debaty motto Szwedów, którzy skutecznie re-
alizują strategię poprawy stanu bezpieczeństwa ru-
chu drogowego na swoich drogach z opcją zero, czyli
całkowitą eliminacją ofiar śmiertelnych. Cytuję:
„Jest kwestią niewyobrażalną, by we współczesnym
humanitarnym społeczeństwie człowiek, który po-
pełnił niezamierzony błąd w ruchu drogowym, był
245
karany wyrokiem śmierci z jego natychmiastowym
wykonaniem”.
Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności powinniśmy
sobie uświadomić, że za stan bezpieczeństwa ruchu
drogowego odpowiada całe społeczeństwo, czyli my
wszyscy, będący użytkownikami dróg jako piesi, ro-
werzyści i zmotoryzowani. Tą świadomością powin-
niśmy być inspirowani, po pierwsze, do odpowiednie-
go zachowania jako użytkownicy dróg, po drugie,
powinniśmy być zmotywowani do działania na rzecz
poprawy bezpieczeństwa na drogach. Szczególna od-
powiedzialność spoczywa na elitach politycznych,
także na Wysokiej Izbie
Wysiłki rządu w ostatnich latach, w szczególności
poprzez realizację przyjętego przez Radę Ministrów
„Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu drogo-
wego Gambit 2005”, a także działania resortów:
spraw wewnętrznych i administracji w zakresie or-
ganizacji i kontroli ruchu drogowego, resortu infra-
struktury w zakresie podnoszenia standardów bezpie-
czeństwa ruchu drogowego poprzez budowę i przebu-
dowę sieci dróg, zaangażowanie świata nauki, admi-
nistracji drogowej rządowej i samorządowej oraz licz-
nych, coraz liczniejszych organizacji pozarządowych
przynoszą pozytywne rezultaty.
Krytyczny poziom bezpieczeństwa na polskich
drogach osiągnęliśmy w 2001 r. – prawie 8 tys. zabi-
tych. W kolejnych latach odnotowaliśmy trwałą ten-
dencję malejącą, osiągając w 2007 r. 5573 osób w tej
smutnej statystyce. W ubiegłym roku, w 2008 zda-
rzyły się 49 054 wypadki drogowe, w których zginę-
ło 5437 osób, a ponad 62 tys. odniosło obrażenia. W
porównaniu do 2007 r. – mówił o tym pan minister
– było o 146 mniej zabitych i o 1127 mniej rannych.
Dane za 3 kwartały br. wskazują, że utrzymuje się
korzystny trend. Jednakże poziom bezpieczeństwa
na naszych drogach woła o dalszą determinację w
działaniach na rzecz jego poprawy.
Przedłożony rządowy raport wskazuje, że wysoki
wskaźnik ryzyka w ruchu drogowym wynika z 3 za-
sadniczych powodów: z niebezpiecznych zachowań
użytkowników, niezadowalającego stanu techniczne-
go dróg oraz braków w systemie zarządzania ruchem
drogowym. Niebezpieczne zachowania użytkowni-
ków to w pierwszej kolejności nadmierna prędkość,
która była przyczyną ponad 30% wszystkich wypad-
ków. Po drugie, kierowanie pojazdami pod wpływem
alkoholu i innych środków odurzających. To ci kie-
rowcy w ub.r. byli sprawcami prawie co dziesiątego
wypadku drogowego. Dalej, niski poziom urządzeń
bezpieczeństwa, zarówno jeżeli chodzi o pojazdy, jak
i infrastrukturę drogową, jazda w zbyt bliskiej odle-
głości od pojazdu poprzedzającego oraz nagminne
zjawisko nieprzestrzegania przepisów i brak posza-
nowania praw innych uczestników ruchu. Sieć dróg
publicznych w znaczącej części nie spełnia współcze-
snych standardów bezpieczeństwa adekwatnych do
struktury ruchu drogowego. Po 1989 r. natężenie
ruchu intensywnie wzrastało, w szczególności ruchu
ciężkiego na kierunkach tranzytowych, my nato-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
246 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Stanisław Żmijan
miast nie posiadaliśmy autostrad i dróg wyposażo-
nych w urządzenia zabezpieczające ruch drogowy w
sposób komplementarny. Brak skrzyżowań bezkoli-
zyjnych, brak barier energochłonnych rozdzielają-
cych potoki ruchu. Ruch tranzytowy przebiegał w
znacznej części przez centra miast i osiedla, brak ob-
wodnic miejscowości. Przejawialiśmy zdecydowanie
za małą troskę o tzw. niechronionych użytkowników
dróg, czyli pieszych i rowerzystów. Należy oddzielać
chodniki i ścieżki rowerowe od ruchu pojazdów sa-
mochodowych.
Należy oczekiwać, że realizacja dwu wielkich pro-
gramów infrastrukturalnych, a mianowicie „Progra-
mu budowy dróg krajowych na lata 2008–2012” oraz
„Narodowego programu budowy dróg lokalnych”, w
szczególności zaś zakończony program budowy auto-
strad w 2012 r. zasadniczo poprawią standardy bez-
pieczeństwa na polskich drogach. W zakresie zarzą-
dzania ruchem godny podkreślenia jest program
realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajo-
wych i Autostrad „Drogi zaufania”. Dotyczy on w
pierwszej kolejności drogi nr 8, następnie 8 głównych
dróg w kraju, wreszcie następnych 88.
Panie i Panowie Posłowie! Wyniki oceny funkcjo-
nowania sytemu bezpieczeństwa ruchu drogowego w
Polsce wskazują, że wiele jego elementów rozwija się
w prawidłowym kierunku. W szczególności godne
podkreślenia są działania Krajowej Rady Bezpieczeń-
stwa Ruchu Drogowego i rad wojewódzkich oraz ist-
nienie „Krajowego programu bezpieczeństwa ruchu
drogowego” i kilku programów wojewódzkich, dzia-
łania w zakresie kontroli i nadzoru nad ruchem dro-
gowym, w tym pozytywne działania Policji i Inspek-
cji Transportu Drogowego, rozwój infrastruktury
drogowej, przebudowa całej sieci, budowa bezpiecz-
nych skrzyżowań, ograniczenie ruchu tranzytowego
przez małe miejscowości, ochrona pieszych i rowerzy-
stów, zmniejszenie ruchu przy szkołach, wykonywa-
ne czynności w zakresie ratownictwa medycznego, a
także działania w zakresie edukacji, pracy z dziećmi
i młodzieżą w szkołach, również w szkołach nauki
jazdy i ośrodkach szkolenia kierowców. Efekty takie-
go postępowania w tych obszarach odzwierciedlają
wolę polityczną dalszego wdrażania programu w celu
poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i adekwat-
ny, co jest bardzo ważne, poziom jego finansowania.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu sej-
mowej Komisji Infrastruktury wnoszę o przyjęcie
raportu o „Stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego
oraz działaniach realizowanych w tym zakresie w
2008 r.” Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk-
tami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych
oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych
oświadczeń w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Panie pośle Piechociński, tutaj też musi być bez-
piecznie, wszędzie, na drogach, ale też w Sejmie.
(Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Nie jesteśmy,
panie marszałku, agresywni.)
Ja tego nie powiedziałem. (Wesołość na sali) Mu-
simy pracować bezkolizyjnie.
(Głos z sali: Tak jest.)
Przechodzimy do wystąpień klubowych.
Pan poseł Jacek Krupa, Platforma Obywatelska.
Bardzo proszę.
Poseł Jacek Krupa:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego
Platforma Obywatelska przedstawić Wysokiej Izbie
stanowisko wobec sprawozdań dotyczących stanu
bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań reali-
zowanych w tym zakresie w latach 2007 i 2008 (dru-
ki nr 610 i 2155).
Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że bardzo wy-
soko oceniamy wartość przedłożonych Sejmowi do-
kumentów, głównie w zakresie danych analitycznych
i syntetycznych oraz przedstawionej diagnozy i kie-
runków działań, jakie powinny być podejmowane w
celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa użytkow-
ników polskich dróg. Niestety, lektura obydwu spra-
wozdań nie napawa optymizmem. Polska w dalszym
ciągu należy do krajów, w których ryzyko użytkowa-
nia dróg zarówno przez zmotoryzowanych, jak i pie-
szych należy do największych. Pomimo szeregu dzia-
łań podejmowanych przez Krajową Radę Bezpieczeń-
stwa Ruchu Drogowego i jej wojewódzkie odpowied-
niki oraz liczną grupę innych instytucji publicznych
i pozarządowych stan bezpieczeństwa na polskich
drogach nie uległ na przestrzeni ostatnich lat istotnej
poprawie. 5437 osób w 2008 r. i 5583 osoby w 2007 r.
straciły życie w wypadkach drogowych. Od lat liczba
zabitych na drogach pozostaje na podobnym pozio-
mie, a podejmowane działania profilaktyczne – praw-
ne i infrastrukturalne – nie przyniosły efektów w
postaci oczekiwanej zasadniczej zmiany, jeżeli chodzi
o stosunek liczby zabitych do liczby rannych w wy-
padkach drogowych. W roku 2008 wskaźnik ten wy-
niósł 11,1%. Jest on prawie dwukrotnie większy niż
w większości krajów europejskich. Oznacza to, że
wypadki drogowe w Polsce są dużo bardziej tragiczne
w skutkach niż w innych krajach, z tym że w Polsce
jest różnie, bo nie wszędzie rzeczywiście ten wskaź-
nik jest tak zły.
Myślę, że takim dobrym przykładem jest woje-
wództwo małopolskie, gdzie ten wskaźnik od paru
lat utrzymuje się na poziomie niewiele powyżej 7%,
co jest poziomem europejskim. Chociaż teren woje-
wództwa małopolskiego nie jest łatwy dla kierowców,
jest górzysty, trudny klimatycznie, udaje się jednak
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jacek Krupa
poprzez podejmowane działania, dzięki wszystkim
czynnikom, również dzięki kierowcom, ich zrozumie-
niu, pozytywnemu nastawieniu do problemów bez-
pieczeństwa ruchu drogowego, utrzymać ten wskaź-
nik od paru lat, tak jak powiedziałem, na dobrym
europejskim poziomie.
„Krajowy program bezpieczeństwa ruchu drogo-
wego Gambit 2005” zakładał obniżenie liczby śmier-
telnych ofiar wypadków drogowych do poziomu ok. 4
tys. osób w 2008 r. Wprawdzie działania podjęte w
2008 r. przez podmioty reprezentowane w Krajowej
Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zmniejszy-
ły liczbę wypadków drogowych o ponad 480 w porów-
naniu do roku 2007, jak również udało się zmniejszyć
liczbę śmiertelnych ofiar wypadków drogowych o 146
osób, to jednak nie można tego wyniku uznać za
przełomowy, tym bardziej, że analiza danych staty-
stycznych ostatnich lat nie wykazuje pojawienia się
w tej materii pozytywnego trendu, który upoważniał-
by do stawiania hipotezy, w którym roku poziom
bezpieczeństwa ruchu drogowego osiągnie poziom
europejski.
Z drugiej zaś strony, można wyciągnąć wniosek,
że jednak działania te odniosły pozytywny skutek,
bo choć od 2005 r. wskaźnik motoryzacji, tj. liczba
samochodów przypadających na 1 tys. mieszkańców,
zwiększył się z 323 do 412, a więc liczba samochodów
osobowych na drogach wzrosła o 27,5%, to zarówno
liczba rannych, jak i zabitych, utrzymuje się na nie-
zmienionym poziomie. Jednak to raczej marna pocie-
cha, bo zasadniczym celem jest ograniczenie liczby,
a przede wszystkim skutków zdarzeń drogowych, w
tym obniżenie stosunku liczby ofiar do liczby ran-
nych w wypadkach.
Wysoka Izbo, być może jest jednak tak, że prowa-
dzone przez 4 lata przez Krajową Radę Bezpieczeń-
stwa Ruchu Drogowego działania dadzą odłożony w
czasie, ale dość wyraźny, czy oczekiwany efekt. Mogą
o tym świadczyć jeszcze nieoficjalne, wstępne dane
dotyczące roku bieżącego. Cieszę się bardzo, że pan
minister dzisiaj publicznie o tym powiedział. Jeżeli
ten rok zakończy się tak, jeśli chodzi o dane, jak mó-
wił pan minister, to rzeczywiście będziemy mogli
stwierdzić, że ten efekt nastąpił, że te długoletnie
działania przyniosły w końcu znaczącą poprawę bez-
pieczeństwa na drogach.
Większość wypadków powodowana jest przez kie-
rujących pojazdami. W latach 2007 i 2008 to odpo-
wiednio 75,6% i 78,1% wszystkich wypadków. Na-
stępna grupa sprawców to piesi – odpowiednio 12,5%
i 13%, jeśli zaś chodzi o osoby nietrzeźwe – to 9,2%
w 2007 r. i 10,2% w 2008 r. Najczęstszą przyczyną
wypadków, w tym śmiertelnych, jest niedostosowa-
nie prędkości do warunków ruchu. Ponad 30% ofiar
śmiertelnych zginęło właśnie z tego powodu. Brawu-
ra, brak wystarczających umiejętności i wyobraźni
kierowców, zwłaszcza tych młodych, zbiera corocznie
wielkie żniwo na naszych drogach. W tym kontekście
247
należy żałować, że uchwalona przez parlament usta-
wa wprowadzająca dużo bardziej restrykcyjne i nie-
uchronne kary za przekraczanie dozwolonej prędko-
ści, wprowadzająca centrum zarządzania ruchem
drogowym z nowoczesną siecią mobilnych i stacjo-
narnych mierników prędkości, została zaskarżona
przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i odrzu-
cona przez Trybunał Konstytucyjny. Zapisy tej usta-
wy mogły uratować życie tysiącom Polaków.
Panie ministrze, apelujemy o przygotowanie no-
wej ustawy, o podobnych rozwiązaniach, która jed-
nak nie powielałaby prawnych błędów poprzedniej
legislacji. Jeśli mogłoby to wyraźnie przyśpieszyć
proces legislacyjny, to posłowie naszego klubu chęt-
nie podejmą taką inicjatywę legislacyjną. Tam, gdzie
chodzi o ludzkie życie, każdy dzień, a nawet godzina
są niezwykle ważne.
Wysoka Izbo! Nie będę prezentował tutaj danych
statystycznych dotyczących podejmowanych przez
Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
działań oraz zadań proponowanych na przyszłość. Są
one w sposób wystarczający i kompletny opisane w
drukach nr 610 i 2155. Zresztą w dużej mierze zosta-
ły one zaprezentowane przez pana ministra oraz
sprawozdawców. Doceniamy skalę i szeroki wachlarz
prac resortu infrastruktury i Krajowej Rady Bezpie-
czeństwa Ruchu Drogowego. Apelujemy o jeszcze
bardziej wzmożone wysiłki na rzecz poprawy bezpie-
czeństwa ruchu drogowego w Polsce i niecierpliwie
oczekujemy pierwszych bardziej optymistycznych
informacji o podniesieniu się poziomu bezpieczeń-
stwa na naszych drogach. Pierwszą dobrą informacją
były dzisiejsze słowa pana ministra, że następne lata
będą dużo, dużo lepsze niż to, co działo się w ostat-
nich latach. Miejmy nadzieję, że rok 2009 to będzie
ta pierwsza, wiosenna jaskółka.
Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platformy
Obywatelskiej opowiada się za przyjęciem przez Wy-
soką Izbę sprawozdań dotyczących stanu bezpieczeń-
stwa ruchu drogowego oraz działań podejmowanych
w tym zakresie w latach 2007 i 2008, zawartych w
drukach nr 610 i 2155. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Teraz głos zabierze pan poseł Jarosław Żaczek,
Prawo i Sprawiedliwość.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Jarosław Żaczek:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Zgodnie z zapisami ustawy Prawo o ruchu drogo-
wym Sejmowi corocznie przedstawiany jest raport
o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego za rok
poprzedni. Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i
Sprawiedliwość przedstawić nasze stanowisko od-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
248 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jarosław Żaczek
nośnie do informacji za lata 2007 i 2008. Pan prze-
wodniczący Piechociński przypomniał już, że mar-
szałek Sejmu w całym ubiegłym roku nie znalazł
czasu, aby w debacie plenarnej podsumować stan
bezpieczeństwa ruchu drogowego w roku 2007, ro-
bimy to dopiero dzisiaj.
Informacje te składają się z kilku części: syntezy
stanu bezpieczeństwa na drogach w Polsce oraz dzia-
łań podejmowanych na rzecz poprawy tego bezpie-
czeństwa, realizowanych przez administrację rządo-
wą. W sprawozdaniach wymienia się również działa-
nia realizowane przez wojewódzkie rady BRD w po-
szczególnych województwach oraz działania plano-
wane w przyszłości.
Według badań Światowej Organizacji Zdrowia w
wypadkach drogowych ginie 1300 tys. osób. W 2020 r.
liczba śmiertelnych ofiar ruchu drogowego prawdo-
podobnie przekroczy 2 mln. Na polskich drogach gi-
nie rocznie ponad 5 tys. osób, a ponad 65 tys. zostaje
rannych. To koszty najwyższe, najbardziej bolesne.
Do tego dochodzą również koszty społeczne związane
z usuwaniem skutków wypadków, leczeniem ofiar,
wyższymi kosztami ubezpieczeń, jak również ze
zmniejszonym PKB.
Pomimo wielu działań, jakie zostały podjęte w
roku 2007, ofiar na polskich drogach było niestety
znacznie więcej niż w roku poprzednim. Należy jed-
nak przypomnieć, że był to rok szczególnie niebez-
pieczny. Podobnie było we wszystkich państwach
Unii Europejskiej.
Kto doprowadza do wypadków i jakie są główne
przyczyny ich powstawania? Wszystkie dane, które
przytoczę, są porównywalne. Jeśli chodzi o lata 2007–
–2008, to średnio 78% wszystkich wypadków drogo-
wych, w których zginęło aż 67% ofiar, spowodowali
sami kierowcy. 21% spośród tych kierowców było w
wieku od 18 do 24 lat. 12% ofiar to ludzie, którzy
ulegli wypadkom pod wpływem alkoholu. Wzrasta
liczba kierowców – mówił o tym pan minister – pro-
wadzących po spożyciu alkoholu. W 2007 r. było ich
ponad 79 tys., a w 2008 już prawie 84. 31% wypadków
zdarzyło się z powodu przekroczenia prędkości lub
niedostosowania jej do warunków jazdy, 24% – z po-
wodu nieprzestrzegania pierwszeństwa przejazdu.
Piesi spowodowali ok. 14% wypadków, w 20% tych
wypadków były ofiary śmiertelne. Główną przyczyną
wypadków było niedostosowanie prędkości jazdy do
warunków. Nadmierna prędkość była przyczyną po-
nad 30% wypadków. 71% wypadków zdarzyło się na
terenach zabudowanych, 55% – na prostych odcin-
kach dróg. Aż 67% ofiar zginęło w wypadkach, do
których doszło przy dobrych warunkach atmosfe-
rycznych, 66% wypadków miało miejsce w ciągu
dnia. W Polsce w 100 wypadkach ginie 11 osób, to
najwięcej w skali całej Europy, np. w Austrii czy w
Niemczech w 100 wypadkach giną 2 osoby.
Główne przyczyny wypadków śmiertelnych to:
najechanie na rowerzystę, wypadnięcie pojazdu z
drogi, zderzenie czołowe, boczne bądź tylne, oczywi-
ście nadmierna prędkość, jak również jazda nocą.
Ostatnio odnotowuje się coraz więcej ofiar śmiertel-
nych wśród motocyklistów. Giną w wypadkach. Opi-
nia jest taka, że przyczyną tak wielu groźnych wy-
padków są drogi, których stan jest fatalny. Infra-
struktura drogowa jest niedostosowana do standar-
dów bezpieczeństwa, a w Polsce transport odbywa się
głównie drogami lądowymi. Wiadomo już, że plany
na lata 2008–2012 nie zostaną zrealizowane zgodnie
z ich założeniami. Jest jednak szansa, że inwestycje
prowadzone w ciągu kilku następnych lat tę złą sta-
tystykę częściowo zmienią.
Ważna jest jednak również poprawa kultury bez-
pieczeństwa jazdy. Przez ostatnie lata na polskich
drogach odnotowano ogromny wzrost liczby pojazdów.
W latach 1997–2007 ich liczba wzrosła o ponad 7 mln.
Mamy słaby system zarządzania bezpieczeństwem i
niską kulturę bezpieczeństwa jazdy. Głównym proble-
mem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego, oprócz
infrastruktury i pojazdów, są sami kierowcy, ich za-
chowanie w ruchu drogowym. Główną formą kształ-
cenia tych kierowców miało być szkolnictwo zawodowe
o kierunkach transportowych. Tam młodzi ludzie mie-
li zdobywać kwalifikacje m.in. kierowców zawodo-
wych. Takie były plany. Należy zadać pytanie, co dzie-
je się ze szkolnictwem zawodowym tego typu?
Bardzo ważną kwestią jest podział środków na
bieżące utrzymywanie dróg, a także utrzymanie w
należytym stanie technicznym urządzeń zabezpie-
czających ruch na drogach. Dane z ostatnich dwóch
lat są niepokojące. Niestety, zmniejszane są ciągle
środki finansowe na bieżące utrzymanie dróg. Znie-
sienie obowiązku dokonywania przeglądu techniczne-
go samochodów sprowadzanych z zagranicy również
odbije się na stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Zajmujemy drugie miejsce w Europie pod względem
liczby znaków drogowych. Należy jednak zadać pyta-
nie, czy służy to poprawie bezpieczeństwa.
Potrzebny jest poważny przegląd całej legislacji
dotyczącej ruchu drogowego, a w szczególności jego
bezpieczeństwa. W tym momencie chciałbym zapy-
tać, jaki jest los ustawy o kierujących pojazdami i jak
w tej ustawie uregulowany będzie problem młodych
kierowców. Trzeba wiele zrobić, żeby zmienić zacho-
wanie użytkowników dróg, ograniczyć dzięki temu
liczbę wypadków, a jeśli już do nich dochodzi, dążyć
do zmiany ich ciężkości.
Dla poprawy bezpieczeństwa na drogach realizo-
wanych jest szereg programów, np. program Gambit
2005 i kolejne jego edycje. „Program likwidacji
miejsc niebezpiecznych na drogach” realizowany w
latach 2005–2009 obejmował wiele zadań na kwotę
410 mln. Dotyczył inwestycji niewielkich, ale o bar-
dzo dużym znaczeniu dla poprawy bezpieczeństwa
ruchu drogowego.
Kolejny program nosi nazwę „Program redukcji
liczby ofiar śmiertelnych na drogach”. Jest program
„Drogi zaufania”. Jego realizację rozpoczęto w ubie-
głej kadencji w 2007 r. Celem programu jest zmniej-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jarosław Żaczek
szenie do 2013 r. liczby zabitych w wypadkach na
drogach krajowych o 75%. To pierwszy kompleksowy
program poprawy bezpieczeństwa drogowego w Pol-
sce. Składają się na niego przede wszystkim prace
inżynieryjne, które mają poprawić bezpieczeństwo
kierowców, pieszych i rowerzystów.
W wielu miejscach wymieniana jest nawierzch-
nia, remontowane są zatoki autobusowe, układane
chodniki, powstają ścieżki rowerowe, montowane są:
sygnalizacja świetlna, kładki dla przechodniów, ba-
riery ochronne. W 2008 r. zbudowano łącznie 140 km
chodników i ścieżek rowerowych. Na rok 2009 zapla-
nowano jednak kwotę sześciokrotnie mniejszą i ta
informacja jest niepokojąca. Tak znaczne ogranicze-
nie środków na te inwestycje ogranicza również sku-
teczność całego programu.
W ramach „Dróg zaufania” prowadzone są dzia-
łania edukacyjne. Są to działania skuteczne. W po-
równaniu z rokiem 2007 liczba ofiar wypadków dro-
gowych w 2008 r. spadła prawie o 30%.
Działa rządowy „Program budowy dróg lokal-
nych”. Warto jednak pomyśleć o zmianach w tym
programie. Są województwa, w których pieniędzy
brakuje, i takie, w których zainteresowanie ze strony
samorządów jest mniejsze. Obecny podział utrzymu-
je dysproporcje, jeśli chodzi o stan nawierzchni dróg
w poszczególnych regionach. Powinny się także zmie-
nić kryteria oceny wniosków w taki sposób, by dać
szansę drogom biegnącym przez tereny wiejskie.
Bardzo dobrym przykładem programu podnoszą-
cego bezpieczeństwo na drogach jest „Program uspo-
kojenia ruchu”, który realizowany jest w Puławach.
To program pilotażowy, który ma posłużyć za wzór
innym miastom.
Dla poprawy bezpieczeństwa pieszych i rowerzy-
stów ważne są także działania zmierzające do zwięk-
szenia poprawy widoczności pieszych i rowerzystów
poruszających się po drogach. Należy propagować
używanie wszelkiego rodzaju przedmiotów i ubiorów
odblaskowych.
W raportach wskazano również priorytety Krajo-
wej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na naj-
bliższe lata. Pierwszy to ochrona niechronionych
uczestników ruchu, a więc pieszych i rowerzystów,
przeciwdziałanie zjawisku prowadzenia pojazdów
przez osoby będące pod wpływem alkoholu, walka z
główną przyczyną wypadków drogowych, jaką jest
nadmierna prędkość, oraz stosowanie urządzeń
zwiększających bezpieczeństwo wewnątrz pojazdów,
a więc przede wszystkim pasy bezpieczeństwa i fote-
liki samochodowe dla dzieci.
Z edukacją komunikacyjną, która jest również
bardzo istotna, trzeba dotrzeć do dzieci i młodzieży
szkolnej, po to aby młode pokolenie Polaków wyra-
stało na świadomych użytkowników dróg. Dziecko
powinno być przygotowane do tego, aby nie było na-
rażone na niebezpieczeństwo i samo nie było przy-
czyną niebezpieczeństwa. O właściwe przygotowanie
249
i bezpieczeństwo dzieci powinni wspólnie troszczyć
się rodzice, nauczyciele i organizatorzy ruchu drogo-
wego. Rodzice są pierwszymi nauczycielami dziecka
i zanim wyślą swoje dziecko samodzielnie na drogę,
powinni mieć pewność, że potrafi się ono na niej za-
chować. Dalej funkcję tę pełni szkoła. Należy dążyć
do ukształtowania w uczniach pożądanych postaw
poprzez wpajanie wiedzy teoretycznej powiązanej z
zajęciami praktycznymi. (Dzwonek) W edukacji ko-
munikacyjnej potrzeba integracji wielu środowisk,
wypracowania konkretnych, długofalowych działań,
realizowanych konsekwentnie.
Chcę jeszcze powiedzieć o jednym ważnym wyda-
rzeniu z ostatnich miesięcy. 16 października, podczas
targów Infrastruktura 2009, 38 podmiotów podpisa-
ło zobowiązania Europejskiej Karty Bezpieczeństwa
Ruchu Drogowego. Są to działania na rzecz bezpie-
czeństwa ruchu drogowego zainicjowane przez Ko-
misję Europejską. Ich efektem ma być zmniejszenie
o 50% w latach 2002–2010 liczby ofiar śmiertelnych.
W wielu krajach takie działania na rzecz bezpieczeń-
stwa przyniosły sukces. Liczba ofiar wypadków dro-
gowych znacząco spadła. Polska niestety zajmuje w
Unii drugie miejsce pod względem liczby ofiar śmier-
telnych w wypadkach drogowych na milion miesz-
kańców. Jest ich 143. Mimo nieznacznej poprawy
śmiertelność na polskich drogach jest prawie dwu-
krotnie wyższa od średniej europejskiej.
