Çekim teknikleri Doğru ayarlar
Doğru ayarlar,
kusursuz fotoğraflar
Dijital fotoğraf makinesi satın almak, hemen fotoğraf çekmeye
başlayabileceğiniz anlamına gelmiyor. Farklı durumlarda hangi
ayarı nasıl yapmanız gerektiğini bilmeniz gerekiyor.
Y
eni bir dijital fotoğraf makinesi
satın aldınız ve kullanım kıla-
vuzunu dikkatle okudunuz.
Peki ama çekim için hazır mısınız?
Zor motiflerle karşılaştığınızda veya
küçük hileler gerektiren durumlarda,
kılavuzda yazanlardan çok daha fazla-
sına ihtiyacınız olacak. Bu bölümde,
kusursuz çekimlere giden yolda çok
işinize yarayacak 50 ipucunu bir arada
bulacaksınız.
1. Amaca uygun saklama biçimi
Fotoğraf verilerinin saklanmasında en
sık kullanılan biçim olan JPEG biçimi
artık her dijital fotoğraf makinesi için
standart hale gelmiş durumda. Çok
sayıda ve hızlı fotoğraf çekenlerdense-
niz, bellek alanından da tasarruf sağ-
layan bu biçim tam size göre. Eğer sı-
kıştırma kalitesini de en yüksek sevi-
yeye ayarlarsanız oldukça iyi sonuçlar
elde edebilirsiniz. Ama eğer bellek ka-
pasiteniz biraz düşükse sıkıştırma
74
oranını artırmanız gerekebilir; tabii
bu durum aynı zamanda kaliteden
ödün vermeniz anlamına gelir. Bellek
kapasitesinin yetersiz olduğu bu du-
rumlarda makinenizin sunduğu tam
çözünürlüğün altında değerler kul-
lanmanız, yani 10 megapiksellik ma-
kinenizi 6 megapiksel çözünürlükte
ve daha düşük JPEG sıkıştırma seviye-
sinde kullanmanız çoğu zaman daha
iyi sonuçlar verecektir.
RAW biçimi desteği ise genellikle
yüksek seviye kompakt makinelerde
ya da DSLR’lerde bulunur. Eğer çek-
tiklerinizi daha sonra işlemek istiyor-
sanız, bu biçim tam size göre; çünkü
bu biçimde algılayıcıdan gelen veriler
renk dengesi, keskinlik gibi standart
işlemlerden geçirilmeden, “ham” bi-
çimleriyle olduğu gibi bellek kartına
aktarılır. Bunları daha sonra bilgisa-
yarınızda bir RAW dönüştürücüsü ile
işleyip standart biçimlere dönüştürme
şansınız var. RAW biçimi hakkında
| CHIP.COM.TR |
ayrıntılı bir incelemeyi geçen sayımı-
za bulabilirsiniz.
Kimi eski makineler TIFF biçimini
de desteklerler. TIFF, JPEG’e göre da-
ha yüksek kalite sunuyor olsa da, pro-
fesyonel fotoğraf işleme konusunda
bütün ihtiyaçları karşılayan RAW bi-
çiminin yerini tutamaz.
2. Renk karakterinin seçimi
Dijital fotoğraf makineleri renklerin
yoğunluğunu seçmenize de izin verir.
Nötr renk ayarları çekimden sonra
resim işleme yazılımlarıyla daha fazla
değişiklik yapmanıza olanak tanırken
“Vivid”, “F-chrome” ve “Parlak” se-
çenekleri daha yüksek bir renk doy-
gunluğu elde etmenizi sağlar. Çoğu
zaman kontrast ve renk yoğunluğunu
[+] ve [-] düğmeleriyle, daha “kame-
rada” düzeltebilirsiniz. Ama doğruyu
bulmak için referans olarak elinizde
sadece küçük bir görüntü olduğun-
dan bunu bilgisayarınızda monitörü-
nüzün başında yapmanız daha doğru
olacaktır.
3. Siyah-beyaz fotoğraflar
Fotoğraflarınızı çekimden sonra bil-
gisayar başında gri tonlarına dönüş-
türmeniz gereken dönemler artık ge-
ride kaldı. Giriş sınıfı DSLR makine-
lerde ve birçok kompakt makinede
fotoğrafı RGB biçiminde ve siyah-
beyaz olarak kaydetme özelliği bulu-
nuyor; yani renk bilgileri dosyada
| CHIP.COM.TR |
saklanmış oluyor. Buna ek olarak çe-
kim sırasında kırmızı, sarı veya yeşil
gibi renk filtreleri kullanmanız da
mümkün.
Eğer siyah-beyaz yaptığınız bir çe-
kimden sonra fotoğrafları renksiz
çektiğinize pişman olup başka tonlar-
da, örneğin “sepia” tonlarında çekim
yapmak isterseniz, fotoğraflarınızı
daha sonra bilgisayar başında düzel-
tebilirsiniz.
4. ISO duyarlılığı
DSLR ve üst düzey kompakt dijital
fotoğraf makineleri dışında kalan ço-
ğu makinede ISO duyarlığı hep “Au-
to” seçeneğinde sabitlenir. Bu, düşük
ışık altında diğer ayarları zorladığı-
nızda kameranızın sizden habersiz
ISO duyarlılığını yukarı çekeceği an-
lamına geliyor. Bu şekilde istemeden
grenli fotoğraflarla karşılaşmanız iş-
ten bile değil. Eğer ISO duyarlılığını
menüden kendiniz belirlerseniz,
grenlerin ne zaman çıkmamaları ge-
rektiğiniz kontrol edebilirsiniz. Tabii
bu arada grenlerle karakterini bulan
fotoğraflar olabileceğini de asla unut-
mayın.
5. Mükemmel beyaz dengesi
Nötr bir beyaz dengesi ışığın sıcaklığı
ile ilgilidir. Gündüz yapacağınız man-
zara çekimlerinde ve bir şehir gezisin-
de yapacağınız röportaj çekimlerinde
otomatik beyaz dengesi ayarlarını
75
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
kullanmak doğru bir seçimdir. Keskin
gölgeler oluşturan sert ışıklar veya
tungsten aydınlatmalı (akkor lamba-
lı) odalardaki çekimler için ise kame-
ranızı uygun şekilde önceden ayarla-
malısınız.
Farklı ışıkların birbiri ile karıştığı
durumlarda doğru renk sıcaklığını
yakalamak için beyaz dengesini el ile
yapmanızda büyük yarar var. Beyaz
veya nötr gri bir kağıtla yapacağınız
deneme çekimi size olması gerekeni
gösterip kafanızın karışmasını engel-
leyecektir. Eğer mum ışığında roman-
tik bir akşam yemeğinde makinenizin
ayarı otomatik beyaz dengesinde veya
tungsten ışığı ayarlarında ise aynı ışık
hissini fotoğrafınıza yansıtamazsınız.
Bunun yerine beyaz dengesini bilerek
gün ışığı ayarında bırakırsanız, sıcak
renk uyumunu kolaylıkla sağlayabi-
lirsiniz.
6. Renk uzayının seçimi
Dijital fotoğraf makineleri sRGB renk
uzayı önseçimli olarak gelirler. Aslın-
da sRGB (standart kırmızı, yeşil ve
mavi) uzayı gerçek renk uzayları ara-
sında en küçük olanıdır. Ama bu spe-
sifik renk uzayını TFT ekranlar, tara-
yıcılar ve yazıcıların dışında Windows
ve Office (2000 sürümlerinden sonra)
gösterebilir ve işleyebilir. Fotoğrafla-
rın ekranda izlenmesi veya internette
paylaşılması için sRGB yeter de artar
bile.
76
Çoğu makinede seçilebilecek renk
uzayları arasında Adobe RGB renk
uzayı da vardır. Adobe RGB uzayı da-
ha geniş renk yelpazesiyle özellikle
profesyonel fotoğrafçılığa yöneliktir.
Fotoğraf daha soluk görünse de daha
fazla bilgi ve ara ton içerir.
Eğer RAW biçiminde çekim yapı-
yorsanız, bu biçimdeki geniş renk de-
rinliği ve bundan kaynaklanan renk
adımlarının çokluğu sayesinde renk
uzayı seçimini aklınızdan silebilirsi-
niz. Bu biçimde olabildiğince çok bil-
gi bellek kartınıza kaydedilir.
7. Hızlı pozlama telafisi
Hızlı pozlama telafisi, yaratıcı fotoğ-
raflar oluşturmak için güçlü ama ço-
ğu zaman gereğinden daha az değer
verilen bir araçtır. Örneğin yağmurlu
günlerde +0,5 adımlık bir düzeltme,
yağmurun verdiği kasveti fotoğrafı-
nızdan kaldıracaktır.
Eğer güneşin ışıl ışıl parladığı bir
günde gökyüzünü de içeren bir kare
çekmek istiyorsanız, pozlama telafisi-
ni -0,5 veya -1 değerine getirerek gök-
yüzünün maviliğini fotoğrafınıza
yansıtabilirsiniz. Problematik durum-
larda ise doğru pozlamayı yakalaya-
bilmek için bir pozlama dizelemesi
oluşturmanız gerekebilir.
8. Flaşın kullanılması
Aydınlatma flaşı normalde gündüz
kullanılır. Güçlü kompakt flaşlar ay-
| CHIP.COM.TR |
dınlatma uzaklıkları nedeniyle avan-
tajlıdır, ama bütünleşik flaşlarınızla
da iyi sonuçlar elde edebilirsiniz.
Aydınlatma flaşı ile motifin aydın-
lık kısımlarını aşırı pozlamadan ka-
ranlık kısımlardaki detayları öne çı-
karabilirsiniz. Bu özelliği kullanabile-
ceğiniz tipik motifler karşıdan gelen
ışıkların veya gölgede kalmış insanla-
rın bulunduğu motiflerdir.
Aydınlatma flaşı kullandığınızda
gece çekimlerinde olduğu gibi uzun
pozlama sürelerine ihtiyaç duymazsı-
nız. Objenizin çok aydınlanıp renk
uyumunun bozulmaması için flaşını-
zın telafi ayarını -0,5 veya -1 seçeneği-
ne getirin. Objenizin sizden beş met-
reden daha uzak olduğu durumlarda
ise flaşın etkisinin mesafeyle azalması
yüzünden aydınlatma flaşını kullana-
mayabilirsiniz.
