Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software

http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Lêi nãi ®Çu

Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt tõ tr­íc tíi nay cña x· héi
loai ng­êi. KÓ tõ khi con ng­êi xuÊt hiÖn , x· héi loµi ng­êi ®· tr¶i qua vµ
h×nh thµnh x· héi : cuéc sèng nguyªn thuû , chiÕm h÷u n« lÖ , phong kiÕn , t­
b¶n chñ nghÜa vµ ®Ønh cao ®ang huíng tíi x· héi chñ nghÜa . T­¬ng øng víi
mçi t×nh th¸i x· héi trong mét h×nh th¸i kinh tÕ mang nÐt ®Æc tr­ng riªng . T­
b¶n chñ nghÜa còng vËy , ®©y lµ mét giai ®o¹n mµ cña c¶i vËt chÊt cña x· héi
®­îc s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tr­íc céng l¹i . Mét giai ®o¹n
chøng kiÕn bao sù biÕn ®æi c¶ vÒ mÆt chÊt lÉn vÒ mÆt l­îng cña x· héi loµi
ng­êi : kinh tÕ , khoa häc kÜ thuËt , chÝnh trÞ , v¨n ho¸ ... Tuy nhiªn trong giai
®o¹n nµy còng lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn cßn nhiÒu thiÕu sãt nh­ ph©n biÖt
giµu nghÌo , khñng ho¶ng king tÕ , chiÕn tranh bÊt c«ng b»ng trong x· héi ...
Tõ nh÷ng khuyÕt tËt ®ã , con ng­êi muèn h­íng tíi mét x· héi ë ®ã con ng­êi
cã quyÒn b×nh ®¼ng , kh«ng cßn ®ãi nghÌo vµ ¸p bøc bãc lét , vËt chÊt s¶n
xuÊt ra cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña con ng­êi... ®ã chÝnh lµ chÕ ®é x· héi
chñ nghÜa.
Nh­ng liÖu x· héi tiÕn lªn céng s¶n chñ nghÜa b»ng con ®­êng nµo vµ
trong bao l©u , ®©y lµ mét bµi to¸n nan gi¶i ®· ®ang vµ sÏ ®Æt ra víi tÊt c¶ nh©n
lo¹i. §Ó tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa th× cÇn ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n : ®ã lµ giai
®o¹n chñ nghÜa x· héi vµ giai ®o¹n chñ nghÜa céng s¶n. HiÖn nay n­íc ta ®ang
ë trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ; mét thêi k× mang tÝnh chÊt qu¸ ®é
, c¸i míi th× ch­a thµnh c¸i cò th× ch­ hoµn toµn døt bá , thêi kÝ nµy cã sù giao
nhËp cña nhiÒu t­ t­ëng . D­íi ngän cê cña §¶ng lµ kim chØ nam la M¸c - Lª
nin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh chóng ta cóng khong thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n hay
phñ nhËn hoµn toµn nh÷ng thµnh tùu mµ chñ nghÜa t­ b¶n ®¹t ®­îc , nhÊt lµ c3
chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc . Theo Lªnin th× trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn x· héi
chñ nghÜa , chóng ta kh«ng thÓ vuøt bá hoµn toµn chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc
mµ ph¶i thÊy ®­îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nã dÓ ph¸t huy.
Sau sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c n­íc §«ng ¢u , hÖ thèng c¸c n­íc
theo chñ nghÜa x· héi bÞ ¶nh h­ëng rÊt lín . Tuy nhiªn §¶ng vµ nh©n ®©n ViÖt
Nam vÉn kiªn ®Þnh ®i theo con ®­êng ®· chän vµ b¶o vÖ thµnh qu¶ C¸ch m¹ng
. §Ó tiÕn lªn X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n do
xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp , nÒn kinh tÕ l¹c hËu , khoa häc kÜ thuËt thÊp , tr×nh ®é

1
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

qu¶n lÝ cßn yÕu kÐm ...V× vËy muèn ph¸t triÓn x· héi chóng ta ph¶i ¸p dông
m« h×nh kinh tÕ nhµ n­íc t­ b¶n vµo s¶n xuÊt vµ qu¶n lý . §©y lµ mét vÊn ®Ò
cÇn gi¶i quyÕt lµm sao cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ n­íc ta , t×nh h×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ khu vùc vµ thÐ giíi trong sù chuyÓn ho¸ m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ
toµn cÇu , chóng ta ph¶i ®uæi kÞp ®­îc guång quay cña toµn cÇu ho¸kinh tÕ .
Còng v× thÕ nªn ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ : ((Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ x· héi
chñ nghÜa vµ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ
nghÜa ë ViÖt Nam )) lµ mét ®Ò ¸n rÊt cÊp b¸ch kh«ng chØ ®Æt ra cho c¸c nhµ
kinh tÕ vµ qu¶n lý mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta , nh÷ng cö nh©n
kinh tÕ t­¬ng lai mét kÕt luËn nhËn thøc vµ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ n­íc ta
hiÖn nay ®ã lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ TT theo ®Þnh h­êng X· héi chñ nghÜa .

2
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

PhÇn néi dung

A. Lý luËn cña V.I.Lª Nin vÒ c CNTB nhµ n­íc trong thêi kú qu¸ ®é
lªn CNXH
I- ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ
nghÜa T­ b¶n Nhµ n­íc .
1. ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ nghÜa T­ b¶n
Nhµ n­íc .
Sau khi giµnh ®­îc chÝnh quyÒn tõ tay phong kiÕn l¹i b­íc vµo cuéc
chiÕn nh»m lËt ®æ chÕ ®é thµnh qu¶ c¸ch m¹ng võa ®¹t ®­îc . Mét n­íc nga
võa b­íc ra khái cuéc néi chiÕn víi nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh trang khñng
ho¶ng trÇm träng : ThiÕu l­¬ng thùc , thiÕu n¨ng l­îng , s¶n xuÊt ®×nh ®èn ,
n«ng d©n nghÌo ®ãi , khèi liªn minh c«ng n«ng cã nguy c¬ tan vì ... th× chØ
sau mét thêi gian ng¾n hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu ®· ®¹t vµ v­ît møc tr­íc chiÕn
tranh , nÒn kinh tÕ ®­îc phôc håi dÇn , nh©n d©n h¨ng h¸i thi ®ua lao ®éng s¶n
xuÊt . N­íc Nga nh­ ®­îc thæi mét luång sinh lùc míi kÓ tõ khi chÝnh s¸ch
kinh tÕ míi ra ®êi . Thùc tiÔn ®ã ®· b¸c bá nh÷ng kÓ thï cña Nhµ n­íc X« viÕt
vµ nh÷ng bän hoµi nghi kh¸ch coi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi nh­ lµ mét chÝnh
s¸ch quay vÒ chñ nghÜa t­ b¶n .
Khi kÕ thõa nh÷ng lý luËn cña M¸c- Anghen , Lª Nin ®· nãi ®Õn mét
thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §Æc ®iÓm næi bËt cña thêi kú nµy lµ
nh÷ng nh©n tè cña x· héi míi vµ nh÷ng tµn tÝch cña x· héi cò tån t¹i ®an xen
lÉn nhau , ®Êu tranh víi nhau trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ,
v¨n ho¸, x· héi , t­ t­ëng , tËp qu¸n trong x· héi ... trong giai ®o¹n nµy, ch­a
cã mét lùc l­îng nµo th¾ng thÐ tuyÖt ®èi , cã nghÜa lµ viÖc tiÕp tôc ¸p dông
ph­¬ng thøc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi céng s¶n chñ nghÜa lµ mét sai lÇm ®¸ng
tiÕc vµ ngay giai ®o¹n thÊp cña Chñ nghÜa céng s¶n chóng ta còng kh«ng thÓ
®¹t tíi ®­îc .
Sù thiªn tµi cña Lª Nin ®­îc thÓhiÖn ë viÖc ng­êi ®· nhËn ra sù Êu trÜ Êy
vµ ®· ph¸t triÓn ngay lý luËn cña M¸c khi c¸ch m¹ng X· héi Chñ nghÜa míi
giµnh ®­îc th¾ng lîi chØ trong mét thêi gian rÊt ng¾n . Lªnin nhÊn m¹nh viÖc
cÇn ph¶i x¸c ®Þnh xem m×nh ®ang ë giai ®o¹n nµo cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Nh÷ng xÝ nghiÖp nhá tr­íc ®©y bÞ Quèc h÷u ho¸ nay cho t­ nh©n thuª hay
mua l¹i ®Î kinh doanh tù do , chñ yÕu lµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng .

3
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Cho phÐp më réng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng
nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cho th­¬ng nh©n ®­îc tù do ho¹t ®éng ( chñ yÕu lµ b¸n
lÎ ) ®Ó gãp phÇn kh«i phôc kinh tÕ thay thÕ chÝnh s¸ch tr­ng thu l­¬ng thùc
b»ng chÝnh s¸ch thuÕ l­¬ng thùc . Theo chÝnh s¸ch nµy ng­êi n«ng d©n ph¶i
nép thuÕ l­¬ng thùc víi mét møc cè ®Þnh trong nhiÒu n¨m . Møc thuÕ nµy c¨n
cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt ®ai canh t¸c . Nãi c¸ch kh¸c thuÕ n«ng
nghiÖp chÝnh lµ ®Þa t« mµ ng­êi n«ng d©n canh t¸c trªn ruéng ®Êt thuéc sá h÷u
toµn d©n ph¶i tr¶ cho nhµ n­íc . Sè l­îng l­¬ng thùc cßn l¹i ng­êi n«ng d©n
®­îc tù do trao ®æi , mua b¸n trªn thÞ tr­êng . Tæ chøc thÞ tr­êng , th­¬ng
nghiÖp , thiÕt lËp quan hÖ hµng hãa - tiÒn tÖ gi÷a nhµ n­íc vµ n«ng d©n , gi÷a
thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp . Sö dông søc m¹nh
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®ä nh­ khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn s¶n xuÊt nhá cña n«ng d©n , thî thñ c«ng , khuyÕn khÝch kinh tÕ t­ b¶n t­
nh©n , sö dông chñ nghÜa T­ b¶n Nhµ n­íc, cñng cè l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ
n­íc , chuyÓn sang chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. §ång thêi, V.I.Lªnin chñ tr­¬ng
ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc t­ b¶n ph­¬ng t©y ®Ó
tranh thñ kü thuËt , vèn vµ khuyÕn khÝch kinh tÕ ph¸t triÓn . Danh tõ n­íc
céng hoµ x· héi chñ nghÜa X«viÕt cã nghÜa lµ chÝnh quyÒn X«viÕt quyÕt t©m
thùc hiÖn b­íc chuyÓn lªn chñ nghÜa x· héi, chø hoµn toµn kh«ng cã nghÜa lµ
®· thõa nhËn chÕ ®é kinh tÕ hiÖn nay lµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa (( ®iÒu nµy cã
mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng , nhÊt lµ sau thÊt b¹i nÆng nÒ cña chÝnh s¸ch
céng s¶n thêi chiÕn håi mïa xu©n n¨m 1921 . Nã chØ lµ mét chÝnh s¸ch t¹m
thêi trong thêi chiÕn cßn khi ®Êt n­íc ®· giµnh l¹i th¾ng lîi th× ch¼ng ng­êi
d©n nµo cßn muèn thùc hiÖn nã n÷a . Cßn lóc nµy Nga lµ mét n­íc trung n«ng
chó kh«ng ph¶i lµ mét n­íc t­ b¶n ph¸t triªnt nh­ §øc hay Anh , Ph¸p ®Ó mµ
cã thÓ chuyÓn lªn ngay chñ nghÜa x· héi . Muèn duy tr× ®­î chñ ngih· x· héi
th× ph¶i cã nh÷ng c¬ së kinh tÕ , x· héi nhÊt ®Þnh . Sai lÇm ë ®©y lµ nh÷ng
ng­êi céng s¶n t­ëng r»ng chØ cÇn thiÕt lËp chÕ ®é s¶n xuÊt quèc doanh vµ chÕ
®ä nhµ n­íc ph©n phèi lµ ®· b¾t ®Çu mét chÕ ®é kihn tÕ míi kh¸c víi chÕ ®é
tr­íc .
Nh­ vËy ®Õn thêi kú hoµ b×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× chÝnh s¸ch
kinh tÕ c«ng s¶n thêi chiÕn kh«ng cßn thÝch hîp lµ mét ®iÒu tÊt yÕu vµ cÇn
ph¶i ®­îc thay thÕ b»ng mét chÝnh s¸ch kh¸c phï hîp h¬n víi quy luËt cña sù
ph¸t triÓn

4
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Theo Lªnin , nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa vÉn cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc
theo kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ vËn ®éng theo c¸c quy luËt kinh tÕ hoµng ho¸ ,
kinh tÕ thÞ tr­îng . Giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt sö dông tèt c¸c
quan hÖ hµng - tiÒn , c¸c ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó thùc hiÖn
®­îc môc ®Ých cña m×nh . chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) ra ®êi . VËy thùc
chÊt cña chÝnh s¸ch nµy lµ nh­ thª nµo vµ nã cã ­u ®iÓm g× h¬n so víi chÝnh
s¸chs¸ch céng s¶n thêi chiÕn.
Cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé néi dung cña chÝnh s¸ch kinh tÕ míi thµnh
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l­îng s¶n xuÊt , ®Æc biÖt ®èi víi mét n­íc
tiÓu n«ng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §©y ®­îc coi lµ nhiÖm vô c¬ b¶n vµ
bøc thiÕt nhÊt , phï hîp víi c­¬ng lÜnh mµ §¶ng ®· ®Ò ra .
Chóng ta biÕt r»ng bÊt cø mét lÝ luËn nµo ®­a ra ®Òu ph¶i dùa trªn nh÷ng
c¬ së thùc tÕ kh¸ch quan . N­íc Nga lóc bÊy giê lµ mét n­íc trung n«ng ,
n«ng d©n chiÕm ®¹i ®a sè nh­ng sau chiÕn tranh nã l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu
l­¬ng thùc trÇm träng , n¹n ®Çu c¬ tÝch tr÷ lóa m× gia t¨ng khiÕn cho chÝnh
phñ kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc t×nh h×nh . C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu bÞ ®×nh
trÖ , toµn bbé nÒn ®¹i c«ng nghiÖp bÞ ph¸ huû toµn bbé sau chiÕn tranh , c«ng
nh©n thiÕu viÖc lµm , thiÕu l­¬ng thùc , ®êi sèng hÕt søc khã kh¨n . KÓ c¶ ®èi
víi mét n­íc giµu nhÊt vµ ph¸t triÓn nhÊt th× sau cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc tµn
ph¸ còng chØ cã thÓ kh«i phôc ®­îc nÒn ®¹i s¶n xuÊt c«ng nghiÖp sau nhiÒu
n¨m . VËy víi mét n­íc tiÓu n«ng , gi¶i ph¸p tèi ­u ®Ó kh«i phôc nÒn kinh tÕ
ph¶i ch¨ng lµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n vµ n©ng cao lùc l­îng s¶n
xuÊt cña hä , ®ång thêi trong mét chõng mùc nµo ®ã cã thÓ kh«i phôc nÒn tiÓu
c«ng nghiÖp ®Ó gióp ®ì ngay mét phÇn nµo ®ã cho nÒn king tÕ n«ng d©n ?
Lªnin kh¼ng ®Þnh (( ph¶i b¾t ®Çu ®Çu t­ n«ng d©n , ng­êi nµo kh«ng
hiÓu ®iÒu ®ã , ng­êi nµo cã ý ®­a vÊn ®Ò n«ng ®©n lªn hµng ®Çu nh­ thÕ lµ
mét sù tõ bá hoÆc t­¬ng tù nh­ sù tõ bá chuyªn chÝnh v« s¶n , th× ch¼ng qua lµ
v× ng­êi ®ã kh«ng chÞu suy nghÜ kÜ cµng vÊn ®Ò ®ã vµ bÞ loÌi nãi chèng rçng
chi phèi )) . Tuy giai cÊp v« s¶n n¾m chÝnh quyÒn nh­ng mét sù liªn kÕt chÆt
chÏ gi÷a giai cÊp n«ng d©n trong mét n­íc tiÓu n«ng sÏ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó
thùc hiÖn ®­îc chñ nghÜa x· héi . Giai cÊp t­ s¶n víi t­ c¸ch lµ giai cÊp l·nh
®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt h­íng chÝnh s¸ch vµo viÖc gi¶i quyÕt tr­íc tiªn nh÷ng
vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt , mÊu chèt nhÊt . Mµ (( vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt hiÖn nay lµ
dïng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ kh«i phôc ngay lùc l­îng s¶n xuÊt cu¶ kinh tÕ n«ng
d©n )) . ChÝnh s¸ch thuÕ l­¬ng thùc vµ tù do trao ®æi ra ®êi chÝnh lµ sù biÓu