Trzeba inwestować w profilaktykę. Ma być, zgod-
nie z zapowiedziami, kontynuowany program „Drogi
zaufania”, instalowanie nowych fotoradarów, konty-
nuowana będzie budowa ścieżek pieszo-rowerowych,
tworzenie z nich prawdziwych ciągów komunikacyj-
nych, kontynuowane będą prace nad zmianą systemu
szkolenia kierowców, realizowany program uspoka-
jania ruchu, łącznie z likwidacją miejsc niebezpiecz-
nych i monitoringiem ruchu. Konieczne jest również
propagowanie korzystania z alternatywnych dla sa-
mochodów środków transportu, przede wszystkim z
transportu zbiorowego i rowerowego.
Wdrożenie tych wszystkich działań będzie trudne,
jeśli nie będzie udziału i pomocy instytucji i organiza-
cji pozarządowych. Trzeba budować drogi, dobre dro-
gi i autostrady, ale również zmieniać mentalność użyt-
kowników dróg. Dla osiągnięcia tych wszystkich celów
potrzeba wdrożenia rozwiązań organizacyjnych, praw-
nych, profilaktyki, edukacji społeczeństwa oraz two-
rzenia bezpiecznej infrastruktury drogowej. To
wszystko plany, których wykonanie będziemy ocenia-
li, analizując informację za rok 2009.
Mimo uwag klub Prawo i Sprawiedliwość będzie
głosował za przyjęciem informacji. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Zbi-
gniewa Matuszczaka w imieniu klubu Lewica.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
250 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Zbigniew Matuszczak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu
Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić sta-
nowisko w sprawie rządowej informacji na temat
stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań
realizowanych w tym zakresie w 2007 r. i 2008 r.
Przedłożone sprawozdania, przygotowane przez
Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, w
sposób rzeczywisty przedstawiają pesymistyczny ob-
raz stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce,
niezależnie od wszelkich działań podejmowanych w
tej dziedzinie zarówno przez rząd, jak i organizacje
pozarządowe.
Sytuacja w zakresie bezpieczeństwa ruchu dro-
gowego jest piętą achillesową polskiej drogi do no-
woczesności, jest jednocześnie wymownym odzwier-
ciedleniem zarówno dystansu dzielącego nas od
krajów wysoko rozwiniętych, jak i obrazem zapóź-
nień technicznych i cywilizacyjnych. Co gorsza, dane
zawarte w tych sprawozdaniach nie dają powodu do
optymizmu, bowiem sytuacja w tym zakresie nie
ulega widoczniej i odczuwalnej poprawie, a w odnie-
sieniu do problemu nietrzeźwości za kierownicą od-
notowuje się wzrost tego patologicznego i śmiertelnie
niebezpiecznego zjawiska. Warto uświadomić sobie,
że liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach w
minionych dwóch latach odpowiada zagładzie miasta
liczącego prawie 11 tys. mieszkańców, liczba osób
rannych zaś w tych wypadkach przekracza 60 tys.
rocznie. Co roku przybywa nam jeden spory cmen-
tarz z ofiar wypadków ruchu drogowego. To nie tyl-
ko problem, ale i nasz wspólny, szanowni państwo,
wyrzut sumienia. A przecież poza ludzkimi drama-
tami i nieszczęściami niemożliwymi do przeliczenia
na pieniądze w tych liczbach mieszczą się także
ogromne wydatki na pokrycie strat materialnych i
kosztów leczenia oraz wypłaty odszkodowań za cier-
pienie ludzkie i zniszczone bezpowrotnie mienie.
Wielkość tych wydatków powiększają renty inwa-
lidzkie dla ofiar wypadków drogowych dotkniętych
w ich wyniku trwałym kalectwem.
Wśród licznych, drobiazgowo wymienionych i
analizowanych, przyczyn niskiego poziomu bezpie-
czeństwa ruchu drogowego w Polsce należy zwrócić
uwagę na przyczyny główne, mające charakter fun-
damentalny. Pierwszą z nich jest ogromna i stale
rosnąca dysproporcja pomiędzy wielkością i stanem
technicznym krajowej sieci drogowej a stale wzrasta-
jącą liczbą pojazdów mechanicznych, intensywnością
ich eksploatacji i natężeniem ruchu drogowego.
Oprócz mizernego tempa budowy dróg i niewy-
starczającego tempa remontów nawierzchni już ist-
niejących sieci drogowych do zwiększenia zagrożenia
przyczynia się w istotny sposób niedorozwój innych
form infrastruktury. Dalece niewystarczająco wyko-
rzystane są możliwości przewozowe PKP, w tym moż-
liwość odciążenia dróg przez kolejowy transport kon-
tenerów. Duża część naszego kraju stanowi pustynię
kolejową. Polskie drogi są w znacznej mierze rozjeż-
dżone przez tiry, co oprócz przyspieszonego niszcze-
nia nawierzchni stwarza zagrożenie dla bezpieczeń-
stwa ruchu drogowego i środowiska naturalnego.
Niedorozwój kolejowej komunikacji osobowej, jak
również transportu publicznego powoduje wzrost
obciążenia sieci drogowej w związku ze wzrostem
liczby środków transportu indywidualnego, zaś eks-
ploatowane z powodu konieczności ekonomicznej
stare pojazdy w kiepskim stanie technicznym stwa-
rzają dodatkowe zagrożenia. Niestety, dla wielu ludzi
posiadanie takiego pojazdu jest warunkiem zdobycia
jakiejkolwiek pracy poza rodzinną miejscowością.
Drugim powodem niebezpieczeństwa jest zatem
niedocenienie transportu kolejowego i wszelkich in-
nych form transportu publicznego, które mogą i po-
winny przyczynić się zarówno do usprawnienia prze-
wozów towarowych, jak i osobowych, jak też do
zmniejszenia stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ru-
chu drogowego.
Trzecią, wstydliwą i trudną do pokonania barie-
rą, jest zapóźnienie cywilizacyjne przejawiające się
w bardzo wysokiej liczbie przypadków prowadzenia
pojazdów mechanicznych w stanie nietrzeźwości, a
także w niskim poziomie kultury technicznej rozu-
mianej jako dbałość o utrzymanie w należytym sta-
nie pojazdów mechanicznych.
Dzieje pijaństwa za kierownicą w Polsce, bo tak
to zjawisko należy nazwać, wykazują, jak wielkim
błędem było zapoczątkowane jeszcze w latach sie-
demdziesiątych łagodzenie odpowiedzialności za te
czyny przez zakwalifikowanie ich do kategorii wy-
kroczeń i jak trudno jest pomimo stałego wzrostu
zagrożenia karnego prowadzić skuteczną walkę z tą
patologią. Jest to problem, który wymaga zgodnej i
rozumnej współpracy wszystkich sił politycznych i
społecznych w naszym kraju.
O poziomie kultury technicznej świadczy liczba
codziennie wymierzanych mandatów i zatrzymywa-
nych dowodów rejestracyjnych pojazdów, które nie
powinny być dopuszczane do ruchu drogowego. Wiel-
kość tego problemu dobitnie wykazują coroczne akcje
policyjne prowadzone przed sezonem wakacyjnym i
wyjazdami na kolonie, w czasie których zatrzymuje
się autobusy nienadające się do przewozu ludzi i
stwarzające śmiertelne niebezpieczeństwo, często-
kroć prowadzone przez nietrzeźwych kierowców. Po-
twierdzeniem tej gorzkiej oceny może być akcja Poli-
cji białostockiej – pańskiej, panie marszałku – sprzed
kilku dni, kiedy to w czasie kontroli pojazdów prze-
znaczonych do nauki jazdy na 50 skontrolowanych
samochodów wymierzono 30 mandatów i zatrzymano
10 dowodów rejestracyjnych. Jeżeli tak wygląda ta-
bor przeznaczony do szkolenia młodych kierowców,
to czego można oczekiwać po absolwentach takiego
systemu szkolenia, którzy już na kursie uczą się lek-
ceważenia przepisów ruchu drogowego i elementar-
nych zasad kultury technicznej?
Trudno jest w ograniczonych czasowo ramach
poruszyć wszystkie istotne problemy, warto jednak
zwrócić uwagę, że statystyka wypadków odzwiercie-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Zbigniew Matuszczak
dla wyraźnie mniejszą gęstość i gorszy stan dróg we
wschodnich częściach Polski, co wskazuje na koniecz-
ność większej dbałości o równomierny rozwój sieci
komunikacyjnej kraju. Problemem jest także brak
ścieżek rowerowych, bezpiecznych szlaków dla pie-
szych i wreszcie dróg dojazdowych dla ciężkiego
sprzętu rolniczego. Szczególnie trudna sytuacja wy-
stępuje na terenach wiejskich, gdzie istnieje wiele
zaniedbanych, często nieukończonych dróg o zbyt
cienkich warstwach ich utwardzenia, i niestety
pierwsza ostra zima powoduje, że powstają w nich
nieprzejezdne wyrwy i koleiny. Nie można przemil-
czać faktu, że większość gmin jest zbyt uboga, aby
zapewnić ze swoich środków remonty więcej niż kil-
ku, może kilkunastu kilometrów dróg lokalnych. To
kolejna sprawa wymagająca pilnego i skutecznego
rozwiązania. Samorządy terytorialne są i powinny
być ważnym partnerem w walce o bezpieczeństwo
ruchu drogowego, jednak nie mogą być traktowane
jak ubodzy krewni i liczyć wyłącznie na łaskawość
państwa.
Omawiane sprawozdania i zawarte w nich na ogół
trafne wnioski wskazują na ogrom pilnej pracy do
wykonania w tej dziedzinie. Niezależnie od tego war-
to pamiętać, że wszelkie specjalistyczne akcje i pro-
gramy będą miały rację bytu tylko wtedy, gdy zosta-
ną rozwiązane wskazane wyżej podstawowe proble-
my bezpieczeństwa ruchu drogowego. Bez odpowied-
nio rozbudowanej i należycie utrzymanej sieci drogo-
wej, bez nowoczesnej organizacji ruchu drogowego,
bez lepszego stanu technicznego pojazdów, zwalcze-
nia pijaństwa za kierownicą i wreszcie bez rozwinię-
tego transportu zbiorowego nie osiągniemy poprawy
sytuacji w tak ważnej dla wszystkich obywateli na-
szego kraju dziedzinie.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Poselski
Lewica będzie głosował za przyjęciem omawianych
sprawozdań. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Wiesław Woda w imieniu Polskiego
Stronnictwa Ludowego.
Bardzo proszę, panie pośle.
Poseł Wiesław Woda:
Panie Marszałku! Larum grają na polskich dro-
gach! Tak, zginęło 10 razy tyle osób, ile liczy Sejm i
Senat łącznie. 10 razy tyle! Cmentarze zajęte przez
groby ofiary wypadków to ok. 6 ha. Minęły 2 lata, a
Sejm dopiero rozpatruje raport za rok 2007. Rodzą
się więc pytania: Co to oznacza? Czy problem nieważ-
ny? Są ważniejsze? Czy problem sam się rozwiązał?
Takie pytania musimy sobie zadawać.
251
Pan minister raczej porównuje rok 2008 z 2009
r., bo ten jest trochę korzystniejszy – mam nadzieję,
do końca będzie korzystniejszy – ale my omawiamy
raport za rok 2007 i 2008.
(Głos z sali: Też korzystny.)
Kilka miesięcy temu padł na drodze do Kuźnic
koń. Wielkie było oburzenie, wielkie zainteresowanie
mediów. Nawet jeden z ministrów Kancelarii Prezy-
denta pojechał, żeby zbadać sprawę na miejscu. Zaś
wczoraj w województwie świętokrzyskim zdarzył się
dramat, ciężarowy samochód spowodował wypadek.
2 młode osoby nie żyją, 22 osoby są ranne. I tylko
skromne notatki. Nie chodzi mi o to, aby te informa-
cje tragiczne były na pierwszej stronie, ale o to, by
powodowały refleksję, by wywoływały konkretne
działania. Bo czy ten ciężarowy samochód musiał się
poruszać po tej drodze? Czy tej mączki wapiennej nie
można było w kontenerach przewozić?
Media doniosły ostatnio, że władze Warszawy
usuwają z poboczy krzyże – w nocy, tak po cichu, żeby
nikt nie widział. Niech krzyże zostaną i niech będą
jak ostrzegawcze znaki drogowe. Może będzie to dla
wielu powód do zastanowienia się. Może to będzie
powód do zdjęcia nogi z gazu. Ilekroć przejeżdżam
obok takich miejsc, obok tych symboli śmierci, zasta-
nawiam się, jeśli jest na prostej: Co tu się zdarzyło?
Dlaczego? Jaka mogła być przyczyna? Myślę, że po-
wodów do refleksji jest więcej. Wobec tego zwracam
się do pani prezydent miasta stołecznego Warszawy:
niechaj pani służby zajmą się nie krzyżami przy dro-
gach, lecz niechaj się zajmą bałaganem, jaki panuje
wokół Dworca Centralnego. (Oklaski) Tam jest anar-
chia komunikacyjna. To jest problem. Ten problem
trzeba rozwiązać.
Nad bezpieczeństwem ruchu drogowego mają czu-
wać policjanci. Tymczasem przedwczoraj ok. 4 tys.
policjantów protestowało. Wobec tego takiej liczby
policjantów nie było na służbie. W tym samym czasie
natomiast zapadła decyzja o wysłaniu dodatkowych
600 żołnierzy do Afganistanu. Trzeba powiedzieć, że
tam wojny jeszcze nikt nie wygrał; nie wygrał jej
Aleksander Macedoński, nie wygrały jej wojska ko-
lonialne królowej brytyjskiej, nie wygrała jej 100-ty-
sięczna armia, choć poległo 13,5 tys. żołnierzy ra-
dzieckich, a my w tym czasie wysyłamy dodatkowych
żołnierzy do Afganistanu. Ten problem trzeba roz-
wiązać na drodze politycznej.
Szanowni państwo, jest wiele czynników decydu-
jących o bezpieczeństwie na drogach. Podzieliłem je
na trzy części. Po pierwsze, chodzi o drogi i ich stan.
Cieszyć się trzeba z tego, że przybywa lepszych dróg.
Choć wszyscy chcielibyśmy, aby było ich więcej. Nie-
stety ciągle wiele dróg jest źle oznakowanych. Mam
tu na myśli nadmiar znaków drogowych, znaki wza-
jemnie się wykluczające, nierealne ograniczenia. Je-
śli na prostej drodze, gdzie się nic nie dzieje, jest
ograniczenie do 40 km, to najczęściej się takiego
ograniczenia nie respektuje i stąd też niestety jest
wiele przykładów nierespektowania obowiązujących
znaków. Wreszcie nadmierne jest obciążenie dróg
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
252 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Wiesław Woda
przez tiry, o czym już wspominałem. Była kiedyś pro-
wadzona taka akcja pn. „Tiry na tory”. No, raczej się
nie powiodła. Czasem władza państwowa jest rów-
nież bezsilna wobec niektórych administratorów
dróg. Takim przykładem lekceważenia administracji
i użytkowników dróg jest administrowanie na A4
między Krakowem a Katowicami. Trwa tam perma-
nentny remont tej drogi, a droga jak była, tak jest w
złym stanie. Jedno, co się robi, to podnosi się opłaty.
Wobec tego nie dziwmy się, że kierowcy omijają tę
drogę. Wybierają zatłoczoną drogę przez Olkusz, a
tam dramatów nie brakuje.
Druga grupa czynników. Kierujący pojazdami –
trzeba powiedzieć wprost – w większości, ale ja też
to odczuwam – są źle wyszkoleni. W ciągu 12 lat bo-
wiem, licząc od 20 czerwca 1997 r., bo wtedy została
uchwalona ustawa Prawo o ruchu drogowym, to pra-
wo było zmieniane mniej więcej sto razy. Czy wobec
tego każdy z nas jest w stanie śledzić zmiany i aktu-
alizować swoją wiedzę? Czy ukazują się tyle razy
nowe kodeksy drogowe? Czy w programach kursów
zmienia się tyle razy program? Od lat słyszę o podzia-
le Kodeksu drogowego na trzy części. Będę o to jesz-
cze za chwilę pytał. Mają to być oddzielne części do-
tyczące drogi, kierującego i pojazdu. Z niecierpliwo-
ścią oczekuję na te projekty rządowe.
Z materiałów można wyczytać, iż w roku 2008
nietrzeźwi byli sprawcami 9,2% wypadków drogo-
wych, ale na każdej stacji benzynowej można kupić
alkohol produkowany na całym świecie, przez 7 dni
w tygodniu i przez 24 godziny. A jak w tej Izbie było
głosowanie nad zmianą ustawy o wychowaniu w
trzeźwości, by móc kupić piwo w przeznaczonym do
tego wagonie restauracyjnym, to się nie dało. W wa-
gonie restauracyjnym piwa napić się nie można, ale
na każdej stacji można kupić każdą ilość alkoholu.
To są decyzje władz państwowych i władz samorzą-
dowych. Do nas też niektóre takie decyzje należą.
Wreszcie kontrole na drogach. Dużo jest organów
uprawnionych do kontroli, nie wiem, dwanaście czy
może więcej, ale niestety zdecydowanie za mało jest
policjantów na drogach. Próbuje się ich wyręczyć fo-
toradarami. Fotoradary nie zastąpią policjantów. Są
potrzebne, ale po prostu ich nie zastąpią. Niestety
policjanci zostali skierowani do odczytów fotorada-
rów i praktycznie rzecz biorąc, pudła na drodze mają
powodować podwyższenie poziomu bezpieczeństwa.
Najczęściej zaś karani są nietrzeźwi rowerzyści.
Jak taki prowadzi gdzieś wieczorem rower, to łatwo
jest go złapać, doprowadzić przed sąd grodzki i już
trafia do kryminału, a młodzi sprawcy, którzy poru-
szają się najnowszymi modelami samochodów, pozo-
stają pod parasolem ochronnym dwustuzłotowych
banknotów. W tym tygodniu w programie „Sprawa
dla reportera” pokazano takie sytuacje. Idąca prawi-
dłowo poboczem matka z dzieckiem ginie, a sprawca
przez dwa lata nie może zostać ukarany. Ja również
mógłby na podstawie mojego doświadczenia posel-
skiego mnożyć takie przykłady. Wymiar sprawiedli-
wości nie może być ślepy.
Wreszcie szarża niedoświadczonych kierowców.
Młodzi ludzie – jest to jak gdyby naturalne, to przy-
wilej młodego wieku – kupują często auta mocno sfa-
tygowane, aczkolwiek znanych marek, jak np. BMW,
i szaleją z prędkościami, o których mówił pan poseł
Janusz Piechociński. A już do tej kategorii na pewno
należą motocykliści. Policja jest bezradna wobec mo-
tocyklistów, bo jak on mknie z prędkością 200 km,
to lepiej się odsunąć, zniknąć i niech jedzie dalej. To
jest codzienny obraz, ale w pewnym momencie trzeba
powiedzieć: nie, dość!
Wreszcie pojazdy ciężarowe, o których już mówi-
łem. Niektórzy kierowcy pojazdów ciężarowych
upodobali sobie jazdę w kolumnie. Trzy, cztery, pięć
takich aut jedzie i nie ma żadnej szansy ich wyprze-
dzić. (Dzwonek)
I wreszcie quady, o których już mówiliśmy, ale
czas każe mi kończyć.
Potrzebny jest więc narodowy program, potrzeb-
na jest pełna jego akceptacja. Śmierć nie patrzy na
legitymację partyjną. Śmierć po prostu może dosię-
gnąć każdego z nas. Św. Krzysztof chroni kierowców
tylko wtedy, kiedy jadą z prędkością nie większą niż
100 km/h, a podobno nie zajmuje się takimi, którzy
jadą powyżej tej prędkości.
I wreszcie na koniec pewna refleksja. Czy dzisiej-
sza debata dowodzi wielkiego zainteresowania tema-
tem, problemem? Nie. Raport rozpatrujemy po dwóch
latach. Na sali oprócz pana marszałka jest niespełna
dwudziestu posłów, w ławach rządowych siedzą trzy
osoby. Brak transmisji z sali obrad, a na galerii dla
dziennikarzy oprócz młodzieży pusto. Nie jest to bu-
dujące, ale nie pozostaje nic innego jak przyjąć te
raporty z nadzieją, że następny będzie bardziej opty-
mistyczny i będzie w nim więcej bardzo konkretnych
wniosków i zadań do realizacji przez nas wszystkich.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Krzysztof Putra:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Przechodzimy do pytań.
Czas na zadanie pytania – 1 minuta.
Po pierwszym wystąpieniu lista mówców zostanie
zamknięta.
Bardzo bym prosił, żeby nie przekraczać tego li-
mitu czasu.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek
Sejmu Stefan Niesiołowski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pani posłanka Jadwiga Wiśniewska, Prawo
i Sprawiedliwość.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Na drogach w Polsce ginie 3 razy wię-
cej osób niż na drogach w Wielkiej Brytanii. Gorsze
od polskich wskaźników są tylko te litewskie. W cią-
gu ostatnich 7 lat liczba śmiertelnych wypadków
spadła w naszym kraju zaledwie o 2%. We Francji,
Portugalii, Hiszpanii, na Łotwie te wskaźniki zma-
lały o ponad 40%. Te dane zawarto w raporcie Euro-
pejskiej Rady Bezpieczeństwa. Tak fatalne wskaźni-
ki bezpieczeństwa stanowią sygnał ostrzegawczy dla
polskiego rządu. Codziennie na polskich drogach
giną ludzie. Na drogach panuje chaos, z czym wiążą
się problemy dotyczące złego oznakowania, nadmier-
nego obciążenia transportem ciężarowym, pijanych
kierowców. Tiry rozjeżdżają drogi i tworzą bardzo
niebezpieczne koleiny, które stanowią przyczyny wy-
padków. Dane dotyczące przyczyn wypadków nie do
końca są rzetelne, panie ministrze. Na przykład wy-
padek spowodowany nagłym wjechaniem w koleiny
będzie zakwalifikowany jako wypadek, którego przy-
czyną było niedostosowanie prędkości do warunków
jazdy. (Dzwonek)
Myślę, że ostatnie działania prezydent Warszawy
pani Gronkiewicz-Waltz związane z usuwaniem przy-
drożnych krzyży są, delikatnie mówiąc, zaskakujące.
Nie dba się o rozbudowę infrastruktury. Tworzy się
w Warszawie bus pasy...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kończyć, pani poseł.
Poseł Jadwiga Wiśniewska:
...które tak naprawdę korkują Warszawę. Te krzy-
że mają być dla kierowców sygnałem ostrzegawczym,
przypominającym o tym, żeby zdjąć nogę z gazu. Naj-
wyższy czas podjąć sensowne i rzeczywiste działania
na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pani posłanka Ewa Malik, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Nie ma pani poseł.
Pani posłanka Ewa Wolak, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Ewa Wolak:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Mini-
strowie! Wysoka Izbo! Jako przewodnicząca parlamen-
253
tarnej grupy rowerowej chcę dziś podziękować Mini-
sterstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji...
(Poseł Jadwiga Wiśniewska: Za brak ścieżek ro-
werowych.)
...jak również Ministerstwu Infrastruktury za
dotychczasową bardzo dobrą współpracę na rzecz
poprawy bezpieczeństwa rowerzystów w Polsce. Par-
lamentarna Grupa do Spraw Rozwoju Turystyki i Ko-
munikacji Rowerowej przygotowała wspólnie z orga-
nizacjami społecznymi działającymi w ramach ini-
cjatywy „Miasta dla rowerów” kompleksowy projekt
zmian Prawa o ruchu drogowym. Mamy nadzieję, że
uzyska on aprobatę Wysokiej Izby. Rower jest coraz
bardziej popularnym środkiem komunikacji w Pol-
sce. W Europie 30% podróży po mieście odbywa się
właśnie na rowerach. U nas może być podobnie. Dla
wzmocnienia bezpieczeństwa rowerzystów niezbęd-
na jest rozbudowa właściwej infrastruktury dróg
rowerowych. W obecnej sytuacji to zadanie spoczywa
na samorządach, a skuteczność ich działań zależy
głównie od środków, jakimi dysponują.
Panie ministrze, czy nie powinniśmy rozważyć po-
mysłu stworzenia specjalnego programu wspierające-
go samorządy w rozbudowie infrastruktury rowero-
wej? Moim zdaniem stworzenie takiego ogólnopolskie-
go programu wpłynęłoby pozytywnie na tempo budo-
wy dróg rowerowych w Polsce, a co za tym idzie,
przyczyniłoby się do poprawy bezpieczeństwa rowe-
rzystów na naszych drogach. Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Andrzej Bętkowski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Andrzej Bętkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Jestem animatorem i czynnie wspieram akcję firmo-
waną przez PKP Polskie Linie Kolejowe „Bezpieczny
przejazd. Zatrzymaj się i żyj”. Kolizje samochodów
z pociągami czy pieszych z pojazdami szynowymi
należą do szczególnie dramatycznych. Spółka PKP
PLK utrzymuje ponad 13 tys. przejazdów na eksplo-
atowanych przez siebie liniach. W moim mieście,
czyli Skarżysku-Kamiennej, które leży na skrzyżo-
waniu linii kolejowych nr 8 i 25, znajduje się kilka-
naście różnej kategorii przejazdów. Po zrealizowaniu
w Skarżysku-Kamiennej zadania inwestycyjnego pod
tytułem „Przebudowa węzła drogowo-kolejowego
w ciągu drogi krajowej nr 7” Zakład Linii Kolejowych
w Skarżysku-Kamiennej przystąpił do likwidacji nie-
których przejazdów, bo obliguje go do tych działań
rozporządzenie ministra transportu i gospodarki
morskiej z 26 lutego 1996 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżo-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
254 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Andrzej Bętkowski
wania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich
usytuowanie.
Wobec tego pytam: Czy istnieje możliwość odstą-
pienia przez ministra infrastruktury od przywoła-
nego rozporządzenia, jak również możliwość zanie-
chania likwidacji przejazdu kategorii A zlokalizo-
wanego w ciągu ul. Krakowskiej na linii kolejowej
nr 25 Łódź Kaliska – Dębica w km 140,464, w miej-
scowości Skarżysko-Kamienna? Czy tylko norma
prawna powinna stać za takimi decyzjami? Czy nie
powinno się uwzględniać specyfiki danej miejscowo-
ści i aspektu poprawy bezpieczeństwa, o którym tyle
tu dzisiaj mówimy? Proszę o odpowiedź na piśmie.
Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Stanisław Stec, Lewica.
Poseł Stanisław Stec:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pierwsze pyta-
nie chciałbym zadać przedstawicielowi Ministerstwa
Sprawiedliwości, ale ponieważ go nie ma, to proszę
o odpowiedź na piśmie. Jakie działania podejmuje
Ministerstwo Sprawiedliwości, żeby wzmóc karanie
kierowców, którzy w stanie nietrzeźwym prowadzą
pojazdy? To jest bowiem plaga na polskich drogach,
niestety.
I drugie pytanie do pana ministra. I też bardzo
prosiłbym o odpowiedź pisemną, bo nie wiem, czy jest
pan na to pytanie przygotowany. Chodzi mi o drogę
S11, która łączy południe Polski, przebiegając przez
całą Wielkopolskę, z Pomorzem. Naprawdę trzeba coś
z tym zrobić, bo wyjazd z Poznania jest nieprzyzwo-
ity. Podobny problem dotyczy obwodnicy Obornik
i obwodnicy Ujścia. To jest bardzo ruchliwa droga
i ze względów turystycznych, i ze względów gospo-
darczych. Proszę o odpowiedź, kiedy nastąpi pełna
modernizacja tej drogi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Wojciech Szczęsny-Zarzycki, Prawo
i Sprawiedliwość.
Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W ostatnich 10 latach nastąpił 50-procentowy wzrost
liczby pojazdów na polskich drogach, w tym aż czte-
rokrotnie wzrosła liczba przewożonych towarów ma-
sowych ciężarówkami. Te wskaźniki w woj. łódzkim
są znacznie wyższe ze względu na centralne położe-
nie województwa w kraju. Szczególnie dotyczy to
Wielunia, w którym krzyżują się drogi krajowe: kra-
jowa ósemka Wrocław – Warszawa i droga krajowa
nr 45 Śląsk – północ kraju. W Wieluniu kilkanaście
razy wzrosła liczba przejeżdżających samochodów
ciężarowych, przewożących węgiel i kruszywa, i prze-
wozów tranzytowych. Aby poprawić stan bezpieczeń-
stwa i zapobiegać tragicznym wypadkom drogowym,
stawiam pytanie: Kiedy będzie realizowana, plano-
wana jeszcze w ubiegłym roku, obwodnica Wielunia?
Zdeterminowani mieszkańcy Wielunia zapowiadają
od stycznia 2010 r. akcje protestacyjne.
Zważywszy na to, że został zmieniony przebieg
projektowanej drogi S8 z korytarza europejskiego,
tworzącego swoistą obwodnicę jednej z najdłuższych
wsi w woj. łódzkim, Białej, przez którą obecnie prze-
biega przeciążona krajowa ósemka, pytam, czy pla-
nowana jest obwodnica Białej.
I ostatnie pytanie: Kiedy zostaną podjęte odpo-
wiednie rozwiązania umożliwiające ograniczenie
tranzytu tirów na polskich drogach, aby także ogra-
niczyć ilość tragicznych wypadków drogowych?
Chodzi o program: tiry na lory. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Piotr Stanke:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dokumencie
opisującym stan bezpieczeństwa ruchu drogowego
oraz działania realizowane w tym zakresie w 2008 r.
czytamy m.in., że w porównaniu z rokiem 2007 na-
stąpi wzrost liczby ujawnionych kierujących pojazda-
mi pod wpływem alkoholu o 9266. Nieznana jest tzw.
ciemna liczba pijanych kierowców, którym, niestety,
udało się uniknąć kontroli. Ten zatrważający pro-
blem był przedmiotem mojej interpelacji poselskiej
w kwietniu tego roku. W swojej odpowiedzi MSWiA
informuje o licznych działaniach i inicjatywach po-
dejmowanych w walce z tym zjawiskiem. Niestety,
nie odnoszą one oczekiwanych skutków. Inicjatywy
o charakterze prewencyjnym, zakrojone na szeroką
skalę, i liczne akcje podejmowane przez agencje rzą-
dowe mimo starań pozostają nieskuteczne. Moje py-
tanie dotyczy tego, gdzie tkwi błąd. Co należy zrobić,
aby wyeliminować pijanych kierowców z naszych
dróg? Czy trzeba, być może, zaostrzyć przepisy prawa
i sprawić, aby kara była dotkliwsza i nieuchronna?
Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jarosław Stolarczyk, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Jarosław Stolarczyk:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Chciałbym zadać pytanie dotyczące działań realizo-
wanych przez Ministerstwo Infrastruktury w latach
2007–2008. Mianowicie, panie ministrze, biorąc pod
uwagę to, że w ostatnich 2 latach i obecnie trwają
budowy i permanentne remonty dróg, pragnę zapytać
o oznakowania ograniczające prędkość na drogach
krajowych przebiegających przez tereny dużych
miast. Często w trakcie robót stosowane są drastycz-
ne ograniczenia prędkości, które po ich zakończeniu
jeszcze długo nie są zmieniane na adekwatne do prze-
pustowości danych odcinków. Przykładem jest tutaj
Wisłostrada w Warszawie i aleja Włókniarzy w Łodzi,
moim rodzinnym mieście, gdzie jest ograniczenie
prędkości do 30 km/h i gdzie blokuje się tylko jeden
pas ruchu z trzech dostępnych w jedną stronę, a w mo-
mencie, kiedy w ogóle nie są prowadzone żadne pra-
ce, jest ograniczenie do 60 km/h. Na innych drogach
przechodzących przez miasta prędkość jest podwyż-
szona do 70 km/h, podczas gdy te drogi nie są przy-
stosowane do tej prędkości. Panie ministrze, kiedy
możemy liczyć na to, że tam, gdzie moglibyśmy je-
chać bezpiecznie szybciej, będzie to dozwolone?
Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Lech Kołakowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Przedstawiony dokument pokazuje wstrząsające
dane. Mimo że liczba zabitych w wypadkach na pol-
skich drogach systematycznie spada, to w dalszym
ciągu jest dwukrotnie wyższa od liczby ofiar wypad-
ków w krajach lepiej rozwiniętych. Bardzo duże
znaczenie ma zły stan dróg, a także nieprawidłowe
zachowanie kierowców. Niestety, wiele ośrodków
zobligowanych do prac w zakresie poprawy bezpie-
czeństwa ruchu drogowego poprzestaje na wydawa-
niu ulotek lub zorganizowaniu konferencji szkole-
niowych.
Pierwsze pytanie. Czy istnieją badania, które do-
kumentują wpływ kampanii społecznych, np. „Ogra-
niczenia prędkości ratują życie”, na rzeczywiste
zmniejszenie liczby wypadków? Drugie pytanie. Edu-
255
kacja w zakresie bezpieczeństwa w ruchu drogowym
wprowadzona jest już w szkole podstawowej w posta-
ci rozwiązywania ćwiczeń i oglądania filmów eduka-
cyjnych. Czy rząd nie zastanawiał się nad wprowa-
dzeniem dodatkowych zajęć praktycznych, podczas
których młodzież szkolna, w zależności od wieku,
poznawałaby zasady bezpieczeństwa poruszania się
po drodze za pomocą ćwiczeń praktycznych i symu-
lacji komputerowych, a nie nieskutecznych pogada-
nek? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Czy resort przeprowadzał badania w zakresie kosz-
tów szkód spowodowanych przez wypadki drogowe,
kosztów interwencji stosownych służb i działań pro-
filaktycznych w roku 2008? Jeżeli tak, to jakie są to
kwoty? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jarosław Żaczek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Jarosław Żaczek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Jest taka nowa, interesująca inicjatywa automobil-
klubów Europy Zachodniej dotycząca wydania „Eu-
ropejskiego atlasu bezpieczeństwa ruchu drogowego”.
Chodzi o stworzenie atlasu przez użytkowników,
a nie przez administratorów dróg. Ma być on wydany
w najbliższym czasie. W atlasie tym zostaną przed-
stawione w sześciu kolorach, od zielonego do czarne-
go, miejsca na drogach, gdzie jest najbardziej niebez-
piecznie.
Jeżeli przyjrzymy się tylko polskim drogom kra-
jowym, to drogą nr 17 z Warszawy do Lublina i z Lu-
blina do granicy wschodniej w ogóle nie powinno się
jeździć. To najbardziej niebezpieczna droga z punktu
widzenia jej użytkowników. Powinna ona jak naj-
szybciej uzyskać standard drogi ekspresowej na całej
długości, a więc drogi o dwóch jezdniach. Niestety,
jest to jeszcze bardzo odległa perspektywa.
Są na tej drodze miejsca szczególnie niebezpiecz-
ne. Takim miejscem jest skrzyżowanie dwóch dróg
krajowych, nr 17 i nr 48, w miejscowości Moszczanka.
(Dzwonek) Czy w ramach programów poprawy bez-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
256 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jarosław Żaczek
pieczeństwa na drogach i likwidacji miejsc niebez-
piecznych jest szansa na wybudowanie w tym miejscu
ronda, tak jak to się stało na tej samej drodze w miej-
scowościach Kołbiel i Żyrzyn?
Drugie pytanie. Prowadzone na drogach inwesty-
cje to również potencjalne niebezpieczeństwo dla
użytkowników dróg. Jakie działania są podejmowa-
ne, aby skutecznie informować kierowców o tych za-
grożeniach? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Józef Piotr Klim, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Józef Piotr Klim:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! Otóż dobrze wyszkolony kierowca, następnie
w odpowiedni sposób przeegzaminowany, to klucz do
poprawy bezpieczeństwa na naszych drogach. W Pol-
sce egzaminy nie mają określonych ram czasowych.
W rozporządzeniu ministra infrastruktury mówi się,
że egzaminator może zakończyć egzamin po 25 mi-
nutach. Czy nie warto jednak wprowadzić górnej
granicy, jeśli chodzi o czas trwania egzaminu, bo jej
brak może prowadzić do pewnych nadużyć? Egzamin
może trwać nawet kilka godzin, do tzw. pierwszego
błędu. Jak jest w innych krajach europejskich?
Drugie pytanie. Bardzo często uczestnikami wy-
padków drogowych są rowerzyści, szczególnie w te-
renie niezabudowanym i po zmroku. Odbieram wiele
sygnałów od kierowców i osobiście jako kierowca
uważam, że warto podjąć działania prawne wobec
producentów rowerów, żeby poprawić oświetlenie
tego typu pojazdów, żeby to były np. jakieś światła
pulsujące. Dzisiaj jest to problem bardzo istotny,
szczególnie na terenach wiejskich. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Andrzej Ćwierz, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Andrzej Ćwierz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Problem bezpieczeństwa na drogach jest bardzo waż-
ny, giną ludzie, giną nasi rodacy, bardzo często giną
członkowie naszych rodzin. Powodów wypadków jest
bardzo dużo, są one różne. Natomiast wydaje mi się,
że nie wolno zaniedbywać tej informacji, którą prze-
kazał poseł Piechociński, że według ankiet przepro-
wadzonych wśród kierowców, w tym kierowców za-
wodowych jeżdżących po miliony kilometrów, przy-
czynami wypadków samochodowych są przede
wszystkim stan dróg oraz kultura jazdy. Można mieć
różne opinie, ale jestem przekonany, że bardzo dużo
jest w tym racji.
Jest jeszcze drugi problem. Otóż w wypadkach
samochodowych ginie u nas dużo więcej osób, umie-
ra więcej osób niż w innych państwach. Dlaczego?
Moim zdaniem trzeba zadać pytanie: Czy jakość sa-
mochodów jest odpowiednia? Może w takim razie
należałoby poprawić bezpieczeństwo na drogach
poprzez to, żebyśmy jeździli lepszymi samochodami,
niech nawet one mają kilka lata, ale niech będą wy-
posażone w poduszki powietrzne, w kurtyny po-
wietrzne. Niech tych dróg więcej u nas będzie.
(Dzwonek) Pytanie jest następujące: Dlaczego rząd
opóźnia budowę dróg? Mieszkam na terenie woj.
podkarpackiego. Odcinek drogi autostradowej po-
między Krakowem i Szarowem był opóźniony o pół
roku. Pytanie: Czy zdajemy sobie sprawę, że każdy
miesiąc opóźnienia to dodatkowe ofiary śmiertelne?
Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Artur Górski:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przy warszaw-
skich drogach, jak w całym kraju, do niedawna stały
krzyże oznaczające miejsca, w których zginęli ludzie
w wypadkach samochodowych. W wielu przypadkach
krzyże stały od wielu lat i nikomu nie przeszkadzały.
Ostatnio jednak mieszkańcy Warszawy ze zdziwie-
niem mogli zaobserwować, że ze stołecznych poboczy
i oddzielających jezdnie pasów zieleni zniknęły krzy-
że. Sam mogłem to stwierdzić, gdy w miejscu, w któ-
rym stał niewielki krzyż upamiętniający śmierć mło-
dego motocyklisty przy Dolinie Służewieckiej, zosta-
ły tylko wypalone znicze, a krzyż zniknął. Jak poda-
ją media, pracownicy Zakładu Oczyszczania Miasta
na polecenie Zarządu Dróg Miejskich usuwają je po
cichu, najczęściej w nocy. Według drogowców krzyże
przyciągają wzrok kierowców tak samo, jak przydroż-
ne reklamy, i mogą powodować kolejne wypadki. Ich
zdaniem przydrożne krzyże absolutnie nie stanowią
ostrzeżenia dla nieostrożnych kierowców i pieszych.
Panie ministrze: jakie jest stanowisko minister-
stwa w sprawie krzyży przy drogach? Czy znane jest
panu ministrowi stanowisko Policji w tej sprawie?
Czy prawdą jest, że krzyże wywołują refleksję przy-
najmniej u części kierowców? Czy w miejscach (Dzwo-
nek), gdzie można spotkać te krzyże, niektórzy kie-
rowcy faktycznie zwalniają, gdyż uświadamiają so-
bie, że też mogą zginąć? Dziękuję. (Oklaski)
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywa-
telska.
Jeżeli nie ma pana posła, to pan poseł Antoni Błą-
dek, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Antoni Błądek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Na polskich drogach w ostatnich latach znacznie
przybyło fotoradarów, które w początkowej fazie ich
instalowania dawały dobre efekty w zakresie popra-
wy bezpieczeństwa na drogach. Dzisiaj kierowcy
przyzwyczaili się do tego, że fotoradary to tylko przy-
drożne straszaki, bo mało który jest aktywny. Niska
skuteczność fotoradarów w zakresie poprawy bezpie-
czeństwa wynika z tego, że nie ma środków finanso-
wych na utrzymanie urządzeń, konserwację, zakup
filmów, wywoływanie filmów, jeśli chodzi o fotorada-
ry analogowe, opłaty pocztowe, wezwania itp., obsłu-
gę urządzeń, koszty pracy. Komendy powiatowe po-
mimo wielu interwencji w dalszym ciągu nie otrzy-
mują na ten cel wystarczających środków finanso-
wych, w zasadzie w ogóle ich nie otrzymują, a przecież
te działania dają dochody do budżetu z tytułu płaco-
nych mandatów. (Dzwonek) Tak więc Policja ze
względu na wyjątkowo trudną sytuację finansową
nie będzie zainteresowana, nie będzie w stanie wy-
korzystywać na dobrym poziomie tych urządzeń. Czy
minister zamierza rozwiązać wreszcie ten problem
i kiedy? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Szymon Stanisław Giżyński:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jakie zmiany
o charakterze prawnym, ewentualnie inne praktycz-
ne zmiany, zamierza wprowadzić czy zaproponować
rząd w celu zahamowania tendencji groźnego wzro-
stu liczby wypadków z udziałem młodych kierowców?
W 2008 r. było aż 15% więcej w stosunku do roku
poprzedniego wypadków z udziałem młodych kierow-
ców. Na jakim etapie znajduje się ustawa fotoradaro-
wa? Kto przejmie nadzór na tzw. centrum nadzoru
nad ruchem drogowym: inspekcja transportu drogo-
wego czy policja? Gdyby zastosować wariant pierw-
szy, policji przybyłoby paradoksalnie bezpośrednio
do pracy przy drogach niespełna 500 etatów. Rapor-
ty NIK zarzucają ośrodkom szkolenia kierowców
m.in. łapówkarstwo, niską jakość świadczonych usług,
257
podkreślają również brak właściwego nadzoru nad
pracą ośrodków szkolenia kierowców. Co w takim
razie z ustawą o kierujących pojazdami, której wej-
ście w życie od 1 stycznia 2010 r. zapowiadała Plat-
forma Obywatelska już u samego zarania swoich
rządów? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jerzy Gosiewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zdecydowanie największy w 2008 r. wzrost liczby
wypadków drogowych zanotowano w moim woje-
wództwie warmińsko-mazurskim. Przy spadku licz-
by wypadków w kraju w moim regionie, na Warmii
i Mazurach, ilość wypadków drogowych zwiększyła
się aż o 358, czyli o ok. 20%.
Panie ministrze, fotoradary nie są jedynym lekar-
stwem na poprawę sytuacji. Zwiększające się zagro-
żenie wypadkami drogowymi w woj. warmińsko-ma-
zurskim świadczy głównie o tragicznej sytuacji dróg
w moim województwie. Dlatego też chciałbym zapy-
tać pana ministra: Czy zwiększająca się ilość wypad-
ków drogowych na Warmii i Mazurach przekona
wreszcie obecny rząd do tego, że należy natychmiast
uintensywnić modernizację dróg w moim regionie?
Drugie pytanie. Czy „kręgosłup” naszego woje-
wództwa, droga S16, otrzyma ostatecznie status dro-
gi ekspresowej? Czy nie należałoby w moim regionie
budować nowych dróg w miejsce mizernej moderni-
zacji istniejących krętych jezdni? Kręte drogi zabez-
pieczały kiedyś przemarsz wojska przed samolotami.
Dziś wiemy, że drogi powinny służyć bezpieczeństwu
jazdy. Czy ktoś rozważał ten problem? Na te pytania
prosiłbym o odpowiedź pisemną. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Mirosław Pawlak, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Nie ma pana posła.
Pan poseł Stanisław Żmijan, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Stanisław Żmijan:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini-
strze! W krajach rozwiniętych bezpieczeństwo trans-
portu postrzegane jest jako kryterium jakości życia
– wdrażają one zintegrowane systemy bezpieczeń-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
258 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Stanisław Żmijan
stwa ruchu drogowego. Największe osiągnięcia na
tym polu mają kraje takie jak Holandia, Szwecja,
Norwegia, Finlandia. Chciałbym zapytać, czy w ogó-
le resort podejmuje nowe wyzwania. Jeżeli tak, to
jaki jest stopień zaawansowania tych prac? Zadaję to
pytanie w takim kontekście, że potrzebne są nowe,
skuteczne instrumenty wpływające na poprawę bez-
pieczeństwa ruchu drogowego. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Jan Religa, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Jan Religa:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Piesi i rowerzyści poruszający się po drogach
publicznych w porze nocnej czy w porach o wyjątkowo
niekorzystnych warunkach atmosferycznych powin-
ni bezwzględnie posiadać oświetlenie, tzn. bluzkę
odblaskową i dodatkowo światło odblaskowe. Panie
ministrze, dlaczego tego wymogu nie ma w przepi-
sach ruchu drogowego? Już dawno powinno być to
wprowadzone. Przecież tylu pieszych i rowerzystów
ginie na drogach, dlatego że są niewidoczni na dro-
gach. To chyba jest oczywiste.
Pytanie drugie. Dlaczego jest złe oznakowanie
miejsc drogowych, szczególnie tych, w których są wy-
konywane prace remontowe? Nie są one właściwie
oznakowane, nie są oświetlone, są źle widoczne, dla-
tego dochodzi do wypadków.
I pytanie trzecie. Zarządców dróg jest kilka – są
drogi miejskie, powiatowe, wojewódzkie, krajowe.
Zarząd powinien być jeden, w jednym ręku. Proszę
zadbać o to, aby był jeden zarządca dróg i odpowiadał
za stan dróg wszystkich rodzajów. Dziękuję uprzej-
mie. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję.
Pani posłanka Gabriela Masłowska, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Gabriela Masłowska:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie Ministrze! Czy Ministerstwo Infrastruktu-
ry prowadzi badania w celu oceny skutków – jeżeli
chodzi o bezpieczeństwo ruchu drogowego w Polsce
– wprowadzenia przed dwoma laty obowiązku uży-
wania świateł mijania przez cały rok? Sprawa wywo-
ływała i wywołuje nadal wiele kontrowersji wśród
użytkowników dróg, kierowców, którzy uważają, że
używanie świateł w porze letniej, w słoneczne dni,
wtedy kiedy w centrach miast stoi się przez kwadran-
se w korkach, nie jest zasadne, gdyż podnosi koszty
używania pojazdów, zatruwa środowisko. Nawet są
sygnały, że ten obowiązek to skutek wystąpienia
znienacka lobby producentów żarówek z taką propo-
zycją w polskim Sejmie. (Dzwonek)
Mam pytanie: Czy ministerstwo lub Komenda
Główna Policji bada skutki? Czy są rzeczywiście po-
zytywne efekty i jak do tego podchodzą kraje Unii
Europejskiej, w których jest mniejsza liczba wypad-
ków? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Pan poseł Zbigniew Matuszczak, Lewica.
Poseł Zbigniew Matuszczak:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy kon-
kretne pytania do pana ministra. Czy rząd przygoto-
wuje, a może już istnieje, choć nie jest mi znany, cen-
tralny program zwiększania przewozów kontenerów
drogą kolejową celem zmniejszenia obciążenia dróg
transportem ciężarowym – tirami? Jak obecnie przed-
stawia się sytuacja w Polski w tym obszarze w sto-
sunku do sytuacji w innych państwach europejskich?
Czy rząd, panie ministrze, podejmuje – a jeżeli tak,
to jakie – działania w celu zapewnienia większego
bezpieczeństwa transportu maszyn rolniczych na
terenach wiejskich? Obecnie przy nagminnych przy-
padkach braku dojazdowych dróg gospodarczych we
wsiach położonych przy trasach o dużym nasileniu
ruchu transport ciągników, maszyn rolniczych stwa-
rza poważne niebezpieczeństwo w ruchu drogowym.
Jest to ważne szczególnie w województwach wschod-
nich, typowo rolniczych, mających słabo rozwiniętą
infrastrukturę drogową.
Ostatnie pytanie. Kiedy rząd rozpocznie budowę
dwóch podstawowych dróg komunikacyjnych dla woj.
lubelskiego: S12 i S17 (Dzwonek), prowadzących do
przejść granicznych w Dorohusku i Hrebennem? Od
trzech lat są one w planie inwestycji rezerwowych, a od
roku 2009 miały być realizowane. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Stefan Strzałkowski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Stefan Strzałkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałbym poruszyć problem niestrzeżonych przejaz-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Stefan Strzałkowski
dów kolejowych w kontekście bezpieczeństwa ruchu
drogowego.
W kwietniu tego roku w Białogardzie miało miej-
sce następujące zdarzenie. Nadjeżdżający tir wjechał
w pociąg relacji Szczecin – Kołobrzeg, w wyniku cze-
go zginął kierowca, wykoleił się wagon – na szczęście
tylko jeden – 30 osób zostało rannych, w tym kilka
ciężko. W lipcu na przejeździe niestrzeżonym koło
Koszalina samochód wjechał pod nadjeżdżający po-
ciąg. Zginął kierowca wraz z pasażerem. We wrze-
śniu na przejeździe koło Tymienia pojazd również
wjechał pod nadjeżdżający pociąg, zmarło dwóch pa-
sażerów. Następnego dnia miało miejsce podobne
zdarzenie – zginął 61-letni mężczyzna.
Mam pytanie: Czy ministerstwo posiada plan za-
bezpieczenia niestrzeżonych przejazdów kolejowych?
Jeżeli tak, to jak wyglądać będzie jego realizacja
w najbliższych latach? (Dzwonek) Podjęte zostały de-
cyzje w sprawie zabezpieczenia przejazdów w Biało-
gardzie. Chciałbym zapytać: Na jakim etapie jest re-
alizacja planów i kiedy możemy oczekiwać szczęśliwe-
go finału? Proszę o odpowiedzi na piśmie. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję.
Pan poseł Wiesław Woda, Polskie Stronnictwo
Ludowe.
Poseł Wiesław Woda:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam trzy py-
tania nawiązujące do mojego wystąpienia klubowego.
Po pierwsze, kiedy do laski marszałkowskiej wpłyną
trzy projekty związane z ustawą Prawo o ruchu dro-
gowym? Słyszę od dwóch lat zapowiedzi, że już są
gotowe. Prosiłbym o w miarę precyzyjne określenie,
czy to będzie I, II czy III kwartał, czy w tej kadencji
ministerstwo nie zdąży.
Drugie pytanie dotyczy likwidacji oznakowań
skrzyżowania dróg z liniami kolejowymi, po których
od lat nie jeżdżą pociągi. Czy zostanie dokonany
przegląd oznakowania dróg? Pytam o to, ponieważ
w znanym mi powiecie Dąbrowa Tarnowska jest wie-
le takich skrzyżowań. Zwracałem się w sprawie li-
kwidacji, ale przecież kolej to państwo w państwie
i z takim państwem dyskutować się, niestety, nie da.
I trzecie pytanie, tu również nawiązuję do moich
wcześniejszych pytań. Czy podjęto jakieś działania
w sprawie dostosowania się kierujących quadami do
obowiązujących zasad poruszania się? Jak również
czy udało się ustalić jakieś zasady respektowania
przez motocyklistów przepisów o ruchu drogowym?
Bo stanowią oni wielkie zagrożenie na drogach pu-
blicznych. Dziękuję. (Oklaski)
259
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Stanisław Szwed, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Stanisław Szwed:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę poruszyć
problem braku koordynacji sygnalizacji drogowej na
drogach krajowych na przykładzie drogi Warszawa
– Bielsko-Biała, odcinek Katowice – Bielsko-Biała,
gdzie nie ma praktycznie szans, żeby przejechać tę
drogę płynnie. Tworzą się gigantyczne korki tylko
dlatego, że sygnalizacja drogowa nie jest zsynchroni-
zowana. Czy ministerstwo prowadzi jakieś badania
w tym zakresie, ma wpływ na to, by zarządy dróg
jakoś to kontrolowały?
I dwie kwestie inwestycyjne, również dotyczące
mojego regionu. Droga S1 Bielsko-Biała, węzeł Kosz-
towy – Mysłowice. Inwestycja miała być realizowana
w latach 2010–2012, w tej chwili jest przesunięta na
lata 2012–2015. Jakie są przyczyny przesunięcia tej
inwestycji?
Droga ekspresowa S69 Bielsko-Biała – Zwardoń.
Czy tutaj terminy są zagrożone? Czy jest szansa, że ta
inwestycja zostanie ukończona w czasie? Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Edward Siarka, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Nie ma pana posła.
W takim razie pan poseł Kazimierz Gwiazdowski.
Nie ma.
Pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Proszę bardzo, panie marszałku.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Statystyki są za-
trważające. Podłoże problemów i tragedii na drogach
zostało dziś omówione. W tej chwili odnosimy się do
drobnych faktów. Ale często wypadki wynikają z bra-
ku świadomości możliwych następstw, nie tylko ze
strony kierowców, ale i pieszych. Tak sobie siedzę
i myślę, że gdyby instytucje mające wpływ na kształ-
towanie świadomości ludzkiej z takim zaangażowa-
niem wyczulały obywateli, kierowców, pieszych na
ewentualne zagrożenia na drodze, jak robią to
w przypadku szczepionek na A/H1N1, to może coś
dotarłoby również do tych roztargnionych i lekko-
myślnych.
Inna kwestia to znaki drogowe. Często, szczegól-
nie ostatnio, zdarzają się remonty dróg o wielkim
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
260 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk
natężeniu. Są ustawiane znaki ograniczające szyb-
kość, potem remont drogi się kończy, a znaki pozosta-
ją. (Dzwonek) Kierowcy, którzy jeżdżą często tą trasą,
mają świadomość, że już nie ma potrzeby ograniczania
szybkości, tymczasem znak stoi, a za znakiem czai się
patrol. Na tę sprawę też warto byłoby zwrócić uwagę.
Przepraszam za przedłużenie. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnic-
two Ludowe.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Jednym z ważnych elementów tego zagadnienia jest
przyśpieszenie realizacji programu budowy dróg, au-
tostrad, obwodnic, ścieżek rowerowych. I trzeba po-
wiedzieć, że dużo się w tej sprawie dzieje. To tempo
należy utrzymać.
Nowy przykład: Tomyśl – Świecko. Straciliśmy
parę lat, była przerwa w budowie autostrady. Ile osób
zginęło tam niepotrzebnie. Były kłótnie o małe pie-
niądze, w tym czasie koszty poszły w górę kilkakrot-
nie. Prosiłbym, panie ministrze, o odpowiedź na pi-
śmie. Jest program budowy obwodnicy Ujścia na S11,
Oborniki Wielkopolskie. Gdyby nie było tego kryzy-
su, wchodzilibyśmy chyba w etap rozpoczęcia budo-
wy. Pytanie: Czy są środki na kontynuowanie prac
projektowych, wykupu gruntów? Kiedy będą warun-
ki, żeby można było rozpocząć inwestycje?
I przejazdy kolejowe. Faktycznie, jest bardzo dużo
przejazdów. Już kilkanaście lat nie jeździ tam pociąg,
a te znaki dalej stoją. Uważam, że to przeszkadza
w koncentracji kierowców i, powiedziałbym, rozwad-
nia odpowiedzialność na tych przejazdach, gdzie po-
ciągi kursują. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Aleksander Sopliński, Polskie Stron-
nictwo Ludowe.