9. Çekim modları
Olabildiğince kolay bir şekilde göze
hoş gelen fotoğraflar elde etmek için
makine ayarlarını “A” yani otomatik
ayarlara veya “P” yani otomatik prog-
rama getirmek işe yaramayabilir. Bu-
nun yerine kameranızın uygun motif
programlarını kullanırsanız daha gü-
zel fotoğraflar elde edebilirsiniz. Fo-
toğraflarınız yine eskisi gibi otomatik
pozlanır, ama motifinize uygun di-
yafram veya enstantane değerleri ile...
Motif programlarınızın ne kadar
iyi sonuçlar verdiğini görmek için uy-
| CHIP.COM.TR |
gun motif programını kullanarak
karlı bir fotoğraf çekerek deneme ya-
pabilirsiniz. Program otomatik olarak
gerekli pozlama telafisini uygular ve
daha güzel fotoğraflara imza atmanızı
sağlar.
10. Hızlı erişim tuşları
Üst seviye kompakt makinelerde veya
DSLR makinelerde belirli ayar menü-
lerine doğrudan ulaşmanızı sağlayan
kısayol tuşları bulunur. Kullanıcı ta-
rafından ayarlanabilen bu kısayol tuş-
ları belirli bir ayarı sürekli yapmanız
veya değiştirmeniz gereken durum-
larda çok işinize yarayabilir. Örneğin
bu tuşlara ISO değeri menüsünü ata-
yarak istediğiniz zaman hızlıca ISO
değerinin otomatik olarak belirlen-
mesinin önüne geçebilir ve kendiniz
bir değer atayabilirsiniz.
Kimi üreticiler ise dijital fotoğraf
makinesine belirli konumlara ulaş-
manızı sağlayan sabit kısayol tuşları
yerleştirirler. Örneğin Pentax markalı
makinelerde menüde gezinmeye ge-
rek kalmadan “Fn” tuşu ile doğrudan
flaş, pozlama dizisi, duyarlılık veya
beyaz dengesi gibi önemli fonksiyon-
lara ulaşmanız mümkün.
11. Ölçüm yönteminin seçimi
Kontrast açısından zengin veya çok
bileşenli motifler farklı ışık ölçüm
yöntemleri gerektirirler. Bu motifle-
rin otomatik olarak belirlenmesi zor
77
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
olduğundan, böyle durumlarda fo-
toğraf makinenizin ışık ölçüm yönte-
mini el ile değiştirmelisiniz.
Örneğin birçok bileşenden oluşan
manzara çekimleri için matris ölçüm
yöntemi uygundur. Bu yöntemde
makineniz olabildiğince çok noktada
ışık ölümü yaparak en uygun pozla-
mayı belirler. Eğer motifinizdeki en
önemli eleman merkezde bulunuyor-
sa merkez ağırlıklı ölçüm yöntemini
kullanabilirsiniz. Bu yöntemde ise
merkezde bulunan bileşenin pozlama
sonuçlarına kenarlardakilerden daha
fazla ağırlık verilir. Spot ölçüm yönte-
minde tam merkezdeki bileşenden
yansıyan ışık değerine göre pozlama
ayarları belirlenir. Spot ölçüm özel-
likle ters ışığın olduğu motiflerde kul-
lanılabilen son derece etkili bir yön-
temdir.
12. Her motif için flaş seçimi
Otomatik flaş çoğu durumda en doğ-
ru flaş yöntemi olmaz. Bu yöntem
flaşı patlamaya zorlar ve aynı zaman-
da fotoğraf makinesinin enstantane
süresini senkronizasyon süresine göre
değiştirir. Bu yüzden fotoğrafınız 1/60
veya daha hızlı bir enstantane ile poz-
lanır.
Sonuçta fotoğrafınızda arka plan
kapkaranlık, flaşla aydınlatılmış olan
ön plandaki objeniz ise çoğu zaman
aşırı parlak çıkar. Makinenizin ens-
tantane süresini bilerek aşağı çekerek
78
bu hatayı düzeltebilirsiniz. 1/15 veya
1/2 saniye gibi enstantane sürelerinde
arka plandaki ışıkların titreme riski
olsa da ön planda bu etki oluşmaz.
Flaşın patladığı kısa süre ön plandaki
objelerin pozlanma süresi olur. Sonuç
ise daha anlamlı ve uyumlu fotoğraf-
lardır.
Kırmızı gözlerin engellenmesi için
patlayan ön flaş da istenmeyen so-
nuçlar doğurabilir. Örneğin bir aile
toplantısında veya bir partide anlık
bir motifi çekmek istediğinizde ön
flaş çekimi geciktirerek o güzel anı ka-
çırmanıza neden olabilir. Bu yüzden
fotoğraflarınızı çekerken kırmızı göz-
leri dert etmeyin, çoğu resim işleme
yazılımı kırmızı gözleri otomatik ola-
rak bile giderebiliyor.
13. Belleğin biçimlendirilmesi
Eğer yeni bir dijital fotoğraf makinesi
satın aldığınızda eski bellek kartınızı
kullanma devam etmek istiyorsanız,
çekeceğiniz fotoğrafları garanti altına
almak için bu kartı öncelikle yeni ma-
kinenizde biçimlendirmelisiniz. Bi-
çimlendirme sırasında bellek kartınız
yeni makineniz tarafında kaydedilir
ve gerekli klasörler oluşturulur. Fo-
toğraflarınızın numaralanması ise
böylece baştan başlar. Eğer fotoğraf
makineniz için her zaman aynı bellek
kartını kullanıyorsanız, bu kartı arada
sırada biçimlendirerek eski fotoğraf-
lardan kalan dosya parçalarını temiz-
| CHIP.COM.TR |
leyebilir, böylece kartın performansı-
nı artırabilirsiniz.
14. Diyaframın ayarlanması
Diyafram ön ve arka planın fotoğraf-
taki durumunu belirlemek için kulla-
nılan en önemli donanım olarak ka-
bul edilebilir. Diyafram sadece algıla-
yıcı üzerine objektiften geçerek düşe-
cek ışık miktarını ayarlamakla kalma-
yıp ne kadar çok net alan derinliği
(kapalı diyafram, örneğin 16) veya ne
kadar az alan derinliği (açık diyafram,
örneğin 2,8) oluşması gerektiğini be-
lirleyen araçtır.
Bütün DSLR makineler diyaframı
el ile belirlemenize (M veya AV) izin
verir. Ama artık çoğu kompakt maki-
nede de, diyaframı el ile ayarlamanız
için gerekli çekim seçeneklerini sunu-
yor. Bu yüzden kompakt makine kul-
lanıcısı olsanız bile diyaframın kulla-
nımını bilmenizde yarar var.
FARKLI DÜNYALAR: Geniş açılı bir objektif
ve açık bir diyafram ile harika detaylar
yakalayabilirsiniz.
| CHIP.COM.TR |
Örneğin portre veya moda fotoğ-
rafçıları çekimlerini oldukça açık di-
yaframlarla gerçekleştirirler. Net alan
derinliğinin azalmasıyla arka plan bu-
lanıklaşır ve modelin bulunduğu düz-
lemden ayrışarak önem kazanır. Ürün
çekimlerinde ise ürünün bütün ayrın-
tılarıyla net gösterilebilmesi için kü-
çük bir diyafram açıklığı önemlidir.
15. Doğru odak uzaklığı
Uzun bir odak uzaklığı ile uzaktaki
objeleri yakınlaştırmakla kalmaz, mo-
tifinizdeki derinliği de yoğunlaştırır-
sınız. Buna en güzel örnek, aynı hiza-
da olmayan ama ters yönde ilerleyen
ve her an birbirine çarpacakmış gibi
görünen iki yelkenlidir. Böyle bir tele
- etki 200 milimetrelik (Full Frame –
FF: 35mm film boyutuna göre) bir
odak uzaklığında ve ötesinde oluşur.
35mm (FF) ve altındaki odak
uzaklıklarında ise bunun tam tersi bir
etki gözlenir. Arka plandaki objeler
daha uzak ve daha küçük görünür. Bu
şekilde örneğin küçük odaların daha
büyük olduğu hissi yaratılabilir.
45 ile 65mm (FF) arasındaki nor-
mal odak uzaklıkları insanın normal
bakış açısına en yakın odak uzaklıkla-
rıdır. Belgesel ve röportaj fotoğrafçı-
ları tarafından sıklıkla kullanılan bu
odak uzaklıkları hayatı gerçekte oldu-
ğu gibi gösterir. Normal odak uzak-
lıkları hızlı çekimler ve kısmi büyüt-
meler için de teknik açıdan en uygun
79
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
koşulları sunar.
Çoğu kompakt makine, kullanıcı-
sına normal ve tele odak uzaklıkları
arasındaki belirli bir odak bölgesini
sunar. Oldukça uzun odak uzaklıkları
ise genelde gerçek geniş açı odak
uzaklıklarını da içeren mega zum ma-
kinelerde ve bazı üst sınıf makineler-
de bulunur. Buna ek olarak üreticiler
makinelerinde kullanılabilecek mer-
cek eklentileri de üretmektedir.
DSLR’larda ise hangi odak aralığının
olacağı tamamen fotoğrafçı tarafın-
dan belirlenir.
16. Perspektif kullanımı
Fotoğrafçılıkta üç klasik perspektif ti-
pi bulunur: “Normal”, yani göz hiza-
sı, kurbağa perspektifi ve kuşbakışı.
Güzel fotoğraflar çekmek için bunlar
arasından doğru perspektifi de seç-
melisiniz. Örneğin geniş açılı bir ob-
jektif ile kurbağa perspektifinden ve
kuşbakışından oldukça ilginç fotoğ-
raflar çekebilirsiniz: Aşağıdan insan-
lar dev gibi, yukarıdan ise küçük ve
komik görünürler, çünkü kafaları bü-
yük bacakları ise kısa ve ince çıkar.
Eğer hedefinizde bu kadar fantas-
tik fotoğraflar elde etmek yoksa nor-
mal bir odak uzaklığı ve normal bir
bakış açısı ile de çok güzel tatil fotoğ-
rafları çekebilirsiniz. Örneğin fonda
güneşin batarken motifinizin ön pla-
nına bir şarap bardağı yerleştirin ve
deklanşöre basın. Ön planın mı yoksa
80
arka planın mı net olacağı ise tümüyle
size ve hislerinize kalmış. Genel ola-
rak şarap bardağı gibi motifinizde ön
plana yerleştirdiğiniz objeler fotoğra-
fa derinlik katarlar ve fotoğrafın di-
ğerleri arasından kolayca sıyrılmasını
sağlarlar.
Uzun odak uzaklıklarında da aynı
tekniği uygulayabilirsiniz. Örneğin
ağaçtaki bir kuşu çekerken ön plana
gelmesini sağlayacağınız birkaç dal si-
ze yeterli derinliği sağlayacaktır.
17. Ölçüm değerleri
Kontrast açısından zengin motifleri
yukarıda belirttiğimiz ölçüm yöntem-
leri ile doğru pozlamanız oldukça
zordur. Bunun için dijital makineler-
de pozlama değerlerini saklayan bir
“AEL” tuşu (kimi zaman “AE/L” veya
“AE-L” olarak da geçer) bulunur. Bu
tuş sayesinde motifinizdeki belirli bir
kısmın pozlama ölçüm değerlerini
saklayabilirsiniz. Bunun için istediği-
niz bölgenin değerlerini ölçtürüp bu
tuşa basmanız yeterli. Bu ölçüm de-
ğerleri siz bir daha bu tuşa basana ka-
dar makinenizin hafızasında tutulur.
Kimi modellerde ise ölçüm yaptıktan
sonra AEL tuşunu deklanşöre basana
kadar basılı tutmanız gerekebilir. Eğer
fotoğraf makinenizde bu özellik yok
ise, otomatik çekim modunda istedi-
ğiniz bölgenin değerlerini ölçüp daha
sonra makinenizi manuel moda geti-
rerek bu değerleri girebilirsiniz. Poz-
| CHIP.COM.TR |
lama değerlerini deklanşöre yarım
basılı tutarak saklamak ise hiç bekle-
mediğiniz şekilde sonuçlanabilir.
Çünkü bu şekilde makineniz pozlama
değerlerinin dışında netlik ayarlarını
da sabitler. Eğer ölçüm yaptıktan son-
ra makinenizin yönünü değiştirirse-
niz, fotoğrafınız istediğiniz pozlama
ayarları ile çıksa da bulanık görünür.
18. Işık için geçiş filtreleri
Fotoğrafçılar kamera çantalarında ya-
pacakları çekime göre farklı filtreler
taşırlar. Ama gri ve renkli geçiş filtre-
lerini çantalarından eksik etmezler.
Gökyüzünü ve karlı dağları içeren
bir manzaraya baktığınızda gözünüz
parlak gökyüzü ile koyu yeryüzü ara-
sındaki kontrast farkını problemsizce
dengeleyebilir. Dijital fotoğraf maki-
neleri ise böyle geniş bir dinamik ara-
lığı çekebilecek kapasitede değillerdir.
Bu yüzden bu dinamik aralığın den-
gelenmesi için çoğu manzara çeki-
minde gökyüzünün parlaklığı azaltıl-
maktadır.
Bunun için objektif önüne Cokin
gibi bir üreticinin nötr gri geçiş filtre-
si dönebilir şekilde sabitlenir ve filtre-
nin koyu renkli kısmı ufuk çizgisine
gelecek şekilde doğru pozisyona itilir.
Bu şekilde gökyüzünün mavi rengine
kavuşması veya bulutların tekrar gö-
rünür olması sağlanır.
Eğer kontrastı dengelemek için
böyle bir filtre kullanıyorsanız, maki-
| CHIP.COM.TR |
nenizin pozlama ayarlarını gökyüzü-
ne göre değil, diğer objelere göre yap-
malısınız. Aksi takdirde makineniz
gökyüzünü yeterince pozlamaya çalı-
şırken dağlar aşırı pozlanır. Bu tür
geçiş filtreleri nötr grinin dışında
farklı renklerde de bulunur. Örneğin
gökyüzünün daha dramatik görün-
mesi için genellikle kırmızı veya sarı
filtreler kullanılır.
19. Otomatik odaklama
Fokuslama, yani fotoğraf makineni-
zin deklanşörüne yarım bastığınızda
yapılan uzaklık ölçümü ve netleştir-
me için dijital makinelerde “AFs” ve
“AFc” seçenekleri bulunur. Bunlar-
dan ilkinde, yani AFs seçeneğinde
makine siz deklanşöre bastığınızda bu
işlemleri bir kere yapar ve objeyi net-
leştirir. Başka bir objeye odaklanmak
istediğinizde ise deklanşörü bırakıp
tekrar basmanız gerekir. Sabit duran
objeler veya manzara çekimleri için
AFs’yi kullanabilirsiniz.
Ama fotoğrafını çekmek istediği-
niz objeler hareketli, yani oyun oyna-
yan çocuklarınız, hayvanlar veya bir
spor karşılaşması ise AFc’yi seçmelisi-
niz. Bu seçenekte makine odak mer-
kezinizde tuttuğunuz hareketli objeyi
siz deklanşöre tam basana veya bıra-
kana kadar sürekli olarak odaklar.
DSLR veya üst sınıf kompakt fo-
toğraf makinesi sahipleri içinse, ek
olarak manuel netleştirme seçeneği
81
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
de bulunur. Bu seçenek biraz dene-
yim gerektirse de bu şekilde spor kar-
şılaşmalarında oto fokus ile yakalan-
ması çok zor olan görüntüleri sağlıklı
bir biçimde yakalayabilirsiniz.
20. Zum ile gelen dinamizm
Çekim sırasında odak uzaklığının de-
ğiştirilmesi fotoğrafçıların fotoğrafla-
rına dinamizm katmak için başvur-
dukları eski numaralardan biri. Hız
hissi veren bu efekte siz de zum halka-
sı olan makinenizle kolayca ulaşabi-
lirsiniz: Uzun bir odak mesafesinde
objenize odaklanın ve deklanşöre ba-
sarak odak mesafesini küçültün, yani
yakın çekimden geniş açıya geçin.
Efektin istediğiniz etkiyi verebilmesi
için pozlama sürenizin 1/2 saniye ile
1/30 saniye arasında olması gerekir.
Uygulaması kolay olsa da güzel so-
nuçlara ulaşmak için biraz alıştırma-
ya, biraz da şansa ihtiyacınız olacak.
BİRLİKTE HAREKET: Sakin bir el ve
doğru bir pozlamayla dinamik fotoğraflar
çekebilirsiniz.
82
Bu yüzden önemli anlarda fotoğrafı-
nızın doğru çıkmasını garantiye al-
mak için sabit çekim yapmanız sizin
yararınıza olur. Bu tür etkileri daha
sonra bilgisayar başında resim işleme
yazılımları ile de uygulayabilirsiniz.
Ayrıca Cokin’in ortası düz, kenarlara
doğru çizgili filtresi gibi filtreler kul-
lanarak sabit çekimde de aynı etkiyi
yakalayabilirsiniz. Tek yapmanız ge-
reken, sakince motifinizi seçip nor-
mal şekilde doğru anı beklemek.
21. Objeyle birlikte hareket
Hız etkisi veren bir diğer efekt ise diji-
tal fotoğraf makinenizi objenizle bir-
likte hareket ettirdiğinizde ortaya çı-
kar. Zum efektinin aksine, bu efekti
filtre kullanarak oluşturamazsınız;
bilgisayar yazılımları ise çok zaman
gerektirir. Özellikle otomobil fotoğ-
rafçılarının günlük hayatlarının bir
parçası olan bu efekt yüksek odak
uzaklıklı bir objektif ile ilerleyen ara-
banın deklanşöre basılı halde izlen-
mesi ve bu sırada 10 ile 15 fotoğraf
çekilmesi ile oluşur.
Eğer siz de böyle fotoğraflar çek-
mek istiyorsanız uzun odak mesafeli
bir objektife, sakin bir ele veya tek
ayaklı bir sehpaya ve biraz alıştırmaya
ihtiyacınız olacak. Çekim öncesi ma-
kinenizin pozlama süresini 1/15 veya
1/60 saniye değerine ayarlayın. Diyaf-
ram ise hareket etkisi ile arka planda
bulanıklık oluşturulması nedeniyle
| CHIP.COM.TR |
neredeyse önemsizdir. Bu yüzden di-
yafram değerinin pozlama sürenize
göre otomatik olarak belirlenmesini
(“Tv” modu) sağlayabilirsiniz. Ger-
çek çekim öncesi birkaç deneme çeki-
mi yaparak uygun pozlama süresini
kontrol etmeyi unutmayın. Süreyi
seçtikten sonra makinenizin oto fo-
kusunu “AFc” ye getirin. Bu şekilde
hem sürekli netlemeyi sağlar, hem de
makinenizin netlik sağladığı anda de-
ğil siz istediğiniz anda çekim yapma-
sını garanti altına alırsınız. Objeniz
ise en fazla saatte 40 km’den hızlı ha-
reket etmemelidir.
Çekim yaparken ters ışığa denk
gelmemeye çalışın. Çünkü otomobil-
lerin güzel görünmeleri için parlama-
ya, parlamaları için ise ışığa ihtiyaçları
vardır. Eğer ayarlarınızı doğru yaptıy-
sanız sonuçta otomobilin net, arka
planın ve tekerleklerin ise flu olduğu
bir fotoğraf elde edersiniz.
22. Panoramik çekimler
Ara sıra fotoğraf makinenizde belir-
lenmiş biçimlerin dışına çıkmanız ge-
rekebilir. Örneğin düz bir bölgedeki
bir güneş batışı, çevrede insan gözü-
nün görebileceği engebeler olduğu
zaman daha ilgi çekici olur. Ağaç
grupları, bir ev veya kıvrıla kıvrıla
ilerleyen bir nehir panorama çekimle-
rinde fark yaratan detaylardan bazıla-
rıdır.
Panorama çekimlerinde unutma-
| CHIP.COM.TR |
manız gereken en önemli nokta poz-
lama ayarlarını manuel olarak ayarla-
maktır. Aksi takdirde fotoğraflarını-
zın parlaklığı çok farklı olabilir, bu
durumda da kareleri birleştirdiğiniz-
de bağlantı noktaları belli olur. İkinci
bir nokta ise çekim sırasında makine-
yi hep aynı yükseklikte tutmaktır. Bu
yüzden tripod (sehpa) panorama çe-
kimlerinin vazgeçilmez ekipmanla-
rından biridir.
Fotoğrafları birleştirirken zorluk
çekmemeniz için, çekim sırasında ka-
releri en azından beşte bir oranında
birbiri üzerlerine binecek şekilde çek-
melisiniz.
Kimi kompakt makineler panora-
ma özelliğini de bünyelerinde barın-
dırırlar. Bu tip bir makine ile çekim
yaparken, bir sonraki fotoğrafı nereye
yerleştirmeniz gerektiğini ekranda
görebilirsiniz. Birleştirme ise daha
sonra bilgisayar yazılımı ile veya yine
makinede gerçekleştirilebilir. Ama
bilgisayarda birleştirme genellikle da-
ha kolay olur ve daha doğru sonuçlar
elde etmenizi sağlar.
DSLR’larda ise panorama yardımı
bulunmaz ve birleştirmeyi daha sonra
Photoshop’ta veya bu iş için geliştiri-
len özel bir yazılımla, örneğin AutoS-
titch ile yapmanız gerekir.
23. Doğru enstantane
Pozlama süresi ile zayıf ışık kaynakla-
rından gelen ışıkların yoğunluğunu
83
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
ve hareketlerin yakalanmasını kont-
rol edebilirsiniz. Böylece gün batı-
mında veya gece şehirde yaptığınız
çekimlerde temel etmen enstantane
olur. Motifinizi ne kadar uzun süre
pozlarsanız güçsüz ışıklar o kadar
güçlü şekilde fotoğrafınıza yansır.
İlerleyen arabalar gibi hareketli nes-
neler ise fotoğrafınıza “resmedilirler”.
Burada enstantane çizgilerin uzunlu-
ğunu belirleyen etmen olur.
Eğer sokak lambaları veya neon
reklamlar gibi sabit ışık kaynaklarını
çok uzun pozlarsanız, fotoğrafta be-
yaz lekeler olarak karşınıza çıkarlar.
Bunu engellemek için aydınlatma fla-
şı kullanarak enstantanenin ön plan-
daki objenizin pozlanması üzerindeki
etkisini ortadan kaldırabilirsiniz.
Böyle bir durumda ön plandaki obje-
nizin parlaklığı sadece flaşınızın gü-
cünden ve diyaframınızın açıklığın-
dan etkilenir.
Hareketleri yakalarken iki farklı
etki oluşturabilirsiniz. Örneğin bir şe-
lale fotoğrafında su, uzun bir pozlama
süresi (en az iki ile üç saniye) ile ipek
gibi yumuşak bir görünüme kavuşur
ve sanki taşların üzerine buhar gibi
dökülür. Aynı çekimi bir de kısa bir
pozlama süresi (en azından 1/250 sa-
niye) ile çektiğinizde su sanki donmuş
gibi çıkar ve fotoğrafınız canlılığını
yitirir. Doğadaki hayvan çekimleri
için ise daha çok 1/250 saniye gibi
enstantane süreleri gerekir. Bu pozla-
84
ma sürelerinde uçan bir kuş, zıplayan
bir tavşan veya koşan bir köpek hare-
ketten kaynaklanan fluluk ortadan
kaldırılarak çekilebilir. Uzun odak
mesafeli objektiflerde ise kısa pozla-
ma süreleri ile titrek fotoğraflar önle-
nebilir.
24. Güneş ve insan fotoğrafları
Temel olarak fotoğraf çekerken güne-
şi arkanıza almalısınız. Ama bu mü-
kemmel fotoğrafları garantilemez:
Güçlü güneş ışığı modelinizin çevre-
sinde sert gölgeler oluşmasına neden
olur. Çözümü kolay: Flaşı kullanmak.
Bu güneş altındaki çekimlerde pek
akla gelmese de aydınlatma flaşı şek-
linde kullanarak gölgeleri yumuşata-
bilirsiniz.
Eğer güneş yandan geliyorsa bü-
tünleşik flaşınız yetersiz kalabilir. Bu
durumda biraz değişiklik yapmanız
gerekir: Modelinizin yerini gölgede
kalan yanı örneğin bir beyaz duvara
gelecek şekilde değiştirin. Duvardan
yansıyan ışık gölgeleri oldukça yumu-
şatacaktır. Eğer yakınlarınızda böyle
bir duvar yoksa siz yerinizi güneş mo-
delin saçlarının arkasında kalacak şe-
kilde, yani yüzü gölgede kalacak şekil-
de değiştirin. Güneşi karşınıza almış
olsanız da ışık doğrudan objektifinize
düşmez. Saçlar ise sadece güneş tara-
fından aydınlatılır ve parlar. Güneş
yine de objektife doğrudan düşüyorsa
bir ters ışık filtresi veya uygun büyük-
| CHIP.COM.TR |
lükte bir karton gölgelik ile bunu en-
gelleyebilirsiniz. Böyle çekimlerde
unutmamanız gereken bir diğer
önemli nokta ise beyaz dengesi. Göl-
gede kaldığınız için makinenizin aya-
rını “bulutlu” veya benzer bir beyaz
dengesi seçeneğine getirmelisiniz.
25. Yaratıcı beyaz dengesi ayarı
Beyaz dengesi ayarı ile ışık kaynağının
renk sıcaklığı da renk hesabına katılır.
Analog fotoğraf makinelerinde düzel-
tici filtrelerle yapılması gereken bu
işlemi artık dijital makinelerde kolay-
ca yapabilirsiniz. Örneğin otomatik
beyaz dengesini seçtiğinizde makine-
niz hep ağırlıklı ışık kaynağına göre
ayarını yapar. Ama isterseniz kendi-
niz “Gün ışığı” veya “Tungsten ışığı”
seçeneklerini de seçebilirsiniz. Güncel
fotoğraf makineleri çok çeşitli ışık du-
rumlarında doğru sıcaklığı kolayca ve
otomatik olarak kendileri bulabiliyor.
Yine de karlı çekimler veya kumsal
çekimleri gibi zor çekimlerde beyaz
dengesini el ile yapmanızda yarar var.
Üst sınıf kompakt makinelerde ve-
ya DSLR’larda ise bu özelliği yaratıcı-
lığınızı artırmak için kullanabilirsiniz.
Bu tip makineler beyaz dengesinin el
ile yapılmasına izin verir. Bu şekilde
fotoğrafınıza hafif bir renk baskınlığı
verebilirsiniz. Örneğin 5.500 Kelvin’in
üstündeki sıcaklarda gün ışığı çekim-
leri daha sıcak renklere sahip olurken
altında daha soğuk renklere bürünür.
| CHIP.COM.TR |
Tungsten ışıklı stüdyo çekimlerinde
ise 3.200 Kelvin civarında gezinebilir-
siniz. Bu değeri artırırsanız fotoğrafı-
nız sarıya çalar, daha fazla yükselttiği-
nizde ise mavi renk hakim olur.
26. Doğru zamanı yakalamak
Fotoğrafçılar için gün içinde iki uy-
gun zaman vardır: Sabahın erken sa-
atleri ve akşamüstü. Bu saatlerde gök-
yüzünde güneş yere daha yakındır ve
sıcak ışığı ile motifleri daha da güzel-
leştirir. Özellikle sabahları pusu güneş
ışınlarının olduğundan daha yumu-
şak hissedilmesini sağlar ve gölgeleri
yumuşatır. Akşamları ise havadaki
toz parçacıklarının ve kirliliğin art-
masıyla istenmeyen bir görüntü olu-
şabilir. Bu yüzden güneş sabah gös-
terdiği etkiyi gösteremez; ayrıca renk
sıcaklığının da ayarlanması gerekir.
27. Işıkların karışımını sağlamak
Işıklar renk sıcaklıkları yoluyla veya
uzun pozlamada farklı ışık kaynakları
kullanılması ile karıştırılabilirler.
İç ortamlarda yaptığınız planlı çe-
kimlerde objenizi flaşla nötr aydınla-
tıp arka planda bir halojen ışık ile sı-
cak bir ortam yaratabilirsiniz. İsterse-
niz objenizi bir tungsten lamba ile
aydınlatıp arka plandan içeri biraz
güneş ışığı girmesine de izin verebilir-
siniz. Bu fotoğrafınızda hafif bir mavi
ışık etkisi yaratır.
İkinci yöntem ise ışıkla “resim ya-
85
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
pılmasını” sağlar. Bunun için ilk önce
karanlık bir oda ve bir ışık kaynağı,
örneğin bir el feneri bulmalısınız. Ka-
ranlık ortamda objenizi makine önü-
ne yerleştirdikten sonra ise yapmanız
gereken sadece makinenizi “bulb”
enstantane moduna getirmek ve daha
sonra deklanşöre basıp fenerle farklı
açılardan objenizi aydınlatmak. Bu
şekilde objenizi istediğinizi gibi “res-
medebilirsiniz”. Yöntem biraz alıştır-
ma gerektirse de özellikle zor aydınla-
tılabilen karışık şekilli objelerde mü-
kemmel sonuçlar verir. Bu konuda
hazırladığımız küçük bir örneği ilk
sayımızda bulabilirsiniz.
28. Mükemmel gölgeler
Gölgelerin en kötü yanı fotoğrafta
çok koyu çıkmalarıdır. Özellikle gü-
neşin parladığı günlerde yapılan çe-
kimler sırf bu yüzden kötü çıkabilir.
Bunu engellemek için üç farklı yön-
tem uygulayabilirsiniz. Örneğin mo-
tifinizdeki gölgeleri beyaz bir karton
tutarak yumuşatmayı deneyebilirsi-
niz. Bu özellikle güneş ışığında yapı-
lan portre çekimlerinde oldukça etkili
bir yöntemdir. Eğer bir karton bula-
mıyorsanız makinenizin flaşını ay-
dınlatma amacı ile kullanabilirsiniz.
Burada dikkat etmeniz gereken nokta
flaşı çok güçlü kullanmamak. Üçüncü
ve son seçenek ise iki farklı pozlama
yöntemi. Özellikle mimari ve doğa
çekimlerinde bu yöntemi kullanma-
86
nız mümkün. Yapmanız gereken ise
sehpa kullanarak aynı karenin iki
farklı pozlama ile fotoğrafını çekmek.
Bunlardan ilkini doğru pozlayarak,
ikincisini ise gölgeleri görmek istedi-
ğiniz şekilde pozlayarak çekmelisiniz.
Daha sonra iki fotoğrafı bilgisayar ba-
şında birleştirerek fotoğrafınızın
kontrast zenginliğini artırabilirsiniz.
Kimi dijital fotoğraf makinelerin-
de bu yöntem özel bir işlev olarak
karşınıza çıkabilir. Örneğin HP,
ürünlerine yerleştirdiği “Adaptive
Light” özelliği ile daha çekim sırasın-
da kolayca amacınıza ulaşmanızı sağ-
layabiliyor.
29. Uzun süreli pozlama
Uzun süreli pozlamaları mutlaka bir
sehpa ile yapmalısınız. Görüntü sa-
bitleyiciler çekim sırasında oluşabile-
cek sarsıntıları 1/15 ile 1/30 enstanta-
ne değerlerine kadar engelleyebilseler
de, bir saniyenin üstündeki pozlama-
larda etkisiz kalırlar.
En mükemmel uzun süreli pozla-
malar için çekim öncesi makinenizin
bütün ayarlarını iyice kontrol etmeli-
siniz. Örneğin makineniz otomatik
modunda 1/15 saniye sınırının altın-
da bir süre öneriyorsa diyaframı so-
nuna kadar açmış ve ISO değerini
olabildiğince yükseltmiş demektir.
Eğer bu değerleri kullanmayı düşü-
nüyorsanız fotoğrafınızda net alan
derinliğinin az olacağını ve yoğun
| CHIP.COM.TR |
grenle karşılaşacağınızı da hesaba kat-
mak zorundasınız. Bu yüzden ilk ön-
ce manuel ayarlara gelip istediğiniz
net alan derinliğine göre diyaframını-
zı ve istediğiniz ISO duyarlılığını se-
çin. Enstantaneyi en son belirleyebi-
lirsiniz, çünkü zaten tripod kullana-
cağınızdan 1/5 saniye ve beş saniye
pozlama sürelerinin arasında sizin
için bir fark olmayacaktır.
Tamamen sarsıntısız fotoğraflar
için ise birkaç noktaya daha dikkat et-
meniz gerekir. Örneğin uzun süreli
çekimlerde çekimi her zaman otoma-
tik deklanşörle veya geri sayımlı mod-
da gerçekleştirin. DSLR’larda ise ilk
önce aynayı kapatıp daha sonra çeki-
mi uzaktan kumanda ile başlatın.
Eğer rüzgarlı bir bölgede çekim yapı-
yorsanız, tripodun orta sütununa bir
ağırlık bağlamayı deneyebilirsiniz.
30. Hareketli fotoğrafçılık
3 Lomografi: Eski bir Rus mercek
fabrikası olan Lomo’nun ürettiği vi-
zörsüz makinelerle başlayan, genel-
likle bel hizasından yapılan ve sonuç-
ta ne çıkacağı filmin banyosuna kadar
belli olmayan, netliği ve diğer bütün
klasik fotoğrafçılık kurallarını dikkate
almadan fotoğraf çekme akımı, yani
“lomografi” kimisi için bir saçmalık
kimisi için de tam bir eğlencedir. Yü-
rürken, koşarken, her durumda vizö-
rünüzü veya ekranınızı kullanmadan
çekim yaparak siz de çok ilginç so-
| CHIP.COM.TR |
nuçlar elde edebilirsiniz. Üstelik ana-
log fotoğraf makinelerinde olduğu
gibi film ve banyo ücreti ödemeye ve
filmi sarmaya da ihtiyacınız yok.
3 Hareketli fotoğrafçılık: Lomogra-
finin biraz abartılmış bir türü olan
hareketli fotoğrafçılıkta fotoğrafçılar
vizör kullanmamakla kalmayıp fotoğ-
raf makinelerini havaya atarak çekim
yaparlar. Teknik aslında basit: Maki-
neyi hazırla, otomatik çekimi aç ve
doğru anda kamerayı bir top gibi ha-
vaya fırlat. Eğer geri sayım bittiğinde
objektifiniz gökyüzüne bakıyorsa kö-
tü şans deyip tekrar denemeniz gere-
kiyor. Ama eğer aşağıya doğru bakı-
yorsa kuş bakışı ilginç perspektifler
yakalayabilirsiniz. Özellikle gece uzun
pozlamalı çekimlerde oldukça ilginç
ışık resimleri çizebilirsiniz. Tabii ki
yakalamanız gereken bir diğer şey de
LOMOGRAFİ: Lomografide başarılı olmak
için, her şeyden önce biraz şanslı olmanız
gerekiyor.
87
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
fotoğraf makineniz. Elinizden kayıp
yere düşürürseniz pek mutlu olmaya-
cağınızı herhalde tahmin edebiliyor
olmalısınız.
31. Röportaj fotoğrafları
Röportaj fotoğrafçılığının günlük ha-
yattan olayları değiştirmeden, olduğu
gibi aktarma amacı yıllardır değişme-
di. Eğer tatil fotoğraflarınızın yanında
röportaj karakteri taşıyan bir seri çe-
kim yapmak istiyorsanız normal do-
nanımınızdan fazlasına pek ihtiyacı-
nız olmaz: Hızlı çekim yapabilen bir
fotoğraf makinesi, hafif tele odak
uzaklığına sahip bir objektif ve bir de
flaşla gereken bütün donanıma sahip
olursunuz. Röportaj fotoğrafçılığında
önemli olan fotoğraf çekmeye her an
hazırlıklı olmaktır. Bu yüzden maki-
nenizi çantanızda gezdirmek yerine
sürekli elinizde tutmalı veya boynu-
nuza asmalısınız.
Normal tatil fotoğraflarınızı çek-
tikten sonra çekim yerinde biraz daha
vakit geçirin ve önceki çekimlerde
dikkat etmediğiniz motifler arayın.
İnsanları günlük hayatları içinde çe-
kebilir veya ilk bakışta dikkati çekme-
yen detaylara inebilirsiniz. Fotoğraf
makinenizi da siyah-beyaz moda geti-
rip ISO değerini yükselterek fotoğra-
fınızda biraz gren oluşumunu sağlar-
sanız, Henri Cartier-Bresson veya
Robert Capa’nın fotoğraflarına yakın
çekimler elde edebilirsiniz.
88
32. Çocuk fotoğrafları
Eğer çocukları hareket ederken çek-
mek istiyorsanız hızlı olmalısınız.
Güzel fotoğraflar için onlarla birlikte
zaman geçirmeniz, peşlerinden koş-
manız veya karnınızın üstünde yerde
sürünmeniz bile gerekebilir. Kısacası
sadece yanlarında olmak yeterli değil,
hayatlarını da bir bakıma paylaşmak
zorunda kalabilirsiniz.
Benzer gereksinimler dijital fotoğ-
raf makineniz için de geçerli: Hızlı bir
otomatik fokus ve olabildiğince az ge-
cikmeli bir çekim. Bunların dışında
makinenizin en az 28mm’lik (FF) bir
geniş açıya sahip olması da gerekir.
28mm çoğu makineyi listeden elese
de hemen umutsuzluğa kapılmayın:
En fazla 35mm’lik bir geniş açı suna-
bilen Sony H2, TZ1 gibi Lumix mo-
delleri, Fujifilm F30 veya Canon Ixus
60 gibi hızlı kompakt makinelerle de
kusursuz çekimler yapma şansına sa-
hipsiniz.
Makineniz ne olursa olsun, hep en
geniş açıda ve ortalama bir diyafram
açıklığında çekim yapın. Bu şekilde
yeterli net alan derinliğine sahip ol-
mayı garanti altına alabilirsiniz. Ayrı-
ca flaş kullanmamaya çalışın, çünkü
flaş oynayan çocukları rahatsız edip
ilgilerini dağıttığı gibi fotoğrafınızın
renk uyumunu da bozar. Bunun yeri-
ne pozlama süresini kısaltıp çekimi
hızlandırmak için ISO değerini yük-
seltebilirsiniz.
| CHIP.COM.TR |
33. Ürün çekimleri
Ürün fotoğrafçılığı klasik stüdyo fo-
toğrafçılığına oldukça benzer. Gün
ışığı ile aydınlatılmış bir odada ürün
çekimleri yapılabilse de, bu durumda
stüdyo ışıklarının kullanımında oldu-
ğu kadar geniş çekim seçeneği bula-
mazsınız.
Eğer ürün fotoğrafçılığına olabil-
diğince ekonomik bir giriş yapmak
istiyorsanız bir beyaz karton, yapı
marketlerinden edinebileceğiniz iki
ya da üç spot ışık ve fotoğraf mağaza-
larından alabileceğiniz bir dağıtıcı
folyo da başlangıç olarak işinizi göre-
cektir.
Spotları biri ana, bir diğeri aydın-
latma ve üçüncüsü ise arka plan ay-
dınlatması işlevi görecek şekilde yer-
leştirebilirsiniz. Lambaların obje üze-
rindeki etkisini kontrol edebilmeniz
için hareket alanınızın olmasında ve-
ya lambalarınızın bir ayarlanabilir
düğme ile kontrol edilebilir olmasın-
da yarar var.
Yerleşimde ana ışığın objenize
doğrudan önden gelmesini engelle-
yin. Doğru konum önden eğimli gel-
diği yer olacaktır. Küçük objelerde
sadece bir lamba da işinizi görebilir.
Gölgelerin aydınlatılması için ise kü-
çük beyaz kartonlar, bir ayna veya
alüminyum folyo kullanabilirsiniz.
Fotoğraf makinesi ayarlarında ise net
alan derinliğini artırmak için uygun
bir diyafram açıklığı seçmeye çalış-
| CHIP.COM.TR |
malısınız.
Eğer flaşınız varsa farklı aydınlat-
ma seçeneklerine de kullanabilirsiniz.
Çoğu üreticinin giriş seviyesindeki
kullanıcılar için iki lamba, bunların
üçayaklarından ve şemsiye reflektör-
den oluşan setleri vardır. Aydınlatma
alternatifleri ile ilgili ayrıntılı bilgileri
geçen sayımızda bulabilirsiniz.
34. Porte modunda çekim
Portre modu artık neredeyse bütün
dijital fotoğraf makinelerinin seçim
tekerleğinde yerini almış durumda.
Makinenizi bu moda getirdiğinizde
otomatik olarak en geniş diyafram
açıklığı seçilip makine içinde otoma-
tik keskinleştirme işlevi hafifletilir ve
renkler / doyum oranı ten tonlarına
göre ayarlanır.
Portre çekimlerini çarpıklıkları
engellemek için en az 100mm’lik (FF)
bir odak uzaklığı kullanarak yapmalı-
sınız. Otomatik olarak seçilen en ge-
niş diyafram açıklığı ise çekimde arka
planın flulaşarak ilginin motifiniz
üzerinde toplanmasını sağlar.
Yine de arka plandaki mobilyalar,
ağaçlar veya binalar gibi objelerin an-
laşılabilir olacağını ve aslında olması-
nın da gerektiğini unutmayın. Aksi
takdirde fotoğrafını çektiğiniz mode-
lin başı yoktan ortaya çıkıyormuş gibi
bir his oluşur. Bu yüzden çekiminizi
arka planı da dikkate alarak gerçekleş-
tirin.
89
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
35. Hayvan fotoğrafları
Koltuğa yayılmış bir kedi veya kafe-
sindeki sevimli kanaryanın fotoğraf-
ları hayvan fotoğrafçılığı için ufak te-
fek basit alıştırmalar olabilir. Asıl zor
olan vahşi hayvanları doğal yaşam or-
tamlarında fotoğraflamaktır. Doğal
ortamdaki çekimlerde fotoğrafçı bir
avcının sabrına ve yeteneğine sahip
olmak zorundadır: Saklanmalı, bekle-
meli ve sabırlı olmalıdır. Tercihen gö-
rüntü sabitleyicisi olan hızlı bir DSLR
makine, en azında 300mm’lik (FF)
büyük diyafram açıklığına sahip bir
objektif hayvan fotoğrafçılarının ideal
düzenekleridir. Ama evlerinize yakın
yerel ormanlarda 400mm’lik (FF)
odak uzaklığına sahip Sony Cyber-
shot H5 ve benzeri kompakt makine-
lerle de başarılı sonuçlar elde edebilir-
siniz.
İster kamufle olmuş şekilde çalılar
arasında gizleniyor olun, isterseniz de
HAYVANLAR: Sabırla bekleyip onları izle-
meli ve mümükün olduğu kadar hızlı çekim
yapmalısınız.
90
koltuğunuzda oturun, sincapları veya
tavşanları görebileceğiniz en güzel sa-
atler günün erken saatleri ve akşa-
müstleridir. Bu da neden büyük di-
yafram açıklığı olan bir objektife ge-
reksinim duyulduğunu açıklıyor.
Ama 2,8 diyafram değerine sahip
300mm’lik objektifler ya da 4,0 değe-
rine sahip 600mm’lik objektifler sa-
dece denemek isteyenler için oldukça
pahalı olacaktır. Bu yüzden eğer “hay-
van fotoğrafı avcısı” olmayı düşünü-
yorsanız böyle objektifleri ilk önce
kiralamayı veya arkadaşlarınızdan
ödünç almayı denemelisiniz.
Bu donanımlara ek olarak bir tri-
pod da işinizi kolaylaştırabilir. Özel-
likle tek ayaklı sehpalar fotoğrafını
çekebileceğiniz hayvanı kolay izlemi-
nizi sağlar ve size sadece doğru anda
deklanşöre basmak kalır.
36. Astro fotoğrafçılık
Yıldızları görmeyi istemek çok şey is-
temek değildir. Tek ihtiyacınız olan
fotoğraf makineniz, bulutsuz bir gece
ve bir teleskop. Pahalı donanımların
kafanızı karıştırmasına izin vermeyin,
basit bir kompakt makine de işinizi
görecektir. Makinenizi teleskopunuza
tutturduktan sonra bütün yıldızlar
makinenin ekranda belirir. Doğru
pozlama için birkaç test çekiminden
sonra sisteminiz hazır olacaktır.
Eğer astro fotoğrafçılık ile ciddi
anlamda ilgilenmek istiyorsanız Ca-
| CHIP.COM.TR |
non’un EOS 20Da modeline mutlaka
göz atmanızı öneririz. Özel olarak dü-
zenlenmiş bir algılayıcıya sahip olan
20Da, çekim öncesi aynasını kaldırıp
fotoğrafı canlı olarak ekrana getirebi-
liyor.
37. Ek donanımlarla makrolar
Dijital fotoğraf makinenizi çiçek sim-
gesi ile gösterilen makro moduna ge-
tirdiğinizde flaş kapatılır ve en düşük
fokus uzaklığı, yani objektifinizin
netliği sağlayabileceği obje ile fotoğraf
düzlemi arasında olabilecek en düşük
mesafe küçültülür.
Artık çoğu makine bu işleve sahip
olarak geliyor. Bu durum ek bir dona-
nıma veya özel bir objektife gerek ol-
madan makro çekim olanağı veriyor
olsa da çoğu modelde mecburen geniş
açı ile çekim yapılması fotoğrafta şekil
bozukluklarına neden olabiliyor. Şe-
kil bozuklarını engellemek için üreti-
ciler ek donanımlar sunuyor, kom-
pakt bir makineyle makro çekim ya-
pabilmek için bu kadar uğraşmayı
göze alıyorsanız denemeye değer bir
seçenek.
DSLR kullanan fotoğrafçılar ise
biraz daha şanslılar: Makro bir objek-
tif takmak, fiyat açısından oldukça
avantajlı bir ara halka kullanmak veya
objektif üstüne ek bir objektif takmak
arasında seçim yapabilirler. Yakın çe-
kimlerde objeden yansıyan ışıklar
normal çekimlerdeki gibi parlak ol-
| CHIP.COM.TR |
masalar da, burada da flaşı kapatma-
nız gerekir.
Yine de yapay bir ışıkla çalışabil-
mek için makinenizden uzakta kulla-
nabileceğiniz, yani uzaktan kumanda
ile patlatabileceğiniz bir flaşa ihtiyacı-
nız olur. Eğer sadece yapısal bir çekim
yapıyorsanız bu amaç için üretilmiş
ring flaşlar kullanabilirsiniz.
Yaratıcı sanatsal çekimler için ise
odaklanabilen iki el feneri işinizi gö-
rebilir. Biraz daha profesyonel olan
LED ışıklar biraz sabırla harika etkiler
oluşturabilir.
38. “Manzara” modunda çekim
Dijital fotoğraf makinenizle gezerken
hoşunuza giden bir manzara gördü-
ğünüzde ilk aklınıza gelen genellikle
bu anı olabildiğince bütünlüğü ile
bellek kartınıza aktarmak olur. Maki-
nenizi manzara moduna getirip bü-
tün manzarayı içine alacak şekilde,
MANZARA: Manzara çekimlerinde çapraz
oluşumları kullanın. Doğru yerleşim ile klasik
bir görüntüyü etkileyici hale getirebilirsiniz.
91
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
yani çoğunlukla en geniş açı ile kadra-
jı ayarlayarak deklanşöre basıverirsi-
niz. Eve döndüğünüzde ise sizi hüs-
ran bekliyor olabilir: Harika olmasını
beklediğiniz fotoğraf aynı hissi ver-
mez. Çünkü açı çok geniş ve içindeki
eleman sayısı çoktur. Bu yüzden bir
manzara gördüğünüzde ilk olarak
bütününü kadrajınıza almayı değil
sadece sınırlı ve özellikle etkileyici kı-
sımlarını fotoğrafınıza aktarmaya ça-
lışın. Bu şekilde başarılı ve etkileyici
fotoğraflar elde edebilirsiniz.
Manzara fotoğrafı çekerken önem-
li olan fotoğraf elemanlarını fotoğrafa
uyumlu şekilde dağıtmaktır. Çoğu za-
man öne çıkan etkileyici elemanları
fotoğrafın ortasına denk getirmek iyi
sonuç vermez. Bunun için “altın
kural”ı kullanabilirsiniz. Artık çoğu
dijital fotoğraf makinesinde, ekranı
2:3 oranında bölerek altın kuralı uy-
gulamanızı kolaylaştıracak bir işlev
HAVAİ FİŞEKLER: Tripod ve uzun bir
pozlama süresi ile harika kareler yakalaya-
bilirsiniz.
92
mevcut. Bu şekilde fotoğraftaki den-
geyi sağlayabilirsiniz.
Özellikle manzara çekimlerinde
fotoğrafın büyük kısmını gökyüzü-
nün oluşturması ışık oranlarının den-
gelenmesini de gerektirir. Bunun için
objektifinizin önüne geçirilen bir nötr
gri geçiş filtresi kullanabilirsiniz. Bu
şekilde gökyüzünün parlaklığı azaltı-
lıp bulutların ve gölgede kalan detay-
ların ortaya çıkması sağlanır.
39. Havai fişek çekimleri
Dijital fotoğraf makinelerinin çoğun-
da havai fişek modu bulunur. Eğer
otomatik modda hiçbir şeye benze-
meyen havai fişek fotoğrafları çek-
mekten sıkıldıysanız bu modu dene-
melisiniz. Bu modda makineniz oto-
matik olarak açık bir diyafram ve
uzun bir pozlama süresi seçip flaşı ka-
patır.
Eğer makinenizde havai fişek mo-
du yoksa, bu ayarları el ile yaparak siz
de harika fotoğraflar elde edebilirsi-
niz. Bunun için ilk önce makinenizi
“M” (manuel) moduna getirin. Daha
sonra pozlama süresi (enstantane) se-
çimine gelerek bir ile dört saniye ara-
sında bir süre belirleyin. Diyaframı da
orta bir açıklığa getirin. Bundan son-
ra fokusu el ile ayarlayabilmek için
otomatik fokusu kapatın ve sonsuza
getirin. Bu şekilde deklanşöre bastığı-
nızda otomatik fokusun yersiz yere
gökyüzünde odaklanacak nokta ara-
| CHIP.COM.TR |
yarak çekimi geciktirmesini engeller-
siniz.
Havai fişek atıldıktan sonra fotoğ-
raf makinenizi havaya kaldırın ve pat-
lar patlamaz da deklanşöre basın. Be-
lirlediğiniz pozlama süresi boyunca
oluşan bütün renkler ve şekiller bellek
kartınıza aktarılır. Eğer ilk çekimleri-
niz fazla parlak veya koyu çıkarsa di-
yaframı açarak veya kapatarak içeri
giren ışık miktarını kontrol edebilirsi-
niz. Ama bunun için enstantane de-
ğeri ile oynarsanız havai fişeklerin şe-
killeri oluşmadan veya fazla uzun gö-
rünmelerine sebep olabilirsiniz. Bir
tripod kullanırsanız elde ettiğiniz so-
nuçlar çok daha güzel olacaktır. Ama
fişekler gökyüzünde sürekli bir flaş
etkisi yarattığından el ile çektiğiniz
fotoğraflar da ortaya tatmin edici so-
nuçlar koyabilir.
40. Aşırı geniş açı çekimler
Sürekli kurallara sağdık kalarak mı
çekim yapıyorsunuz? Kuralların çiğ-
nenmek için var olduklarını unutma-
yın. Fotoğrafçılıkta bazen uygun ob-
jektifle çekilmemiş fotoğraflar çok
daha etkileyici olabilir.
Kuralları çiğnemeye başladığınız-
da en önemli kural bunu bir kere de-
ğil birçok kere yapmaktır. Örneğin
bir geniş açı objektifle ilk portre fo-
toğrafınızı çektiğinizde bu işi becere-
mediğinizi düşünebilirsiniz. Hemen
yılmayın, içinizdeki yaratıcılığı ancak,
| CHIP.COM.TR |
çekim ayarlarını hiç değiştirmeseniz
bile seri halinde bir çekim yaptığınız-
da keşfedebilirsiniz.
Geniş açı objektif ile seri çekimler
alttan perspektifler için uygundur.
Kurbağa perspektifi olarak adlandırı-
lan bu perspektifte geniş açı objektifi-
niz ile harika sonuçlar alabilirsiniz.
Ön plandaki objeler veya küçük ay-
rıntılar boyut farkı algısını karıştırır
ve örneğin küçük bir papatya arkada-
ki modelinizin yanında devasa görü-
nebilir. Gezi fotoğraflarında da bu
tekniği kullanabilirsiniz. Bunun için
fotoğraf makinenizi alıp motifinize
olabildiğince alttan yaklaşın. Örneğin
biraz ilgi çekici olan insanları farkları-
nı ön plana çıkarmak için bu teknikle
çekin. Ama çekim yapmadan önce
modelinize de neden böyle bir çekim
yaptığınızı söylemelisiniz. Aksi tak-
dirde büyük burunlu birini habersiz
alttan çekmeye çalışmak hoş olmayan
sonuçlar doğurabilir.
41. Derinlik keskinliği
Dijital fotoğraf makinenizin en büyük
diyafram açıklığını seçerek net alan
derinliğini düşürebilirsiniz. Diyafram
değerini çekim yapmak istediğiniz
odak uzaklığındaki en küçük sayıya
getirerek diyaframı olabildiğince aç-
mış olursunuz. Bunun tam tersine,
diyaframınızı olabildiğince kapatırsa-
nız, yani diyafram değerini en büyük
değere getirirseniz olabilecek en bü-
93
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
yük net alan derinliğine ulaşırsınız.
Portre çekimlerinde az bir alan de-
rinliği tercih edilir. Bu arka planın
bulanıklaşmasını ve modelden ayrıl-
masını sağlar. Makro çekimlerde de
netlik ve bulanıklık fotoğrafa farklı
bir etki verir. Örneğin bir çiçek üze-
rindeki arıyı gördüğünüzde arka
plandaki yeşilliğin bir çayır olduğu
fikrini hemen edinebilirsiniz. Ürün
veya belgesel tarzda çekimlerde ise
durum bunun tam tersidir: Motif en
ince ayrıntısına kadar net olmalı ve
gölge oluşmayacak şekilde aydınlatıl-
malıdır.
42. 360 derece fotoğraflar
Basit kompakt makinelerle bile 360
derecelik çekimler yapabilirsiniz. Tek
yapmanız gereken panorama çeki-
minde olduğu gibi durduğunuz yerde
durmayıp başladığınız noktaya döne-
ne kadar devam etmek. Teknik yanı
ise panoramayla aynı: Pozlama değer-
lerinizi belirleyin ve makinenizi ma-
nuel moda getirerek bu değerleri kul-
lanın, otomatik fokusu da kapatın.
360 derece çekimlerdeki tek fark ma-
kinenizin önünde netlik sağlanan me-
safeden çok yakın veya çok uzak obje-
lerin olup bunların netsizliğe sebep
olması.
Sabit olmayan ufuk hizasını ve
eğimli çekimleri ise bir tripod kulla-
narak aşabilirsiniz. Burada dikkat et-
meniz gereken ise mümkünse bir su
94
terazisi ile dengeli bir dönüşü sağla-
mak. Eğer 360 derece çekimler hoşu-
nuza gidiyorsa fotoğraf donanımları
satan bir mağazadan tripod üzerine
monte edilebilen döner bir tepsi satın
alarak çekiminizi mükemmel hale ge-
tirebilirsiniz.
Çekiminizi tamamladıktan sonra,
sıra işleme yazılımınız ile her zamanki
gibi fotoğrafları birleştirmek. Ama
panorama fotoğraflardan farklı ola-
rak bunları içlerinde gezinebileceğiniz
duruma da getirebilirsiniz. Bunun
için oluşturduğunuz 360 derece fo-
toğrafı Ulead Cool 360 veya Quickti-
me gibi bir yazılımla dönüştürmelisi-
niz. Daha sonra bu fotoğraflar (genel-
likle .mov uzantılı) içinde farenizle
gezinebilir, hatta detaylara yakınlaşıp
uzaklaştırabilirsiniz.
43. ISO değerleri ile oynamak
Bazı fotoğraf grenleri diğerlerine ben-
zemez ve aslında kötü değildir. Çoğu
işleme yazılımında sanatsal görünüm
için gren efektleri (noise) bulunur.
Bunun nedeni, kimi fotoğrafların çok
düzgün olup gerçekten de fotoğrafa
benzememesidir. Bunu kısmen
CD’nin pürüzsüz sesine bir plak hı-
şırtısı eklemek olarak görebilirsiniz.
Örneğin bir jazz konserinde çektiği-
niz siyah-beyaz veya renkli fotoğrafa
belirli bir parça gren eklerseniz veya
bunu çekim sırasında ISO değerini
değiştirerek sağlarsanız büyüleyici fo-
| CHIP.COM.TR |
toğraflar elde edebilirsiniz. Bir güneş
batışında ise bunun aksine olabildi-
ğince grenlerden uzak durmalısınız.
ISO değerleriyle oynamayı avan-
tajlı hale getirmeniz de mümkün. Ör-
neğin bir toplantıda flaşla fotoğraf
çekiyorsanız ISO değerini grenleri
dert etmeden yükseltebilirsiniz. Bu
şekilde flaşınızın erişim mesafesini
yükseltmiş, arka planın daha iyi ay-
dınlanmasını sağlamış ve kontrast
farklarını azaltmış olursunuz. Grenler
ise flaşla çekimden kaynaklanan kısa
pozlama süreleri nedeniyle son dere-
ce az miktarda oluşur.
44. Renk efektleri
Binlerce defa çekilmiş bir motifin en
güzel renkli fotoğrafını çekseniz bile
kimi zaman çok bir değer taşımaz.
Eğer diğerlerinde farklı bir şey aklını-
za gelmiyor ve radikal perspektifler-
den çekiniyorsanız elinizdeki tek se-
çenek renklerle oynamaktır.
Güncel DSLR’larda RGB modun-
da, yani renk bilgileri korunarak
siyah-beyaz fotoğraflar çekilebildiğin-
den bu modu denemenizi öneririz.
Bu şekilde posta kartlarında görebile-
ceğiniz cinsten motiflerin ne kadar da
ilginç duruma gelebileceğini anlaya-
caksınız. Çoğu dijital fotoğraf maki-
nesi modelinde siyah-beyaz modu-
nun dışında “Sepia” veya mavi ton
modlarını da seçebilirsiniz. Son kara-
rınızı vermeden önce istediğiniz
| CHIP.COM.TR |
modlarda deneme çekimleri yapın ve
bunlara ekranınızda kısa bir süre ba-
kın. Seçiminizi yaptıktan sonra da
seçtiğiniz modda çekiminizi yapın.
Tabii normal çekim yaptıktan sonra
bu efektleri bilgisayarda uygularsanız
çok daha kaliteli sonuçlar da elde ede-
bilirsiniz.
45. Renkleri fazla açmak
Yağmurlu ve puslu bir günü yağmur-
lu ama insana neşe veren bir güne dö-
nüştürmek için sadece +0,5’lik bir
pozlama düzeltmesi yeterli. Bu değeri
girdiğinizde koyu ve boğucu griler
daha cana yakın grilere dönüşüverir.
Özellikle şehirde yaptığınız çekimler-
de pozlama düzeltmesi iyi sonuçlar
verecektir. Yağmurlu günlerde sert
gölgeler oluşmadığından karanlık
bölgeler parlak güneş ışığında oldu-
ğundan daha güzel görüntülenebilir.
Beyaz dengesi ayarını değiştirerek
de etkileyici fotoğraflar elde edebilir-
siniz. Örneğin manzara çekimleri,
renkleri biraz “ısıtarak” çektiğinizde
daha güzel görünürler. Bunun için
makinenizin beyaz dengesi ayarını
makine modeline göre “bulutlu” veya
“gölgede” seçeneklerinden birine ge-
tirin. Bu, analog fotoğraf makinele-
rinde 81C filtresi ile elde edilen etkiyi
elde etmenizi sağlayacaktır. Eğer eski
teknikleri devam ettirip objektifinizin
önüne bir 81C filtresi takarak çekim
yapmak istiyorsanız beyaz dengesi
95
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
SPOR ÇEKİMLERİ: Kısa bir pozlama süresi
ve uzun bir odak uzaklığı, spor fotoğrafçılığı-
nın olmazsa olmazları.
ayarını “günışığı” seçeneğine getir-
melisiniz.
Yağmurlu ama yine de aydınlık
günlerde ISO duyarlılığını değiştire-
rek ışık etkisini artırabilirsiniz. Yük-
sek duyarlılıkta makinenizin dinamik
kontrast aralığı daralır ve bu şekilde
aydınlık bölgelerde daha az şekil çı-
kar. Bu da güneşin bu bölgelerde da-
ha fazla parladığı hissini yaratır ve
havanın daha iyi olduğu fikrine kapıl-
manızı sağlar. Tabii bu teknikte az da
olsa gren oluşacağını unutmayın.
46. Spor çekimleri
Dijital fotoğraf makinenizi spor çe-
kim programına getirdiğinizde, ma-
kineniz sizin için birbiriyle uyumlu
en büyük diyaframı, genellikle 2,8 de-
ğerini ve en kısa pozlama süresini se-
çer. Ama makineni sahada gülleyi fır-
latan sporcuyu yanınıza, tribüne ge-
tirmesi için bir de uzun odak mesafeli
96
objektife ihtiyacınız olur. Bunun için
yüksek seviye bir mega zumlu kom-
pakt makine mi, yoksa DSLR’lar için
bu özellikleri taşıyan bir objektif mi
alınması gerektiği ise objektifin ışık
gücüne bağlıdır. Çünkü ancak bu du-
rumda uygun pozlama sürelerine ula-
şabilirsiniz.
Eğer DSLR makineniz için bu ka-
dar büyük bir yatırım yapmak istemi-
yorsanız, odak uzunluğundan biraz
ödün vererek en düşük diyafram de-
ğeri 4,0 olan objektiflere yönelebilir-
siniz.
Hangi optik donanım olursa ol-
sun, bir spor fotoğrafçısının çantasın-
dan ayırmaması gereken donanım ise
doğru boyutlandırılmış bir ters ışık
filtresidir. Çünkü çoğu zaman çekim
öncesi doğru ışık yönünü belirleyecek
kadar zamanınız olmaz. Bunun dışın-
da özellikle tek ayaklı bir sehpa veya
bir tripod da mutlaka yanınızda ol-
malı.
Genel anlamda ışık değerlerinin
değişmediği bir futbol karşılaşmasın-
da ya da benzeri başka durumlarda
pozlama değerlerini el ile girmeniz si-
zin açınızdan avantajlıdır. Yoksa ma-
kineniz siz her deklanşöre bastığınız-
da pozlama değerlerini tekrar hesap-
layacak ve bu değerleri kullanacaktır.
Motifiniz de sürekli merkezde bulun-
mayacağından, örneğin futbol ma-
çında oyuncunun çizginin kenarında
bulunduğu anda yapılan çekimlerde
| CHIP.COM.TR |
otomatik mod çekim hatalarına ne-
den olabilir.
47. Kar ve kumsal çekimleri
Lapa lapa bembeyaz kar yağarken
otomatik modda yapılan çekimlerin
gri tonlarda çıktığına çoğu kez rastla-
mışsınızdır. Kar tatilinizde çektiğiniz
bütün fotoğrafların gri çıkması yü-
zünden kendinizi suçlamanıza gerek
yok; fotoğraflarınızın çöpe gitmesine
neden olan gerçek suçlu makinenizin
mükemmeliyetçi ışık ölçüm sistemi-
nin ta kendisi. Çünkü ışık ölçüm sis-
temi sadece gri tonu (yoğunluğu) öl-
çer. Bembeyaz karın veya kumsalın
fotoğrafa bizim gördüğümüz gibi
yansıması için ise pozlama süresinde
+1 veya +2 diyafram adımı kadar bir
düzeltme gerekebilir. Kimi dijital fo-
toğraf makinesi kar veya kumsal çe-
kim programlarında bu ayarı otoma-
tik olarak yapar.
Bunun dışında dağlarda veya de-
niz kenarında yaptığınız çekimlerde
yoğun olarak bulunan ultraviyole ışı-
ğın bir UV filtresi ile objektife girme-
sini engelleyerek de fotoğraflarınızı
iyileştirebilirsiniz. Bu şekilde hafif ef-
latun tonlarda fotoğraflar elde etmek-
ten kurtulmuş olursunuz ve fotoğraf-
larınız kontrast açısından biraz zen-
ginleşir. Bu tür filtreleri fotoğrafçılık
donanımları satan mağazalarda ra-
hatlıkla bulabilirsiniz. Ayrıca bu filt-
releri kompakt makinelere takmak
| CHIP.COM.TR |
için bir vida yuvasına veya modele
özel bir dönüştürücüye ihtiyacınız
olacaktır.
48. Polarize filtre kullanımı
Polarizasyon filtreleri cam veya par-
lak yüzeylerde oluşan istenmeyen
yansımaları engellemelerinin dışında
çoğu fotoğrafçı tarafından renkleri
daha canlı göstermeleri nedeniyle de
kullanılır. Birbiri üzerine yerleştiril-
miş ve biri döndürülebilir olan cam
plakalar sayesinde sadece doğrudan
gelen ışıkların objektife girmesi sağla-
nabilir. Bu şekilde istenmeyen parıltı-
lar engellenir.
Polarizasyon filtrenizi sadece ge-
rekli oluğu durumlarda temel görevi-
ni yerine getirmek için değil, diğer
zamanlarda da, örneğin öğlen saatle-
rinde tepenizde parlayan güneş altın-
da fotoğraf çekmek istediğinizde kul-
lanın. Bunun yanında polarizasyon
filtresi, ışığın üç diyafram adımı ka-
dar da azaltılmasını sağlar. Bu şekilde
güneşli havalarda bile net alan derin-
liği düşük çekimler yapabilirsiniz.
Artık çoğu önemli filtre yazılımsal
olarak bilgisayarınıza gelebiliyor ve
fotoğrafı çekimden sonra işlemenize
olanak tanıyor. Bu kural polarizasyon
filtresi için de geçerli. Ama tabii ki bu
yazılımsal araçların yetenekleri gerçek
filtrelere oranla oldukça kısıtlı. Çün-
kü camdaki bir yansımanın altında
kalan motifinizi işleme yazılımınızda
97
 Çekim teknikleri Doğru ayarlar
tekrar görünür hale getiremezsiniz.
49. Fotoğrafların flulaştırılması
Optik ekipmanlarla gerçekleştirilen
flulaştırma ve bununla birlikte bir
miktar aşırı pozlama ile sanatsal çe-
kimlerde ten tonlarını öne çıkarabi-
lirsiniz. Optik flulaştırmanın PC ba-
şında flulaştırma karşısındaki avantajı
gözle görülebilir derece yüksek olan
temel keskinliğidir. Photoshop’un
“Blur” filtresini kullanarak bulanık-
laştırdığınız karelerin kalitesi optik
yolla yapılanlardan çok düşüktür.
Kaliteli fotoğraflar elde etmek için
filtrelere çok para harcamanız gerek-
mez: Kendi flulaştırma filtrenizi ken-
diniz de üretebilirsiniz. Unutulmaya
yüz tutmuş vazelin yöntemi ile yaratı-
cı sonuçlar elde edebilirsiniz. Bunun
için nötr bir UV filtresine veya düz bir
cama marketlerde bulabileceğiniz va-
zelini bulanıklaştırmak istediğiniz
bölgelere denk gelecek şekilde sürün.
Özellikle ters ışıktaki çekimlerde etki-
yi artırmak için veya portre çekimle-
rinde arka planı daha belirsiz hale ge-
tirmek için bu yöntemi kullanabilirsi-
niz. Bu şekilde fazla harcama yapma-
dan kısa sürede etkileyici sonuçlar el-
de edebilirsiniz.
50. Gün batımı
Dijital fotoğraf makinelerinin “Gün
batımı” modunda flaş kapatılarak
pozlama yaklaşık bir diyafram kadar
98
azaltılır.
Akşam karanlığına bürünmeye
başlayan ufku fotoğraflarken en sık
yapılan hata çekim için çok geç kalın-
masıdır. Güzel çekimler için gökyüzü
kızıllaşmaya başlamadan bir saat önce
çekim yapacağınız yerde olmalısınız.
Ayrıca tripodunuz da hem sallantıları
engellemek, hem de ufku doğru bi-
çimde yatay doğrultuya alabilmek
için yanınızda olmalı.
Çekimlerinizi güneş daha ufuk
çizgisine yaklaşmaya başladığında,
pozlamayı üç veya dört diyafram adı-
mı düşürerek yapmaya başlayın. Fo-
toğraflarınızda daha şimdiden gökyü-
zünün nasıl renklenmiş olduğunu
görünce şaşıracaksınız. Pozlamayı
düşürmek yerine bir nötr filtre de
kullanabilirsiniz. Bu şekilde alt kıs-
mın da çok karanlık olmamasını sağ-
layabilirsiniz. Filtreyi doğru pozisyo-
na getirmek ise biraz zamanınızı ala-
bilir.
Güneşi doğrudan kadrajınızın or-
tasına almayın, daha çok sola veya
sağa denk getirmeye çalışın. Eğer
ufukta bir gemi veya bir ağaç varsa
güneşin etkisi de büyük oranda artar:
Burada güneşin etkisi biraz kırılmış
olur ve fotoğrafta daha çok ışık oyunu
oluşur. Güneş battığında ise ortamın
bütün sihri kaybolur. Gökyüzünün
kırmızılığı artık merkezi olmadığı için
sadece düz bir kırmızılık olarak kala-
caktır. ■
| CHIP.COM.TR |