5
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

hiÖn quan ®iÓm ®ã cña Lªnin . §èi víi nh÷ng ng­êi tiÓu n«ng th× chÕ ®é x·
héi chñ nghÜa hay chÕ ®é t­ b¶n kh«ng quan träng , ®iÒu mµ hä quan t©m lµ
hä sÏ ®­îc lîi nh­ thÕ nµo . ViÖc tù do trao ®æi hµng ho¸ vµ l­¬ng thùc thõa
®É t¹o ra mét ®éng lùc thóc ®Èy tinh thÇn h¨ng say lao ®éng cña ng­êi n«ng
d©n . §èi víi n­íc Nga lóc bÊy giê , n«ng nghiÖp ph¸t triÓn tÊt sÏ kÐo theo c¸c
ngµnh kh¸c ph¸t triÓn . ChÝnh ®iÒu ®ã ®· cñng cè thªm mèi liªn minh c«ng
n«ng vµ v« s¶n ®­îc sù ñng hé cña nh÷ng n«ng d©n nghÌo khæ . Tuy nhiªn
nãi ®Õn tù do trao ®æi lµ tù do bu«n b¸n , mµ tù do bu«n b¸n theo quan ®iÓm
cña Lªnin thêi ®ã - tøc lµ lïi l¹i chñ nghÜa t­ b¶n. Lªnin chØ râ , tù do bu«n
b¸n lµ kh«i phôc chñ nghÜa t­ b¶n trªn mét møc ®é lín , lµ tù do cña chñ
nghÜa t­ b¶n . §iÒu ®ã cã ph¶i lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ cña giai cÊp v« s¶n hay
kh«ng hay chØ lµ mét b­íc lïi mang tÝnh chiÕn l­îc mµ chÝnh quyÒn X« ViÕt
thi hµnh nh»m ®¹t ®­îc c¸i mµ m×nh muèn .
CÇn thÊy ngay r»ng víi chÝnh s¸ch tù do trao ®æi , tõng líp s¶n xuÊt nhá
®· ph¸t triÓn nhanh chãng vµ chñ nghÜa t­ b¶n lµ cÇn cho ®«ng ®¶o quÇn
chóng n«ng d©n vµ cho t­ b¶n t­ nh©n lµ ng­êi ph¶i bu«n b¸n ®Ó tho· m·n
nhu cÇu n«ng d©n . §Ó võa khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn mµ vÉn gi÷ ®­îc
b¶n chÊt chuyªn chÝnh cña m×nh , giai cÊp v« s¶n chØ cã thÓ thõa nhËn cho chñ
nghÜa t­ ®­îc ph¸t triÓn ë mét chõng mùc nµo ®ã . T­ b¶n t­ nh©n cÇn ph¶i
®­îc ph¸t triÓn theo sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc , vµ ®iÒu ®ã tÊt dÉn ®Õn sù ra
®êi cña chñ nghÜa t­ b¶n Nhµ n­íc .
Mét nguyªn nh©n n÷a dÉn ®Õn sù ra ®êi cña chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc
lµ ë ngay t×nh tr¹ng s¶n xuÊt cña n­íc Nga lóc bÊy giê . M¸c vµ Anghen dù
b¸o r»ng : C¸ch m¹ng v« s¶n vµ do ®ã chñ nghÜa x· héi vµ Chñ nghÜa céng s¶n
sÏ næ ra vµ th¾ng lîi cïng mét lóc , hoÆc trong phÇn lín c¸c n­íc t­ b¶n tiªn
tiÕn ë t©y ©u . ThÕ nh­ng n­íc Nga lµ mét n­íc t­ b¶n trung b×nh - theo c¸ch
®¸nh gi¸ cña Lªnin - ®ang muèn tiÕn lªn con ®­êng chñ nghÜa x· héi . Nã
kh«ng ph¶i lµ n­íc Anh x· héi chñ nghÜa hay n­íc §øc x· héi chñ nghÜa . V×
vËy nÕu chØ muèn kh«ng th«i mµ kh«ng cã nÒn t¶ng kinh tÕ v÷ng ch¾c th× con
®­êng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ét ph¸ vµo t­¬ng lai lµ mét ®iÒu kh«ng t­ëng
. Lªnin nãi râ thªm kh«ng cã kÜ thuËt t­ b¶n chñ nghÜa ®ùoc x©y dùng trªn
nh÷ng trªn nh÷ng ph¸t minh míi nhÊt cña khoa häc hiÖn ®¹i th× kh«ng thÓ nãi
®Õn chñ nghÜa x· héi ®­îc . NhiÖm vô cña chÝnh quyÒn v« s¶n Nga lµ hÕt søc
nÆng nÒ . Lµm sao ®Ó n­íc Nga vèn l¹c hËu vÒ khoa häc kÜ thuËt , tr×nh ®é d©n
chÝ thÊp lªn mét n­íc cã tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn , khoa häc kÜ

6
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

thuËt tiÕn tiÕn khi mµ ®¹i ®a sè nh©n d©n lµ n«ng d©n nghÌo chØ cã biÕt s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp . Mèi quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp , n«ng d©n
víi c«ng nh©n kh«ng chØ mang tÝnh chÊt mét chiÒu mµ ng­êi n«ng d©n còng
cÇn nh÷ng s¶n phÈm , hµng ho¸ cña c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp, ®iÒu ®ã
sÏ kÝch thÝch c¶ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn . ThÕ nh­ng sau chiÕn
tranh n­íc Nga cßn l¹i g× ?
ChØ nh­ " mét ng­êi bÞ ®¸nh gÇn chÕt ... vµ may mµ nã vÉn cã thÓ chèng
n¹ng mµ ®i ®­îc " . Kh«ng cã bÊt kú sù ñng hé cña c¸ch m¹ng x· héi chñ
nghÜa ë mét n­íc hay mét sè n­íc nµo, nuíc Nga ph¶i dùa vµo nç lùc cña
m×nh lµ chÝnh nh­ng ®iÒu ®ã vÉn chua ®ñ . D©n téc Nga cÇn ph¶i dùa vµo thêi
®¹i ®Ó tån t¹i , ®Ó x©y dùng lý t­ëng cña m×nh . Trong khi chñ nghÜa t­ b¶nvÉn
m¹nh th× t¹i sao ta kh«ng dùa vµo nã ®Ó sèng ? Lªnin nãi râ ®iÒu ®ã chóng ta
kh«ng thÓ tù m×nh lµm ®­îc nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì cña t­ b¶n n­íc ng¬µi .
Ng­êi nµo kh«ng ch×m ®¾m trong ¶o t­ëng mµ nh×n vµo thùc tÕ , th× ph¶i hiÓu
râ ®iÒu ®ã . Theo Lªnin cÇn ph¶i du nhËp chñ nghÜa t­ b¶n tõ bªn ngoµi b»ng
nh÷ng hîp ®ång bu«n b¸n víi c¸c n­íc t­ b¶n lãn b»ng chÝnh s¸ch t«nh­îng .
Tãm l¹i b»ng nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau cña chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc , chñ
nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc sÏ lµm mét b­íc tiÕn so víi t×nh h×nh hiÖn nay trong
n­íc céng hoµ X« ViÕt cña chóng ta . NÕu ch¼ng h¹n trong nöa n¨m n÷a
chóng ta thiÕt lËp ®­îc chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc th× ®ã sÏ lµ th¾ng lîi to lín
vµ sÏ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng qua mét n¨m sau chñ nghÜa x· héi sÏ ®­îc cñng
cè hoÇn toµn vµ trë nªn v÷ng ch¾c .
T¹i sao mét n­íc x· héi chñ nghÜa l¹i cã thÓ tån t¹i mét h×nh thøccña
chñ nghÜa t­ b¶n nh­ng ®ã l¹i lµ nhËn xÐt cña V.I.Lªnin , ng­êi ®· s¸ng lËp ra
§¶ng céng s¶n X« ViÕt ®­a d©n Nga ®i theo con ®­êng chñ nghÜa t­ b¶n .
B»ng nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé vµ nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc sau mét thêi gian
ng¾n thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) mµ néi dung chñ yÕu cña chÝnh
s¸ch nµy lµ viÖc thùc hiÖn chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc. Lªnin ®· chøng minh
®­îc r»ng nhËn ®Þnh trªn lµ hoµn toµn ®óng ®¾n víi mét n­íc Nga cã chÝnh
quyÒn míi non trÎ vµ mét nÒn kinh tÕ ®i lªn tõ l¹c hËu .
2/ Thµnh tùu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ ( NEP ) .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt ë c¶
thµnh thÞ lÉn n«ng th«n , v× nã ®¾p øng ®­îc nhu cÇu cña qui luËt kinh tÕ cña
nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa cßn mang tÝnh chÊt hµng ho¸ vµ cã nhiÒu thµnh
phÇn . Nhê ®ã , trong mét thêi gian ng¾n , Nhµ n­íc X« ViÕt ®· kh«i phôc

7
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

®­îc nÒn kinh tÕ quèc d©n bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ , · tiÕn ®­îc mét bøoc dµi
trong viÖc cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng ; mét Nhµ n­íc c«ng n«ng nhiÒu
d©n téc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· ®­îc thµnh lËp , ®ã lµ liªn bang céng hoµ x·
héi chñ nghÜa X« ViÕt .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cßn cã ý nghÜa quèc tÕ cña nã . §èi víi c¸c n­íc
tiªn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®Òu cÇn thiÕt vËn dông tinh thÇn c¬ b¶n cña
chÝnh s¸ch ®ã bch¼ng h¹n nh­ vÊn ®Ò quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ , nguyªn t¾c
liªn minh c«ng n«ng , sö dông nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®­îc qu¸n triÖt trong c¸c ngµnh kinh tÕ vµ lÊy
viÖc kh«i phôc n«ng nghiÖp lµm nhiÖm vô hµng ®Çu , lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch tr­íc
m¾t . §Õn cuèi xu©n n¨m 1922 , Liªn X« ®· v­ît qua ®­îc n¹n ®ãi vµ ®Õnn¨m
1925 , n«ng nghiÖp Liªn X« ®· v­ît møc tr­íc chiÐn tranh .
Tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp n¨m 1925 so víi n¨m 1913 míi ®Æt 75.5%.
tuy nhiªn ngµnh iÖn vµ c¬ khÝ chÕ t¹o v­ît møc tr­íc chiÕn tranh , nhiÒu xÝ
nghiÖp c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm ®· ®Æt vµ v­ît mø tr­íc
chiÕn tranh . Trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi , Lªnin coi th­¬ng
nghiÖp lµ m¾t xÝchtrong chuçi d©y xÝch c¸c sù biÕn lÞch sö mµ Nhµ n­íc ph¶i
®em toµn lùc ra mµ n¾m lÊy nã . Do ®ã th­¬ng nghiÖp ®· ®­îc t¨ng c­êng
m¹nh mÏ .
II-Chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc
1.Khaùi nieäm:
Chuû Nghóa Tö Baûn laø moät hình thaùi kinh teá xaõ hoäi lôùn
cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi vôùi caùc giai ñoaïn phaùt trieån khaùc
nhau.Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø moät trong nhöõng giai ñoaïn
lòch söû quan troïng cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn .Khoâng moät ai coù theå
phuû nhaän thaønh quaû cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn ù ñaõ ñaït ñöôïc ,ñoù laø
moät böùôc ngoaët cuûa lòch söû.
C.Mac ñaõ coù nhaän xeùt xaùc ñaùng raèng trong voøng chöa ñaày
moät theá kyû thoáng trò cuûa mình Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ taïo ra moät
möùc saûn xuaát khoång loà baèng taát caùc theá heä loaøi ngöôøi tröôùc
ñoù ñaõ taïo ra .Töø luùc xuaát hieän loaøi ngöôøi ,hoï ñaõ soánng laâu daøi
trong neàn saûn xuaát nhoû laïc haäu,phaân taùn ,naêng xuaát voâ cuøng
thaáp keùm, khoâng baûo ñaûm taùi saûn suaát giaûn ñôn.Töø ñaàu theá kyû
XVI ñeán nay,laàn ñaàu tieân trong lòch söû ,Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ
chuyeån neàn saûn xuaát nhoû leân neàn saûn xuaát lôùn vôùi ñaëc tröng veà
chaát so vôùi saûn xuaát nhoû.Söï thaéng lôïi naøy dieãn ra ñaàu tieân ôû
nöôùc Anh roài laàn löôït sang caùc nöôùc Phaùp ,Ñöùc,…vaø caùc nöôùc