Poseł Aleksander Sopliński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Każdy pojazd przewożący ludzi musi być wyposażony
w apteczkę specjalną. Okazuje się, że apteczki będą-
ce w sprzedaży są różnie wyposażone. Dochodzi do
takiej sytuacji, że kontrolerzy ruchu drogowego poza
granicami Polski, w Unii Europejskiej, kontrolując
Polaków, wlepiają mandaty za to, że apteczki nie są
właściwie wyposażone. Mam pytanie: Kto koryguje,
koordynuje właściwe wyposażenie tych apteczek sa-
mochodowych?
Drugie pytanie. Kiedy wszyscy rowerzyści i piesi
poruszający się o zmroku na drogach będą obowią-
zani posiadać elementy odblaskowe?
Trzecia uwaga, bardzo krótka, dotyczy analizy
prędkości na drogach. (Dzwonek) Czy ona jest prowa-
dzona? Uważam bowiem, że przestrzeganie przepi-
sów ruchu drogowego i tych znaków drogowych,
które ograniczają tę prędkość, doprowadziłoby, jeże-
li ściśle byśmy się do tego dostosowywali w Polsce,
do paraliżu ruchu drogowego. Czy to jest kontrolo-
wane? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Elżbieta Rafalska, Prawo i Spra-
wiedliwość.
Poseł Elżbieta Rafalska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z informacji
o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego wynika,
że najwyższy wskaźnik zabitych na 100 wypadków
drogowych w 2007 r. odnotowano w województwach:
podlaskim – wskaźnik wynosił 18; kujawsko-pomor-
skim – 17,9; oraz w moim województwie, w lubuskim
– 17,1, gdzie liczba zabitych w wypadkach drogowych
ogółem wyniosła w 2007 r. 155 ofiar, a w tym roku
w ciągu 9 miesięcy mamy tych ofiar 86. Najwięcej
wypadków jest na drogach krajowych, na „dwójce”
i na „trójce”. Czarne punkty to: Buczyce – 5 zabitych,
35 rannych; obwodnica Świebodzina, była już o tym
mowa, pan poseł też przed chwileczką o tym mówił,
było tam 13 zabitych, 46 rannych; a także odcinek
Świebodzin – Wityń – 10 zabitych i 24 rannych. Licz-
ba ujawnionych przypadków kierowania pojazdami
pod wpływem alkoholu to jest ponad 8 tys. osób,
w tym było 14 ofiar śmiertelnych w takich wypad-
kach. (Dzwonek)
Moje pytanie dotyczy następującego problemu.
Czy tak naprawdę chcemy dzisiaj zastąpić policjan-
tów fotoradarami? Czy liczba policjantów na lubu-
skich drogach jest wystarczająca? Czy rząd myśli
o przygotowaniu takich regulacji, które spowodowa-
łyby wycofanie sprzedaży alkoholu na stacjach ben-
zynowych? Czy podejmowane są szczególne działania
na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego
w województwach, które mają najwyższy wskaźnik
zabitych na drogach? Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, pani poseł.
Pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Poseł Jacek Bogucki:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Wśród działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa ru-
chu drogowego, wydaje się, że priorytetem jest usta-
wianie fotoradarów, o których tu już wielu przed-
mówców mówiło, i zwiększanie kontroli Policji. Efek-
tem tego jest poprawa, ale stanu budżetu państwa.
Natomiast jak jest, to wszyscy wiemy, wystarczy po-
jechać.
Mam pytania, prosiłbym o odpowiedź na piśmie.
Czy w budżecie państwa na 2010 r. zwiększą się środ-
ki na likwidację punktów niebezpiecznych, skrzyżo-
wań, na korekty przekrojów dróg, łuków na drogach
krajowych? Czy na to znajdą się pieniądze? Ile tych
pieniędzy będzie? Skąd one konkretnie będą, z jakich
części budżetu? Środki Krajowego Funduszu Drogo-
wego, utworzonego, a właściwie poszerzonego w tym
roku, skierowane są bowiem głównie na duże inwe-
stycje, natomiast ja pytam o te małe, ale na drogach
krajowych, które są niewielkie, jeśli chodzi o zakres,
ale są z związku z nimi wielkie potrzeby i koniecz-
ność zlikwidowania miejsc niebezpiecznych. Czy
uwzględnianie w statystyce zmodernizowanych dróg,
głównie samorządowych, to jest efekt, wynik działa-
nia na rzecz poprawy bezpieczeństwa, czy tylko na-
ginanie statystyki? Bo z tej statystyki wynika, że
w woj. podlaskim nie prowadzi się działań skierowa-
nych na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Dziękuję. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Tadeusz Woź-
niak, Prawo i Sprawiedliwość.
Poseł Tadeusz Woźniak:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Bezpieczeństwo ruchu drogowego to zagadnienie in-
terdyscyplinarne, bardzo ważne i złożone. W ciągu
jednej minuty nie da się zadać wielu istotnych pytań
w sprawach, którym poświęcono ponad 400-stroni-
cowe opracowanie zawarte w drukach. Postaram się
zadać tyle pytań, na ile pozwoli mi czas.
Pierwsze pytanie kieruję do pana marszałka.
Panie marszałku, jakie były powody, że w roku 2008
marszałek Sejmu nie umożliwił Wysokiej Izbie de-
batowania nad stanem bezpieczeństwa ruchu dro-
gowego oraz działaniami realizowanymi w tym
zakresie w roku 2007? Czy był w tym jakiś głębszy
zamysł marszałka Sejmu, niestety, niezrozumiały
dla szeregowych posłów, czy była to tylko kwestia
zaniedbania?
Teraz mam pytanie do przedstawiciela rządu.
Jaki jest stan bezpieczeństwa przejazdów kolejowych,
na których zlikwidowano zapory, zwolniono dróżni-
261
ków z pracy i zafundowano użytkownikom dróg prze-
jazdy niestrzeżone? Czy już wykonane i planowane
do budowy autostrady z dwoma jedynie pasami ruchu
w pełni gwarantują bezpieczny ruch pojazdów, czy
na autostradach z czasem pojawią się liczne ograni-
czenia prędkości, np. do 40 km/godz.? (Dzwonek)
Nie popieram w żaden sposób prowadzenia pojazdów
po spożyciu alkoholu ani tym bardziej w stanie nie-
trzeźwym, niemniej jednak na spotkaniach z wybor-
cami na wsi często słyszę zarzuty pod adresem po-
licji, że kontroluje ona głównie rowerzystów i kieru-
jących ciągnikami, podczas gdy kierowcy dwukrot-
nie przekraczający dopuszczalną prędkość pozosta-
ją bezkarni. Czy są jakieś specjalne zalecenia w tym
zakresie?
Czy rząd planuje zmianę ustawy Prawo o ruchu
drogowym i wprowadzenie obowiązku poruszania się
rowerzystów w kamizelkach i pieszych wyposażonych
w odblaski, np. w postaci opasek na rękawach?
I ostatnie pytanie: Czy według pana ministra
ograniczenie środków i przesunięcie czasu realizacji
programu modernizacji służb mundurowych, w tym
Policji, poprawi czy pogorszy stan bezpieczeństwa
ruchu drogowego i bezpieczeństwa obywateli w ogó-
le? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu
w Ministerstwie Infrastruktury pana ministra Ra-
dosława Stępnia.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Infrastruktury
Radosław Stępień:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie
Posłowie! Cieszy mnie to olbrzymie zainteresowanie,
to, że mamy interesującą płaszczyznę do prowadze-
nia dyskusji. Zadano bardzo dużo pytań dotyczących
przedstawionego materiału, ale trzeba pamiętać o jed-
nej rzeczy. Polityka w zakresie bezpieczeństwa ruchu
drogowego jest polityką wieloletnią i poniesione na-
kłady – nawet w roku 2006, 2007, 2008 czy 2009 –
bardzo często przyniosą efekty dopiero po kilku la-
tach. W Polsce odnotowaliśmy gwałtowny, niekon-
trolowany, wynikający ze zmian ekonomicznych
przyrost liczby samochodów. Ten przyrost nałożył się
na dwie sytuacje. Po pierwsze, chodzi o sieć drogową,
która była planowana i realizowana w oparciu o zu-
pełnie inne dane dotyczące prognozowanej wielkości
ruchu, i po drugie, o olbrzymią barierą mentalną kie-
rowców czy potencjalnych kierowców, którzy nagle
otrzymali do ręki bardzo niebezpieczne narzędzia,
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
262 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
samochody rozwijające olbrzymie prędkości, dające
wielkie możliwości. Niestety, w bardzo wielu wypad-
kach bądź to ze względów technicznych, np. niewy-
starczające nakłady na utrzymanie tych samocho-
dów, wymiany opon na zimowe, kontrole podstawo-
wych elementów bezpieczeństwa samochodu, bądź
też, proszę państwa, ze względu na niewielkie umie-
jętności kierowców, nie było możliwości dostosowania
tych trzech elementów do siebie: liczby pojazdów, sie-
ci dróg i tej bariery mentalnej. Nie ma też co ukry-
wać, że przez lata nie rozbudowano należycie syste-
mu szkolenia, nie tyle w zakresie ilości, bo te potrze-
by są rzeczywiście realizowane, co przede wszystkim
w zakresie jakości. Trzeba pamiętać, że mówimy
o tysiącach instruktorów. Poziom ich wiedzy określa
umiejętności ich uczniów.
Przechodząc do kilku sytuacji szczegółowych, to
na wszystkie pytania dotyczące terminów realizacji
poszczególnych inwestycji bądź to o charakterze dro-
gowym, bądź to o charakterze towarzyszącym chciał-
bym, ze względu na precyzję, udzielić odpowiedzi na
piśmie.
Jeżeli chodzi o poszczególne pytania systemowe,
było ich wiele, zacznijmy od zazębiającej się proble-
matyki drogowej i kolejowej. Jeżeli chodzi o program
„Tiry na tory”, jest on cały czas realizowany, tylko
trzeba pamiętać o jednej rzeczy. To jest program do-
tyczący strefy komercyjnej świadczenia usług trans-
portowych. Pierwszy warunek, który musi być speł-
niony, to na tyle atrakcyjny poziom czy zrównanie
poziomu ceny przewozu kolejowego z ceną za przewóz
kołowy, aby z kalkulacji spedytorów, centrów logi-
stycznych i tych, którzy obsługują transport, wyni-
kało, że ten rodzaj transportu jest konkurencyjny.
Z ostatniej mojej rozmowy z Zarządem PKP Car-
go wynika, że PKP Cargo podjęło już stosowne dzia-
łania, by przygotować dwa elementy składowe infra-
struktury niezbędnej do przeniesienia, przepraszam
za kolokwializm, tirów na tory. Po pierwsze, chodzi
o przygotowanie terminali, które umożliwią zamianę
transportu kołowego na kolejowy na dużą skalę. Po
drugie, musi być zapewniona odpowiednia liczba wa-
gonów i urządzeń towarzyszących, aby pociągi – na
początek będą to prawdopodobnie pociągi kursujące
w ruchu wahadłowym, aby maksymalnie obniżyć
koszty – mogły być uruchomione.
Jest jeszcze jedna bariera, o której trzeba pamię-
tać, mianowicie przyzwyczajenie spedytorów i logi-
styków, by korzystać z łatwo terytorialnie dostęp-
nego transportu kołowego. Niemniej jednak uzyska-
łem informację, że PKP Cargo podpisało listy inten-
cyjne w sprawie przygotowania konkretnych projek-
tów wagonów i ramp. To warunkuje zabezpieczenie
techniczne, umożliwia prowadzenie poważnych roz-
mów dotyczących przeniesienia transportu kołowe-
go na tory.
Druga kwestia to polityka w zakresie cen dostępu
do infrastruktury. Dzięki temu, że mamy Fundusz
Kolejowy, dzięki ostatnim zmianom stawki opłaty
paliwowej, mamy nadzieję, że dwie kategorie proble-
mów, które panie i panowie posłowie poruszaliście
w dyskusji, mogą znaleźć rozwiązanie.
Po pierwsze, chodzi o zmianę stawek dostępu do
przewozów towarowych. Powinny być one na tyle
atrakcyjne, aby konkurowały ze stawkami za prze-
wozy kołowe. Druga rzecz. W ustawie o opłacie pali-
wowej i w tej wzrastającej części obciążeń w cenie
oleju napędowego zawiera się komponent, który, za
pośrednictwem Funduszu Kolejowego, ma zasilać, na
stałe, środki na utrzymanie skrzyżowań drogowo-
-kolejowych. Koszt ich utrzymania z każdym dniem
rośnie, a do czasu wprowadzenia tego systemowego
rozwiązania nie miały one zabezpieczonego stałego
finansowania.
Jako osoba odpowiedzialna za rozwój sektora dro-
gowego w Polsce czekam na wprowadzenie tych roz-
wiązań systemowych, ponieważ zdaję sobie doskona-
le sprawę z tego, jak olbrzymim problemem są te
przejazdy.
Skoro jesteśmy przy przejazdach, kilka odpowie-
dzi na pytania, które dotyczyły przejazdów kolejowo-
-ciężarowych. Otóż, proszę państwa, analiza wypad-
kowości pokazuje, że chociaż wypadki te są bardzo
spektakularne i bardzo mocno nagłaśniane, nie sta-
nowią one istotnej części wypadków ogółem. Nie
oznacza to, że rząd, resort infrastruktury, nie zwra-
ca na nie uwagi.
Co chcemy zrobić? Jak już mówiłem, stałe finan-
sowanie tych przejść pozwoli zainwestować w lepszą
ich infrastrukturę, w oznakowanie.
Jeżeli chodzi o przejazdy czy skrzyżowania dróg
z torami o niskim natężeniu ruchu, to dopóki tor ko-
lejowy funkcjonuje i przecięcie z drogą ma status
przejazdu kolejowego, obowiązywały, obowiązują
i będą obowiązywać takie zasady przejazdu w tych
miejscach, które zapewnią maksimum bezpieczeń-
stwa. Likwidacja tych norm może nastąpić tylko wte-
dy, kiedy linia kolejowa nie będzie czynną linią kole-
jową. Dopóki nią jest, kierowcy muszą wziąć to pod
uwagę. Gdyby pociąg jechał tam nawet rzadziej niż
raz dziennie, ale gdyby się pojawiał, normy pozosta-
ną, by nakazywać odpowiednio ostrożne zachowanie
w tym miejscu.
Jeżeli chodzi natomiast o przejazdy i o kwestię:
dróżnicy czy inny system, to oczywiście będziemy
preferować przejazdy o charakterze strzeżonym z co-
raz częściej pojawiającą się automatyką ruchu, auto-
matycznym regulowaniem ruchu. Kolej również musi
szacować koszty tego typu przejazdów i ten nowy
program zasilany z Krajowego Funduszu Drogowego
będzie to już uwzględniał.
Kara dodatkowa i zaostrzenie sankcji dla pijących
i prowadzących. Tak jak powiedziałem w raporcie
dotyczącym sprawozdania, odbyło się spotkanie z re-
sortem sprawiedliwości i będą się odbywać następne.
Resort infrastruktury i Krajowa Rada Bezpieczeń-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
stwa Ruchu Drogowego, którą mam zaszczyt tutaj
reprezentować, są za zwiększeniem kar i za stosowa-
niem dodatkowych środków, za rozszerzeniem kata-
logu środków, w szczególności wobec osób, które
wielokrotnie naruszają przepisy ruchu drogowego.
Jeżeli chodzi o oznakowanie dróg biegnących
przez tereny wielkich miast, miast i osiedli, to w du-
żej części zależy to również od decyzji samorządo-
wych. Odpowiadając jednocześnie na następne pyta-
nie, chcę powiedzieć, że w Polsce jest wielu zarządców
dróg i będzie wielu zarządców dróg, dlatego że zarzą-
dzanie drogami jest elementem usamorządowienia
czy polityki samorządowej wieloletniej. To samorzą-
dy, przejmując zarządzanie drogami, wraz zresztą ze
środkami pochodzącymi w części z podatków publicz-
nych, z danin publicznych ogólnie płaconych, zarzą-
dzają nimi w ramach polityki regionalnej. Jest to
istotny element i narzędzie tej polityki. To nie jest
kwestia organizacji zarządzania, tylko systemowej
decyzji, w moim odczuciu o charakterze konstytucyj-
nym. To miasta, zarządzając całą siecią dróg na swo-
im terenie, także ustanawiają reguły i wielkości.
Tu jeszcze jedna uwaga à propos tego, co bardzo
doskwiera kierowcom. Bardzo często mówimy to z wła-
snego doświadczenia jako kierowcy samochodów oso-
bowych. Otóż trzeba pamiętać, że te ograniczenia
prędkości czy regulacje prędkości dotyczą wszystkich
samochodów, również kilkunastometrowych tirów,
samochodów z przyczepami czy innych pojazdów.
Przenoszenie doświadczenia z prowadzenia nowocze-
snego samochodu, zaopatrzonego we wszystkie urzą-
dzenia podnoszące standard bezpieczeństwa, na tira
czy na ciężarówkę z przyczepą może być bardzo złud-
ne. Te ograniczenia prędkości dotyczą także innych
pojazdów.
Czy istnieją badania wpływu kampanii społecz-
nej? Wstępne badania tak, ponieważ te kampanie
dopiero się rozpoczynają. Ten wpływ jest pozytywny,
będziemy te kampanie kontynuować. Myślę, że bez
względu na to, kto będzie przez wiele lat prowadził
politykę b.r.d., byłoby rzeczą nieroztropną, aby z kam-
panii zmieniającej mentalność ludzką rezygnować.
Natomiast te kampanie, które były prowadzone na
świecie i które są zmonitorowane w okresie wielolet-
nim, wskazują na jedno: to właśnie te kampanie
przyczyniły się do zmian mentalnych. Bez zmian
mentalnych użytkowników pojazdów nie pomogą na-
wet najlepsze drogi i najlepsze urządzenia. Chciał-
bym tylko zwrócić uwagę państwa na to, że również
na najlepszych autostradach i drogach szybkiego ru-
chu, wyposażonych we wszystkie urządzenia, zdarza-
ją się wypadki kierowców, którzy przekraczają pręd-
kość w sposób absurdalny, czy zachowania komplet-
nie nieracjonalne lub agresywne.
Jeżeli chodzi o fotoradary, kierunkiem działań
resortu infrastruktury i Krajowej Rady Bezpieczeń-
stwa Ruchu Drogowego jest rozwijanie systemu foto-
radarowego, po usunięciu istotnych z punktu widze-
263
nia konstytucyjnego i prawnego zastrzeżeń, które
były poprzednio. Fotoradary w ujęciu systemowym
wszędzie na świecie miały istotny wpływ na spadek
wypadkowości. Ale też wszędzie na świecie – czego
dowodzi przykład francuski – były przedmiotem
traktowania agresywnego, łącznie z aktami wanda-
lizmu skierowanymi bezpośrednio przeciwko słupom
bądź samym urządzeniom. To oznacza tylko jedno:
że ci, którzy chcą jeździć wbrew przepisom prawa
o ruchu drogowym, będą agresywnie i w sposób nie-
przebierający w środkach występować przeciwko fo-
toradarom.
Jeżeli chodzi o światła, następny element, to są
prowadzone badania na ten temat. Instytut Trans-
portu Samochodowego takie badania przeprowadził.
Wynik jest pozytywny – mają wpływ.
Natomiast ze zdumieniem konstatuję te jakoby
horrendalne koszty używania. Te koszty mają cha-
rakter śladowy, są znikome, nieproporcjonalnie
mniejsze niż koszty klimatyzacji używanej w samo-
chodach. Nie ma to nic wspólnego z żadnym intere-
sem żadnego lobby producentów żarówek, ponieważ
ze względu na długotrwałość ich używania, cenę
i koszty wymiany wydatki na to są naprawdę zniko-
me. Osobiście jako użytkownik dróg jestem za tym,
żeby przy wsiadaniu do samochodu po zamknięciu
drzwi natychmiastowe zapięcie pasa i włączenie
świateł było odruchem.
Jeżeli chodzi o krzyże w Warszawie, to, jak sami
panie i panowie posłowie stwierdziliście, jest to pro-
blem, który dotyczy samorządu miasta stołecznego
Warszawy. Mogę tylko wyrazić mój pogląd na ten
temat. Rzeczywiście jest to miejsce zadumy, jest to
miejsce, które upamiętnia wielką tragedię ludzi. Te
krzyże są w wielu wypadkach stawiane z potrzeby
serca rodzin ofiar, by oznaczyć to miejsca. Ale trzeba
pamiętać o tym, że wszystkie obiekty znajdujące się
w pasie dróg publicznych podlegają reżimom regula-
cji prawa. Ten reżim określa te obiekty, zasady ich
instalowania, zasady ich konserwacji, zasady na wy-
padek kolizji z innymi obiektami, takimi jak bariery,
łańcuchy ochronne czy inne elementy. Przekażę uwa-
gi państwa posłów do samorządu miasta stołecznego
Warszawy, chciałbym jednak prosić wnioskodawców
i składających pytania o zwrócenie uwagi na to, że
pas drogowy jest miejscem z punktu widzenia legi-
slacyjnego szczególnie chronionym i reguły jego użyt-
kowania są prawnie zdefiniowane.
Proszę państwa, warto ponadto zwrócić uwagę na
program Zeus, jeżeli chodzi o pytanie o zintegrowane
systemy bezpieczeństwa drogowego. Politechnika
Gdańska razem z innymi uczelniami wskazała na
konieczność takiej integracji. W tej chwili w resorcie
infrastruktury trwają prace nad odpowiedzią na py-
tanie, w jaki sposób należy koordynować prace po-
szczególnych instytucji odpowiedzialnych za badanie
wypadków drogowych, morskich, lotniczych i pozo-
stałych, ich stan i nadzór nad nimi. To, o czym wspo-
minał tutaj pan poseł Żmijan, to rozwiązania od ta-
kiego bardzo instytucjonalnie zintegrowanego mode-
lu holenderskiego, który miałem okazję podczas
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
264 Sprawozdania ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizowanych w tym zakresie”
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Infrastruktury Radosław Stępień
spotkania z przedstawicielami administracji holen-
derskiej zanalizować, aż do modeli koordynacyjnych,
które dzisiaj są – czy być może będą – bliższe naszym
rozwiązaniom. Niemniej jednak w każdym z tych
segmentów transportu istnieje instytucja, która w ja-
kiś sposób odpowiada za monitorowanie wypadków
i nadzór nad nim.
Elementy odblaskowe i problem widoczności. My-
ślę, że ostatnie kampanie informacyjne pokazują, że
rząd i Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogo-
wego nie tylko widzą ten problem, ale i starają się,
żeby inni go widzieli, mimo że sam problem dotyczy
niewidoczności. Niemniej jednak proszę o rozwagę co
do formułowania postulatów. Kamizelki obligatoryj-
ne przez cały dzień dla rowerzystów w każdym miej-
scu to nie tylko nieracjonalne, ale przede wszystkim
nieegzekwowalne. I nie twórzmy następnych norm
prawnych, których nie będziemy w stanie wyegze-
kwować. Mamy normy prawne dotyczące oświetlenia
roweru. Dziś rower wchodzący na rynek musi mieć
minimum oświetlenia odblaskowego i ma. Ale zwróć-
cie państwo uwagę na to, czy udało nam się wymusić
i wyegzekwować te lampki u wszystkich rowerzy-
stów. Nie. Będziemy się koncentrować na tym, żeby
to egzekwować. Będziemy się koncentrować na tym,
aby rowery zawierały elementy odblaskowe i aby
rowerzyści ich używali, i tysiące rozprowadzonych
przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogo-
wego dzisiaj elementów odblaskowych o tym świad-
czy. Czy najlepsza jest kamizelka rowerowa? Nie
w takim kształcie, jak była ostatnio proponowana.
Dlaczego? Dlatego że skala jej zastosowania i moż-
liwości egzekwowania tego obowiązku później są
żadne. Na marginesie, jeżeli wolno mi to powie-
dzieć jako praktykującemu rowerzyście, warto po-
jeździć w tej kamizelce latem w dzień, zanim się
zaproponuje tysiącom, setkom tysięcy rowerzystów
w Polsce taką streczową taśmę dookoła podczas
podejmowania wysiłku fizycznego. Wszystkim en-
tuzjastom tego urządzenia polecam próbną jazdę
w nim. (Oklaski)
Ogólnie odniosę się do kwestii związanych z bu-
dową dróg, ponieważ jeśli chodzi o poszczególne in-
westycje, to, tak jak powiedziałem, udzielimy odpo-
wiedzi na piśmie co do stanu ich przygotowania, za-
awansowania itd. Oczywiście ideałem byłoby, gdyby-
śmy mogli natychmiast wprowadzić najwyższe stan-
dardy bezpieczeństwa na każdej drodze. Do tego
ideału będziemy dążyli, jednak harmonogram kosz-
towy powoduje, że będziemy je wprowadzać przede
wszystkim tam, gdzie uzasadnia to natężenie ruchu
oraz względy systemu komunikacji, czyli mówiąc in-
aczej, płynności sieci komunikacyjnej Polski.
Drogi szybkiego ruchu, pożądane przez bardzo
wiele regionów – ich budowę musi uzasadniać przede
wszystkim natężenie ruchu, ponieważ podjęcie decy-
zji przez resort infrastruktury opiera się na tym.
Inne względy, które decydują o tempie realizacji tych
dróg, to oczywiście względy finansowe. Te względy
powodują, że istnieje określony priorytet realizacyjny
tych dróg, przede wszystkim odnoszący się do sieci,
do tego, co w przyszłości będzie układem liniowym
dróg szybkiego ruchu, a nie wyrywkowym traktowa-
niem poszczególnych odcinków. I chociaż z punktu
widzenia regionalnego wydaje się, że wiele tych od-
cinków dróg mogłoby być realizowanych w najbliż-
szym czasie, to jednak trzeba pamiętać, że harmono-
gram realizacyjny dróg szybkiego ruchu i tak został
w ostatnim czasie bardzo radykalnie przyspieszony.
I tego będziemy się trzymać, licząc na to, że zdolność
do finansowania inwestycji w naszym kraju w tej
wielkiej skali nie spadnie, a wręcz przeciwnie, z bie-
giem czasu będzie rosła. Dodam tylko tyle, że wszyst-
kie drogi, które w tej chwili są projektowane, projek-
towane są z uwzględnieniem najwyższych standar-
dów bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Reasumując, trzy rzeczy mają wpływ na to, czy
wreszcie te statystyki będą radykalnie spadać. Przede
wszystkim zachowania kierowców na drodze – to
prędkość, alkohol, wymuszanie pierwszeństwa i agre-
sywne zachowania są największymi zabójcami na
polskich drogach. Natomiast ich stan techniczny po-
prawia się i będzie się poprawiał z roku na rok. Miej-
my nadzieję, że w niedługim czasie poprawiający się,
dobry stan techniczny polskich dróg zderzy się z wy-
sokim poziomem odpowiedzialności i świadomości
polskich kierowców. Naprawdę na bardzo gładkiej
bardzo prostej drodze może również zdarzyć się wy-
padek, jeżeli, jak któryś z posłów zadających pytanie
powiedział, nie dostosuje się prędkości do warunków
ruchu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Zamykam dyskusję*).
Komisja Infrastruktury wnosi o przyjęcie spra-
wozdań ze stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego
oraz działań realizowanych w tym zakresie w 2007
r. i 2008 r., zawartych w drukach nr 610 i 2155.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
wnioski komisji przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 23.
i 24. porządku dziennego:
23. Raport z działalności Agencji Nierucho-
mości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2007 r. (druk nr 927) wraz ze
stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(druk nr 1099).
