Walang ganda ang mundo kung walang pagkakaibe-iba o varayti. Pano mapapahalagahan kung iisa lamang ang anyo ng lahat ng tao? Paano na ang salitang “makulay” kung wala ang varayti ng” Pula, asul, dilaw, at iba pa? At masarap nga kayang mabuhay kung panay na lamang lungkot 0 takot ‘© kasiyahan? Sapagkat likas ang wika, ganyan din ang dapat asahan, Walang dudang iba ang Filipino ‘$a Ingles at Espanyol, o maging sa Nihongo at Pranses (French). Binibigyang-diin sa puntong ito na maging ang jisang angkan ng wika, partikular ang mga katutubong wika sa Pilipinas ay may mga varayti (L. Garcia, et al., 2008) f Sa teorya ng sosyolingguwistika, ipinaliiwanag ang pagkakaroon ng varayti ng wika na pinagbalayan ng ideya ng pagiging heterogenous at pagiging dinamiko rifo. Ang sosyolingguwistika ay pag-aarel at pag-unawa rin sa ibait ibang anyo, aplikasyon, at estruktura na itinatakda ng ibalt ibang kontekstong F panlipunan (Paz, et al., 2003). Varayti ng wika ang tawag sa pagkakaroon ng natatanging katangian Ra nauugnay sa partikular na uri ng katangiang sosyo-sitwasyonal na nakakatulong sa pagkilala sa sang natatanging varayti o varyasyon ng wika. Pagkakaiba-iba rin ito sa uri, bigkas, tono, haba, diln, at anyo ng salitang gamit sa isar kular na lugar. Nagkakaiba-iba ang mga wika sa dalgdig dahil sa pagkakaiba-iba ng mg: a isang wika na walang k iyon. mnbas sa ibang wika sapagket wale sa kultura ng ibang bansa ang kalsipang sa kultura sa kadahilan: ‘Ang wika kailan man ay hindi maihihiwalay ig angwika at kultura ay dalawang manalagang komponent na laging magkaugnay. Bilang pagtugon dito kahit na patuloy na pinapaunlad dang wika marapat na ito ay pangalagaan at ipreserba tulad na lémang halimbawa ng pagbuo o paglikom fg mga glosaryo 6 listahan ng mga termino sa tang akademikong rehisto na maaaring gamitn sa pakikipagtalastasan at pagtuturo. Ang patuloy eo at pag-aaral ng wika ang siyang nagiging Panik o insrumonto ng pagkakaroon ng estandarisadorglekikon lal pa kung ito ay hayagang Giragamit sa arumang intelektuvalsadona rae gaan. Ang vaayt ng wika ay masasalamin ea pang: Oo eee buhay ng mga ta tulad 9 pedtukoy 8 bat bang sla tormno Kaugnay 8a paggawa ng kalamay. ‘Ang pag-aaral na ito a) kakanin upang makabuo ng gles: katawagang ginagamit sa paggave tungkol sa varayting Tagalog-Indat yy nakatuon sa pagikom ng mga varayti ng Tagalog-Indan aryo. Layunin ng isasagawang pananaliksik na m ja ng kakanin, upang mabigyan ng kaalaman ang 9 sa isang partkular na gaWain © hanapbuhay, 19 Sa paggawa ng 'akalikom ng mga mga mambabasa |wulugan | Sa aklat na The | ina Davies at Elder (2004) josaryo ay isang uring d a na ang glosaryo ay talaan lamang ng a saa ceunegaien nasa mga hol feksbuk: Hind! lamang daw ito sa teksbuk o mga aklat matatagpuan. Ayon naman Kina Vit Susniene (2008), hindi ito isang pangkaraniwang diksiyonaryo lamang kundi isang BI ‘sumasaklaw at nakatuon lamang sa isang partikular na larangan. “Mga Hakbang sa Pagbuo ng Glosaryo ‘Ayon kay Hartmann (2001), sa kaniyang aklat na Teaching and Researching Lexicography, anumang “gawaing nais na makabuo ng isang produkto ay dumadaan sa isang masusing proses. Nabanggit din "sa kaniyang akiat na ang pagbuo ng glosaryo ay isang gawain