8
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

khaùc . Cuøng vôùi ñaø phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát ,quaù trình
xaõ hoäi hoaù saûn xuaát cuõng ñaït ñöôïcnhöôõng böôùc tieán lôùn , vôùi
trình ñoä cao . Hieäp taùc ñôn giaûn , coâng tröôøng thuû coâng neàn ñaïi
coâng nghieäp cô khí laø nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån xaõ hoäi hoaù saûn
xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa .
Maàm moáng ñaàu tieân cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn chính laø söï tích
luyõ tö baûn nguyeân thuyû, vôùi söï buoân baùn noâ leä ,trao ñoåi buoân
baùn caùc loaïi haøng hoaù vôùi nöôùc ngoaøi do neàn saûn xuaát thuû coâng
phaùt trieån vaø do boùc loät thuoäc ñòa caùc nöôùc ñaõ tích luyõ ñöôïc moät
khoái löôïng khoång loà tö baûn cho neàn saûn xuaát tö baûn sau naøy .Tieáp
tuïc phaùt trieån kinh teá vôùi söï trôï giuùp ñaéc löïc cuûa khoa hoïc kó
thuaät caùc nöôùc Tö baûn tieáp tuïc phaùt trieån vöôït baäc veà kinh teá , söï
caïnh tranh cuûa caùc nöôùc veà thi tröôøng tieâu thuï haøng hoaù ,thuoäc
ñòa…ñaõ daãn ñeán caùc cuoäc chieán tranh lôùn maø ñieån hình laø hai
cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù nhaát vaø thöù hai voâ cuøng aùc lieät vaø
thaûm khoác.
Hình thöùc xaõ hoäi hoaù cao hôn khi Chuû Nghóa Tö Baûn
chuyeån leân giai ñoaïn Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn va ñænh cao laø
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc . Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn
Nhaø Nöôùc laø hình thöùc thoáng trò cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc
quyeàn döïa treân cô sôû tích tuï vaø taäp trung tö baûn ra ñôøi töø sau
chieán tranh theá giôùi thöù nhaát ,noù xuaát hieän ñaàu tieân ôû Ñöùc .Do
caïnh tranh quaù khoác lieät neân caùc nhaø saûn xuaát tö baûn coù xu
höôùng lieân keát vôùi nhau hay quy luaät caù lôùn nhuoát caù beù hìmh
thaønh neân caùc taäp ñoaøn ñoäc quyeàn quoác gia ñeán caùc taäp ñoaøn
xuyeân quoác gia cac­ ten, xanh­di­ca,congglomera .Trong giai ñoaïn naøy
vai troø cuûa nhaø nöôùc con chöa thöïc söï quan troïng laém nhöng sau naøy
thì noù caøng theå hieän vai troø cuûa mình nhö trong giai ñoaïn Chuû Nghóa
Tö Baûn ñoäc quyeàn Nhaø Nöôâc coäng saûn theå noùi tö baûn daã taïo ra
phaàn moät neàn taûng kinh teá vöõng chaéc vôùi cô sôû khoa hoïc kó thuaät
tieân tieán,neàn saûn xuaát cô khí ,töï ñoäng hoaù taïo ra moät khoái löôïng
vaät chaát khoång loà.
Leânin ñaõ töøng so saùnh nöôùc nga vôùi nöôùc Ñöùc luùc baáy giôø
vaø cho raèng neáu nöôùc Nga coù ñaày ñuû vaät chaát kyõ thuaät nhö nöôùc
Ñöùc thì coù theå chuyeån tieáp leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø khoâng

9
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

phaûi traûi qua baát kì moät giai ñoaïn trung gian naøo. Ngöôøi nhaän ñònh
raèng “Chuû Nghóa Tö Baûn ñoïc quyeàn Nhaø nöôùc laø söï chuaån bò vaät
chaát ñaày ñuû nhaát cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,laø phoøng chôø ñi vaøo
Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø giöõa naác thang ñoù vôùi naác thang Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi khoâng coøn moät naác thang naøo nöõa caû” .Nhö vaäy
xaõ hoäi coäng saûn chæ coù theå xuaát hieän moät caùch töï nhieân khi
nhöõng tieàn ñeà vaät chaát vaø tieàn ñeà xaõ hoäi ñöôïc chuaån bò ñaày
ñuûnhaát , moät “phoøng chôø” lyù töôûng cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñaõ
saün saøng.
Nhöng thaéng lôïi cuûa Caùch Maïng Thaùng 10 Nga khoâng xuaát
phaùt töø tieàn ñeø noùi treân.Laø moät nöôùc tö baûn phaùt trieån trung bình
vaø coøn nhieàu maët haïn che á, nöôùc Ngak coù cô sôû vaät chaát kó thuaät
, khoâng coù löïc löôïng saûn xuaát phaøt trieån nhaèm taïo tieàn ñeà vaät
chaát cho Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ra ñôøi .Chính vì vaäy noù khoâng theå
quaù ñoä tröïc tieáp leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi maø phaûi laáy moâ hình
giaùn tieáp ñi leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi .ngöôøi noùi trong boái caûnh ñoù
,phaûi bieát baéc chieác caàu nhoû xuyeân qua Chuû Nghóa Tö Baûn leân
Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,ñoù laø Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Ø nöôùc _moät
söï trôû laïi con ñöôøng phaùt trieån hôïp quy luaät kinh teá.
Khi LEÂ_NIN ñaõ ñöa quan nieäm veà Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø
nöôùc ,ñaõ coù raùt nhieàu ngöôøi hoang mang giao ñoäng .ngay caû baûn
thaân LEÂ_NIN cuõng baát ngôø veà “thöù Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø
nöôùc” khoâng ai döï kieán naøy .Moïi ngöôøi cho raèng” Chuû Nghóa Tö
BaûnNhaø nöôùc laø Chuû Nghóa Tö Baûn “,vaø ta coù theå caàn hieåu nhö
theá thoâi .LE­nin ñaõ thuyeát phuïc moïi ngöôøi raèng ñoù laø caùch hieåu
kinh vieän ,sai laàm vi rôi vaøo caùi beänh trí thöùc vaø chuû nghóa töï do
.baây giôø muoán xaây döïng thaønh coâng Chuû Nghóa Xaõ Hoäi thì chuùng
ta phaûi thaúng thaén thöøa nhaän raèng “toaøn boä quan ñieåm cuûa chuùng
ta veà Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñaõ thay ñoåi veà cô baûn”.Theo
LEÂN_NiN,Chuû Nghóa Xaõ Hoäi Nhaø nöôùc laø saûn phaåm cuûa söï can
thieäp tích cöïc cuûa nhaø nöôùc vaø hoaït ñoäng cuûa caùc xí nghieäp tö
baûn .Neáu laø nhaø nöôùc tö saûn thì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø nöôùc
phucv vuï lôïi ích giai caáp tö saûn,neáu laø nhaø nöôùc Xaõ hoäi chuû nghóa
thì phuïc vuï cho lôïi ích giai caáp coâng nhaân vaø nhaân daân lao ñoäng.
Trong thôøi kì quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,Chuû Nghóa Tö
Baûn Nhaø nöôùc mang tính chaát ñaëc bieät ñoù laø tính chaát chính trò
nhaø nöôùc thay ñoåi ,nhaø nöôùc Xaõ hoäi chuû nghóa –Nhaø nöôùc cuûa
daân do daân ,vì daân .Nhaø nöôùc naøy coù trong tay moät thöïc löïc kinh
teá döïa treân hình thöùc sôû höõu xaõ hoäi maø nhaø nöôùc laø ñaïi bieåu

10
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

naém giöõ nhöõng vò trí then choát troïng yeáu cuûa neàn kinh teá ,giöõ vai
troø chuû ñaïo cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc .
Söï phaùt trieån cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc trong thôøi kì
quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi khoâng coù muïc ñích töï thaân ,maø
laø phöông tieän ,con ñöôøng ñeå taêng saûn xuaát ,laø bieän phaùp bieán
caùc xí nghieäp Tö baûn chuû nghóa thaønh Xaõ hoäi chuû nghóa .LE­NIN
noùi “thöôøng chuùng ta vaãn coøn laäp laïi caùi lyù luaän cho raèng Chuû
Nghóa Tö Baûn laø xaáu, Chuû Nghóa Xaõ Hoäi laø toát “Cuõng nhö quan
ñieåm tröôùc ñaây cho raèng “maët traêng Trung Hoa troøn hôn maët traêng
Hoa KÌ “.Nhöng caùi lí luaän aáy laø sai vì noù khoâng ñeám xæa ñeán toaøn
boä keát caáu kinh teá xaõ hoäi hieän coù ,maø chæ nhìn thaáy coù hai keát
caáu trong soá ñoù thoâi .Chuû Nghóa Tö Baûn la xaáu so vôùi Chuû Nghóa
Xaõ Hoäi nhöng laø toát so vôùi neàn tieåu saûn xuaát .Chuû Nghóa Tö Baûn
nhaø nöôùc veà kinh teá cao hôn raát nhieàu so vôùi neàn kinh teá luùc ñoù
cuûa nöôc Nga vì vaäy nöôùc Nga phaûi bieát lôïi duïng noù laøm maét xích
trung gian giöõa neàn tieåu saûn xuaát vaø Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,laøm
phöông tieän ,laøm con ñöôøng ,phöông phaùp,phöông thöùc ñeå û taêng löïc
löôïng saûn xuaát leân .Vaø ñieàu ñoù seõ ñöa nöôùc Nga ñeán Chuû Nghóa
Xaõ Hoäi baèng con ñöôøng chaéc chaén nhaát.
Vôùi ñieàu kieän ñaëc bieät ñoù ,vôùi söï kieåm keâ, kieåm soaùt vaø
söï thoãn hôïp cuûa voán cuûa nhaø nöôùc vaøo caùc doanh nghieäp coâng
nghieäp,noâng nghieäp vaø dòch vuï seõ höôùng söï hoaït ñoäng cuûa caùc
doanh nghieäp theo tay laùi cuûa nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa .Bôûi vaäy
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc theo caùch noùi cuûa Leâ­nin “laø caùi
khoâng ñaùng sôï “laø saûn phaåm taát yeáu “laø moät “böôùc tieán trong söï
phaùt trieån cuûa lòch söû ñoái vôùi caùc nöôùc quaù ñoä leân Chuû Nghóa
Xaõ Hoäi tö moät neàn kinh teá laïc haäu
Coù theå noùi noäi dung cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc qua
caùc maët sau :
­Söï kieåm keâ ,kieåm soaùt ñoái vôùi caùc thaønh phaàn kinh teá .
_Caùc hình thöùc kinh teá quaù ñoâï döïa treân caùc hình thöùc sôû höõu
hoãn hôïp veà voán giöõa nhaø nöôùc XãHCN vôùi nenà kinh teá tö baûn tö
nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc.
­Vieäc hoïc taäp ,söû duïng coù choïn loïc nhöõng thaøng töïu khoa hoïc
coâng ngheä vaø chuyeån giao khoa hoïc kyõ thuaät,coâng ngheä ,khoa hoïc
kinh teá vaø quaûn lyù kinh teá ôû caùc nöôùc tö baûn tieân tieán.
­Vieäc coi troïng lôïi ích kinh teá ,hieäu quaû kinh teá thoâng qua vieäc nhaø
nöôùc vaän duïng cô cheá thò tröôøng vôùi tö caùch laø ñoäng löïc kinh teá
cuûa söï phaùt trieånneà kinh teá quoác daân.

11
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Töø caùc khía caïnh treân coù theå quan nieäm söï hình thaønh vaø phaùt
trieån Chuû Nghóa Tö Baûn.Nhaø nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä leân Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi ,veà noäi dung gaén lieàn vôùi 3 möùc ñoä:
­ÔÛ möùc cao nhaát vaø toaøn dieäïn nhaát , Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø
Nöôùc ñöôïc quan nieäm nhö laø moät hình thöùc kinh teá­xaõ hoäi quaù
ñoä
­ÔÛ möùc heïp vaø thaáp hôn ,Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc
quan nieäm laø moät chính saùch,moät coâng cuï maø nhaø nöôùc Xaõ Hoäi
Chuû Nghóa duøng ñeå ñieàu tieát vaø quaûn lyù hoaït ñoäng cuûa caùc
thaønh phaàn kinh teá ,nhaát laø kinh teá tö baûn tö nhaân trong thôøi kyø
quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi .
­Döôùi goùc nhìn kinhteá,Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc quan
nieäm laø caùc hình thöùc kinh teá trung gian quaù ñoä.Caùc hình thöùc naøy
döïa treân hình thöùc sôû höõu hoãn hôïp giöõa kinh teá nhaø nöôùc vaø kinh
teá tö baûn tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc.

2.Ñieàu kieän thöïc hieän Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc vaø
vieäc söû duïng coù hieäu quaû hình thöùc naøy.
Baûnû thaân Chuû Nghóa Tö Baûn khoâng theå töï noù phaùt trieån
trong loøng cheá ñoä Xaõ Hoäi Chuû Nghóa duø raèng söï phaùt trieån cuûa
noù coù laø khaùch quan ,taát yeáu ñi chaêng nöõa.Vì vaäy muoán duy trì
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc thì chính quyeàn voâ saûn phaûi taïo ra
caùc ñieàu kieän ñeå thöù Chuû Nghóa Tö Baûn naøycoù theå toàn taïi vaø
phaùt trieån.Vieäc söû duïng sao cho coù hieäu quaû hình thöùc kinh teá Tö
baûn Nhaø Nöôùccuõng laø moät vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm .
Theo lyù luaän cuûa V.I.Leânin veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc Û
thì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø saûn phaåm cuûa söï can thieäp
tích cöïc cuûa nhaø nöôùc vaøo hoaït ñoäng trong caùc xí nghieäp tö
baûn.Vaäy muoán Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ra ñôøi thì ñieàu
tröôùc tieân laø phaûi coù quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa , töùc
laø caàn phaûi coù giai caáp tö saûn vaø giai caáp voâ saûn.ÔÛ nöôùc Nga
luùc baáy giôø giai caáp tö saûn haàu nhö khoâng coøn toàn taïi , caùc xí
nghieäp tö baûnkeå caû vöøa vaø nhoû ñeàu bò quoác höõu hoaù,neàn ñaïi
coâng nghieäp Tö Baûn Chuû Nghóa bò taøn phaù naëng neà, caù coâng
xöoûng vaø nhaø maùy bò ngöøng hoaït ñoäng .Giai caáp voâ saûn voán laø
giai caáp saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát trong caùc xí nghieäp cuûa neàn
ñaïi coâng nghieäp Tö Baûn Chuû Nghóa neân hoï, nhöõng ngöôøi coâng
nhaân “ñaõ bò maát tính giai caáp,nghóa laø bò daåy ra ngoaøi con ñöôøn
toàn taïi giai caáp cuûa mình , vaø khoâng coøn toàn taïi vôùi tö caùch laø
giai caáp voâ saûn nöõa..Ñoâi khi veà hình thöùc noù ñöïoc coi laø giai caáp
voâ saûn, nhöng noù khoâng coù goác reã kinh teá.Vì vaäy moät yeâu caàu

12
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ñaët ra laø muoán khoâi phuïc quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa thì
phaûi phuïc hoài giai caáp tö saûn trong nöôùcvaø keâu goïi ñaàu tö cuûa tö
saûn nöôùc ngoaøi.Nhôø ñoù giai caáp coâng nhaân môùi coù ñieøu kieän
tieáp tuïc phaùt trieån, “ ñöôïc laøm vieäc trong caùc coâng xöôûng cô khí
lôùn chöù khoâng laøm caùi vieäc ñaàu cô, chöù khoâng phaûi cheá taïo caùi
baät löûa ñeå baùn… .Quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa xeùt veà
maët sôû höõu thì noù toàn taïi döôùi nhieàu hình thöùc sôû höõu khaùc nhau:
Sôû höõu tö nhaân Tö Baûn Chuû Nghóa , Sôû höõu taäp theå Tö Baûn Chuû
Nghóa , Sôû höõu nhaø nöôùc ,Sôû höõu hôïp taùc , Sôû höõu khoâng mang
tính chaát Tö baûn Nhaø nöôùc .Töông öùng vôùi caùc loaïi hình thöùc
khaùc nhau laø söï ña daïng veà caùc thaønh phaàn kinh teá. Ñaây cuõng laø
moät phaàn noäi dung cuûa chính saùch kinh teá môùi maø Leânin ñaõ ñeà
ra.Vaø noù cuõng phuø hôïp vôùi neàn kinh teá thôøi kyø quaù ñoä.Quan heä
sôû höõu Tö Baûn Chuû Nghóa vôùi hình thöùc phoå bieán nhaát laø sôû
höõu coå phaàn ñöïoc C.Maùc coi laø böôùc quaù ñoä ñeå “bieán taát caû
nhöõng chöùc naêng cuûa quaù trình taùi saûn xuaát hieän coøn gaén vôùi
quyeàn sôû höõu tö baûn giaûn ñôn than chöùc naêng cuûa ngöôøi saûn xuaát
ñaõ lieân hieäp laïi vôùi nhau ,töùc laø thanh chöùc naêng cuûa xaõ hoäi.,vaø
do ñoù xí nghieäp cuûa noù cuõng bieåu hieän ra laø nhöõng xí nghieäp xaõ
hoäi.
Ñieàu kieän thöù hai ñeå phaùt trieån Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo neàn kinh teá .Ñieàu naøy coù yù
nghóa raát quan troïng vì Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thôøi kyø
quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi phaûn aùnh moái quan heä giöõa giai
caáp coâng nhaân vaø nhaø nöôùc cuûa hoï vôùi nhaø nöôùc tö baûn .Kinh
teá tö baûn nhaø nöôùc laø moät kieåu toå chöùc kinh teá do nhaø nöôùc cuûa
hoï vôùi caùc nhaø tö baûn.Kinh teá tö baûn nhaø nöôùc laø moät kieåu toå
chöùc kinh teá do nhaø nöôùc cuûa giai caáp coâng nhaân chuû ñoäng taïo ra
ñeå khai thaùc ,thu huùt caùc nguoàn löïc ñònh höôùng caùc thaønh phaàn
kinh teá khaùc phaùt trieån theo con ñöôøng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa .Khi
aùp duïng Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc vaøo neàn kinh teá Nga thì
Chuû Nghóa Tö Baûn seõ coù ñieàu kieän phaùt trieån trong loøng moät
nöôùc ñi theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa .vaø nhö vaäy thì Chuû
Nghóa Tö Baûn hay giai caáp voâ saûn seõ chieán thaéng? Lieäu raèng nhaø
nöôùc voâ saûn coù khoáng cheá ñöôïc caùc nhaø tö saûn maø phaùt trieån
theo nhöõng ñònh höôùng ,keá hoaïch maø mình ñaët ra hay khoâng hay laïi
bi laät ñoå vaø bò cheá nhaïo.ÔÛ ñaây vai troø cuûa nhaø nöôùc laø raát to
lôùn .Ñeå ñònh höôùng söï phaùt trieån cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn theo cheá
ñoä Xaõ Hoäi Chuû Nghóa thì nhaø nöôùc voâ saûn khoâng chæ ñôn thuaàn
ñoùng vai troø ngöôøi quaûn lyù,ñieàu haønh kinh teá quoác daân maø coøn
phaûi coù thöïc löïc kinh teá laøm cô sôû .Do ñoù nhaø nöôùc caàn tröïc

13
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

tieáp ñaàu tö vaøo nhöõng lónh vöïc , nhöõng ngaønh troïng yeáu , nhöõng vò
trí “phaùo ñaøi” ,”huyeát maïch” cuûa neàn kinh teá quoác daân nhö: keát
caáu haï taàng kinh teá xaõ hoäi , heä thoáng taøi chính ngaân haøng, quoác
phoøng an ninh…
Nhaø nöùôc voâ saûn taùc ñoäng ñeán quaù trình tuaàn hoaøn TB thoâng
qua caùc chính saùch veà thueá

14
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Tö lieäu saûn xuaát

T–H …….Saûn xuaát
…..H’_T’
Söùc lao ñoäng
Moãi giai ñoaïn cuûa quaù trình tuaàn hoaøn nhaø nöôùc laïi coù
nhöõng chính saùch taùc ñoäng nhau nhö : ôû gai ñoaïn baùn (H’ – T’) chính
quyeàn Xoâ Vieát coù theå yeâu caàu nhaø tö baûn baùn theâm töø 50% ñeán
100% soá löôïng saûn phaåm tieâu duøng cho caùc coâng nhaân ôû xí
nghieäp toâcuõng vôùi moät giaù baùn, laøm nhö vaäy laø ñeå caûi thieän
ñôøi soáng coâng nhaân khaùc .
Töø nhöõng phaân tích teân ta thaáy raèng vieäc aùp duïng thaønh coâng
Chuû Nghóa Tö Baûn nhaø nöôùc ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng caûi bieán
saâu saéc trong caùch nhìn vaø trong caùch laøm cuûa giai caáp voâ saûn
ñoái vôùi Chuû Nghóa Tö Baûn .Ñaây laø moâït vaán ñeà môùi meû caàn
ñöôïc tieáp tuïc nghieân cöùu töø kinh nghieäm thöïc tieãn.
3.Taùc duïng cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc .
Qua nhöõng phaân tích treân chuùng ta thaáy raèng vieäc phaùt
trieån Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thì kyø quaù ñoä leân Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi laø moät taát yeáu khaùch quan . Ñaây laø thöù Chuû
Nghóa Tö Baûn “coù lôïi vaø caàn thieát” ,laø”ñieàu ñaùng mong ñôïi” cho
chuùng ta.
Theo Leâ Nin ,caàn phaûi nhaän thöùc roõ : Thöïc haønh Chuû Nghóa Tö
Baûn Nhaø Nöôùc seõ coù lôïi cho ai ?
Nöôùc Ñöùc luùc baáy giôø “laø ñænh cao veà kyõ thuaät ñaïi Tö
Baûn Chuû Nghóa hieâïn ñaïi vaø veà toå chöùc coù keá hoaïch , phuïc tuøng
chuû nghóa ñeá quoác gioáng_keû_tö saûn”.Neáu nhö thay theá chính quyeàn
quaân phieät Ñöùc baèng chính quyeàn Xoâ Vieát thì nöôùc Ñöùc coù taát
caû caùc ñieàu kieän ñeå xaây döïng thaønh coâng Chuû Nghóa Xaõ Hoäi .
Vôùi thöïc traïng nöôùc Nga hieän nay thì ñieàu quan troïng tröôùc
tieân laø phaûi phaùt trieån löïc löôïng saûn xuaát ,taêng leân ngay hoaëc
trong moät thôøi gian ngaén baèng söï “du nhaäp”
Chuû Nghóa Tö Baûn töø beân ngoaøi vaøo.Vaø taùc duïng ñaàu tieân cuûa
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø lôïi duïng söï phaùt trieån cuûa khoa
hoïc kó thuaät cuûa caùc nöôùc tö baûn phaùt trieån ñeå xaây döïng neàn ñaïi
saûn xuaát coâng nghieäp.Qua ñoù giai caáp coâng nhaân coù theå hoïc taäp
ñöôïc caùch quaûn lyù vaø toå chöùc moät neàn saûn xuaát lôùn , daàn khoâi
phuïc laïi tính giai caáp ñaõ bò maát cuûa mình. “Chöøng naøo giai caáp
coâng nhaân hoïc ñöôïc caùch saép ñaët toå chöùc saûn xuaát vôùi quy moâ
lôùn” , chöøng naøo löïc löôïng saûn xuaát xaõ hoäi ñöôïc xaây döïng treân
nhöõng phaùt minh môùi nhaát cuûa khoa hoïc hieän ñaïithì khi ñoù môùi coù
theå noùi ñeán Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñöôïc.

15
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Nöôùc Nga tieåu noâng bò bao truøm bôûi naïn ñaàu cô vaø tình traïng
quan lieâu chuû ngiaõ mang tính heä thoáng , xaõ hoäi rôi vaøo khuûng
hoaûng , tín nhieäm cuûa noâng daân ñoùi vôùi chính quyeàn Xoâ Vieát bò
giaûm suùt nghieâm troïng .Chæ coù Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
môùi “cöùu nguy”ñöôïc cho neàn chuyeân chính voâ saûn.Chuû Nghóa Tö
Baûn Nhaø Nöôùc seõ laø söï lieân hôïp neàn saûn xuaát nhoû laïi thaønh
neàn ñaïi saûn xuaát , moät ñaëc tröng cuûa xaõ hoäi coäng saûn . Moät
nöôùc tieåu noâng vôùi ñaïi ña soá nhöõng ngöôøi saûn xuaát haøng hoaù
nhoû thì “tính töï phaùt tieåu tö saûn chieám öu theá vaø khoâng theå khoâng
chieám öu theá” .Chính nhöõng ngöôøi tieåu tö saûn naøy ñang ngaám
ngaàm phaù hoaïi söï ñoäc quyeàn cuûa Nhaø nöôùc XOÂ Vieátbaèng vieäc
ñaàu cô tích tröõ, choáng laïi caùc bieän phaùp kinh teá cuûa chính
quyeàn.Nhöng khi Leânin ñöa ra thaønh phaàn kinh teá tö baûn nhaø nöôùc
thì moäi ngöôøi ñeàu cho raêng chính Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
môùi laø keû thuø cuûa giai caáp voâ saûn .Vaäy thöïc chaát vaán ñeà ôû ñaây
laø gì?Chuùng ta ñeàu bieát raèng cô sôû kinh teá cuûa naïn ñaàu côlaø taàng
lôùp nhöõng keûtieåu tö höõu voâ cuøng roäng raõi ôû nöôùc Nga,coù ñaïi
dieän cuûa mình trong moãi ngöôøi tieåu tö saûn, oû¬ ñaây khoâng phaûi laø
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñaáu tanh vôùic1 maø laø giai caáp tieåu
tö saûn coäng vôùi Chuû Nghóa Tö Baûn tö nhaân ñaáu tranh choáng laïi caû
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc vaø Chuû Nghóa Xaõ Hoäi .Nhö vaäy
trong thôøi kyø quaù ñoä Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc seõ laø moät
nhaân toá quan troïng giuôù giai caáp coâng nhaân sôùm hoaøn thaønh lyù
töôûng cuûa mình .
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc do nhaø nöôùc voâ saûn kieåm soaùt vaø
ñieøu tieát coù theå ñaåy nhanh söï phaùt trieån ngay töùc khaéc neàn noâng
nghieäp .Nhôø vieäc taêng nhanh löïc löôïng saûn xuaát trong noâng nghiieäp
maø oån ñònh döôïc xaõ hoäi ,thoaùt khoûi khuûng hoaûng vaø phaàn naøo
khaéc phuïc ñöôïc naïn ñaàu coû nhoû traøn lan…
Chính vôùi yù nghóa vai troø cuûa vieäc thöïc hieän Chuû Nghóa Tö Baûn
Nhaø Nöôùc nhö vaäy maø Leânin noùi raèng ñoù laø ñieàu caàn thieát ñaùng
moâng ñôïi trong dieàu kieän cuûa chính quyeàn Xoâ Vieát luùc baáy giôø .

16
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

4.Caùc hình thöùc cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñöôïc
Leânin ñöa ra :
* Hình thöùc toâ nhöôïng :laø söï giao keøo ,söï lieân keát lieân minh
giöõa chính quyeàn nhaø nöôùc Xoâ Vieát ,nghóalaø nhaø nöôùc voâ saûn
vôùi Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc choáng laïi theá löïc phaùt trieån tö
höõu ,ngöôøi nhaän toâ nhöôïng laø nhaø tö baûn .Nhöng trong hình thöùc
naøy caû nhaø tö baûn laãn chính quyeàn Xoâ Vieát ñeàu nhaän ñöôïcnhöõng
quyeàn lôïi nhaát ñònh.
Ngöôøi nhaän toâ nhöôïng phaûi coù traùch nhieäm caûi thieän ñôøi
soáng coâng nhaân trong caùc xí nghieäp toâ nhöôïng sao cho ñaït tôùi möùc
soáng trung bình cuûa nöôùc ngoaøi.
Ngoaøi ra ngöôøi nhaän toâ nhöôïng phaûi baùn theâm cho chính quyeân
Xoâ Vieát (neáu coù yeâu caàu )töø 50%ñeán 100%soá löôïng saûn phaåm
tieâu duøng cho caùc coâng nhaân caùc xí nghieäp khaùc cuõng vôùi giaù
nhö treân ñeå caûi thieän ñôøi soáng coâng nhaân khaùc .
Ñieàu kieän traû löông cho coâng nhaân seõ quy ñinh rieâng trong töøng
hôïp ñoàng ñaûm baûo möùc soáng cho coâng nhaân .Coâng ñoaøn coù
quyeàn ñoøi cuûa Nga cuõng nhö luaät leä cuûa Nga ñoái vôùi baûn hôïp
ñoàng ñoù.Phaûi toân troïng caùc ñaïo luaät cuû Nga nhö ñieàu kieän lao
ñoäng , veà kì haïn phaùt löông…Khoâng cho caùc chuyeân gia öu tuù laøm
vieäc trong caùc xí nghieäp toâ nhöôïng ,hôp ddooøng phaûi ñöôïc giaùm
saùt .
*Caùc hôïp taùc xaõ :laø moät hình thöùc cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn
Nhaø Nöôùc theo quan nieäm ban ñaàu cuûa Leânin nhöng sau naøy oâng cho
raèng trong thöïc teá toàn taïi hai hình thöùc hôïp taùc xa õ tö baûn chuû
nghóa vaø Xaõ Hoäi Chuû Nghóa trong loøng cheá ñoä XoâVieát ñöôïc coi
laø moät hình thöùc cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
Ñaëc tröng caùc xí nghieäp cuûa hình thöùc naøy laøsöï keát hôïp giöaõ
tö baûn tö nhaân xaây döïng treân ñaát ñai thuoäc veà xaõ hoäi vôùi nhöõng
xí nghieäp kieåu xaõ hoäi chuû nghóa chính coáng .Chuû Nghóa Tö Baûn
hôïp taùc xaõ gioáng Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ôû choã noù taïo
ñieàu kieïn cho sôïkieåm keâ kieåm soaùt theo doõi nhöõng quan heä ñaõ ghi
trong hôïp ñoàng giöõa nhaø nöôùc vôùi tö baûn vaø taïo ñieàu kieän cho
haøng trieäu ngöôøi vaø toaøn boä daânchuùng chuaån bò cho böôùc quaù
ñoä trong töông lai.töø Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc leân Chuû Nghóa
Xaõ Hoäi .
Cheá hôïp taùc döïa treân cô sôû neàn saûn xuaát tieåu coâng nghieäp
,treân neàn saûn xuaát thuû coâng maø moät boä phaän mang tính gia
tröôûng.phaûi cho caù hôïp taùc xaõ höôûng ôu ñaõi veà taøi chính ngaân
haøng .Theo Leânin ñaây laø moät hoaït ñoäng vaên minh laø cheá doä xaõ
hoäi Xaõ Hoäi Chuû Nghóa .

17
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

*Hình thôùc ñaïi uyû thaùc :Hình thôùc naøy laø nhaø nöôùc loâi
cuoán nhaø tö baûn vôùi tö caùch moät nhf buoân ,traû cho hoï soá tieàn hoa
hoàng ñeå hoï baùn saûn phaåm cuûa nhaø nöôùc vaø mua saûn phaåm cuûa
nhaø saûn xuaát nhoû.
*Cho nhaø tö baûn trong nöôùc thueâ caùc xí nghieäp vuøng moû
,röøng ,ñaát :Hình thöùc naøy gioáng nhö hình thöùc toâ nhöôïng Nhöng ñoái
vôùi toâ ngöôøi]ông khoâng phaûi laø tö baûn ngöôøi[cs ngoaøi maø laø tö
baûn trong nöôùc .Hình thöùc nay ñöôïc coi laø hình thöùc rieâng bieät ñeå
phaân bieät noù vôùi hình thöùc töông töï nhöng ñoái töôïng thueâ chæ laø tö
baûn trong nöôùc.
*Cho coâng nhaân thueâ nhöng haàm moû nhoû :Qua thöïc tieãn
Leânin ruùt ra moät hình thöùc nöõa cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
laø: cho coâng nhaân thueâ nhöõng haàm moû .noâng daân naøy hoaït ñoâng
theo kieåu noäp toâ cho nhaø nöôùc Ñaây cuõng laø kieåu cho thueâ nhöng
ñoái töôïng cho thueâ theo caùch noùi cuûa leânin laø nhöng tieåu tö baûn .
*Coâng ty hôïp doanh:Hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty naøy laø trong
lónh vöïc thöông nghieäp ,ñöôïc thaønh laäp theo theå thöùc tieàn voán moät
phaàn laø cuûa tö baûn tö nhaân ,ngoaøi ra cuûa tö baûn nöôùc ngoaøi va
moät phaàn laøchính quyeàn Xoâ Vieát .
5-YÙ nghóa cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thôøi
kyø quaù ñoï leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi noùi chung vaø cuûa nhaø
nöôùc Xoâ Vieát luùc baáy giôø noùi rieâng :
Kinh teá Tö baûn Nhaø nöôùc coù vai troø quan troïng trong vieäc
ñoäng vieân tieàm naêng to lôùn veà voán ,coâng ngheä ,khaû naêng toå
chôùc quaûn lyù…cuûa caùc nhsaø tö baûn vì lôïi ích cuûa rieâng hoï cuõng
nhô cuûa coâng cuoäc xaây döïng ñaát nöôùc bôûi theo A.Smith:”Lôi ích caø
nhaân seõ laø loaïi daàu nhôøn toát nhaát ñeå laøm chaïy caùc baùnh xe cuûa
toaøn neàn kinh teá “.
Rieâng chính saùch Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ,qua caùc taøi
lieäu vaø söï ñaùnh giaù cho ñeán naêm1924.nhìn chungñaõ mang laïi cho
nöôc Nga Xoâ Vieát nhöõng taùcduïng tích cöïc nhaát ñònh goùp phaàn laøm
soáng ddoongj neàn kinh teá ñaõ suy suïp töø sau chieán tranh . Nhôø toâ
nhöôïng vôùi nöôùc ngoaøi , nhieàu ngaønh coâng nghieäp quan troïng (nhaát
laø khai thaùc daàu ) ñaõ phaùt trieån ,nhieàu kinh nghieäm tieán tieán vôùi
kó thuaät , thieát bò hieän ñaïi cuûa neàn saûn xuaát lôùn tö baûn chuû nghóa
ñöôïc ñôa vaøo quy trình saûn xuaát ,mang laïi hieäu quûa cao .Toâ nhöôïng
cuøng caùc coâng ty hôïp doanh ñaõ goùp phaàn phaùt trieån saûn xuaát
haøng hoaù ,taêng theâm dôï trôõ ngoaïi teä cho ñaát nöôùc , môû roäng caùc
quan heä lieân doanh ,lieân keát kinh teá trong caùc lónh vôïc ñaàu tô saûn
xuaát ,chuyeån giao coâng ngheä tieân tieán vaø phaùt trieån ngoaïi thöông
vôùi caùc nöôùc tö baûn phöông Taây .Thoâng qua caùc hoaït ñoäng cuûa

18
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

cacs coâng ty hôïp doanh ,nhöõng ngöôøi coäng saûn Nga coù theå thöïc söï
hoïc caùch buoân baùn ,ñieàu maø Leânin tö baûn thöøông noùi laø nhieäm
vuï raát quan troïng .Hoaït ñoäng cuûa caùc xí nghieäp cho thueâ ñaõ goùp
phaàn giuùp nhaø nöôùc Xoâ Vieát duy trì hoaït ñoäng ôû caùc cô sôû kinh
teá ,taêng theâm saûn phaåm cho xaõ hoäi ,vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng
.Hình thôùc ñaïi lyù thöông nghieäpvaø caùc hôïp taùc xaõ tö baûn chuû
nghóa tong caùc lónh vôïc saûn xuaát ,tín duïng vaø tieâu thuï ñaõ goùp
phaàn phaùt trieån heä thoáng thöông nghieäp Xaõ Hoäi Chuû Nghóa ,ñaåy
nhanh quaù trình troa ñoåi ,löu thoâng haøng hoaù tieàn teä ,laøm soáng
ñoïng neàn saûn xuaát nhoû ,qua ñoù caûi bieán nhgeà tieåu noâng ,noái lieàn
quan heä trao ñoåi coâng­ noâng nghieäp ,thaønh thò ­noâng thoân giöõa
trong nöôùc vaø quoác teá…
Thöïc hieân chính saùch môùi (NEP) maø moät phaàn ñaëc tröng laø
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ,chính quyeàn XoâVieát ñaõ giöõ nhöõng
vò trí vöõng chaéc trong noâng nghieäp vaø coâng nghieäp vaø coù khaû
naêng tieán leân ñöôïc .Noâng daân vöøa loøng ,coâng nghieäp vaø noâng
nghieäp ñang hoài sinh vaø phaùt trieån .Ñoù laø moät thaéng lôïi cuûa chính
quyeàn Xoâ Vieát noùi rieâng vaø cuûa neàn kinh teá trong thôøi kyø qua ñoä
noùi chung.Tuy nhieân so vöùi söï moâng muoán ,muïc tieâu ban ñaàu ñaët
cuûa Leânin thì keát quaû thöïc haønh cheá ñoä naøy vaãn coøn raát thaáp
.Nguyeân nhaân quan troïng nhaát laø Chuû Nghóa Tö Baûn ñeá quoác vaãn
ñang tìm caùch boùp cheát chính quyeàn XoâVieát ,vì theá söï hôïp taùc ,ñaàu
tö cuûa Tö baûn nöôùc ngoaøi vaøo Lieân Xoâk ñaït ñöôïc nhö söï moâng
muoán.
B­Vaân duïng ôû Vieät Nam.
I-Tính taát yeáu khaùch quan phaûi söû duïng Chuû Nghóa Tö Baûn
Nhaø Nöôùc ôû Vieät Nam
1.Tình traïng moät neàn kinh teá töø xuaát phat ñieåm thaàp:
­Tröôùc khi Phaùp thuoäc nöôùc Vieät Nam coù moät neàn saûn xuaát
noâng nghieäp phong kieán laïc haäu .Vôùi sôï saâm löôïc cuûa thöïc daân
Phaùpvaø nay laø ñeá quoác Myõ ,Phaùt xít nhaät vaø hai cuoäc khaùng
chieán tröôøng kyø ñaõ laøm cho neàn kinh teá nöôùc ta ra vaøo tình traïng
kieät queä ,chuùng vô veùt taøi nguyeân ,baàn cuøng hoaù ñôøi soáng con
ngöôøi ñeå deã cai trò ,beân caïnh ñoù laø neàn noâng nghieäp vôùi cô sôû
haï taàng thaáp keùm,trình ñoï kyõ thuaät coâng ngheä laïc haäu..
Böôùc ra khoûi cuoäc chieân tranh ñeå vöïc daäy moät neàn kinh teá
ñaõ voán saün khoù laïi coù moät böôùc phaùt trieån sai laàm cuûa nöôùc ta
laø duy trì quaù laâu cheá ñoä taäp trung bao caáp trì hoaõn söï phaùt trieån
cuûa neàn kinh teá ,laøm cho neàn kinh teá khoâng theå phaùt trieån hôn
ñöôïc do aùp duïng daäp khuoân maùy moùc moâ hinh tröôùc ñaây cuûa
Lieân Xoâ

19
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Cuõng may ñaûng vaø nhaø nöôùc ta ñaõ sôùm nhaän ra ñöôïc sai
laàm vaø kòp thôøi söûa sai sau ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù VIII (1986) ñöa ra
ñöoøng loái môû cöûa neàn kinh teá ,neàn kinh teá thò tröôøng coù söï quaûn
lyù cuûa nhaø nöôùc laø moät neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn ,nhieàu hình
thöùc sôû huõ­ khaùc nhau ,nhöng Chuû Nghóa Xaõ Hoäi laø coâng höõu tö
lieäu saûn xuaát vaø duøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà kinh teá laø chính coøn
sôû höõu nhaø nöôùc veà tö baûn vôùi thaønh phaàn kinh teá tö baûn nhaø
nöôùc cuõng laø moät trong nhöõng thaønh phaàn kinh teá quan troïng cuaûn
nöôùc ta
2. Do yeâu caàu cuûa söï vaän duïng quy luaät quan heä saûn xuaát pahæ
phuø hôïp vôùi tính chaát vaø trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn
xuaát ôû moät nöôùc noâng nghieäp laïc haäu
Cuõng nhö lyù luaän ôû phaàn treân nöôùc ta ñang traûi qua thôøi
kyø quaù ñoä ,moïi saûn xuaát nhoû laïc haäu khoâng cho pheùo chuùng ta ñi
leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi baèng con ñöøng tröïc tieáp ,khoâng theå ñoát
chaùy giai ñoaïn ,ñoù laø moät taát yeáu khaùch quan ,Nghieân cöùu lyù
luaän cuûa Leânin veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñaõ môû ra cho ta
moät moâ hình giaùn tieáp ñi leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi thoâng qua caùc
hình thöùc kinh teá tö baûn nhaø nöôùc
Chuû Nghóa XaÕ Hoäi laø saûn phaûm baäc cao cuûa Chuû Nghóa Tö
Baûn ,vì vaäy ta khoâng theå aùp duïng caùc quan heä saûn xuaát Chr Nghóa
Xaõ Hoäi vaøo moät neàn kinh teá tieåu noâng ,keùm phaùt trieån .Noù
khoâng nhöõng kìm haõm söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát maø
coøn laøm sai leäch nhöõng nhaän thöùc veà Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,neàn
kinh teá ñaát nöôùc rôi vaøo khuûng hoaûng toaøn dieän, saâu saéc .Thöïc
traïng kinh teá thôøi kyø keá hoaïch hoaù ñaõ xhöùng minh sai laàm naøy
.Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø hình thöùc quan troïng ,quaù ñoä
,thieáu hoaëc khoâng qua caùc hinh thöùc trung gian coù tính chaát quaù ñoä
naøy thì saûn xuaát nhoû khoâng theå leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ñöôïc
3. Töø yeâu caàu phaûi nhanh choùng hieän ñaïi hoaù löïc löôïng saûn
xuaát .
Döôùi goùc nhìn lòch söû coâng nghieäp hoaù laø nhieäm vuï chuûa
Chuû Nghóa Tö Baûn ,maø leõ ra theo con ñöôøng phaùt trieån tuaàn töï seõ
traûi qua .NhöngÑaûng vaø nhaân daân ta ñaõ löïa choïn con ñöôøng ñi leân
Chuû Nghóa Xaõ Hoäi khoâng qua cheá ñoä Tö Baûn Chuû Nghóa .Con
ñöôøng ruùt ngaén ñaùng keå veà maët thôøi gian phaùt trieån leân Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi ñaõ ñaët nöôùc ta vaøo moät tình theá khoù khaên khi phaûi
tìm caùch coâng nghieäp hoaù ,hieä ñaïi hoaù löïc löôïng saûn xuaát ñeå coù
cô sôû vaät chaùt kyõ thuaät baûo ñaûm cho söï toàn taïi cuûa Chuû Nghóa
Xaõ Hoäi .Vieäc löïa choïn con ñöoøng phaùt trieån cuõng phaûi tính ñeùn
nhöõng yeáu toá ñaëc tröng cuûa thôøi ñaïi nhö trình ñoä phaùt trieån khoa

20
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

hoïc kyõ thuaït hay Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ chuyeån sang moät hình thöùc
môùi .Chuû Nghóa Tö Baûn ñoäc quyeàn Nhaø nöôùc ,töùc laø tình hình
hieän nay cuûa nöôùc ta ñaõ khaùc xa thôøi Leânin .Ñieàu naøy ñoøi hoûi
Ñaûng vaø Nhaø nöôùc Vieät Nam phaûi coù nhöõng saùng taïo môùi trong
vieäc vaän duïng tö töôûng cuûa Leânin ñeå ñöa ñaát nöôùc nhanh choùng
thoaùt khoi khuûng hoaûng .
Nhöng vieäc söû duïng ngay quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa
ñaët döoùi söï kieåm keâ ,kieåm soaùt cuûa nhaø nöôùc ñeå xaây döïng neân
coâng nghieäp lôùn _cô sôû vaät chaát cuûa Chuû Nghóa Xaõ Hoäi seõ luoân
laø söï löïa chon ñuùng ñaén .Hôn theá nöõa ,ñeå Chuû Nghóa Xaõ Hoäi
hoaøn toaøn chieán thaén Chuû Nghóa Tö Baûn khi maø Chuû Nghóa Tö
Baûn ñaõ ñaït trình ñoä phaùt trieån cao döïa treân nhöõng thaønh töïa cuûa
cuoäc caùch maïng khoa hoïc coâng ngheä hieân ñaïi ,thì löïc löôïng saûn
xuaát maø nhaø nöôùc ta taïo döïng phaûi ñaït trình ñoä hieän ñaïi .Vì vaäy
chæ coøn caùch duy nhaát laø söû duïng roäng raõi caùc hình thöùc kinh teá
cua Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
* Do nhu caàu xaây döïng saûn xuaát theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû
Nghóa cuûa neàn kinh teá haøng hoaù .
Cho tôi thôøi ñieåm naøy ,tính chaát haøng hoaù cuûa neàn kinh teá Xaõ
Hoäi Chuû Nghóa ñaõ ñöïc chöùng minh laø ñuùng ñaén .Sau söï suïp ñoå
cuûa Lieân Xoâ vaø caùc nöôùc Ñoâng Aâu .caùc nöôùc Xaõ Hoäi Chuû
Nghóa coøn laïi ñeàu thay ñoåi ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi
cuûa mình .ÔÛ Vieät Nam ,ñeå naâng cao trình ñoä xaõ hoâih hoaù saûn
xuaát ,chuùng ta chuyeån höôùng sang neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu
thaønh phaàn vaän ñoäng theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa
nhaø nöôùc .Theá nhöng moät vaán ñeà ñaët ra laø laøm theá naøo haïn cheá
ñöôïc tính töï phaùt Tu Baûn Chuû Nghóa ,höông Chuû Nghóa Tö Baûn vaøo
con ñöôøng phaùt trieån cuûa Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,ñieàu ñoù laïi lieân
quan ñeán ñònh höôùng Xaõ Hoäi chuû Nghóa cuûa neàn kinh teá .Muoán
vaäy nhaát thieát phaûi höôùng caùc quan heä saûn xuaát Tö Baûn Chuû
Nghóa vaøo con ñöông Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ,lam “ maét xích
trung gian” noái lieàn giöõa saûn xuaát nhoû vôùi saûn xuaát lôùn Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi : phaûi dung naïp “ Chuû Nghóa Tö Baûn trong vaø ngoaøi
nöôùc hoaït ñoâng döôùi söï kieåm keâ ,kieåm soaùt ,höôùng daãn cuûa nhaø
nöôùc ,,thoâng qua caùc hình thöùc kinh teá tö baûn nhaø nöôùc ,moät hình
thöùc gaén vôùi hình thöùc kinh teá nhaø nöôùc vaø kinh teá hôïp taùc .
Baèng caùch ñoù ,moät maët seõ naâng cao trình ñoä xaõ hoäi hoa saûn
xuaát theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa ôû beân trong cuûa neàn kinh
teá ,maët khaùc cho pheùp söû duïng toát nhaát nhöõng thaønh quaû phaùt
trieån cuûa nhaân loaïi vaøo söï nghieäp xaây döïng Chuû Nghóa Xaõ Hoäi
ôû nöôùc ta.

21
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

*. Do yeâu caàu thöïc hieän taêng tröôûng vaø phaùt trieån beàn vöõng muïc
tieâu : “daân giaøu” . “ nöôùc maïnh” , “ xaõ hoäi coâng baèng vaên minh”
vaø Chuû Nghóa Xaõ Hoäi
Cho ñeán nay chuùng ta khoâng coøn aûo töoûng sôùm coù moät ngaøy
xaõ hoäi toát ñeïp trong khi neàn kinh teá coøn keùm phaùt trieån ,naêng
suaát lao ñoäng thaáp ,khoa hoïc kysx thuaät coøn laïc haäu .Nhöng chuùng ta
phaûi chuû tröông keát hôïp ngay töø ñaàu taêng tröôûng kinh teá vôùi tiíen
boä vaø coâng baèng xaõ hoäi ,töøng böôùc xaây döïng treân thöùc j teá moät
xaõ hoäi trong ñoù nhaân daân lao ñoïng laøm chuû ,moïi ngöôøi soáng nhaân
aùi ,aám no haïnh phuùc …
ÔÛ nöôùc ta vieâc thöïc hieän nhöõng muïc tieâu treân gaëp phaûi hai
khoù khaên chuû yeáu laø thieáu voán vaø do chöa coù trình ñoï khoa hoïc
kyõ thuaät coâng ngheä hieän ñaïi .Ñaát nöùoc haøng chuïc naêm khoâng coù
tích luyõ noäi boä neàn kinh teá .Tuy nhieân baét ñaøu töø naêm 1994 khaû
naêng tích luyõ noäi boä ñaõ xuaát hieäân nhöng khoâng nhieàu , noùi caùch
khaùc laø ôû möùc ñoä khoâng ñaùng keå .Qua 10 naêm ñoåi môùi theo quan
ñieåm thöïc hieän nhaát quaùn chính saùch neàn kinh teá nhieàu thaønh
phaàn va “ môû” caû trong laãn ngoaøi thoâng qua huy ñoäng voán nhaø
nöôùc , nhaát laø thoâng qua ñaàu tö tröïc tieáp (FDI) vaøvieän trôï chính
thöùc cuûa chính phuû (ODA) ,nöôùc ta ñaõ ñaït nhòp ñoä taêng tröôûng va
lieân tuïc qua nhieàu naêm ,töø naêm 1991­1995 ,vôùi möùc taêng tröôûng
bình quaân cuûa 5 naêm naøy laø 8,2%/naêm ,ñua daát nöôùc ra khoûi tình
trnaïg khuûng hoaûng kinh teá xaõ hoäi ; loøng tin cuûa nhaân daân vaøo
ñònh höôùng Xaõ Chuû Nghóa ngaøy moät taêng leân ,con ñöôøng Xaõ Hoäi
Chuû Nghóa ngaøy moät rao hôn . Nhöõng thaønh töïu ñoù phaûn aùnh keát
quaû toång hôïp cuûa nhieàu nguyeân nhaân ,trong ñoù coù nguyeân nhaân
nhôø vaän duïng caùc hình thöùc kinh teá cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø
Nöôùc ,nhaát laø hình thöùc lieân doanh lieân keát hôïp taùc ñaàu tö saûn
xuaát kinh doanh
Töø söï phaân tích veà lyù luaän vaø thöïc tieãn ôû caùc nöôùc vaø
nöùoc ta cho thaáy vieäc môû roäng vaø phaùt trieån caùc hình thöùc kinh teá
tö baûn nhaø nöôùc laø giaûi phaùp coù yù nghóa cöïc kyø quan troïng ñeå
thöïc hieân yeâu caàu cuûa muïc tieâu taêng tröôûng vaø phat trieån beàn
vöõng ,muïc tieâu “ daân giaøu nöôùc maïnh” , “ xaõ hoäi coâng baèng vaên
minh “ vaø Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ôû nöôùc ta .
4. Do nhu caàu phaûi bieát lôïi duïng caùc lôïi theá so saùnh ñeå nhanh
choùng hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc
Khi thöïc hieän Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ,chuùng ta coù nhieàu
lôïi theá hôn thôøi Leânin .Veà vò trí ñòa lyù nöôùc ta naèm trong khu vöïc
phaùt trieån naêng ñoäng nhaát theá giôùi hieä nay .Xu theá cuûa theá giôùi
laø vöøa hôïp taùc ,caïnh tranh ñeå xaây döïng moät neàn kinh teá toaøn caàu

22
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

.Vaán ñeà ñaët ra laø laøm sao ta coù theå hoäi nhaäp vaø hôïp taùc vôùi caùc
nöôùc khaùc haún ta veà tö töôûng ,cheá ñoä chính trò xaõ hoäi .höông thöùc
hoäi nhaäp ñoù chæ coù theå thöch hieän thoâng qua caùc hình thöùc kinh
teá tö baûn nhaø nöôùc vôùi tính caùch laø moät kieåu lieân minh kinh teá
vôùi tö baûn taøi chính ôû caùc nöôùc tieân tieán nhö Leânin ñaõ döï baùo
vaø mong muoán tröôùc ñaây .
Toaøn caàu hoaø neàn kinh teá theá giôùi laø moät xu theá khaùch
quan do taùc ñoäng cuûa söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát .NHöng
thaäp nieân cuoái theá kyû XX,cuoäc caùch maïng khoa hoïc vaø coâng ngheï
hieän ñaïi ñaõ ñaåy maïnh toác ñoä chu chuyeån voán, haøng hoaù ,dòch
vuï,chuyeån giao coâng ngheä trong phaïm vi toaøn caàu xuaát hieenj nhieàu
hieän töôïng môùi nhö thöông maïi ñieän töû , ñoàng tieàn aûo ,neàn kinh teá
soá…keùo theo lyù thueát môùi veà neàn kinh teá ,ñoøi hoûi caùc daân toäc
treân theá giôùi phaûi coù tö duy môùi ñoái vôùi thaùch thöùc vaø cô hoäi
trong qua trình phaùt trieån .
Quaù trình toaøn caàu hoaø dieãn ra ôû nhieàu caáp ñoï khaùc nhau
,töø hôïp taùc song phöông giöõa hai nöôùc ,hình thanh tam giaùc töù giaùc
,caùc tieåu vuøng kinh teá ,lieân minh khu vöïc ,maäu dòch töï do ,dieân
ñaøn kinh teá ,lieân minh kinh teá, caùc toå chöùc toaøn caàu …hieän nay
treân toaøn theá giôùi coù khoang treân 100 toåû chöùc nhö vaäy.
Toaøn caàu hoaù laø moät quaù trình vuøa hôïp taùc vöøa ñaáu tranh
,moãi nöôùc caàn taän duïng toái ña theá vaø löïc cuûa mìnhñeåñaåm baûo
lôïi ích cuûa daân toäc trong quan heä song phöông vaø ña phöông vôùi caùc
nöôùc.
Caùc nöôùc phaùt trieån cuõng nhö ñang phaùt trieån ñeàu tìm caùch
hoäi nhaäp neàn kinh teá cuûa mình ñeå thu ñöôïc lôïi theá lôùn nhaát.
II\ Söï vaän duïng caùc hình thöùc kinh teá tö baûn nhaø
nöôùc ôû nöôùc ta
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc vôùi tính caùch laø nhöõng hình
thöùc kinh teá cuï theå ñaõ ñöôïc Leânin nghieân cöùu vaø thöïc haønh ôû
nöôùc nga sau noäi chieán .Ñeán nay ,nhöõng hình thöùc cuï theå ñoù vaãn
coøn nhöõng giaù trò thöïc tieãn lôùn lao, Vôùi tinh thaàn cô baûn laø phaùt
trieån Chuû Nghóa Tö Baûn noäi ñòa döôùi söï kieåm soaùt ñieàu tieát cuûa
nhaø nöôùc vaø du nhaäp Chuû Nghóa Tö Baûn töø beân ngoaøi .Chuû
Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa ,ôû
nöôùc ta co caùc hình thöùc vaän duïng sau:
1. Môû roäng hình thöùc lieân doanh lieân keát giöõa nhaø nöôùc vôùi
lkinh teá tö nhaân trong nöôùc
Söï lieân doanh lieân keát caùc nhaø kinh teá ,caû Chuû Nghóa Tö Baûn
hieän ñaïi ,coi laø moät “ yù töôûng tuyeät vôøi” .Söï khai thaùc trieät ñeå veà
Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ñoøi hoûi phaûi môû roäng khaùi nieäm

23
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lieân doanh ,lieân keát .khoâng phaûi chæ coù lieân doanh ,lieân keát vôùi
Chuû Nghóa Tö Baûn töø beân ngoai ,maø caû vôùi Chuû Nghóa Tö Baûn
noäi ñòa ,vôùi caùc cô sôû thuoäc thaønh phaàn kinh teá tö nhaân ,keå caû
hôïp taùc xaõ tö nhaân .Nhöng ôû nöôùc ta vieâc phaùt trieån hình thöùc lieân
doanh lieân keát vôùi caùc löïc löôïng kinh teá tö nhaân trong nöùoc coù
phaàn bò laõng queân hay chöa ñöïoc chuù yù ñuùng möùc .ñieàu naøy coù
nguyeân nhaân khaùch quan vaø chuû quan laø :löïc löôïng kinh teá tö nhaân
trongnöôùc sau nhieàu naêm bò xoaù boû vöøa ñöôïc khoâi phuï ,caàn phaûi
coù thôøi gian phaùt trieån veà voán vaø kinh nghieäm ñeålöôïng hôïp taùc
,lieân doanh lieân keát vôùi nhaø nöôùc.
Qua gaàn 10 naêm ñoåi môùi ,cho ñeán nay ,löïc löôïng kinh teá tö
nhaân ôû nöôùc ta, nhôø söï hoaït ñoâng cuûa quy luaatj tíh tuï vaø taäp trung
voán, baêng nhieàu con ñöôøng vaø nguoàn goác khaùc nhau,tieàm naêng
cuûa löïc löôïng kinh teá naøy ñaõ coù böôùc phaùt trieån ñaùng keå.
Tieàm naêng kinh teá tö nhaân theå hieän roõ nhaát qua chæ tieâu veà
voán kinh doanh.theo soá lieäu ñieàu tra cuûa vieän nghieân cöùu quaûn lyù
kinh teá trung öông cho thaáy : so vöùi khi thaønh laïp voán ñaàu tö ban ñaàu
cuûa moät chuû doanh nghieäp tö nhaân bình quaân chung caû nöôùc ñeán
nay taêng 192%(gaàn 2 laàn ). Soá coâng ty traùch nhieäm höõu haïn coù
voán ñieàu leä töø 1deán 5 tyû ddoongf khi môùi thaønh laäp chæ chieám
11,05% ñeán nay ñaõ taêng leân 22,08% (taêng gaáp ñoâi),trong ñoù
HaøNoäi töø 14,4% leân 30%,hæa Phoøng töø 8%leân 15,7%vaø ôû Thaønh
Phooù HOÀ Chí Minh töø 10,3%leân 17,07%.veà lónh vöïc hoaït ñoäng tính
ñeán nat trong caû nöôùc coù khoang 21% coâng ty traùch nhieäm huõu haïn
hoaït ñoäng trong lónh vöïc coâng nghieäp va 5% trong lónh vöc khaùch saïn
vaø du lòch .Tieàm naêng nay caàn ñöôïc thu huùt vaøo caùc hình thöùc hôïp
taùc ,clieân doanh lieân keát nöôùc ngoaøi .thöïc hieän dieàu naøy coù keát
quaû laø bieåu hieän roõ vieäc bieát lôïi dung söùc maïnh cuûa caùc thaøng
phaàn kinh teá trong nöôùc .ñoái vôùi söï nghieäo coâng nghieäp hoaù hieän
ñaïi hoaù ñaát nöôùc xaây döng neàn kinh teá thò tröôøng theo quan ñieåm
môùi .
Nhaø nhaø nöôùc caàn coù bieän phaùp chính saùch ,nhaát laø chíng
saùh kinh teá ñöôïc ban haønh hôïp lí hôïp tình .neáu ñoái vôùi löïc löôïng
kinh teá tö nhaân ,nöôùc ngoaøi, nhaø nöôùc coù luaät phaùp chính saùch öu
ñaõi vaø thoâng thoaùng thì chí ít ñoái vôùi löïc löông kinh teá tö nhaân trong
nöôùc cuõng vaäy hoaëc coù theå öu tieân thoâng thoaùng hön .Vì daãu sao
caùi maø tö nhaân ñöôïc lôïi hôn nöôùc ngoaøi vaãn laø caùi lôïi coù khaû
naêng taïo ra noäi löïc cho neàn kinh teá daân toäc baèng caùch ñoù nhaø
nöôùc khuyeán khioùch kinh teá tö nhan triong nöôùc vì lôïi ích kinh teá vaø
loøng yeâu nöôùc maø nhanh choùng tieáp nhaân hình thöùc naøy tronh thôøi
gian tôùi ôû nöôùc ta .

24
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

2,tieáp tuïc môû roäng vaø phaùt trieån hình thöùc lieân doanh vôùi
nöôùc ngoaøi :,
Söï lieân doanh lieân keát giaõ­ caùc nöôùc vôùi nhau ñang laø xu
höôùng phaùt trieån chung cuûa theá giôùi .hieän nay caùc nöôùc ñang treân
ñuoøng tìm kieám caùc hình thöùc lieân doanh kinh teá coù lôïi nhuaän keå
caû Myõ ,Anh Nhaät Phaùp. …laø caùc nöôùc ñang phaùt trieån treân giôùi
cho thaáy ñeå lieân doanh ñaït hieäu quaû kinh teá ,chính trò ,xaõ hoäi caàn
phaûi giaûi ñaùp moät loaït vaán ñeà coù lieân quan ,chaúng haïn lieân doang
ñeå saûn xuaát caùi gì?lieân doanh vôùi ai?ñòa ñieåm xaây döïng xí nghieäp
ôû ñaâu?…vieäc löïa choïn ô sôû trong nöôùc ñeå lieân doanh vôùi nöôùc
ngoaøi cuõng laø vaán ñeà phaûi xem xeùt caån thaän neáu khoâng muoán
ñaùnh maát mình .
Töø naêm 1988 ñeùn cuoái naêm 1990 soá döï aùn ñöôïc caáp giaáy pheùp
laø 213 döï aùn ,vôùi toång soá voán ñaàu tö laø 1794213,7 trieäu USD voán
ñaàu tö laø 6376441,9 trieäu USD, voán phaùp ñònh .
Qua soá lieâu treân cho thaáy ñoäng thaùi vaø nhòp ñieäu phaùt trieån
thu huùt ñaàu tö nhanh chuû yeáu laø töø naêm 1991 .Nhìn chung cho ñeán
nay caùc döï aùn ñöôïc phaân boá taäp trung nhieàu ôû thaønh phoá Hoà Chí
Minh ,Haø Noäi , Hæa Phoøng vaø ñaõ ñöa laïi moät soá keát quaû nhaát
ñònh >Moät soá trung taâm coâng nghieäp kyõ thuaät cao ñaõ ñöa laïi moät
soá keát quaû nhaát ñònh ,nhaùt laø khaùch saïn du laich qua hình thöùc lieân
doanh voán nöôùc ngoai böôùc ñaàu hình thaønh ; taïo theâm coâng aên vieäc
laøm cho ngöôøi lao ñoäng ;laøm thay ñoåi boä maët cuûa ñaát nöôùc theo
höôùng coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù .
Tuy nhieân vieäc thöïc hieän hình thöùc naøy trong thôøi gian qua trieån
khai coøn chaäm so vôùi yeâu caàu ñaët ra .Coù nhieàu nguyeân nhaân trong
ñoù coù nguyeân nhaân veà thuû tuïc giaáy tôø vôùi nhieàu cô quan ñaà moái
thaåm ñònh vaø xeùt duyeät döï aùn ; coù nguyeân nhaân veà naêng löïc
ñieàu haønh ,quaûn trò .Lôïi duïng beân Vieät Nam thieáu voán ,thieáu naêng
löïc ,beân ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ vi phaïm moät soá khía caïnh nhu: mua
chuoäc caùn boä quaûn lyù vaø caùn boä ñoái taùc ; ñaàu tö chui ,cheøn eùp
haø khaéc coâng nhaân Vieät Nam (naêm 1994 coù 26 vuï ñình coâng cuûa
coâng nhaân ) : mua baùn baát ñoäng saûn traùi pheùo ,löøa ñaûo ,choán
thueá ,eùp giaù gia coâng ,taêng giaù ñaàu tö thieát bòv.v…Nhöõng haïn cheá
naøy caàn ñöôïc giaûi quyeát thoaû ñaùng ,taïo ñieàu kieân tieáp tuïc môû
roäng hình thöùc lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi moät caùch coù hieäu quaû
trong thôøi gian tôùi ôû nöùoc ta .
3.Veà hình thöùc toâ nhöôïng ,maø thöïc chaát laø hình thöùc xí
nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi ,ñöôïc hình thaønh trong caùc khu cheá
xuaát .

25
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Hình thöùc naøy ôû Nga tröùoc ñaây döôùi thôøi Leânin coù ñöa ra
,nhöng do ñieàu kieän lòch söû luùc baáy giôø ,ít ñöôïc söï höôûng öùng cuûa
caùc nhaø tue baûn nöôùc ngaoøi ,neân toâ nhöôïng ñöôïc thöïc hieân khoâng
ñaùng keå .ÔÛ moät soá nöôùc khaùc nhaát la Trung Quoác ,toâ nhöoïng
ñöïoc thöïc hieân döôùi hình thöùc xí nghieäp 100% thoâng qua vieâc hình
thaønh caùc khu cheá xuaát ,ñaõ thu ñöïoc nhöõng thaønh coâng nhaát ñònh
,song khoâng phaûi khoâng coù choã chöa thaønh coâng …ô nöôùc ta loaïi
hình xí nghieäp 100% voán nöôùc ngoai trong caùc khu cheá xuaát hieân nay
ñang coøn raát môùi meû ,vöøa laøm vöøa ruùt kinh nghieäm.Treân tinh
thaân ñoù ,ngaøy 18/10/1991 Chính phuû ñaõ ban haønh quy cheá khucheá
xuaát vôùi noäi dung bao goà vieâc xaùc ñònh muïc tieâu ,ñoái tuôïng ñaàu tö
,nghaønh ñöïoc khuyeán khích ñaàu tö ,caùc hình thöùc ñaàu tö ,nhöõng
chính saùch öu ñaõi vaø vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi khu cheá xuaát
. deán nay caû nöùôc ñaõ ñöôïc chính phuû cho pheùp hình thaønh 6 khu
cheá xuaát (Thaønh phoá Hoà CHí Minh 2,Caàn Thô 1,Quaûng Nam­Ñaø
Naüng 1 ,Haø Noäi1vaø Haûi Phoøng1)
Muïc tieâu vieäc hình thaønh khu cheá xuaát laø:
­thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc
­giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm baø thoâng qua ñoù ñaøo taïo ñoäi
nguõ caùn boä quaûn ly,caùn boä kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà
­du nhaäp kyõ thuaät hieän ñaïi vaø kinh nghieäm quaûn lyù tieân tieán
­taïo nguoàn haøng xuaát khaåu vaø coù söùc caïnh tranh tren thò
tröôøng theá giôùi ,goùp phaàn thuùc ñaåy söï hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá
Vieät Nam vaøo neàn kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc
­taêng nguoàn thu ngoaïi teä ,goùp phaàn caûi thieän caùn caân thöông
maïi vaø caùn caân thanh toaùn quoác teá
­thuùc ñaåy neàn kinh teá noäi ñòa coù muõi nhoïn ñoät phaù theo
höôùng coâng nghieäp hoaù ,hieän ñaïi hoaù .
Qua gaàn 4 naêm thöïc hieän tình hình naøy cho thaáy ,nhieàu döï aùn khu
cheá xuaát chöa hoaøn taát veà thuû tuïc ;ñoái taùc tham gia chöa nhieàu laïi
chöa oån ñònh neân vieäc trieån khai coøn chaäm, chöa ñöôïc nhieàu ; ÔÛ
Thaønh phoá Hoà Chí Minh ,hai khu cheá xuaát Linh Trung vaø Taân
Thuaän ñaõ ñöôïc trieån khai ,böôùc ñaàu ñöa laïi moät soá keát quaû ( nhaát
laø khu cheá xuaát Taân Thuaän) tính ñeán 30/9/95 ,khu cheá xuaát Taân
Thuaän ñaõ coù 115 coâng ty ñaêng kyù ñaët coïc thueâ ñaát vôùi toång soá
voán ñaàu tö 340.729.491USD vôùi 105 ha dieän tích ñaát ñöïoc thueâ.Coù
16 xí nghieäp ñi vaøo hoaït ñoäng ,8 xí nghieäp ñang saûn xuaát thöû ,16 xí
nghieäp ñang xaây döïng .Ñaõ coù 3.235 lao ñoäng ñöôïc tuyeån duïng ,246
nhaân vieân quaûn lyù ,kyõ thuaätvaø coâng nhaân laønh ngheà .Coù 7 xí
nghieäp ñaõ xuaát khaåu vôùi kim nghaïch 30 trieäu USD …Trong khi ñoù
khu cheá xuaát Taân Linh môùi coù 5 xí nghieäp ñaõ caáp giaáy pheùp

26
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Maëc duø vieäc trieån khai khu cheá xuaát ôû moät vaøi nôi coù ñöa laïi
moät soá keát quaû nhaát ñònh naøo ñoù ,song nhìn chung vieâc phaùt trieån
coøn chaäm so vôùi döï kieán ban ñaàu .Chính ñieàu naøy ñaõ daãn ñeán
moät soá hoaøi nghi veà vieäc xaây döïng khu cheá xuaát
4 Thöïc hieän hình thöùc cho thueâ thong qua ñaáu thaàu moät soá
cô sôû vaät chaát cuûa doanh nghieäp thuoäc khu vöïc kinh teá nhaø
nöôùc.
Ñaây laø moät hình thöùc kinh teá tue baûn nhaø nöôùc ñöïoc Leânin raát
coi troïng .Trong kinh teá noâng ngieäp nöôùc ta ñaõ vaø ñang toàn taïi loaïi
hình thöùc naøy .Ñoù laø con ñöôøng höõu hieäu nhaát ñeå phaùt trieån
noâng nghieäp ,chuyeån neàn saûn xuaát töø phaân taùn ñeán taäp trung ,töø
neàn noâng nghieäp nöûa töï nhieân ,töï nhieân sang neàn kinh teá haøng
hoaù .Ñoù laø con ñöôøng xaõ hoäi hoaù saûn xuaát noâng nghieäp trong
thöïc teá
5. Hình thöùc gia coâng ñaët haøng
Hình thöùc naøy thöôøng aùp duïng ñoái vôùi caùc nghaønh saûn xuaát
vaät chaát ,nghaønh maø haøm löôïng lao ñoäng soáng ñoøi hoûi nhieàu .Noù
laø hình thöùc khaù phuø hôïp vôùi nöôùc ta , moät nöôùc coù tyû leä gia
taêng ñaân soá vaø gia taêng lao ñoäng coøn cao ,coâng aên vieäc laøm hieân
ñang laø söùc eùp caàn ñöïoc giaûi toaû .Hình thöùc gia coâng ñaët haøng
coøn theå hieän theo hai chieàu : caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc Vieät Nam
nhaän gia coâng cho kinh teá tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc vaø ngöïoc
laïi kinh teá tö nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc nhaän gia coâng cho doang
nghieäp nhaø nöôùc Vieät Nam
6. Hình thöùc ñaïi lyù
Ñaây laø hình thöùc thöôøng aùp duïng trong caùc nghaønh nhaát laø
nghaønh dòch vuï ( hieåu theo nghóa roâng) Noù bao goàm ñaïi lyù mua, ñaïi
lyù baùn ñaïi lyù veà caùc dòch vuï khaùc giöõa caùc doanh nghieäp nhaø
nöôùc Vieät Nam vôùi caùc toå chöùc tö nhaân trong nöôùc vaø ngoaøi
nöôùc >Hình thöùc naøy cuõng ñöïôc thöïc hieän hai chieàu nhö hình thöùc
gia coâng ñaët haøng .
Treân ñaây laø moät soá hình thöùc chuû yeáu thöôøng ñöïoc aùp duïng
.Trong ñôøi soáng thöïc teá ,caùc quan heä kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc
,caùc hình thöùc cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc dieãn ra raát phong
phuù vaø ña daïng .Noù ñoøi hoûi xuaát phaùt töø thöïc tieãn luoân luoân
bieán ñoïng ñeå ñieàu chænh caùc hình thöùc ít hoaëc khoâng coøn thích
hôïp ,tìm toøi saùng taïo theâm caùc hình thöùc môùi coù hieäu quaû hôn ñeå
vaän duïng vaøo thöïc tieãn nöùoc ta .Tuy nhieân, cho duø löïa choïn vaø
öùng duïng hình thöùc naøo cuõng phaûi ñaûm baûo cho phuø hôïp vôùi
quan ñieåm laøm cô sôû cho söï löïa choïn ñaõ ñöôïc xaù ñònh.
7.Hình thöùc coå phaàn hoaù caùc doanh nghieäp:

27
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Daây laø hình thöùc nhaèm huy ñoâng voán nhaøn roãi trong caùc
thaønh phaàn kinh teá baèng caùch baùn ñi nhöõng coå phaàn cuûa doanh
nghieäp maø ngöôøi mua seõ nhaän ñöôïc khoaûn laõi töông ñöông vôùi giaù
trò soá tieàn ñaõ boû ra vaø tæ suaát lôïi nhuaänmaø doanh nghieäp thu
ñöôïc.
III\ Phöông höôùng vaø nhöõng ñieøu kieän ñeå coù theå vaän
duïng thaønh coâng kinh teá tö baûn Nhaø nöôùc ôû nöùôc ta
1. Heä cô sôû laøm quan ñieåm cho vieäc môû roäng caùc hình
thöùc kinh teá tö baûn Nhaø nöôùc :
*Phaûi ñaåm baûo neàn kinh teá phaùt trieån beàn vöngx ,töùc nghóa laø
coù taêng tröôûng kinh teá ñôøi soáng saûn xuaát vaø ñôøi soáng nhaâân
daân ñöôïc naâng caonhöng vaãn ñaûm bao veà cô sôû vaät chaát ,moâi
tröôøng,vaø taøi nguyeân thieân nhieân phaùt trieån theo ñuùng quy luaät.
*Vôí cheá ñoï Chuû Nghóa Xaõ Hoäi thì moâi phöông höôùng muïc tieâu
ñeàu laáy con ngöôøi laøm trung taâmvì theá phaûi laøm sao ñaûm baûo cho
ñôøi soáng nhaân daân khoâng nhöõng no ñuû maø coøn phaûi daàu
sang.Ñoù cuõng chính laø khaåu hieäu daân giaøu nöôùc maïh ,xaõ hoäi
coâng baèng vaên minh.
* Phaûi thoâng qua thöïc traïng vaän duïng caùc hình thöùc Chuû Nghóa
Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thôøi gian qua ,nhaát laø thôøi kyø ñoåi môùi
neàn kinh teá ôû ùnöôùc ta ,coù tính ñeán nhöõng kinh nghieäm thaønh
coâng vaø chöa thaønh coâng cuûa moät soá nöôùc ,gaén vôùi ñieàu kieän
môùi cuûa thôøi ñaïi ñeå tìm ra hình thöùc Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø
Nöôùc coù theå vaän duïngthích hôïp vôùi ñieàu kieän nöùoc ta .Noùi caùch
khaùc phaûi coù quan ñieåm môùi vaø toaøn dieän ,xem xeùt caû tröôùc maé
vaø laâu daøi ,ñeå löïa choïn caùc hình thöùc ,ñoàng thôøi vöøa laøm vöøa
phaùt hieän caùc hình thöùc môùi höõu hieäu coù theå vaän duïng trong caùc
nghaønh coâng nghieäp ,noâng nghieäp vaø dòch vuï ôû nöôùc ta .
* Vieäc vaän duïng ,phaùt trieån vaø môû roängcaùc hình thöùc Chuû
Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc phaûi baûo ñaûm neàn kinh teá taêng tröôûng
beàn vöõng ,gaén taêng tröôûng vôùi giöõ gìn ñoäc laäp chuû quyeàn vaø
baûn saéc vaên hoaù daân toäc ; gaén phaùt trieån vôùi phuùc lôïi xaõ hoäi
vaø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi ,giaûi quyeát moái quan heä ñuùng
daén veà nghóa vuï vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoïng vaø söû duïng
söùc lao ñoïng trong caùc doanh nghieäp ,nhaát laø doanh nghieäp lieân
doanh vôùi nöôùc ngoaøi ; ñaûm baûo phaùt trieânt theo ñuùng muïc tieâu
daân giaøu nöôùc maïnh ,xaõ hoäi coâng baèng vaên minh vaø Xaõ Hoäi
Chuû Nghóa
, Quaù trình phaùt trieån vaø môû roäng caùc hình thöùc cuûa Chuû
Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc phaûi baûo ñaûm khu vöïc kinh teá nhaø
nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo ; coâng nghieäp hoaù ,hieän ñaïi hoaù ñöïoc

28
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

xaây döïng thaønh coâng taïo ra moät löïc löôïng saûn xuaát maïnh höôùng
Xaõ Hoäi Chuû Nghóa ñöïoc hình thaønh vaø phaùt trieån ,ñuû söùc hoaø
nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi vaø neàn kinh teá khu vöïc.
2. Nhöõng ñieàu kieän baûo ñaûm söï thaønh coâng cuûa vieäc môû
roäng vaø phaùt trieån caùc hình thöùc kinh teá tö baûn nhaø
nöôùc
*Taêng cöôøng thöïc löïc kinh teá nhaø nöôùc:
Ñeå giöõ vöõng ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa trong quaù trình ñaåy
maïnh coâng nghiieäp hoaù ,hieän ñaïi hoaù .Nhaø nöôùc khoâng chæ ñôn
thuaàn ñoùng vai troø ngöôøi quaûn lyù ñieàu haønh neàn kinh teá quoác
daân ,maø phaûi coù thöïc löïc kinh teá laøm cô sôû .Nhaø nöôùc caàn naém
giöõu ñöôïc nhöõng nghaønh nhöõng khaâu then choát ,troïng yeáu nhaát
cuûa neân kinh teá quoác daân .
Ñaëc ñieåm cuûa thôøi ñaïi ngaøy nay laø söï phaùt trieån cuûa heä
thoáng taøi chính vaø thò tröoøng tieàn teä ,chöùng khoaùn .Khi neàn
kinh teá taêng tröoûng thì taát yeáu coù laïm phaùt vaø caùc chu kyø
kinh doanh .Muoán haïn cheá ñöôïc nhöôïc ñieåm naøy nhaø nöôùc
phaûi tieán haønh ñieàu tieát neàn kinh teá baèng caùc chính saùch vó
moâ nhö chính saùch taøi khoaù hay chính saùch tieàn teä .Vi vaäy heä
thoáng ngaân saùch ,ngaân haøng thuoäc khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc
phaûi vöõng maïnh ; Löïc löoïng döï tröõ quoác gia veà vaät tö haøng
hoaù vaø hang hoaù chieán löôïc phaûi ñaûm baûo ñaøy ñuû ñeå Nhaø
nöôùc coù theå daäp ñöïoc caùc côn soát do tình traïng töï phaùt cuûa
thò tröoøng gaây ra.
* Vai troø laõnh ñaïo cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam ñöïoc giöõ
vöõng.
Ñaây coù theå coi laø ñieàu kieän chính trò tieân quyeát ñeå thöc
hieän thaønh coâng Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
Söï oån ñònh veà chính trò luoân taïo ra moät moâi tröôøng ñaàu
tö ttoùt cho caùc nhaø ñaàu tö.Hoï khoâng theå ñöa taøi saûn ,moà hoâi
nöôùc maùt cuûa mình vaøo nhöõng nôi maø chæ trong moät deâm taøi
saûn cuûa hoï coù theå tan thaønh maây khoùi .Moät luaät sö ñaïi dieân
cho moät coâng ty cuûa Myõ noùi : hoï thaän troïng khi ñaøu tö vaøo
Lieân Xoâ vì tình hình chính trò ôû ñaây coøn hoãn loaïn …
Ñeå vai troø laõnh ñaïo cuûa Ñaûng ñöôïc giöõ vöõng thì Ñaûng ta phaûi
thöïc söï trong saïch ,ñaûng vieân vaø nhaát laø caùn boä phaûi thöïc söï coù
trí tueä vaø naêng löïc.
* Xaây döïng Nhaø nöôùc phaùp quyeàn Xaõ Hoäi Chuû Nghóa
Khi ñeà xuaát vaø thöïc hieän chính saùch Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø
Nöôùc, Leânin ñaõ chæ roõ Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc la thöù Chuû
Nghóa Tö Baûn “phuïc tuøng söï ñieàu tieát cuûa nhaø nöôùc” .Trong ñieàu

29
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

kieän quaù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,töø moät nöôùc tieåu noâng leân
Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,söï thaønh coâng trong vieäc thöïc haønh Chuû
Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc ôû nöùoc ta laø phuï thuoäc vaøo söï vöõng
maïnh cuûa boä maùy Nhaø nöôùc .muoán vaäy phaûi ñaåy maïnh caûi caùch
Nhaø nöôùc veà haønh chính ,xaây döïng ñoàng boä heä thoâng phaùp
luaät,ñoåi môùi keá hoaïch hoaù ,taêng cöoøng naêng löïc cuûa cô quan
phaùp luaät ,haønh phaùp vaø tính ngieâm minh cuûa cô quan tö phaùp .
Veà maët kinh teá quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc phaûi baûo ñaûm:
­Ñoái vôùi nhöõng nghaønh coù khaû naêng thu ñöïoc lôïi nhuaän cao
,ñoøi hoûi voán ñaàu tö khoâng lôùn thì öu tieân cho vieäc goïi voán trong
nöùoc .Neáu coù lieân doanh thì voán cuûa phía Vieät Nam phaûi chieám töø
2/3 trôû leân ,voán nöôùc ngoaøi chæ daønh cho vieäc nhaäp thieát bò ,coâng
ngheä ôû nhöõng khaâu quyeát ñònh naêng suaát ,chaát löôïng saûn phaåm
­Haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát vieäc nhaäp nhöõng thieát bò ,coâng
ngheä maø nghaønh cô khí trong nöùoc ñaõ cheá taïo ñöïoc
­Thöïc hieän söï baûo hoä ñoái vôùi nhöõng maët haøng coâng
nghieäp trong nöôùc saûn xuaát ñaït chaát löôïng ôû möùc caàn thieát vaø coù
giaù thaønh hôïp lyù ,baûo ñaûm lôïi ích chính ñaùng cho ngöôøi saûn xuaát
.Chæ coù nhö vaäy caaùc doanh nhaân trong nöôùc môùi maïnh daïn boû
voán ñaàu tö vaøo saûn xuaát coâng nghieäp , noäi löïc môùi ñöôïc phaùt huy
vaø thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi döôùi hình thöùc kinh teá tö baûn
nhaø nöôõc môùi phaùt trieån maïnh theo ñuùng muïc tieâu ñònh höôùng vaø
ñaït keát quaû cao ,ñöa söï nghieäp coâng nghieäp hoaù,hieän ñaïi hoaù ñaát
nöôùc ñi tôùi thaéêng lôïi.
*Giaûi quyeát toát moái quan heä ñoäc laäp chuû quyeàn daân toäc vôùi
vieäc môû roäng kinh teá ñoái ngoaïi ,taïo moâi tröôøng kinh teá ,chính trò
vaø xaõ hoäi thuaän lôïi nhö xaây döïng keát caáu haï taàng cô sôû , oån ñòn
chính trò , heä thoáng phaùp luaät , chính saùch thueá , chính saùch giaù ñaùt
ñai , thuû tuïc xeùt duyeät thaåm ñònh ..cho caùc chuû theå kinh teá tham gia
caùc hình thöùc kinh teá Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc.Coù theå noùi
raèng hoäi nhaäp neàn kinh teá laø voâcuøng quan troïng trong giai ñoan
hieän nay ,tuy nhieân khoâng vì theá maø chuùng ta laïi phuï thuoäc vao moät
nöôùc naøo ñaù ,cuõng caàn phaûi nhaán maïnh raøng söùc maïnh noäi löïc
laø treân heát, hoaø nhaäp chöù khoâng hoaø tan.

KEÁT LUAÄN

Qua söï phaân tích lyù luaän nhöõng ñieàu kieän taát yeáu khaùch quan
phaûi traûi qua thôøi kyø qua ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi khoâng theå
ñoát chaùy giai ñoaïn cuûa nöôùc Nga Xoâ Vieát luùc baáy giôø vaø hieän
thöïc neàn kinh teá nöôùc ta hieän nay cuõng nhö do con ñöôøng maø chuùng

30
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ta ñaõ choïn ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù nhöng chính saùch kinh teá ,chính
trò ,vaên hoaù hôïp lyù ñeå ñöa Vieät Nam tieán leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi
moät caùch vöõng chaéc .Treân con ñöông maø Ñaûng vaø nhaân daân ta ñaõ
choïn ñoù laø kieân ñinh tieán leân Chuû Nghóa Xaõ Hoäi theo ñöôøng loái
Mac­Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minhboû qua giai ñoaïn Tö Baûn Chuû
Nghóa laø hoaøn toaøn ñuùng , Nhöng cuõng caàn phaûi nhaán maïnh theâm
laø muoán coù moät Chuû Nghóa Xaõ Hoäi thöïc söï thì neàn kinh teá phaûi
laø moät neàn kinh teá phaùt trieån veà moïi maët taïo ra cuûa caûi vaät chaát
ñuû cho nhu caàu cuûa con ngöôøi trong khi neàn kinh teá nöôùc ta laïi ñang
raát chaäm phaùt trieån so vôùi theá giôùi noùi chung vaø caùc nöùôc tö baûn
noùi rieâng .Ta laïi caøng khoâng theå phuû nhaän nhöõng thaønh quûa to
lôùn maø Chuû Nghóa Tö Baûn ñaõ ñaït ñöôc ñoù laø moät neàn saûn xuaát
taïo ra moät khoái löôïng khoång loà cuûa caûi xaõ hoäi ,moät neàn ñaïi
coâng nghieäp ,phaùt trieån khoa hoïc kó thuaät …Ñuùng laø chuùng ta boû
qua giai ñoaïn phaùt trieån tö baûn veà chính tri nhöng khoâng phaûi laø boû
qua caû phöông thöùc saûn xuaát Tö Baûn Chuû Nghóa .Chuùng ta caàn
phaûi hoïc hoûi nhöõng ñieåm maïnh cuûa noùñeå xaây döïng löïc löôïng
saûn xuaát cuûa Vieät Nam phaùt trieån ngang taàm hôn nöõalaø vöôït troäi
,taïo ra moät baøn ñaïp coù söùc baät lôùn ñöa nöôùc tieán nhanh vaøo Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi .Trong quaù trinh phaùt trieån cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn
vaø ñænh cao laø Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc laø moät cô cheá quaûn
lyù nhaø nöôùc veà kinh teá cuûa caùc nhaø tö baûn ñaõ laøm neân moät
böôùc ngoaët lôùn veà lòch söû cho xaõ hoäi loaøi ngöôøi .Vì theá maø trong
lyù luaän veà con ñöôøng ñöa nöôùc Nga quaù ù ñoä leân Chuû Nghóa Xaõ
Hoäi , Leânin ñaõ khaúng ñònh caàn phaûi coù thaønh phaàn kinh teá tö baûn
nhaø nöôùc laø hoaøn toaøn ñuùng ,xeùt veà tình hình Vieät Nam hieän nay
,moät ñaát nöôùc ñang trong thôøi kyø qua ñoä coù neàn kinh teá nhieàu
thaønh phaàn coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ,moät neàn kinh teá thò
tröôøng theo ñònh höôùng Xaõ Hoäi Chuû Nghóa maø tong caùc vaên kieän
ñaïi hoäi Ñaûng toaønn quoác laàn thöù VIII, IX ñaõ döa ra laø môû cöûa
neàn kinh teá thì phaûi noùi ñeà aùn kinh teá chính trò “Lyù luaän cuûa
Leânin veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä leân
Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,vaän duïng vaøo Vieät Nam hieän nay”mang tính
thôøi söï noùng boûng vaø raát caàn thieát.
Chuùng ta caàn phaûi tranh luaän vaø ñöa ranhöõng quyeát ñònh ñuùng nhaát
,ñaây khoâng chæ laø caâu hoûi ñaët ra cho Nhaø nöôùc ,Ñaûng ,caùc nhaø
hoaïch ñònh kinh teá ,caùc nhaø kinh teá maø coøn ñaët ra cho chính nhöõng
cöû nhaân kinh teá töông lai.
Qua qua trình nghieân cöùu vaø hoaøn thaønh ñeà aùn kinh teá chính
trò naøy em ñaõ nhaânj thöùc ñöôïc raát nhieàu ñieàu trong lónh vöïc vaø tình
hình kinh teá nöôùc ta noùi chung vaø veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc

31
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

, Chuû Nghóa Tö Baûn, Chuû Nghóa Xaõ Hoäi ,thôøi kì quù ñoä leân Chuû
Nghóa Xaõ Hoäi noùi rieâng.
Eõm xin chaân thaønh caûm ôn giaûng vieân giaûng daïy boä moân
kinh teá chính trò ,thaày :Mai Höu Thöïc .Trong quaù trình giaûng daïy boä
moân kinh teá chính trò vaø höôùng daãn chuùng em laøm ñeà aùn naøy daõ
giuùp chuùng em coù theâm raát nhieàu nhaän thöùc boå ích veà ñeà aùn ,boä
moân kinh teá chính trò vaø caû nhöng kieán thöùc thöïc teá .

32
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

Giaùo trình kinh teá chính trò .

Giaùo trình lòch söû kinh teá quoác daân,lòch söû caùc hoïc thuyeát
kinh te .á
Leânin toaøn taäp:”Baøn veà thueá löông thöïc”­chính saùch kinh teá
môùi (NEP)
Taïp chí lí luaän coäng saûn.
Taïp chí coäng saûn.
Taïp chí kinh teá vaø thôøi ñaïi.
Taïp chí trieát hoïc.
Vaên ieän ñaäi hoäi Ñaûng.
Vaø moät soá saùch baùo khaùc.

33
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

MUÏC LUÏC
Teân danh muïc Trang
­Phaàn môû ñaàu. 1
A­Lyù luaän cuûa Leânin veà Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc 3
3
I­Chính saùch kinh teá môùivaø söï taáùt yeáu phaûi söû duïng Tö 2
baûn Nhaø nöôùc . 3
1.Chính saùch kinh teá môùi (NEP ).
1Taát yeáu khaùch quan phaûi söû duïng Chuû Nghóa Tö Baûn
7
Nhaø Nöôùc luùc ñoù. 8
2.Caùc thaønh töïu nhôø chính saùch kinh teá môùi . 8
II­Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc . 12
14
1.Khaùi nieäm.
2.Ñieàu kieän ñeå thöïc hieän Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø 17
Nöôùc 18
18
3.Caùc hình thöùc Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc maø 18
Leânin ñöa ra. 19
4.YÙ nghóa cuûa Chuû Nghóa Tö Baûn Nhaø Nöôùc
19
C­Vaän duïng ôû Vieät Nam
21
I­Tính taát yeáu phaûi vaän duïng ôû Vieät Nam .
1.Tình traïng moät neàn kinh teá tuøe xuaát phaùt ñieåm thaáp. 22
2.Do yeâu caàu cuûa söï vaän duïng quy luaät quanheä saûn
22
xuaát phuø hôïp vôùi trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát.
3.Töø yeâu caàu phaùt trieån nhanh choùng löïc löôïng saûn 23
xuaát .
24
4.toaøn caàu hoaù neând kinh teá ñoøi hoûi kinh teá Vieät
Nam phaûi hoaø nhaäp. 26
II­Thöïc traïng vaø caùc hình thöùc thöïc hieän Tö baûn Nhaø nöôùc
26
ôû nöôùc ta hieän nay.
26
1.Môû roäng hình thöùc lieân doanh lieân keát giöõa nhaø nöôùc
vôùi kinh teá tö nhaân trong nöôùc.
2.Tieáp tuïc môû roäng vaø phaùt trieån hình thöùc lieân doanh

34
 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

vôùi nöôùc ngoaøi .

3.veà hình thöùc toâ nhöôïng ,maø thöïc chaát laø hình thöùc xí
nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi ,ñöôïc hình thaønh trong caùc khu
cheá xuaát.
4. Thöïc hieän hình thöùc cho thueâ thong qua ñaáu thaàu moät
soá cô sôû vaät chaát cuûa doanh nghieäp thuoäc khu vöïc kinh teá
nhaø nöôùc.
5.Hình thöùc gia coâng ñaët haøng.
6.Hình thöùc ñaïi lyù.
III. Phuong huong va nhung dieu kien de co the van dung

35
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

36