24. Raport z działalności Agencji Nierucho-
mości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2008 r. (druk nr 2349) wraz ze
stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
(druk nr 2399).
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski
Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi-
nisterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana ministra
Kazimierza Plocke w celu przedstawienia raportów
zawartych w drukach nr 927 i 2349.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam
sprawozdania z działalności Agencji Nieruchomo-
ści Rolnych w roku 2007 i w roku 2008. To są dwa
duże opracowania, które były podstawą do analizy
przeprowadzonej przez Komisję Rolnictwa i Roz-
woju Wsi.
Chciałbym powiedzieć, że Agencja Nieruchomości
Rolnych to państwowa osoba prawna, posiadająca
następującą strukturę, jeśli chodzi o jej funkcjono-
wanie: 11 oddziałów regionalnych i 4 filie w miastach,
takich jak: Zielona Góra, Koszalin, Łódź i Suwałki.
Zatrudnienie w Agencji Nieruchomości Rolnych, a więc
w centrali i w oddziałach regionalnych, to 960 osób.
Natomiast należałoby jeszcze do tego dodać jednost-
ki gospodarujące zasobem – mamy ich w Polsce 76
– w których zatrudnionych jest 1300 osób.
Agencja Nieruchomości Rolnych w ciągu ostat-
nich kilkunastu lat wykonała ogromną pracę, jeżeli
chodzi o przejęcie majątku po zlikwidowanych pege-
erach do zasobu Skarbu Państwa, a także zajmowała
się trwałym rozdysponowywaniem tego majątku na
rzecz nabywców. Do 2003 r. agencja pełniła bardzo
ważną funkcję, jeżeli chodzi o kwestie dotyczące
świadczeń socjalnych dla byłych pracowników pań-
stwowych gospodarstw rolnych.
Jeżeli zaś chodzi o sprawozdanie, czyli o rok 2007
i 2008, chciałbym przedstawić najważniejsze dane,
które charakteryzują pracę Agencji Nieruchomości
Rolnych w analizowanych latach.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. w Za-
sobie Własności Rolnej Skarbu Państwa było 2367
tys. ha. Natomiast, porównując, w roku 2007 to było
2475 tys. ha. Widać, że w ciągu roku ubyło ponad
108 tys. ha. Głównie były to grunty, które zostały
rozdysponowane na rzecz nabywców. Natomiast jeśli
chodzi o dzierżawy, to w przypadku roku 2007 było to
1839 tys. ha, a w przypadku roku 2008 – 1784 tys. ha.
Interesujące jest to, że w 2007 r. agencja wydzierżawi-
ła dodatkowo 42 tys. ha, a w roku 2008 – 28 tys. ha.
Średni czynsz w roku 2007 kształtował się na
poziomie 6,7 dt pszenicy z 1 ha w odniesieniu do
gruntów rolnych, natomiast w roku 2008 ten czynsz
był na poziomie 6,9 dt pszenicy z 1 ha również
w odniesieniu do gruntów rolnych. Jeżeli zaś chodzi
o czynsz w przypadku pozostałych innych użytko-
wanych gruntów, to w roku 2007 – 2,9 dt, w roku
2008 – 2,6 dt.
265
Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. Agen-
cja Nieruchomości Rolnych sprzedała już 1877 tys.
ha. W roku 2007 było to 1798 tys. ha. Porównując
sprzedaż, w roku 2007 sprzedano 103 tys. ha, a w roku
2008 – 78 tys. ha. Widać zatem, że nie zrealizowano
do końca planu sprzedaży, jeżeli chodzi o ilość, nato-
miast w zakresie wartościowym plan został wykona-
ny. Średnia cena sprzedaży nieruchomości rolnych
w roku 2007 to 9773 zł za ha, w roku 2008 to 12 540 zł
za 1 ha. Do rozdysponowania w zasobie pozostawało
na koniec 2008 r. 330 tys. ha. Część gruntów, które są
przewidziane do rozdysponowania, charakteryzuje się
dużym rozdrobnieniem. Przypomnę, że dotyczy to
około 500 tys. działek, a w skali całej agencji, we
wszystkich regionach, województwach, gdzie są nie-
ruchomości, do zagospodarowania tych działek jest
około 1 mln, a więc jest to rzeczywiście bardzo poważ-
ny zasób, który z pewnością będzie poddawany dal-
szym procesom związanym ze sprzedażą.
Chciałbym także poinformować, że do agencji
przyjęto ponad 336 tys. mieszkań. Na koniec roku
2008 do rozdysponowania pozostało jeszcze 15,5 tys.
mieszkań. Agencja podejmuje działania, żeby stwo-
rzyć system preferencyjnej sprzedaży mieszkań na
rzecz dotychczasowych lokatorów. Można powiedzieć,
że plan sprzedaży został wykonany w tym momencie
na poziomie 95%. Będziemy czynić dalsze starania,
żeby jak najwięcej mieszkań przeznaczyć dla obec-
nych lokatorów.
I jeszcze kilka ważnych wskaźników. Jeżeli mia-
nowicie chodzi o liczbę umów sprzedaży w roku 2007,
to zawarto 118 tys. transakcji, jeśli chodzi o sprzedaż,
a prawo pierwokupu agencja wykonała w stosunku
do 160 umów na ogólną powierzchnię 5300 ha. Z ko-
lei w roku 2008 zawarto 103 tys. transakcji sprzeda-
ży, a prawo pierwokupu agencja wykonała w odnie-
sieniu do 70 umów na powierzchnię 1 tys. ha.
Jeśli zaś chodzi o wpływy do agencji ze sprzedaży,
to w roku 2007 wyniosły one 1900 mln zł, z czego
z bezpośredniej sprzedaży gruntów – 1468 mln zł,
a z czynszu – 353 mln zł, co stanowiło 18% wpływów.
W roku 2008 sprzedano nieruchomości majątku za
1900 mln zł, z czego ze sprzedaży ziemi uzyskano
1400 mln zł, a z czynszu – 500 mln zł, co stanowiło
już 26% wpływów do agencji.
Jeśli zaś chodzi o relacje Agencja Nieruchomości
Rolnej – budżet państwa, to przypomnę, że w roku
2007 agencja przekazała do budżetu 1200 mld zł,
z czego na Fundusz Rekompensacyjny – 462 mln zł.
W roku 2008 do budżetu państwa przekazano 929 mln
zł, a na Fundusz Rekompensacyjny – 630 mln zł.
Koszty funkcjonowania agencji w roku 2007 wy-
niosły 110 mln zł, a w roku 2008 – 128 mln zł, co
stanowiło 6% wydatków agencji.
Chciałbym zaprezentować jeszcze jedną interesu-
jącą pozycję, a mianowicie wydatki związane z go-
spodarowaniem zasobem, a więc były to pieniądze
przekazywane z budżetu agencji na remonty, na in-
westycje, na funkcjonowanie jednostek gospodarowa-
nia zasobem. Przypomnę: rok 2007 – 414 mln zł, rok
2008 – 355 mln zł.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
266 w 2007 r. oraz w 2008 r.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke
Informuję również, że agencja w roku 2007 pod-
jęła bardzo dużą operację związaną z odzyskiwaniem
zaległych środków finansowych w ramach windyka-
cji. W roku 2007 agencja odzyskała 729 mln zł, a w roku
2008 odpowiednio 1100 mln zł. A więc widać, że jest
znaczny postęp. Rzeczywiście wszystkie te procesy
zostały przeprowadzone w sposób bardzo, bardzo
skuteczny.
Chciałbym również poinformować, że Agencja
Nieruchomości Rolnych wykonuje prawo własności
w stosunku do 57 spółek Skarbu Państwa z zakresu
hodowli roślin uprawnych i hodowli zwierząt gospo-
darskich. Wartość udziałów w tych spółkach wyno-
siła 477 mln zł, a majątek tychże spółek w 2008 r.
wyniósł 1,5 mld zł i wzrósł prawie o 5% w stosunku
do roku 2007.
Natomiast spółki te dysponowały własną po-
wierzchnią wynoszącą 4,6 tys. ha i dzierżawiły od
Skarbu Państwa ponad 112 tys. ha. Wynik finansowy
tychże spółek w roku 2008 zamknął się na poziomie
38 520 tys. zł i jest niższy od wyniku finansowego
z roku 2007 o prawie 47%. To oznacza, że w 45 spół-
kach wynik był pozytywny, a 12 spółek Skarbu Pań-
stwa będących w jurysdykcji Agencji Nieruchomości
Rolnych zanotowało straty.
Chciałbym również poinformować Wysoką Izbę,
że minister rolnictwa i rozwoju wsi nadzorujący pra-
cę Agencji Nieruchomości Rolnych wspólnie z kierow-
nictwem agencji podjął działania związane z opraco-
waniem kierunków rozwoju i funkcjonowania Agen-
cji Nieruchomości Rolnych. Po pierwsze, te działania
będą się koncentrowały w kilku ważnych płaszczy-
znach. Na pewno będzie to kwestia dotycząca trwa-
łego rozdysponowania majątku na rzecz nabywców.
Chodzi o sprzedaż ziemi i pozostałego majątku, któ-
ry jest w dyspozycji Agencji Nieruchomości Rolnych.
Po drugie, będziemy również pracować nad urealnie-
niem czynszów dzierżawnych. To jest istotna i ważna
kwestia, dlatego że ma polepszać strukturę finanso-
wą agencji. Po trzecie, podjęto działania związane
z upraszczaniem procedur, jeżeli chodzi o rozdyspo-
nowanie majątku czy też ziemi na rzecz nabywców,
dzierżawców. Przypomnę, że prezes agencji w ciągu
ostatnich dwóch lat podjął inicjatywę zmiany 45 roz-
porządzeń upraszczających procedury zmierzające do
sprzedaży mienia.
Kolejna istotna kwestia jest związana z rozszerze-
niem zasad i pól współpracy z szeroko rozumianym
środowiskiem, a więc z samorządami terytorialnymi,
regionalnymi zarządami gospodarki wodnej, dzier-
żawcami i innymi podmiotami, które są naturalnymi
partnerami, jeśli chodzi o współpracę z agencją.
Agencja podjęła też inicjatywę związaną z wery-
fikacją roszczeń poprzez sprawdzanie wniosków zło-
żonych już do agencji przez byłych właścicieli. W ciągu
kilku najbliższych miesięcy będziemy mieli pełną
listę tychże roszczeń wraz z opisem i z uzasadnie-
niem, czy rzeczywiście te roszczenia będą mogły być
dalej uznane. Umożliwi nam to lepszą jakość pracy
agencji i rozdysponowanie gruntów. Są w Polsce dwa
regiony: kujawsko-pomorski i wielkopolski, gdzie po-
nad 80% gruntów będących w zasobie Skarbu Pań-
stwa jest objętych roszczeniami, a to oczywiście unie-
możliwia trwałe rozdysponowanie gruntów na rzecz
rolników czy też dzierżawców.
Będziemy także prowadzić działania związane
z konsolidacją spółek Skarbu Państwa poprzez two-
rzenie konsorcjów naukowo-badawczych czy wdro-
żeniowych. Generalnie chodzi o to, żeby z tych 57
spółek, które są obecnie w dyspozycji agencji, stwo-
rzyć silne ośrodki naukowo-badawcze i wdrożenio-
we, z możliwością pozyskiwania dodatkowych środ-
ków na finansowanie tejże działalności. Ten proces
się rozpoczął i będzie kontynuowany w przyszłości.
Docelowo chcielibyśmy, ażeby w segmencie spółek
roślinnych utworzyć cztery duże podmioty, które
będą mogły konkurować na rynku europejskim. Do-
tyczy to także spółek, które są w segmencie produk-
cji zwierzęcej. Ideą agencji jest to, ażeby stworzyć
bank genetyczny z zakresu produkcji roślinnej
i zwierzęcej, stworzyć możliwości konkurowania na
europejskim rynku. W związku z tymi wyzwaniami
agencja przystąpiła już do działań. Będziemy także
podejmować działania związane z racjonalizacją
funkcjonowania jednostek gospodarowania zaso-
bem. Odbyło się już jedno duże spotkanie z przed-
stawicielami wszystkich jednostek gospodarowania
zasobem w Warszawie, na którym dyskutowaliśmy
o możliwościach szybszego rozdysponowania mająt-
ku na rzecz nabywców.
I ostatnia ważna inicjatywa podjęta przez agencję.
Mianowicie będziemy zajmować się także intensyfi-
kacją sprzedaży gruntów nierolniczych, z przezna-
czeniem pod inwestycje. Są prowadzone rozmowy
z Agencją Inwestycji Zagranicznych mające na celu
przygotowanie odpowiedniej oferty inwestycyjnej dla
przedsiębiorców, podmiotów, które zamierzają inwe-
stować na terenie naszego kraju.
Panie marszałku, Wysoki Sejmie, to tyle z najważ-
niejszych kwestii, które chciałbym Wysokiej Izbie
przedstawić, dotyczących funkcjonowania Agencji
Nieruchomości Rolnych w ostatnich 2 latach. Bardzo
dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Po-
majdę w celu przedstawienia stanowisk komisji za-
wartych w drukach nr 1099 i 2399.
Proszę bardzo, panie pośle.
Poseł Wojciech Pomajda:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Preze-
sie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić
sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ra-
porcie z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Wojciech Pomajda
na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa za
rok 2007 i za rok 2008. Myślę, że nie będzie dla
Wysokiej Izby zaskoczeniem to, że moje wystąpie-
nie będzie zbieżne z wystąpieniem pana ministra,
gdyż dyskusja, jaka odbywała się zarówno w roku
2008, jak i w roku 2009 na posiedzeniach komisji
rolnictwa w trakcie rozpatrywania raportów z dzia-
łalności agencji, skupiała się na tych kwestiach,
o których już wspomniał pan minister. A więc moje
wystąpienie być może nie będzie fascynujące, ale
będzie konkretne, rzeczowe i dotyczące meritum
funkcjonowania tej instytucji.
Rozpocznę od roku 2007, a więc od początku dzia-
łalności agencji. Do 31 grudnia 2007 r. agencja sprze-
dała z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
nieruchomości o powierzchni 1798 tys. ha. W 2007 r.
agencja sprzedała z zasobu nieruchomości o po-
wierzchni 103,7 tys. ha, to jest na poziomie nieco
niższym niż wykonanie roku 2006. Zawarto 12,6 tys.
umów sprzedaży gruntów, uzyskując za 1 ha staty-
stycznie średnią cenę w wysokości 9773 zł.
Agencja trwale rozdysponowała nieruchomości
zasobu o powierzchni ok. 449,5 tys. ha, w tym około
64,2 tys. ha w roku 2007. Główne kierunki tego roz-
dysponowania obejmowały przekazanie: jednostkom
samorządu terytorialnego – 46,6 tys. ha, Lasom Pań-
stwowym – 145,6 tys. ha, kościelnym osobom praw-
nym – 80,3 tys. ha, regionalnym zarządom gospodar-
ki wodnej i marszałkom województw – 95,9 tys. ha,
w tym w roku 2007 – 51 tys. ha.
W 2007 r. agencja wydzierżawiła z zasobu 41,8 tys. ha
gruntów rolnych na podstawie 3,6 tys. zawartych
umów. Dzierżawcami nieruchomości są zarówno oso-
by fizyczne, jak i prawne. Do końca 2007 r. osoby fi-
zyczne zawarły z agencją 98% ogólnej liczby umów
dzierżawy, ale umowy te obejmowały 61% wydzier-
żawionej powierzchni. W roku 2007 przeciętny czynsz
w równowartości pszenicy oferowany przez dzierżaw-
ców za grunty rolne wynosił 6,7 dt.
Młodzieży, która jest zgromadzona na galerii,
przypomnę tylko, że 1 decytona to jest 0,1 tony, ina-
czej 1 decytona to jest 1 kwintal, która to jednostka
nie jest już w tej chwili oficjalnie używana.
Przeciętny czynsz za grunty rolne dla wszystkich
trwających umów dzierżawy na koniec 2007 r. wy-
niósł równowartość 2,6 decytony pszenicy. Według
stanu na 31 grudnia 2007 r. w dzierżawie znajdowa-
ły się nieruchomości zasobu o powierzchni 1838,7 tys.
ha, to jest około 70 tys. ha mniej niż wynosiła po-
wierzchnia będąca w dzierżawie na koniec grudnia
2006 r. Powierzchnia gruntów zasobu pozostająca do
rozdysponowania systematycznie się zmniejsza. Na
koniec 2007 r. pozostawało do rozdysponowania po-
nad 345 tys. ha w ogólnej powierzchni gruntów za-
sobów, to jest blisko 41 tys. ha mniej niż w 2006 r.
Agencja rozpatrzyła 118 tys. transakcji przenie-
sienia własności nieruchomości rolnych na podstawie
ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. ANR sko-
267
rzystała z ustawowych uprawnień w odniesieniu do
ponad 5,3 tys. ha, to są 162 umowy.
W 2007 r. wpływy z zagospodarowania mienia
wyniosły 1918 mln zł. Główną pozycję stanowią
wpływy ze sprzedaży mienia – 1468 mln zł, to jest
77% wpływów z zagospodarowania mienia zasobu,
i wpływy z odpłatnego korzystania z mienia zasobu,
to jest 353 mln zł, 18% wpływów ogółem. Wydatki
związane z gospodarowaniem mieniem zasobów wy-
niosły w 2007 r. łącznie 2199 mln zł. Łącznie uregu-
lowano należności agencji w kwocie 1748 mln zł, co
stanowiło 70% należności wymagalnych ogółem.
Spłacono 45% należności wymagalnych z tytułu
dzierżawy, 87% należności z tytułu sprzedaży nieru-
chomości oraz 18% należności z tytułu sprzedaży
ruchomych środków trwałych i majątku obrotowego.
Wskaźnik windykacji zaległości w 2006 r. wynosił
21,2%, natomiast w 2007 r. kształtował się na pozio-
mie 21,4%.
Według stanu na 31 grudnia 2007 r. agencja wy-
konywała prawo własności w stosunku do 58 spółek
hodowli roślin uprawnych oraz hodowli zwierząt go-
spodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki
narodowej. W nie tak odległym czasie prezydium ko-
misji rolnictwa miało przyjemność gościć w jednym
z gospodarstw Skarbu Państwa w Kietrzu, to jest na
ziemi opolskiej. Jest to jedno z wybitniejszych, dosko-
nalszych gospodarstw funkcjonujących w Europie,
a nawet na świecie. Imponujące wyniki osiągane
w hodowli bydła mlecznego i produkcji roślinnej na
pewno stawiają to gospodarstwo w czołówce gospo-
darstw europejskich, a jak wspomniałem, wydajność
i sposób zarządzania tym gospodarstwem może je
nominować do rankingów światowych.
Łączny majątek spółek w 2007 r. wynosił 1468
mln zł i wzrósł o 10% w stosunku do roku 2006,
z tego majątek trwały wzrósł o 10,6%, do kwoty
908 mln zł, majątek obrotowy – o 9,2%, do wartości
559 mln zł. W roku 2007 wynik finansowy netto
w nadzorowanych przez ANR spółkach wyniósł per
saldo 72,6 mln zł i był wyższy od ubiegłorocznego
o 53%. Na ten rezultat składa się dodatni wynik fi-
nansowy netto uzyskany w 49 spółkach i ujemny
w 9 spółkach.
Na koniec grudnia 2008 r., od początku działal-
ności, agencja sprzedała ze swoich zasobów nierucho-
mości o powierzchni 1 876 900 ha. W 2008 r. agencja
sprzedała nieruchomości o powierzchni 78 200 ha.
Agencja trwale rozdysponowała nieruchomości
o powierzchni ok. 481 tys. ha, w tym ok. 31 tys. ha
w roku 2008. Główne kierunki tego rozdysponowania
to przekazanie jednostkom samorządu terytorialne-
go w 2008 r. 1,5 tys. ha, lasom państwowym – 0,9 tys.
ha, kościelnym osobom prawnym – 2,7 tys. ha, regio-
nalnym zarządom gospodarki wodnej i marszałkom
województw – 22,9 tys. ha.
Według stanu na 31 grudnia 2008 r. w dzierżawie
znajdowały się nieruchomości zasobu o powierzchni
1784 tys. ha, tj. ok. 55 tys. ha mniej niż wynosiła
powierzchnia będąca w dzierżawie na koniec 2007 r.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
268
Poseł Wojciech Pomajda
Część nieruchomości ANR wraca do ponownego
rozdysponowania. Wiąże się to przede wszystkim
z wygasaniem umów dzierżawy w związku z upły-
wem terminów, na jakie zostały zawarte, a także
rozwiązywaniem umów i wyłączaniem części nieru-
chomości z trwających umów dzierżawy.
Czynsze za grunty rolne oscylowały przez wiele
lat początkowych funkcjonowania agencji wokół rów-
nowartości 2 dt pszenicy rocznie za 1 ha. Natomiast
w umowach dzierżawy zawieranych w ostatnich kil-
ku latach, zwłaszcza po roku 2003, poziom czynszu
stale wzrasta. W roku 2008 przeciętny czynsz rów-
nowartości pszenicy oferowanej przez dzierżawców
za grunty rolne wynosił 6,9 dt. Dla wszystkich trwa-
jących umów dzierżawy na koniec 2008 r. wyniósł on
2,9 dt pszenicy.
Powierzchnia gruntów zasobu pozostająca do roz-
dysponowania systematycznie się zmniejsza. Na ko-
niec 2008 r. z ogólnej powierzchni gruntów zasobu
pozostawało do rozdysponowania ok. 330 tys. ha,
tj. ponad 15 tys. ha mniej niż w roku 2007.
Kończąc omawianie roku 2008, jeszcze kilka zdań
na temat spółek Skarbu Państwa, jak one zamknęły
rok 2008. W nadzorze agencji pozostawało 57 spółek.
Łączna wartość udziałów w tych spółkach wynosiła
477,4 mln zł. Łączny majątek spółek w 2008 r. wy-
niósł 1522 mln zł i wzrósł o 4,8% w stosunku do roku
2007. W 2008 r. łączny wynik finansowy netto w nad-
zorowanych przez ANR spółkach wyniósł 38 520 tys.
zł. Jest on niższy niż w roku poprzednim o 46,9%. Na
wynik składał się zysk wypracowany w 45 spółkach
oraz starta zanotowana w 12 spółkach.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Rolnic-
twa i Rozwoju Wsi rozpatrzyła sprawozdanie za rok
2007 dnia 8 października 2008 r., a sprawozdanie za
rok 2008 również 8 października, ale roku 2009.
W imieniu komisji wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył
przyjąć oba sprawozdania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk-
tami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych
oświadczeń w imieniu klubów oraz 5-minutowych
oświadczeń w imieniu kół.
Otwieram dyskusję.
Głos zabierze pan poseł Jakub Rutnicki, Platfor-
ma Obywatelska.
Poseł Jakub Rutnicki:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt w imieniu klubu Platformy Obywatel-
skiej przedstawić stanowisko w sprawie raportu
z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Za-
w 2007 r. oraz w 2008 r.
sobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2007
i 2008 r. Raport ten zawiera kompleksową informację
na temat działań podejmowanych przez agencję,
a w szczególności na rzecz poprawy struktury ob-
szarowej gospodarstw rodzinnych, tworzenia wa-
runków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu
potencjału produkcyjnego Zasobu Własności Rolnej
Skarbu Państwa, restrukturyzacji oraz prywatyza-
cji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele
rolne, zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa, ini-
cjowania prac urzędowo-rolnych na gruntach Skar-
bu Państwa, a także poprawy struktury obszarowej
gospodarstw rolnych.
W 2007 r. agencja przejęła od Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa łącznie około 5,4 tys. ha,
w tym około 4,6 tys. ha w trybie ustawy z dnia 11 kwiet-
nia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Od po-
czątku wykonywania ustawy do końca 2007 r. do
agencji wpłynęło 408 tys. umów przenoszących wła-
sność nieruchomości rolnych o łącznym obszarze
około 667 tys. ha. W 2007 r. przeprowadzono około
50 tys. przetargów, w tym 45 tys. przetargów na
sprzedaż oraz ok. 5 tys. przetargów na dzierżawę.
W przetargach tych zaoferowano do nabycia 82,4 tys.
ha, a do dzierżawy – 47 tys. ha.
W 2007 r. agencja sprzedała zasoby nieruchomo-
ści o powierzchni 103,7 tys. ha i zawarła 12,6 tys.
umów sprzedaży, uzyskując średnią cenę za hektar
na poziomie 9773 zł. Poza sprzedażą agencja trwale
rozdysponowała nieruchomości zasobu na poziomie
około 64 tys. ha. W 2007 r. agencja wydzierżawiła
z zasobu 41,8 tys. ha na podstawie około 3,6 tys. za-
wartych umów. Powierzchnia gruntów zasobu pozo-
stających do rozdysponowania systematycznie się
zmniejsza. Na koniec 2007 r. w ogólnej powierzchni
gruntów zasobu pozostawiono do rozdysponowania
około 345,6 tys. ha, to jest o blisko 41 tys. ha mniej
niż w 2006 r.
Jeśli chodzi o zagadnienia finansowe, których
dotyczy raport, w 2007 r. wpływy z zagospodarowa-
nia mienia zasobu wynosiły 1 917 732 tys. zł. Głów-
ną pozycję stanowią wpływy ze sprzedaży mienia
zasobu, to jest około 1,5 mld zł, oraz wpływy z od-
płatnego korzystania z mienia zasobu na poziomie
353 mln zł.
Pozostałe wpływy pochodziły z odsetek na rachun-
kach bankowych, oprocentowania pożyczek i innych
źródeł.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2007 r. zale-
głości z płatności na rzecz agencji z tytułu zawartych
umów dzierżawy i sprzedaży mienia zasobu wynosi-
ły 729 mln zaległości w kwocie 206 911 tys., co sta-
nowi 28,3% z czynnych umów dzierżawy i sprzedaży
mienia zasobu, a 522 mln – z rozwiązanych umów
dzierżawy i umów sprzedaży, w których wypowie-
dziano warunki rozłożenia ceny sprzedaży na raty.
Ocenia się, że z ogólnej sumy należności zaległych
około 38% to należności zakwalifikowane jako należ-
ności nieściągalne.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Jakub Rutnicki
Jeśli chodzi o pozostałe zagadnienia, według sta-
nu na 31 grudnia 2007 r. Agencja Nieruchomości
Rolnych wykonywała prawo własności w stosunku
do 58 spółek hodowli roślin uprawnych oraz hodow-
li zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu
dla gospodarki narodowej, które wspierała finanso-
wo kwotą 48 mln zł. W 2007 r. przeciętne zatrud-
nienie w biurze prezesa, oddziałach terenowych
i filiach wynosiło 928 etatów i było niższe o 26 eta-
tów niż w roku 2006. W 2007 r. agencja realizowała
działania na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobot-
nych byłych pracowników PGR-ów i członków ich
rodzin i pomocy socjalnej dla nich, a w szczególności
wspierała realizację „Programu stypendiów pomo-
stowych” dla studentów pierwszego roku studiów,
także fundusze poręczeniowe utworzone z udziałem
agencji dla gmin z regionów dotkniętych tym pro-
blemem. Środki wspierały pracodawców tworzących
miejsca pracy dla bezrobotnych byłych pracowników
PGR-ów lub zapewniały utrzymanie dotychczaso-
wych miejsc pracy.
Jeśli chodzi o kontrolę Agencji Nieruchomości
Rolnych w 2007 r., to Najwyższa Izba Kontroli taką
przeprowadziła, a dotyczyła ona wykonania planu
finansowego agencji za rok 2007. NIK pozytywnie
ocenił wykonanie tego planu, a także pomyślnie za-
opiniował zarówno skuteczność funkcjonowania pro-
cedur kontroli finansowej, zgodność i wiarygodność
ksiąg rachunkowych, jak i sprawozdania finansowe-
go za 2007 r.