na nangangallangan ng malaking Oras para sa iba’t ibang prosesong pagdaraanan nito. Ayon pa rin’sa kaniya, ang mga Sinaunang tagagawa ing diksiyonaryo ay natutuhan ang paggawa nilo sa pamamagitan ng prosesong trial and error. Ang ‘aging pangunahing suliranin umano noon ay ang kawalan o di kaya naman ay kakulangan mg mga manwal, oda, akiat, at iba pang kagamitang maaaring gamitin upang makapaabigay ng direksiyon o T makatukoy sa mainam na gagamiin sa proseso ng pagbuo ng diksiyonaryo. Naging suliranin din umano: fang pagkakaroon ng ibe't ibang katawagan ng nabuong prodiukto. Sinabi ni Hartmann (2004) na para’ Imaisagawa ang sistematikong pagbuo ng isang glosaryo ay kinakailangang isaalang-alang ang apat na ahagi. Una, ang pangangalap at pagtatala ng mga saitang kaugnay sa gagawing Glosaryo sa tulong D igimga umiiral na korpus al mga kalahok sa pag-aaral. kalawa, ang pag-edit at pagkakategorya sa mga " Rakuhang datos batay sa mga klasipikasyong inihanda ng mga mananaliksik. Ang ikatlong proseso ay fumutkoy naman sa paggawa ng unang burador ng isasagawang glosaryo. At ang ikaapat at pinal ay | ang pagwawasto sa mga termino balay sa mga puna ng mga taong maatam sa wika. Ganoon din sa larangang kinabibilangan ng isinagawang glosaryo. si Svensen (1983) sa Kaniyang aklat na may pamagat na Principles and Methods of Dictionary- W mnaking ay naglaan nq Isang buon kabanata Kaugnay ng pagbuduo ng isan " Binigyang-halaga niya ang pagpaplano kaysa pag-implementa subalt na _ buluhang komento sa parehong proseso. Nagbigay siya ng magkahiwalay “sa pagsasa-computerng diksiyonary $8 sumusunod na mga bagay tula “diksiyonaryo, pag-alam sa pangangallangan, 2.) pang-unang pagpapl: 9 diksiyonaryo sa aklat, igbigay tin siya ng mga maka- 'y na Komento Sa mga suliranin dng 1.) ang mismong proyekto- N°, 3.) pang-unang pagsusuri,hulugan, page! ae Ng Paghapahalaga sa pagsasaayos ng iskedyul, pagba- budget —aaitimalabas na ang lahat ng pagbubuo ng diksiyonanyo ay nangangallangan soon may Kesamang mga elemento ng tatlong hakbang, to ay ang fieldwork o pangangal pe Geseription 0 pag-eedit ng mga teksto, at ang presentation o pagialathala. Meares @y wala pa ring teorya na masasabing lubhang makabuluhan sa pagbubuo ng diksiyonaryo, : lahat ay nakabatay sa kung sino ang gagawa at sa kung sino ang gagamit ng bubuuing sangguniang leksikograpikal. WV. Mga Pamamaraan ng Pag-aaral at Pagkuha ng Datos Disenyo ng Pag-aaral Ang pag-aaral na ito ay nauuri sa klasipikasyong deskriptibo 0 palarawang pananaliksik na Karaniwang ginagamit sa mga pananaliksik at pag-aaral na ukol sa wika at kaugnay na disiplina. Lugar ng Pag-aaral Isasagawa ang pag-aaral sa mga piling barangay sa bayan ng Indang, Cavite tulad ng Agus-os, Banaba Cerca, Balagbag Mahabang Kahoy, Buna Lejos, Calumpang Cerca, Guyam Malaki, Kayquit Lumampong Balagbag, Lumampong Halayhay, at Tambo Kult. to ang mga piniling barangay dahil dito palasak at Killa ang paggawa ng mga kakanin at kalamay nang sa gayon ay matiyak ang kabisaan ng miga salitang kaugnay sa paggawa ng kakanin na maliikom al maitatala ng mananaliksik Ang bayan ngindang ay dating “Yndang’ na nasa mataas na rehiyon sa bahaginglupain ng alawigan fig Cavite, Taong 1665 nang pormal na maging bukod na bayan sa Cavite ang indang na hiwalay $4 mga bayan ng Mendez at Allonso sa Cavio na pinamunuan ng gobemadorcllo nasi Juan Dimabilng, Mga Kalahok sa Pag-aaral Jang mga kalanok sa pag-aarel yang calawampung (20) manggagawa’at magtiinda ng kakaain kung saan delaweng (2) parisipante mula sa bawat sampu (10) na mga pling barangay oo Panny ang Kinapanayam ng mananalisk. Ano sampung barangay na io ay ang sumac ee Banaba Cerca, Balagbag Mahabang Kahoy, Buna Lejos, Calumpang Cerca, Giver \JUS-OS, |, Lumampong Halayhay, at Tambo Kult, Purpos Kayquit, Lumampong Balagbag, d MpOsive Sampling pamamaraan ng pagpili sa mga magiging kalahok nang sa gayon ay matiyak ne ae Y oe See agi sapat na kaalaman sa larangan n\ sa pag-aaral ay mga taong may 3 19 Paggawa ng kal D eee (40) binasang guro sa Filipino upang makatulong sa pagsusuri ng aa wenn Gayungin ang ‘ca mga nalikor at maitatalang salitang ginagamit sa paggagawa ng kakanin, mbas na ibibigayal/al mula 68 kasaysayan ng ti it 1g glosaryo sa iba’? ibang larangan ng har : ilang babasahin na may Kaugnayan sa paggawa ng ‘ 2.ng mga salitang ginagamit sa paggawa ng kakanin _Itinala'ng mananaliksik ang mga nalikom na termino o salitang ginamit sa paggawa ng ‘$2 pagbabasa Sa mga kinuhang sanggunian at gayundin sa pamamagitan ng paki mga impormante, dahil mula muna sa mga kinapanayam ang unang bahagi ng pagtatala salitang lahok. 3. Pakikipanayam sa mga taong may sapat na kaalaman sa paggawa ng kakanin | Kinapanayam ng mananaliksik ang mga piling impormante na katutubo sa Indang na marunong $a paggawa ng kakanin at bihasa rin maging sa pagsasalita ng Tagalog-Indang na ginagamit sa paggawa ng mga kakanin. isa-isang itinala ng mananaliksik ang mga salita o terminong ginamit at Matapos ay inihanay ang mga ito nang sa gayon ay higit na masuri kung ano-anong mga Salita ang nararapat o hindi nararapat ilahok sa gagawing glosaryo. 94. Pagbuo ng isang talaan ng mga nalikom na salita Hango sa mga salitang nakalap ng mananaliksik mula sa mga piling kalahok na barangay sa Indang, Cavite, inihanay at pinili ng mananaliksik ang mga salitang maaaring isama sa glosaryo. Napag- Dalaman ng mananaliksik na may mga termino na halos may magkakatulad na kahulugan at. gamit sa iba’t ibang piling barangay sa Indang, 5. Pagsasagawa ng balidasyon sa kabisaan ng mga salitang nalikom D Namahagi ng talatanungan at pamantayan ang mananaliksik sa mga piling kalahiok sa isinagawang ‘pagilikom ng mga salita 0 terminong ginagamit sa paggawa ng kakanin at gayundin sa mga kapwa © guro na nagtuturo ng asignaturang Filipino, Pinasagutan niya ito upang matiyak ang kabisdan at 4 kahusayan ng pagpapakahulugan sa mga salitang nalikom at naitala sa larangan ng paggawa ) ng kakenin. May espasyo rin na inilaan ang mananaliksik sa talatanungan para sa mga puna at ‘suhestiyon ng mga kalahok sa pag-aaral. | 6. Pagrerebisa ng mga salitang nalikom Batay sa mga puna at ilang suhestiyon ng mga kalahok at kinapanayam sa pag-aaral, paulitulit na binasang mananatiksik ang mga salta 0 terminong kaniyang itnala sa nabuong glosatyo, ito ay ritebisa upang mas lalong pakinsin ang kahuiugan ng mga saltang lahok, maging ang paglukoy sa kung anong bahagi ng pananalita ito nabibilang.