Ahmet Sik' In yazdigi ve cahsrna ba~!Jgl "Irnarrun Ordusu" clan kitabt ~u anda "Do kun an Y an ar" b a~llg ryl a ekran I an m rzd a. ,. Kitab In sahte ko p y al an m n elektronik ertarnlarda dolastigi su gunlerde, ekurlann "kitabm aslr'tm okuma olanagnun saglanmasuu demokratik bir gorev, diisiince ozgiirlligtinlin savunulmasi yonunde bir katki oldugu inancindayrz. Kitabi internet ortarrunda yaymamlZln tek nedeni ve arnaci buridan ibarettir ... "Naziler komiinistler icin geldiginde sesimi ctkarmadun; fliinku komunist
degildim.
Sosyal demokratlart iceri ttkttklannda sesimi ctkarmadcm; flunku sosyal demokrat degildu»: Sonra sendikacilar icin geldiler, bir Jey soylemedim; fliinku sendikaci degildim. Benim icin geldiklerinde, sesini ctkartacak kimse kalmamistt". Martin Niemiiller'
"Dokunan Yanar"
Cemaat emniyette nasil orgiitlendi?
I Alman Kilisesinin
ilahiyatc: (8 ekenn
Marlin ende
d ile geriren bu sanrlan yaz.dlgl I 946'da diinyanm Nazilerle Dlinya i~bjrligi Okurn yaprnasma muhalefet eden Itiraf en Kitiseler Kcnseyi d iye an rlan
ik inci paylasim
savast
s on a ermisti,
bugiln
Dun ya K il iseler K all seyi'" in de baskan Ilg Llli yapm I~I!. Onceleri Partisi secrneni olan, Yahud i scykmmim destekleyen Niemoller!
ill anrnis b ir Nasyollal S osyal iSI A lrnan t,O;:i daha sonra kiliseler arasi k avgalarda kend [sin i
gel i,1 irerek bu Irko;:! fik irlerin karsm bir d iren i~o;:iolmustu. Konu ,ma yasagrna ragmen verd igi vaazlarla Nazi lerin tepk isini cekti ve tutuk landr. Ilk tutukluluk hiili krsa slirse de, i93Tde yen iden tutuk lanarak 0 d a tcplama kamplanm boylayanlann muc adele veren arasinda onemli yerin i aldr, Savas isimlerd en oldu. sonrasrnda da kiliseye donerek btl kez de Almanya'nm silahlanmasma karst
sureetir. Yani Cumhuriyet'in kurulmastyla baslamis, devam eden bir sureetir. Devam da edecektir. Bu boyle gidecek,,3diyordu. MGK'nin asli unsuru ve
belirleyici gucu olan orduya komuta eden donernin Genelkurmay Baskam Orgeneral Huseyin Kivnkoglu da 28 Subat siirecinin 1923'ten bu yana siirdiigiinii ifade ederek, "Irtica ne raman palazlansa bu surec kendini gosterir ... Irtica tehdidi
228 $ubat
k ararlar,
199Tde
"pcstmodern koalisyon
fark la da olsa ikinci OYP-ANAP Mahkernesi'ne parti dururnund guvenoyu tuturnlarr I 997'deki
yapllgl basvuru hak h gorulerek gecersiz sayrld rgrndan dagrlrrusn. Bunun tizerine a olan RP He lkinci parti clan OYP arasmd a kuruIan ittifak la RefahYol hllklimef hllkllmetin, da, "Rejirn kendijerinden sonucu zaten rahatsrz 28 $ubat clan askerlerln hayata isted igi bi~imde Gilvenlik tedbirler" gereken sllreci gect], Mim
bir rnuhnra yayrmlandr. Muhtirada 8 ytlhk egitim, tarik arlar, laikllk karsrn harek etler, TSK'den irticacrlrk suclamasryla atrlan personelin Rp·li beled iyelerde istihdarn r, bazt tarikatcilarrn cllppe ve sanklanyla kimi eylemlerde bulunrnasr ornek lerle anlatrhp, "TSK'llin Refah Yol hti kii rnetin ill B asbakan gorevini hllklirnet ortag: DYP Cumhurbaskan I Sii leyrnan I Neemett Genel rejimi bekcis] olduguna" bir kez daha vurgu UHavad a yakit ikrnali" amacryla ortaklann olarak C;:iller·e verrnek yaprhyordu, Krsa sllre sonra da ist ifastm in Erbakan, tan 11111 19l basbak an hk ad
18 Hazrran I 99Tde
almadi ve hukllmeti kurma giirevini Til MM·de ~ogunlugu olmayan rnuhalefet lider i ANAP Genel Ba~kanl Mesut Yrlmaz'a verd i. Daha sonraki bir ayhk miiddet zarfrnda, Curnhurbaskam Demirel, bircok DYP rnilletvekillni bizzat arayarak panilerinden istifa etmeleri gerektigtni, etrnezler ve Mesut Yilrnaz hiikilrneti glivenoyu alarnazsa askeri d arbe olacagm bask an hgmda I tehd it olarak ANAP one 'c·,rerek part; Tttrkiye grubu
11
un parcalanrn arasinda
- OSP . Dernokrat
Partisi
TB MM·den
Nisan 1999 seclrnlerine k adar isbasmda kat all bu hiikllmet zamarunda 28~ubal kararlan yrllrk kesint is iz egit im kanunu TBMM'de kabul edildi. Bu k anunla imam Hat ip Liseleri llselertnin unlversiteye puanlarrnm ortaokul bolurnlerl k apattldr. Aynca iHL' lerin ontiniln kesilmesi io;:in rneslek
harfiyen yerine getirild i. 8 (iHL) dah il rneslek Iise lerinden rnezun olanlarm
giri~ srnavmdan aldrklart puanla kend i bolumleri drsrnda tercih yapmalan halinde ortaogretlrn basan daha dusllk katsayi ile hesaplanmasi k aran alrndr, Yar grtay Cumhuriyet Bass avcrsr Vural Savas An ayasa Mahkemesinde sonucland i. RP·nin, k apanlrnasma k arar verlldi, Necmetrin Erbakan
tarafmdan RP hakk mda a~llan kapatrna davasr da 17 Ocak 1995·de "Laik Cumhuriyet ilkesine ayk m eylernleri saptandigr'' gerekcesiyle
J
getirildl.
bin ytl siirse 28 Subat siireci de bin yll devam edecektir. Bitmis degildir'" diyecekti. Birbirinin neredeyse trpatrp aym olan ve "Cumhuriyet'in ilanmdan bu
yana irticaya karst miicadelenin siirdiigli ve surecegi" soylemleri ne kadar gercegi yansitmaktadir? Ya da durum gercekten oyle midir bakahm. Ashnda devletin ne irtica ile mucadelesinde bir siireklilik ne de her frrsatta ifade edilmesine karsin rejime karst tehdit olarak gorulen bu tehlikeyi yok etmek gibi bir derdi oldu bu iilkede. Kivnkoglu'nun da altrru yizdigi gibi Islamcilar palazlandikca ordu tirpanlryordu, Zaten 2000'Ii yillara kendi iradeleriyle degil, devletin ihtiyac duydugunda tedavlile sokmak iizere verdigi izin ve destekle palazlanabilen lslarncilar ihtiyac olmaktan r;:lkf1gl anda da hep budanarak hizaya sokuldu. KIZlI ku~aga karst yesil kusak projesi
Tiirkiye' de basanlr darbelerin tumlin lin arkasmda biiyiik sermaye ve emperyal izmin oldugu gerceginden h areketle, 12 Eylii 1 1980 darbesin in sadece IMP' nin 24 Ocak 1980 tarihin i tasiyan, genis ylglnlan d aha d a yoksu Ilastrrmaya dayah ekonomik programml uygulamak ve buyuk sermayenin krizini cozmek icin degil, Tiirkiye'yi kiiresel sermayenin cemberine dahil etmek ve ABO'nin Ortadogudaki ileri karakolu haline donusturmek amaci ta~ldtgl olgusal bir gercek, Ancak bu tespiti yaparken 12 Eyliil darbesinin temel saiklerinin arasmda Tiirkiye'deki sosyalist devrimci mucadelenin yukselisinin d urduru lamamasi gercegini de gormek gerekiyor. Bu "tehlikenin" tam da sermayenin crkarlan dogrultusunda tehdit olmaktan crkanlmasi gerekiyordu ve gereken 12 Eylul giinli yapildi. Ulkenin uzerinden bir silindir gibi ge~en 1980 darbesi sonrasinda, tek tehlike olarak goru len solu n pasifize edilmesi icin, Islamci cenahm alkislarla karsiladrgi darbeyi yapanlar "kornuruzrn tehlikesi"ni bertaraf etmek icin ABO uretimi "kizil kusaga karsi yesil kusak " projesini hayata gecirdi. Insa edilecek yeni sistemin adi Turk-Islam senteziydi. Sol kadrolann ordu icinde bile orgutlendigini goren cuntacilar, daha 12 Eylul oncesinde kendi kurumlannda baslattiklan milliyetci ve dinci dusuncelerin gelismesi cabalarrm darbe sonrasmda devletin tiim kurumlannda ve iilkenin dart bir yamnda hayata gecirdi. Din ve Islarn'rn, sol sosyalist fikriyattn egemen olmasmm engellenmesinin en onernli araci olarak kullarulmasmda elbette ki lslamcrlann devlet tarafmdan kullamlmaya acik ve hazrr olmalan gercegi de vardr. Taraflann brbirlerini karsilrkh olarak kullanrnasma dayah dogmatik bir cikar iliskisiydi bu. Nur Cemaatinden gelen itiraf
Akit
Gazetest,
28:;>ubat 2000
N ur Cemaatinin onemli isimlerinden olan Yeni Asya gazetesinin sahibi, Mehmet Kutlular devletin Islamcilan kullandigrm, Islamcilann da bunu kabul ettigini Rusen Cakir'Ia yaptigi roportajda soyle itiraf ediyordu: "Derin Devlet denen Jeye dayantyor bunun ucu. 1980'den sonra devletin politikast degisti. Eskiden anarsist ve Marksistler tehlikeliydi, sonra dindarlar oldu. Oyleyse btl dindar gruplarla temas kurmak, onlarla beraber calismak gerekecekti. Amar onlart devletle bansurmaktt. Bu amacla gorevlendirdikleri insanlar cemaatlerin ileri gelenleriyle temas kurdular. Cemaate (Fethullan Giilenciler] daha ziyade istihbarattan olanlar gitti. Bana da geldiler; 'Yurtdistnda Milli Gorii« ve Siileymanctlar'a karst birlikte calisalsm=dediler, ama ben reddettim ... Bu 'derin devlet' dedigimi; biiyiik. olciide biuiin lslami gruplarla anlasma icine girdi. Burada menfaatler karstliklidtr. Her iki tarafin maksadt ayndtr. Devlet bu gruplara, 'Atatiirk'e saygtli ohm biz de size yardtmci olaltm' demistir. Balan ban lslami gruplara, 12 Eylul'den sonra birden palazlandilar. Aeaba kendi giicleriyle mi palazlandslar. Haytr. ,,5 Bu konuyla ilgili benzer bir tespiti yapanlardan biri de Galatasaray Universitesi Ogretim Uyesi Prof. Dr. Ahmet insel'di. Taraf Gazetesinden Ne~e Duzel'Ie yaptlgl ve AKP hiikiimetinin demokrasi karnesini degerlendirdigi soyleside" inset, "Devlet kadrolan ozellikle mi milliyeteilerle dolduruluyor?" sorusuna, "Doldurulmustu zaten. Su anda yonetici ve secici kadrolar onlar. Zaten bugun Milli Egitim Bakanligi 'nda A levilerin Siinni Islam icinde nasil misyonerce eritilmeye rallJlldlgml goriiyoruz. lcisleri Bakanltg: 'nda da ayru kadrolasma var. Poliste Fethullan Gillen. cevresinin kadrolasmast var. Adalet Bakanltgi 'na da ktsmen girdiler. Ve askerler, denetim elimizden gidiyor endisesiyle bunlart 28 Subat'ta biraz temizlemeye kalkttlar. Cunki! kendi yaratttklari ucubeden korktular" yarutrm veriyordu. Bununiizerine Ne~e Duzel' in, "Derin devletin yarattlgl ucube Fethullahctlar mi?" sorusunu da Insel soyle yamtlayacakti: "Evet. Cok acik: bir bicimde 1970'lerde desteklenen ve 1980'lerde giiclenmesi iein adtmlar attlan bir mekanizma bu. Desteklenenler arastnda sadece Fethullahcilar yok. Turk Islam sentezinin baska unsurlan ve baska tarikatlar da var. Bu cevreler kendileri icin calistr hale geldikleri icin simdi askerlerle catistr durumdalar. Bunlann hepsi milliyetcidir. Fethullalt Gillen milliyetcidir. Komunizmle miicadele derneklerinde yetismis ve siyasallasmts bir kisidir. 1960'larm komunizmle miicadele derneklerinin bir iiriinudiir Gillen. Derin devlet, kendi denetimi alunda oldukca her Jeyi makbul gbriir. Bir Jey onun. denetimi distna rlktlgl anda tehdit unsuru. haline gelir. Giilen'in aittn nesil yetistirecegi; diye bir iddiasi var. Burada inanilma; bir Miisluman Turk elitizmi so; konusu. Aym Cizvit papazlan gibi ... 'Biz okullarda alttn nesil yetistirecegis. Sonra bu elit nesille dunyaya hdkim olacagn; diinyayt yonetecegi;' diisiincesi bu."
5 6
M illiyet Taraf
Gazetesi,
26 H aziran
I 999
1971 darbesinin
Mohaettan
gelen sesi
Mehmet Kutlular da yukanda arulan roportajimn diger bolumlerinde de kendisi gibi Nurcu ' kokenli oIan Fethullah Giilen'i devletin destekledigini, Gulen'In de bunu ifade ettigini, 28 ~ubat sonrasinda asker tarafindan Refah Partisi' nin karsisrna crkanlmak istend igini ve isi b iti nee de saldird rklanm da soyliiyordu. 8 Yani Kutlular, basta da soyledigimiz gibi kullanrlrnaya miisait clan ve kullamlan lslarncilann once palazlandmlrp i~ bitince de devIet tarafindan tirpanlandrgim anlatryordu roportajda. Kutlular'rn boyle konusmasinda basta Gulenciler olmak iizere Islamci cernaatlerin, ordu tarafrndan yapilan darbeleri, stratejik cik arlart bakirrundan genellikle desteklemis olmalanmn payl buyuk elbette. Cesitli tarikat ve cemaatler alunda brgiitlenen Islarni yaprlar ideolojik olarak Kemalizm'e karsi dursalar da, her zaman devletin politik yap1Slm savunan koruyan ve destekleyen guclerdi. Cunki] tarikatlann stratejik cikarlanna hizmet eden her darbeyle, bu yapilann kendilerine rakip olabiIecek biitun ilerici ve devrirnci kuvvetleri ezil iyordu. Bir donem Said Nursi'nin avukatlarmdan olan ve cemaat icindeki etkinligi ile taninan Bekir Berk'in, Yeni Asya Gazetesi'nin 10 Subat 1971 tarihli sayrsinda, ordunun verdigi muhtrra iizerine yaptigi degerlendirme tam da bu tespitimizi dogrular nitelikteydi: "Bu ses tarihimizin sesidir. Bu ses sanki Mohae'tan gelen sestir. Bu ses Malargirt'ten yiikselen bir sestir. Bu ses Kanije gazilerinin sedastnt aksettirmektedir. Bu ses hurriyet ve istiklalimizin, bu ses din ve imanimtzin, serejimizin ve hasiyetimizin bekcileri serefli pasalanminn, erlerimirin tek kelimeyle MehJnetrigimizin sesidir ... Bu ses, saga da sola da gelisi giizel yumruk sallayanlann degil, tehlikenin nereden geldigini bilen, goren ve onun ustiine yiiriiyen. ve onlara son deja 'Hisaya gel' komutunu verenlerin sesidir. Bu ses meseleleri kanunlann cercevesinde halletmek isteyenlerin, btl ses millet iradesini korumayi ahdedenlerin sesidir ... ,,9 1971 darbesinde
tutuklandr
Gillen, fikri onderi olan Said-i N ursi' nin avukatirun destek I);lktlgl 1971 mu htrrasi don emi nde Tu rk Ceza Y asasi' ntn 163. mad desi nde tan Im Ian an irticai
, Fethull ah Giilen, davada
deg ilirn
Ankara
2 Nolu DGM'de
giyabmda
yal"g,lalldugl
ve Nurculuk
faaliyef
yurutmekle
de su~landlg, rnensup
Miis liiman
aracrhgrylayapttgi i,
kadar 'c cu '
savunrnada,
degerlendirmelerin
gibi
"Mllsltlman olmak disinda Nurculuk vb hicbir aktrna ayrtrncrhk manasrna geld igini, imdan
bu bak
olmak d l~ind a h i"b ir ak rrna rnensup k imsen ill hnlifesi degilirn" dedi.
8
26 H aziran
I 999 1984
calrsmalanndan dolayr, "Laiklige aykirt olarak devletin ictimai, iktisadi, siyasi, hukuki temel nizamlanm kismen de olsa dini esas ve inanelara uydurmak amaciyla cemiyet tesis, teskil, tanzim veya sevk ve idare etmek, boyle cemiy etlere girmek veya girmek icin baskastna yol gostermek" sucundan tutuklandr ve 3 yrl hapis cezasi aid t. izmir Srkryonetim Kornutanlrgi Askeri Mahkemesi'nin 20 Eyliil 1972'deki bu karan Askeri Yargitay 3. Dairesince 1973'de onaylanmca mahkilmiyete donustu. Ancak Giilen 1974 yrhnda Bulent Ecevit' in Basbakanhgind aki 37. hiikiimet d onerninde cikanlan af yasasiyla 7 ay tutukluluktan sonra ozgurlugune kavustu, Gulen, bu mahpusluguna ragmen askere olan baglrhguu hit; yitirmedigin i 12 Mart 1971 darbesiyle ilgili soyledikleri ~u sozlerle anlatryordu: "27 Mayis sol gudumlii bir harekettir. 12 Mart da iiyle olsun isteniyordu. Fakat ihtilale bes kala hadiseye el koyan Memduh Tagmac ve arkadaslan muhuranin macerastni birilerinin giidismiinden kurtardi. Ondan boyle bir atak beklemeyen soleular ne yapacaklannt sasirdtlar. Onlarda goriilen 12 Mart aleyhtarligi, bira; da yetisemedigine eksi diyenin durumu gibi bir tavtr. Eger 9 Mart'ta yaptlmak istenen harekata mani olunmasaydi, yapilacak ihtilal co]: baska olaeak ve 'Devrim Anayasast' adiyla hanrlanan taslak yiirurliige gireeek, Tiirkiye isim olarak olmasa bile sistem olarak tam bir komiinist ulke haline getirilecekti ... Bu solcu giicler ve onlartn akil hocaligim yapan devrimba; sivillerin ortak arzusuydu. Nitekim Ziverbey sorusturmasinda hepsinin maskesi du,rmu,r ve menfur diisunceleri bir bir ortaya ctknustir. 12 Mart, bir ih.tilal ve darbe degildir. Hiikiimeti belli konularda uyaran bir ikazdir. Elbette askeri olmast ydniiyle tasvip edilemez; Hiir iradeyi guq kullanmak suretiyle dize getirmenin tasvip edilmesi miimkun degildir de ondan. Fakat cok daha kotu bir hareketi onlemesi bakimtndan bu harekete iyimser bakmak mumkiindiir. Yani, kotiidiir ama cok daha koti: ye gore o kadar kdtu degildir. ,,/0
10 I1ltp:lltl".fgLLlell.com/conlentiview/350011281
14 Ekim 1980, Diyarbakrr konusmasr: "Dinsi; millet diisunulemez: Dinimize ,,/I k I san Iima I lylZ. stmst 17 Ocak 1981, Hatay konusrnasi: "12 Eylul yonetimi sadece sozlerle yetinmedi. M SP' lilerin bile basaramadtgt, din derslerini okullarda mecburi hale getirdi. ,,/2 15 Ocak 1981, Konya kon usrnasi: "Tanrtst bir, Kuran' I bir, peygamberi bir, aynt seslenis ve yakansla nama; kilanlart birbirinden koparmaya imk/in yokiur. ,,/3
SOil er Y alcm,
]] Son er Yalcm,
14 Faik Bu Jut, Ord LL ve Dill, Berfin Yaym lart 13 Sorter YRI~m, Han gi Erbakan, Su Yaymlan 16 Falk Bu Jut, Ord LL ve Dill, Berfin Yaym lan
askeri yonetim 35 tane daha ekledi. 1982 'ye kadar sadece bir tane Ilahiyat Fakultesi varkenl982' den sonra hrzla artarak sayl 21' e crkanldi. 1983'te 1739 sayrlt Milli Egitim Ternel Yasasr'rrda degisiklige gidilerek imam Hatip Lisesi mezunlanna tum fakulte ve yiiksekokullara girme hakki tarundi. Boylece imam Hatip Lisesi mezunlanna burokrasinin him kapilan acildr. Klasik imam Hatip Liseleri'ne lngilizce egitim veren Anadolu imam Hatip Liseleri eklendj. 1984-97 arasrnda 235 17 imam Hatip Okulu as;lld1. imam ihtiyacrnrn karsrlanmasi icin as;l1dlgl iddia edilen imam Hatip Liselerindeki ogrenci sayisrndaki astronomik arns bir yana, irnamlrk yapmasl mumkun olmayan kiz ogrencilerin de imam Hatip Okulu ve liselerine almmasi serbest birakrld I. 8 yilhk egitimin~art kosulmasina kadar olan surede sayrlan 600'iin tizerinde olan imam Hatip Liselerinde 60 binin tizerinde bgrenci bulunuyordu. 1982-84 yillan arasinda yurtdrsmda bulunan hemen tum Diyanet i~leri Baskanlrgr kadrolanna verilen ayhk bin 100 dolann Rabita (islam Diinyasi Birligi) tarafindan bdenmesi kabul edilir. Rabrta, ABD-Suudi Arabistansirketi ARAMCO tarafiridan kurulrnus ve ttiziigiinde arnacmm islam ulkelerinde seriati getirmek oldugunu ilan etrnistir. Vine Rabita tarafmdan kurulan islam Konferansi Orgutu (iKO) btinyesinde yer alan Ekonomik ve Ticari i.~birligi Daimi Komitesi'nin (iSADAK) 4. yoneticisi de cunta lideri Kenan Evren olur. Faysal Finans'a, Al Baraka'ya, islam Kalkmma Bankasr'na calrsma izni verilir. 1984'te Al Baraka- Turk kuru lur. "S ivil" h ayata gecis icin yapilacak secimlerde cuntacrlann General Turgut Sunalp'e kurdurduklan Milli Dernokrasi Partisi'nin secimleri kazanmasi is;in tari katl arIa ili ski geli stirrnes ide destek len ir. Sun al p, 1983 ses; im Ieri oncesinde Istanbul' daki N aksibendi Dergfthi' na gidi p ~ey hlerle ayine katrlmakta sakrnca gorrnez.
TSK'den itiraJ
12 Eylul rejiminin dinle, islam ve lslamcrlarla kurdugu iliski bir haberde bizzat TSK'nin kendisi tarafrndan da itiraf edilecekti. Harp Akademileri Kcmutanhgr'tun
yayinladrgi
17 Imam
H atip Liseleri,
LL.
Isrnet Inonii Hllklirneti 1, 1965-1911 Suleyrnan Demirel Hiikilmet i 46 adet , 191429 adet, 1915-1918 Suleyrnan Dernirel Hilkilrneti 233 adet, 1918-1919 Iliilen! Ecevit Demirel Hlikllmeti 36 adet, 1984-1989 Turgut Ozal Hukllrnetl 90 adet, 19901992-1994 Sllleyrnan Demirel Hiikiimeti 12 adet , 1994-1995 Tansu C;i1lel" hlikiirnetler i zamarunda ise 91 adet Imam Hat ip Lisesi a~lldl. Un ivers iteye
Hiikiimeti 4 adet , 1919·1980 Suleyrnan 1992 Mesut Yrlmaz Hii k L·,. i 23 adet, met Hiikiimeri 13 adet, 1995-1991donemi
giri~teki katsayi uygulamasi nedeniyle bir donern bazrlan kapanan ve ogrenci sayilan dllsen btl okullar , 2004 yiluida AKP'nin "kats ayi uygularnasr degl~ecek" vaad iyle yen iden cazibe merkezl oldu, Bu ddnemd e 500~i..i1lizerinde imam l Hatip Liseler i'ude okuyan toplam ogrenci saYIS! 100 bill in lizerine O;:lktl. Egitim-Sen'ill yapug: bir arasnrmaya Ilahiyat Fakliltelerlnde de l O bill in ilzerind e o.gl"encinin ogl"enim gordngii Turk iye" 11 in 5 bill unama ihtiyacr bulunuyor. gore
Gereken Faaliyetler" isimli kitapta ~eriatr;Ihgm 1951 'de DP ile baslayrp MNP, MSP ve RP ile surduruldugu vurgulanarak, "12 Eylul mudahalesinden sonra da din ruzgannm, bizmr arttirdrgr ve donernin partilerinin koruyucu kanatlan altmda yiiriimeye devam ettiginin" alb ciziliyordu. Harp Akademileri Kcmutanlrgr'run hazirladigi kitapta "Islami tehlike" ile ilgili olarak yer alan saptama da, "Asil tehlike, gelecegin secmen ve yoneticilerinin din egitimiyle yetistirilme ve yonlendirilmeleri, gelir dagilinundaki dengesirligin irticai faaliyetlere etkisi, irticantn hortlamasi icin elverisli ortam yaratmastdir ... Yaptlan hesaplara gore, 2 bin ile 2 bin 500 arasinda ihiiyac varken ytlda 52 bin mezun veren Imam Hatip Lisesi, kurslar vb. engellenmediginde 2000'li ytllarda 6-7 milyon oya ulasacak olan irticai kesim tek bastna iktidar olacaktir. "IS Askerin yaptrgr tespit dogru crkacak, 20aO'li yrllarda ordu bizzat kendi yaratrp biiyiittiigu bu "canavara" karsi miicadele eder hale gelecekti.
lcin Yaptlmasi
" R ad ik al Gazetesi
9 Ocak
1999
surduren NTV Mag dergisinde, Tolga Celik imzasiyla yayrmlanan haberde Fethullah Gillen soyle anlatrliyordu: "Son yillarda okullari, Isrk Evleri, siyaset ve rnedya dunyasryla clan iliskileriyle taninan Guleu' in uzun yolcu lugu N ur tarikatiyla basladi, Said-i N ursi 23 Mart 1960'ta Sanhurfa'rla yasamrru yitirince, tarikati, 'Bundan soma ne olacak?' kay grsm a diistiiler. N u rculann b ir kesimi, cemaatin basina bir kisi nin secilmesi ni isterken, bir kesimi de Said-i N u rsi' nin en yakm lanndan olusan b ir Istisare Heyeti'nin kurulmasrru ve bu 'Agabeyler Konseyi'nin hareketi yonlendirmesini uygun goruyordu. Bazrlan ise siyasi bir teskilat kurmayi, bazrlan da devlete baskaldinp silahh mucadele verilmesini onerdi. Tahiri Mutlu, Mustafa Sungur, Ceylan Cahskan, Husnu Yegin, Bayrarn Yuksel, Mehrnet Frrmct gibi Nur cernaatinin agabeyleri, iclerinde en cevval ve en fedakfir gorduklert Zubeyir Gunduzalp'I bu hareketin basiua sectiler. Kendileri de, Zubeyir Gunduzalp'In altinda bir istisare heyeti olusturdular, Zubeyir Gunduzalp'In Iider secilmesi, cernaatin icindeki tartismalan bitirrnedi. Nursi'nin saghgmda baslayan 'YazicrlarOkuyucular' bolunrnesi bu kez acikca ort.aya S;lktI. Said-i Nursi'nin olumunden ve 27 Mayis ihtilalinin gerceklesmesinden soma bu kansikhk daha da buyudu. 'Yazrcilar', H iisrev Alunbasak onderliginde ayn bir gru p haline donustii, Altmbasak, Tahiri, Hulusi Bey, Dernirel'in de akrabasi olan Islarnkoylu Hafiz Ali, Mubarek Mustafa, Santral Sabri gibiler 1930 ve I 940'larda,. Said-i Nursi'nin yazrnrs oldugu risaleleri bizzat el yazisryla kaleme alarak s;ogaltrnl~lardl. Bu yazma ve yazarak vogaltrna isini yapanlar Nurcular arasrnda 'Yazicrlar' diye anrldrlar. Zubeyir Gunduzalp, Ceylan Cahskan, Mustafa Sungur, Bayrarn Yuksel, Mehrnet Fmnci, Mehmet Emin Birinci ve Bekir Berk gibi isimJer ise ikinci kusaktan N urculard I. Cerna ate sonrad an katilmislard I. B u ekip, N u rsi' n in eserleri ni Latin harfleriyle kitap halinde basiyordu. Bu nedenle onlann adi 'Okuyucular'a crkmisti. Bir baska lider adayi Mehrnet Kayalar, etrafrndakileri silahlandirrna cabasr gosteriyordu. 0, 'ckumakla-yazmakla' degil, "silahla' Nurculugun yaygtnlasacagi inancmdaydi. Mehmet Kayalar gibi dusiinen bir baska isim de Elazrgdan Miisliim Gundiizdu. Gunduz'un Kayseri tarafinda yandaslariyla atl~ talimleri yapacak kadar isi ileri goturdugu soyleniyordu. Bir baska aday Ankara'dan Said Ozdemirdi, Nurcular icin onemli bir 'agabey' olan Said Ozdernir, cemaat icinde oldukca etkili bir isimdi. Daha soma Nurculugun 'Tenvir' kolunu olusturacak olan Said Ozdernir"in Ankara'da adamlanyla silahh dolastrgi soylentisi de yaygmdr.
l9
19 NTV
to
bir lider adayi daha gizli hazrrliklar icindeydi: Erzurumlu bir vaiz olan Fethullah Gulen. Nurculugun Erzurum'da en etkili ismi Mehrnet Krrkinci Hoca, Osman Demirci Hoca (Adalet Partisi'nin Nurcu milIetvekili) ve Muzaffer Aslan sayesinde cemaatIe tarustr ve onlara kanlrnak istedi. 1963-66 yillan arasrnda Edirne ve Krrklarelinde gorevli oldugu donernde, camilerde yaptigi konusrnalan yoluyla etrafinda insanlar toplarnaya baslarrus, N urculan ve diger dini cevreleri etkilernisti. Hep aglayan, bazen kendini yerden yere atan konusrna tam ile dikkatleri iizerine cekiyordu. Okuyuculuk, yazrcilrk, silablr miicadele gibi tarzlardan ayn olarak 'h itabet' yoluyla etkil iyord u cevresirrdekilen. B ir baska tarz daha gel istird i: Acikca NUTCUoldugunu soylernedi, NUTCUagabeyleriyle hep rnesafeli bir temas icindeydi, konusmalannda Said-i Nursi'nin adim pek kullanrnadi, Daha Edirne ve Krrklareli'ndeyken cemaatin icinde yeni bir tarzrn ternsilcisi olrnayi, etrafinda yetistirdiklerini devletin onernli kademelerine yerlestirmeyi hedefliyordu. Diyanet lsleri Baskan Yardrrncisi Yasar Tunagor'un tesvikiyle Fethullah Gillen 1966'da izmir' e tayin edild i ve orada hedefine uy gun ve kendine has bir orgutlenrne icine
o donemde
girdi.