Jeśli chodzi o raport z działalności za rok 2008,
to agencja w 2008 r. przejęła od zasobu niewielką
powierzchnię gruntów – ok. 1300 ha, w tej liczbie
w trybie ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształ-
towaniu ustroju rolnego – 847 ha. Ustawa ta jest
obecnie podstawowym tytułem nabywania nieru-
chomości rolnych do Zasobu Własności Rolnych
Skarbu Państwa.
W 2008 r. przeprowadzono ok. 54 tys. przetargów,
w tym 51,8 tys. na sprzedaż oraz 2,3 tys. na dzierża-
wę. W roku tym agencja sprzedała zasoby nierucho-
mości o powierzchni 78,2 tys. ha i zawarła 11,6 tys.
umów sprzedaży, uzyskując za 1 ha statystycznie
12 540 zł, co oznacza, że od kilku lat średnia roczna
kwota uzyskiwana przez agencję za grunty rolne ma
tendencję zwyżkową.
W 2008 r. agencja wydzierżawiła z Zasobu Wła-
sności Rolnej Skarbu Państwa 28 tys. ha na podsta-
wie ok. 2 tys. zawartych umów. Powierzchnia grun-
tów zasobu pozostających do rozdysponowania sys-
tematycznie się zmniejsza i na koniec 2008 r. w ogól-
nej powierzchni gruntów zasobu pozostało do rozdy-
sponowania ok. 330 tys. ha – o ponad 15 tys. ha mniej
niż w 2007 r.
Jeśli chodzi o zagadnienia finansowe, to wpływy
z zagospodarowania mienia zasobu wynosiły w 2008 r.
ok. 1 931 825 tys. zł. Główną część stanowiły wpływy
269
ze sprzedaży mienia zasobu, które wynosiły 1 317 897
tys. i z odpłatnego korzystania z niego – 493 mln zł.
Jeśli chodzi o pozostałe zagadnienia dotyczące
2008 r., to według stanu na 31 grudnia 2008 r. Agen-
cja Nieruchomości Rolnych wykonywała prawo wła-
sności w stosunku do 57 spółek hodowli roślin upraw-
nych oraz hodowli zwierząt gospodarskich o szcze-
gólnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Do
końca 2008 r. agencja przejęła do zasobu 336 tys.
mieszkań, a w samym 2008 r. wprowadzono do ewi-
dencji 36 mieszkań, sprzedano 906.
Jeśli chodzi o kontrolę Agencji Nieruchomości
Rolnych, to NIK ją przeprowadził – dotyczyła ona
wykonania planów finansowych w 2008 r. – oceniając
pozytywnie wykonanie planów finansowych agencji
i zasobu. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prze-
prowadziło kontrolę dotyczącą przestrzegania prawi-
dłowości postępowania przy rejestrowaniu, rozpatry-
waniu i załatwianiu skarg przez Agencję Nierucho-
mości Rolnych. W jej toku nie stwierdzono nieprawi-
dłowości w działalności agencji w tym zakresie.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mój klub Platfor-
ma Obywatelska pozytywnie ocenia raporty z dzia-
łalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie
Własności Skarbu Państwa w 2007 i 2008 r. i będę
rekomendował mojemu klubowi ich przyjęcie. Bardzo
dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawie-
dliwość.
Poseł Zbigniew Babalski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Panie Prezesie! Kolega poseł sprawozdawca zazna-
czył, że jego wystąpienie jako posła sprawozdawcy
będzie zbieżne z innymi. Myślę, że wypowiedź każ-
dego z nas jest dość zbieżna, ponieważ specjalnych
sporów wokół tej instytucji, która jako jedna z nie-
wielu przynosi dochody – i to niezłe – do budżetu
państwa, nie było. Aczkolwiek w moim wystąpieniu
po odniesieniu się do spraw ogólnych postawię kilka
pytań i będę pana prosił o odpowiedź na piśmie, pa-
nie prezesie, ze względu na to, że trwa komisja i po-
winienem uczestniczyć w jej obradach. Przepraszam
więc, że wyjdę zaraz po swoim wystąpieniu.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu
Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić
stanowisko w sprawie raportu z działalności Agencji
Nieruchomości Rolnych w 2007 r. i 2008 r., druki
nr 927 i 2349.
Od 17 lat agencja działa na zasadach samofinan-
sowania. Koszty przejmowania do Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa nieruchomości Skarbu Pań-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
270
Poseł Zbigniew Babalski
stwa, ich restrukturyzacji, przygotowania do rozdy-
sponowania, zabezpieczania obiektów zabytkowych,
utrzymania majątku nieprodukcyjnego, a także swo-
jego utrzymania agencja w całości pokrywa z przy-
chodów uzyskiwanych z działalności statutowej. I tak
dla przykładu w roku 2008 wydatki na remonty do-
tyczące zasobu, ochrony zabytków, zasobów miesz-
kaniowych wyniosły 18,6 mln zł (dla porównania
w roku 2007 było to 14,1 mln zł, a w roku 2006
– 19,3 mln zł), w tym na same remonty i konserwację
zasobów mieszkaniowych – ponad 10,5 mln zł.
Od 2004 r. agencja odprowadza do budżetu pań-
stwa w terminie do 30 czerwca roku następnego kwo-
tę wynikającą z różnicy między wpływami uzyska-
nymi z gospodarowania mieniem zasobu w danym
roku obrotowym, a środkami wydatkowanymi na
realizację jej ustawowych zadań.
Do 31 grudnia 2007 r. agencja rozdysponowała
trwale 2414 tys. ha, tj. ponad 51% gruntów przejętych
do zasobu. Do 31 grudnia 2008 r. agencja rozdyspo-
nowała trwale 2502 tys. ha, tj. około 53% gruntów
przejętych do zasobu.
Na nieruchomościach pozostałych w zasobie prze-
kształcenia strukturalne i własnościowe są kontynu-
owane m.in. poprzez sprzedaż w przetargach oraz
sprzedaż dzierżawcom części lub całości dzierżawio-
nych przez nich nieruchomości na zasadach pierw-
szeństwa nabycia, a także powtórną restrukturyza-
cję, a następnie dalsze rozdysponowanie, zwłaszcza
dużych nieruchomości powracających z dzierżawy,
w związku z wygasaniem lub rozwiązaniem umów,
lub poprzez wyłączenie z trwających umów dzierża-
wy części gruntów do odrębnego zagospodarowania
przez innych użytkowników, głównie rolników indy-
widualnych.
W roku 2007 – myślę, że warto to podkreślić
– miało miejsce kilka zmian w przepisach dotyczą-
cych działalności Agencji Nieruchomości Rolnych. Do
ważniejszych z nich należy zaliczyć zmianę podpo-
rządkowania agencji organowi nadzorującemu. Zgod-
nie z treścią ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o zmia-
nie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o działach ad-
ministracji rządowej, nadzór nad agencją sprawuje
minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Uregulowa-
nie to skutkuje m.in. także zmianą właściwości re-
sortowej w kwestii nadawania statutu agencji, powo-
ływania i odwoływania kierownictwa agencji i człon-
ków rady nadzorczej, zatwierdzania planów finanso-
wych i zasad gospodarki finansowej agencji i zasobu.
Należy podkreślić, że ta zmiana ułatwia funkcjono-
wanie Agencji Nieruchomości Rolnych. Lepszy jeden
pan i nadzorca, niż dwóch spierających się, kto ma
większe kompetencje, a do tego czasu tak się działo.
Następna ustawa z 2007 r. o zmianie ustawy
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skar-
bu Państwa uregulowała problem dalszego dzierża-
wienia nieruchomości zasobu przez osoby, których
w 2007 r. oraz w 2008 r.
umowa dzierżawy wygasała mimo złożenia przez
dzierżawcę wniosku o jej przedłużenie. Ustawa zo-
bowiązała agencję do złożenia dzierżawcy propozycji
nowych warunków dzierżawy lub przedłużenia do-
tychczasowej umowy dzierżawy o jeden rok dzier-
żawcom spełniającym warunki wymienione w tej
ustawie.
Jednak, panie prezesie, w roku 2009 mamy oto
trochę inną sytuację, w której dzierżawca nie ma
możliwości przedłużenia umowy, jeżeli umowa koń-
czy się w okresie krótszym niż 6 miesięcy. To jest
pierwsze pytanie: Dlaczego? Jeżeli jesteśmy przy te-
macie dotyczącym dzierżaw, to rodzi się następny
problem. To jest już drugie pytanie, panie prezesie.
Zwracam się bezpośrednio do pana, żeby nie obciążać
pana ministra. Problem dotyczy przekazywania
dzierżaw byłych pracowników państwowych gospo-
darstw rolnych na rzecz dzieci, które wykonują prace
w tych gospodarstwach na tychże dzierżawach.
Panie prezesie, osobiście nie znam unormowań
prawnych, które zabraniałyby przekazywania dzier-
żawy – cesją – ojcu na dziecko, które pracuje z nim
na tej dzierżawie od kilku lat. Również prosiłbym
o odpowiedź na to pytanie na piśmie.
Zrealizowana sprzedaż nieruchomości zasobu wy-
niosła w 2008 r. 78,2 tys. ha. To niski poziom, zaled-
wie 69,2% wielkości planowanej, przypomnę, że pla-
nowano sprzedać 113 tys. ha.
Panie Ministrze! Panie Prezesie! To chyba najgor-
szy wynik od początku funkcjonowania tej instytucji.
Przy okazji zadam następne pytania, których na koń-
cu nie będę już powtarzał. Jeśli dobrze pamiętam,
koszty funkcjonowania Agencji Nieruchomości Rol-
nych w 2008 r. były wyższe o ok. 10 mln zł w stosunku
do roku 2007. Wykonanie, jeśli chodzi o sprzedaż, jest
na poziomie 69%, natomiast koszty funkcjonowania
samej agencji rosną. Proszę o podanie przyczyn.
Inne powody niskiej sprzedaży w 2008 r. to: pogar-
szająca się sytuacja dochodowa w rolnictwie, za-
ostrzenie przez banki kryteriów udzielania preferen-
cyjnych kredytów na zakup ziemi, brak procedury
przeprowadzania zmian w planach zagospodarowa-
nia przestrzennego w gminach. Wydaje mi się rów-
nież, że jednym z powodów niskiej sprzedaży ziemi
w 2008 r. był szum i zamieszanie wokół – zaznaczam
– słusznego hasła wypowiedzianego przez ministra
Sawickiego: polska ziemia dla polskich rolników. Po-
wtarzam to od jakiegoś czasu, ponieważ problem nie
został rozwiązany.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ciągu dwóch
lat minister rolnictwa nie potrafił przedstawić Wy-
sokiej Izbie własnego projektu ustawy o kształtowa-
niu ustroju rolnego, która ułatwiłaby powiększanie
gospodarstw o niewielkiej powierzchni. W paździer-
niku ubiegłego roku została powołana podkomisja ds.
zmian ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Ta
podkomisja, panie ministrze, zebrała się zaledwie
raz, żeby wybrać ze swojego grona przewodniczącego.
Spotkaliśmy się raz, dlatego że nie mamy nad czym
pracować. Propozycje, które resort rolnictwa przed-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Zbigniew Babalski
stawił w ciągu ostatniego roku, nie tylko wywołały
niepokój wśród rolników mających duże i małe go-
spodarstwa, ale wręcz skłóciły to środowisko.
Następnym problemem Agencji Nieruchomości
Rolnych jest ustawowe zobowiązanie do przeznacza-
nia na Fundusz Rekompensacyjny, utworzony w celu
wypłaty zabużanom rekompensat w postaci pienięż-
nej z wpływów ze sprzedaży nieruchomości zasobu
oraz uczestnictwo agencji w realizacji ustawy repry-
watyzacyjnej. Realizacja roszczeń zabużańskich i re-
prywatyzacyjnych oznacza, że Skarb Państwa powi-
nien dysponować zasobem gruntów o powierzchni ok.
1 mln ha. Chyba już czas wspólnie zmierzyć się z tym
problemem, jak również z problemem nieściągnię-
tych należności. Agencja Nieruchomości Rolnych sama
tych problemów nie rozwiąże.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Preze-
sie! Wysoka Izbo! Na koniec jeszcze jedna uwaga.
Dobrze byłoby wprowadzić zasadę, że Wysoka Izba
pracuje nad sprawozdaniem Agencji Nieruchomości
Rolnych w następnym roku po złożeniu sprawozda-
nia, inaczej niż dzisiaj. Jest koniec 2009 r., a Wysoka
Izba prowadzi debatę nad sprawozdaniem z 2007 r.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości informuję,
że pomimo uwag, które zgłosiłem, klub przyjmie ra-
porty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych
za lata 2007–2008.
Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi na
pytania, które zadałem, na piśmie. Dziękuję, panie
marszałku.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Wojciech Pomajda, Lewica.
Poseł Wojciech Pomajda:
Dziękuję, panie marszałku.
Proszę się nie obawiać, nie będę jeszcze raz po-
wtarzał tego, co powiedziałem jako poseł sprawoz-
dawca.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Ma pan 10 minut na wypowiedź.
Poseł Wojciech Pomajda:
Panie Ministrze! Panie Prezesie! Chciałbym
zwrócić uwagę na sprawę, o której wspomniał już pan
poseł Babalski. Od dawna czekamy na zapowiadaną
ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego. Dzierżawcy,
271
którzy nie wiedzą czego się spodziewać, bardzo się
niepokoją. Różne wersje tej ustawy można było prze-
czytać na stronach internetowych ministerstwa rol-
nictwa, były tam dystrybuowane, konsultowane już
różne projekty. Obawiamy się, jaki będzie tego finał.
Oby rolnicy dzisiaj dzierżawiący gospodarstwa nie
przegrali tego, co osiągnęli. Przede wszystkim są to
duże gospodarstwa, w które przez wiele lat inwesto-
wano ogromne środki, duży kapitał.
Nie chcielibyśmy, aby doszło do serii procesów.
Naturalną rzeczą będzie, że dzierżawcy będą się upo-
minali o swoje, o zwrot poniesionych nakładów, jeże-
li gospodarstwa, którymi dzisiaj dysponują, zostaną
zmniejszone, powierzchnia, którą dzisiaj dysponują,
zostanie ustawowo ograniczona, okrojona.
Coś tu jest nie tak. Proszę pana prezesa, a przede
wszystkim pana ministra o skierowanie klarownego
przekazu do dzierżawców, do rolników, w którą stro-
nę resort zmierza, formułując tę nową ustawę. Jako
posłowie nie mamy co do tego jasności. Sądzę, wyni-
ka to zresztą ze spotkań, z dyskusji, które prowadzi-
my z dzierżawcami, rolnikami, że dla nich także nie
jest to jasne, nie wiedzą, na czym stoją. Stąd moja
prośba i apel do pana ministra, abyście państwo zmo-
bilizowali się, zakończyli prace i przedstawili Wyso-
kiej Izbie ten projekt.
W imieniu klubu Lewica deklaruję, że my na pew-
no, po nawiązaniu mocnych relacji z dzierżawcami,
rolnikami, których ta ustawa będzie dotyczyła, wnie-
siemy swój wkład merytoryczny, gdyż poprawianie
koniunktury i wprowadzanie stabilizacji na rynkach
rolnych to jeden z bardzo ważnych elementów.
Ziemia jest w tej chwili najcenniejszym kapitałem
w rękach rolników. Mówimy o spadku cen i załama-
niu produkcji na różnych rynkach rolnych, ale ziemia
jest kapitałem bezcennym. Wiemy doskonale, wynika
to też z raportów z działalności agencji, które czyta-
my, że ceny ziemi nie tyle ustabilizowały się na wy-
sokim poziomie, co w dalszym ciągu rosną. Jest to
m.in. wynik obowiązującego systemu płatności bez-
pośrednich, bo jest to w jakimś stopniu skorelowane
z cenami ziemi.
Ziemia stała się atrakcyjnym towarem nie tylko
dla rolników i mam nadzieję, że ta nowa ustawa
o ustroju rolnym będzie się odnosiła do tej kwestii,
przyznając pewne preferencje w pozyskiwaniu ziemi
tym prawdziwym rolnikom, którzy chcą powiększać
swoje gospodarstwa, dzierżawcom, którzy, jak wspo-
minałem wcześniej, ponieśli ogromne nakłady, pro-
wadząc swoje gospodarstwa, doprowadzając je po ich
przejęciu do wysokiego poziomu produkcyjnego. Im
też powinno się przyznać preferencje w zakupie tej
ziemi na godnych warunkach. Niekoniecznie do-
brym rozwiązaniem będzie tu konkurencja na ta-
kim bezpośrednim, wolnym rynku z kapitałami,
z mocnymi kapitałami. To nie są środki pieniężne
będące w tej chwili w zasięgu rolników. Rolnicy, je-
żeli w ogóle osiągają zyski ze swojej produkcji, to są
one minimalne.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
272 w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Wojciech Pomajda
Gdyby nie funkcjonowanie polskiego rolnictwa
w ramach wspólnego rynku, w ramach Unii Europej-
skiej, gdybyśmy nie mieli dopłat bezpośrednich czy
innych instrumentów wsparcia, np. z Planu Rozwoju
Obszarów Wiejskich, z funduszy strukturalnych, sy-
tuacja byłaby tragiczna.
Mówimy o złej sytuacji, ale trzeba zrobić wszyst-
ko, m.in. przez umożliwienie zakupu ziemi prawdzi-
wym rolnikom, przyznanie im pewnych preferencji,
aby sytuacja na wsi mogła się poprawiać.
Klub Lewicy pozytywnie ocenia działalność Agen-
cji Nieruchomości Rolnych, pozytywnie w ramach
prawa, które dzisiaj obowiązuje. Mamy zastrzeżenia
co do przepisów, które obowiązują, ale one stanowią
ramy dla funkcjonowania agencji.
Panie marszałku, konkludując, chciałbym zapew-
nić zarówno pana ministra, jak i Wysoką Izbę, pana
prezesa, że klub Lewicy będzie głosował za przyję-
ciem raportów za lata 2007–2008. Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnic-
two Ludowe.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Po-
słowie! Panie Ministrze! Panie i Panowie licznie
zgromadzeni na galerii! Na galerii jest znacznie wię-
cej osób niż na naszej sali obrad. (Oklaski)
W imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnic-
twa Ludowego zajmuję stanowisko wobec raportów
z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Za-
sobie Własności Rolnej Skarbu Państwa za lata 2007
i 2008. Należy podkreślić, że te raporty są bardzo
szczegółowe i dobrze przygotowane. Natomiast więcej
uwagi aniżeli moi przedmówcy poświęcę tym, któ-
rych głównie ta działalność dotyczy, to znaczy rolni-
kom i gospodarstwom rodzinnym, ale też byłym pra-
cownikom państwowych gospodarstw rolnych – dzi-
siaj się mówi: środowiskom popegeerowskim – bo ich
najbardziej to dotknęło.
Od początku działalności, czyli od 1991 r., przeję-
to do zasobu 4725 tys. ha, z tego po byłych pegeerach
3762 tys. ha. 4700 tys. to jest nieraz więcej, niż mają
niektóre całe państwa w Unii Europejskiej. Agencja
trwale rozdysponowała na koniec 2008 r. 2358 tys.
ha, to jest około połowy wszystkich przejętych grun-
tów, w zasobie natomiast znajduje się 2367 tys. ha,
z tego w dzierżawie 1784 tys. ha. Na koniec 2008 r.
pozostało do trwałego rozdysponowania 330 tys. ha,
z tego do rolniczego wykorzystania ok. 213 tys. ha.
Warto podkreślić, że roszczenia reprywatyzacyj-
ne dotyczą ok. 600 tys. ha, głównie w Wielkopolsce
i w województwie kujawsko-pomorskim, gdzie stano-
wią one zdecydowaną większość gruntów. Jest to
wielka przeszkoda w stałym rozdysponowaniu, sprze-
daży. To niestety ma miejsce na podstawie decyzji,
dla mnie przynajmniej i dla naszego klubu nie do
końca jasnej, rządu premiera Jerzego Buzka z 1997 r.
Zdaniem naszego klubu ten stan należy zmienić, bo
blokuje to sprzedaż oraz powoduje straty, szczególnie
w obiektach, pałacach, zespołach dworskich, i ogra-
nicza inwestycje na tym areale. Na to Polski po pro-
stu nie stać. Ponadto ze względu na ograniczenia
ustawowe co do sprzedaży jednej osobie fizycznej,
czyli tej granicy maksymalnie 500 ha, pozostaje ok.
200 tys. ha do trwałego rozdysponowania, powyżej
tych 500 ha. Należy się poważnie zastanowić nad
tym, żeby odblokować te ok. 600 tys. ha. Jeśli już, to
ograniczyć to do siedziby dworskiej, pałacu i może
góra 50 czy 100 ha. Na tym Polska zbyt dużo traci.
Uważam, że w nowelizacji ustawy o kształtowaniu
ustroju rolnego to znajdzie miejsce.
Należy podkreślić, że gospodarkę tymi zasobami
regulują głównie dwie ustawy, o kształtowaniu
ustroju rolnego z 11 lipca 2003 r. i o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z 19
października 1991 r., i że głównymi celami tych
ustaw było trwałe zagospodarowanie nieruchomo-
ści. Zwrócę uwagę na dwa bardzo ważne elementy.
Pierwszy element to zapobieganie nadmiernej kon-
centracji nieruchomości rolnych. Klub Polskiego
Stronnictwa Ludowego do tego, co się dzieje, pod-
chodzi krytycznie, bo ta nadmierna koncentracja
trwa, takiej koncentracji nie ma w Unii Europej-
skiej. Drugi element to poprawa struktury obszaro-
wej gospodarstw rodzinnych. My już dzisiaj wiemy,
co to są gospodarstwa rodzinne, i mamy tu wyraźne
zastrzeżenia. Zbyt dużo jest w Polsce gospodarstw
o powierzchni powyżej 300 czy 500 ha, są gospodar-
stwa o powierzchni kilka tysięcy hektarów czy na-
wet kilkanaście tysięcy hektarów, przy średniej
w Polsce ok. 10 ha.
Panie pośle Wojciechu, ja tego nie rozumiem, bo
uważam, że partia lewicowa powinna mimo wszystko
dbać o większą równość w gospodarowaniu, w wiel-
kości gospodarstw i dochodach. W zbyt małej liczbie
z rozdysponowania skorzystały gospodarstwa rodzin-
ne, te chłopskie gospodarstwa, które dużą cenę za to
zapłaciły w latach głębokiego PRL-u, szczególnie
w czasach stalinowskich, ale obroniły prywatną wła-
sność, gospodarstwa wielopokoleniowe, które w tam-
tym czasie zabezpieczały żywność dla całego narodu.
To do tych cłopów Prymas Tysiąclecia kardynał Ste-
fan Wyszyński mówił jasno, prosto wtedy: Bez was
Polska nie mogłaby istnieć. Uważamy, że teraz te
gospodarstwa nie są właściwie potraktowane, jeżeli
chodzi o możliwość zakupu, nie jakiegoś podarunku,
gruntów z zasobu Skarbu Państwa. To zdaniem na-
szego klubu należy zmienić, stąd prace nad nową
ustawą. Panie ministrze, jest prośba. Chodzi o to,
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Stanisław Kalemba
kiedy ten projekt znajdzie się w lasce marszałkow-
skiej. Bo zapewnienia mamy już od dawna, a tego
czasu za dużo nie ma. Pytanie: Kiedy on znajdzie się
w Sejmie? I w tej sprawie podzielam opinie moich
przedmówców.
W latach 2007 i 2008 odbyło się 104,6 tys. prze-
targów na sprzedaż i dzierżawę gruntów z zasobu
Skarbu Państwa, z tego przetargi ograniczone to tyl-
ko 3122, czyli ile procent? Około 3%. Z tej informacji
wynika też, że skuteczność przetargów ograniczo-
nych jest dużo większa. Zdecydowanie większy pro-
cent jest rozstrzygniętych przetargów. Pytanie: Dla-
czego wobec tego tak mało jest tych przetargów?
I zwracam się m.in. do organizacji rolniczych, do izb
rolniczych, żeby pilnowały, by rozdysponowano więk-
szy majątek w ramach przetargów ograniczonych, co
zapewnia nam ustawa. Na 31. grudnia 2008 r.
w dzierżawie było ok. 1784 tys. ha. Wpływy z zago-
spodarowanych nieruchomości, sprzedaży, dzierżaw
wyniosły prawie 2 mld zł. Spłata należności dotyczy
2752 mln zł, z tego prawie 1 mld to są należności
zaległe. Ja i klub nasz oczekujemy większej gospo-
darności w tym zakresie. Ogółem kwota zaległości
z dzierżaw i sprzedaży to jest 1339 mln zł. Do końca
grudnia 2008 r. rozdysponowano na trwałe 53% prze-
jętych gruntów, 2,5 mln. Od 1999 r. w przetargach
ograniczonych rozdysponowano ok. 237 tys. ha. Pro-
szę zobaczyć, jak to jest mało przy tym głodzie ziemi.
I co jest bardzo istotne, na koniec 2008 r. gruntów
w dzierżawie u cudzoziemców, w dzierżawie z udzia-
łem podmiotów z kapitałem zagranicznym i zakupio-
nych przez podmioty z udziałem kapitału zagranicz-
nego jest ponad 200 tys. ha. Nie mamy dokładnej
ewidencji. Pytanie: Ile w bardzo prosty sposób zgod-
nie z prawem polskim, unijnym może przejść w po-
siadanie niepolskich obywateli? A wiadomo, że poli-
tyka w Unii jest tutaj bardzo klarowna. Co jest istot-
ne, dzierżawców 500–1000 ha mamy 1408, powyżej
1000 ha – 560, czyli jest prawie 2000 dzierżawców
powyżej 500 ha przy średniej ok. 10 ha, co powta-
rzam. Natomiast dzierżawy do 100 ha obejmują are-
ał ok. 1,7 mln ha gruntów, a na dzierżawy powyżej
100 ha zagospodarowano 1,9 mln. Jakie proporcje?
Ile jest jednych gospodarstw, a ile jest drugich? Tu
są setki tysięcy, tu są tysiące. Uważam, że jest to
duży błąd, jeżeli chodzi o rozdysponowanie gruntów.
Był zakaz rozdysponowania gruntów, o czym już mó-
wiłem, ten z 1997 r.: Nie można sprzedawać nieru-
chomości, w stosunku do których spadkobiercy zło-
żyli zastrzeżenia reprywatyzacyjne.
Poza tym przeszkodą w nabywaniu gruntów przez
rolników na zasadzie pierwokupu, i to w Wielkopol-
sce też ma miejsce, jest brak gruntów dla autentycz-
nych rolników, bo nie ma tych gruntów w planie
zagospodarowania przestrzennego czy nawet w stu-
dium uwarunkowań. (Dzwonek)
Jeśli pan marszałek pozwoli...
273
Takie piękne materiały co do przekształceń
w Agencji Nieruchomości Rolnych – pomoc dla śro-
dowisk popegeerowskich – złożyliśmy w dezyderacie
nr 10 z 6 września 2007 r., w czym pan minister Ploc-
ke też uczestniczył. Bardzo ciekawe materiały, w tym
kierunku trzeba pójść. I chciałbym jeszcze podkre-
ślić, że dla środowisk popegeerowskich został opra-
cowany program, w czym miałem przyjemność uczest-
niczyć, z udziałem kierownictwa resortu, pomocy
środowiskom popegeerowskim, który podpisał pan
minister Kazimierz Plocke. Po prostu jest to częścio-
wy projekt naprawy krzywd wyrządzonych środowi-
skom popegeerowskim, byłym pracownikom, którzy
nie otrzymali żadnych bezpłatnych akcji. W innych
firmach, w bankach, w telekomunikacji itd. za rok,
za 3 i za 5 lat pracy – bezpłatne akcje. Dzisiaj tego te
środowiska nie oczekują, ale oczekują pomocy na in-
frastrukturę, pomocy socjalnej, stypendiów, pomocy
w urządzaniu świetlic, na które przerabiają chlewiki
itd. I to jesteśmy im winni.
Ale mam też taką prośbę, panie ministrze i panie
prezesie, żebyśmy zgodnie z działaniami wspoma-
gającymi realizację tego programu obliczonego na
180 mln zł szybko dokonali przeglądu mienia, które
przejęły już samorządy. Chodzi o to mienie z zakre-
su infrastruktury, które może być przejęte, bo to się
temu środowisku należy. I trzeba wziąć pod uwagę
to, czego domaga się Związek Byłych Pracowników
Państwowych Gospodarstw Rolnych – żeby rozsze-
rzyć ten program o jakieś dwa, trzy elementy – gdyż
sądzę, że po prostu tylko częściowo możemy napra-
wić te krzywdy, do których w jakiś sposób doprowa-
dziliśmy, bo żeśmy czegoś nie dopilnowali lub zlek-
ceważyli. Środowiska bankowe czy prywatyzowa-
nych wielkich korporacji otrzymały duże profity,
natomiast po 40–50 latach pracy byli pracownicy
nie otrzymali żadnych akcji.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę kończyć, panie pośle.
Poseł Stanisław Kalemba:
Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie gło-
sował za przyjęciem tych informacji, ale podkreślamy
te elementy, które należy zmienić w projektowanej
ustawie. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Proszę bardzo.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
274
Poseł Wojciech Pomajda:
Dziękuję, panie marszałku. Bardzo króciutko,
w trybie sprostowania.
Wielce szanowny kolego Stanisławie, naprawdę
nie zrozumiałeś mojej wypowiedzi, gdyż ja nie mówi-
łem, że klub Lewicy czy moja skromna osoba jest za
latyfundiami, za tym, żebyśmy tworzyli latyfundia.
Trzeba wspierać też te gospodarstwa małe. Tu jest
pewna paranoja, dysonans między nami, dlatego że
ty reprezentujesz Wielkopolskę, a ja ziemię podkar-
packą, i to małe gospodarstwa są oczkiem w mojej
głowie. Z tym że pan poseł jako wieloletni, wieloka-
dencyjny uczestnik prac komisji rolnictwa doskonale
zdaje sobie sprawę z tego, że gospodarstwa duże, to-
warowe, o których ja mówiłem, że nie powinniśmy
ich psuć, przyjmując nową ustawę, dostarczają 80%
produkcji towarowej na rynek. I one są wehikułem
tego, czym się chwalimy, a więc dużego eksportu na
rynki zewnętrzne, poza Polskę, poza Unię Europej-
ską, w zakresie produkcji rolno-spożywczej general-
nie. A więc nie możemy psuć tych rynków, nie może-
my psuć polskiego eksportu i nie powinniśmy zmniej-
szać pola działania gospodarstw, które zainwestowa-
ły ogromne środki, aby utrzymać dynamiczny rozwój
i dynamiczną produkcję. W tym kierunku szła moja
wypowiedź, panie pośle. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Panowie, ja przepraszam…
(Poseł Stanisław Kalemba: Jedno zdanie.)
Jedno zdanie i koniec, panowie, bo będziemy tak
bez końca...
Proszę bardzo, jedno zdanie.
Poseł Stanisław Kalemba:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Też w trybie
sprostowania. Najbardziej efektywne gospodarstwa
to są właśnie te liczące 50–100 ha. One nie ustępują
tym wysokotowarowym, ale chodzi też o ludzi, tu się
liczą ludzie, rodziny, którym należy dać źródło utrzy-
mania. Czy to jest sprawiedliwe, że jedni mają parę
tysięcy hektarów, a rolnik nie może powiększyć go-
spodarstwa z 8 do 15 ha? I chodzi mi tylko o taką
politykę. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Przystępujemy do pytań.
Jest 7 zgłoszonych osób.
Czy są jeszcze zgłoszenia? Nie.
Zamykam listę.
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Ustalam czas na jedną minutę.
Pan poseł Piotr Stanke, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Piotr Stanke:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej-
mie! Minister rolnictwa zatwierdził program dla śro-
dowisk popegeerowskich i przeznaczył na ten cel
określone środki finansowe. Jak wynika z założeń
programu, mają one w całości być przeznaczone na
poprawę infrastruktury tych środowisk. Coraz czę-
ściej pojawiają się sygnały świadczące o tym, że wy-
stępują poważne problemy z upowszechnianiem tego
programu i z dotarciem z nim do samorządów spół-
dzielni mieszkaniowych czy nawet do byłych pracow-
ników. Należy zwrócić uwagę na to, że w wielu gmi-
nach w majątku agencji jest infrastruktura, która
wymaga remontów. Korzystne wydaje się zatem
przejmowanie tej infrastruktury przez gminy, a tym
samym odciążenie agencji. Gminy najczęściej jednak
warunkują przejęcie nieruchomości tym, czy otrzy-
mają pieniądze na ich remont i doprowadzenie infra-
struktury do odpowiedniego stanu. Tu nasuwa się
pytanie: Jak agencja wspiera takie działania i w ja-
kim stopniu jest w stanie współuczestniczyć w tego
typu wiązanych transakcjach? Dziękuję bardzo.
(Oklaski)
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Lech Kołakowski:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Z uwagi na to, że część gruntów zasobu charaktery-
zuje się małą przydatnością do produkcji rolniczej lub
zagospodarowanie ich w tym kierunku nie jest racjo-
nalne, Agencja Nieruchomości Rolnych przeznacza
je do nieodpłatnego wykorzystania na inne cele. I tu
pytanie: Jak duży odsetek takich gruntów znajdował
się w obrocie agencji w 2008 r.? Drugie pytanie: Czy
jest wyznaczona osoba, która czuwa nad niedopusz-
czeniem do nadużyć w zakresie dotyczącym nieod-
płatnego przekazywania gruntów? I trzecie pytanie
albo też postulat. Ze względu na niską podaż i wy-
soki popyt ziemi rolnej w Polsce, jakie są możliwości
dzierżawy i zakupu, w tym również na jakich wa-
runkach, przez polskich rolników ziemi znajdującej
w państwach ościennych – na terenie Niemiec po by-
łym NRD, Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi i Ro-
sji? Czy ministerstwo rolnictwa lub Agencja Nieru-
chomości Rolnych prowadziły lub prowadzą rozmowy
w tym zakresie z wyżej wymienionymi państwami?
Dziękuję.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Poseł Lech Kołakowski:
Panie marszałku, przepraszam...
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Proszę.
Poseł Lech Kołakowski:
Bardzo proszę pana ministra o udzielenie odpo-
wiedzi na piśmie.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dobrze, oczywiście.
Poseł Lech Kołakowski:
Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Zenon Durka, Platforma Obywatelska.
Poseł Zenon Durka:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Preze-
sie! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana prezesa: Jaki
jest stan zatrudnienia w Agencji Nieruchomości Rol-
nych Skarbu Państwa i w jej oddziałach terenowych?
Jaki ten stan wygenerował fundusz płac w 2007 r.
i 2008 r.? Bardzo proszę również o odpowiedź na pi-
śmie. Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Michał Szczerba, Platforma Obywa-
telska.
Poseł Michał Szczerba:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze!
Wysoka Izbo! Moje pytanie także dotyczy przekazy-
275
wania nieruchomości przez Agencję Nieruchomości
Rolnych. Ustawa o przygotowaniu finałowego turnie-
ju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO
2012 wprowadziła zmianę do art. 24 ustawy o gospo-
darowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Pań-
stwa, zgodnie z którą nieruchomości zasobu niezbęd-
ne do przygotowania i przeprowadzenia turnieju
prezes agencji przekazuje nieodpłatnie ministrowi
właściwemu do spraw sportu i kultury fizycznej.
O taką nieruchomość wystąpił z wnioskiem minister
w 2007 r. Taka nieruchomość o powierzchni 207 ha,
położona w Warszawie, została na mocy pozytywnej
decyzji prezesa agencji przekazana i wydana we
wrześniu 2007 r.
Moje pytanie dotyczy natomiast ważnego progra-
mu z punktu widzenia rozwoju sportu w Polsce,
a mianowicie programu Orlik 2012. Jak duże jest
zainteresowanie samorządów terytorialnych nieod-
płatnym pozyskiwaniem nieruchomości na cele zwią-
zane z przygotowywaniem nowych boisk szkolnych
w ramach programu Orlik 2012? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Pan poseł Antoni Błądek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Antoni Błądek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
W 2008 r. dzierżawcy i nabywcy mienia zasobu zobo-
wiązani byli do spłaty należności w kwocie 2 752 591
tys. zł, z tego 1 799 150 tys. zł stanowiły należności
bieżące. W 2008 r. uregulowano należności agencji
w kwocie 1 734 448 tys., co stanowiło zaledwie 63%
należności wymagalnych ogółem. Wskaźnik win-
dykacji należności zaległych wyniósł ogółem zale-
dwie 8,16%.
Panie ministrze, z czego wynika tak niski stopień
skuteczności w zakresie ściągalności należności? Po-
nadto w 2008 r. według stanu na 31 grudnia 2008 r.
kwota zaległości płatniczych na rzecz agencji z tytu-
łu zawartych umów dzierżawy i sprzedaży mienia
zasobu wyniosła 1133,9 mln zł. Powyższe dane mogą
świadczyć o braku skuteczności w działaniu Agencji
Nieruchomości Rolnych. Prosiłbym o ustosunkowa-
nie się do tego. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk, Polskie
Stronnictwo Ludowe.
Proszę bardzo, panie marszałku.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
276 w 2007 r. oraz w 2008 r.
Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Idąc za gło-
sem pana posła Stanisława Kalemby, chciałbym za-
pytać, na jakim jest etapie lub kiedy zostanie zgło-
szony projekt nowelizacji ustawy o ustroju rolnym
i gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu
Państwa, pozwalający na uzupełnienie, na powięk-
szenie rodzinnych gospodarstw rolnych.
Warto sobie w tym miejscu uświadomić, że te go-
spodarstwa to m.in. najpoważniejszy czynnik dający
miejsca pracy w środowisku wiejskim, w najwięk-
szym stopniu gwarantujący zachowanie naturalnego
wizerunku polskiej wsi. Gospodarstwo rodzinne jest
bardzo poważnym czynnikiem zabezpieczającym
przed migracją po kraju za miejscami pracy, których
nie ma. Te czynniki można jeszcze mnożyć, ale war-
to wziąć je pod uwagę i po prostu przyspieszyć tempo
prac nad nowelizacją ustawy. Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Pan poseł Adam Śnieżek, Prawo i Sprawiedli-
wość.
Poseł Adam Śnieżek:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Chciałbym zwrócić uwagę na biurokratyczny pro-
blem dotyczący sprzedaży nieruchomości w gminach,
gdzie nie ma ważnego planu zagospodarowania prze-
strzennego. Otóż w takiej sytuacji notariusz traktu-
je każdą, nawet małą nieruchomość zabudowaną jako
nieruchomość rolną, sporządza umowę warunkową
sprzedaży czy też przeniesienia własności, jeśli rzecz
dotyczy przekazania tej własności osobie niebędącej
członkiem najbliższej rodziny. Z taką umową obywa-
tel musi zgłosić się do Agencji Nieruchomości Rol-
nych, aby uzyskać rezygnację z prawa pierwokupu.
Jest to niepotrzebna mitręga dla obywateli, a także
niepotrzebna praca dla agencji.
Tak przykładowo: do rzeszowskiego oddziału
agencji w 2009 r. wpłynęło takich warunkowych
umów ok. 10 tys., z czego jedynie 1750 dotyczyło dzia-
łek powyżej 1 ha, a ok. 8 tys. tych umów to jest praw-
dopodobnie zupełnie niepotrzebna praca. Czy rząd
ma rozwiązanie tego problemu poprzez zmianę nie-
życiowych przepisów?
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu posłowi.
Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer-
pana.
Głos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Kazimierz
Plocke.
Proszę bardzo, panie ministrze.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Dziękuję, panie marszałku.
Wysoka Izbo! Na początek chciałbym bardzo go-
rąco podziękować wszystkim przedstawicielom klu-
bów parlamentarnych, którzy zabierali głos w deba-
cie, za pozytywne oceny raportów z działalności
agencji za lata 2007 i 2008, jak również dziękuję za
wszystkie uwagi, które zostały zgłoszone w trakcie
tej debaty, a które posłużą nam do tego, żeby agen-
cja mogła jeszcze lepiej wykonywać swoje ustawowe
zadania.
Zostało podniesionych parę ważnych, istotnych
kwestii. Chciałbym odnieść się do tych wszystkich
spraw, ale też zwracam państwa uwagę, że Agencja
Nieruchomości Rolnych jest państwową osobą praw-
ną, która nie korzysta ze środków budżetu państwa.
Wydaje mi się, że jest to kluczowe dla naszego dzia-
łania. Jesteśmy raczej dostarczycielami środków fi-
nansowych do budżetu. Tak powinno być, ponieważ
zasób jest własnością Skarbu Państwa, dlatego też
środki będą kierowane do budżetu.
Kwestia, która została podniesiona przez pana
posła Babalskiego, mianowicie kwestia dotycząca
nieprzedłużania umów dzierżaw w okresie krótszym
niż 6 miesięcy. Taka decyzja jest na dziś respektowa-
na, ponieważ generalnie intencją agencji i ministra
było to, ażeby w sytuacji, gdy jest przygotowany pro-
jekt ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa, tych umów nie przedłużać,
aby nieruchomości, w przypadku których wygasa
termin ważności dzierżawy w ciągu 6 miesięcy, zo-
stały przekazane do Skarbu Państwa. Dla ciekawości
chciałbym dodać, że dzisiaj dotyczy to kilkudziesięciu
umów w skali kraju. Rok 2008, jak pan poseł zauwa-
żył, był rokiem trudnym, jeżeli chodzi o sprzedaż,
z różnych powodów, przede wszystkim z powodu ma-
łego popytu na ziemię rolną w analizowanym roku
2008. Natomiast plan wartościowy został wykonany,
na co chciałbym zwrócić uwagę.
Pan poseł zwrócił również uwagę na to, że wzro-
sły koszty funkcjonowania agencji. Tak, wzrosły,
dlatego że wzrosły też koszty amortyzacji wynagro-
dzeń i koszty związane z przygotowaniem nierucho-
mości do sprzedaży. Przypomnę, że kilkakrotnie
powtarzano przetargi na tę samą nieruchomość, a to,
jak wiadomo, pociąga za sobą koszty, dlatego plan,
który dotyczy wydatków agencji, jest na poziomie
118 mln zł. Jeszcze raz powtarzam, że ustawa, która
jest złożona u prezesa Rady Ministrów, według zapo-
wiedzi rządu w przyszłym tygodniu będzie rozpatry-
wana przez Radę Ministrów. Rada Ministrów podej-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
w 2007 r. oraz w 2008 r.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke
mie w tej kwestii ostateczną decyzję. Natomiast mi-
nister rolnictwa przygotował ten projekt i w zależno-
ści od ostatecznej decyzji Rady Ministrów będzie on
przekazany do parlamentu w celu dalszego procedo-
wania nad nim. A więc na dzisiaj nie zmieniły się
zasady, które były znane Wysokiej Izbie, posłom
z komisji rolnictwa, natomiast oczekujemy na osta-
teczne stanowisko Rady Ministrów w tej sprawie.
Pan poseł Pomajda poruszył bardzo istotną kwe-
stię dotyczącą dzierżawców i dzierżaw. Otóż chciał-
bym z tego miejsca zwrócić się do dzierżawców i po-
wiedzieć, że najlepszą formą władania ziemią jest
własność. Dlatego przygotowujemy rozwiązania umoż-
liwiające rozdysponowanie nieruchomości, gruntów
na rzecz dzierżawców. Chcę poinformować, że udało
się uzyskać pozytywną decyzję kolegów ministrów
państw Unii Europejskiej w sprawie przedłużenia
preferencyjnego kredytu na zakup ziemi do końca
grudnia 2013 r. A więc są możliwości finansowego
wsparcia zakupu ziemi. Chcemy, żeby jak najwięcej
ziemi było we władaniu rolników, aby była ona ich
własnością od początku do końca. Dlaczego? Dlatego
że wynika to z obecnego systemu, który, przypomnę,
obowiązuje, i warto nad tym się zastanowić. Miano-
wicie w Polsce przeciętny czynsz dzierżawny jest na
poziomie 3 dt pszenicy, a więc to się przekłada na 150 zł
czynszu do 1 ha przy cenie pszenicy wynoszącej
500 zł. Przyjmując cenę 1 ha gruntu w wysokości
około 16 tys. zł, zwrot tego kapitału w postaci czyn-
szu oscylowałby na poziomie 102 lat.
To jest podstawowy argument, który przemawia
za tym, aby w sposób trwały rozdysponować ziemię
na rzecz rolników i dzierżawców. Wydaje się, że ten
proces będzie w tym momencie kontynuowany. Na
dziś w Polsce zostało zawartych ponad 107 tys. umów
dzierżaw, natomiast umów dzierżaw obejmujących
powyżej 300 ha jest 1300. A więc 1300 umów dotyczy
dzierżaw gruntów z zasobu Skarbu Państwa o po-
wierzchni powyżej 300 ha. Tego dotyczy w tej chwili
dyskusja. Natomiast naszym zadaniem i obowiąz-
kiem jest stworzenie takiego systemu sprzedaży, któ-
ry pozwoli przeznaczyć do sprzedaży jak największą
liczbę hektarów.
Pan poseł Kalemba zwrócił natomiast uwagę na
parę istotnych kwestii. Mianowicie chodziło o sprawy
związane z programem pomocy dla środowisk pra-
cowników państwowych gospodarstw rolnych. Ten
program rzeczywiście został uruchomiony w lipcu br.
i do końca roku rozdysponujemy z tego programu
ponad 40 mln zł. Są to przede wszystkim środki in-
westycyjne, które będą przeznaczone dla spółdzielni
mieszkaniowych czy też wspólnot mieszkaniowych
na modernizację domów, na budowanie i restaurowa-
nie niezbędnej infrastruktury komunalnej. Inaczej
mówiąc, chcemy skierować te środki do samorządów,
żeby były zainwestowane w poprawienie poziomu
życia tychże mieszkańców. Jest to program trzyletni.
277
Zakładamy, że co roku na te cele inwestycyjne chce-
my przeznaczać 60 mln zł.
Pan poseł zwrócił również uwagę na trudności
w sprzedaży z uwagi na zastrzeżenia reprywatyza-
cyjne. Mamy nadzieję, że z chwilą przyjęcia projektu
ustawy przez Radę Ministrów zostanie w sposób na-
turalny uregulowana kwestia decyzji premiera Jerze-
go Buzka, która nakładała na agencję obowiązek, by
tam, gdzie są roszczenia, nie przeprowadzać proce-
sów sprzedaży. Chcemy, żeby rzeczywiście te grunty
z zastrzeżeniami reprywatyzacyjnymi, a jest ich ok.
600 tys., zostały przeznaczone do sprzedaży, bo to
jest przed nami.
Jeśli natomiast chodzi o przetargi ograniczone na
sprzedaż i dzierżawę, to chciałbym przekazać nastę-
pujące informacje. W roku 2009 przez 3 kwartały
zorganizowano 970 przetargów ograniczonych, z tego
671 na sprzedaż, a 299 na dzierżawę. Dotyczy to po-
wierzchni prawie 14 tys. ha. Natomiast w roku 2008
tych przetargów było 1568 i dotyczyły powierzchni
20 700 ha. Rzeczywiście widzimy tutaj spadek zain-
teresowania. Przypomnę, że dotyczy to gruntów
o powierzchni do 5 ha. Jesteśmy w kontakcie z izba-
mi rolniczymi, samorządami terytorialnymi czy też
innymi organizacjami, które są zainteresowane na-
byciem ziemi, i to jest wykonywane.
Chciałbym poinformować Wysoką Izbę i wszyst-
kich tych, którzy są zainteresowani nabyciem ziemi,
że na stronach internetowych agencji jest 3,5 tys.
ofert sprzedaży ziemi do 5 ha, nawet w ramach tych-
że przetargów ograniczonych. Te przetargi ograni-
czone są uruchomione na wniosek zainteresowanych
stron. Wydaje mi się, że powinniśmy to przyjąć jako
wniosek w naszej pracy.
Pozostali posłowie pytali o ważne kwestie, które
są związane z całą procedurą funkcjonowania agen-
cji. Odpowiedzi na pytania i wnioski państwa posłów
będą udzielone w formie pisemnej.
Pan poseł Śnieżek zwrócił natomiast uwagę na
prawo pierwokupu. Rzeczywiście dzisiaj jest taka
sytuacja, że cały obrót nieruchomościami rolnymi
w Polsce jest kontrolowany przez państwo, dlatego
są umowy warunkowe, natomiast w projekcie usta-
wy, który będzie rozpatrywany przez Radę Mini-
strów, jest zapis, że nieruchomości do 1 ha nie będą
podlegały prawu pierwokupu. Przypomnę, że tych
transakcji dotyczących powierzchni do 1 ha jest po-
nad 80%, więc wydaje się, że znakomicie ułatwi nam
to pracę.
Jeśli chodzi o pytanie pana marszałka Stefaniuka,
to już wcześniej mówiłem o projekcie nowelizacji usta-
wy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skar-
bu Państwa i innych ustaw, przede wszystkim ustawy
o kształtowaniu ustroju rolnego, gdzie zmieniamy de-
finicję rolnika, który będzie miał prawo uczestniczyć
w przetargach, w ten sposób, że rolnikiem będzie osoba,
która osobiście prowadzi działalność rolniczą, mieszka
na terenie gminy minimum przez 3 lata i posiada sto-
sowne wykształcenie rolnicze.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Raporty z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa
278 w 2007 r. oraz w 2008 r. Oświadczenia poselskie
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke
Jeśli chodzi o pozostałe kwestie i pytania, to zgod-
nie z życzeniem odpowiedzi będą udzielone na piśmie.
Jeszcze raz dziękuję za udział w debacie i mam na-
dzieję, że będziemy mogli dalej pracować nad naszy-
mi ważnymi projektami. To wszystko. Dziękuję, pa-
nie marszałku.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo panu ministrowi.
Proszę bardzo.
Poseł Antoni Błądek:
Panie marszałku, w trybie sprostowania. Chciał-
bym sprostować, chodzi o pytanie.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Pan był wymieniony?
Poseł Antoni Błądek:
Pan minister nie zrozumiał mojego pytania i w ogó-
le nie ustosunkował się do niego. Chodzi o windyka-
cję należności i niski stopień ściągalności zobowiązań
wymagalnych.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo. Nie przypominam sobie.
Pan minister chce jeszcze odpowiadać?
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Jeżeli jest taka konieczność, to…
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dobrze, króciutko, panie ministrze, bo w ogóle nie
pamiętam, żeby pan poseł był wymieniany.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Przepraszam, rzeczywiście, przez nieuwagę.
Na czym polega problem? Problem polega na tym,
że te windykacje, które są na poziomie roku 2008, to
jest 1100 mln zł, procedury, które się przeciągają,
procedury sądowe, przedsądowe, ugodowe, rzeczywi-
ście powodują, że te windykacje wzrastają. Przede
wszystkim zwracam uwagę, że windykacje powyżej
24 miesięcy albo zaległości powyżej 24 miesięcy sta-
nowią ponad 80% tej kwoty. To są zaległości z lat 90.,
w związku z tym są bardzo trudno ściągalne, ale są
oczywiście w ewidencji. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję bardzo.
Zamykam dyskusję.*)
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnosi o przyję-
cie raportów z działalności Agencji Nieruchomości
Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Pań-
stwa w 2007 r. oraz 2008 r., zawartych odpowiednio
w drukach nr 927 i 2349.
Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm
wnioski komisji przyjął.
Sprzeciwu nie słyszę.
Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 55. po-
siedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło-
szenia oświadczeń poselskich.
Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze
zgłosić się do oświadczenia?
Nikt się nie zgłasza.
Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam
zatem za zamkniętą.
Głos zabierze pan poseł Aleksander Chłopek, Pra-
wo i Sprawiedliwość.
Poseł Aleksander Chłopek:
Dziękuję, panie marszałku!
Wysoka Izbo! Jestem świeżo po lekturze wzrusza-
jącej, pięknej i mądrej książki o pierwszym błogosła-
wionym żołnierzu Armii Krajowej księdzu Józefie
Stanku, kapelanie powstańców warszawskich o pseu-
donimie Rudy, książki niezwykłej, bo napisanej przez
towarzyszy broni Rudego – Janusza Derezińskiego
„Jarosza” i Ryszarda Skrzypczaka „Dziadka”. Książ-
ka nosi tytuł „Błogosławiony ksiądz Józef Stanek
kapelan Armii Krajowej”. Została wydana w tym
roku przez środowisko żołnierzy Armii Krajowej
Zgrupowania „Kryska”.
Ksiądz Józef Stanek urodził się w góralskiej wsi
Łapsze Niżne 4 grudnia 1916 r. w polskiej Zamagurze
Spiskiej w woj. nowosądeckim. Urodził się w rodzinie
wielodzietnej, był najmłodszym, ósmym dzieckiem
swoich rodziców. Z racji czasu urodzenia należał do
tzw. pokolenia Kolumbów i jak wielu z jego pokolenia
odebrał bardzo dobre wykształcenie w polskiej szko-
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w za-
łączniku nr 1.
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
Oświadczenia poselskie
Poseł Aleksander Chłopek
le, w niepodległym kraju, w duchu najwyższych war-
tości patriotycznych i religijnych. Uczęszczał do szko-
ły i maturę zdał w Wadowicach w kolegium maria-
nów, był u księży pallotynów. W tym mieście parę lat
później maturę zdawał Karol Wojtyła. Chociaż
uczęszczali do innych szkół, mieli paru wspólnych
nauczycieli, między innymi słynnego literaturoznaw-
cę i teatrologa profesora Mieczysława Kotlarczyka.
W czasie wojny już jako ksiądz znalazł się na stu-
diach na tajnym Uniwersytecie Warszawskim na
Wydziale Socjologicznym. Bardzo szybko rozpoczął
pracę w konspiracji i został żołnierzem Armii Krajo-
wej, zaprzysiężonym pod pseudonimem Rudy. W po-
wstaniu walczył najpierw w Śródmieściu, potem
dostał rozkaz przedostania się na Czerniaków do 5.
zgrupowania Armii Krajowej pod dowództwem Kry-
ska. Tam pod koniec powstania doszło do wyjątkowo
krwawych walk, zakończonych całkowitą zagładą tej
dzielnicy i broniących jej oddziałów powstańców oraz
przybyłych z drugiej strony Wisły żołnierzy Wojska
Polskiego.
Kapelan „Rudy” dzięki cechom swego charakteru
zyskał sobie życzliwość wszystkich bez wyjątku. Te
cechy charakteru to przede wszystkim prostota i de-
likatność. Udzielał utrudzonym w boju powstańcom,
czasem zrozpaczonym i tracącym wiarę, wsparcia
duchowego i intelektualnego, ale też najczęściej ra-
tował rannych. Oto fragment: „Co pewien czas widać
było księdza „Rudego”, jak z chorym na plecach śmi-
gał z góry schodami na niższe kondygnacje. Mógł
uczestniczyć w akcji ratowania i odgrzebywania ran-
nych, ponieważ był silnym, mocnym, wysokim i do-
brze zbudowanym mężczyzną.” Z niezwykłą odwagą
potrafił zawsze dotrzeć do najbardziej zagrożonych
pozycji powstańczych.
Niemieckie wojsko likwidowało powstanie na Czer-
niakowie wyjątkowo bestialsko. Kapelana „Rudego”
w sutannie z biało-czerwoną opaską na ręce wyróżni-
li szczególnym okrucieństwem. Na oczach pojmanych
i osaczonych powstańców oraz zmaltretowanej ludno-
ści cywilnej był poniżany, znieważany szyderstwami
i bity, torturowany, by w końcu usłyszeć wyrok śmier-
ci przez powieszenie. Nie błagał o życie, nie prosił
o nic, do ostatnich chwil zachował godną i bohaterską
postawę, udzielając kapłańskiego rozgrzeszenia tym,
którzy mieli być w chwilę po nim straceni.