'Yazrcilar'm lideri Hiisrev Efendi, hareket icinde saygIn bir kisiydi. Onun etkisiyle 'Yazrcilar', DenizIi, Kutahya, Eskisehir, izmir gibi yerlerde aglrilklanm h issettiriyordu. Ege bolgesi Yazrcilann kalesi oluverrnisti, Fethullah Gillen ve yen i olusan cevresi de, 'Yazrcilar'Ia birlikte hareket ediyordu. Bunun uzerine 'agabeyler konseyi'nden Ziibeyir Giindiizalp, Mehmet Finnci ve Bekir Berk Ege bolgesine gitti. yogu yerde dershanelere alrnrnadrlar, kimi yerde tarnsrnalar, kavgalar yasandr, kimi yerlerde aglr hakaretIere maruz kaldilar, Ziibeyir Giindiizalp, ancak daha planh ve merkezi bir yonetimin ihtilaflari cozebilecegini dusiin iiyordu. istanbul'a donunce Siileymaniye'de Kirazh Mescit Sokagr'nda bulunan 46 numarah evi, Nurculann merkezi oIarak tahsis etti. Mehrnet Fmncr, M. Ernin Birinci, daha sonra aralanna katilacak oIan Mehmet Kutlular, Kirazh Mescit Sokagmdaki evin miidavimi oIdular. CemaatIe ilgili kararlar, Said Nursi'nin eserlerinin basirru, acilan dershanelerin tespitIeri hep bu evde diizenlendi. Oyle bir zaman geldi ki, cemaat bu evle arulrr oldu: Kirazlr Mescit Cernaati ... 1960' h yrllann sonlarmda N ecmettin Erbakan' In, Odalar B irliginden Demirel' in emriyle atilrnasi olayi biitun Islami kesimleri old ugu gibi N urculan da etkiledi. 'Mason' bilinen DemireI'in, 'Musluman' bilinen Erbakan'a karsi gosterdigi bu tutum, genelde biitiin Islarni cevrelerde biiyiik tepki olusturmustu. Muslumanlara hitap eden bir parti dusiincesi de bu olayla birlikte gelince, biitun Islami kesimler heyecanlandr. Ardmdan gelisen Hatice Babacan olayr bu siireci daha da hrzlandirdr. Hatiee Babacanm basortusu yuzunden llahiyat fakiiltesinden kovulrnasi Islamcrlart ayaga kaldrrrrnstr. Bu olay Islarnci kesimler arasinda AP'ye olan giiveni azaltti ve yeni parti kurma gorii.~ii destek kazandi, Ancak Nurculann 'agabeyleri' icinde parti
II
Erbakan
Nurcu-MHP
SaV!l~1
Bu surecte Nureular Erbakan'dan endiselenirken, karsilanna MHP ciktr. MHP, lslamcilann destegini saglamak amaciyla onlart partisine davet ediyor, oy vermeyecekleri de mason usakhgiyla sucluycrdu. MHP'liler Husrev Altinbasak'Ia da gorusmusler ve Yazicilann destegin i almrslardr. Fethu Ilah Gii len' in tavn da onlardan yanaydi. Bir anda Isparta, Kastamonu ve Elazig' daki N urcu lar MHP'ye tam destek sagladilar. Ankara, Ad ana, Y ozgat gibi illerde de b ir gru p N urcu MHP'ye steak davranryordu, Bunun disrnda Alparslan Turkes, Nurculann arasina ad arnlanm sizd rrdi. Turkes' in N ureular icindeki adarnlan, N u r derslerinde 'Basbugun Risale-i Nur okudugunu, ileride tam bir Nurcu lider olacagmr' yaydi. Zubeyir Gunduzalp, liderligindeki Agabeyler Konseyi MHP'nin bu miidahalesine karst crktr. B u ekip, yaymlad Igl "I'arihi Vesikalann I~lgl Altmda Islarni Hareket ve Tiirkes' adh bir kit.apla MHP'ye acik tavir aldr, Bu eser aym zamanda Nurculann ilk siyasi kitabrydr. Bu kitapta, Turkes'In ashnda M, Kemal ve Inonuden farkh olmadigi, din konusunda onlar gibi dii.~iindiigii, Arapca ezana, carsafa karsi vlktlgl kendi sozleriyle aktanldi. Kitap, Gii ndiizal p' in talimatryla Ttirkiye' n in her tarafrn a gonderildi ve Nurculann MHP'ye oy vermemesi icin genis bir kampanya yurutuldu. Said Nursi'nin CHP'ye karst OP'ye oy verdigi, AP'nin de OP'nin devarm oldugu tekrar hatrrlatrldi. Fakat bu ilk acrktan rnuhalefet bir takrrn sikintrlan ve teredd utleri de beraberinde getirdi, Kimi yerde 'MHP'ye karsi olmak ve onlarla ugra~mak eemaate zarar verir dendi' ve brosiiriln dagltlmma karsi crkildr. MHP aleyhtan kampanyaya karst cikanlar arasinda ilginc bir isirn vardr: Fethullah Gillen. Fethullah Gulen, 0 srrada izmir ve Ege bblgesinde vaazlanyla aglrllglm hissettirrneye baslamrsti, Nurcularm onde gelenlerinin tavsiyelerine pek uyrnadigi da goruluyordu, Agabeylerden Mustafa Sungur ona 'Nur dershaneleri ac' demesine ragmen, Fethullah Giilen bu istege baslangicta uymadi. Daha sonra yakrnlanndan Mustafa Birlik ve Mehmet Metin ile birlikte kendine ozgu, sonralan 'Isik Evleri' d iye arulacak olan dersaneleri avmaya baslad 1. 0 stelik Said N u rsi' nin kitaplarrm deg iI, sadece kend ism in hitabetin i on plana alan bir cahsrna tarzr tutturd u. Fethu Ilah Gulen"m kon usmalan kasetlere almryor ve bu kasetlerle ozell ikle Ege bolgesinde hem taraftar, hem de para saglamyordu. Abd ullah Yegin, H uIusi EfendivSerafettin Kartal, Bayram Y uksel ve diger onernl i Nureu Agabeyler 'Bantla hizrnet olmaz' diye bu orgutlenme tarzina karsi ciktilar. Buna ragmen, Fethullah Giilen bu tarzda rsrar etti. Kemal Erimez, Mustafa Birlik, Ilhan Ishilen, Cahit Tuzcu, Bekir Akgun, Mustafa Asutay gibi bolgenin ileri gelen
12
N ureulan da Fethullah Guleu' in yamnd a yer aldilar, Fethullah Gulen, Nurculugun icinde bir 'Fethullahcilrk' olusturma cabasma girmisti. Ustelik Fethullah Hoea vasrtasiyla eemaate katilanlann bazilan Fethullah Hoea'ya Mehdi, Hz isa, Kahtani gibi manevi srfatlar yakistrrryorlardi. Fethullah Gulen, 'agabey lere' ilk muhalefet bayragrm MHP 'ye yonelik savasm hizmete yakisrnadrgrm ifade ederek, actr,
12 Mart'ta tutuklandi
12 Mart 1971 rnuhtrrast Nurculan da tedirgin eden bir darbe oldu. Mubtiradan hemen sonra, 2 Nisan 1971 'de eemaatinin lideri Ziibeyir Glmdiizalp oldu. Otorite, kontrol ve yonetrne yetenegine sahip Zubeyir Gunduzalp'In boslugu doldurulacak gib i degild i. N u reu Yen i Asya eemaati icin, 'B u ndan sonra ne olaeak?' kay glSI yeniden basladi. 12 Mart yonetimi genelde Nureulan kollamasina ragmen, izmir'de Fethullah Gulen ve Mustafa Birlik tutuklandr. Bekir Berk oulan savunmak icin izmir'e gitti, itiraz dilekcelerini yazdiktan sonra Balrkesir 'e gecti ve orada bir 'nur ayini' sirasinda yakalandi. Tutuklanan Bekir Berk, izmir Srkiyonetirn Komutanlrgrna sevkedildi. Bademli Askeri Hapishanesinde Nureuluktan iceriye alman dart gruba mensup 53 kisi yard I. Bekir Berk ve d igerleri acikca N ureu
13
olduklarim soyleyip miidafaa yaparlarken, Fethullah Gulen ve Mustafa Birlik N urcu oldu klariru gizled iler, Ama bunun bir faydasi olmad I; Bekir Berk 1 yil ceza ahrken, Fethullah Giilen ve Mustafa Birlik ucer yila rnahkflrn edildi, Digerleri ise beraat etti,
Erbakan'la yakmlasma
yrldiznu parlatu
Erbakan ve arkadaslart 12 Mart'tan sonra Milliyetci Selamet Partisi'ru kurdu, MSP krsa zamanda orgutlendi ve ilk secimde Tiirkiye'nin iis;iincii partisi olmayi basardi. MSP'den sonra Yeni Asya cemaati en biiyiik dini gruptu. Fethullah Giilen ise Yeni Asya cemaatinin icinde, adeta bir ucbeyi gibiydi. Gillen, bagimsizhguu ilan etmek icin uygun zaman kollayan bir kuciik grubun lideriydi. Ziibeyir Giindiizalp'in olurnunden sonra Yeni Asya cemaatinin yiprandrgiru, MSP'·nin ise giin gectikce guclendrgini ve siyasi yonden de etkin oldugunu gozluyordu. Kafasrndaki hedeflere ulasabilrnek icin, MSP'nin atak, keskin ve hareketli genclerine ihtiyacr vardi, MSP'ye yakinlasmak, uzun vadede Fethullah Giilen icin daha yararh olacaku, Bu dusunceyle MSP cevresine adamlan vasitasryla mesajlar gonderdi. Yeni Asya cemaatini elestirdi, MSP'nin gayretini ov dii. Boylece MSP ile Giilen arasrnda bir yakinlasma baslad I. MSP'liler bu durumdan memnundu. Ciinkil Yeni Asya cemaatini Fethullah Giilen vasrtasryla bolmek, zayrflatrnak miimkiindii. Erbakan, kurmaylanna 'Fethullah Giilen hocarmza sahip cikm, onun etrafinda bulunun, yardimci olun' talimati verdi. i~te bu yakrnlasmayla Fethullah Giilen'in yildrzi parlamaya basladi. Temelini attlgl, alt yaplslnl olusturdugu cemaat bir anda hareketlendi, izmir Bomova Camii'ne her taraftan akin akin insanlar gidiyor, cuma vaazlan veren Fethullah Hoca'yi d inliyord u. Vaazdan son ra misafirler, Giilen cemaatine ait dershanelerde aglTlamyor ve teyp kasetlerinden yine Fethullah Hoca'nm onernli vaazlarr d inletiliyordu. Yen i Asya iIeri g elen leri F eth u Ilah Gii Ien ve cern aati n i tam amen k 0 Pmamasi is;in, Fethullah Giilen'in vaazlanndan bazilarrm 'Hitap Cicekleri' adryla kitaplastirdr. Fakat istenilen yakmhk kurulamadi. Bunun uzerine Mehmet Kirkmcr, Mustafa Sungur, Mustafa B ayram g ibi ileri gelenler Fethullah Gii len' i ziyaret ettiler. Ama artr k kemi kl esrni ~ b ir s;ev re 0 Iustu rma y I basaran F eth u II ah Giilen, ken d i h areket tarzrnda israrlrydr. Kemiklesmis taban MSP'lilerden olusrnustu. Mustafa Birlik, Kernal Erirnez gibi Nurculuguyla tanrnrrus giiS;lii kistler de Fethullah Giilen'in yarundaydi. MSP teskilatlan Fethullah Gillen cemaatinin gelismesinde ha.yli etkindi. MSP'liler her yerde Fethullah Giilen'in propagandasmi yapiyorlardi. MSP'lilere gore, Fethullah Gillen, diger Nurcular gibi degildi, aslmda MSP'liydi arna acikca siyaset yapmryordu.
14
Gi.ilen - Erbakan
kaprsmasi
Fethullah Hoca'rnn gozu yaslr vaazlart cok etkili oldu. 1978'de yayimlarnaya basladrgi S1Z1ntl dergisi etrafinda olusan beyin takirruna sahipti. MSP'lilerin teskilatlarimn destegi de buna eklenince Fethullah Giilen ve cemaati etkili bir cemaate donusmeye basladi. Yeni Asya cemaatinden kopan, ama MSP' nin golgesinde kalan Fethullah Giilen cernaati, bu hamlelerle cemaatler arasmda iicti ncti slraya yiikseldi. Yazicilar ve diger Nurcu gruplar zaman icinde etki nlikleri ni yitirrnis, vogu Fethullah Hoca'run cemaati nde yer almaya baslarrnstr. Fethullah Gulen yeteri kadar guclendigi inancrna vannca M SP'lilikten de kurtulmast gerektigine karar verdi. Yurt miidiirhigu, cemaatin cesitli kurumlanndaki gorevler, dersane sorurnluklan gibi cekirdek kadrolar, MSP'li olanlarm elinden almryor ve kendisini Fethullahci kabul edenlere devrediliyordu. ~ogu kimse bu donusii mii n farkmda deg ildi. Yapilan degisiklikler 'hizmette nobet deg isimi' olarak su nuluyor ve oyle degerlend iriliyord u. Fakat bir sure sonra MSP'liler dururnu fark ettiler. Bu yuzden ort.aya 'MSP'lilikFethullahcilrk' tartisrnalart cikti. 'Nazik' baslayan tartrsma giderek sertlesti, Fethullah Gulen 24 Haziran 1980'de yaptrgr bir vaazda isim vermeden MSP'yi ve MSP'nin yaym orgam Milli Gazete'yi elestirince, kapah devre siiren tartrsmalar 15
a~lga ciktr. Bu clay, Fethullahcilarla MSP'lilerin ilk gerginligiydi. Bu siirede Fethullahcilar MSP'lilerin ofkesi ve gorulmedik tepkisi yatissin diye sessiz kalmayt tercib etti. Bu surec icinde kendilerini bu noktaya getiren MSP'lilerin biiyiik bolumunu, bazi muridlerini de kaybetti Fethullahcrlar. Ama, MSP'lilerin ofkesi ve tepkisi zamanla yatisti. iki taraf da birbirlerini 'kazanmak' dusuncesiyle hareket ediyordu. MSP yonetimi Fethullah Gulene karst aciktan tavrr almamisti, Erbakan da, aciktan Fethullah Giilen'i hie elestirmernisti. Aynea iilkedeki gelismeler bu kavgamn acikca surrnesini de engeIler. 12 Eyliil askeri darbesi sonueu MSP kapanlrr, Erbakan da cezaevine gonderil ir. 12 Eyliil 1980 darbesini n ilk gii nlerinde Islamci cevreler biiyilk bir korku yasadi, Fakat cok gecmeden durumun pek de korkulacak gibi olmadrgrm farkettiler. Darbenin lideri Kenan Evren, neredeyse dini cemaatlerin yaprnak istediklerini yapar hale gelmisti. Evren yurt gezilerinde yaptlgl konusrnalarda ayetler, hadisler okuyor, Islarrn ovuyord u. Darbeciler, eemaatlerin destegi karsilrgrnd a okulIarda dini egitimi zorunlu hale getirdiler. Buna karsi Felsefe zorunlu ders olmaktan cikanlrp secrneli bale getirildi. Evren'in bu tutumu dini eemaat ve tarikatlan rahatlatn. Ortam neredeyse tam aradrklan gibiydi. Darbeciler ve cemaatler ittifakI
12 Eyliil darbecileri de, ozellikle Anayasa oylamasina taban bulmak amacryla, lslarnci cevrelere hosgorulu davrandrlar. Hatta kimi cemaatlerle de dogrudan iliskiye gectiler, N urcu lann kimi ileri gelenleri, d arbeeilerle yakmhk kurrnustu, Erzurum'da bulunan Mehmet Kirkrncr Hoca bunlann basrnda geliyordu. Mehmet Krrkinci Hoea, Kenan Evren'e mektup yazarak neler yaprlahilecejiine dair onerilerde bu Iunrnus, darbecileri overek d ualar etmisti, Mehmet Kirkinci' mn Demirel'e bagh Yeni Asya cemaati icinde cok etkili oldugunu bgrenen darbeeiler de ona yakiulrk gosterir ve ozel gorusmelerde kendisine yardirnc: olacaklannr soylerler. KuklOCI Hoca, Fethullah Gillen ile i~birligi yapmca, ortaya biiyiik bir gii~ cikar, Fethullah GUIen hakkinda aramyor afisleri asih olmasina ragmen darbecilere tam destek veriyordu. Sizinti dergisinde askerleri oven basyazrlar yazdi. Darbeden bir ay sonra yazdig: 'Asker' ile, daha sonra kaleme aldlgl 'Son Karakol' bashgmr tasryan basyazilarda askerIerin 'tepe' bir varlrk oldugunu soyleyerek, anadan dogma asker millet 0 I dug um uzu bel irtti. Gil I en 'e gore, asker tam za rna n 10 da yetismeseydi, 'Butun millet olarak inkisar icinde aglamadan baska caremiz kalmayacaktr.' Ve Giilen 12 EylUl'den giiniimiize kadar 'aglayarak' vaazlanm surd iird ii... " Sagkoluydu "itirafC;I" oldu 16
Fethullah Giilen' i 1966 yilrnda izmir Kestanepazan camii ndeki vaizl iginden beri tamyan, cemaatin bugunlere gelmesinde biiyiik yeri olan Akyazrh Vakfr'ru kuran 12 kisinin arasrnda olan ve birlikte crktrklan yolda yrllarca beraber hareket edenlerden birisi de N urettin Veren'di. 30 yrl boyunca, iddiasma gore Giilen' in sag kolu olarak cahsan, cemaat icinde en etkin isimlerden biri olan Veren 2004 yih sonunda Hcca Efendisi'ne "ihanet" ederek bir cok iddia ve iftiralarda bulundu. Veren, 1995 yrh nda fikren ve kalben aralan nda aynhklann basgosterd igin i acrkladrgi Fethullah Giilen' Ie gorusmek icin ABD' ye gittigi ni belirterek, "Kendisi
ile bir ay siiresince gorusmedim. Yargtlanmastna sebep alan kasetleri medyaya benim Slzdlrdlgrma, sattigima inaniyordu. ABD'de yasiyor olmasint elestirmem iizerine de somine masastyla bana saldtnp cevresinde bulunanlara oldurtmek istedi. Beni kendisine suikast yapmak ve yerine gecmek istemekle sucladi. Turkiye'ye diindiikten sonra Alaaddin Kaya, Harun Tokak, Ali Bayram ve Suat Yildirtm bana gelerek ktrgmhgm giderilmesi icin aract olmak istediler ve Zaman Gazetesi kunyesinden cikanlan isminin Genel Koordinator olarak yeniden kondu. Ben de bu nedenle 3 yil boyunca bastna bir actklama yapmadim. Ancak gelinen noktada cemaatten dislandim ve bir sure sonra Zaman Gazetesi kiinyesinden adtmin yeniden ctkanidiguu goriince cemaatin if:YuZiinukamuoyuna duyurma geregi duydum" diyordu. Cemaatten iP'ye uzanan yol
Veren, egitim icin beraber yola crktrktan sonra cemaat iizerinde tek basina hakimiyet kuran ve kendisini mehdi zannettigini soyledigi Gii len' in b iiyiik b ir para giiciine hukmettigini belirtiyordu. Veren, basta i:;:S;iPartisi'nin (iP) Aydinhk dergisi ve Ulusal Kanal't olmak iizere yazrh ve gorsel cesitli yaym organlanndaki ifsaatlannda Fethullah Giilen'i CIA ile ortakhk ve Tiirkiye'nin aleyhinde cesitli faaliyetlerde bulunmakla da suclayacakti, Veren, bir de web sitesi kurup iddialan oradan da siirdiirdii. Ama hem bu site hem de sonradan yerine kurduklan sabote edilerek cahsarnaz hale getirildi. Giilen karsrti cevrelerde de tamnrnasiru saglayan bu olaydan sonra Veren, 1 Kasrrn 2005 tarihinde yapilan bir torenle, Ergenekon sanrgt Dogu Perincek'In liderligini yaptigi iP'ye iiye oldu. Fethullah Giilen cemaatinin ilk kuruldugu giinden sonra 35 yrl boyunca icinde olan Nurettin Veren, cemaatle baglantrh Zaman gazetesinde genel miidiirliik ve genel koordinatbrliik gorevini yuruttu. Samanyolu TV'nin kurucusu ve yonetirn kurulu baskanr olan Veren, cemaatin farkh dusiince cevrelerinde de acrlmasi icin kullanrlan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfr'nin kurucusu ve miitevelli heyeti baskamydr. Azerbaycan, Krrgrzistan, Gurcistan, Tiirkmenistan, Ozbekistan, Kazakistan, Arnavutluk, Romanya, Bulgaristan, ispanya'daki Fethullah okullan ile istanbul Fatih
17
Universitesi kurucusu ve baskaruydr. Konunun medyada tartl~llidlgl giinlerde Zaman gazetesi tarafmdan yaprlan aciklamada ise "Nurettin Veren hicbir donemde
Zaman Gazetesi'nin kurucu iiyesi veya ortaklanndan olmamistir. Bu sahts, bir donem garetemizde calismts olmakla beraber, goriilen liizum iirerine isine son verilmistir" denilerek yoneticilik yaptlgl yalanland I. Veren' in iddalan ve anlattiklanndan bazrlan soyleyd i: • Fethullah Gulen, Amerlka'da bulunmasrnt once hastahk, sonra
"hicret"e • bakanlan getirirler. • • • Fethullah Gazeteci Gillen, cemaatine Ataturku bagladi. Buna kendisi de inanmiyor. Harput gibi devlet Bu bakanlar Giilem'in her istegini yerine Cemil Cicek, Abdiilkadir Aksu, Ali Coskuu.Bebabettin
gostermistir.
ve Y azarlar Vakfi ile Samanyolu ahruyor, hisseler kurulu kararlan vilayetten, IS'i 'Kutsal imamlan • el degi~tiriliyor. olarak toplanan paralann yiizde bolge
himmet ve talebe bursu adi altinda her ortulu odenek tahsisiyle (Y A~) kendisine
aracrhgryla
ABD'(jeki
ahndr.
Kurmay
Bu isimleri ogrenciligimden
• •
Emniyet
teskilatrndaki
de K.O.20 hoca yiiriitiiyor. 100 sayfahk 'Bak Nurettin ve raporlan' kaglt Bey, dedi. Ben bana gosterdi. dinleme kasetleri
1990 oncesinde
ve dart bes tane teyp kaseti vardr. Bunlan bunlar sizin ve pek cok kimsenin Aldim, baktirn, Dinlenen kendisiyle de kendisine beraber telefonlar,
basta benim, Ilhan Isb ileu' in ve telefonlanydr. dinlemek, icinde ne gibi mahsurlu bir sey var ki ...
'Bu dinlediklerinizin
degil telefon
20 Emniyette
I 992'de ynrutulen
Fethulahcrlrk
sorusturrnasmda,
DGM'ye
18
birisinin
penceresinden
iceriye bakmak
bile gunahtrr.
soyledim.
ve Bornova'da
bile dinleme
cihazi konulmus,
Avukatlari yalanladi
Iddialarimn yer aldrgi her basin orgalllna FethulIah GiiIen'in avukatlan tarafrndan gonderilen aciklamalarda ise kon unun iftiraIardan olusan yalanlar old ugu soyleniyordu. Giilen' in marj inal cevrelerce karalarna kampanyalanna ve iftiralara maruz kaldigi belirtilen aciklamada, Nurettin Veren'in iddialarmrn uydurrna ve itfira oldugu belirtilerek, "Miivekkilimi karalamak, kifiligi hakktnda kuskular uyandtrarak onu kamuoyu nazannda kuciik: diisiirmek, kendisine duyulan sevgi ve giiveni bosa ctkarmak amactna matuf oldugunu sagduyulu insantmiz yakinen bilmektedir. Nitekim Nurettin Veren de, kendisini olumle tehdit ettigini ileri siirerek miivekkilim hakkinda 3.1.2003 tarihinde fikayette bulunduktan sonra; 10.1.2003 tarihinde yazdtgt dilekcede, 'Fethullan Giilen ile ilgili yaptlgt yazil: ve sozlu her tiirlii menfi beyanlanntn hilafl hakikat oldugunu, bir kugtnlsk: aninda yapllmq hinc alma amacli ve gercekleri yansttmayan beyanlar oldugunu, devlet kurumlanna verdigi yaril: ve sozlii beyanlann itibara altnmast gerektigini, medya kuruluslart ve mensuplanna Fethullali Giilen ile ilgili yaptlgl beyanlann da bu cercevede degerlendirilmesi gerektigini' yazilt olarak beyan etmistir." deniliyordu.
21 M;]Iiyet
19
Ben kimseye sag veya sol kolum demedim. Aslen Errurum'luyum. Ktrklareli'nde ve Edime'de bulundum; oralarda bana kaTJI vefalt davranan 90k kiymetli arkadaslanm oldu. Sonra lzmir'e geldim. Allah, Haci Kemal=makami cennet olsun- Mustafa Birlik, Yusuf Pekmezci, Kose Mahmut gibi en kiymetli dostlan bana orada nasip etti. Eger bir sag koldan bahsedilecekse iste bunlar vardt ve eger onlardan biri benim sag kolum olsaydi, ben 0 kolun alttnda kalir ezilirdim, tastyamardtm onu. Cunki; bir sag kol olacaksa, keske bunlardan biri beni sag kol olarak kabul etse, keske bir Hact Kemal, bir Mustafa Birlik olabilseydim 'keske Yusuf Pekmerci'nin yerinde olsaydtm' derim. Sizin 35 ytllik sag kolunu; oldugunu siiyleyip, ban aciklamalarda bulunan Nurettin Veren var. Soyledikleri dogru mu? Eger Allah nezdinde birinin hakki varsa 0 hak asia kaybolmaz; Allah herkesin nerede oldugunu biliyor.
Sizi si yasilerle tanistiran, yu rtdisi a9 ilimlann (ZI sag fayan N urettin Veren mi ydi? lddialanni okumadim; arkadaslar internetten bir kssmini aktardtlar. Ozet olarak dinleyince hayret ettim, etrafinda beliren birkac insanla birlikte, herkesin takdir ettigi, bir zamanlar kendilerinin de takdir ettigi hizmetlere karp menfi tavtr ieine girdiler; asilsi; seyler soylediler. OlmaS1111istedigi seylere baktnca sasirtyorum, hukuk vaZIl (kanun koyucu} gibi konusuyor, "Bu hareket KlZllay gibi Yesilay gibi Jey olsun, bastna (icinde kendisinin de bulundugu) bir kayytm heyet konulsun" gibi yaptlmasi kanunen de miimkiin olmayan seyler soyliiyor. Hatta isteklerinin bir kismuu devlet bile mevcut kanunlarla yapamaz.
Siyasilerle tanismanizda aract alan kimdi? Beni Sayin Suleyman Demirel, Turgut Oza! ve Ismet Sezgin 'le tantsttran merhum Hact Kemal'di. Siileyman Bey'le eskiden beri tampkhgl vardi, Turgut Bey 'le senli benliydi. Devlet kademesinde bircok kimseyle tanismaya ve goriismeye biiyiik alrude vesile alan oydu. Nurettin Veren 'in politikacilarla cekilmis fa tag rafla rt var. Onun hi9 katkisi olmadt
mi?
Bazen bir yerlere giderken zaman zaman. arabayt 0 kullanmis, hareketin itiban adtna bas) kimselere ulak olarak gitmisti. Fakat 0 da kalkip kendisini sag kol yerine koymussa istismar ediyor demektir. Anlatilanlara bakiyorum, benim yanuna birisi gelmisse onunla aynt kareye girmek istemis, bir cumhurbaskamna hizmet adtna gitmisse onunla aynt kareye girmek istemis sonra da bunlan album yapmlJ, degiJik devlet baskanlanna verilmek iirere alinan mektuplari kendi adtna dosyalamis. Eger bunlarla sag kol olunuyorsa baska kim seler de istese aytustnt 20
yapabilirdi. Apk siiylemek gerekirse, yan/ma gelip giden insanlann geleceg« matuf {yonelmis] derin hesaplari olacagtna ve bunlart kullanacagtna ihtimal veremezdim. Amerika 'da yantruza geldi mi ve siz onu tehdit ettini; mi? Beni kendi halime birakin, kendi isime bakmak, rengin olmak istiyorum demis ve aynimisti; urun tamandtr go riismiiyo rduk. Dogrusu ben de kinlmtsttm. Hitmete alan giiven kredisini sahsi isleri hesabina kullaniyor, yalan soyliiyor ve Jantaj yaptyordu. Bir donemde ban arkadasiartnfikrini bulandtrmts, milletvekili olma, bir siyasi partinin icinde yer alarak daha giirel hizmet edilecegine inandirma gibi cabalara girmisti. Sonra ban arkadaslar gelip oziir dilediler, "Hocam Allah senden ran olsun, biri kandtnp siyasetin icine cekeceklerdi" dediler. Oysa siyasete girmeme, biitiin partilere aynt uzakltkta durma gibi temel disiplinlerimi; vardi. Bu sebeple ktzmlJ, tavtr koymustum. Bu sekiide aradan urun bir zaman geemisti. Birkac sene once, A merika 'ya g elmis, hattrtni kirama ya cagim b ir arkadasa "duastni almak istiyorum" demis. Ben itimat edememistim, goriismek istemiyordum ama araya koydugu arkadas guvendigim birisiydi; netice itibariyle geldi ve burada bir miiddet kaldt. Bir gun odama girmek istedi. Ben de biraz miisamahakar davrandtm. Iceriye girince "Benim cilem hala bitmedi mi" dedi. Ben de "Ne cilesi, kim sana ne yapti ki, cekip gittin" dedim. Haziran Firunasi 'nda montajlanan kasetleri onun verdigine dair dedikodular oluyormus, kastettigi fey oymuj. Halbuki ben 0 dedikodulari duymanusttm. Sonra bagtrd«, tehdit etti. Ben de kapty: acum, arkadaslari r;agtrarak onu gotlirmelerini istedim.
Simdi hakktnda ne diisiinii yo rsunuz? UzaklaJilgl donemde gonliim kink oldugu halde sefkatim galip geliyordu ve dualanmda eksik etmiyordum onu. Hatta JU anda bile dualartmdan eksik etmedim. Allah kalbine hidayet ihsan eylesin dedim; Allah 'a havale ettim. Sadece onun so yledikleri degil, Hariran Firttnasi 'nda ve daha baska zamanlarda da aleyhimde yanlanlara bakmamaya causiyorum ki, gonliimde 0 insanlara karst olumsu; bir iz kalmasin. A llah. 'a cok fiikiir, icimde hir kimseye karst bir olumsurluk tasimiyorum; gonlumii app elimi herkese uratacak kadar vicdanim rahat ... Isrk Evleri'ndeki
kurallar ve yemin metni
21
Ancak Nurettin Veren, iddialannt 2007 yihnda yazdlgl kitabryla " da yineledi. "Isik Evleri, belli bir disiplin icinde namaz kilan, icki ve sigara icilmeyen, Risale-i Nur oku nan evlerd i. Hatta Fethullah Gillen' in kend isi de haftada bir defa gelip Risale-i Nur okuyordu evlerde. Giilen bir siire sonra, bu evlerin disiplini icin bizi yemin etmeye s;aglrdl: 'Bakin bu, ciddi bir istir, Bugiin bes-on ev olabilir ama ileride sayl artabilir' dedi. 18 maddelik kurallan kfiglda kendisi yazrmstr. Bunun yanmda yemin metni hazrrladr, Yernin edenIer, hazirlanan prensiplere uymakla miikellef olacaktr" diyen Veren'in kitabinda anlatrlanlara gore Fethullah Giilen'in yazdigi ve Isrk Evlerinde uygulanan yemin metni ve 18 maddelik prosedur soyleydi: Yemin Metni: "Giiciim yettigi kadar Kur'an': (bu orijinal metinde Fethullah GiiIen'e idi. Sonra tepki ceker, uygun olmaz gorusu ile Kur'an olarak degi~tirildi) hayanrna gaye edinecegime: kardeslerime karst sadakat izinde bulunacagima; halkin ve talebe arkadaslann izzet ve onurlanm izzetim ve onurum kadar yiikseltmeye cal Isacag I ma; ku s 1I rlanrnr n hatirlanlmasi karsisi nda mem nun iyet ihzar ede. Dahilden ve haricten gelen bilumum taarruz ve tenkidleri nefsime yaprlrms gibi red edecegime, biIumum karar Iistesindeki esaslara riayette bulunacagrma: hizmet adma uhdeme aldrgrm vazifeleri veya kararla bana tahmil edilen miikellefiyetleri itirazsiz yerine getirmeye cahsacagrma: Kur'an'a (bu orijinal metinde Fethullah Giilen'e iken, sonradan degistirilmistir) sadakatten hicbir surette ayrrlmayacagrma; munferit hareket edip bu kararlara muhalif davrandrgim an ihtiyanmla bu kadrodan kendimi iskat edip herhangi bir talebe gibi dershanede gibi vazifeme devam edecegirne Vallah-Billah kasemleriyIe yemin ediyor ve bu yeminin La Yenkati olmasma Cenab-I Hakki istishadda bulu nuyorum." • • • • • • • Finansman Finansman Dershanelere kaidelerini Sahsi islerimizi kan srna y acak: Herkesin (disanya nereye, gitmeler, ne zaman gidecegi icteki ziyaretler); bir sisteme bagh olarak yurutulecek kaynaklarmm kaynaklarmm tekele verilmesi, dernege verilmesi; evde kalanlara vanldrgi
0
sahsi tasarruflar
yaprlrnamast;
Liiksten kacmrnak,
istikamette
0
vazifeye
gidecek,
ise
21
Nurettin Veren,
Kusatrna
- AB D'nin
Truva
Atr Fethullah
Giilen,
S iyah Beyaz
Yayinlan
22
•
• • • • • •
Kusurlanru
Bu kadroyu Arkadaslarm
birbirine
hatrrlatmak
gosterme aym
(icte ve dista olacak); ve ittifak ettikleri mevzuda seyleri soylernesi; On bes giinde bir, bir araya gelip anza ve piiriizlere ikindi-aksam Bilumum gorusulmesi: Acil durumlarda beklemeksizin Seriat fikrinin arzetme, • • • • buyiiklugiinii
0
bakilmasi
(pazar giinii
disanya
Hocaefendi'ye
miidafii olma, Risale-i Nur ve Ustadiseriata ve evrad-I ezkara ehemmiyet bir seyin hicbir zaman aleyhinde bir isinin olrnasma alman kararlan rey); Bir kardesin anlatma;
rnuvafrk sekliyle
Tesbihat
verme, bunlann bulunmama ihtima; infaz etme. Istisareyi aleyhinde tutma, (ima ihsas
yoluyla dahi olsa). Aksine fikir olursa hakk-i hayat tanrrnama; resmi, gayriresmi sonra fikir beyan etmeme, yapacagim bilme (Ashab-I
siddetle bu iftirayi reddetme. Not: Busartlardan talebe durumuna kimse bilmeyecek. birine riayet etmeyen dusecek, kendi kendini azletmis Bu kadro evdekilerden ve halktan gizli tutulacak,
histe ortaklasmasim, bir cemaat dili ve ruhu yaratrnasmr saglayan, 30 yihru geride brrakan Srzmti isimli dergiydi. ilk S;lkttgl yrllarda, cemaatten olmayanlara da bedava daglttiarak hemen her eve giren derginin Yaym Yonetrneni Arif Sarsilrnaz 2006 yilmda kaleme aldtgl "Stzmu Mektebi" baslrkh yazismda S;tk.J~surecini soyle anlatryordu: "Sene 1979. Ulkemi; anarsi ve kaosun karanliklartnda. Dis ve iq
24
iftiralarda bulunmus ... Hact Bayram Yeti, kendi doneminde cok: sayidaki sevenleri sayesinde sahip oldugu biiyiik niifuzu ddima devlet icin kullanmis, onun tavsiye, fikir ve dualartnt alan idareciler bunun bereketini giirmiislerdir. Gnu devlet icin bir tehlike gostermek isteyenlerin bugun adlart bile haurlanmazken, onun fikirlerinin ve manevi tasarrufunun lId len gecerliligini siirdiirdiigii, kabrinin her gun binlerce mumin taraftndan riyaret edilmesinden ve ismi gectiginde hay irla yad edilmesinden
Gillen Edirne'de imamhga baslamasindan 2 yil sonra 1961'de askere gitti. Usta erlik donerruni ger;:irdigi iskendenm'da verdigt bir vaaz nedeniyle mahkemeye sevk edilse de aklaudr ancak verilen disiplin cezasi uyannca 10 gun askeri hap ishanede yattr. Askerl igi ni bitird igi 1963 yrh ndan sonra yaklasrk 1 sene Erzurum' da. ailesin in yarunda kalan ve dini hassasiyetleri nedeniyle komlinizme karst mucadeleyi oncelikli gorevleri arasinda goren Gulen bu donernde memleketinde Komiinizmle Mucadele Dernegi kuruculugunu yapti. ldeolojik ve politik olarak komlinizmin dunya gorusune karst olan islami hareketin biltiin stratejisi, en genel anlamda sosyalist hareketin gelismesini engellemekti. Giilen hareketinin ideolojik gidasi da zaten Tiirk islam sentezi ve komiinizm dusmanhgrydi. Gillen, "Biiyuk rogunlugu itibartyla bu nesil kozmopolitlesti, ateizme yelken acti ve komiinizm. sosyalizm erozyonlanyla her bir vadiye suruklenip gitti ... Mesela, Karl Marks bir Yahudi'dir; ortaya aUlgt komunizm. kapitalizm karststnda ilk baktsta iyi bir a lternatiJ gibi goruniir ama esasen. 0, balm icine kansttnlmis olduriicu bir zehirdir ... ,,25 yazar kitaplanrun birinde. 4 Aralrk 2001 tarihli "M usterek N okta" bashklt yazismd a da Gillen bu ideoljik dusmanlikla hayata gecirilen dernegin nasil acildrgim soyle anlatrr: " ... Ve yine bu devreye ait bir tesebbus de Errurum' da Komunizmle Miicadele Dernegi'ni arma tesebbiisiimii; oldu. G giine kadar sadece Irmir'de vardt. lkincisi de Erzurum'da birim gayretlerimizle actlacaku. Ismi Ali'ydi, bir arkadasi lrmir'e gonderip tiiziik getirttik. Demegi kuracakttk: Ben bir vaatdan sonra anons ettim ve genclerle CaJeriye Camiinin oniinde toplandik. Gayemi; komiinizme karst orgiitlenmekti. Dernek ve cemiyet islerinden anlayan bir akrabam vardt. G gelip bizi uyardi, bite yol gosterdi ... Tab ii, 0 giin icin icimizde kanunlan bilen de yoktu. Zaten Erzurum'daki arkadaslar da, benim derneklerle bu kadar iclidtJll 0 lmami b ira: Jazla bu luyo rlardt. Ben im hareketlerimd en rahaist; oldular. 'Bu Komiinizmle Miicadele Dernegi' de nerden ciku? Sen, 'Nurlan oku. Bundan iyi miicadele olmaz.' dediler. Daha sonra da 'Meger biz yanilmist;' diyecekler ve
~3
Ferhullah
25
Komiinitmle Miicadele Dernegini onlar kuracaklardt. Fakat tesebbuslerim yadirganip tenkit konusu yapiltyordu ... ,,26
12 Eyliil darbesinealkis
Derken beklenen ve Giilen'in de istedigi olmus, darbe gerceklesmisti, Cemaatin Srzintr'si, 12 EylUI darbesini de Ekim 1980'de yayimlanan Giilen'in imzasim tasryan "Son Karakol" bashkh yazrsinda belirttigi gibi buyuk bir sevincle alkislar: "Millet teknesi, saga sola yalpa yapan bir vapur gibi, batman her an mukadder goruniiyordu. Dillerde binbir yabanct turku, dudaklarda binbir oldiiriicii farap ... Kimi erotizmle sarhos, kimi libido ile kimi existansiyalizmden meded umuyor, kimi hereyan felsefesine dilbeste ... Tatmin edilememis, doyurulamanus ve hatta terkedilmis bir neslin, cesitli kamplara ayrilmast ve birbirini bran ktrana oldiirmesi gayet normal degil mi? .. Bu giine kadar onun ir; inkiranm serebildik mi? Gnu soysurlasttran sebeplere inebildik mi? Halbuki, ona canavarltk ogreten tiranlar karststnda, siyanet melegi gibi onun yantnda olmalt degil miydik ... Yillardan beri, binbir saldin ile rehnedar olmus bir bunye, boyle hemen bir mualece ile iyi edilemeyecegi de muhakkakti. Daha koklu ve daha gonulden bir hareket gerekliydi ki, milli bunyeyi kemiren ytllanmis seretanlar (kanser) berteraJ edilebilsin. Ve iste simdi, binbir iimit ve sevinc icinde, asirltk bekleyisin tului; saydlgmuz, bu son dirilisi, son karakolun varltk ve bekasina alamet saytyor; iimidimizin tiikendigi yerde, HIZlr gibi imdadtmtza yetisen Mehmeteige bir kere
26 hltp:lltl'.fguiell.com/conlentlview/3163/1571 " S rzrnn Dergis i say. 5
26
daha selam duruyoruz ... Sahnenin bu rengdrenk aldaucilsgt, ortalig: inleten valsin korkunc uyutuculugu ve kostiimiin goz baglaytctltgl karststnda, oynanan oyunun gercek yiiz ve vahsetini ilk sezen, son karakolun kahraman bekcileri oldu. Bu serme, iimit diinyamizda yeniden kendimize gelmemizi ve kendi kendimizi idrak etmemizi temin etti. Aslmda buna bir sezme demek de uygun degildir. Bu, diismani ktskivrak yakalama ve bir zaferdir. irtimlii bunyenin, harici bir kistm erdciften temizlenme, anndtnlma ve aslina ired zaferi. Bu zafer, kendinden iimit edilenleri getirdigi takdirde, Tiirk'iin raferler hanesinde en mualld yeri isgal edeeektir. Boyle bir ilk tefahhiis ve sense, baska bir yazimizda selam durulmus ve gariler ocaguun yigit eri Mehmetrige tesekkiirler sunulmustu. ,,28
6 yd kacak yasadi! AI krsl ar tuttugu bill darbe doneminde, izmir Bornova'da vaiz olan Gillen iddiasina gore sartlarmm aglrla~mas[ iizerine gorevini istedigi gibi yapamadigi gerekcesiyle surekli doktor raporlan alarak gorevine gitmiyordu. Derken 1980 Kasim ayinda tayini Canakkale'ye crksa da yine doktor raporuyla gorevine baslarnadr. 20 Mart 1981'de vaizlik gorevinden istifa etti. Burada ilginc olan ise 12 Eylul darbesinin ertesi gunu gozaluna alinacaklar Iistesinde ad. bulunan GiiIen hakkrnda ararna karan bulunmasiydi. Olkede darbeyi gerceklestirerek devlet yonetimine el koyan cunta kendi memurunu anyor ama bulamiyordu. 1 milyondan fazla kisinin gozaltina ahmp tutuklandrgi bir siirecte bir tiirlii bulunamayan Gillen iddiasrna gore 1986 yrhna dek Anadolu'yu dolasti. Derken 12 Ocak 1986'da Burdur'da gozaltina
almdr: "12 Eyliil donemiydi ve Fethullali Gillen, gozaiuna alinmasi gerekenler listesindeydi ... Iimir'deki Gune» Deniz Saha Komutant Koramiral Fahrettin Icmiz; Gulen'i tantyordu. Fakat 12 EylUl1980 ihtilalinden kisa sure once bu komutan Ankara 'ya tayin oldu. Bu komutantn lzmir'den ayrtlmasi Giilen icin stktnttli bir donemin baslangtci oldu. (:unkii Izmir'deki bir tugay komutani olan Tuggeneral Hayri Terriogtu Giilen' e karst onyargiliydt ve ihtilal gecesi kaidlgl eve baskin diirenledi. Boylece ihtilalin ertesi giinii Sikiyonetim emri ile aranan bir kisi durumuna diisen Gulen, ihtilal sartlannda urur: sure cezaevinde kalinm endisesiyle teslim olmadi. Ankara'da Milli Giivenlik Konseyi Genet Sekreteri Orgeneral Haydar Saluk'tn yardtmctst Tuggeneral Hasan Saglan« devreye girdi ve Gillen icin lzmir'deki komutan Terzioglu'nu aradi. Aneak daha sonra tiimgenerallige terfi eden Terzioglu 'nun Gillen' e karst tutumunda bir yumuJama olmadi ... Baylece alii ytl boyunca aranan Gillen bu siirecte hep Turkiye'deydi, hir yurtdtstna ctkmadt: Nihayet 12 Oeak 1986 giinii Burdur'da, gozaltma alindt. Bunun iizerine donemin Basbakani Turgut Oza! devreye girdi. Oral'tn, 'Memlekette h.ala siktyonetim mi
27
var. Bir sUfU varsa mahkemeye uze~ine .bir gece Burdur Em~1rti gotiiruliip serbest btrakildt. Albn Nesil iilkiisi.i
'nde gozaluna
AKP iktidanyla demokrasinin gelecegine inanan hayaller kuran kimi akh evvellerin, cemaatirun destegiyle de yurutulen Ergenekon sorusturmalart vesilesiyle askerin geriletmesini de sagladlgl icin neredeyse demokrasi kahramaru Han ettikleri Gulen"m 1980 darbesine de bu kadar sevinrnesinin ardrndaki neden kuskusuz ki onunun acrldigmr gorrnektendi. Hoca Efendi, daha sonra kendisine dusman olacak askerin bosalttig: meydanda egitim hamlesini de baslatrr boylece. Dini hassasiyetleri kullanrp, "Cocuklannin bedava ve milli degerlerinize bagh olarak okutmak istiyorsani; bize verin" ajitasyonuyla ahp simdi her bin Tiirkiye'yi yonetenlerin arasinda olan kadrolannm yetismesini saglar, Cunku Guleu'm her daim gozyaslan icinde d ile getird igi "Alun Nesil" yaratma iiIkusud iir. Fethullah Guleu'm, 1975'te izmir'de duzenlenen "Altrn Nesil" bashkh konferansta yaptrgi konusmada, ".... Yunanli bir fey bekler: 0 dunyay: kirden, pastan kurtaracak bir Heraklit bekler. Hristiyan insanirgt kurtaracak Mesih intizar etmektedir. Alevr de bir gayb imam, 'muntazir imam' beklemektedir. Biz de bir fey bekliyoruz; Eger onu beklememizde Allah nezdinde bir mahsur yoksa; hem icini, hem dismi [etheden 'altin nesil' bekliyoniz: Daha dogrusu biz kimseyi beklemiyoruz; 'alun nesil' olmayi dUJiinii.yoruz" diye anlatir ulkusunu. Bu sozlerin iizerinden 35 yil gecti. Giilen, bu siire boyunca kimi zaman konusmasmda, kimi zaman siirinde durmadan, usanrnadan ve soyadrna inat her bahsi ges;tiginde hep aglayarak, "Altrn Nesil" diye adlandrrdigi bu hayalinden bahsetti, "Ornekleri Kendinden Bir Hareket" isimli kitabinda, "yollan gozlenen bir nesil" dedigi, her biri Isik Evleri'nde yetisen ve hareketin hedefleri dogrultusunda calrsan bu gon ulluler "Isrk Suvarileri. Kur' an Nesli, Hakk A~lgl, Fecir (Tan) Stivarileri" gibi adlarla ansa da bu projenin en yaygm bilinen adi hep "Altm Nesil" oldu. Siirekli olarak maarifin vaat ettiklerine giivenmeyip kendi iradelerini yaratrnalan gerektigi kon usun da Srzintr dergisinden okuyuculanna, vaazlanndan miiritlerine sesleniyordu. Bir gun, Srzintr Dergisinin 1992 Subat sayrsinda yer alan "Isrk Evler 2" bashkh yazismda artrk altin neslin uretildigi okullann hayalinden degil, gercegiuden, "Isik Evleri"nden bahsetti: "Bu iilkede ytllar ve ytllar matemle inlemeye itilmis nesiller, ruhlanndaki kasvetleri daglttp tali' lerinin oniini; kesen karonliklan ytrtacak ve onlan alip aydtnltklara etkaracak fevkalddeden bir indyet
28
eli diisleyip durmuslardi. /jlk evler, gokler otesine actk 0 nisr efjlln iklimleriyle, hiilya ve limit, tahassur ve hicran, izdirap ve hajakan dolu butun sinelerin boyle bir beklentisinin cevabt oldu. Iste bu diinem, dev nebiilozler gibi, her yana kollannt salmts bulunan tstk komplekslerinin, biitiin zulmetleri bir bir yirtma, topyekun karanliklarla hesaplasma, inanan insanlar arasinda her tiirlii aldkaya merker; biuiir: ruhani revklere kaynak, umum ma 'nevi ihiiyaclara merci ve her seviyedeki insani, akli, ruM, kalbi ve hissi beklentileriyle kucaklama diinemidir. ,,30
'" S rzrnn Dergis i, $ub at 1992, Say, 151 n h tip :/11' .fgu len .comfco"lemlview/3499f51 n Hiriktm Dergis i, Say,16
29
Yani Gulen, nihai hedefine ulasma yolunda yetistirilecek ve Altin Nesil olarak tammladrgi gelecegin iilkeyi yonetecek ve boylece kendi mutlak iradesiru de saglayacak Islarnci kadrolan bu okullarda yetistirilecekti,
AKP iktidanyla birlikte yuriitiilen ve Tiirkiye'de bir derin devlet ternizligi yapildigma inanmarnrz istenen Ergenekon sorusturmalanrun bugun itibanyla geldigi nokta devletin baglrsak ternizliginden cok 28~ubat'w rovansidrr ashnda. Ilginc olan ise bu rovansist operasyon ve sorusturmalan yiiriitenlere yonelik Fethullahcilrk suclarnalan yaprlmasrdrr. Konunun ilginvligi Fethullah Giilen'in 28 Subat darbesinde takmdrgi tutumdan kaynaklanmaktadir. yiinkii 28 Subat'u Islamci kesimden destek verenlerin basmda, kuskusuz ki ABD menseli ihrnlr Islam'rn temsi leisi Fethullah Giilen Cemaati bul unu yord u. 12 Ey liil darbesini de alkislarla karsilarms olan Gillen, askerden kendisinden daha fazla yararlanmasrrn ister sozlerle adeta cadi aVI ya:;;anan 0 karanhk giinlere ilerlenirken 28 Subat sonrasmda televizyon ekranlannda M GK' run agzwdan Erbakan' a sesleniyordu. B ir televizyon kanalmdaki programa konuk olan Gulenin soyledigi "Hukurnet gitsin" sozleri ertesi gun tum gazetelerin mansetindeydi, Erbakan hukumetinin becerernedigini soyleyerek gitmesi gerektigini vurgulayan Giilen programda sunlart soylernisti: "Simdi Tiirkiye'yi idare edenler, ekonomi ve anarsi konusunda ve dis politikada basartli olsalar da, muhalefetle iyi gecinmeyi becerememislerdir. Dini, JOV malzemesine cevirip istismar etmisier ve iilkeyi gerilime siiriiklemislerdir. Turkiye'de Kdht: Rical (yetismis ve yetenekli yonetici) kultgr cekilmekiedir. Bu hiikiimet derhal btrakip gitmelidir ... Seriat Kur'an 'da sadece bir yerde gecmektedir. Seriattn % 95'ni olusturan iman, ibadet ve sahsi muamelat kistmiartm bugiin Tiirkiye'de tatbikini engelleyen bir durum yoktur. Geri kalan %4-5 kadan da hukuk kismidir ki bu sadece idarecileri ilgilendirir. Fertle alakali degildir ... Kesintisi; 8 yllilk egitim zannedildigi gibi bir tehlike degildir. Isteyen artaokuldan sonra da Imam Hatip' e gidebilir. Bu girisim fer gibi goriinse de ileride belki de
30
hayirlara vesiledir. Sadece Erbakan'in Basbakanlig: diineminde tek bir imam Hatip acilmamistir. Bu bir nasip meselesidir. Diger butiin basbakanlann doneminde actlmistir. Su anda imam Hatip 'lerde ihtiyactn cok uzerinde bir Ylgllma goriilmektedir. Bu ihtiyac [azlasi jarkli merkezlere yonelerek rejim icin tehlike ar;
edebilir. Rejimi korumakla gorevli kurumlann hakli hassasiyeti de bu yiizdendir. Cumhuriyet ve laiklik simdiye kadar hicbir donemde bu denli tehlikeye girmedigi icin, onu korumakla giirevli kesimler, hakli olarak sesini yiikseltmektedir. Milll Guvenlik Kurulu bir anayasal kurumdur ve kendi lctihatlan geregi iilke ve rejim icin tehdit ve tehlike gordiikleri hususlarda tedbir ve teklif getirmeleri elbette sorumluluklart geregidir ve bu ictihatlart yanltf bile olsa kendilerine sevap getirir. Bu konuda daha cok soylenecek so; vardlr. Ama toplumun baD kesimleri bunlart hazmetmeye henuz hazir degildir. ,,33{ Buraya gazete kiif!_iini eklenebilir )1
Y ine Zaman g azetesi y azarl an ndan Ismai I 0 nal' 1 n, ke nd isiy Ie yapngi soy lesi kitabmda da Gulen, "28 Subat, iilkenin daha iyi bir noktaya gelmesi adina Turkiye'de ban surecleri geciktirdi mi?" sorusunu, "Geciktirmedi; aksine hizlandirdt. Hatta 28 Subat, Tiirkiye'de demokrasinin yerlesmesini de hizlandirdt't" diye yamtlryordu. 28 Subat darbesinin 4. yrldonumunun hemen
ertesinde Zaman gazetesi yazarlanndan ve aym zamanda cemaatin Tiirkiye'deki sozcusu konumunda bulunan Hiiseyin Giilerce kosesinde soyle yazryordu: "Simdi biraz sastrtici gelecek; ama boyle bir zamanda 28 Subat her iki baktmdan da yararli oldu. Hem icte ve dtsta rahatlama saglayarak olumlu degisimi httlandirdt, hem de samimi, mazbut biiyiik Islami <;ogunluk ile Islamci adini lekeleyen, kullanan, yuce dinimiri vahsete alet etmek isteyen zavallslari aytrdt. Hem 'siyasal islam' diyenlerin gozii acildi, hem milletimirin gozii actldt. Islamci kesim artik sunu anladt. Din siyasete alet edilmemeli ... ,,35
Susurluk ve Giilen
AKP' nin ikinci kez tek basina iktidar koltuguna oturmasind an sonra baslatrlan Ergenekon sorusturmalan srrasinda ordunun birbiri ardrna ortaya cikan darbe p Ian lanyla TS K' n in halk nezd i nd eki iti ban yerlerd e siirii nmeye b asl arrusn. Itirazlara ve muhalefetlere ragmen kararh bir sekilde yiiriitii len ve bir noktadan sonra elestirilernez hale gelen Ergenekon sorusturmalanna en cok sevinen kesim kuskusuz ki cernaat yanlrlanydr. TSK 0 gune dek gorulmemis bicirnde elestiriliyor,
JJ
J4
J3
Fethullah
Arnerika'd
29 :?ubal2000
31
sorgulanabiliyordu. Liderleri Gulen"in. 28 Subat darbesi sirasrnda ordunun yamnda saf tuttugunu "unutan" cemaatin kalernsorlan da her firsatta 28 Subatta nasrl magdur olduklanndan dem vuruyordu. Halbuki benzer bir surec Susurluk skandah sirasrnda da yasanrrus, baslatrlan sorusturrna ve arastirmalar krslanm kapisma kadar gidebilmis ve 0 noktadan sonra kesintiye ugraml;;tJ. Hoca Efendinin bu konudaki gorusleri de Kutlu Esendemir'in haberinde yer alacakti: "29 Mart 1997'de cemaatine ait Samanyolu Televizyonu 'nda kattldig: ve daha sonra da Dr. Osman Ozsoy taraftndan 'Fethullali Giilen Hocaefendi ile Canlt Yaytnda Giindem' adiyla kitaplasunlan konusmalartnda Giilen su goriisleri savunuyordu: 'Susurluk bir meselesi bir aytptir. Bunun iizerine gidilmeliydi. Fakat iizerine gidilirken ayni zamanda dii,riiniilmeliydi. Devletin de ictihat haialart icinde bulunan bir hadiseyse, 0 hadise teshir masastna yatmldlgtnda devleti, devletciligi, devlet mulahazasuu da delme so; konusu olabilirdi. Bu meselenin actktan apga yiiriuiilmesi iyi bir devletcilik anlaytstyla telif edilebilir miydi? Susurluk' la bir cinayet islenmis, bir toplum sur;u islenmisse sayet bunun ortbas edilmesini ben de istemem. Fakat iislubu her raman, h.er yerde, her platformda miinakasa edebilirim. Bunun temelinde bizim milli hirligimize, milli biitiinliigiimiize devlet telakkimize eger dokunacak ban seyler varsa, bu kapi aralanmamaltydt. o kaptdan girilince sayet askere alan giivenimi; sarsilacaksa, guvenlik kuvvetlerine giiven sarstlacaksa, meclise alan giiven sarstlacaksa, insanlara olan giiven sarsilacaksa, bunun iizerine bira; daha [arklt bir yontemle gidilmeli ve mesele oyle coziilmeliydi. Suclular ortaya ctkanlmalt ve cera verilmeliydi. Medya savn olmamaltydi, h/ikim olmamaliydi. Bir iislup hatast yapildi. Bilemiyoruz bira; da reyting endisesi var miydi? 0 kadar seyirci ben de bulaytm mulahazast oldu. Vatansever insanlartn boyle onemsiz; basit miilaharalardan dolayt devletin temelini sarsabilecek devlet miilahazamizi delebilecek tqebbiislere girecegine ihtimal vermek istemiyorum. ,,,36 (Buraya Ergenekon siireciyle birlikte I.-...~-..., riemer;lerindeki degi,rimi vurgulamak hahmda "bu i,rte hir gariJ!.lik var" demesi erleltirilehilir ~
yer
,6 Habertllrk
gazetesl
8 Marl 2009
32
sanayisinden hizmet sektorune kadar bircok alanda faaIiyet yiiriiten cernaatciler 1990' lard an itib aren de azr msanm ay acak b ir p arasal g lice h iikmetmeye b asl ad L Fethullah Giilen'in 1966 yihnda izmir Kestanepazan'nda Diyanet gorevlisi bir imamken baslattigr hareketin giiniimiizde ozellikle finansal hacmi konusunda net bir bilgi yok. Kendileri aciklamadrgi muddetce kimse de bilemeyecek. Elbette ki bunda cemaatin finansal kaynaklarmrn seffaf olmamasi da etken, Belli bir hiyerarsi icinde hareket eden cemaat, mahallelar bazinda bile Tiirkiye'nin hemen her yerinde orgutlu. Bu orgutii olusturan en kiiyiiglinden en buyugune dek her birimin en becerikli ve egitimli olanlannm arasindan secilen "imam" d iye adland rrrlan sorumIulan ve yorenin esnaflanndan olusan miitevelli heyetleri de bulunuyor. Zaten cemaatin ilk ortaya 91ktlg:r gtinden bu yana finans kaynaklanmn bel kemigini de "himmet" adi altmda yapilan esnaf bagrslan olusturuyordu" Artrk, "alaylr" diyecegimiz bir kusagr geride birakan cemaatin su anki gorunen yliziin ii temsil eden "egitimli'' kusagrn son yillarda birbiri ardrna avtlgl~irketler ve holdinglerle baglt bulundukIan bu hareketi artik kar eden bir yaplya donii.~ttirdiigii de kesin. Adiru koymak gerekirse Gillen hareketi, milyonlarca ortagi bulunan, finansal biiyiikliigiinii kimsenin soyleyemedigi ulus otesi bir "cernaat holdingi" haline geldi. Oyle ki giiylii finans kaynaklan ve sermaye birikimleriyle Tiirkiye ekonomisi iizerinde ciddi bir aglrl!ga sahip olan Islamci sermaye gruplanmn icinde ozellikle Giilenciler ekonomik olarak lslamcr tekel haline geldi. Giiniimiizde cemaat baglantrh sirketlerin zenginligi sadece tahmin edilebiliyor. Diinyanm bircok iilkesine yayilan okullar iizeriuden yiiriitiilen misyonerlik faaIiyetleri ve gonulluluk calrsmalan eliyle Gillen cemaati kiiresel olcekte ciddi bir toplumsal ve siyasal giis: elde etti. Tiirkiye'yle en cok ilgilenen ve Tlirkiye'nin de encok ilgilendig i iki baskentte Wash ington ve AB' nin kalbi Briiksel'de lobi cahsrnalan yuruten ekonomik ve siyasi gruplan bulunan cemaat; diinyanm bircok yerinde televizyon, gazeteler ve dergilerden olusan medya organ Ian, finans kuruluslan, universiteler de dahil olmak uzere s:ogu burslu olmak iizere 2 milyondan fazla ogrencisi bulunan okul, yurt ve darshaneleriyle " kucuk bir devlet gibi calrsryor aslmda. Giilen
Igl Timas
kaynaklan
nelerd lr? Bag,~la]" sek linde baslayan yamts veri yordu: ve ll lkemizin
sorusuna
kOYI kasaba,
bur, rniktar: bir maasla caltsan genceclk gayret lerin blr h alk tesebbu sll oldugunu aslmda herkes "ok iyi biliyor.
aim ter: var, Benim sadece mlisevvik i bulundugurn bu in in suyu 'nun d a Anad olu' nun tertern iz bagrrndan geld igin i pmarrn
I
davasmda
avukatlarrn
sundugu
iz afe ed ilen okullarla i Igil i olarak sadece bel ir li k i~i lerle deg i I blltlln topluma yone) ik bicirnde vatand aslarrrmzrn egitttl1-ogretim alan uida yaunm yaprnalarrm t avsjye etrnekten bask a bir mlinasebethn olrnad rgl ortadadu: Tilrkiye'deki
011
k lmler olduguna
iliskin
bilgller,
bu ckullann
Ian denerleyen
33
cemaatinin mali giiciiniin halkt etkiledigi kadar, pek cok okurnus yazrms msaru, entelektiieli, solcuyu, muhalifi, ulusalciyi etkilemesinde bu iktisadi giiciin rolii oldugunu da akilda tutulmasi gereken bir anekdot olarak kaydetmek fayda var.
Medyamn
onemi
Cemaatin en etkin olarak yer aldrgi sektorlerden bin de medyaydi. Uzun yrllar ayhk ve haftahk olarak yayinlanan dergiler aracihgryla politik surece dahil ya da mudahil olmaya cahsan cemaatin Srzintr dergisiyle baslayan, aradaki bir iki ufak dergiyle birlikte Zaman gazetesiyle siiren yayincilrk hayatlan da 1990'larda patlarna yaptr. Cok hizh ve ciddi bir gelisme egilimi gosteren ancak mevcut yaym politikasuun bu gelisirne ayak uydurarnadigim fark eden cemaat yeni ve siirece uygun politikalar iireterek toplumsal gelismelere hakim olrnak ve yon vermek icin oncelikle var olan gazete ve dergilerinde icerikten yaym politikasma dek ciddi degi~iklige gitti. Hemen ardindan da Samanyolu ve Kanal 7 basta olrnak iizere bircok televizyon kanah, radyo istasyonu, dergiler, yeni gazeteler ve gelisen teknolojiyle birlikte internet sitelerini de medya agma kattl_39 Cunku medya hem giindelik politik surece miidahale etmede hem de psikolojik savasin yiiriitiilmesinde, dezenformasyon ve bilgi kirliligi yaratilarak toplumu yonlendirmede de cok onernli bir aracti, AKP iktidannm kimi zarnan azgIn bir totaliterlik sergileyerek sadece kendi yandaslan ve Fethullahcrlann hfikim olmasini istedigi medya sektorunun, 2010 yrhna gelindiginde yandan fazlasi bu zihniyetin eline gecmisti, Kalanlarsa zaten medya sermayesinin cetrefilli yaplsl ve hiikiimetlerle girdigi akceli isler ve vergi kacakcrhgi gibi defolan nedeniyle sesini crkaramaz hale geldi.
AKP iktidanyla
gelen SI~ram3i
Tiirkiye'deki politik giiciinii, daha gortm iir oldugu 1990' h yrllardan itibaren genelde iktidara aday kimi partilere sagladlgl destekle arttiran ve dolayisiyla mevcut giiciine ulasan bu yapl, desteginin karsrlrgmi da her zaman gordu. Giilen hareketi daima iilkenin hem gorunurdeki hem de gercekteki "iktidanna" yakm d urmaYI secti. Refah Partisi ve Iideri N ecmettin Erbakan' I iktidardan ind iren 28 Subat siirecinde faydalamlan isim olan Fethullah Giilen, kendisiyle isi biten askerin giiciinii tirpanlarnak istemesiyle aleyhinde acilan bir dava nedeniyle ABD'ye
k clayhk la ogl·enilebilil". Buralarda yaprlacak arasnrma ve incelemelerde sah surun herhan g i bir okul ya da egltirn
kurulusun a sahip olmadrg i ort aya crkacakt rr" ded i. 39 Fethullah Gillen. Ankara 2 NolLL DGM'deki davasuida avukatlarm Lll yazrh olarak sundugu savunrnada bu konu hakkmda da, HB ir medya grubunun, finans, stgorta vs. gibi tlcari sirketlertnsahibi cldugum dcgur degild ir. Toplurnd bazt lnsan lann tavsiye onlarrn ve dii sllnce lerime mali kuruluslarla dah a fazl a it ibar ed ip, hususi
0
yonde
faaliyet
gosterme,i,
kurduklan
tlcari,
rnanasma gelrnez"
34
"hicret" etmek zorunda kaldi. Askerler 28 :;lubat'tan sonra bin yil surecek bir donerne girildigini soylese de iktidardan indirdigi RP'nin kullerinden dogan AKP'yle siyasal islam 2002 yilrnda yeniden, hem de tek basina iktidar oldu. Erbakan'a ragmen kurulan bu partinin iktidar olmasmda, lslarncr hareketin devlet icerisinde orgutlenerek iktidan ele gecirme stratejisinin en iyi uygulayrcrlanndan olan Gulen cemaatinin verdigi destek onemli bir rol oynadi. AKP'nin iktidara gelmesini ve sonraki secimlerde iktidarda kalmasiru saglayacak cemaat oylanna duydugu ihtiyac, cemaatin de devlet kadrolannda orgutlenmesini saglayacak iktid ara olan ihtiyacla birlesince bu pragmatik cikar iliskisi devletin idari yaprsinda yrllardir siiregelen orgutlenmenin AKP iktidanyla hrzlanrnasim da sagladi. Aym zamanda ekonomik ve sosyal alanda da aktif alan cemaat uyelerinin iliskileriyle de karnusal alanda daha fazla goriiniir olan Gulen cemaati, Ergenekon sorusturmalanrun en olumlu sonucu olarak askerin demokratik siyaset alarundan krsmen de olsa cekilmesinin yarattigr boslugu da degerlendrrerek son yillarda Ttirkiye' nin is; politikasind a ciddi bir etkinl igi olan bir gtiS; hal ine geld i, AKP iktid anmn sistern icerisinde orgjitlenmede ciddi bir avantaj yarattrgr Islamci akimlar biitiin bakanlrklarda kadrolasrnasim en tepeden en alta kadar tarnamladr. Basta Milli Egitim ve Icisleri Bakanlrgi olmak uzere Saghk, Ulastirrna, Bayindrrhk, Tarim ve Koyisleri ve hatta son donernde sol gelenekten gelen Ertugrul Gunay'rn basmda bulundugu Kiiltiir Bakanligr ile bunlara ait btitiin gene] miidiirluklerin, bolge ve il miidiirlliklerinin cok onernli bir kesimi degistirildi. Atananlann tamamr lslamci gelenekten gelen kadrolardi, Y apl Ian tasfiyelerle gonderilenlerin yerine gelenler ise gecrnis donemlerde Islamci olduklart iddiasryla gorevden ahnan biirokrat ve rnernurlardi. Orgiitlenmenin adresi Emniyet
Ust dtizey bir emniyet miidiiriiniin iddiasma gore 5 milyonun uzerinde yetiskin miirit ve rnilyarlarca dolarhk bir finansal giicii ellerinde bulunduran Fethullahcilann en biiyiik ozelliklerinden birisi de Ttirkiye'de en fazla dershane ve oku I sahibi olrnalan. Zaten "Altm N esil" adm I verdikleri proje, egitim yoluyla Ttirkiye' nin idari yapisind a yer alacak kadrolann yetistirilrnesi anlarnrna gel iyord u. Giiniimiizdeki mevcut duruma bakinca basanlr olmadrklannr da kimse iddia ed emez. 1980 darbesi don em de din i hassas iyeti b u1un an ama b u hassas iyeti n derecesini iktidara karst hicbir zarnan belli etmeyen kadrolar yavas yavas ama giderek fazlalasarak btirokrasinin icinde yer almaya baslarrnstr. 1980'lerin ortalanndan itibaren de orgiitlenilmek istenen alanlann icinde en cok one cikan adres Emniyet oluyordu. Ve bu kurumda, hem yatay hem de dikey olarak, sistematik bir bicimde orgutlenrneye calrsan tek yapl Fethullahcilardi. Cemaatin her daim srzrnak istedikleri yer alan TSK icinde istedikleri bicimde bir yaprsal
35
orgutlenme kuramamalan iizerine iilkenin ikinci silahh gucu olan Emniyete el attilar. Buradaki orgutlenrnenin basladigi yer de, cemaatin egitimle orgutlenrne modeline uygun olarak Polis Kolejleri ve Polis Akademisiydi. Okullarda cemaatci ogrenci imamlar ve hocalann koruma zirhmda egitilen ogrenciler mezun olduklannda da "cemaatin gorevlendirdigi" birimlerde kadrolasmaya devam etti.
gizlemek
36
olrnahydi, Basbakan Tayyip Erdogan da zaten, Dolrnabahcede gosteri yapan ogrencilere yonelik siddet sonrasindaki elestirilere, "Ben polisimi ezdirtmem" diyerek karsi crkisiyla polisin neden iktidann yamnda durmasi gerektigini de ozetlernis oluyordu. lktidann polise destegi elbet bununla bitmiyordu. Polislerin askerlikten muaf tutulrnasinm yamsrra 20 11 butcesinde, emniyete aynlan pay bir onceki yila gore yuzde 23,2 orarnrida arttrrrlarak, 10 milyar 578 milyon TL'ye crkartrldi. 2006 yrhndan itibaren diizenli olarak biitceden aldlgl pay arttmlan polis teskilatmm neredeyse TSK'nin tiimiine ayrrlan paya yaklasan butce oramna sahip olrnast her iktidann kendisine yakin uniformalrlara egemenlik sagladrgmrn da gostergesiydi, Bu tezi dcgrulayan bir diger gelisrne ise 2011 yilt basmda crkanlanHarp Silahlan, Bunlann Aksam ve Parcalannrn ithali'ne ili~kin Tebligi" oldu. Diizenlemeye gore (93.01 kod kapsammdaki silahlar ne? Bunlann arasrnda ge~i~i vahim silahlar vars bunlan bu klslmda belirtmek gerek ... 93.01 'in ne oldugu Emniyet Genel Mudurlugu'ne de agIr harp silahlart ithal etme yetkisi veriliyordu. Boylece Milli Savunma Bakanhgr, Jandarrna Gene! Kornutanhgr, Sahil Giivenlik Kornutanhgr, Milli istihbarat Teskilau, Emniyet Genel Mudurlugu ve Olaganustu Hal Bolge Valilig! tarafmdan ya da bu kuruluslarca yetki verilen kurum ve kuruluslarca aglT harp silahlan ithal edilebilmesinin yolu acilmis oldu. Tiim bu gelismeler, TSK ile kavgahymrs gibi gorunen siyasi iktidann asker icindeki darbeci tehditlere karsi bir denge unsuru olarak polis teskilatint yeniden yapilandrrmaya cahstrgmi kamthyordu adeta. Aglr harp silahlanyla donatilrms ve yaklasik 250 bin olan saYlsl arttrrrlmak istenen polis teskilatt gerektiginde iktidarm ozel muhafiz gucu olarak rm kullamlacak bunu bize zaman gosterecek.
Tipki bugunlerde, sistemin isine gelrnedigi herkesin Ergenekoncu olarak fislenrnesine benzer bir sekilde siyasetcisinden, ogretmenine, burokratmdan, sermaye sahibine kadar herkes seriatci, tarikatct ya da cemaatci olmakla suclamyor bu suclamalarda yurutulen psiko loj ik savas unsurlanyla destekleniyordu.
o donernin
"Islamm gelecegi adma iirgiit.lenin" "Arkadaslanninn mevcudiyeti, Islam'in gelecegi adtna bu isin garantisidir yani. Bu aeidan Adliye'de, Miilkiye'de veya baska bir hayati miiessesede bizim arkadaslanminn mevcudiyeti, oyle ferdi mecburiyetler seklinde ele alinip oyle degeriendinlmemelidir. Yani bunlar gelecek adina birim 0 iinitelerde garantimizdir. lstikbale yiiriimek icin, sistemin puf noktatanm kesfedin. Hdld bu sistem devam ediyor. Bu sistem icinde arkadaslanmi; istikbale yiiriiyeceklerdir. Oyleyse 0 sistemin puj nokialanni bilmeleri lanm, kejfetmeleri lazim. Asmalan lazim. Bu da meselenin diger bir yantdir. Kuvvet dengesi olmadigi bir yerde kuvvete basvurmayacakstntz: Teknik-taktik yerinde sirin kalbini; iinemli. Distan bizi banlan korkaklikla itham edecekler. Firsat bulup, hep yolunuza devam
4()
0 donem
ATV'de
SRn Ig'
gorev
yapan
gazeteci
k asetlerin
sonrak l slirecte
Er genekon
38
ediyorsaniz; yine orada 0 esneklig! giisterecek; 0 eksantrigi kullanacak, geriye cekiliyor gibi yapacak, fakat adunlartniu daha actp iieriye gideceksiniz; Ister Mulkiye'de calisan arkadaslartmts; olsun, ister Adliye'de calisan arkadaslanmts; olsun herkes icin sozkonusudur bu. Sivrilmeden, mevcudiyetinizi hissettirmeden cok ilerlere gitme. Mutlaka riayet edilmesi lanm. Miisliimanlarm belli bir noktaya ve ktvama gelecekleri ana kadar bu sekilde hizmete devam etmeleri sartttr. Erken vurus diyecegim ciktslar yaparlarsa, dunya Cezayir'deki gibi baslartni ezer. Zaiyata meydan verilmemeli. Bu actdan bizim ister 0 dairede, ister diger dairede arkadaslanminn korunmasi cok iinemlidir. Cezayir'i, Suriy e'yi, Mistr': yasamayaltm. Cok: dikkatli ve cok tedbirli, temkinli hareket etme mecburiyeti var. Bu hizmetin icinde bulunanlar, bu hizmete gore hizmet vermek isteyenler, her birisi diinyayt idare edebilecek birer diplomat gibi hareket etmeli. Kendi plarunda meseleleri r;ozdiikten sonra, ulkesinde r;ozmeye caltsmali. BaZI arkadaslar birtakim cesaretli ruhlan cesaretlendirmek, secaatlendirmek, birtakim ruhlart heyecanlandirmak icin belki kahramanca tavirlara da ihtiyae vardtr, diye diisiinebilirler. Fakat ben kuvvet dengesi olmadlglm icin sahsen 0 yol yerine, boyle kendi diisiincemi yayma, kendi diisiince sistemim adtna varltgi, her taraft [ethetme, ele gecirme yolunu sahsen tercih ederim. Hususiyetle oyle devlet memuru olarak arkadaslanmi; kahramanlik yapamarlar, [uzul: kahramanlsk olur. Geregi yoktur 0 tiir seylerin. 0 sahada daha verimli nasil olacaklarsa dinimiz adtna, lslami diisuncemi; adina. Ne yapabiliyorlarsa, ben ve onlart yapmalidtrlar. Baska kuvvetler var bu iilkede. Oysaki usuliince gidilebilirdi, onlarin hissiyatlan alinabilirdi. Onlara sorularak; onlart arkanuza alarak yapabilirdik ve yiirurdiik orada. Bir serri asardtk Allah 'in inayetiyle; geriye donmezdik, [also yasanmazdi. Bu Adliye icinde aynen sa; konusudur. Yani si; hiikin: degilsiniz. Baska kuvvetler var bu ulkede. Degi!ik kuvvetleri hesap ederek, boyle dengeli, dikkatli tedbirli, temkinli yiiriimekte yarar var ki, geriye adtm atmayalim yani. Aym cephe saytlabilecek, bize steak bakabilen bir r;err;eve icinde mutalaa edebilecegimi: siyasiler vardtr. Refah 'tan bugiinkii manastyla D YP 'ye kadar uranan siyasi yelpatedir. Bu insanlarla cattsmadan onlarla aramitdaki [arklt musterekleri ortaya koyarak, 0 cizgide belli bir miinasebet tesisinde yarar var bence. Hatta gerek hukuki sahada gerekse miilki sahada icraatlannt diyalog icinde yiirutmelerinde yarar olur. Ztplayacakstn yerinde. Duruyor gibi yap maya caks In. Miisliiman durma; yani. Hep akar, r;aglar. Bakttn ki kosamtyorsun, yerinde nplayacaksin. Isler oyle hesap edilmeli ki, en koti; duruma gore, en handikap hale gore hesap edilmeli. Gercekten adtmlarmtn acarak, iyi bir maratoncu gibi ko fa caks In. Ve hanrtz; gerilimdeyiz; tam bir metafizik gerilim icinde, bir bosluk bulunca yeniden maratona geeeriz. Bazen hastmdan kaemak bile cok onemli bir manevradtr. Se] donemi onlar bir ktsim fiirlerin mtsralannda var. Bir ktstm nesir kitaplannda var, goreceksiniz; Dinlerseni; zuliin» dosyalartnda var. Basina carsaf gecirdiginden
39
dolayt Erzurum'da Cumhuriyet carresinde kadtnlann astldrgt donemde, 'Niye carsaf giydiniz' diye demokrasinin rafta, istibdadtn milleti kirtp, gecirdigi bir donemde. Medrese zaviye gibi isleyen 'far) evleri' ... Bu evler mechul evlerdir. Bu evler sirin bildigini; gibi evler, minaresi olan, ezan okundugu zaman herkesin icine gittigi malum evler degildir. Meehul ev. Kelime karekteristik olarak secilmistir. Belirsi; evlerdir. Bunlar belirli olamarlar, pinkii 0 evlere girip, ciksp insanlar yakin takiptedir. Elden geldigince evde kamufle edilmelidirler. Benim kimseye bir fey tavsiye edecek durumum yok. lmana ve Kuran 'a hirmet diisiincesini evlerimizde gerceklestirmeyi caltstyorur. Sizinde astna oldugunur Istk Evlerinde, Istk komplekslerinde gerceklestirmeye caustyoruz: Arkadaslartmiz, tanima imkdni ve ftrsauni bulduklan bu hizmeti benimsiyorlar, begeniyorlarsa kendi diinyalartnda da bu sistemi yasayabilirler. Yanlts bir fey yapan, kivama ulastlmadan orleriyle tam biitiinlesmeden gereken mesafe alinmadan bir kisim erken huruc diyebilecegim ctktslar yaparlarsa, dunya baslanm erer. Anayasal miiesseselerdeki kuvveti cephenize cekmeden her adtm erken. Ktvama erecegini; ana kadar dunyayt siruniza alip, tasiyabilecek giice ulasacak ana kadar, 0 kuvveti temsil edecegini; seyler elinizde olacagi ana kadar, Turkiye'deki devlet yap lSI olciisune gore biitiin anayasal miiesseselerdeki kuvveti cephenize cekecegi; ana kadar her adim erken saytltr. Biliyorum ki elinizdeki meyve sulartmn bos kutulartnt disart cikarken. cop kutusuna attlgmlZ gibi bu diisunceleri de acik olma yaniyla f}op kutusuna atip gl'd ece ksi ... ,,41 sini:
Bilgiye sahip olan gii~liidiir Fethullah Guleu'm altrm vizdigi emniyetteki orgutlenmenin en onemli adresi oncelikle atamalann belirlendigi Personel Dairesi, sonra da teknik takip, izleme ve dinleme faaliyetlerini yiiriiten birim olan istihbarat ve KOM Dairesi Baskanlrgi ve bu birime baglr il sube mudurlukleriydi, Sadece telefonlann dinlenmesiyle bile rekabet edilemez bir siyasi ve ekonomik guv olunacagrnm karutmt da ozellikle teknolojinin gelismesiyle birlikte daha da yayginlasan dinleme olanaklanyla siyasi ve ekonomik bircok rakip kisi ve kurumun alt edilmesi hepimize gosterecekti, Bilgiye sahip olamn giice sahip olacagi inancryla hareket etmenin meyveleri de 2000'li yrllarda santa], itibarsrzlastirma, gorevden el cektirtme, siyaset sahnesinden yok etme gibi olaylarla toplanmaya baslandi. Hanefi A VCI' nrn 2010 Agustos ayinda yayrrnlan an ve biiyiik giiriiltii koparan 42 kitablnda cemaatcilerin polis icinde ilk orgutlenrneye basladig: yrllardan itibaren ilk ele gecirrnek isted ikleri birimler olan istihbarat Daire ve KOM B askanlrgr' run neden bu kadar onemli oldugu da soyle anlatrhyordu: "Ulke genelinde istedikleri
4[ 42
s H aziran
Halicte
40
gibi bilgi toplamak, istedikleri kisilerin [aaliyetlerini izleyip ogrenmek gayesinde olanlann yapttgl ilk J'ey Emniyet lstihbarat Dairesini ele gecirmektir. Orada hakim konumda olmalan gerekir. Bunu MIT iizerinde etkinlik kurarak da yapabilirler ama 0 kurum daha ilerisine miisaade etmez. Eger sadeee bilgi toplamak yerine haklannda bilgi toplandtklan kurum ve kisiler hakkinda adli islemlerde bulunmak da isteniyorsa Emniyet Kaqakqtllk ve Organize Suclarla Miieadale (KOM) Dairesinde etkin olunmast sartur. Sadece merkezi yapilari degil, operasyonlann en cok yonetilecegi basta Istanbul, Ankara olmak iizere ban onemli illerdeki bu dairelerin uranttst subelerin de ele geeirilmesi gerekir. Eger sadece bilgi toplamak ve bunlarla ilgili adli islem yapmakla da yetinmeyip her memur, asker ve ozel kanunlarla korunan kisiler hakkinda da islem yapmak isteniyorsa, 0 taman ozel yetkili mahkemelerin savcilan ve hakimleri uzerinde de etkin olunmast gerekir. Emniyet Istihbarat Daire Baskanligi sahip oldugu genis teknik imk/inlari ile herkes hakktnda her tiirlii bilgiyi toplayabilir, kim kimlerle giiriisiiyor ogrenilebilir, eline telefon alan herkesin irtibatlan ve iliskileri belirlenebilir. Hie kimse onlardan iliskisini girleyemes: Emniyet iDB ve her ildeki subesi, hatta ban ileelerdeki birimlerinin istihbari dinleme yetkisi vardir. Kisiler dinlenir, izlenir ve bir sure sonra evraklar imha edilir. Yillarca her konuda ve her kurumdan toplanmts terabaytlara stgmayan bilgi bankalan mevcuttur. Dahasi kimsenin hesap edemeyecegi teknik imkdnlara sahip Turkiye'nin her ilindeki istihbarat subelerini 7 bin eivanndaki personeli vasttasiyla iilke genelinde her yerde izleme faaliyetlerinde bulunma olanaklan vardtr. Onlan yalnirca Emniyet Genel Miidiirti ve Icislen Bakant denetleyebilir, miifettisier ddhil kimse binalanna gireme; ve islemlerine kansamaz; KOM Daire BaJ'kanllgt merke; ve iilke genelindeki iirgiitlii suclar ve organize gruplarla ilgili tahkikatlart yapar, aytu zamanda adli dinleme ve izlemenin Emniyetteki en etkin merkezidir. Oze! yetkili savctlar ve mahkemeler biraz da kanunlan zorlayarak herkes hakkinda dogrudan dava acabilir, gozalfl karan verebilir, tutuklayabilir. Fakat normal hallerde devlet memurlan hakkinda gorevleri nedeniyle isledikleri suclar icin tahkikat yaptlmasi 4483 saYIII kanuna gore belli makamlartn imine tabidir. Ilce memurlan icin kaymakamlardan, il memurlari icin valilerden, merke; memurlan icin genel mudur ve benreri amirlerden, iiniversiteler icin YOK veya rektorden izin sartt vardtr. Bu izin olmadan dogrudan dava acilmaz; belli suciistii halleri haricinde savcilar dogrudan tahkikat yapamarlar. Ama herhangi bir fiil ozel yetkili mahkemelerin giirev alantna giriyor denince flakes hakktnda dogrudan dava actlabilir. lste Turkiye'de son ytllarda, boyle bir planin uygulandigtni goruyorus. htikim olsantz, sadeee bilgi toplarsiniz; belki bunlan saptirarak kullanabilirsini; ama daha ilerisini yapamazstnst. Aksiyonel bir eylem gerceklestirme arzusundaysaniz; MIT size yetmez: Bu dogrultuda once KGM Daire BaJkanllgl, sonra Istihbarat Dairesi
urr»
41
Ba.yk.anilgl, ardtndan da istanbul ve Ankara Istihbarat Subesi ve bunlarla paralel olarak ozel yetkili mahkemelerin savct ve hdkimlerinin de belli oranda belirli egitimlerde olan kisilerden olusturuldugunu bugiin net olarak gormek mumkiin." Isrk Evlerinde belirlenen kariyer
Fethullah Guleu'm de onernle vurguladigi emniyet icinde orgutlenrnenin ilk basladrgi yer kuskusuz ki polis okullan. Cernaatci emniyetcilerin, henuz polis okullanna gelmeden once, daha orta ogrenim sirasinda cemaatci egitim kariyerlerinin baslangici olan Isik Evleri'ndeki telkinlerde lise ya da iiniversite ogrenimleri srrasrnda nerelere girmeleri gerektigi belirleniyordu. 1980'li yrllarrn ortalarmdan itibaren de cernaatciler, gelecekte Tiirkiye'yi yonetecek kadrolann yetismesi plant olan "Altrn Nesil" projesi kapsammda egitirn yoluyla burokrasiye girmis Isik Evleri'nden mezun ogrencilerden polislik meslegine yonlendirilenler de 1987-91 yillart arasmda Polis Akadernisi, Polis Koleji, Polis okullan ve bazi emniyet daire baskanliklannda etkili olrnaya baslarmstr.
kadrolu egitim elernam gereksinimini karsilamak iizere, 41 ogretim gorevlisini yuksek lisans ya da doktora yapmak iizere devlet bursuyla ingiltere'ye gondermisti. 4 yrl sonra egitim durumlannm ne olduguna iliskin Buyukelcilikler kanahyla ogrenim gordukleri iiniversitelerden yaprlan arastirrnada ise bircogunun yeri dahi belirlenemernisti. Derken 1993 yrhndaki DYP-SHP koalisyon hiikiimetinin 4 ay siireli Icisleri Bakanligmr yaprrus olan Mehmet Gazioglu, Polis Akademisi Baskaru olan Omit Erdal'dan, yurtdisrndaki bu kayip arastirma gorevlilerinin gorev siirelerini uzatmasrru talep etti. Unal Erkan zamanmda ortaya cikanlan hileli kura yolsuzlugu ve akademideki ogretim uyelerinin de suclandigi diger sorusturmarun ayrmtrlanna vakif olan Erdal, btl siire uzatrmiai kimlerin isine gelecegin hemen tahmin etti. Bakan Gazioglu'na, "Dort yildir yurtdisinda ne yapttklart belli olmayan bu kisilerin surelerinin uratilmasi icin size bir teklifte bulunamam" diye karsihk verdikten birkac saat sonra gorevinden almarak APK Kurulu uzrnanhgma atanacaktr. 1997-98 ogretim yiltnda da Akademi Yonetim Kurulu karanyla ili~igi kesilen 20 ogretim gorevlisi idari yargl karanrun yiiriitmeyi durdurmasryla yeniden gorevlerine donerek ve yardrrnci docent ve docent kadrolanna atanrrnslardi. ANAP'm yine hiikiimet ortagr oldugu DSP ve MHP'yle birlikte 28 Mayrs 1999'da kurulan kurulan 57. Hiikiimetin Icisleri Bakanlrgrm da gorevinden ahndtgl 2001 yilt Hazirarnna kadar Sadettin Tantan yaprnrstr. i~te 0 donemde, Polis Akademisi'ndeki ogretim gorevlilerin yerinden etmenin miimkiin olmadrgi bir yasa cikanldr. Bu yasaya gore, ogretim iiyeleri kendileri talep etmedikce, yani istekleri drsinda baska bir yere atanamayacakti, Emniyet kadrolulana yam sira, sivil ogretim elemanlanmn da, egitim ve ogretimin yam sira baskan yardimcrhgr, dekan yarduncilrgr, enstitii mudurlugi; gibi idari gorev almalanru da bu yasa saghyordu. Ote yandan, yonetirnde bunan akademisyenlerin Akademiye alrnacak ogretim elemanlan kadrolannr ses;me kurullannda ve egitim miifredatmda belirleyici rol oynamalan da saglamyordu. 9 MaYIs 200 1'de yururluge giren 4652 sayih Polis Y uksekogretim Kanu nu 'yla Polis Akademisi iiniversite yaplsma d onusturulmus, Polis Okullan da, iki yilhk Polis Meslek Yiiksek Okulu haline getirilerek Polis Akademisi'ne baglanrmstr. Yeni yasayla mevcut egitim kadrosuna, tayin acistndan neredeyse dokunulmazhk saglanmrs oluyordu. Bu degi.~ikliklerle Emniyet icinden dogacak Altin Nesil'in onunde hicbir engel kalmamrsti, Sadece sabretmek gerekiyordu, 1990'lara gelindigindeyse hedef daha da biiyiitiildii. iDB, KOM Daire Baskanlrgi ile Terorle Mucadele ve Harekat Daire Baskanhgi da (TEMOH) isteniyordu. Ve aradan 20 yrldan fazla zamangectikten sonra 0 donern mezun olanlar polis teskilaunm en onernlisubelerinde Daire Baskan Yardrmcilrgt riitbesine kadar crktrlar. Daire Baskaru olmalan icin onlerindeki tek engel olarak krdem sorunu vardr. Cunku Polis Surasi karan ile II. srmf emniyet amirinin 1. srrnfa crkmasi icin dort yil beklemesi gerekiyordu. Nihayet 2009 yrlmda bu siirede sona ermisti, Artrk bu kadrolann Emniyetin en kritik birimleri olan ve adeta fiili genel
43
miidiirliik olarak nitelendirilen Istihbarat, KOM ile Terorle Miicadale ve Harekat Daire Baskanlrklann basmda olmalan icin bir engel kalmarmstr. Her biri birbirinden degerli bir stratejik merkez olan bu birirnlerden en onernlisi ise yasalara baglt kaldrg: muddetce gorev ve sorumluluk a] all III III , neredeyse sirurlan olmayan iDB 'ydi. HiS; kuskusuz bu birimi esas cazip ki lan ise son yrllarda giderek yaygrnlasan telefon dinlernelerin de tek yetkilisi ve merkezi olmasiydr, Polis gorev kuralarmda hile
Cemaatin ilk orgutlendigi yer Polis Kolejleri ve Akademisiydi, ardindan da diisuriilen ilk kale Personel Daire Baskanhgi oldu. Akaderniden, yine cemaat hocalann ve idarecilerinin elinden mezun olanlar Personel Daire Baskanhgi 'mn da icinde oldugu bir tezgiihla kilit noktalarda gorev alabiliyorlardr. Bu orgutlenmeyi ilk a~lga cikaran en onernl i olay Ol1al Erkan' rn Emniyet Genel M iid iirii old ugu donernde yasanmrstr. 1991 yilmm Haziran ayinda donernin ANAP iktidannm Icisleri Bakam Mustafa Kalemli, Emniyet Gene! MtidUrliigii'ne (EGM) Onal Erkan 'r atarmstr. Erkan'm goreve geldigi ilk giinden itibaren onune gelen sikftyetlerin en s;ogu Polis Akademisi'yle ilgiliydi. Sikayetlerin ort.ak noktasi, yukanda anlatngrmrz, cemaatle baglantth genclerden ozel siruflar olusturulup 6 ayhk egitimden sonra komiser muavini olarak belirli birimlerde goreve baslatrlmasiydi. Bu sekilde akademiye giren ogrel1ciler de komiser yardimcisr olarak mezun old uktan sonra hileli kurayla Emniyet' ill istihbarat, personel, muhabere birimleri ile polis okullanna atanryorlardr. Bu konuyla ilgili bir ihbann lcisleri Bakam Kalemli'ye dek ulasmasi iizerine de Onal Erkan, yardrmcisi Omit Erdal'la birlikte kimseye haber vermeden, gece yansl kura cekiminin yapilacagr Polis Akademisi' nin yolunu tutrnustu. Cllnkii cemaatle baglantilr yeni mezu n korniser yardimcrlarmm nereye atanacagr onceden belliydi. En onernli yerler ise Personel ve Istihbarat Dairesi'ydi. Zaten gelen ihbarda da "Isik Evleri" kokenli korniser muavinlerinin stratejik gorevlere gelebilmeleri icin isimlerinin farkh torbaya konuldugu bilgisi verilmisti. Bu olaya, Gazeteci Saygi Oztiirk'iin "Okyanus Otesindeki Vaiz" isimli kitabinda da yer verildi. Ozturk'tin kitabmda anlattigma gore; "Torbalann bastnda ogluna Said kinna Nur adini verdigi icin 'Nurculartn lideri Said-i Nursi 'yi fagnjtlran imam'
di bilimen lye I
. emniyet mensu b u
anlabyor
var d,,43 I.
Unal Erkan
4]
Saygr
Ozrurk,
Ok yanus
Otesindek
i Vaiz, Dogan
Kitap
44
Neier oldugunu Unal Erkan daha sonra, yagm Polisi isimli dergide soyle anlatryordu: "Kura cekimi sirastnda kayirtnactlik yaptlacagt yiiniinde duyum almisttm. jlgili genel miidiir yardimcisi arkadasimi uyardtm. Bir arkadastma ogrenci velisi gibi akademiye telefon ettiriyordum. Giin boyunca cekilmesi gereken akademi mezuniyet kuralan gecenin 24'iine kadar hala cekiimemisti. 'Nihayet kuralar cekilmeye basladi' diye haber aldtgunda yantma Emniyet Madar Yardimcist Umit Erdal't alarak sivil bir taksiyle akademiye gttim. Bizim kolejde okudugumuz Anutepe'deki binanin kiitiiphane olarak kullantlan salonunda, bir heyet tarafindan kura cekim isleminin siirdiigiinii gordiim. Yeni mezunlar iceri tek tek alintyordu. Baskaran oniindeki masanin iizerinden bir torba, alttndaki sehpalarda da baska torbalar bulunuyordu. Her bir torbada istihbarat, kacakctlik; trafik gibi birimler icin larim gelen say Ida kura kagttlart vardt. Geri kalanlan da ayn bir torbadaydt. Iceri giren yeni merun, eger kaytnlacak elemansa ozel torbadan hanrlanmis torbadan kura cekiyordu. Gariban ise, yani herhangi bir kayirant yoksa masa iistundeki torbadan kura cekiyordu; Komiser muavini kura icin geldiginde listeden isimleri isaretlenmis olup olmadigi kontrol ediliyor, masanin altindaki torbalardan birinden cikan ktigUla nereye atandtgi soyleniyordu. ,,44 Isrk Evleri'nde egitim Bu sekilde Isrk Evi kokenli komiser muavinlerinin, cemaatin isteklerine gore belirlenen illerde istihbarat, personel, polis koleji, kacakcrhk gibi onernli birimlerde gorev almalan saglamyordu. Cemaat baglantih olmayanlann ise karakollar ve srradan gorev yerleri bulunuyordu. Erkan, neye ugradlg1nl~a~lran eemaatin akademideki gorevlileri hakkinda tutanak tuttururken hileli kura cekirninin iptal edildigini duyurdu. Soz konusu olayla ilgili sorusturma baslatihrken bircok ilde kadro degi~ikligine de gidildi. Kura cekimi listesi incelendiginde isimleri isaretli olanlann hepsinin daha once ayarlanmrs torbadan kuralarrm s;ektigi belirlendi. Ogreneilerin akademiye girisleri arastmldrgrndaysa yuzde 90'1ll1ll kolej kokenli olmayip sonradan yaprlan duzenlemeyle Akademi'ye ilk ya da son simftan baslayan ogreneiler oldugu tespit edildi. Og rene iler ahn an ifadeleri nde Karsryaka' dab u Iuna n I sik Ev i' n de eg iti mden gectiklerini soyledi. Belirtilen adrese yapilan baskinda verilen bilgilerin dogru oldugu ciku. Neier oldugunu Gazeteei Muharrem Sankaya olaydan 8 yil sonra, Fethullah Guleu' in A TV' de yayrnlanan kasetlerinin ortaya cikmasindan sonra s;ail~tlgl Hurriyet Gazetesinde yayimlanan "Fethullah Hoca'nm Emniyet plaru.i." baslrkh yazisinda anlatrnrsti. "Devlet, Fethullah Giilen'i son donernde ort.aya cikan
44
45
kasetleriyle mi tamyor? EGM'nde 8 yil once ya~anan bir operasyon, bu soruyu yarnuhyor..." diyerek hileli kura skandahnr anlatan Sankaya, "... Bu ogrencilerden bazilanm sorguya cekiyor. Ogrencilerden biri JU itirafta bulunuyor: "Biz Karsiyaka Semti'nde Fethullah Gillen Hocaefendimizin aqUgt Ljrk evinde toplaninz. Orada egitim altrt; ... Erkan, Karsiyaka'daki adrese baskin yapttrtyor. Verilen bilgilerin dogrulugu ortaya ctkiyor. Evde Fethullah. Giilen'e ait kitaplar, videokasetler ve baska ban yayinlar bulunuyor. Genis capli bir operasyon baslatiyor. Isin sorumlulan hakkinda sorusturma acttrtyor ve mahkemeye sevk ediyor. Erkan, 9 ay giirevde kaliyor, ardindan Olaganiistu Hal Bolge Valiligi 'ne atantyor. Aradan geqen raman icinde donemde giirevden el qektirdigi kisilerin hemen hepsinin Emniyet'e dondiiklerine tantk oluyor. Hem de bugiin bircogu kritik noktada o turuyo r. Aqtrrdtgl sorusturma dosyalan ise kayboluyor ... ,,45
"Fethullah'rn Coplan"
Burada bir parantez acarak, Muharrem Sartkaya'run yazrsmda da geven Isik EvIeri'yle, daha dogrusu bu cemaat evleri ile polisler arasmdaki iliskiye dair birkac anekdot aktarmakta fayda var, Polislik egitimi verilen akademi, kolej ve okullardaki Fethullahcr orgutlenrne ve bu brgiitlenmenin kucagina diisen ogrencilerin Isik Evleri'nde neler yasandigiyla ilgili en aynntrh bilgiler ilk kez Fethullahm Coplan isimli kitapla giin yiiziine cikrmstr. Kendisi de 1986 yrlma kadar Polis Koleji ve Polis Akademisi'nde 7 yrl egitim goren Ziibeyir Kindira, okul icinde brgiitlii cemaatcilerle arast olmadrgr gibi Cumhuriyet gazetesi okuyup ZiiIfii Livaneli'rrin kasetini dinledigi gerekcesiyle sicili bozularak atildi, Iletisim Fakiiltesini bitirdikten sonra gazetecil ik yap maya baslayan Krndrra 1999 yrlmda ya yunlan an kitab rn da, hocasmd an ogrenc isi ne dek Feth u IIahcilan n usu I s i.i zl iik ve bask] yonternlerini, Isik Evleri'ndeki gizli toplantrlarmdaki din egitimierini anlatryordu. Akademi ve kolejde cemaat saflanna giren bgrenciIerln daha sonra emniyet icinde atama sube, polis koleji, Polis akademisi ve Istihbarat Dairesi gibi kritik noktalara getirilerek Fethullahcrlann yaran icin ku llamldrgina iliskin tespitler de iceren Krndrra'mn kitabt Ankara Emniyet Mudurlugu'nun Fethullahcrlar hakkmda baslattrgr emniyet icinde ve devlet kurumIannda yaprlanrnasiyla ilgili serusturmada da faydalamlan bir kaynak olrnustu. Emniyete atrlan Fethullahei tohumu
43
Hurriyet
Gazetesi,
24 Haziran
bolilmlerde
islenecekrtr.
46
Emniyetin icine "Fethullahci tohumu" atrlmasirun ilk giinlerine taruklik eden biri olarak cemaatin "kendilerinden olmayanlan saf dist brrakrna" yontemlerini yasarms biri old ugunu da belirten Kind Ira kitabinin onsozu nde su ulan yaziyordu: "14 yasinda Polis Koleji ogrencisi olarak Emniyet Teskilatt 'na girdim ve 1986 yihnda bu orgiitun elemanlannin, baskt ve dayanakst; suclamalan ile sicilim bazuldugu icin aynlmak durumunda kaldtm. Polis Koleji ve Akademisi'nde gecirdigim 7 yd boyunca, polis icinde bu orgiitiin varhgim net olarak gordiim. Aynidiktan sonra da, Kolej ve Akademi yillanndan bu yana arkadashgim suren polis dostlanmla bu konuda siirekli gdru.j altsverisi icinde oldum. Bu dostlanmla iliskilerim ve onlartn ya.jadtgl ve tanik oldugu olaylan akiarmalan sayesinde, polis teskilatimn icindeki Gillen cemaatinin giderek biiyumesini, guclenmesini ve polis icinde egemen bir giiq olmasim yakindan izleyebildim. Polis Koleji'nin uygun ikliminde, bircogumu; daha ilk hafta sonu iminde, bu Fethullahet toplulugun icinde, nereye ve neden gittigini bilmeden bir 'Istk Evinde', Said-i Nursi' risalesi dinlerken buldu kendisini. Banlanmiz okula doner donmez; iist stmflara ya da komiserlere durumu anlattp, 'korunmaya' alindt. Ama yalanlarla, gizlice goturiildiigiimuz 0 evleri, orada yasadiklanmin ve 0 gunleri hif} unutmadtk. Ben de 0 evlerden birine gotiirulenlerdendim. Hemen uzaklanp, kurtuldum. Benim gibi bireok arkadasim da bu topluluktan uzak durdu. Ama benimle birlikte 0 gun 0 eve gidenlerin bireogu iyi birer Fethullahci oldular. 0 gun 0 evde, benim ilk namanmda yammda duranlar ve onlann anlaytsi taraftndan Emniyet Teskilatt 'ndan uzaklastirtldun. Yillar sonra, gazeteci olarak 0 gun, 0 evde benimle birlikte olanlann, Emniyet Teskilatt 'nin en kritik iist yonetimlerinde bulunduklanna tanik oluyorum. ,,46
Coplan, Su Yaymlan
47
yak giden toplulugu olusturdugunu soyliiyordu Kindira, Baslanndaki en riitbeli kisinin "okul irnarm" oldugu cemaatci iist smrftakilerin aldiklan talimat uyannca, toy ogrencilert cesitli sohbetlerle "krvarna getirdikten" soma hafta sonlan izinlerinde birer tarikat egitirn merkezi olarak isleyen Cebeci, Demetevler, Aydinlrkevler, Kecioren, Abidinpasa gibi gozden uzak yerlerdeki kenar semtlerde bulunan Isik Evleri'ne goturuldugt; anlaulan kitapta sunlar yaziyordu:
"Ankaralt olmayan ban ogrenciler de gidecek bir 'ev' bulmuslardt. Sonralart 'Isik Evleri ,47 olarak literature gececek 'Nurcu Tarikati 'nin evleri basta olmak iirere Siileymanct, Naksibendi tarikatlartntn 'dershane' adt veri/en evleriydi bunlar. Bu evlere giden bircok Polis Kole)i ogrencisi oldugunu tiim ogrenciler ve okul yonetimi de biliyordu. Ancak, 0 tarihlerde bunu engellemek ya da sorusturma acmak icin dogrudan ve ciddi saytlabilecek bir girisim yapilmadi. pinkii henii; rahatstzltk verecek bir boyuta ulasmamistt ve 'rejime yonelik tehlike' olusturacak bir yam oldugu diisiiniilmiiyordu. Ytllar gectikce devletin hemen tiim kurumlartnda ve yargt organlartnda, 'tehlike' olarak algtlanan bu evlerle ilgili inceleme, arasttrma hatta sorusturma actlabildi. Ama bira: ger kaltndt. pinkii 0 tarihlerde bu evlere gidenler ve orada yetisenler arttk; bu 'lstk Evleri' ile ilgili actlacak sorusturmalart engelleyebilecek; amactndan saptirabilecek giice sahip oldular. " ~ikayet edene hem iskence hem tarikatci sorusturmasr
Yedi yil boyunca kendisi ve bazi arkadaslan tarafindan konuyla ilgili sikayet dilekceleri vermelerine karsrn tarikat baglanusi saptanarak Emniyet Teskilatmdan uzaklastirrlan bir tek kisiye taruk oldugunu aktaran Kindira, sikayetlerini islerne koyan komiserlerin de bir hafta icinde okuldan tayin ettirildigini de kitabinda anlatti. Cemaate tavir alan bgrencileri koruyan komiserlerin siiratle tayinlerinin cikrnasiyla yalruz kaldrklannr, sikayet dilekcesi verdikleri icin de cemaat tarafindan "komiinist" diye sakmcahlar Iistesine ahnarak dayak ve goze kolonya dokrnek gibi iskencelere katlanmak zorunda kaldiklanrn anlattr. Daha ilginc olan ise cernaatcileri sikftyet edenlerin, "tarikatcr olduklanna iliskin sikayet" uzerine sorusturrnadan gecmesiydi.
47 Fethullah Glllen kendisi ABD'deyken Ankara 2 Nolu DGM'de tutuksuz yargllandlgl davada avukatlan arac.lhglyla yazrh yaptlgl savunmada lsrk Evleri'ni ~oyle anlatrrustt: "12 Eylill 1980 oncesiude llniversiteli ogrenciler sagcl solcu ~eklinde kamplara ayrilnustr. Blillin bunlardan uzak kalmuk tsteyen masum ogrenciler de iflah edilm iyor ve magdnriyete IIgrallhyordll. Resmi ve ozel ogrenci yurtlannda anarsi kol geziyordu, Vaiz olarak gorev yapngun bu donernlerde vaazlarnna ve sohbetlerime gelen ogrencilere ve ve lilere, tarudik ogrenc.i1erle beraber evler rurup kalmalanrn tavslye ediyor, boylece terorden uzak kalabilecek lerini soyluyordum, Bu tavsiyemde fikri ilham kaynaklarnndan biri de. iclerinde Allah' III alllldlgl huzur dolu evlerden bahsedilen Nur surest olmustur. Esasen I~lk Evi tabiri, kendi aralannda ev tutan bazi ogrencilerin. kaldrklan 0 evlere veri len addt ..."
48
Polis okulu ve koleji ogrencilerinin her hafta sonunu dualar okunup namaz kihnan, Nurculuk ogretilerinin anlatrldigr derslerin islenip Fethullah Gulenin vaaz kasetlerinin drnlenildigi bu evlerde gecirdtgiru belirten Kindrra 1979 yilt ve izleyen yillarda Isik Evleri'ne ogrenci goturrnenin sistemli bir hale geldigini de soyluyordu. Isik Evleri'nin tedrisatmdan gecenlerinin zaman icinde kritik gorevlere geldigini de belirten Kindira, "1979 ytlinda haztrlik stntftna baslayan ogrencilere yonelik 'adam kazanma' yontemi henii; birkac ydilk yeni bir uygulama olsa da basartyla yiiriUiildiL a ytldan sonra da bu operasyon hi: ve giir kazanarak siirdii. 1979 ytltnda Giden'in Sari Evleri 'ne, yalanlarla ogrenci gotiirenler ve bu grubun.
icinde olanlartn hemen tiimii hala Emniyet Teskilati icinde en kritik n.oktalarda Miifetti-r raporlannda, MIT kayularuida, MGK'ya sunulan helgelerde 'Fethullahci' olarak gosterilen polisin, komiser, amir ve miidiirlerinin biiyiik rogunlugu bu donemde Isik Evleri 'nde yetistirilenlerdir. Bu polislerin. adlart, a donemdeki caltsmalan ve iliskileri gun gectikce daha actk. bir sekilde ortaya ctktyor. Bu kisilerin, iliskilerini ve calismalartru bugiin. de siirdiirdiikleri biliniyor. 80'li ytllarda Istk Evleri 'ne yeni ogrenci gotiiren ve ders aldtranlar arastnda olanlar; daha son.ra Emniyet Teskilatirun onemli kademelerinde gorev yaptilar. Kuskusuz; 0 donemde lstk Evleri'ne gidenlerin hepsi Fethullahct olmadt. Ama hiiyiik rogun.lugunun adi kayitlara Fethullahct olarak gecti" diyordu.
gorev yaptyorlar.
nastl toplumda dejenerasyona yol artlgmdan sii; ederdi. Islamin yiiceliginden cok e§lilige, tek cesit yemek yenmesi gerekliliginden Atatiirk 'tin yanltslartna kadar her alan.da diistincelerini anlattrdt. Ser'i hukukun adaleti tam olarak yerine getirdigini, ancak giiniimiizde uygulanan Bati hukukunun adaleti saglayamadtgtni, rogun.u kendisinin uydurdugt: hikfiyelere dayan.arak, ileri siirerdi,,48 deniyordu. B.C.'nin bir ders sirasinda, "Atatiirk'ii Samsun 'a Vahidettin giinderdi. Parasint da 0 verdi. Gidip, diismana karst haztrlik yapmast icin. gorevlendirmisti. An.cak
H
Zubeyir
Kmdira,
Fethullah'
III
Coplan,
Su Yaymlan
49
Atatiirk, Vahdettin'e ihanet etti" dernesi uzerine aralannda kendisinin de bulundugu bazr ogrencilerin gosterdigi tepki iizerine B.C.'nin dersi terk ettigine kitabmda Yer veren Krndrra, "Bir baska dersinde ise kadtnlartn cahsmasuun. dinimizce yasak oldugunu, calisan kadtnlann erkeklerle ayru ortama girip, yoldan pktlglm ileri siirdii. Yine tartisma ctkn. B. c., heyecan.la tezlni savunuyordu: - Calisan kadtnlartn hep si orospudur. Ender, birden ayaga ftrlad: ve basladi bagtrmaya: - Benim ann em ebe. Sen bunu nasil dersin? B. C. 'nin rengi attt. Bu olay okul yonetimine ve bayan ogretmenlere yanstdt. B. C.,Polis Koleji 'nde del's verdigi ogrenciteri mezun olup Akademi 'ye gidince, Polis Akademisi 'nde de aynt seriat propagandast yapmayt devam etti. Ta ki, hakkinda sorusturma aciltp, siizlesmesi iptal edilene kadar. Bilal Coskun, bu tarihten sonra, Refahyol hiikiimeti doneminde Basbakanltk miisavirligi kadrosuna gecirildi. B. c., hala TBMM'de. ,,49
yaptigi roportajda Kindrra, ogrenci oldugu donernde ternelleri atilan ernniyetteki Fethullahci kadrolasrnamrnn geldigi noktayi, "Cemaatin siyasi iktidardan da giir,;lii bir konumda bulunan, siyasi iktidara etki eden, yonlendiren bir giicte olduklan konusuluyorken, cemaatin Emniyetten giir,;lii olup olmadtgtru tartismak; abesle istigal etmektir'r" diye acikliyordu. Avci'rnn cemaatin avt olmaya mahkum olacagiru vurgulayan Krndrra, "Cemaatei polisler, kendi kadrolasmalanni tamamlayabilmek icin once Atatiirkr,;u. demokrat, ulusalct kesime yonelik operasyonlar yaptilar. Daha okul stralartnda baslayan bu ayrtsttrma, kendilerinden olmayanlari karalama ve yak etme sistemlerini, aktif birimlerde daha da katt bir sekilde siirdiirdiiler. Dahast giiclendikce, once ken.di yanlannda ve yakinlannda tuttuklari Ulkiicii kokenli p olisleri de sal dis: etmek icin ayru karalama yiintemletiyle suclamaya basladilar. Ulkiici: kokenli polisler de bunu ttpk: Hanefi Avcz gibi, ytllar sonra lark ettiler. Hanefi Avct gibi 'devletci' polisleri de bir sure kizdtrmadtlar ama giiclenince pasifi;e etmeye basladtlar. Avcz da bu nedenle bir miiddet cemaate yakin gibi algtlannus, cemaat ile kolkola gariinmil§ hatta cemaatin hedefine hizmet eden op erasyonlara imra atmis olabilir. Telekulak operasyonu da buna ornek gosterilebilir. Bu baglamda Hanefi AvCl 'ntn son pkt§l ve 2010 Agustas 'unda yaytnlanan kitabt, senelerdir giicii. hakktnda yaytnlar yaptlan. cemaatin arttk dl§ destege ihtiyas: duymayacak bir giice ulasttgtnt ve kendisinden olmayanlartn tamamint tasfiye etmeye yonelmesine bir karst durusu da simgeliyor. Ama bildigim bir §ey var ki, cemaate dokunan yanar. Cemaat arkastna aldig: ABD destegi, CIA korumasi ve katktlartyla, devlet ve iktidar icindeki kadrolasmastyla onemli bir gii(;tiir ve iinceki iimeklerinde oldugu gibi A vel da, cemaatin aVI olmaya mahkiimdur. Sadece biirokratik yasamina son vermek zorunda kalmast gibi bir fatura ile kurtulabilirse sevinmelidir. Fethullali Gillen. hakkinda dava actlmastna ragmen, orgiiti; hakkindaki sorusturmantn 'sorusturmakstzin' takip sizlikle sonuclanmast ve bu takipsizlik karart gerekce gosterilerek Gillen hakktnda beraat kararintn Emniyet tarafindan verilen belgeye dayandtnlmast unutulmamaltdlr,,52 diyordu.
Fethullaheslara
Sirridi yeniden hileli kura olayma donelirn. Unal Erkanm Ernniyet Genel Miidiirii, Umit Erdal'rn Polis Akademisi Baskanlrgi yaptigi donemde baslanlan bu sorusturrna, 0 donernde Polis Akadernisi'nin deyim yerindeyse bir "cemaat yuvasr" oldugunu ortaya koyuyordu, Yapilan baskmla genel mudur gozunde de a~lga crkan Akaderni'deki Fethullahcrlarla ilgili bizzat Unal Erkan'm gorevlendirmesryle mufettisler inceleme baslatn. EGM Polis Tefti~ Kurulu Baskanlrgr'run 1991/313
'I Birgiin Gazetesi, 26
AgllSIOS 2010 ," Hirgun Gazetesi, 26 AgllSlos 2010
51
sayih ve Basmufettis Ahmet Nihat Dundar ve Mufettis izzet Sezgin Senel irnzah raporunda Akademi'deki Fethullahci 6gretim liyeleri isim isim saptanmisti. Bu sorusturma raporuna dayarularak haklannda idari islern yapilrnak uzere Yuksek Disiplin Kurulu'na sevk edilen 6gretim tiyeleri, "Teriirle Miicadele Kanunu 'nun 1.
maddesine muhalefet ederek Cumhuriyetin niteliklerini, siyasi, hukuki, sosyal, laik ve ekonomik diaeni degistirmek suretiyle Tiirk Devletinin ve Cumhuriyetinin. varligtnt tehlikeye diisiirmek, gorevin yerine getirilmesinde siyasi diisiince, felsefi inane, din ve mezhep ayrimt yapmak. Emniyet mensuplart arastnda bu yolda ayrtm yaptct tutum. ve davranislarda bulunmak'Te suclandr.
Ancak Yilmaz Ergun, Necdet Adibelli, Kamil Tecirlioglu, Halit Karabulut, Kazrm Onderden olusan Yuksek Disiplin Kurulu, Polis Akademi'sini cemaate teslim eden bir karar irnza atti: "Emniyet mensuplart hakkinda yukanda actklanan suclamalardan dolayt diizenlenen sorusturma dosyasi kurulumuzca incelendi. Adi gecenlerin, Polis Akademisi'nde derslerine girdig! ogreneilere ktyas yapmak
suretiyle islam Hukuku 'nun batt hukukundan iistiin. oldugunu, ser'i diizenin bugiinkii diaenden daha miikemmel oldugunu emp o:e ettikleri, bu diisiinceyi benimseyen ogrenciler ile benimsemeyen ogrenciler arastnda aytrim yapttklart, Nurculuk faaliyetinde bulunduklan iddia edilmis, Turk Cera Kanunu 'nun 163 'neil maddesinin yiiriirliikten kaldirtlmis olmast nedeniyle takipsizlik karart verilmistir. Santk Emniyet mensuplart hakktndaki suclamalar yiiriirliige giren kanunun 1. maddesiyle affedildiginden dosyantn islemden kaldtrtlmastna karar verilmistir. "
Aslrnda ortaya cikan raporlar ernniyetteki Fethullahci yaprlanrna diye adlandmlan olusurnu bugUnden 20 yil once ortaya doken tutarh bir calismaydi. Tespit edilen isirnlerin cemaat olusurnunun icinde yer aldrklan konusunda yetkililerin kuskusu yoktu. Ancak bu isimlerin yam sua, Polis Akademisi 'ne drsandan ogrenci ahrrum saglayan duzenlerne uyannca gelerek egitimleri sonunda rnezun olup goreve baslayan ya da dil egitimi icin yurtdisina gonderilen polis, kaymakam ve bUrokratlann arasnrilmamasi, hatta korunmasi bu kisilerin izlerini kaybettirrnesine neden oldu. Kirni zaman acilan sorusturma ve davalar da btirokratik rekabet oLarak karnuoyuna yansiyinca sonucsuz kaldi. Bu konuyla ilgili ceza alanlar ise hep sorusturrna actiranlar ya da yurutenler oldu. Polis Akadernisindeki sorusturmayi actiran Unal Erkan 9 ay sonra OHAL Bolge Valisi olarak gorevinden aynldi, Birlikte yuruttukleri operasyonda gorev alan PoLis Akademisi Baskaru Umit Erdal ise 1 yrl daha aym gorevde kaLabildi. Yukarrda da anlattigirmz gibi, 1993 yrlinda 4 ay gibi krsa bir sure Icisleri Bakanligi yapan Mehrnet Gazioglu'nun donerniride, B akamn yurtdismdaki, 90gu cernaate yakm arastrrma gorevlilerinin gorev surelerinin uzanlmasi istegine karst ylkttgl icin g6revinden ahnan Dmit Erdal APK Kurulu uzrnanhgma atandi, Bakan Gazioglu'riun uzatma istegine, "Saytn bakanim tam 4 ytl once Polis Akademisi adtna Ingiltere'ye 41 kisi gonderilmis. Bunlann nerede oldugunu. Biiyiikelcilikler ve ogrenim gordiikleri iiniversiteierden arastirdtk.
52
90gunun yerlerini belirleyemedik: 4 ytldir yurtdtstnda ne yapttklart belli olmayan bu kisilerin, surelerinin uranlmast icin size bir teklifte bulunamam, uzatma yartstni da yazmam" diye karsrlrk vermesinden 2 saat sonra APK'ya atandrgma dair yaziyi masasmda buldu. Kizaga cekilerek etkisiz kilman Erdal, alene kadar da onernli bir 53 goreve atanrnadl. EGM Unal Erkau'rn gorevlendirmesiyle hileli kura incelernesini yapan rnufettisler Izzet Sezgin Senel ve Ahmet Nihat Dtindar hakkrnda da inamlrnaz bir iftira kampanyasi baslatrlrnis, sorusturrnalar acilrmsti. M ufettisler Senel ve Dundarin sorusturma raporunu "yanh" hazrrladiklan gerekcesiyle haklannda Ankara Cumhuriyet Bassavcrhgi'na SUy duyurusunda bulunulmustu. Suclama i.izerine rnufettislerle ilgili acilan sorusturma sonueu Dundar ve Senelin dosyalanrn "tarafsrz" bicirnde hazirladrklanna dair rapor di.izenlense de ikisi de kizaga almmrs ve bir sure sonra da ernekli olrnuslardi. B u iki mufettisin ozellikle bu gorevden sonra meslek hayatlanru surunerek gecirdigt emniyette her zarnan konusulan bir sehir efsanesine dondu,
Otesindeki
53
one suruyordu, iddialar uzerine acilan sorusturrnalarda sonunda da iki ayn fezleke hazirlanrmsn. Ankara Emniyet Miidiirliigii ve Emniyet iOB' ce yapilan her iki sue duyurusunda da "Pethullah Giilen'in Talebeleri" isimli bir orgutun Emniyet teskilati icinde orgutlenrne cahsmalan yuruttugunden bahsediliyordu. Ancak bu iki SUI;: duyurusundan da sonuc altnarnayacak ve Ankara OGM takipsizlik karan verecekti. Birkac yrl sonra da tum Tiirkiye'nin konustugu Ernniyet teskilan icindeki skandallar ardi ardina patlayacaktr. Cernaat krliclannr cekrnisti, Cunku suclananlar teskilattaki Fethullah Gulen orgutlenmesini ortaya crkarmaya calisan emniyet yetkilileriydi ve bu savasin galibi de her zaman oldugu gibi cemaat yanhlan olacakti.
54
Orgiitiin yaptlanmadaki temel stratejisine hagh olarak; devlet dairelerinin on emli yerlerine yerlesme planuu, en. tabandan. uygulamaya koymalart teskilaumizda da gotlenmektedir. Gelecekte Emniyet Teskilaunin biirokratlannt olusturacak Polis Koleji ogrencilerinin, koleje seciminden itibaren her asamada sistematik bir calismarun yiiriitiildiigii giiriilmektedir. Orgiitiin tiim yurt sathinda cesitli gorilnumler alunda kurulu bulunan vaktf ve evlerde ailelerinin izni ile yetistirilen reki, caltskan. ogrencilerin meslek okullartna yerlestirilme planindan Polis Kolejleri de paytm almssttr. Bu ogrenciler Polis Kolejlerine geldiklerinde hiyerarsik stra icinde stntf, donem. ve okul imamlart ve kadrolannin denetiminde goriisleri dogrultusunda egitilmektedirler. Souflarui ve okulun. kendi biinyesinde sorumlu imamlartnin olmastna ragmen, orgiite karst astl sorumlu alan disartdan bir universite ogrencisidir. Omegin: Ankara Polis Kole)i 3. stntflar sorunlusu SBF Kamu Yonetimi 3. stntf ogrencisi A.A., buna bagl: olarak yine soy adt tespit edilemeyen Hukuk Fakiiltesi 4. Sin if ogrencisi Tank, Gazi Universitesi A rap Dili ogrencisi S. O. Polis Kolejinin ve Akademisinin. sorumlulartdir. Cumartesi ve pazar gunleri ogrenciler, suuf imamlanntn belirledigi adreslerde 5-6 saatlik bir efiitim r,;ah.ymasma kattlmaktadir. Genelde Polis Koleji ve Polis Akademisi ogrencilerini birbirleri ile karsilasurmamaya ozen gosteren idareci kesim ogrencilerin Abidinpasa TIp Fakiiltesi Caddesi Sadirvan Sokak 41a adresinde bulunan Terri S.B. 'nin diikk/intnda sivil elbise giymelerini ve daha sonra toplantt evlerine gitmelerini saglamislardtr. Yaptlan bu toplanttlarda masumane sohbet ve ray partilertnden sonra Nul' Kiiliiyatt ile ilgili kitaplann okunmast ve actklamalart yaptlarak Fethullah GWen kaset ve videolan seyrediliyor, ogrencilerin konulara olan. yatkmligina gore degisik gurup toplantilanna kattldtklan gozlenmistir. Ankara'da.
-Dikmen Sokullu,
-Abidinp asa, -Cebeci, -Kecioren, -Yenimahalle, -Demetevlerde, teskilata mensup kisilere ail evler ile bu isler icin kamufle edilmis egitim evleri mevcut. Sagltk Koleji ogrencilerinin. ise, Demeteveler 12. Cadde 21. Sokak'ta kiisede bulunan ev ve Ornek Mahallesi Faik Suat Caddesi 7. SokakAI4 bloktaki yerleri kullandiklart tespit edilmistir. Polis Akademisi ve Polis Kole)i ogrencileri ile baglan.tlll olduklart sanilan sahtslartn adresleri asagtya ctkartlmsstir. J- F.A. a) jvedik Caddesi 4061A Karstyaka
55
0. G.{ismi
Demetevlerl
K.D.
Ql.el Elif Sitesi ivedik Caddesi 36. Sokak 5.Blok Kat; 2 Demetevler
4) A.B. Ulus Konya sokak Bursa Han. No: 7 5) N.A. 12. Cadde 33. Sokak Qzel Elif Sitesi 4. Blok 25124 Demetevler 6) S.D. 4. Cadde 3. Sokak 39/1 Demetevler
7) Z.D.
33. Sokak D Blok No: 34 Demetevler konularda kendilerine yardtmct alan Avukat A. B. isimli sahstn yasihanesine slk si]: gidip geldigi gozlenmi~tir. F ethullah. Gillen grubunun Ankara Liderlerinin, Atatiirk. Anadolu Lisesi Din dersi ogretmeni K.G. isimli sahsui oldugu, Fethullah Gillen ile direk irtibatt oldugu, emir ve direktifleri kendisinden aldlgl, Ankara ili ve ilcelerinde, orgutlenme calismalanru yonettigi, haftanin degisik. giinlerinde if dtsinda diizenlenen toplanttlara kattldigt, ozellikle esnaf kesiminin toplantilartna katilarak esnaf iaerinde sempati uyandtrdig: biiylece maddi ftkar teminini kolaylasnrdtgi kendisinde habersi: hicbir isin yaptimadtgt, kendi goriisleri dogrultusunda faaliyet gosteren evler, okul ve pansiyonlartn biitiin lase giderleri, harcamalanntn kendisi tarafindan yaplldlgl, rengin esnaflar ile para toplamak amactyla yapilan toplanttlara Himmet toplanttst adtrun. verildigi, bu tip toplanulara birrat kendisinin istirak ettigi, taraftarlartnca kendisine Ankara 'ntn Valisi dendigi, Amaclartni hizmet icin onlerine ctkabilecek; engelleri asmak amactyla degi,yik kamu kurum ve kuruiuslarmda kadralasttklart, islerini yapttrabilmek icin rilsvet ve hediyelere basvurduklan soylenmektedir. Kamu kurum ve kuruluslartna ken.di fikirleri dogrultusunda bulunan sahislan yerlestlrmede tavassutta bulunduklan basart elde ettikleri, telefon i rtibatlartni asgaride tuttuklart, onemli haberlesmelerde kurye kullandtklari, Azerbaycan 'a gruplar halinde kendi fikir ve diisiincelerini empoze edebilecek nitelikli elemanlar gonderildigi, kendi orgiit mensuplan arastnda soylenmektedir. Yaptlan arastirmalar sirasinda Gecit Sokak Cebeci Ankara adresinde arkadaslart ile beraber kalan Komiser Yardimctsi 'nin muhtelif zamanlarda diger illerden yanina gelen ayni fikir ve diisiinceleri paylasttg: arkadaslart ile sohbetler yaptig: duyumlanmistir. Konulann miifettislerce arastirtldtgtmn duyulmast, ozellikle konuyu gilndeme getiren miistafi Polis Akademisi ogrencisinin kendisini Hukuki
t.«.
56
koruyabilmek icin miifetti.ylikte vermis oldugu ifadeleri, iirgii: taraflarina akiarmis olmast ~all.ymalarImlZ strastnda stk sik karstmtza pkml§ lie hareket imkanimtzi kisulamisu r. Her ne kadar ifadelerde belirtilen konulartn dogrulugu tarttstlmaz bir gercek ise de bunlann delillendirilmesi zaman icerisinde miimkiin olacagt kantst ile her tiirhi takip lie tarassut'a devam edilmektedir. " Teftis Kurulu'nun tespit ettigi Fethullahcr polisler
Yurutulen sorusturmalar sonunda hazirlanan raporlar, EGM Polis Teftis Kurulu tarafindan fezlekeye doniistiiriilerek Ankara DGM Bassavcrhgi'na sue duyurusu yapildi, Fezlekede, Akademi icinde faaliyet gosteren dinci bir gruba kanlmadigi gerekcesiyle haksrz bieirnde sieil puaru dusurulerek atilan R.Y. isirnli ogrencinin Idare Mahkemesi'ne actrgr dava iizerine kurum icinde sorusturma baslauldrgi belirtiliyordu. B,05.EGM.O,06.01115-92 sayrh T'eftis Kurulu Baskanlrgr'rnn fezlekesiride 8'i Polis Akadernisi'nde gorevli ogretim gorevlisiyle Ernniyet Mudurlugu'nun cesitl: birimlerinde gorevli biri ernniyet amiri 90 polis ve kururn disindan 3 kisinin daha adlan zanh olarak yer ahyordu. Kurum drsindan zanh listesine girenlerden biri Fethullah Gulen, digerleri de cernaatin Ankara imaml olarak bilinen bir lise din 6gretmeni ve bir basbakanhk gorevlisiydi. Zanhlar 19871991 yrllan arasmda Ankara Polis Akadernisi'nde 3713 sayih Terorle Miicadele Kanunu uyannca, "Cumhuriyetin niteliklerini, siyasi, hukuku, sosyal, laik ekonomik
diizenini degistirmek; Turk Devletinln lie Cumhuriyetinin varltguu tehlikeye diisiirmek" ve "Gorevin yerine getirilmesinde siyasi diisiince, felsefi inane, din lie meihep ayrtmt yapmak, Emniyet mensuplart arastnda bu yolda ayrtm yaptct, tutum ve davrantslarda bulunmak")» suclamyordu. Mezuniyetine 1 giin kala anldr
Fezlekede hem magdur hem de tarnk olarak adi yazilan R,Y.'nin 1987'de Polis Akadernisi'ne girdigi belirtilerek, "Okula girdikien sonra gecmiste oldugu gibi dinl
vecibelerini yerine getirmeye devam etmis, bilahere okulda bulunan brgia organizasyonuna mensup dini inane ve esaslart temel kabul edip jaaliyet gosteren kistler taraftndan kendisine yaklasilarak, kisinin bazi zaaflartndan da yararlantlarak so: konusu grubun ieerisine ddhi! edilmistir. Bu grubun icerisine girdikten sonra, egWm caltsmalarma kaulmts ve okulun son stntfina kadar aynt
grubun icersinde faaliyetine devam etmistir. Zaman icerisinde malum grubun. sorumlulartyla ters diismesi iirerine bu teskilat taraftndan dtslanmis ve okul idaresinin de soz konusu grub un.giiriislerine yakin. hareket etmesi sonucu, okulu
57
diisiirmek
suretiyle
okuldan
t.«.
58
vadeli bir program uygulanmaya koydugu gozlenmeiaedir. Yine Akademi son. stntfta branslar uygulanmaya koydugu gozlenmekledir. Yine Akademi son. stnifta branslar ayirtmtnda, bu gruba mensup ogrencilerin daha fok siyasi kistma ayrtldig: belirtilmektedir. Polis akademisinde genellikle iiyesi olan AS, R. F, c.Y, A.T, A.K, M.K, R.K, B,C, H.iQ, Emniyet Miidiiri: AD ve A.E'den olusan bir teorisyen kadronun
t.t;
t.n,
bulundugunu, bu kisilerin seriat diizeninin daha iyi oldugunu empo:e ettiklerini biitiin tantklarca ifade edilmistir. Bu teorisyen kadrosuna okul idarecisi durumunda olan H.B.E ve t.T'tn yardtmci oldugu belirtilmektedir.
Ogretim iiyelerinden saruk durumunda clan, iY.TA.S, R.F, B.C, AK, H.iO, R Kve C. Y'nin ders konulannin isledikleri strada mevcut rejimi yererek seriat diizenini ovmek suretiyle hos giistermeye cahstiklartns ifadesine basvurulan, H.B, E.G,C.K, r,;, S.Y, E.B, K. L.S, F. R. A, A.T, S.Y, A.T, M.1Y, C.A., E. M., A. T., A. U., L.. C. Y., adlt tantklar taraftndan ar1kra ifade edilm.ektedir. Yine tanik Ifadelerinde bu ogre tim. iiyelerinin ogrenciler arastnda aytrtm yaptlgl, derslerle ilgisi olmasa bile siirekli seriat dia.enini ovmeye gayret sa if ettiklerini belirtmistir. Her ne kadar santk sifau ile ifadesine basvurulan so: konusu ogretim iiyeleri iddia ve isnatlart reddetseler bile taruk ifadelerine gore, ders verdikleri sirada seriat diirenini savunduklanru ogretim iiyelerinin din vefelsefi inane aytrtmi yaptiklari hususu, actkca goriilmektedir. R. Y. 'nin ifadesinde, seriat diizenin kurallartnin daha iyi, T. C. kanunlartntn ve nizamlannin derme catma oldugunu belirten ogretim iiyesi kistler haklannda tanikltk yapabilecek aynt donemlerde Akademi 'de okumus, sahtslartn taruk olarak bilgilerine basvurulmus, sii; konusu tantklartn tamamina yaktnt R. Y. 'nin ifadelerini
t.
a,
dogrulamisur.
Mii§teki tantk R. Y. ifadesinde bu orgii: taraftndan tehdit edildigini, jDB 'de gorevli A. T. 'yle karstlasttgmr ve kendisine cemaati karstsina almamast gerektigini soyledigini, bu orgiit hakkinda yazmis oldugu' mektuptan haberleri bulundugunu belirttigini, kendisinin de bu teskilattn giiciinden korktugunu, riinkii bu iirgiaiin. kendisini okuldan atttrdigtru, ifade etmistir. Uyari iizerine endiseye kapildiguu, ne yapm.am. gerekiyor diye sordugunda da, A. T. 'nin n.otere giderek, onceki yazdlgl ihbar mektubunun yalan.dan ibaret oldugu konusunda tutanak tanzim ettirilmesi gerektigini belirttigini, bunun iizerine A. T. 'nin Altmdag Emniyet Amirligindeki Lojm.anlarda bulunan evine giderek, birlikte ihbar mektubunu in.kar eden. bir rap or yazdtklannt, bilahare Maltepe semtinde bulun.an 18. Notere birlikte giderek bu raporu 'ifade beyannam.esi' ba.yllgl altinda noter kiitibine yazdtrdsklartru ifade etmistir. Daha son.ra a/man bilgiler iizerine Ankara 18. Noterligine tarafimirdan miiracaat edilerek, bu belge elde edilmistir.
59
Noterde A. T. 'yle birlikte yaptiklari beige, miisteki tantk R. Y. taraftndan. A. T. 'nin evinde el yaustyla yaularak; miifetti§ligimize sunulari belgedir. Bu durum R. Y. 'nin ifadesinin dogrulugunu belgeleyen bir husustur. A. T. 'nin, R. Y. 'nin nisanlisintn evine gitmesi miistekiyi, 'Cemaati karstna alma' diyerek dolaylt olarak tehdit etmesi, kendi evinde 'Ihbar mektubuna neler yaznusun?' diyerek defalarca sorduktan sonra, tutanak duzenletmesi bilahare resmiyet kazandirmak icin birlikte n.otere gidilmesi ve onceden belirlenip, ayarlandtgt anlastlan noter kdtibine belge tanzim ettirilm.esi A. T. 'n in antlan grupla baglanustni a(tk(a ortaya koymaktadtr. Bah.se konu teskilatla baglanttst olmayan birinin kendisini ilgilendirmemesi gereken bir konuda, bu kadar aktif davranmasi dtisiindtiriicudtir. A. T. 'nin gizli kalmast gereken hususlartn a(lkllga kavusmamast icin boyle bir jaaliyet gostermesi dikkate sayandtr. Kaldi ki talimatlt olarak altnan ifadesinde, sorulan soruya senaryo olarak nitelendirmekte ve R. Y. 'yle birlikte noterde diizenlettigi belgeyi ifadesine eklemektedir. Bu da gostermektedir ki A. T., bahse konu grubun biaiin faaliyetleri konusunda bilgi sahibidir ve ilgilidir. Bu sebeple Sanik A. T. de diger santklar gibi belirtilen SU(U islemis bulundugu m.evcut bilgi ve delillere gore siibuta
ermektedir.
Miifetti§ligimizce sorusturmarun derinlestirilmesi ilzerine so; konusu grup icersiruien rahatst; olanlar olmus, (R.Y.)'nin. ifadesinde belirttigi orgiitiin yaytn orgaru olan Zaman gazetesinde sorusturmayt yiiriiten miifettisler aleyhine 'Komplocular ne yapmak istiyor?' baslig: adt alttnda iftira ve isnatlarda bulunulmustur. Genel Miidiirlilgii.m.iizce Genel Miidiir adtna yaptlan actklama ile mufettislerin sorusturmayt usuliine uygun ve hukuk kurallart icersinde yilriittiigiine
dair haber ile iddialar tekrip edilmistir. (R. Y.) 'nin ifadesine gore, bahse konu orgutiin F ethullah. Gillen' in. gorusleri dogrultusunda hareket ettig], mevcut T. C. An.ayasa ve diizenini degistirmek isteyen yerine seriat diaenini hakim ktlmak arrusunda olan ve bunu bir ihtilalle
gerceklestirmek isteyen, bu amacla egitim yapan, yurtlar acan, dershane adt verilen evlerde egitim yapttran bu yurtlartn alttnda karate kursu adt altinda yaktn doviis ogreten eylem.e doniik pratik egitim yapttran bir orgiit oldugu ifade edilmektedir. So; konusu orgiitiin amactna ulasmak icin ve bir orgiit nitelig] kazanmak icin hiyerarsik olciiler icersinde gerek sivil gerekse Emniyet Teskilatt 'nda orgiaiendigi elde edilen bilgilerden anlasilmaktadtr. Bu amacla, Fethullah Gillen 'in genel sorumlu, buna bagh bolge sorumlulart bunlarin altinda da it sorumlulart oldugu anlastlmaktadtr. Vali diye adlandtrtlan il sorumlularintn alttnda bircok kurum ve olanda orgiitlenmeye gittikleri miisahade edilmektedir.
60
Gene! bir teskilatlanma, illegalite, sorumlu tayini, gorev bbliimu, aidat toplanmast sakirde dedikleri mensuplanna kod isim verilmesi yaytnfaaliyeti, iiyelere para cezaSl uygulanmasi mensuplartnin. kisisel haklartru miidahale, teorik ve pratik egitim yaptirtlmast gibi hususlann uygulanmast tam anlamiyla ideolojik literatiirde illegal bir brgialenmenin varltgtnt ortaya koymaktadtr. Orgiitiin koydugu kurallar cercevesinde de Emniyet Teskilattnda illegal bir orgiitlenmeye gidildigi, elde edilen btlgilerden anlastlmaktadtr. Fethullah Galen' e baglt olarak jr;; Anadolu bolge sorumlusu K.How 'nin, Bu sahsa bag[l olarak do. Polis Akademisi 'nde t.r. ve H.B.£. ' nin adt gecmektedir. fine ogretim. iiyeleri olarakA.$., .t.t, R. F., C. Y., A.T, A.K., t.e., M. K., R.K., B. c., n.i 0., A. 0.' niin. yer aldlgl, EGM'de de M.T. ve S. T. 'nin bulundugu yine Polis Akadem.isi ogrenci kesiminde 3 ve 4 stniflar sorumlusu olarak Kom. Yrd. eM, 1. ve 2. suuflar sorumlusu olarak da Kom. M.E. 'nin bunlartn alttnda da 4. suuflar sorusu Devre imamt t.«, buna baglc olarak para sorumlusunun M.K., yardtmct imamin t.o. kitap sorumlusunun Z.A., yine bunlann alttnda yardimct imam.a bagl: olarak siyasi stntf imamtnin M.S.,Adli Smtf imamuun A.K.D., Trafik Stnif: imamuun Z.K. .Idari Stnif imamtrun M.K. 'nin sorumlu olarak gorev aldtg: altnan ifade ve belgelerden
anlastlmaktad 1r. T. C. Anayasasinm
Demokratik, Laik, Sosyal bir Hukuk devleti niteliklerini degi§tirerek yerine seriat diirenini getirmeyi amaclayan illegal Fettullali Hoca'ntn. talebeleri adlt orgiuiin, iilke genelinde oldugu gibi, teskilatimi; icerisinde orgtitlendigi bu sebeple devlet giivenligini ilgilendiren bir faa liy etin akamete ugraulmast ve suclulann fiillerinin subuta erdirilmesi amactyla yaptlacak operasyondan sonra, yukartda bahsedilen meslek mensuplartntn suclart kanulanmis olacakur. "
Akademisi 'nde ekserisi ogretim gorevlisi veya emniyet mensubu olan. santklara isnat olunan sUf, Atatiirk milliyetciligini zaytflatacak; Atatiirk ilkelerine ters diisecek: goriisleri savunmak suretiyle devletin siyasi ve hukuki temel nizamlartni dini esas ve inanclara uydurma calismalandtr. Kisilerin dinsel amar ve yasal
61
sintrlar icinde kalmak kaydt ile istedikieri faaliyette bulunmalart yasalartn teminatt altindadir. Buna karsin yap dan. calismalar devletin temel diizenini degi.Jtirip
mevcut sistemi dini esasa uydurmak amactna yonelik olursa, laiklige aykiri olarak devletin ictimai veya iktisadi veya siyasi, hukuki temel nizamlanni kismen de olsa dini esas ve inanclara uydurmak amactyla cemiyet tesisi teskili sUfu, TCK'nm 163. maddesinde hukme baglanmis iken; bu madde 3713 Say ILL Kanun 'un 23. maddeslyle yiiriirliikten kaldtrtlnus bulunmaktadtr. Bu nedenle ortada sur,;yoktur"
deniliyordu.
yiiriirliige girdig! tarihten once islenmis devletin sahsiyetine karst islenen suclar harte" diyerek zanhlann suclandigi fiillerin af kapsaruma dahil edilmediginin de
alb ciziliyordu. Yuksek Disiplin Kurulu'ndan boyle bir sonucun cikacagun tahmin ettiklerinden mi bilinmez mufettisler fezlekelerini de Sicil Afft ciktigrm ve zaten 3713 sayrh T'erorle Miicadele Kanunu'nun (TMK) 163. maddeyi kaldrrdrgirn gbz onunde tutarak hazirlarruslardr. Fezlekenin netice ve kanaat bo liimiiniin (a) fikrasmda zanhlann TMK'nin 1. maddesinde tanimlanan sucu islediklerinin sabit oldugunu ve bu cercevede islern yaprlmasi gerektigini vurguluyorlardr. Yine fezlekenin (b)
62
fikrasinda ise zanlrlann gorevlerini yerine getirirken, "Siyasi diisiinee, felsefi inane, din ve mezhep ayrtmi yapmak, Emniyet mensuplart arastnda bu yalla ayrim. yaptct tutum ve davrantsta bulunduklannin belirlendigini" bu fiillerin de Devletin Sahsiyetine Karst Islenen Suclar kapsaminda oldugunun da alum cizrnislerdi. Bu ayrrntih ve adeta yol gosterici fezlekeye ragmen zanlilar suclanrnalanndan 53 gun once cikanlan bir yasa kapsarrunda affedilrnis oldu, Cernaatcilerin nasil korunduguna ornek teskil eden bu olay da ancak 1999 yilrnda, yine cemaat mensubu emniyetcilerin sorusturuldugu ve i1erleyen bolurnlerde yer verecegirniz bir baska olay sirasinda bgrenildi. Bu nedenle hukuksuz bir karar alan ve haklarinda disiplin sorusturmasi acilmasr gereken Yuksek Disiplin Kurulu uyeleri de zarnan asirru sayesinde kurtulrnuslardi. B u konuyla ilgili gorus aldigirmz list duzey bir emniyet muduru bu "hatayi" vurguiamakia beraber konunun baska bir yamua vurgu yaprnamn daha dogru olacagmi soyluyordu: "Emniyet Teskilatt Disiplin Tiiziigii.'nde cemaat iiyesi olmak diye bir suft tanimt yoktur. Cemaat iiyesi hangi sartlarda olunur, ne yaptltrsa sUf olur, ne yaptlmaltdtr belli degildir. 0 yiirden actlan sorusturmalarda hif bir miifettis, hit: bir makam bu disiplin tiiziigiine bakarak kimseyi cemaatct oldugu icin SUflaY1P, ceza veremez: 1991 ve takip eden ytlda siirdiiriden. cemaat sorusturmalannda baz: personele Disiplin Tiiziigii'niin 8. Maddesi uyannca meslekten ihrac cezast teklif edildi. Ancak boyle bir suru tarumlayan diizenleme olmadigi icin ceza verilemedi. " TMK'nin I. rnaddesinin de, bir fiilin teror SUyU olrnasr icin birden fazla kisinin silahlr olarak orgutlenip cebir ve siddet iceren eylemler yapmasmi sarta bagladig: amrnsatan list duzey emniyetci, "Bu nedenle cemaat orgiitlenmeleri TMK kapsamtna da girmez, Hangi cemaatin silahlt eylemi oldugu tespit edilebilidi ki bugiine kadar. Mesela Malatya DGM, 2000 ytlinda ortaya ctkanlan Hizbullah/Davet grubunun yargtlamastni yaparken teror sUfu kapsaminda degerlendirilip degerlendirilemeyecegini Emniyet Genet Miidiirliigii Terorle Miicadele Harekat Daire Ba,Jkanilgl 'na sordu. Olmadigtna yonelik rapor verildi. pinkii silahlt eylernleri yaktu ve yasa boyle tarumltyordu. llginctir bu konuda yasal diizenlemeyle gidilmesini isteyen ise Adalet Bakant oldugu donemde Cemil Cecek'ti. Teklifte bulunmastntn ardtndan yapilan 22 Temmui; secimlerinden sonra da Adalet Bakani olamadt. Hie bir Istihbarat Daire Baskanltgi yasada yazil: olmayan sUftan dolayi belli inane gruplart hakktnda kendi kafastna gore sur raporu diizenleyip operasyon yapamaz. CMUK degirtirilmeden yapilirsa da ortaya ctkan sonuft bugiinkii Ergenekon davasi gibi diizmece olur" diyordu.
63
Acilan sorusturmalar ve SUy duyurulan nedeniyle 0 donemde gorevden el cektirilen emniyet gorevlilerinin neredeyse tamarru, kendilerini kapsamayan Sicil Affi Kanunu'ndan da faydalanarak ve actiklan davalan kazanarak teskilata hem de kritik noktalardaki gorevlerine dondu, Fethullahci olduklan gerekcesiyle sorusturulan bu personelin bircogunun gorev yeri ise iDB'ydi. Bu gorevlendirmeleri donemin Istihbarat Daire Baskanr Sabri Uzun, DGM'nin verdigi "takipsizlik" karanyla gerekcelendirecekti. 0 donernde cernaatci bir yapimn icinde orgutlu olmaktan 90k, sadece inane sahibi olduklan icin sorusturulan bu personeli "koruyan" Sabri Uzun yrllar soma, "0 tarihlerde bu adamlartn sadece gorevleriyle ilgilendim; hicbir personelimi inanclartna gore tasnif ederek, cezalandtrma yontemini secmedim. Ama bugiinlere gelindiginde yaptlanlara bakildtgtnda simdiki orgiitlenmeyi 0 giinlerde giirememisim" diyecekti. Yurutulen sorusturrnalann kaynagi durumunda olan R.Y. de polislik meslegtne donenler arasmdaydi, Aneak yurutulen sorusturrnalarda verdigi ifadeleri, ihbar mektuplannda yazdigi suclarnalarin her birinin kendisine tehdit ve vaatlerle irnzalaturrldrgrm savunaeaktr. Teftis Kurulu B askanhgi' run fezlekesinde de R. Y.'nin sucladigr eemaat icinde yer alan polisler tarafindan tehdit edildigine yer verilrnisti. Bir tarafta devletin Emniyet Mudurlugu'uun yoneticileri bir tarafta da teskilat icinde orgutlenrneye calrsan cemaatin mensuplan bulunan bll kavgada R.Y. de guclu olaru 0 zaman gorrniis ve cemaatin isteklerini yerine getirrnisti.
gercekten cemaat mensubu olanlann gizlenmesini de sagliyordu. Bu ihbar mektuplanna dayamlarak hazirlanan listelerde ise sadece gercekten Fethullahci olmayanlar yer ahyordu. Cernaatcilerin en cok orgutlenrneye calisuklan yer, Tiirkiye'deki tiim emniyet miidiirliiklerinin istihbarat subesinin baglr oldugu birim olan iDB'ydi. Baskanhk ve bagh birimlerde ANAP iktidanmn Naksi oldugu bilinen ig Isleri Bakam Abdulkadir Aksu'nun tarikatlara olan yakmhgiyla Fethullahcilar krsmen de olsa orgutlenrneyi basarrrusti. Ulkucu ve Fethullahcilann yam sira baska tarikatlarla baglantrh gorevliler de cokca yer tutuyordu. Fethulahcilarm tek hedefi vardr: Tarikatlan ve cemaatciligi bilen dolayisiyla Fethullahcilann da ne biiyiik tehlike olabilecegini farkedecek kadrolar basta istihbarat olmak iizere teskilatin etkili birimlerinden, cemaatcilerin ihbarcihk ruekanizrnasryla uzaklastinlmak ve boylece ileriki yrllarda karsilanna cikabilecek olan olasi rakipleri oyun disma cikarrnak. B oylece devletine ihbarcrhk yapan "ulkucu, demokrat, laik" gorunumlu cernaatcilere de bosalan bu kadrolara yerlesme frrsati dogacaktr. Oyle de oldu. 1991-92 sorusturrnalannda Emniyetteki "irticacilan" ihbar eden cernaatciler de, kurulan tezgahr farkedemeyenlerin gozunde devletini seven demokrat, laik kadrolar olarak gorulunce is daha da kolaylasti.
Giilcu istihbarat Daire Baskan Yardimcisi, Celal Uzunkaya da izrnir istihbarat Sube Miidiirii iken 1979 rnezunu Arif Akkale de Ankara istihbarat Sube Muduruydu, Ancak 1974 rnezunu Sabri Uzun Kocaeli, 1976 mezunu Hanefi Aver Diyarbakrr Istihbarat Sube Muduru, 1974 mezunu Yavuz Tokel, 1975 mezunu Izzet Sezgin Senel, 1977 mezunu Muzaffer Erkan, ve 1979 mezunu Mustafa Aydin ise cesitli illerde ve birimlerde etkin olmayan rnudurluk gorevindeydi. Bu listeye dahil olanlann icinde en iyi gorev yeri olan ise kendisinden daha az kidernli Giilcii daire baskan yardrrncrsi iken istanbul IstihbaratSube Muduru olan 1972 mezunu Emin Arslao 'dr.
o donernde
Hkeatlak ya~myor
SaygiOzturk 'un Okyanus Otesindeki Vaiz isimli kitabmda yer alan bilgilere gore; B u donernde istanbul emniyetinde yasanan degisikliklerden biri de Adil Serdar Sacan Ta ilgiliydi. Ulkucu polislerin onemli isimlerden birisi olan Kemal Yazicioglu 'nun istanbul Asayis Sube Mudurlugu gorevinden almmasindan soma ekibi de cesitli illere tayin edilrnisti. 0 d6nemde Asayis Subesi komiserlerinden olan Adil Serdar Sacan da bu atamalarla kendini Mus'ta bulmustu. Ancak Yazicioglu 'nun ulkucu meslektaslanrn araya sokmasiyla Sacan Istihbarat Dairesi Baskanligr Haber Alma Subesine tayin edilmisti.i"
>4
66
1989 yrhnda, Nurculann liderlerinden birisi olan Yeni Asya Gazetesinin sahibi Mehrnet Kutlular'rn Ankara Kocatepe Carnisi'nde Sadi-i Nursi icin rnevlit okutuyordu. Tiirkiye'nin dort bir yamndan gelerek Ankara'da toplanan Nurcular rnevlidi bir gosteriye donusturuyordu. 28 Subat'ta Kocatepe Carnisi'ndeki rnevlitte gorevli polislerden bid de Haber Alrna Subesi korniserlerinden Adil Serdar Sacandi. Sayan, bas korniseri Rarnazan Akyiirek rnevlitle ilgili teslirn ettigi izlerne raporunu islerne koyrnarnasi uzerine raporunu bu kez de Daire Baskan Yardirncrsi olan Mustafa Gulcu'ye verdi. Boylece Istihbarat Dairesi'ndeki ilk catlak ortaya 55 VIknus oldu.
67
2010 yrlmda Dink suikastindaki ihmali nedeniyle Daire B askanhgi gorevinde kaldi.
gorevinden
Fethullah'a
Emniyet Genel Mudur Yardrrncrsi olrnasma ses crkanlmayan Mustafa Gulcu ise kisa siire sonra gorevinden ahnacakti. Adil Serdar Sacan Ergenekoncu olmak suclarnasiyla kendini eezaevinde buldu. Faruk Unsal Sakarya Emniyet Miidiirii iken mafya baglanrrh kisilerle iliskisi nedeniyle yiiriitiilen bir sorusturmada tutuklandi, Celal Uzunkaya da saibeli bir muhbirle yaptigi garip telefon konusmalan gerekce gosterilerek Emniyet Genel Miidiir Yardimcihgi gorevinden ahnanlar arasrridaydr. Basina hie bir garip olay gelmeyen Arif Akkale ise kizak goreve, merkeze cekilrnisti,
Biittin politikacdarm
Giilen hakkmda 1992'de polisin hazrrladrgi rapor, DYP'nin iktidar ortaklrgr donerninde Emniyet Genel Miidiirii olan Mehmet Agar tarafindan hukurnsuz sayilarak islerne konrnarmsti. B u arada cemaat de bos durmuyor kamuoyu oniinde daha goruniir olmamn her yolunu deniyordu. "Ihrnh islam"lfl ternsilciligine soyunan Fethullah Gillen siirekli bans ve hosgoru mesajlan veriyor, onursal baskanlrgini Hoea Efendinin yaptigt cemaate ait Gazeteciler ve Yazarlar Vakfr uzerinden de farklr dusuncelerdeki siyasi ve dini kanaat onderleriyle bir araya geliniyordu. Ozellikle sol kamuonunu yakindan tandigi isirnlerle cemaatin temsilcilerinin el ele kol kola fotograflan gazetelerde yayimlanryordu. Turgut Ozal 'rn Curnhurbaskanr iken 1993 yilmda olurnunden sonra, tarikatlar ve dini cemaatlerle arasinda mesafe bulundurmayan Siileyman Demirelin bu koltuga oturmasiyla cemaat artrk daha bir rahatlamisn. Demirel'in yadigart DYP'nin de iktidarda olrnasr, aym donemde basmda Neemettin Erbakarr'm bulundugu Refah Partisi'nin de oylanm arttirarak iktidara yakinlasmasiyla ozellikle biirokrasi iciride yer alan cernaatciler kendilerine yonelik miicadalenin yumusayacagmi anlarmslardr, Her iktidar odagiyla yakin iliski kurmaya calisan Fethulah Giilen, DYP'nin liderligini yapan Basbakan Tansu Ciller'Ie de 30 Kasun 1994'de biraraya geldi. Bu bulusrna 1980 darbesiyle kapatilan Adalet Partisi 'nin devamt olan D YP' nin de koklerinin dayandigr DemokratParti'li Basbakan Adnan Menderes'in 1961 'de Nur Cemaatinin lideri Said-i Nursi ile gorusmesinden soma bir cemaat lideriyle bir Basbakan arasinda yuzyiize yapilan ilk goriisme olarak kayitlara gecti, 0 zaman da tipkr gunurnuzdeki AKP iktidanrnn pesinde kostugu benzer bir cikann, cemaat oylanmn partisine havale edilmesinin pesinde olan Ciller'in de, kadrolannm
68
biirokrasi icinde yerlesrnesinin pesinde ol an Giilen'in de isine gelrnisti bu goriisrne. Sadece iktidar ternsilcileriyle degil olasi iktidar adaylanyla da bir araya gelen Gillen, bir kay yil icinde ANAP'm basinda bulunan Mesut Yilmaz, RP lideri Necmettin Erbakan, DSP'li Bulent Ecevit, MHP'li Alparslan Turkes, babasirnn izinden giderek DP'yi yeniden kuran Aydin Menderes, Meclis Baskanligi yapan Husarnettin Cindoruk ve Hikmet Cetin de bu gorusrneler kervanmda bulusulan isimlerdi.
itibaren Izmir, Ankara, istanbul illerinde tekrar vaazlar vermeye baslayan Giilen'in giinilmiizde yazmis oldugu cesitli kitaplarla da faaliyetlerini devam ettirdigi
69
gotlenmektedir. AkyazIlllar Vakft ve Tiirkiye Ogretm.enler Vakft gibi kuruluslarla baslayanfaaliyetler, giiniim.iizde hayata gecirilen t;;ok saytda dernek ve sirket araciligiyla cok daha genis bir yelpazede siirdiiriilmektedir. ilk iinceleri ogrencileri bartndirmak amaciyla acilan evler, zamanla yerini yurtlara daha sonra ozel okullar ve ilniversite hanrltk dershanelerine btraknustir. Egitim konusundaki calismalari kapsanunda ozel kolejler at;;maya baslayan so; konusu grup bu sahadaki basartlartyla faaliyetlerini yurtdtstna da tastma imkant bulmus ve boylece de biiyiik t;;ogunlugu Orta Asya Cumhuriyetleri 'nde olmak iaere 200'ii asktn ore! okulu faaliyete gecirmistir. Olkemiz icerisinde at;;mlJ oldugu. ozel kolejlerin yam stra hemen hemen her ilde actlan iiniversite hazirltk dershaneleri de yogun. bir egitimfaaliyetleri icerisinde oldugu. gozlenen grubun egitim alarunda yurt ici ve yurt dtstnda biiyuk: basartlar elde etmesi halkin biiyiik olcude bu egilim kurumlartna ragbet etmesine de neden olmustur. " Raporda, Srzinu dergisinin bu grubun en eski yaym orgaru oldugu, buna ilave olarak gunumuzde iki gazete bir dergi, bir televizyon ve cesitli radyo istasyonlanrun yine bu grubun gorusleri dogrultusunda faaliyetlerini surdurdugu de kaydediliyordu. Raporda son donemlerde toplumun butun kesimleriyle diyalog kurmakta sakrnca gorrneyen yaklasirnlan ve genclik icinde gozlenen radikal kayrnalara karst alnus oldugu tavrrlarryla da dikkatleri iizerine toplayan Giilen'in, degisik goruslere sahip kesimleri aralanndaki dusmanhklan bir tarafa birakarak diyalog ortarru olusturrna gayretlerinin de kamuoyunda yank! buldugu ifade ediliyordu. Raporda hakktnda bilgi verrnekten cok Fethullah Giilen'in ovuldugu kisirnlar da vardr: "Toplumun her kesimini kucaklaytct tavn, davranislan, yaklasimt nedeniyle dini motifli teror orgutleri ve radikal dini kesimler tarafindan cok: biiyiik elestiri ve hakaretlere maruz. kalan Fethullah Gillen; bu kesimler taraftndan demokratik ve laik Tiirkiye Cumhuriyeti devletinin savunuculugunu yapmakla da suclanmaktadtr. Ulkemizde en genis tabana hitap ettigi bilinen. grup genelde, egitim diireyi yiiksek sahislardan olusmaktadtr. Kendi amaclartru, devlet kademeleri icin imanli bir gencligin. yetistirilmesi olarak actklayan. grubun, siyasi yelparede aglrilglnl demokratik parti cizgisini takip eden sag partilerden yana koydugu da bilinen hususlar arastnda yer almaktadir. " Yukanda da belirttigimiz gibi emniyet icinde cemaat aleyhinde acilan sorusturrnalarda ilgino;;:bir sekilde kaynak olarak gosterilen ve "Islarnda Mezhepler, Tarikat ve Dini Akrrnlar" bashkh kitapciktakine tipatip benzer ifadelerin bulundugu ikincisi de yine iDB'ye aitti. Temrnuz ]998 tarihli 70 numarah biiltenin, "Asm sag ve irticai faaliyetler" bolumunde de iDB'ce Tiirkiye'deki dini ve irticai konulan 5 ana kategoride degerlendirildigi goruliiyordu. Dini teror orgutleri: Siddet hareketelerine girlsen orgutler (Hizbullah, Islami Hareket Orgiitii, Vasat ICCB gibi)
70
Radikal goruslere
dini gruplar: Henuz siddet eylemine sahip olan orgutler, (F.Giilen, islami kesi mler: Tarikatlar
girisrneyen
ve radikal islami
Geleneksel Nurcular
Kadiri) ve cemaatler
B iiltende en cok vurgu yapilan konu Fethullah Gulen grubunun toplumun turn kesimleriyle diyalog kurma cabalanydi. Sorusturmayr yurutenlere, "brrakin orgutlensinler ne zarar gelir" demeye getirilen bu bultende de su degerlendirrneler vardi: "". 1970'/i ytllarda baslamts oldugu cahsmalarmi, cizgisini hir,;degi.rtirmeden giinilmii:« kadar getiren Fethullah Gulen'in, bilhassa son donemler itibariyle, genis aciltmlar sergiledigi ve toplumumuzdaki biitiin kesimlerle diyalog kurma yoniinde caba sarfettigi gotlenmektedir. Son olarak; Tiirkiye Gazeteciler ve Yazariar Vakfl biinyesinde yiiriitiilen ve degi§ik goriislere sahip olan kesimleri birbirine yakinlasttrma yoniindeki gayretleri de bu dogrultudaki yaklastmlartntn bir sonucudur. F. Gulen, tltmli islami yorumlart, dini degerlerin siyasal hedeflere alet edilmemesi yolundaki telkinleri ve farkli kesimlerle diyalog araytslanntn yam stra bilhassa Papa basta olmak iizere Yahudi ve Hristiyan din adamlart ile kurdugu irtibatlar nedeniyle de, dini motifli teror orgiitleri ve radikal dini gruplarca yogun bicimde elestirilmistir. flu anki durum itlbariyle iilkemirde en genis tabana hitap ettig] bilinen grup, genelde egitim diizeyi yuksek sahislardan olusmaktadtr. Kendi amaclanru, Tiirkiye Cumhuriyeti 'nin diinya captnda onemli bir devlet olma potansiyeline sahip oldugu gerceginden hareketle, egitimfaaliyetleri ile bu siirece katla saglama ve bunun gerceklesmesi icin. de iilkede toplumsal bansa hizmet etme olarak actklayan. grubun siyasi yelpazede aglrilgml Demokrat Parti cizgisini takip eden sag partilerden yana koydugu da bilinen hususlar arastnda yer almaktadtr. Yurtdtstnda ve yurticinde actlan egitim kurumlart cercevesinde yiiriitiilen faaliyetlerin mali giderlerinin kurulan sirketler vasttastyla karstlandtg: bilinmektedir. Her it ve ilcenin durumuna gore yurtdtsindaki bir iilkenin veya iilkelerdeki birkac okulun tiim masraflarint karstlayacak sekilde planlamalar yapildig: ve masraflartn bu sekilde taksim edilmek suretiyle yurticinden karstlandtgi bilinmektedir. Son diinemde kamuoyunda iinemli tartismalara yol aran 8 ytllsk: egitim ve turban konusundaki uygulamalarla ilgili olarak da, bu tar; meselelerin dinin asltndan olmayip teferruat oldugu, dolaytstyla da bu konulartn toplumsal huzur ve bartsi zedeleyecek olciide ttrmandinlmastntn zararli olacagt goriisiini; savunan F. Gillen
71
Grubunun, geleneksel tlimli tavtrlartna uygun. olarak tutumunu devam ettirdigi gozle ml enmisti r. Gruba ait iilkemizde faaliyet gosteren egitim ogretim kurumlanndan bazilart asagtda belirtilmistir: Izmir Yamanlar Fen Lisesi, istanbul Fatib Koleji, istanbul Safiye Sultan K1Z Lisesi, Masin Ytldtnmhan Lisesi, Ankara Samanyolu Lisesi, Van Serhat Lisesi, Denizli Server Lisesi, Erzurum Aziziye Lisesi, Erzincan Otlukbeli Lisesi, Eskisehir Ertugrul Gazi Lisesi, Sakarya I.J1kLisesi, Man.isa Sehrade Mehmet Turk Lisesi, Aydm Nirami Erkek Lisesi, Fatih Un.iversitesi. Aynca yurtdtstnda; Ozbekistan'da (17) egitim. kurumu ve (1) Dil Merkezinin. bulundugu, Turkmenistari'da (1) Universite, (13) Ortaogretim kurumu ve (1) Dil Merkezinin oldugu, Kazakistan'da ise (30) Lise ve (J) Universite, ABD, Kambocya, Malezya, Banglades, Giircistan, Ktrgtzlstan, Irak; Romanya, Moldova, Ukrayna, Azerbaycan, Tacikistan, Amavutluk; Fas ve Pakistan. gibi iilkelerde okullartnm bulundugu bilinmektedir."
Giilen'le ilgili emniyet istihbarann hazrrladigi ve olumsuz gorus bildiren bir rapor ise aynntrlanru ilerleyen bolumlerde anlatacagirmz 1999 yihnda ortaya cikan Telekulak Skandalmdan soma kamuoyuna sizdr. Emniyetin ikinci Giilen raporunda da, cemaatin biiyiik bir hizla biiyiidiigiine dikkat cekilerek, hareketin ikinci bir Seyh Sait isyamna donusebilecegi uyansinda bulunuluyordu. Raporu hazirlayan ekibi yoneten Ankara Emniyet Miidiirii Cevdet Saral ve sorusturmayi yuruten ekibi bu raporun sizrnasina neden olan Telekulak skandali nedeniyle gorevden ahndi,
Kasnu
1996'da
Bahkesir'
ill Susurluk
ilcesinde
Milletvekili
Sedat
Bucak,
Emniyet
Miidiirii
salllgL iilkilcli Abdullah Cath ile sevgilisi Gonca Us'un bulundugu 06 AC 600 plakah Sedat Bucak adrna kayith Mercedes otornobil son luzla Hasan Gbk~e'nin kullandlgl kamyona ~arptl. Kazada Kocadag, Catlr ve Us oldu, Bucak yarah kurtuldu, BlL kazarun ardindan ortaya cik an derin devlet iliskileri 'Susurluk'
72
yargrlanmadigr, verilen cezalarda tatminkar olrnadrgr bu siirecte hem kontrgerillamn yargilanamayacagr hem de Turkiye' de yasayanlann devletin srklikla hukuk disina cikugr da karnuoyu tarafrndan ogrenilmi'l olmustu, Kisaca degindigtmiz Susurluk'un adaletli olmayan yargr siireci boyle olmustu ama bu zaman boyunca ilginc gelismeler de oluyordu Turkiyede. Susurluk 'Ia ortaya dokulen kirli sirlann layigryla arastmlmasuu isteyenler ellerinde dudukler ve supurgelerle terniz bir toplum icin sokaklara dokuluyor, evlerinde her gece 21.00'de isiklanrn yakip yakip scnduruyorlardi, Susurluk sorusturmalarmrn gelip tikandigi yer olan kislarun sahiplerinin iyi degerlendigi hir firsata donustu bu karnuoyu ayaklanrnasi. Siyasal islam'm Turkiyede legal siyaset alanmda 1990'larda baslayan yiikselisiyle isbasina gelen Ciller-Erbakan ortaklrgind aki hukurnetten rnernnun olmayan asker bu frrsati iyi degerlendirdi. GUndiiz sokakta duduk tencere calan, gece evlerinde isiklanru yakip sondurerek eylem yapanlar bir anda protestonun mecrasmdan kayarak kendilerini farkinda olmadan 28 Subat 1997 postmodern darbesine giden siirecin icinde buldular. Farkina vardiklannda ise cok gee kalinrmsti. Derin devlet protestoculanyla yanyana gelmesi rnumkiin bile degilken istedikleri darbeyi tezgahlayanlar, hem Susurluk'a "gulu gulu dansi" diyenleri iktidan indirirdi hem de Turkiye tarihinin en onemli derin devlet 57 sorusturrnasrna da nokta koyrnus oldlJ. 28 Subat gerceklesmisti. Cumhuriyet kuruldugu gUnden bu yana iktidan elinde bulunduran TSK'nin dernokrasi ve siyaset iizerindeki golgesi herkesi kaplarms ulkede ordunun isine gelmeyen herkes seriatcrhkla damga1amr olrnustu. Kisa sure sonra elbette ki medyamn ve kitabrrmzin basrnda omekleriyle anlattigimrz uzere Fethul1ah Giilen'in de verdigi destekle Ciller-Erbakan hukumetinin dusmesi saglanrnistr.
Ertugrul Mavioglu-Ahmet
ithaki Yayuilan
ilk onceleri Tiirk Silahlt Kuvvetleri bunyesinde olusturulan ve sadece TSK icinde degil. diger kamu kurumlannda da "irticai faaliyetlere" kanldiklan iddia edilenler hakk.mda islem yapan Ball <;ah~lIla Grubu, 28~lIbat siirecinin
58
73
gonderilen raporlard a irtieai faaliyetlerin polisten gordugu destek anlanhyord u. Irtica yanhlanmn hernen hernen turn illerde orgiitlendigi belirtilen raporda, laik kadrolann bash altina almarak sindirilrnek istendigi orneklerle anlanlip 0 donernde Fazilet Partisi Milletvekili olan Abdiilkadir Aksu'nun ANAP hiikiirneti zamarundaki Icisleri Bakaulrgi donerninde yerlestirilen kadrolann koktendincileri korurnaya yonelik cahsrnalanna vurgu yapihyordu. Konuyla ilgili Cumhuriyet Gazetesinde, "Cernaatler emniyeti kusattr" bashgiyla Sertac E~ imzasiyla yayirnlanan haberde BTK'ye gonderilen raporun, Uygularnayi Takip ve Koordinasyon Kurulu (UTKK) aracrhgiyla ilgili bakanhklara gonderilerek yaprlan islernler hakkmda bilgi istendigine yer veriliyordu. Habere gore istihbarat kaynaklanmn 1997 ve 1998 yillanndaki saptarnalanna gore ornek gostenlen olaylar soyle siralanryordu: "Nigde: Uluktsla'da 23 Nisan J 998 giinii yaptlan torenleri ilce belediye baskanuun
yetkisi olmadtg: halde ktsa siireli yagmurufirsat bilerek ilce Milli Egitim mudiiriiniin de destegi ile iptal etiigi, M. Kemal Pasa Ilkogretim Okulu taraftndan duzenlenen Ulusal Egemenlik Soleni, havai fisek ve miizik giisterisinin ilee emniyet miidiirliigiinde gorevli Baskomiser Osman' in da yardtmt ile iptal edilmistir. k;e Milli Egitim MiidiiriJ, Nutuk'ta yer alan 'Halife Vahdettin soysurlasmis, jstan.bul'daki hiikiimet padisahla birlikte ctkarlart ugruna vatani diismana satmtsttr' seklindeki ciimleyi, 'Tiirk tarihine hakaret' gerekcesiyle adt geren okul taraftndan temsil edilen 'Pozanu Cephesi ve Ulukislali Kuvayi Milliyeciler' adli oyunun metninden pkarml.rtlr. 23 Nisan kutlamalartnda gorev alan ogretmenlerin 27 Nisan 1998 tarihinde polis taraftndan okullara gelinerek keyfi sekilde gotalttna alindigt, ogrencilerin oniinde tartaklandtgt, hatta ogretmen Kenan Tiirker 'in bizzat emniyet amiri taraftndan yumruklandtgt, tiim bu olaylar karststnda ilce
ardmdan 54, Necmettin Erbakan hiikiimetinin yrkrlrnasr, 55. Mesut Yilmaz hiikiimetinin kurulmasi ile birlikte B asbakanhk Irtica Takip ve Koordinasyon Kurulu haline gelmlsn, Basbakanhk Mustesan'nm baskanlrk ettigi Kurul'a MIT Milstesarhg), Emniyet Genel Miidlirliigii, Vakrflar Genel Mudurlugu, Adalet, i,<i~leri ve Milli Egitim Bakanhklan, Diyanet i~leri Ba~kanhg[, Genelkurmay ve MGK'dan ternsilciler kaulryordu. Ayda bir kez toplanarak, yapilan 9ah?malaTl gozden geciren kurulun olusturulmasmda, Yilmaz hiikilrnetinde Basbakanhk Mustesarhg: gorevinde buluuan Yasar Yaztcroglu basrolu oynarrustr. Yazjciojilu, 3 Kasun 2002 secimlermden once AKP'den milletvekili adayi olsa d. gelen tepkiler adayhgrm engelledi. Basbakanlik Takip Kurulu tarafmdan hazirlauan raporlar sonucu, 1997'de 2 bin956 kisi, 1998'de ise 4 bin 420 kisiyi "irticai faaliyetlere katildrklan" gerekcesiyle gozaltuia ahndr, Basbakanlrk Takip Kurulu tarafmdan hazlI'lanan raporlar sadece karnu gorevlilermi degil, universitelerdeki bgretim gorevlilerlnt de etkiledi. 3 Kasun 2002 secimlerinden sonra AKP'nin hukumete gelmesinden soma da ozelikle iktidar milletvekilleriniu tepkilerine ragmen BTK fislerne islemlerine devam etti. 2003 Mayrsuida da BTK Baskanligr'm yiiriilen, Basbakanlik Mustesan Fikret O.,c.an "Ltica, Unsurlann Yurtdrsi Faaliyetlerinin Onlenmesine Dair" 6 sayfahk bir talimat hazulamrsu. Bu talimatta, irttcai orgutlerin isimleri "Milli Gorii~, Fethullah Giilen Cernaati, Kaplancrlar, iBDA-C ve Suleymancilar" ~eklinde tek tek siralamyor, irticai yapilanmada, Millt Gorus, Suleymanci kesim ve Fethullah Grubu'nun digerlerine gore daha yaygm ve elkin faaliyet gbsterdigi iddia ediliyordu. Aynca, aralannda Jet-Pa, Kombassan, Endustri Holding gibi kuruluslarm bulunduj u "yesrl sermaye'tnin yak", takibe almmasi isteniyordu. Basbakanhk Mustesan'nm bu talimat yazrsmdan birkac giin sonra Abdullah Gul, Milli Goriij ve Fethullah Gulen cemaatine iliskin, tamarnen ters mahiyette bir genelgeyi hazirladi. Bu gelismelerden soma BTK islevsi« hale getirildi. 74
kaymakamintn sessi; kalmak suretiyle bir yerde uygulamalara onay verdigi bildirilmistir. Ankara: Polis Akademisi 'ne Abdiilkadir Aksu 'nun lcisleri Bakani oldugu 19871988 ytllart arasmda yerlestirilen 42 ogretim iiyesinin tamamintn burslu olarak Ingiltere'de masttr ve doktora programlartna gonderildigi, bunlarin yaklastk 30'unun lngiltere'de kahs silrelerini 1-3 ytl uzatmayt basarmalanna ragmen egitim p rogramlariru tamamlayamadtklart, YOK sisteminde siiresi icinde programs tamamlayamayanlartn kurum ile iliskisi kesilmesine ragmen bu sahislarin omur boyu aynt kadroda kalacak sekilde atamast yaplldtgl ogrenilmi§tir. Bu sahislartn yasalara uygun olarak iir,; ytl siireli sozlesmeli personel satiisiine altnmastna karar verilmis olmakla birlikte, bu husus kendilerine, anlastlamayan nedenlerle hiita teblig edilmemistir. So; konusu kisilerin arastnda Kayseri Belediye Baskani Siikri« Karatepe'yi aklayan Prof Dr. A ..)'., Yardtmct Doc. V.B. ve ogretim iiyesi M.B.E. de
vardtr.
Manisa: Emniyet Miidiirii K.
toplanttlara kattlmaktadtr.
n emniyet
i, Fethullah
Gillen taraftarlartnca
diizenlenen
gorevinde F ethullah Gillen 'in p ropagandastru yapmak maksadtyla bir kisun polisleri haftantn belirli giinlerinde topladigt; Ilim Yayma Vakft'na destek sagladlgl, adz ger,:en miiduriin. son atamalarda terfi ettirilerek emniyet miidur yardimctligtna getirildigi bilgisi ahnmtsur. Yozgat: Irticai faaliyetlerin Yimpas Holding 'in yan kuruluslan olan vakif, dernek ve ogrenci yurtlari taraftndan yiiriitiildiigii, Yozgat miilki amirlerinin de Yimpas Holding ile yakin iliski icinde oldugu, it emniyet miidiirliigiiniin Yimpas taraftndan il emniyet miidiirliigiine hediye edilen. minibiisii kabul ettigi ve Kurban Bayramt'nda kurban derilerinin irticai odaklar taraftndan toplandtgt, kritik giinlerde izne ayrtldig: bilgisi altnmtsttr. Hatay: Emniyet miidiirii S,j'nin Fethullahct oldugunu ifade ettig] bilgisi altnmisttr. Erzincan: 04.06,1998 tarihinde miiftiiliik konferans salonunda Milli Goriis Teskilatt 'nca diizenlenen egitimfakiiltesi mezuniyet gecesinde, devlet biiyiikleri ile alay edildigi, inanan-inanmayan ayrtmi yapzldlgl, tilrban takan. kizlara zuliim yaptldtgt ve bunlart yapanlartn Battltlann usaklart oldugu, Kuran okunmastntn yasaklandtgt, imam. hatip liselerinin kapattlmast gibi konulartn gilndeme getirildigi, bu toplattya vali yardtmctstnm da kattldigi, it emniyet miidiirliigiin.iin konu ile ilgili sur,;duyurusunda bulunacaklanru bildirdigi halde halen islem yaptlmadigt tespit edilmistir. ,,59
"CumhUl'iyet
Askeriye icinde Bah Cahsma Grubu adryla Irticacilan izleyen birimler kurulmus ve herkes hakkinda dogru ya da yanhs bilgiler bir araya getirilmeye baslanrmsti, Devir askerin devriydi ve Emniyet icindeki cemaat yanlisi olmayanlar da bu kervana kaulrmstr, Tam bu surecte, 10 Ocak 1999 gunu Aydinlik dergisi, "Fethullah Emniyeti Ele Gecirdi" kapak haberiyle crkiyordu. Emniyet icinden bir kisinin derginin bagli oldugu ti?yi Partisine gonderdigi belirtilen ve bir iddiaya gore MiT tarafindan gonderilen isimsiz bir ihbar mektubuna dayamlarak hazirlanan haberde Fethullahcilann EGM icinde nastl orgutlendiginin bir rapor halinde devletin iist diizey yetkililerine sunuldugu belirtilerek bazr iddialar siralamp bircok kisi isim isim bircok kisi suclamyordu/" Cemaatin, 28 Subat siirecinden soma aldigi onlernlerin raporda belirtildigi haber soyleydi: "Fethullahcslartn Emniyet icinde
Genel Miidurltik biinyesindeki Daire Baskanltklart, Polis Akademisi, Polis Koleji ve Polis Okullart ile ozel statillii illerde onemli sube miidiirliiklerinde faa liye t gosterdikleri ifade ediliyor. Fethullahcilar, amirler ve polis memurlan olarak; iki ayrt grupta orgiitleniyor. Orgiitlenmenin bastnda bulun.an kisi, 'imam' diye adlandtrtltyor. 'Imam'lar, en. ktdemli ve yetenekli kistler arastndan seciliyor. Raporda sunlar kaydediliyor: 'Amirler ve memurlar, kesinlikle birbirini tanimamakta, herkes imami bilmekte ve onun direktiflerini yerine getirmektedir. Bu imamlar, biilge imamlartna, onlar da merkezde kurulu bir sivil kurula baglz olarak faaliyet gostermekiedirler. jmamiardan. gelen emirler, Hoca Efendi'den geldig] kabul edilerek mutlaka yerine getiriliyor. Kisacast Emniyet Teskilatt 'ntn personel altmindan atanmastna, branslasttrilmastndan egitimine, kurs giirmesinden yurt distna gitmesine, istihbarattan terore kadar, bircok konuda fiili karar verme bu ilst sivil grup taraftndan gerceklestirilmektedir', 28 Subat'Ian sonra parola sistemi degi~i Polis orgidii icindeki orgiitlenmede, cemaatin tiim bireyleri, gizlilige diirenli bir bicimde uyuyorlar. Ust grup taraftndan gelen tedbirler ve kararlar, kademeli olarak alt gruplara iletiliyor. Kararlartn uygulantp uygulanmadtgt 'imam'lar tarafindan kontrol ediliyor. Raporda, MGK tarafindan kabul edilen 28 Subat 1997 kararlanndan sonra cemaatin 'tedbir ve parola sistemini' degistirdig! kaydediliyor ve altnan onlemler stralaniyor. Bu onlemlerin basinda, 'isyerinde ve oturulan cevrede laik ve Ataturkrii bir hava' yarattlmast geliyor. Raporda sunlar belirtiliyor: 'Hoca Efendi cemaatinin elemanlart, 'Su an strttnizda yumurta kiifesi tastyorsunuz: Yanlis bir hareketini: geri doniilmeyecek hatalara sebebiyet verecektir. Sizler, Hitler'in tanklart gibisiniz. Hitler, Rusya 'ya dogru ilerlerken, karststna ctkan batakltklart asmak icin. tanklari batakliklara saplaytp,
60 Aydinhk
76
kendilerini feda ederek arkadan gelenlere yol acmalart gibi, sizler de bu tiir [edak/irliklar yaparak, sizden sonra geleeeklere ortam haztrlayacak ve cemaatin. teskilatt ele gecirmesini saglayacaksuuz' parolastyla hizmet etmektedirler'.
77
Personel Dairesi 'nde yofiunla§ma, ayru zamanda, 2000' li ytllara yonelik: bir yaurtm: Rap or, gelecegin lider kadrosunun olusturulduguna dikkat r;;ekiyor.Bu bakimdan; Fethullahctlar, cemaat mensuplannin oniinii acacak 'kadrosuzluktan. emekli yasasi '17m bir an once ctkmastm istiyorlar. Rapor, bu konuda sunlari yaziyor: 'Cemaatin en btiyuk stkinttst, miidiir stnifinda yiizde 25 civannda
p ersoneli bulunmaktadtr. Ve nihai kararlar bu mildiirler taraftndan verilmektedir. Fakat mudiir stnift kadrolartrun dolu olmast sebebiyle asagtda, yiizde 85'ini bu cemaatin olusturdugu, komiser yardtmctstndan emniyet amirine kadar alan riitbelerde bir ytgdma meydana gelecektir. Bunu asmak icin. de bir an once
askeriyedeki gibi kadrosuzluk nedeniyle emekliligir: giindeme gelmesi gerekmektedir. Bu kanun pkartlhrsa iist kademelerdeki emniyet miidiirleri emekli
edilerek yerine alttan gelen bu elemanlann gecmesi hedeflenmektedir. APK Daire ve Personel Daire Baskanligi olarak burada bulunan Hoca Efendi cemaati elemanlan tilm gayretlerini bu tasartya vermektedir', Polis Akademisi ve Polis Kolejine girls de, cemaatin kontrolii alttnda. Ancak Rapora gore, son 4-5 ytldtr bir stktntt yasantyor. Bu okullara cogunlukla sehit cocukiart altniyor. Fethullahctlar, kendilerine fazla cekemedikleri bu cocuklartn akademiye girisini onlemek icin yonetmeligi degistirmeye caltstyorlar. Akademiye degil, polis okullartna altnstn, diyorlar',
Baskanltgt
Ceza verilen irticacdar onemli merkezlere getiriliyor Fethullahctlar, obilr birim.lerden. kendi elemanlanna ait olumsuz: bir yaz: geldiginde, bu tiir islemleri yumusatarak, 'elemanlara ve hizmete zarar gelmeyecek bir hale getirip ' isleme koyuyorlar. 1996-} 997 ytlinda Polis Akademisi 'nde irticai Jaaliyette bulunduklart icin isimleri Genel Miidiirliige iletilen 9 kisinin tayinleri, gene onemli merkeilere yaptldi. Raporda, buna ornek olarak §U isimler veriliyor: 'R. Y. Baskomiser Egitim Daire Ba§kanltgl, Y.A. Komiser TEM Daire Ba§kanhgl, M.A. Komiser Personel Daire Ba,rkanhgl, E.D. Komiser Personel Daire Ba,rkanltgl (Komiser M.A. simdi Sark A lama Biiro Amiri olarak gorev yapmaktadtr.] Emniyet icindeki cemaat mensuplanmn ana faaliyetlerinden biri de, bnemli birimlerden gelecek personel tale bini, 0 strada pasif gorevlerde bulunan elemanlartyla karstlamak. Buna omek olarak, 1996 ytltnda ElaZlg Polis Okulu'na yaptlan atamalar gosterillyor. Raporda, atamalardan pek cok ornek veriliyor. Cemaat elemanlartrun adlari saytliyor. Cemaate adam kazandrrma 1997 ytlina kadar polis okullanndaki kuru cekimine yalntzca Personel Daire Baskanligi'nda gorevli personel gonderilirken, bu ytldan baslayarak, Hoca 'run
78
elemanlart gonderiliyor. Bu kisiler, kura cekiminde kendi elemanlartna yardtmct oluyorlar. Aynca okullardaki gelismeler hakkinda bilgi topluyorlar. Rap or, Fethullahcilann, orgiitii genisletme actsindan da bu durumdan yararlandtklartni sapttyor. 'Aynca tilm teskilat biinyesinde pesine dilstiikleri, yani zeki ve kabiliyetli goriip kendilerine eleman yapabilmek icin ilgilendikleri p ersonele, istedigi yere tayin ve istedigi bransta caiisma gibi menfaatler giisterilerek: bu tur elemanlartn kendilerine kaulmalart saglanmakta, kendi islerine mani olan personeli de tayin. euirerek kendi elemanlanna serbest caltsma alant olusturulmaktadtr', Raporda, Emniyet teskilattnda iyi bir yere gelebilmek ve istedigi alan.da calisabilmek icin, cok saytda personelin 'Hoca Efendi cemaatin.e' kattlmaya zorlandlgt ifade ediliyor.
illerde irtica ile aldkast olmayan, icki icen ve gayri mesru iliskileri alan personelin, irticai faaliyetlerde bulunuyorlar diyerek ihbar edilmeleri istenmistir. Boylece bu gruplart yanlts yonlendirmektedirler. 'Son olarak Sivil Caltsma Grubu 'ndan gelen 40 civannda irticai faaliyette bulunan emniyet mensubunun yaZlSl, islemler subesinde sorusturma burosuna geldi. Tabi yine burada giirevli Hoca Efendi talebesi biiro amiri Komiser D.O. var. Bu liste ayni giinfotokopi ile ~ogaltllarak sivil birimlerine gonderildi. lclerlnde elemanlart olanlar uyartlarak taktik gelistirmeye basladtlar',
11. Kesinlikle hicbir vakit namazt isyerinde kilinmayacak; Cem edilecek. fatsl namannda evde tapluca ktltnacak: 12. 90p kutulanndan bos bira kutulari ve icki siseleri toplanacak. Evdeki qopler disan kondugunda, bu sise ve kutulardan birkac tanesi ropun goriinen kisimlartna konacak. 13. Isyerinde kendi cemaatimizden. baska bir grubun ya da cemaatin elemanlartntn ball derde girdiginde, kesinlikle yardim edilmeyecek. Hatta gormemetlikten gelinecek. 14. Isyerinde lehimizde ve aleyhimizde cereyan edilecek tiim konular, aninda bag!! olunan imama bildirilecek: 15. Onceden hantmlaruun. baslart actk olup, sonradan kapananlar, eslerinin baslanni acacak: Esinin bastru aqan her eleman, esiyle beraber birim amirlerinin gorebilecegi yerlere gidecek. Meseta; polis evine yemege veya bayramda bayramlasmaya. 16. Onceden hanimlannin baslart kapalt olsa dahi, onemli yerlerde cohsanlar mutlaka eslerinin basins acacak. 17. Akademi, kale) ve polis okulu ogrencileri hafta sonunda dershanelere gonderilmeyecek (Dershane, Hoca Efendi cemaatinin dini evleri). Tiim ogrencilerle pastane ve lokal gibi yerlerde bulusulacak. 18. Tum akademi, kale} ve polis okulu ogrencileri, mutlaka bilgisayar kursuna gidecek. 19. Kurban bayramlannda hicbir eleman kurban kesmeyecek. Deri toplama isine girmeyecek. Fakat tam bir kurban parast imama verilecek ve bu para hizmete aktartlacak. Hizmetten bu elemanlara sadece bir but gonderilecek: Boylece deri toplama isi olmayacak. Herkes kurban kesmis olacak. gevreye de kurban kesmedik, denecek. 20. Isyerinde ve cevrede laiklik ve Atatiirkl;ulugii oven konusmalara istirak edilecek. Dini oven konusmalartn aldugu gruplardan urak durulacak: 21. Son altnan. duyumlarda MIT, EGM'de I;ah§an tiim amir smifi p ersonelin adreslerini tespit etmis ve bu amirlerin evlerine giderek bir adres sorma bahanesi ile kaptlar calimp, hanimlartntn kapalt alup olmadtgtni tespit etmektedir. Bu nedenle evlerde kadtnlar bast actk duracak ve kapt caltndtgtnda baslar actk olarak kaptlar acilacaknr. "
1991 ve 1992'deki sorusturrnalardan 8 yil soma bir kez daha genis ve kapsarnh bir sorusturrna baslatilmisti. Ama baslatrlan sorusturmanrn ne kapsarnh ne genis ne de dogru sonuclar icermedigi, bizzat sorusturmayi yurutenlerin hukuksuzluguyla anlasilacakti. i:'lin kotusu haberde dile getirilen ve dogru oldugu dusunulen orgutlenrne iddialarrrun bircogu da arasnrrna konusu yaprlamadi. Orgutlenrne tespit edilrnis ancak orguttekiler bulunamarmsti. Aydinlrk'rn haberindeki iddialan ihbar kabul ederek arasunlmasmr isteyen ilk gorevlendirme yazrsi EGM Istihbarat Dairesi Baskaru Sabri Uzun tarafmdan Ankara Emniyet Mudurlugu'ne gonderildi. Ertesi gun Dian 5 Subat 1999'da da Teftis Kurulu Baskanligr'ndan da aynr taleple ikinci bir gorevlendirme yazisi yine Ankara Emniyet Mudurlugu'ne gonderildi, istihbarat Dairesi Baskanhgr'ndan 10 Subat 1999' da gonderilen ayn bir gorevlendirme yazrsinda da "Fethullahcilar Listesi" gonderilerek Eruniyet'teki orgutlenrnesinin ortaya cikanlmasi icin sorusturrna yurutulrnesi istendi. Donemin Ankara Emniyet MUdUrU Cevdet Saral, Emniyet MUdUr Yardrrncrsi Osman Ak ve IstihbaratSube MiidUrii Ersan Dalman ile yardirncisi Zafer Aktas birkac ay sonra sorusturmayi acti, Neden bu kadar bekledikleri de, aynutilann ilerleyen bolumlerde isleyecegirniz yargilanrnalanna neden olacak Telekulak Skandaliyla ortaya ctkacaktr.
teskilaumiza sizmalann nastl gerceklestirildigi hususlart hakkinda genis capli arasttrma icin ek bilgilere ihtiyac duyulmaktadtr.
82
Yaytnlanan raporlardan ve F. Giilen'le ilgili yaulan kitaplardan ilk anda elde edilen degerlendirmeler ve teyide muhtac diger kaynaklardan derlenen bilgiler l$lgmda ilk elde edilen kanaat bu grubun orgiitlenme tarzuun, yatay ve dikey sekilde oldugu ve yaptlanmanin genelde acik aneak 'hedefin' gizlilik tasidtg: anlastlmaktad 1r. Buna gore, sii: konusu iirgiitlenmenin: -Ideoloj ik ve felsefi yap 1St -Orgiitlenme m.odeli -Taktik ve stratejisi -Finans kaynaklart -Hedefin netlestirilmesi Hususlartndaki bilgilerin derlenmesi r,;all.ymalan ile ise baslamanin liaumlu oldugu ktymetlendirilmektedir. Aynea; 1- F ethullah. Giilen'in secereye bagli gecmisi, hangi medrese ve hangi tarunmis din alimlerinden ders aldlgl, bu kisilerin bilgi derinliglnin ne oldugu ne kadar siirelerle egitim gordiifiii, alnus oldugu dini egitimin irsat edici ozellik tastytp tastmadigt, 2- Fethullah Gillen 'in gudiimiindeki okullardan mezun alan kisilerin Cumhuriyet ve rejim ile Atatiirk ilke ve inktldplari hakkindaki diisiincelerinin samimi boyutlaruun ne oldugu, 3- F ethullah Gillen 'in yurtdtstnda apnl.y oldugu okullar iizerinden Milli Egitim Bakanligi 'nin hangi o1r,;i/de etkinligi oldugu ve bu okullarda nasil bir egitim verildigi yurt distnda bu okullartn actlmastndaki gayenin ne oldugu, 4- 1986 ytlmda yakalanan F. Gillen 'in yakalanmcaya kadar (6))111 kimler taraftndan korundugu, teskilat mensuplaruniztn bu olayla baglanttstnm olup olmadtgt, 5- Akyazshlar Vakfl ile baslayan F. Giilen faaliyetleri giiniim.iizde hangi sirket, vaktf ya da baska hangi yelpazede surdiiriildiJ.gii, 6- Ulkemiide aftlgl bircok kolej, dernek ve iiniversitelerin. yurt captndaki faaliyetlerinin ne oldugu, hangi kaynaklardan finanse edildigi, teskilatimizin temel egitim kurumu alan polis koleji ve polis okullan ile ilgili irtibatlari konusunda ne tur bilgilerin mevcut oldugu, 7- Bastm faym ve lletisim faaliyetinin mahiyetinin ne oldugu, zikredilenlerin haricinde toplumun degisik kaynaklartna hitap eden legal, illegal yaym orgaruntn olup olmadtgt, 8- F ethullah Gillen 'in actk: cizgisinin. arkastnda nastl bir ama~ ta$tdlgl, radikal kesimlerin icerisinde ne tiir misyon ii.stlendifji, toplumun degi§ik kesimleri ile diyalog kurmak suretiyle neyi gizlemeye ~alI.ytlgl, teskilaumiz biinyesinde yaygtn faaliyetine varsa olusacak gild/. ileride nasil degerlendirmeyi dii.yundiigii,
83
9- Ulkemizde en genis tabana hitap ettigi iddia edilen bu grubun siyasal yelparede bu giiciinii nasil kullandtg: ve ne tiir yonlendirmeler yaptlgl, Hususlartnda yeterli bilgilerin toplanmastnin gerekli oldugu degerlendirilmektedir. Biaiin bu bilgilerin derlenmesinde oncelikle acik kaynaklar ciddi sekilde irdelenmeli, SOz konusu kist ve hareket hakktnda bilgiler analiz edilmeli; kendi soylemlerinden yola ctktlarak once kisinin tantmlanmast daha sonra 'hareketi veya tarikau' netlestirilerek gercek hedefinin ne oldugu aydtn.llga kavusturulmaltdtr noktasindan hareketle ilimizce gerekli r,;alz,rma ve in.celem.eler baslattlmis olup konu hakktnda mezkur orgiitlenmenin iilke genelinde yaptstnt desifre edecek r,;all.ymalarm jDB meyaninda tiim iller kapsamtnda olusturulacak 'Planli lstihbarat Operasyonu' kap saminda ele altnmastrun. yerinde olacagi hususunda, bilgi ve
atrlacakti. Isik Evi mudavirni askeri okul ogrencilerinin verdikleri ifadeler askeri hiddetlendirirken Gulen"i de iyice koseye sikistirrmsti. Bu ogrencilerin verdigi ifadeler daha sonra Ankara DGM Bassavcrhgi'nin Fethullah Giilen Te ilgili avug1 dava dosyasrnda da yer aldr. Iddianarnede "Maltepe Askeri Lisesine Srzrna Calrsrnalan" bashg: altinda, " ... B u olay Fethullah Gillen grubunun Askeri okullara sizma faaliyetlerinin en carpici orneklerinden biridir, Askeri lise ogrencilerini Isik Evlerine cekerek beyinlerini yikayabilmek icin illegal bir sekilde disiplinli bir cahsma yaprnrslardir. Bu bir orgut cahsmasidir, Bu bgrencilere rnaddi irnkanlar da saglayarak kendilerine bagl armslardir" 6 I yorumuyla yer verden ifadeler soyleydi: "Maltepe Askeri Lisesi ogrencisi Mustafa Soysal ifadesinde; Askeri Liseye girmemi o zaman kim oldugunu bilmedigim. Orner isimli bir agabeyim tavsiye etti, bu sahts
derslerinde basartlt olan ogrenciler ile konusuyordu, okulda bulunan Tugrul ve Serkan isimli ogrencilere Omer isimli bu sahts ders veriyordu ve yemek yediriyordu. Bu sahstn evine gidiyorduk, bu evde bizlere r,;okiyi muamele ediliyor ve yemek veriliyordu. Bu eve tekrar tekrar gittik, bu eve giden ogrenci saytst 6 kisi idi, daha sonra bu ogrencilerden Ihsan isimli ogrenci baska bir seyhe takildt. Bedeni durumu iyi olmayan Said isimli ogrenci ile Omer iliskisini kesti. Stnavlara giren Veysel isimli ogrencin.in. apandisiti patladt. Yemen isimli ogrenci Kuleli Askeri Lisesi imtihanlartnt kazandt. Ben Murat Yanik ile birlikte Mattepe Askeri Lisesi'ni kazandim: Okula baslamadan evvel bire dini konulardan ve Orta Asya 'da actlan okullardan bahsettiler. Maltepe Askeri Lisesi 'ne girdikten sonra bize 'Sahabi mertebesine ulasugimiz; kurallara uymadigtmi; takdirde Allah tarafindan cezalandtrtlacagtmizi' siiylediler. Maltepe Askeri Lisesi imtihanlartna glrmeden evvel, imtihanlar icin Sultanbeyli'de yeni actlmis bulunan. isimsiz bir dershaneye gittik, ayrtca devam etmekte oldugumuz evde de bizlere ders verildi, bu arada Fethullah. Gillen ile ilgili videokasetleri izlettirildi ve teyp kasetleri dinlettirildi. Maltepe Askeri Lisesi imtihanlan icin bizlere form doldurttular. Omer isimli sahis bizleri Sultanbeyli'de bulunan belediye ararisinde kosturuyordu, ayrtca daha onceki ytllarda Maltepe Askeri Lisesi imtihanlartnda sorulan sorulart ezberlettiler, mulakatta neler yapacagtmcn anlatttlar. Bilahare Murat Yanik ile birlikte Maltepe Askeri Lisesi 'nin imtihanlartni kazantp Izmir' e geldik.
61
aracihgryla
Fethullah Gillen kendisi ABD'deyken Ankara 2 Nolu DGM'de tutuksuz yargilandig: davada avukatlan yazih yaptlgl savunmada TSK 'ye sizma iddialanna ilisk in sunlan soyluyordu: "Bu iddialar tamamen gecersiz ve dayanaksiz oldugu gibi, bunlar bizzat mahkemelerce tekzip edilmistir, Kaldi ki bu iddialar, digerleri gibi celiskilidir. Mesela subay ve astsubay o;:ocuklarllllll guya bana ait okullara kaydedlldigi, askeri ogrencilerle turban takmayan krzlann evlenmeye tesvik edildigi ileri surulmektedir. iddia edildigi gibi, bazi subay ve astsubay cccuklarm cocuklan bana ait oldugll ileri siiriilen okullara kaydediliyorsa, bunlar kimlerdir? Boyle bir iddia, bir takun subny ve astsubaylari zan alnnda birakrnaz mr? Ayrica, boyle bir kayrt i",in subny ve astsubaylara baski yapilmakta, tehdit mi uygulanmaktadrr? Acaba askeri ogrenciler. yani subaylar, henuz ogrenci iken evlenmekte midir? Bu iddialar konusunda gostertlebilecek rnusahhas (somut) tek bir ornek var nudir?
85
Irmir'e gelmeden evvel Orner bizlere birer saat hediye etti. Irmir'de hazirltk suuft boyunca 15 giinde bir Omer Irmir'e geldi. Bir evde bulustuk: Bu bulusmalar p eriyodik alarak yartyil san una kadar devam etti. Birinci suuft gectikien sonra yaz tatilinde Orner bizi istanbul Baglarbasi'nda bir eve gotiirdii. Orada Alpay ve Hasan. Kemertas ile tanisurdi. Alpay 'tn verdigi randevu ile daha sonra Izmir Amerikan. K1Z Lisesi oniinde bulusma yapttk: Abdullah isimli ogrenei de bu bulusmaya geldi. Alpay bizi Zeytinlik Mahallesi 1133 'ncii sokak, Sakaryaltlar Apartmam Daire: 4 adresinde bulunan eve getirdi, bu eve gelmeden evvel Alpay 'in talimatt ile bir sokak geride bulunan ziieaeiye diikkanmda elbiselerimizi degistirip sivil giyindik. Bulusma yapttgtms; evde bire yemek verildi. ihtiyaelmlZ olup olmadtgt soruldu. 15 gunde bir bu evde bulustuk ... Bu eve gelmeden evvel elbise degistirmek icin de zucaciye diikkanui: 6-7 deja kullandtk. Daha sonra desifre olmamak icin ziicaciye diikkdniru btrakip A/pay 'in tarifi ile strast ile Alsaneak Biilgesinde bulunan Baran Lokantastnt, daha sanra Yenisehir Gaziler Caddesi iaerinde bulunan Baran Lokantastru ve nlhayet Zeytinlik Mahallesi 1140'mn sokakta bulunan Engin Ticaret'i kullandik ve buralarda resmi elbisemizi btrakarak sivil giyindik. Ben bufaaliyetlere okula girerken bana yaptlan yardimlar ve yakinlik dolaytstyla kattldtm: Daha sonra bu faaliyetlerden cekilmek istedim. Ancak beni ve arkadaslartmt <;e.yitlisekillerde tehdit ederek cekilmemiz! onlediler ayrtca bu faaliyetleri baskalartna anlatmamizi engellediler. Bundan baska iiciincii stnifta babami kaybettim ve maddi sikinttya diistiim; bu sahislar bana maddi imkdnlar sagladtlar bu nedenle bu sahislara baglandim. Bu cemaat mensuplart hie cekinmeden Atatiirk'ii kotiilediler. Ktzlartn seytan olduklannt, onlardan uzak durmamiz gerektigini siiylediler. "
kurulusu, rnevzuata gore iDB' nin onayi ile yaprlacakti, keyfilik olmayacakti, Ancak Cevdet Saral, Basbakanlrktan sagladlgl odenekle, iDB'nin bilgisi ve onayi olmadan, Ankara Ernniyet Mudurlugu'nun 8. Katmda gizli bir baska dinlerne odasr kurdurrnustu. Bu illegal birirnde gorev alacak kisiler de bizzat Ak tarafmdan Istihbarat Subesi 'nin icinden secildi, Ankara Emniyetini golge mudur gibi yoneten Osman Ak 'rn mesaisinin buyuk bolurnunu, Cevdet Saral'r bir an once Istanbul Emniyet Muduru yapabilmek ve onunla birlikte emniyet mudurlugunun taclandigt il alan Istanbula ikinci adam olarak gidebilmek icin ayirdig: 0 donem Emniyet kulislerinin ilk siradaki dedikodusuydu. Osman Ak'rn bu hayalini gerceklestirmesinde istanbul polisinde gorevli yardimci olanlardan biri de Narkotik Sube Miidiirii Ferruh Tankus'tu.
Poliste Ankara-istanbul
eeklsmesi
B u yuzden istanbul-Ankara polisi arasmda zaten hie eksik olmayan rekabet ve cekisrne iyice alevlenrnisti, Ortaya crkan cekisrnenin bir tarafinda Cevdet Saral ve Osman Ak 'm ternsil edip Tankus'un da destek verdigi Ankara ekibi, diger tarafta ise Emniyet Genel Muduru Necati Bilican ile istanbul Emniyet MUdUrU Hasan Ozdernir ve yardimcrlanrnn yer aldrgi grup vardi, B u cekisrne, Ozdemir'rn istanbul Narkotik Sube Miidiirii Ferruh Tankus'u gorevinden alrnasmdan soma iyice belirginlesmisti. Tankus, Osman Ak'la aym devreden ve yakm arkadasu, istanbul Emniyet Muduru Ozdernir, Ankara ekibiyle birlikte hareket ettigini ogrendigi Tankus'u 1998 Aralrk aymda gorevinden alarak Beyoglu Emniyet Mudttrlugu'ne atadr. Bu gelisrnelerde Saral'm istanbul Emniyet MiidUrii olma arzusunun da fazlasiyla payi vardr, Zaten hazirlanan Fethullahci polisler listelerinde EGM Necati Bilican, istanbul KOM Sube Muduru Adil Serdar Sacan ve Istanbul Emniyet Muduru Hasan Ozdernir ile bu isirnlere yakm gorevlerde bulunan cok sayida polis ve amirin de cemaatci olmakla suclandigi, raporlann basma sizdmlmasiyla ogrenilecekti.
Valisi Erol Cakir, iddialann dogru olmadigmi belirterek Tankus'un Elazigda gorev yaptigi donernde cetelerle iliskisi tespit edildigi icin gorevinden ahndigr soyluyordu, Ancak Cakir, bu gerekceyle gorevinden alinan bir emniyet miidiiriiniin yine miidiir olarak hem de Beyoglu ilcesine atanrnasmm garipligiyle ilgili sorulan yamtsiz btrakryordu. Benzer bir aciklama Emniyet Genel Miidiir Necati Bilican'dan da gelince Tankus ilk acrklarnalanrun ertesi giinii bu kez de iddialanrnn odagma Bilican"r oturttu. Emniyet Genel Miidiiriiniin oglu Murat Bilicau'rn uluslararasi uyusturucu kacakcisi Haci Muhittin Bektas'rn oglu Yilmaz Bektas'Ia Bodrum'da ortak bar islettigini, Bektas'm sahte pasaportla giri§ cikisma yardunci olundugunu iddia etti.
62
anlarmslardr. Aydmhk dergisinde 10 Ocak 1999' da yayimlanan hir haberde Emniyet icinde Fethullahci orgutlenrne iddialan dile getirilrnisti. Bu haberleri ihbar kabul ederek 4 Subat 1999'da Sabri Uzun, ertesi gun de Teftis Kurul Baskanligi Ankara Emniyet Mudurlugu'ne bir yazi gondererek tahkikat yurutulmesini isternisti. Hatta Sabri Uzun'un baskanligmdaki iDB'den 10 Subat 1999' da gonderilen ayn bir gorevlendirme yazisinda da "Fethullahcilar Listesi" gonderilerek Emniyet'teki orgutlenrnesinin ortaya cikanlmasr icin sorusturrna yurutulmesi istenrnisti. Ankara Emniyet Muduru Cevdet Saral ve ekibini bu istegin kendilerini kurtarabilecegi dusuncesiyle hurnmalr bir cahsma baslattilar. Bu arada Cevdet Saralm 18 Subat 1999'da EOM'ye gonderdigi ve suphelilenn telefon dinlernelerini de kapsayacak bicirnde teknik izlernesi de dahil olrnak iizere "Planh Istihbarat Operasyon" baslatrlmasi talebini iceren yazrsina 12 Mart 1999 gtinii yanit iDB' den geldi. B askan Sabri Uzun yamt yazrsrnda hakkinda cernaatcilik suclarnasi yoneltilen Emniyet mensuplannrn Fethullah Giilen grubuyla baglantrlart konusundaki calrsrnalara yon verme ve destek sunulacagi belirtildikten sonra Planh Istihbarat Operasyonu talebinin reddedilerek mevcut yonternle cahsrnamn surdurulmesiuin uygun olacagrm soyluyordu, Yani Uzun, rnevzuata gore arastirma yaparak ortaya konulacak bulgulara gore bu istegin yeri ne getirilecegini aksi durumda teamiillere aykin davranilacagi uyansirn yapiyordu, Bundan 3 gun sonra, IDB' nin 15 Mart 1999' da Ankara Emniyeti'ne gonderdigi yazida da onaya sunulan raporun, Giilen cemaati icinden ayrrlan Eyup Kayar'" isimli kisinin medyaya yaptigr aciklamalann dikkate ahnmadan hazirlanrnasi elestiriliyordu.
63
cemaati
cernaate
ait birokulda
ogrenim
gorurken
"basarrsizhk" gerekcesiyle anlan Eyup Kayar 7 Kasun 1998 giinii Kanal6 televizyonunda yaymlanan Cevrz Kabugu isirnli programda bircok iddiada bulundu. ()zetle Iaiklik karsm Fethullah Giilen'in Tiirkiye Cumhuriyeti'ni yikmak i\iin yasadisr bir orgutlemeye giltigi ve Atatiirk'e mektubunu da Cumhuriyet G azetesi yazarlarmdan Politika Giinliigii isirnli kosesinde 9 Nisan 1997'de Sulh Ceza Mahkemesi'nden, tekzip karari alrrnst: iddialann gercek dusrnan oldugunu belirten Kayar benzer iddialan iceren bir Hikmet <;etinkaya'ya gonderm i~ti. <;etinkaya' n m, gazetenin yaynnlanan iddialar nedeniyle oldugu Gulen' in avuk atlarr Oskiidar 13 Mayrs 1997'de I. ve seref kmcr gerekeesiyle
drsi, haysiyet
90
"Degerlendirme rap orunun incelenmesinden. de anlasilacagt iizere iincelikle; Fethullah. Gillen hareketinin ve tarikattnin orgiitsel yap: tastytp tastmadtgtni, devletin mevcut anayasal nirammt ytkarak yerine ser-i esaslara dayali bir sistem kurmayt amaclaytp amaclamadigtni anlamak icin taraftarlaruu etkilemede kullandigt yontemin ideolojik tahlilinin yaptlmastna gerek duyulmustur. Fethullah Gillen, alisilrms 'Din Adami' profilinden uzak. din adtna farkli soylemleri bulunan kimi zaman 'Sfenks' kadar sessiz; kimi taman Atatiirk'ii ovmeye gerek duyan, kimi zaman 8 ytlltk egitime destek verecek kadar reformcu, rejim yandast ve aydtn bir diisiiniir, kimi zaman da farkli dinlerin temsilcilerine diinya bartst adtna fagnlar yapacak, hatta Papa ile fikir teatisinde bulunabilecek kadar da enternasyonel yam giJrlii biri olarak goriintiiler vermektedir. Tarikat mensuplan da bas imam Fethullah Gillen 'den aldtklari fetvalar dogrultusundaki davranislan ile kendi diisiincelerinin zuu olanlara karst 'hile mubahttr' yontemi ile tedbirler gelistirmektedir. Fethullan Gillen 'nin yeterli bir din egitimine ve bllgisine sahip oldugu kuskuludur. Ama dini biitiiniiyle bilmeyen fakat itikatli olduklartna inanan insanlan etkileyebilecek noktayi iyi kesfetmis, iistiin bir zeka sahibi oldugu soylemleri de giindemdedir. Alim olmayt gerektirmeyen dini hikayeleri izdtrap yiikli: ses tonu e§liginde, sohbetlerinde gozya§l suyu ile kisilerin manevi alanlartna niifur. edecek sekilde anlatan ve kisileri istedigi yone sevk etmeyi basarmast bircok entelektiiel kesimin kendisinden etkilenmesini saglamisnr. Ozellikle birlik ve beraberlige her zamankinden daha cok ihtiyac duydugumu; ve 2000'li ytllara girmek iizere oldugumuz su giinlerde Tiirkiye sathmt miicadele alani olarak degerlendiren ve Tiirkiye Cumhuriyeti Devletini yikma, parcalama, en hafifinden Cumhuriyetin. temel niteliklerini degi§tirm.e veya kendine gore yon verme ya da devlet icinde /uJkim giir;:olma savasindaki bu glbi organize sur,; yaptlanmalaruu diinlerde oldugu gibi bugiinlerde de etkileylp kullanmada on plan.da tuttugu h.edef kitleleri bastnda, aktiviteleri, heyecanlart ve coskulan ile genclerimizin gelmesi son derece diisundiiriiciidiir. Genclerimizin ulke menfaatleri ve degerleri actstndan hangi noktalarda bulunduklan, nihai hedeflerinin ne oldugu tam olarak belirlenmis olanlarla kamufle yetenegine sahip bulunan <;e§itli maskeler ve kamuoyu destegiyle devam. etmekte olan ve iizerindeki 'giz' perdesi tam olarak kaldinlmamts masumane goriiniimhi kimi organizasyonlann cekim. alanina girmelerine mani olabilecek olciilerde uyarmadtgtmi: ve yeterli bilgilere techiz edemedigimi: de bir baska gercektir. Boyle oldugu icindir ki genclerimi: halen bir taktm kisi ya da legal ve masumane goriiniimlii gruplasmalann etkinligini artttrma bu kisi veya orgiitlerin hedeflerindeki noktalara ulasma ve bu yondeki planlartni hayata gecirmeleri konusunda cazibe merkezi olmaya devam etmektedir.
91
Genclerimiz. iirerinde oynanan bu oyunlardan da anlastlacag: gibi teskilaumtz biinyesinde bulunan. basta Polis Koleji ve Akademisi olmak iirere, bircok egitim kurumumuz ad! gefen tarikattn ilgi alantna girmis teskilatlanmalart adeta hir sistematige baglanmis gibi devam etmektedir. Teskilat bazmda stratejik oneme hai; Personel, Bilgi Islem, Egitim, KOM, Teror ve lstihbarat birimleri ile tasrada yaptlanmalartn. oldugu yoniinde emareler mevcuttur. F ethullah. Gillen cemaatinin. devlet icerislndeki yaptlanmasi altstlmts orgiitlenme modelinin distndadtr. Tarikata gore, makamlar oncelikli, kisiler ikinci plandadtr. Bu nedenle kistler makamlara tercih. edilmekte ve gerekirse ya da herhangi bir nedenle gii~ durumda, kalmdlgtnda kisiler feda edilerek yerlerine hanr tutulan kendilerinden olan. kisilerin getirilmesi icin yogun caba sarf edilmektedir. Miimkiin olmasi halinde mevcut burokrat ya da siyasetcilere hos giiriinmek suretiyle 'Kullanabildigin silrece ya da sana zarar vermeyecekse istifade et' takiig! ile yimetim kademelerini kontrol alttnda tutmaya caltsmaktadtr. 'Isik Tarikatt'ntn teskilattnuz biinyesindeki faaliyetlerini sadeee ilgi (d) saytlt yaz: hakktnda tahkikat istenen 62 kisinin yiiriitmedigi, listenin icerisinde tarikatla ilgisi bulunmayan sahislann da oldugu, bu nedenle yap tlacak olan tahkikattn sagitklt yaptlmast icin miimkiin oldugu kadar giivenilir ve ktsult personelin gorevlendirilmesi ile zaman tehditli olmamast gerektigi degerlendirilmekiedir. Nitekim mezkur tarikatta ilgili yaptlan yaZl:;malar ve tahkikat istemi, mensuplar arastnda yogun panik yasanmastna neden olmus hiicre evlerinin bircogunu giivenlikleri icin kapatmis, sosyal yasantt tarzlannda takiyyeye veya tedbire bagl: olarak degilkenlikier gozlenmeye baslanmistir. Istk Tarikatt 'nin yaptlanmast ve ideolojik boyutu ile teskilattmiz biinyesindeki faaliyetleri hususundaki caltsmalaruni: titizlikle siirdiiriilmektedir. Aynea konunun DGM kapsamina girip girmedigi hususu da arasurtlmaksadir."
yetenekli
Oiilen 2008 YIIIIlda Amerikan 1;: Guvenlik Kurumu'nun ve Gocmenlik Burosu'na (USCrS) "olaganustu egitilllci" statuslinde yesil kart basvurusu yapn, BlLbasvuruyu yaparken CIA emekli Analiz ve Prodliksiyon Direktoru, Balkanlar Uzmam, Washington Unlversitest bgretilll uyesi George Fidas; CIA eski ajam, Rand .',iirketi darusmam Graham Fuller; eski ABO Ankara Bilyukelcisi, Reagan donemi CIA baskan adayi Morton Abramowitz; eski Basbakanlardan YIJd]]"]1ll Akbulut; eski Milli Egitim Bakaru Mehmet Saglam; TuoiAO yoneurn kurulu iiyesi Fethullah Murat Saraylr; Washington B askaru Kemal Rumi Forum Baskanr H. Ali Yurtsever; ogretim uyeleri Niagara Foundation (Niagara Vakfr) Evanjelist, Cizvit Oksilz; bazt ABO tmiversiteleri ve bolum baskanlan ile Katolik,
Rum Ortodoks kilise ve tarikat mensuplart gibi hayli geni~ ve ilginc bir yelpazeden referanslar sunulmustu, Ancak Gillen' in hasvurusu reddedildi, Avukatlan da ABO Otw;menlik Burosu'na dava a«fI. Mahkeme Gillen' in "egitim 92
aym giinlerde cemaat sorusturrnasim yiiriiten Cevdet Saral ve ekibinin bazi telefonlan yasadisi bicimde izledigine iliskin bir ihbar uzerine Emniyet Genel Mudurlugu de ayn bir sorusturtrna baslatmisti. Cemaat yanhlan da perde arkasindan harnlesini yaprms, kendilerine yonelik sorusturrnayi yurutenlerin sorusturulrnasmi saglarmsti. Hem de haberleri dahi olmadan. Telekulak ya da Kocakulak diye arulacak bu olayla sorusturanlann sorusturulup cezalandmlrnasma kadar uzayacaktt. Cemaatci polisler Giilen 'in, hakkrnda duzenlenen raporun gonderilmesinden 3 gun soma ABD 'ye gitmesine neden olacak onemli bir bilgi daha vermislerdi. Bir televizyon kanahnda Hoca Efendi'nin vaaz gorunttilerinin oldugu kasetler yayinlanacaku. Maltepe Askeri Lisesi ogrencilerinin cemaatini ve kendisini hedefe oturttugu Isik Evleri'ne ilgili ifadelerinin Ankara DOM Bassavciligr'mn yuruttugu sorusturrna dosyasina girmesinin hemen ardrndan Nur Cemaati'nin lideri Fethullah Oiilen'in miiritlerine yonelik yaptigi konusma kasetleri, 28 Subat siirecinin bir savas taktigi olarak medyaya sizdirtldr. 18 Haziran 1999'da ATV Haber'de yayinlanan ve ilk bolumde ele aldrgirmz kasetlerdeki konusrnalar, Guleu'rn hedefinin devleti ele gecirmek oldugu seklinde yorurnlanrmstr. Hemen ardmdan Ankara DOM Bassavcihgi, Emniyet'e Gulen 'm basta televizyon kanallannda yayinlananlar olmak iizere tum kasetlerinin toplamp gonderilmesi talimati verdi.
Fethullaher
Bu arada Ankara Emniyet Mudurlugti'nun, kapsamh bir Fethullahci polis listesi hazrrladrgi dedikodulan turn teskilara yayrlrmsn, Saral ve ekibinin suyu bulandirarak yaptiklan illegal isin ortaya crkmastm engellemeye caltstiklannr anlayan Sabri Uzun 'a bu tespitinde hakh cikaracak bir telefon gelrnisti. 15 Nisan 1999'da arayan Ankara Istihbarat Subesinde komiser oLan Z.G.'ydi. Yuzyuze gorusmek istedigi Uzun 'a, iDB koridorlannda gorunrnek isternedigini de belirterek, 'I'andoganda bir of is adres verdi. Bulustuklannda Komiser Z.O., "jstihbarat Sube Miidiirliigii 'nde Fethullahct polisler listesi haurlantyor. Ama saghkll, dogru listeler degil. Zaten amaf Murat Bilican 'tn oglunun telefon detay kayttlann sorgulantp basina stzdtnldigtrun ortaya ctkmastru engellemek" dedi. Fethullahci poLisler listesinin hazirlanrnasmda kendisine de gorev verildigini belirten Korniser Z.O., bu listelerin hazrrlanrnasmda gorev alan polislere de "Evinizden okul
olanlart tespit etsin. 400 kisiyi gecmeyecek bir Fethulahct listesi hazirlayacagi;" dediklerini de soyluyordu. Uzun ogrendigi bilgileri rapar haline getirerek hernen EGM Necati Bilican'a gonderdi. Rapor uzerine, Fethullahci polisler Iistesi hazrrlayan ekibin tepesinde bulunan isirnler istihbarattan Sorurnlu Emniyet Mudur Yardtmcrsi Osrnan Ak, Istihbarat Sube Miidiirii Ersan Dalman ve yardrrncisi Zafer Aktas Emniyet Genel Mudurlugu 'nUn 16 Nisan 1999 gunlu yazisryla istihbarat hizmetlerinden crkanldrklanm ogrendi. Ancak il Ernniyet Muduru Cevdet Saral ekibine sahip crkti ve islemi yerine getirrnedi.
sonra da Hanefi AVCI'ya Ankara'mn yolu gorundu. Hanefi Istihbarat Daire Baskarn Emin Arslanm yardrrncrsi olarak basladiktan bir siire sonra da, kendisini iDB 'ye gelmesini Ak'r disiplinsizligi nedeniyle Artvin'e tayin ettirdi. Gorev Fethullahcilann yapugim soyleyen Osman Ak, 2 yil sonra adirn Fethullahci polisler listesinin 4. srrasina yerlestirerek
AVCl, donemin goreve basladi, Goreve en cok isteyen Osman yerinin degistirilmesini da Avci'dan intikarnrru, alacaktr.
huzursuzluga neden olan 'Fethullahctlar Listesi' dikkatlice incelendiginde, son donemde mafya ve cetelerle miicadelede, esi goriilmedik basanlara imza alan bazt polis seflerinin adlanntn, rapora monte edildikleri anlasiltyor. Bunlar arasinda hemen gaze rarpan isimler Organize Suclar ve Karakrtltkla Miicadele Dairesi Baskant Emin Arslan ve onun yardimctlartyla, istanbul Emniyet Miidiirlii.gii Organize Suclar Subesi Miidiirij Adil Serdar Saran ... " diyordu. Sadece bu isimlerin
65
son donernde bircok yolsuzluk, cinayet, dolandmcihk gibi 170 ayn basanh operasyona irnza attigirn amrnsatan Diindar, " ... Bu ekip, simdi karalanarak pasifize edilmek isteniyor. Karalama yontemi de konjonktiire uygun olarak secilmis: Fethullah Gillen cemaatinde yer alip irticai faaliyette bulunmak. Yani rejim icin tehlike ve tehdit olusturmak. lddia cok vahim. Bu aglr ithamlart kaleme alanlara sorm.ak g erekir: Si: devletin polisi oldugunuza gore, irticaifaaliyette bulundugunu belirlediginiz. Fethullah. Giilen'i, bugune kadar nicin yakalaytp sorgulamadtniz? Bu cok onemli olguyu, bazi basartli meslekiaslaruuzi tohmet altmda birakacak raporlarla nastl stnirli tuttunur?" diye yazrmsti. o donern bu listeleri elestirenlerden biri de, Ergenekon sorusturmasnnn tutuklu samklanndan gazeteci Tuncay Ozkan' dr. Her firsatta, Fethullah cemaatine mensup polislerin komplosu ile tutuklandigim dile getiren Ozkan Radikal gazetesinde yazdigi yazrsinda'" Fethullahci polisler raporunun yapilan yasadisr bir uygularnayr perdeleyip, bu amaca ulasrnak icin kullaruldigirn one surdugu yazisrnda, " ... Ankara 'da hatirlanan F ethullahct polisler listesinde Emniyet Genel Miidiirliigu 'nde daire baskant olarak gorev yapanlar, Alevi kokenli olanlar, Fethullah. Giilen 'den cok 'Yeni Raki'yt sevenler de var. Ama hep si Fethullahct oluveriyorlar. Neden.? Sanki durum oyle gerektirdigi icin birileri okul ytlltklariru onlerine app liste yapmislar. Sonra, bar: abileri uyardtklart icin, 0 listeleri 1992 ytltnda hazirlanan Fethullahctlar raporlartnda adt gecenlerle birlestirivermisler. Asltnda bu olaylarin. gizlenen yiinlerini Ankara DGM 'nin saVCI kadrolannin bildig! kesin. Silahli Kuvvetler'den de bilenler var. pinkii bu raporlar oralara da gonderilmis" diye yazacaktr. Hem Fethullah cemaatin yaprsrru hem de Tiirkiye' deki istihbarat orgutlerini iyi bilen gazetcilerden A vni Ozgurel de Radikal Gazetesinde yayimlanan "Polis polisin kurdudur,,67 bashkh yazisinda elestiri yoneltenler arasindaydi. Ortaya crkan telekulak skandahrn analiz ettigi yazrsmda Fethullahci polisler listesine deginenen Ozgurel, " ... Ankara Emniyet Miidiirii Cevdet Saral ve ekibin.in. ekseninde ortaya ctkan tablonun hedefi ne Fethullahctlar, ne Yesil, ne de Ozal Baysal. Telefan izlemenin tek amact var: Biirokraside arzulanan hedeflere ulasmakta faydasi olacagt dilsiinillen siyasilere ozel bilgi tastytp onlart borclandirmak ... Bilican'in 'kol ktnlir yen icinde kalir' manugtyla sorusturma yaptlmamast egilimi icine girmesi. Ama izlemeyi yapan alt diizeydeki emniyetciler gorevlerinden altntnca, onlannferyatlartyla ip koptu. Fethullahct izlemesi ve rap oru iste bu feryatlartn yol acacagi sonuclart goren Ankara Emniyeti 'nin ayakiistii buldugu bahane. 6ylesine eller ayaklara dolastyor ki, listeye koyulan isimlerden birinin Alevi, birkactntn askerde, kiminin Bosna 'ya tayin edilmis oldugu bile arastinlamtyor, aceleden aynt isim birkac ke; yaZlhyor. Miifetti-rlere Fethullahctlar Raporu konusunda bilgi veren.
66 67
96
bir emniyetci, "Birden. teskilatin albiimleri ve ir; hirmet icin hazirlanan rehberler istendi, lisle harirlandt. Hatta Ferruh Tankus'un hattrt icin jstanhul'da onu kovan Miidiir Muavini Ahmet Pek'in adt da eklendi" tespitlerinde bulunuyordu.