Na ostatnich stronach tej książki czytamy: „Dnia
30 listopada 2008 r. w pierwszą niedzielę Adwentu,
podczas Mszy św. o godzinie 13 w kościele Matki Bo-
skiej Częstochowskiej, patronki Armii Krajowej, w War-
szawie przy ul. Zagórnej dokonaliśmy uroczystej
Instalacji Relikwii Błogosławionego Księdza Józefa
Stanka, ps. „Rudy”, który poniósł męczeńską śmierć
23 września 1944 r., pełniąc misję kapelańską na
Czerniakowie podczas Powstania Warszawskiego.”
Na ostatnich stronach tej książki odnajdujemy też
mądre słowa Janusza Derezińskiego: „Błogosławiony
279
ksiądz Józef Stanek poniósł męczeńską śmierć, bo
był rozumnym człowiekiem, bo był księdzem, bo był
palotynem i wypełniał misję wśród powstańców war-
szawskich i ludności Warszawy, bo jego misję nasi
wrogowie uznali za coś bardzo groźnego dla nich, bo
był Polakiem i kochał Polskę od gór do Bałtyku, bo
był bezwzględnie wierny Bogu i ojczyźnie. Niech wzo-
rzec życia naszego błogosławionego księdza Józefa
będzie przewodnikiem działania dla chrześcijańskiej
Polski.” Od siebie dodam: Niech się tam stanie.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję panu posłowi.
Pani posłanka Janina Okrągły, Platforma Oby-
watelska.
Poseł Janina Okrągły:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym przy-
pomnieć Wysokiej Izbie postać nestora kolarstwa
polskiego pana Franciszka Surmińskiego. Pan Fran-
ciszek Surmiński jest mieszkańcem małej wioski na
Opolszczyźnie u podnóża Gór Opawskich w pobliżu
Prudnika, mojego miasta. Pan Franciszek Surmiń-
ski był jedną z najciekawszych postaci w czasach,
kiedy Polska osiągała sukcesy w kolarstwie. Po
ukończeniu służby wojskowej w 1959 r. znalazł się
w Ludowym Zespole Sportowym w Prudniku. Był
właściwie samoukiem, nikt go nigdy nie szkolił. Po-
siadał po prostu wrodzoną umiejętność wygrywa-
nia. Jako zawodnik osiągnął wiele sukcesów kolar-
skich. Był najlepszym przełajowcem. Dwukrotnie
zdobył złoty medal Polski w drużynowej jeździe na
czas na 100 km. Stawał na podium na wyścigach
indywidualnych – wygrał 9 etapów w Tour de Polo-
gne, 6 etapów w Meksyku, 3 razy w Maroku. W latach
60. jako zawodnik znany był z olbrzymiej wytrzyma-
łości, sprytu i niezwykłego talentu. Był również cha-
ryzmatycznym nauczycielem kilku pokoleń kolarzy.
W latach 70. jego uczniowie zdobywali w wyścigach
kolarskich najwyższe miejsca w polskim sporcie. Jed-
nym ze znanych sportowców, który wyszedł spod jego
ręki, był pan Stanisław Szozda, również mieszkaniec
Prudnika. Niestety talent pana Franciszka Surmiń-
skiego jako trenera nie był doceniany przez ówczesne
struktury Polskiego Związku Kolarskiego. W 2000 r.
w uznaniu wybitnych zasług na rzecz zrzeszenia Lu-
dowe Zespoły Sportowe został odznaczony przez pre-
zydenta Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski. A w tym roku dnia 14 lipca w Krakowie przy-
znano mu honorowy tytuł Króla Kolarskiego Anno
Domini 2009.
Pan Franciszek jest do dziś osobą aktywną, ener-
giczną i cieszącą się uznaniem środowiska kolarskie-
go oraz lokalnej społeczności. Jest niekwestionowa-
 55. posiedzenie Sejmu w dniu 3 grudnia 2009 r.
280 Oświadczenia poselskie

Poseł Janina Okrągły Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz

nym autorytetem sportowym i lokalnym. 5 grudnia
obchodzi swoje 75 urodziny. Z tej okazji chcę publicz-
nie wyrazić szacunek i uznanie dla mistrza polskiego
kolarstwa. Jest mi niezmiernie miło, iż we własnym
imieniu z tej trybuny mogę złożyć panu Franciszkowi
życzenia zdrowia i wyrazy uznania za jego osiągnięcia
dla polskiego sportu. Dziękuję.
Wicemarszałek Stefan Niesiołowski:
Dziękuję, pani poseł.
Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.*)
*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1.
odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom
doręczona w druku nr 2537.**)
Na tym kończmy 55. posiedzenie Sejmu Rzeczy-
pospolitej Polskiej.
Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej-
rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.
Porządek dzienny 56. posiedzenia Sejmu, zwoła-
nego na dni 15, 16, 17 i 18 grudnia 2009 r., został
paniom i panom posłom doręczony.
Zamykam posiedzenie.
(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał-
kowską)
**) Teksty interpelacji i zapytań poselskich oraz odpowiedzi
na interpelacje i zapytania – w załącznikach nr 1 i 2 w Aneksie
do Sprawozdania Stenograficznego z 55. posiedzenia Sejmu.

(Koniec posiedzenia o godz. 13 min 51)


Teksty wystąpień niewygłoszonych
Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa
ruchu drogowego oraz działań realizowanych
w tym zakresie w 2007 r.” wraz ze stanowi-
skiem Komisji Infrastruktury
Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa
ruchu drogowego oraz działań realizowanych
w tym zakresie w 2008 r.” wraz ze stanowi-
skiem Komisji Infrastruktury
– punkty 21. i 22. porządku dziennego
Poseł Mirosław Pawlak (Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego)
W roku 2008 r. odnotowano malejącą liczbę wy-
padków komunikacyjnych z udziałem osób rannych.
W stosunku do roku 2007 liczba zabitych zmniejszy-
ła się o 2,6%. To jednak uspokajać nie może. Statysty-
ki nadal biją na alarm. Proszę zatem pana ministra
o ustosunkowanie się do następujących kwestii.
Dlaczego najwyższy wskaźnik zabitych odnotowa-
no w woj. mazowieckim? Wynosi on 13,3 na 100 wy-
padków, a liczba bezwzględna – 920.
Jedną z przyczyn, jak wynika z raportu Krajowej
Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, jest niepra-
widłowe przekraczanie jezdni, zatrzymywanie się,
cofanie. Jakie środki profilaktyczne stosuje resort w
celu ostrzegania i przypominania o kulturze poru-
szania się po drogach?
Na ile udział Inspekcji Transportu Drogowego w
międzynarodowych działaniach kontrolnych przy-
czynia się do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogo-
wego?
Poseł Marek Rząsa (Klub Parlamentarny Plat-
forma Obywatelska)
Niewątpliwie cieszy fakt bezsprzecznej poprawy
stanu b.r.d. na polskich drogach. I nie chodzi tu tylko
o czystą statystykę, bo przecież za przedstawionymi
liczbami stoją konkretni ludzie. Liczby te przedsta-
wiają ludzi i rodzinne tragedie. Wielką wartością
wszystkich działań na rzecz poprawy b.r.d. są coraz
mniejsze wartości liczbowe. Każde uratowane życie
ludzkie, każdy uratowany od cierpień człowiek jest
wartością nadrzędną. Nawet gdyby miało to dotyczyć
Załącznik nr 1
choćby jednej osoby. Marzeniem byłoby osiągnięcie
pułapu zbliżonego do zera.
Moje pytania dotyczyć będą dwóch aspektów b.r.d.
Pierwsze dotyczyć będzie tzw. wysepek. W ostat-
nich latach buduje się je praktycznie wszędzie, czasa-
mi w sposób groteskowy (np. w formie wysokich kra-
wężników). Bardzo często są słabo oznakowane,
a zachlapane błotem słupki ostrzegawcze są praktycz-
nie niewidoczne. Buduje się je na środku dróg, co np.
u cudzoziemców jeżdżących po polskich drogach wy-
wołuje wręcz szok. Na drodze krajowej E4 z Krakowa
do Przemyśla wysepek jest kilkadziesiąt. Czy Mini-
sterstwo Infrastruktury monitoruje zakres powstawa-
nia wysepek i czy są dane, o ile wpłynęły one na po-
prawę bezpieczeństwa? Czy zakładana jest możliwość
montowania oznakowania poziomego, np. w postaci
znaków odblaskowych wtapianych w jezdnię?
Drugie pytanie dotyczy rowerzystów. Jakie zmiany,
o których wspominał pan, będą wprowadzone do ko-
deksu ruchu drogowego? Czy przewidują one obowiązek
jazdy w kamizelkach odblaskowych i kaskach?
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!
Jednym z ważnych czynników wpływających na stan
bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwłaszcza w mia-
stach, jest brak ulic obwodowych i obwodnic. Jest to
szczególnie istotne wtedy, gdy przez centrum miasta
przebiega droga międzynarodowa. Wówczas bardzo
duży ruch samochodowy, w tym samochodów cięża-
rowych z tirami włącznie, obciąża zatłoczone miasta.
Tak jest m.in. w mieście Rzeszowie, stolicy wojewódz-
twa podkarpackiego.
Od wielu lat podnosi się problem tzw. małej ob-
wodnicy północnej Rzeszowa. Jako prezydent miasta
Rzeszowa przygotowałem program realizacji tego
zadania. Udało się nawet zabezpieczyć środki przed-
akcesyjne z Unii Europejskiej. Dotychczas wykonano
mały fragment tej obwodnicy. Dlatego kieruję do
pana ministra pytanie: Czy Ministerstwo Infrastruk-
tury zna plany dokończenia tej bardzo ważnej dla
stolicy Podkarpacia północnej obwodnicy miasta,
która wyprowadzi ruch tranzytowy od granicy z Ukra-
iną w kierunku Lublina i Tarnobrzega?
2
Poseł Maria Zuba (Klub Parlamentarny Prawo
i Sprawiedliwość)
Panie Ministrze! Statystyki przedstawione przez
rząd w druku nr 610 i 2155 to tylko liczby, choć ten-
dencję spadkową przedstawia pan minister jako po-
wód do zadowolenia. To kiedy powiemy, że w 2008 r.
zginęło 8 tys. osób, czyli zniknęło z mapy Polski małe
miasto, a za każdą ofiarą wypadków drogowych kry-
ją się łzy i tragedia rodziny i najbliższych, wtedy taka
sytuacja powinna nam uświadomić, ile jeszcze pracy
w tym zakresie przed polskim społeczeństwem.
Tymczasem brak obecnemu rządowi determina-
cji, aby dojrzeć problemy komunikacyjne w regionach.
W woj. świętokrzyskim wypadkowość na drodze
nr 72 na odcinku Kielce – Morawica wykracza ponad
przeciętną krajową. A komfort jazdy samochodem na
tym odcinku uwłacza decydentom. Niestety obecny
rząd nie dostrzega potrzeby modernizacji tego odcin-
ka drogi na ważnej trasie komunikacyjnej, z której
korzystają zarówno transport towarowy – tiry, jak
i turyści.
Dlatego pytam pana ministra: Czy znajdzie
w 2010 r. środki finansowe na modernizację tej dro-
gi? To zadanie po negatywnej ocenie wniosku przez
rząd i odwołaniu prezydenta znalazło się na liście
rezerwowej.
Raport z działalności Agencji Nieruchomo-
ści Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skar-
bu Państwa w 2007 r. wraz ze stanowiskiem
Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Raport z działalności Agencji Nieruchomo-
ści Rolnych na Zasobie Własności Rolnej Skar-
bu Państwa w 2008 r. wraz ze stanowiskiem
Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
– punkty 23. i 24. porządku dziennego
Poseł Jerzy Gosiewski (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Pan Marek Sawicki już dwa lata temu mówił, że
przedstawi Wysokiej Izbie projekt ustawy o ustroju
rolnym. W tym celu został powołany specjalny ze-
spół, który w tym roku najprawdopodobniej jeszcze
się nie spotkał. Dlaczego pan minister nie przedsta-
wił tego tak niezbędnego projektu ustawy? Kto w tym
panu ministrowi przeszkadza? Brak uregulowań
w tym zakresie powoduje chaos w gospodarowaniu
gruntami, a przede wszystkim wywołuje niepokój
wśród osób dzierżawiących grunty rolne od ANR.
Stabilizacja i przewidywalność w tym zakresie umoż-
liwiłyby rolnikom prowadzenie właściwej gospodarki
oraz planowanie i kredytowanie.
Panie ministrze, dlaczego ANR nie przedłuża
dzierżawcom umów? Dlaczego planuje się odbieranie
dzierżawcom ich praw nabytych? Prosiłbym o pisem-
ną odpowiedź na zadane przeze mnie pytania. Dzię-
kuję bardzo.
Poseł Mirosław Pawlak (Klub Poselski Pol-
skiego Stronnictwa Ludowego)
Czy wypracowana została koncepcja programów
rozwoju nieruchomości rolnych w korelacji ze strate-
giami rozwoju poszczególnych województw, szczegól-
nie tych, gdzie ten areał jest największy?
W jakim stopniu Agencja Nieruchomości Rolnych
na Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa w roku
2008 uczestniczyła w działaniu: Ułatwianie startu
młodym rolnikom oraz w programie: Wzrost konku-
rencyjności gospodarstw rolnych?
Jak na przestrzeni roku 2008, w stosunku do roku
2007, kształtował się obrót nieruchomościami znaj-
dującymi się w Zasobie Własności Rolnej Skarbu
Państwa? Chodzi o sprzedaż nieruchomości różnym
podmiotom, wieczystą dzierżawę lub inne formy.
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze!
Zgodnie z ustawą z 19 października 1991 r. o gospo-
darowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Pań-
stwa Agencja Nieruchomości Rolnych mogła nieod-
płatnie przekazywać część gruntów zasobu upraw-
nionym podmiotom. Wśród nich są jednostki samo-
rządu terytorialnego, Lasy Państwowe, kościelne
osoby prawne oraz inne podmioty. Ponadto jednostki
samorządu terytorialnego mogły nabywać z zasobu
nieruchomości na podstawie przepisów ustawy z dnia
13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające
ustawy reformujące administrację publiczną.
W związku z tym kieruję do pana ministra pyta-
nie: Jaki majątek Agencja Nieruchomości Rolnych
przekazała nieodpłatnie uprawnionym podmiotom
na terenie woj. podkarpackiego? Które podmioty były
beneficjentami majątku nieodpłatnie otrzymanego
od agencji? O jakiej wielkości majątek chodzi?
Oświadczenia poselskie
Poseł Andrzej Ćwierz (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
20 października br. miałem przyjemność uczest-
niczyć w uroczystości uhonorowania medalami Pro
Memoria burmistrza miasta Jarosławia Andrzeja
Wyczawskiego, prezydenta miasta Przemyśla Ro-
berta Chomy, pośmiertnie Tadeusza Zielińskiego,
Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Sióstr Niepoka-
lanek im. bł. M. Darowskiej w Jarosławiu, Fundacji

Pomocy Edukacyjnej dla Dzieci i Młodzieży im.
H. i T. Zielińskich oraz Stowarzyszenia Miłośników
Jarosławia.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Medal ten nada-
wany przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych osobom i instytucjom w uznaniu
zasług w utrwalaniu pamięci o ludziach i czynach
w walce o niepodległość Polski podczas II wojny świa-
towej i po jej zakończeniu otrzymały m.in. Szkoła Pod-
stawowa i Gimnazjum Sióstr Niepokalanek w Jaro-
sławiu.
Zespół klasztorny Sióstr Niepokalanego Poczęcia
NMP w Jarosławiu został wybudowany w latach
1873–1875 i 17 października 1875 r. otworzono tam
szkołę powszechną oraz średnią ogólnokształcącą.
Szkołom patronuje bł. Matka Marcelina, która swą
miłość do dzieci i pracy z nimi przekazała następnym
pokoleniom sióstr swego zgromadzenia. Zostawiła im
też precyzyjny i jasny system wychowawczy, którego
zasady obowiązują we wszystkich szkołach niepoka-
lańskich, co pozwala określić je mianem szkół autor-
skich. Według błogosławionej Marceliny Darowskiej
istotne jest oddziaływanie na uczniów własnym przy-
kładem. Mówiła, że każdy, kto obcuje z dzieckiem,
odbija się w nim swoim zachowaniem, mową, wyra-
żeniami, duchem. Człowiek promieniuje na innych
tym, co posiada, nauczyciel zaś oprócz wiedzy prze-
kazuje uczniom te wartości, które sam wyznaje. Wy-
mieniała siedem najważniejszych cech, które musi
posiadać wychowawca: bezinteresowność, równa mi-
łość, umiejętność wymagania, długomyślność, wyro-
zumiałość, sprawiedliwość i stałość usposobienia.
W swoim nauczaniu dużo miejsca poświęcała ojczyź-
nie. Polska była dla niej drugą po Bogu miłością.
Wykazywała, że miłości te są nierozerwalne, a jedy-
nie Kościół jest ostoją właściwie rozumianego patrio-
tyzmu. Poprzez wychowanie młodego pokolenia
chciała pomóc narodowi przez mocniejsze wszczepie-
nie go w odwieczny pień Kościoła – prawdziwą twier-
dzę wiary i patriotyzmu. „Tym jest człowiek” – mó-
wiła – „czym wychowanie go uczyni”. Dzieło błogo-
sławionej Marceliny mimo wielu trudności, jakie
napotykał klasztor, jest obecnie kontynuowane. Sio-
stry ze Zgromadzenia Niepokalanego Poczęcia NMP
prowadzą obecnie w Jarosławiu szkołę podstawową
i gimnazjum, w których wychowują dzieci i młodzież
w duchu nauki Kościoła katolickiego w oparciu o sys-
tem pedagogiczny bł. Marceliny Darowskiej, tradycje
narodu polskiego i autorytet rodziny, umożliwiają im
wszechstronny rozwój, pogłębianie zainteresowań
i kształcą umiejętność dokonywania właściwych wy-
borów.
Przykładem wychowywania młodzieży w duchu
patriotyzmu było włączenie uczniów gimnazjum
w projekt edukacyjny „Ślady przeszłości – uczniowie
adoptują zabytki”. Celem projektu było odnowienie
kamienia – pomnika upamiętniającego 10. rocznicę
odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918.
Kamień ten w 1928 r. został przywieziony przez
uczennice jarosławskiej szkoły niepokalanek z Gór
3
Świętokrzyskich. W latach okupacji został schowany
pod mur klasztorny ze względów politycznych i od-
naleziono go dopiero w latach osiemdziesiątych XX
w. W ubiegłym roku gimnazjaliści z programem pt.
„Zapisane na papierze, wyryte w kamieniu: ocalić od
zapomnienia” podjęli się pracy nad odnową i wyeks-
ponowaniem pamiątkowego kamienia oraz utrwalili
ponad 90 listów legionistów, napisanych do sióstr po
pobycie w szpitalu polowym prowadzonym w klasz-
torze sióstr niepokalanek w Jarosławiu w latach
1915–1917. Listy zostały umieszczone w archiwum
klasztornym, natomiast fotokopie są udostępnione
chętnym. Najcenniejszy z nich stanowi list marszał-
ka Józefa Piłsudskiego. 20 października odbyło się
uroczyste odsłonięcie pomnika Żyje Polska 1918–
–1928 z odnowionym kamieniem w centrum i uhono-
rowanie szkół prowadzonych przez siostry medalami
Pro Memoria.
Poseł Andrzej Szlachta (Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość)
Oświadczenie jest poświęcone generałowi Mie-
czysławowi Wałędze, żołnierzowi kampanii wrze-
śniowej, Armii Krajowej, oficerowi emigracyjnemu
w Londynie.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 13 listopada br.
zmarł w Londynie w wieku 95 lat Mieczysław Wałęga,
żołnierz Armii Krajowej, oficer emigracyjny niezależ-
nego Wojska Polskiego w Londynie, wielki patriota,
przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczony
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodze-
nia Polski i awansowany na stopień generała.
Mieczysław Wałęga urodził się 1 maja 1914 r.
w Rzędzinie koło Tarnowa. W wieku 16 lat wstąpił
do korpusu kadetów, a następnie ukończył Szkołę
Podchorążych w Komorowie. Został przydzielony do
17. Pułku Piechoty w Rzeszowie. W kampanii wrze-
śniowej 1939 r. dowodził 4. kompanią 2. batalionu
utworzonego na bazie macierzystej jednostki 165.
Pułku Piechoty w strukturach 36. Dywizji Piechoty
Armii „Prusy”. Po rozbiciu oddziału dołączył z gru-
pą żołnierzy do 92. pułku piechoty, w ramach któ-
rego walczył do jego rozwiązania. Udało mu się
uniknąć niewoli niemieckiej i 28 września dotarł do
Rzeszowa.
Podporucznik Wałęga nie wykonał zarządzenia
okupacyjnych władz niemieckich wzywającego ofice-
rów pod karą śmierci do rejestracji i włączył się w nurt
pracy konspiracyjnej. W 1940 r. wstąpił w szeregi
Związku Walki Zbrojnej. Pod pseudonimami „Jur”
i „Mat” był początkowo adiutantem, wykładowcą i eg-
zaminatorem podziemnej podchorążówki, a następ-
nie oficerem wywiadu i kontrwywiadu Inspektoratu
ZWZ AK Rzeszów. Koordynował wszystkie działania
związane z pozyskiwaniem informacji na terenie
trzech obwodów: Rzeszowa, Dębicy i Kolbuszowej.
Przeciwdziałał infiltracji szeregów konspiracji rze-
szowskiej ze strony coraz aktywniejszej agentury
4
sowieckiej. Zbierał informacje na temat prób z poci-
skami V-1 i V-2. Do ujawnienia jednej z najbardziej
strzeżonych tajemnic II wojny światowej przyczynił
się wysiłek setek żołnierzy AK. Pracę tych często
bezimiennych informatorów nadzorował Mieczysław
Wałęga. Jeden z pierwszych raportów na ten temat
przepisywała jego żona Adela Hofman ps. Rezeda.
Zagrożenie wynikające z aktywnej działalności kon-
spiracyjnej spowodowało przeniesienie go do Inspek-
toratu AK Tarnów.
Po zakończeniu wojny od października 1945 r.
działał w okręgu Katowice Zrzeszenia WiN. Zagro-
żony aresztowaniem przez UB za zgodą przełożonych
opuścił Polskę w 1946 r. i przedostał się do Włoch.
Naczelny wódz generał Władysław Anders awanso-
wał Mieczysława Wałęgę z dniem 15 sierpnia 1965 r.
do stopnia podpułkownika. Wcześniej po odbyciu sta-
żu we Francji w 1957 r. został powołany na szefa
wyszkolenia. Jako oficer emigracyjny przez 30 lat
szkolił kadry niezależnego Wojska Polskiego. Był
ostatnim przewodniczącym Głównej Komisji Wery-
fikacyjnej AK w Londynie.
W latach 90. państwo Wałęgowie zamierzali wró-
cić do Polski. Odwiedzili wtedy Rzeszów, gdzie mieli
swoje mieszkanie. Jednak ze względów rodzinnych
zmuszeni byli pozostać w Londynie. Nigdy nie przy-
jęli obywatelstwa brytyjskiego, uznając, że nawet na
obczyźnie chcą być w pełni Polakami. 15 sierpnia
2006 r. w Święto Wojska Polskiego prezydent Lech
Kaczyński odznaczył Mieczysława Wałęgę Krzyżem
Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Pol-
ski. Krzyż ten został mu wręczony w Londynie. 3
maja 2008 r. prezydent Lech Kaczyński awansował
Mieczysława Wałęgę do stopnia generała. Zarząd Re-
gionu NSZZ „Solidarność” w Rzeszowie zaprosił Mie-
czysława Wałęgę do komitetu budowy pomnika Łu-
kasza Cieplińskiego. Grupa radnych Prawa i Spra-
wiedliwości z Rzeszowa złożyła wniosek o nadanie
Wałędze tytułu Honorowego Obywatela Rzeszowa,
ale lewicowa większość w Radzie Miasta Rzeszowa
i prezydent Rzeszowa nie poparli tego wniosku.
W 2009 r. generał Mieczysław Wałęga został człon-
kiem Komitetu Honorowego Obchodów 70. rocznicy
wybuchu II wojny światowej.
Mieczysław Wałęga zmarł 13 listopada br. w Lon-
dynie, niecały rok po śmierci swojej żony Adeli. Zo-
stał pochowany na cmentarzu Stanley Hill w Amer-
sham w Anglii.
 Porządek dzienny

55. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniach 1, 2 i 3 grudnia 2009 r.

1. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy

o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2411, 2505
i 2505-A).
2. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy
Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 2176, 2522 i 2522-A).
3. Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych
innych ustaw (druki nr 1945 i 2521).
4. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki
nr 2348 i 2518).
5. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach tury-
stycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń (druk nr 2506).
6. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzo-
wym (druk nr 2507).
7. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmia-
nie ustawy o podatku od towarów i usług (druki nr 2463, 2541 i 2541-A).
8. Pytania w sprawach bieżących.
9. Informacja bieżąca.
10. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o pilnym rządowym projekcie
ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druki nr 2534, 2540
i 2540-A).
11. Informacja rządu o stanie lasów w roku 2007 oraz informacja o realizacji w 2007 r.
„Krajowego programu zwiększania lesistości” (druk nr 1209) wraz ze stanowiskiem Ko-
misji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 1362).
12. Informacja rządu o stanie lasów oraz o realizacji „Krajowego programu zwiększa-
nia lesistości” w 2008 roku (druk nr 2426) wraz ze stanowiskiem Komisji Ochrony Środo-
wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (druk nr 2461).
13. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Spra-
wiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych
ustaw związanych z realizacją zadań przez Policję (druki nr 2530 i 2536).
14. Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie
z budżetu państwa oraz ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczy-
pospolitej Polskiej (druki nr 2531 i 2538).
15. Sprawozdanie Komisji Gospodarki o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmia-
nie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2527
i 2542).
16. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o stanowisku Senatu w spra-
wie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich
rodzin oraz ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do
pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjali-
stycznych Republik Radzieckich (druki nr 2529 i 2553).
17. Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o izbach
lekarskich (druki nr 2528 i 2552).
 18. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Finansów Publicznych o sta-
nowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych
kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wy-
płaconych premii gwarancyjnych (druki nr 2532 i 2539).
19. Głosowanie nad wnioskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o od-
rzucenie informacji o realizacji w 2008 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicz-
nej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007–2009” (druki nr
1949 i 2133).
20. Głosowanie nad wnioskiem Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o odrzucenie posel-
skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie prawnej odmian roślin (druki nr 2274
i 2410).
21. Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizo-
wanych w tym zakresie w 2007 r.” (druk nr 610) wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruk-
tury (druk nr 1198).
22. Sprawozdanie ze „Stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań realizo-
wanych w tym zakresie w 2008 r.” (druk nr 2155) wraz ze stanowiskiem Komisji Infra-
struktury (druk nr 2357).
23. Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2007 r. (druk nr 927) wraz ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Roz-
woju Wsi (druk nr 1099).
24. Raport z działalności Agencji Nieruchomości Rolnych na Zasobie Własności Rolnej
Skarbu Państwa w 2008 r. (druk nr 2349) wraz ze stanowiskiem Komisji Rolnictwa i Roz-
woju Wsi (druk nr 2399).
25. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy
o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druki nr 2507 i 2557).
26. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie
uchwały w sprawie ochrony wolności wyznania i promocji wartości będących wspólnym
dziedzictwem narodów Europy (druki nr 2533 i 2558).

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności