Dijital Fotoğraf Makinesi
Satın Alma Danışmanı
Dijital fotoğraf makineleri dünyasında ürün yelpazesi oldukça geniş: Genellikle
kullanışlı bir cihaz için en azından 200 doları gözden çıkarmak gerekiyor.
B ir dijital fotoğraf makinesi almaya karar
verdiğinizde, özellikle fotoğrafçılığa yeni
başla-yanlardansanız, satın alacağınız makinenin
seçimi zor olacaktır. Reklamlar ve broşürler
yapabileceklerinizden bahsedip, teknik verileri
göz ardı ederler. Ancak konu ideal sonuçların
elde edilmesine geldiğinde, teknik ayrıntıların
önemi anlaşılır.
Peki ama dijital fotoğrafçılığı gerçekten eğ-
lenceli hale getirmek için olmazsa olmaz özellik-
ler nelerdir? Bu yazının ilerleyen bölümlerinde
çözünürlük, objektif, bellek ve diğer donanım
ayrıntılarının ne anlama geldiğini öğreneceksi-
niz. Böylelikle fotoğrafçılığa yeni adım atan kul-
lanıcılar da satın alma kararı verirken artık te-
reddüt etmeyecekler.
RESİM KALİTESİ
Ne kadar piksel? Resim kalitesi sadece çözünür-
lüğün sonucunda oluşan bir değer değil. Bazı
durumlarda birkaç megapiksel düşük cihazlarla
da kaliteli görüntü elde edilebilir.
Her şeye rağmen bir dijital fotoğrafın kalitesini
belirleyen üç faktörden bahsedilebilir:
> Çözünürlük
^- Renklerin görüntülenmesi
^- Kontrast değerleri
Çözünürlük
Dijital fotoğraf makineleriyle çekilen fotoğraflar,
bir mozaiğin yapıtaşları gibi "piksel" olarak ad-
landırılan .çok sayıda renkli noktadan meydana
gelir. Kullanılan piksellerin sayısı (çözünürlük)
ne kadar çok olursa, dijital fotoğrafınızın detay-
ları da o kadar ayrıntılı görüntülenir
Ekonomik fiyatlı dijital fotoğraf makineleri
yaklaşık bir milyon pikselin (l megapiksel) üze-
rinde çözünürlük sunarlar. Pahalı ve profesyonel
uç modeller ise farklı yöntemler kullanarak, beş
hatta altı megapiksel'e kadar çıkabilir (yandaki
çözünürlük tablosuna göz atın).
 İLK BAKIŞTA:
»Doğru olan hangisi?
ilk bakışta bir dijital fotoğraf makinesi hakkında
doğru karar vermeniz için aşağıdaki anahtar keli-
meleri öğrenmeli ve ilgili sorulara cevap aramalı-
sınız.
Resim kalitesi Fotoğraflar üzerine ince ayrıntılar
görüntülenebiliyor mu? Renkler canlı ve gerçekçi
mi? Karanlık ve aydınlık ortamlarda bile detaylar
kusursuz seçilebiliyor mu? Objektif Kamera,
portre veya makro çekimlerin ayrıntılı biçimde
görüntülenmesini sağlayan ana-log zum
özelliğine sahip mi? Vizör ve monitör Düşük ışık
değerlerinde bile görüntü vizörden görülebiliyor
mu? Kameranın renkli ekranı görüntünün
ayrıntılı biçimde görüntülenmesi sağlıyor mu?
Ayarlar Önemli ayarlar kameranın otomatik uya-
rılarıyla cihaz üzerinden kolaylıkla değiştirilebili-
yor mu?
Bellek En iyi ve gelecek vaat eden bellek sistemi
hangisi? Bir dijital kamera üzerinde ne kadar dahi-
li bellek bulunmalı?
Bağlantılar Fotoğraflar kameradan bilgisayara
nasıl aktarılıyor? Harici flaş bağlantısı gerçekten
gerekli mi? W bağlantısı ile neler yapılabilir? Enerji
tüketimi Fotoğraf makinesi ekonomik standart
bataryalarla çalışıyor mu, yoksa pahalı "Lithi-um-
lon" batarya mı gerektiriyor? Her ikisin de
avantajları ve dezavantajları neler? Kullanım
Konforlu yönetim için neler gerekli? ilk defa dijital
fotoğraf makineleriyle karşılaşan bir kullanıcı da
makinayı kolayca kullanabilir mi?
l HOBİ FOTOĞRAFÇILIĞI: Boş zamanlarınızı
değerlendirmek için 2 megapikselin
üzerindeki fotoğraf makineleri tercih edilir.
Renklerin görüntülenmesi
Yüksek çözünürlük destekleyen tüm kameralar-
la mükemmel görünüm elde edilemeyebilir.
Eğer renkler donuk veya tonlama hatalıysa, en
yüksek çözünürlük bile anlamını yitirir. Bazı ka-
meralar tanımlanabilir renk geçişleri üretir. Bu
durumda mavi ağırlıklı fotoğraflar çok soğuk
("mavi geçiş") veya kırmızı ağırlıklı fotoğraflar
da ise yüzler çok kızıl görünür. Bu durumda di-
jital fotoğraf makinesini satın almadan önce
mutlaka test fotoğraflarının çekilmesi ve PC ek-
ranında veya televizyondan sonucun gözlenmesi
gerekir. Bunun için internette üretici ve distri-
bütör firmaların web sitelerinde örnek fotoğraf-
ları inceleyebilirsiniz. Örneğin www.hizlisis-
tem.com adresinde Pretec marka kameraların
farklı modelleriyle çekilen örnek fotoğraflara yer
veriliyor.
Kontrast değerleri
İçerisinde çok farklı aydınlık veya karanlık alan-
lar içeren desenlerin görüntülenmesi her dijital
fotoğraf makinesinde farklılıklar gösterir. Bu tür
fotoğraf alanları genellikle ya tekdüze ve göz ka-
maştırıcı beyaz ya da kirli siyah görülür. Fotoğ-
rafçılığa yeni başlayanların kesinlikle kontrast
sonuçlarını değerlendirmeleri önerilir.
CCD veya CMOS?
Dijital fotoğraf makinelerinin kalbi görüntü
sensörleridir. Burada objektif lensine düşen
ışık, dijital veriye dönüştürülür. Grafik sensör-
lerinde bugüne kadar büyük oranda CCD tek-
İHTİYACA UYGUN ÇÖZÜNÜRLÜK
1 Megapiksel E-Mail, internet üzerinde fotoğraf
albümleri, TV'de görüntüleme, 9x13
cm'e kadar fotoğraf baskısı
2 Megapiksel E-Mail, internet üzerinde fotoğraf
albümleri, TV'de görüntüleme,
10x15 cm'e kadar fotoğraf baskısı .
3 Megapiksel E-Mail, internet üzerinde fotoğraf
albümleri, TV'de görüntüleme,
15x20 cm'e kadar fotoğraf baskısı,
broşür, zoom
4 Megapiksel E-Mail, internet üzerinde fotoğraf
albümleri, TV'de görüntüleme,
20x30 cm'e kadar fotoğraf baskısı,
broşür ve yüksek ayrıntılı zoom

GERÇEK ZUM: Fiyat farkına rağmen zum
objektifler paranızın karşılığını veriyor.
nolojisi kullanılırken, son günlerde CMOS sen-
sörleri tercih ediliyor. CMOS tekniğinin
CCD'ler ile karşılaştırıldığında en büyük avan-
tajı düşük üretim maliyetleridir. Ancak ucuz
görüntü chip'leri yüksek oranda karlanmaya
neden olur. Yine de satın almadan önce CCD
veya CMOS sensörlü fotoğraf makinelerini
karşılaştırmanız önerilir.
OBJEKTİF
Gözlem, uzaktaki cisimlerin görüntülenmesi,
yeterlilik ve duyarlılık. Mükemmel bir objektif
için tüm bunların bir araya getirilmesi gerekir.
Bu sayede gerçekçi görüntü sağlanır. Bazı dijital
kameralar uzaktaki nesnelerin yakına getirilme-
sini sağlayan "Zum Objektif" imkanı sunarlar.
Ancak yeni başlayanlara yönelik çok sayıda ka-
mera, gerçek zum fonksiyonun bulunmadığı an-
lamına gelen sabit odak mesafesine sahiptirler.
Bu durumda genellikle yanılgılara neden olabi-
leceğinden "Dijital Zum" fonksiyonundan bah-
sedilir. Bu özellik sayesinde kalite kaybına neden
olmasına rağmen görüntünün dijital olarak bü-
yütülmesi sağlanır.
Balıkgözü
Pek bilinmeyen bir diğer problem de "gerçek"
optik zum özelliğine sahip kameraların satın
alınması sırasında yaşanır. Odak mesafesi ayarı-
nın hızlı biçimde gerçekleştirilemediği objektif
ile yapılan portre çekimler genelde gerçek dışı
tombul ve göze hoş görünmeyen bir biçimde fo-
toğraflanır. Bu durum objektifin "dar açı" özelli-
ğinden kaynaklanır. Portre çekimler zum objek-
tifin "tele" ayarları altında çok daha başarılı bir
biçimde gerçekleştirilir.
Çok yakın çekim
Bazı zum objektifler yaklaşık 35 mm'den (basit
geniş açı) 100 mm'ye (tele) kadar odak mesafesi
sunarlar. Ancak spor karşılaşmaları ya da konser
fotoğrafları için 100 mm'lik objektif bile yeterli
olmayabilir. Bu tür uygulamalarda 200 mm'lik
odak mesafesi tercih edilir. Ancak bu tür fotoğ-
raf makineleri için en azından 600 euro'yu göz-
den çıkarmanız gerekir. Tüm kamera modelleri-
ne uygun olmasa da alternatif olarak objektifin
önüne vidalanabilen "Tele Converter"lar da kul-
lanılabilir.
Gecikme engeli
Zum objektifin kalitesi odak mesafesinin yanı sı-
ra yönetimine de bağlıdır. Zum motorları stan-
dardın dışında farklı çalışma prensipleriyle iş gö-
rür ve bazen yönetim tuşunun bırakılmasının
birkaç saniye ardından tepki verir. Bu gecikme
özenle gerçekleştirilen kamera ayarlarının ve si-
nirlerinizin bozulmasına neden olabilir. Bu yüz-
den fotoğraf makinesi satın almadan önce zum
fonksiyonunu mutlaka test etmelisiniz.
Işığın tutulması
Objektif, düşen ışığın bir bölümünü sömürür.
Bu kayıp ne kadar az olursa zorlu ışık şartları al-
tında başarılı çekimler yapma şansınız da o ka-
dar yüksek olacaktır. Genelde kabul edilebilir
ışık gücü hakkında bilgi, objektifin üzerindeki
sayılarla açıklanır. Lens açıklığı l ,8 ile 2,4 arasın-
da değişen dijital fotoğraf makineleri ideal ola-
rak kabul edilir.
Genelde zoom objektiflerin üzerinde iki
farklı değer tanımlanır. Düşük sayı (yüksek ışık
gücü) dar açılı alanlar için ve büyük sayı (düşük
ışık gücü) tele seçimler için geçerli sayılır. Kom-
pakt kameraların objektifleri ise büyük oranda
sadece düşük ışık gücünün görüntülenmesini
saülar.
VİZÖR VE MONİTÖR
Konu doğru görünüm ekranının seçimi oldu-
ğunda, bir dijital fotoğraf makinesinin vizörü ve
renkli LC ekranının karşılaştırılması gerekir. Bu
konuda yeni modellerin büyük farklılıklar gös-
termediği söylenebilir. Genelde kameraların bu
konuda eksiklerini gizlemek mümkün olmaz ve
kolayca karşılaştırma yapılabilir.
Optik Vizör
Bazı dijital fotoğraf makineleri, objektifin altına
ya da aynı seviyede yerleştirilen optik vizöre
sahiptirler. Genellikle bu tür vizörler, karanlık
ortamlarda bile LC ekranında o anki pozun ye-
terli biçimde görüntülenememesine rağmen
aydınlık ve anlaşılır görünüm sağlar. Eğer sık
sık, örneğin partilerdeki gibi flaş kullanarak fo-
toğraf çekmeniz gerekecekse, LC ekranının yanı
sıra optik vizöre de sahip bir dijital fotoğraf
makinesi tercih etmelisiniz.
En ideal sonuç, görüntünün kameranın
önünde yer alan lens yerine direkt olarak objek-
tiften yansıtılmasını sağlayan "Mirror Reflex"
vizör ile elde edilir. Bu sayede vizördeki görün-
tü, ileride fotoğrafa yansıtılacak görüntünün
yüzde yüz aynısı olacaktır. Ucuz modellerde
bulunmayan bu özellik, yakın çekimlerde yanlış
alanın görüntülenmesini önler.
LCD Monitör
Satın almadan önce yapacağınız kısa bir test so-
nucunda, renkli ekranın eksikliklerini görebi-
lirsiniz. Kamera ile dükkanın gözle görülebile-
cek zayıf ışıklandırılan bir köşesine gidin. Eğer
ekranda halen karanlık ve az da olsa seçileme-
yen bir görüntü varsa, az önce bahsettiğimiz
parti görüntülerinin fotoğraflanması için bu
kamera uygun demektir. Bunun nedeni başarılı
bir optik vizördür.
Burada kamerayı test etmek için parlak bir
ışık kaynağı da bulabilirsiniz. Sırtınızı bu ışık
kaynağına verin de kamerayı yüzünüze çevire-
rek ekrandaki görüntünün seçilip seçilemediği-
ni kontrol edin. Bu test tatil fotoğrafları için
önemlidir (örneğin sahilde), çünkü güneş
renkli ekrana çok daha fazla etki eder.
Bazı LC ekranlar harekete duyarlıdır ve hızlı
hareket eden nesnelerin net görüntülenmesini
sağlayamaz. Kamerayı hafifçe sağa sola hareket
ettirerek ekranda akıcı bir görünüm elde edilip
edilmediğini kontrol edin.
AYARLAR
Yeni başlayanlar otomatik ayar fonksiyonlarına
sahip modelleri tercih ediyor. Her şeye rağmen
kameranın istenen aydınlatma şartları altında
ideal fotoğrafların çekilebilmesi için ayarları ku-
sursuz tamamlanması mümkün olmayabiliyor.
Eğer yardım almadan tipik kamera ayar hataları-
nın düzeltilmesini istiyorsanız, en azından aşağı-
daki üç fonksiyonun el ile ayarlanması konusun-
da bilgi sahibi olmalısınız: +• Pozlama
Düzeltme
> Flaşla Pozlama Düzeltme
> Beyaz Renklerin Eşitlenmesi
BELLEK
Can sıkıcı: Geziniz henüz tamamlanmadı, ancak
kameranız "Bellek dolu" uyarısı veriyor. Dijital
fotoğrafçılık dünyasında henüz tamamen yeterli
boyutlarda bir bellek tipi geliştirilmiş sayılmaz.
Tüm yeni dijital fotoğraf makinelerinde bel-
DÜSÜK IŞIK:Genelde ışığın zayıf olduğu
noktalarda optik vizöre ihtiyaç duyulur.
lek modülleri için uygun yuvalar bulunur. Dek-
lanşöre bastığınızda çekilen fotoğraflar bu bel-
leklere kaydedilir. Günümüzde üreticiler aşağıda
sıraladığımız dört farklı sistemden birini tercih
ediyorlar:
> CompactFlash
> SmartMedia
> Memory Stick
K MultiMedia / Secure Digital Card
Bellek kartları hakkında ayrıntılı bilgiyi [§ 10'da
bulabilirsiniz.
Bilgi için: www.turanli.com.tr
Ne kadar bellek yeterli olabilir?
Eğer dijital kameraların belleğe fotoğraf kaydet-
meden önce kullandıkları sıkıştırma özelliği bu-
lunmasaydı, kuşkusuz en yüksek kapasiteli bel-
lek modülü bile yetersiz olabilirdi. Aşağıdaki
tabloda dijital fotoğraflarınız için alan gereksini-
mini görebilirsiniz:
Bellek tasarrufu sağlayan "orta" kalite hobi
fotoğrafları için yeterli olacaktır. Eğer 2 mega-
piksel'lik bir kamerayla fotoğraf çekmeyi plan-
lıyorsanız 16 MByte'lık bir karta örneğin sadece
30 fotoğraf saklanabilir. Kamera satın alırken
dahili belleğinin bulunup bulunmadığını mut-
laka sorun ve beraberinde en azından 64 me-
gabyte'lık bir bellek kartı da satın almayı ihmal
etmeyin.
BAĞLANTI
Fotoğraflarınızı kuşkusuz sadece kamerada
saklamayı düşünmüyorsunuz. Bu fotoğrafları
PC'nize aktararak arşivleyebilir (g) 30) veya te-
levizyondan arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.
PC Bağlantısı
Fotoğrafların bellek kartından PC'ye aktarıl-
ması için çok sayıda imkan sunuluyor. Piyasada
50 ile 100 euro arasında değişen özel okuyucu
modüller de satılıyor. Eğer bu tür bir lüksten
kaçınıyorsanız, kameranızı direkt olarak PC'ye
bağlayabilirsiniz. Bu bağlantı için farklı model-
ler farklı imkanlar sunuyor.
TV/Video Bağlantısı
Veri iletişiminin yanı sıra çok sayıda dijital fo-
toğraf makinesi televizyon ya da video kayıt ci-
hazına bağlantı imkanı sunuyor. Bazı durum-
larda TV bağlantısının gerçekten büyük avan-
tajlar sağlayacağını göz ardı edemeyiz: >•
Örneğin arkadaş ve aile toplantılarınızda ka-
meranın küçük ekramyla sınırlı kalmadan anı-
larınızı dostlarınızla paylaşabilirsiniz. >•
Renkler, ayrıntılar, parlaklık veya aydınlatma
hataları, televizyon ekranından çok daha kolay
biçimde tespit edilebilir. ^ Projektör üzerinden
foto sunumlarınız için kolay bağlantı imkanı
sağlanır.
Harici flaş bağlantı yuvası
Şaşırtıcı ama gerçek: Çok sayıda pahalı yarı
profesyonel kamera, analog mirror reflex ob-
jektife bile sahip olmasına karşın, harici flaş
için gerekli bağlantı yuvasına sahip olmayabili-
yor. Yeni başlayanlar için bu küçük bağlantı yu-
vası büyük rol oynamıyor. Ancak yüksek flaş
gücüne ihtiyaç duyulduğunda ve gölgesiz çe-
kimlerin yapılması gerektiğinde harici bir flaş
kaçınılmaz hal alıyor.
ENERJİ TÜKETİMİ
Fotoğraf makineleriyle, enerji tüketimi yüzün-
den, eskisi gibi kesintisiz ve sınırsız fotoğraf
çekmek artık mümkün olmuyor.
Dijital fotoğraf makinelerinde bataryaların
kullanımı uzmanlık gerektiriyor. Flaş, bellek
kartları, görüntü sensörü, resim düzenleme için
gerekli güç, zum motoru ve renkli ekran. Tüm
bu sayılanlar adeta enerji canavarları olarak gö-
rülüyor. Ek maliyetlere yol açmaması açısından
kamera satın alırken beraberinde batarya da ve
şarj cihazı bulunan modelleri tercih edin.
Günümüzde dijital kameralarda üç farklı
enerji kaynağı kullanılabiliyor (NiCD, NiMH,
Lilon)
Standart bataryalar minyatür boyutlarda ol-
duklarından, seyahatlerinizde yanınızda ek ba-
taryaların bulundurulmasından zarar gelmez.
Hatta çoğu zaman uzun şarj süreleri göz önün-
de bulundurulduğunda, oldukça pahalı kabul
edilen ikinci bir Li-Ion bataryanın satın alın-
ması bile uygun görülebilir.
KULLANIM
Mühendislerin özenle geliştirdiği çoğu tekno-
loji kullanım hatalarına yenik düşebilir. Süper
zum veya megapiksel özelliklerinin yanında
sağlamlığın ve kullanılabilirliğin de önemli ol-
duğunu unutmayın. Kullanım sırasında elekt-
ronik özelliklerin yanı sıra aşağıdaki noktalar
da büyük önem taşır:
Cihazın dış kabı, Kaymayı engelleyen yapı-
sı, Sağlamlık, Objektifin korunması için ka-
pak veya sürgü, Ağırlık, Boyutlar, Tuşlar ve
ayarlar, Menü Yönetimi
16 MBYTE BELLEK KARTININ RESİM KAPASİTESİ
Piksel Sıkıştırılmamış Yüksek Kalite Orta KaliteDüşük Kalite
1.000.000 6 28 56 84
2.000.000 3 14 28 42
3.000.000 2 9 19 28
4.000.000 l 7 14 21
5.000.000 l 6 11 17
 PC-KAMERA BAĞLANTISI

» Standart Bağlantı Yöntemleri ^- Objektif: Bir kamerada "Zoom Objektif"

RS-232 Sadece eski modellerde bulunuyor. mutlaka bulunmalı. Fiyat/Performans oranları
- Resimlerin PC'ye aktarılması düşünüldüğünde "3X Optik Zoom" yeterli ola-
oldukça yavaş gerçekleştiriliyor. caktır.
- Yeni PC'Ierde artık bu tür
bağlantılara yer verilmiyor.
^ Vizör: Eğer kamera üzeriden hem optik vi-
USB 1.1 Neredeyse tüm yeni dijital kameralarda
zör hem de LC ekran bulunduruyorsa, tüm or-
tercih ediliyor. + RS-232'den gözle
tamlar için uygun olacaktır.
görülür biçimde
hızlı iletişim sağlıyor. + Çok eski
^ Ayarlar: Hassasiyet açısından otomatik
olmamak şartıyla tüm
ayarlardan vazgeçilebilir. Ancak el ile "beyaz
PC'Ierde bulunuyor.
USB 2.0 USB 1.1'nin hızlı takipçisi
eşitleme" ve "aydınlatma" ayarlarının mutlaka
+ Yüksek iletişim hızı sağlıyor.
bulunması gerekir.
+ Şimdilik sadece ek kartlar
sayesinde destekleniyor. >• Bellek: Bellek modülleri arasında favorimiz
FireVVire Video, sabitdisk ve "CompactFlash" kartları. En azından 32 MByte
i.Link tarayıcıların evrensel bağlantı biçimi tercih edilmeli. Dahili bellek de modele göre ar-
+ Cokyüksek iletişim hızı tı puan olarak kabul edilebilir.
+ PC'Ier için ek kartlar ile destek
sağlanıyor. (Yaklaşık 50 dolar) >• Bağlantı: USB bağlantısı tüm kameralarda
IrDA Kablosuz kızıl ötesi bağlantı bulunuyor. Ancak fotoğraflarınızın TV'de gö-
+ Kablo gerektirmiyor. rüntülenmesi için mutlaka TV bağlantısının
- Düşük iletişim hızı. sunulması gerekir. Harici flaş bağlantısının şarj
- Tüm dizûstü ve PDA bilgisayarda değil, ancak ekstra esneklik sağlayacağı söylene-
bulunuyor. bilir.
BlueTooth Kablosuz hızlı iletişim
+ Kablo gerektirmiyor. > Enerji Gereksinimi: Dayanıklılık açısından
+ Hızlı veri transferi Lithium bataryalar tavsiye edilir. Ancak 1600
- PC için ek donanım gerektiriyor. veya 1800 mAh şarj edilebilir batarya ve özel
şarj cihazı da standart bataryalara göre uzun
SONUÇ: kullanım süresi ve tasarruf sağlar. •
Yeni başlayanlara öneriler
Geniş kullanım olanakları fotoğrafçılığa olan
merakınızı arttırdı ve ilk dijital fotoğraf maki-
nenizi satın almaya karar verdiyseniz, mutlaka
aşağıdaki önerilerimizi göz önünde bulundur-
malısınız:

*• Çözünürlük: 2 megapiksel çözünürlükteki

bir dijital fotoğraf makinesi ile ideal sonuç elde
edilebilir. Kuşkusuz internet ortamında kulla-
nım için de bu çözünürlük uygun olacaktır. An-
cak uygun fiyatlı 3 megapiksel destekleyen bir
kamera da reddedilemez. Satın alacağınız mo-
defcı gerçek megapiksel değerine mutlaka dik-
kat edin. Çünkü bazı modellerde enterpolasyon İDEAL BAĞLANTILAR: Bir fotoğraf makinesi
ile çözünürlük arttırılarak gerçek dışı yüksek üzerinde en azından USB, TV ve flaş
değerler elde edilebileceği vaat edilir. bağlantısının bulunması gerekir.
Bellek Modülleri
Dijital Veri Depolan
Eğer dijital fotoğraf makinenizin yanında bir de farklı üreticilerin bellek
modüllerinden satın almayı düşünüyorsanız, bu yazı size çok yardımcı olabilir.
F otoğraf makinesi sensörlerinin sürekli artan
çözünürlüğü ve dolayısıyla yükselen resim
kalitesi, dijital fotoğraflarınızın yedeklenmesini
her geçen gün daha zorlaştırıyor. Bu durumda,
örneğin iş arkadaşınızın düğününün ölümsüz-
leştirilmesi için fotoğraf makinelerinin standart
bellek boyutları yeterli olamayabiliyor. Yeni fo-
toğraf makinesi satın alırken doğru karar ver-
meniz ve ihtiyacınız olabilecek bellek tipini be-
lirlemeniz için yazının ilerleyen bölümlerini
dikkatlice okumanızı tavsiye ediyoruz.
Pazarın sahibi: CF ve SM kartları
Compact-Flash (CF) ve Smart-Media (SM)
kartları en eski ve en yaygın bellek tipi olarak
kabul ediliyor. Her iki bellek tipi de paralel veri
transferi mantığıyla çalışıyor.
Smart Media kartları genel olarak saniyede
0,6 MByte veri transferi gerçekleştirebilirken,
Compact Flash kartları ile arasında büyük bir
fark görülüyor. Bu kanlardaki veri transferi, sa-
niyede 0,3 ile 1,1 MByte arasında değişiyor. Bu-
na karşılık Sandisk'in Compact Flash Ultra bel-
lek kartları ise saniyede 2,8 Mbyte'lık veri trans-
feriyle iletişim hızını neredeyse iki katından da
fazlaya çıkarabiliyor.
Aynı farklılık, enerji tüketiminde de görülü-
yor. Smart Media kartlarının Standby modun-
da enerji tüketiminin 19 mW olduğu görülür-
ken, kartların yazma işlemi sırasında bu değer
70 mVV'ye yükseliyor. Compact Flash kartları
ise kayıt işlemi için 200 mW enerji tüketiyor.
Ancak bu kartların Standby modunda tüketimi
0,1 mW gibi oldukça düşük bir değer.
Dikkat: Uyumsuzluk!
Hız ve enerji tüketiminin haricinde kartların
yapısı da büyük farklılıkların ortaya çıkmasına
neden oluyor. Göreceli bir biçimde daha ho-
mojen olan Smart Media kartlarının yüzeyi di-
jital kamera testlerinde, herhangi bir uyumsuz-
luk problemine yol açmadı. Bellek kartı sorun-
suz bir biçimde tüm kameralar üzerinde kulla-
nıldı.
11
 Ancak Compact Flash kartlarında ise du-
rum bambaşka: Ucuz kartlar başınıza büyük
sorunlar açabilir. Örneğin Olympus marka ka-
merada sorunsuz çalışan bir kart, farklı bir mo-
delde takılabiliyor. Bu gibi durumlarda kartı
PCMCIA adaptörüne yerleştirerek dizüstü bil-
gisayar üzerinde tekrar biçimlendirmek, genel-
likle sorunun çözülmesine yardımcı olabilir.
Örneğin bataryanın boşalması sonucu yarıda
kesilen Compact-Flash kartına yazma işlemi de
bu prosedür tekrarlanarak düzeltilebilir.
Bu tür durumlara karşı bellek kartı satın
alırken, fotoğraf makinenizi de yanınızda gö-
türmeyi unutmayın ya da satın aldığınız dük-
kandan uyumsuzluk durumuna karşı iade ve
değiştirme garantisi isteyin.
Kapasite
Yeni fotoğraf makineleri ile birlikte genellikle 8
veya 16 Mbyte'lık modüller sunuluyor. 32
Mbyte'lık bellek kartlarına ancak High-End
modellerde rastlanıyor. Teorik olarak, bellek
kapasitesi ne kadar yüksek olursa o kadar iyidir
diye düşünebilirsiniz, ancak sorunlarla karşı-
laşmamak için pratikte üç basamaklı bellek
kartları pek tercih edilmez. Çünkü 128 MByte
kapasiteli kartlara kadar yeni modeller de dahil
olmak üzere neredeyse tüm fotoğraf makineleri
999 resim saklayabilecek kapasiteden daha
fazlasını görmezler.
Smart Media kartları için tipik değerler 64
ile 128 Mbyte arasında ve Compact Flash bel-
lekleri için ise 128 ile 256 MByte arasında yer
alır. Aynı kapasitedeki Compact Flash bellekle-
ri, genellikle yüzde 15 daha elverişlidirler. An-
cak tabii ki bu durum satın aldığınız ürünün
markasına göre değişir ve bazı durumlarda yüz-
de 100 daha elverişli olabilir.
Adaptör
Neredeyse tüm dijital fotoğraf makineleri di-
rekt olarak PC'ye bağlantı imkanına sahip olsa-
lar da, sadece veri depoları olarak adlandırılan
bellek kartlarının PC'den okunması daha pra-
tik ve konforlu olacaktır. Bu gibi durumlarda
üç farklı çözüm önerilebilir:
Smart Media bellekleri için çok sayıda üreti-
ci disket biçiminde adaptörler sunuyor. Bu dis-
ketler 3,5 inç disket sürücüde okunuyor. Bu dis-
EN UYGUNU
HANGİSİ?
Compact Flash
kartları
korumalı bir
kutu
içersinde ve 512
MByte'a kadar
bellek
kapasitesiyle
satışa
sunuluyor.
ket üzerindeki küçük okuma kafası, bellek kartı
üzerindeki verilerin normalde disketin içerisin-
de dönen manyetik alan gibi davranarak sürü-
cüye okutulmasını sağlıyor. Disket adaptörleri-
nin kullanımı, uyumluluk sorunuyla karşılaşıl-
mamasına rağmen, oldukça yavaş ve bu yüzden
ancak geçici bir çözüm olarak görülebilir.
Eğer bilgisayarınızda bir PC-Card sürücüsü
(PCMCIA) bulunuyorsa, adaptör yardımıyla
Compact Flash ve Smart Media kartlarına erişi-
lebilinir. Compact Flash'lar için adaptörlerin
ayrıca satılmalarına rağmen, genellikle bellek
kartlarıyla birlikte bundle olarak da dağıtılıyor.
Buna karşılık Smart Media adaptörlerini fotoğ-
raf makinesi üreticilerinin listesinde bulabilir-
siniz. Her şeye rağmen bu tür aparatlar ile bağ-
lantı, genelde PC ile kamera arasında direkt
bağlantıdan en azından iki hatta üç kat daha
hızlı gerçekleştirilir.
Masaüstü bilgisayarların büyük çoğunlu-
ğunda PCMCIA arabirimi kullanılmaz ve farklı
Windows sürücüleri için uygulamada oldukça
önemli sürücü hatalarının görülmesinin yanı
sıra pahalı bir çözüm olacağı için de tercih edil-
mez.
Özel harici Card-Reader aygıtları PC'lere
USB arabirimi üzerinden bağlanabilir. Böyle-
likle kameranın hafızasından adeta sabitdisk gi-
bi yararlanılabilir. Böylelikle resimlerin bir gra-
fik programında düzenlenmesinden veya
CD'ye yazılmasından önce sabitdiske kopyalan-
ması da gerekmez. Bu durumda konforlu kulla-
nım açısından, okuyucu aygıtın hem Smart
Media hem de Compact Flash belleklerini oku-
yan bir model olması tercih edilir.
12

ALTERNATİF: Eğer masaüstü bilgisayarınızda
PCMCIA slotu yoksa, özel okuyucular
kullanabilirsiniz.
Eğer okuyucu aygıt PCMCIA adaptörünü
destekliyorsa, daha büyük esneklik sağlanabilir.
Böylelikle yukarıda bahsedilen aygıt ile tüm po-
püler bellek kartları okunabilir. Üstelik Mic-
rodrive bellek desteği de garanti altına alınır.
Alternatifler
Şimdilik MByte başına düşen en uygun fiyatı
Microdrive sürücüleri sunuyor. Bunun dışında
bu bellek tipi Compact Flash bellekleri gibi bir
arabirime sahip minyatür sabitdisk olma özel-
liğiyle dikkat çekiyor. Yine de diğer bellek tiple-
rine göre biraz daha kalın ve bir kameranın bu
belleği kullanabilmesi için CF2+ standardını
desteklemesi gerekiyor.
Microdrive sürücüleri 340, 512 ve 1.024
MByte bellek kapasitesi sağlayabiliyor. Buna kar-
şılık eski 340 MByte'lık sürümler neredeyse bü-
yük sabitdiskler kadar yüksek enerji tüketiyor.
Eğer Microdrive satın almak istiyorsanız, bera-
berinde "Travel Kit" edinmeyi de düşünmelisi-
niz. Bu kart Microdrive'lann kullanılmasını sağ-
layan bir PMCIA adaptörü görevi görür. Ancak
tamamen elektronik rakipleriyle karşılaştırıldı-
ğında, hız açısından üst sıralarda yer alıyor. Özel-
likle de seri fotoğraf çekimlerinde veri iletişimi-
nin biraz daha yükseldiği görülüyor.
Yukarıda bahsettiğimiz bellek tiplerinin bir
diğer elektronik alternatifi ise Sony'nin Me-
mory Stick modülleri. Ancak bu kartlar ne bel-
lek kapasitesi yönünden ne de transfer hız ya da
MByte/Fiyat oranı açısından mevcut bellek tip-
lerine rakip gösterilemez. Bu durumda Me-
mory Stick'lerin sağladığı en önemli avantaj,
sadece Sony'nin oluşturduğu destek programı
çerçevesinde farklı aygıtlar tarafından destek-
lenmesi olarak kabul edilebilir.
lomega'nın geliştirdiği ve bazı Agfa kamera-
larda kullanılan Clik-Drive, üreticilerin ortak
değişim teknolojisi temeline dayanıyor. Veriler
tamamen mekanik bir biçimde manyetik bir
diske kaydediliyor. Sistem temel olarak dijital
fotoğraf makineleri için bir disket gibi görüle-
bilir. MByte başına düşen maliyetin oldukça
düşük olmasına rağmen, sistem neredeyse PC
disketleri kadar yavaş çalışıyor.
Sonuç
Compact Flash bellekler şimdilik Smart Media
belleklere kıyasla çok daha uygun ve yüksek
bellek kapasitesi sunuyor. Uyumsuzluk riskini
göz önünde bulundurarak, satın almadan önce
mutlaka fotoğraf makinenizle denemeyi ihmal
etmeyin.
Eğer bellek kapasitesi sınırına takılmak iste-
miyorsanız, kameranızın Microdrive sürücü-
lerle uyumlu olmasını tercih edebilirsiniz.
Memory Stick ve Clik Drive gibi özel çözüm-
lerin de avantajları yok sayılmaz. Ancak kuşku-
suz önümüzdeki günlerde piyasaya sürülmesi
beklenen Sanyo'nun 730 MByte'lık bellek kartı,
pazarın büyük bir açığını kapatacak. •
ADAPTÖR: Çok az sayıda kamera,
dizüstü bilgisayara takılan PCMCIA
kartlarıyla bağlantı sağlıyor.
Kaynakların Performanslı Kullanılması
Bataryalarınızın Ömrünü Uzatın
Hiçbir şey, bir anın görüntülenmesi sırasında fotoğraf makinenizin bataryasının
boşalması veya hafızasının dolması kadar sinir bozucu olamaz.
G enelde kameranızla birlikte
miliamper güç sağlayan ve eski Nickel-
Cadmium batarya tipine kıyasla çevre dostu
1600
sayılan NiMH bataryalar kullanılır. Ancak eğer
şarj cihazınız NiCa için tasarlanmışsa, başka
türlü şarj işlemi zararlı olabilir. Bu durumda
cihazın NiMH tipi bataryalar için uygun olup
olmadığını kontrol edin!
O Vücut ISISI NiMH bataryalar soğuk havaya
hassasiyet gösterirler. Eğer karlı havalarda veya
soğukta fotoğraf çekmeyi düşünüyorsanız, ba-
taryanız için şarj aletini de yanınızda bulundu-
run. En iyisi, daha fazla fotoğraf çekmek için ba-
taryayı tekrar tekrar şarj etmek istemiyorsanız,
cebinizde veya üzerinizde taşıyarak ısı kaybet-
mesine engel olun.
© Bataryanın gizlice tükenmesi Kamerala-
rın, televizyon veya PC ile direkt bağlantısı sıra-
sında uygun bir güç kaynağının kullanılması ge-
rekir. Ancak burada da kötülükler detaylarda
gizli. Bazı yeni kameralar bellek ortamı ve ka-
panma ya da otofokus gibi fonksiyonlar için özel
elektronik devrelerini kullanır. Dahili güç kayna-
ğı tüm devrenin gücünü sağlamaz ve açık du-
rumdaki kamera, bataryanın boşalmasına neden
olur. Bu durumda, kamera güç kaynağına bağlı
iken bataryaların çıkarılması büyük avantaj sağ-
lar.
SOLDAN SAĞA DOĞRU : : 6,2,1,5 ve 0,75
megapiksel aynı baskı boyutuna getirilmiş.
Ortalara doğru kalite farklılıkları çok düşük
olmasına rağmen, en sağdaki düşük
çözünürlük kabul edilemez durumda.
© Doğru zamanda temizlik Filmler birkaç
milyon karşılığında satın alınabilirken, bellek
modülleri için aynı şeyi söyleyemeyiz. Eğer dü-
şük bellek kapasitesiyle çalışmak zorundaysanız,
çözünürlüğe ve dosya biçimlerine dikkat etmeli-
siniz.
TIFF benzeri sıkıştırılmamış dosya biçimleri
bellekte çok yer kaplar. Eğer yüksek kaliteye ihti-
yacınız yoksa, bu dosya türünden vazgeçebilirsi-
niz. Orta sınıf dijital makineleri bile RGB forma-
tında TIFF'lerin yanı sıra YC formatını da des-
tekler. Renler bu dosya biçimde farklı kodlanırlar
ve yüzde 30'a varan bellek tasarrufu sağlanır.
Kuşkusuz bu durumda dosyalar resim düzenle-
me programları tarafından görülmeyebilir. Bu
sorunu gidermek için, fotoğrafların öncelikle ka-
meranın yazılımıyla farklı dosya biçimlerine dö-
nüştürülmesi gerekir.
En yüksek çözünürlükteki ve düşük sıkıştır-
ma oranındaki JPEG resimleri, sıkıştırılmamış
TIFF resimlerinin yüzde 10'u kadar yer kapla-
malarına rağmen aynı kaliteyi verebilir.
Uygulamada aşağıdaki yolu izleyebilirsiniz:
Öncelikle fotoğraflarınızı en iyi JPEG çözünür-
lüğünde kaydedin. Eğer belleğin üçte ikisini re-
simlerle doldurduktan sonra bile çekmeniz gere-
ken pozlar varsa çözünürlüğü düşürün, ancak
bellek kalitesini değiştirmeyin. Buna rağmen
bellek iyice azaldıysa, çözünürlük tekrar düşürü-
lebilir. Çekim aralarında gereksiz pozların silin-
mesi de belleğin boşaltılmasına yardımcı olur.
O Artan dosyaların silinmesi Tüm dijital
fotoğraf makineleri, dosyaları belleğe kendi
özel yapısına uygun biçimde kaydeder. Bu du-
rum, PC sürücüleri veya farklı fotoğraf maki-
neleri üzerinden bellek kartına kayıt yapılırken
gereksiz yer kaplayan ek dosyaların oluşturul-
masına neden olur. Bellek kartındaki resimler
PC üzerinden silindiğinde de aynı sorunla kar-
şılaşılır ve ek bilgiler kart üzerinde kalır. Çok
sayıda resim çekildikten sonra, kameradaki bel-
leğin biçimlendirme fonksiyonuyla temizlen-
mesi gerekir. •
14

Atölye: Fotoğraf Baskısı

•

ideal Görünüm
En iyi fotoğraf bile kalitesiz baskı sonucunda anlamını yitirir. Yazıcı türünün yanı sıra
dosyanın doğru biçimde hazırlanması ve kağıda basılma sırasında yapılan işlemler de
fotoğrafın kalitesini etkiler.
Y azıcıdan alman fotoğraf çıktıları, mevcut
fotoğraf baskılarıyla karşılaştırılır. Altı
farklı renk tankı bulunan özel fotoğraf
yazıcılarıyla fotoğraf kağıtlarına alman çıktılar,
ancak uzmanların ayırt edebileceği kadar farklı
sonuçlar ortaya koyar. Ayrıca film örnekleriyle
karşılaştırıldığında, görüntüdeki mevcut
kalitesizlik de birkaç hileyle giderilebilir.
O ideal Çözünürlük Yazıcı 720, 1400 veya
daha yüksek çözünürlük desteklese de en iyi
sonuç 300 dpi ile alınır. Mürekkep püskürtme-
li ve lazer yazıcılar, resimleri en küçük parçaları
olan temel renklere kadar ayrıştırırlar. Ancak
renk tonları oluşturabilmek için baskı nokta-
sından daha fazlasına ihtiyaç duyulur. Bitmap
dosyaları ise buna karşılık resmin her noktasın-
da oldukça ayrıntılı renk bilgileri içerirler ve bu
durumda birçok baskı noktasının oluşturul-
ması sağlanır.
İdeal görüntü ve en iyi çözünürlük için piksel
değerlerini 118'e bölerek 8,6 santimetrede baskı
genişliğinde 1.024 pikselin bulunduğunu göre-
biliriz. 118 değeri ingiliz ölçü birimi olan incin
15

TASARRUF : Uzun vadeli düşünüldüğünde
fotoğraf kağıtları tasarruf sağlıyyor.
santimetreye dönüştürülmesini sağlar. Bir inçte-
ki 300 piksel 118 piksel ile 2,54 santimetrenin
çarpımına denk gelir.
& Doğru kağıt
Bu değerler ile en iyi sonuca ulaşmak için altı
baskı rengiyle çalışan yazıcıları tercih etmeli ve
özel kağıt kullanmalısınız. Parlak yüzeyli ve
uzun kuruma süresi gerektiren klasik Glossy Pa-
per (özel cilalı kağıt) fotoğraf kağıtlarının yerini
tutabilir. Bu kağıtlar laboratuarlarda fotoğraf ka-
ğıtlarında da kullanılan malzemelerden oluşur.
Özel yüzey kaplaması mürekkebin akmasını ön-
leyerek hızlı ve derinden emilmesini sağlar. Böy-
lelikle keskin kenarlar ve mükemmel detaylar el-
de edilir. Canon, "High Gloss Photo Film" adıyla
bu tür bir kağıt sunuyor.
6 İdeal piksel genişliği
Yüksek piksel değerleri de resim kalitesine zarar
verir. Yazıcı sürücüsü büyük piksel alanlarını bir
araya getirerek özetler ve baskı için ortalama de-
ğer elde edilir. Keskin parlaklık geçişleri gibi
önemli detaylar böylelikle düzleştirilir.
Resmin ideal biçime getirilmesi için resim
boyutunu ve çözünürlüğünü değiştirebileceğiniz
bir grafik programına ihtiyaç duyulur (Photos-
hop, Paintshop Pro, Photopaint). Gerekli ayar
menüsüne "Image Size" üzerinden erişilebilir.
Dijital kameralarla JPEG formatında kaydedilen
resimler, genellikle 72 dpi'dır. Image Size pence-
resinde dpi değerini 300 olarak değiştirin. Piksel-
lerin sayısı bu durumda değişmeden kalır, ancak
fotoğrafın santimetre değeri azalır.
Orta seviyeli ve profesyonel kameralar ise A4
sayfa için yeterli olacak 300 dpi'lık fotoğraflar
kaydeder. Daha küçük baskılar için dosyanın bir
kopyasını saklayın. Şimdi resim kalitesini kont-
rast, aydınlık ve parlaklık gibi filtrelerden geçire-
rek düzenleyin ve boyutunu yeniden belirleyin.
Tekrar boyutlandırılan fotoğraflar parlaklığını
kaybedebilir. Bu durumda tekrar "Unscharp
Mask" ile filtrelenir. ikinci filtreleme işleminde
filtre değerlerine dikkat edin. Eğer çok yüksek se-
çilirse görüntü noktalanır, ileri düzey keskinleş-
tirme işlemlerinin ardından resim küçültüldü-
ğünde ekranda çizgili ve istenmeyen bir biçimin-
de kötü görünebilir, ancak kağıt üzerinde çıktısı
normal olacaktır.
ÖNEMLİ: Sonucu daha iyi görebilmek için ek-
randa resmin 1:1 boyutlarında görüntülenmesi
gerekir.
O Dosya biçimleri farklılık gösteriyor
Üzerinde düzenlemeler yapılan resimlerin tekrar
kullanılabilmesi için TIFF biçimine ihtiyaç du-
yulur. 24 bit'lik renk derinliğine sahip bu dosya
türü, LZW seçeneği ile sıkıştırılabilir. JPEG, re-
sim üzerindeki noktaların bir araya getirilmesini
sağlar ve bu nedenle netlik kontrol edilemeyen
bir biçimde azalır. Genelde dosyanın kaydedil-
mesi sırasında kalite birkaç adımda belirlenir.
0 Baskı ayarları
Eğer mevcutsa mürekkep püskürtmeli yazıcını-
zın tek yönlü çalışma özelliğini aktif hale getirin.
Bu yöntem ile sadece bir doğrultuda baskı alınır.
Baskı noktalarının hizalanması bu sayede daha
başarılı olacaktır. Ancak bu yöntem çoğu yazıcı-
RENKLER: Yeni sürücüler renk uyumu için
ekranın ayarlanmasını sağlar.
16

İDEAL GÖRÜNÜM:Çok iyi sonuç almak için
"Photo" modunu aktif hale getirin.
da pahalı foto kartuşlarının kullanılmasını etki-
ler ve bu yüzden direkt etkisi görülmez. Aynı du-
ruma yüksek çözünürlükte de karşılaşılır: Fotoğ-
raf baskısı kipine geçiş, ancak uygun kartuşların
bulunmasıyla düzenlenir ve renk kademeleri
oluşturulur.
Kumaş üzerine baskı bugüne kadar hep büyük
ve profesyonel _yazıcılar tarafından gerçekleşti-
rilse de küçük bir hile ile foto yazıcınızın çıktı-
larını tişörtlere veya kumaş üzerine taşıyabilir-
siniz.
Bunun için transfer kağıdına ihtiyaç
duyulur. Bu kağıtlara normal baskı yapılır. Ar-
dından kağıt bir kumaş üzerine yerleştirilir ve
yüksek basınçlı buharla ütülenir. Isıya duyarlı
yüzey eriyerek, kısa sürede kumaş üzerine ge-
çer. Bu esnada dikkat etmeniz gereken tek şey,
desenin aynalanacak olmasıdır. Bu durumda
metinlerin doğru görüntülenmesi için grafik
programıyla görüntünün önce ters çevrilmesi
gerekir. Gerekli işlemler Photoshop'un yanı sıra
tüm diğer basit grafik düzenleme araçlarıyla
hatta Windows'un standart grafik aracı olan
Paint ile bile gerçekleştirilebilir.
Bazı yeni yazıcı modelleri "T-Shirt Properti-
es" altında görüntünün baskı sırasında ayna-
lanmasını sağlar. Baskı yapılmayan ve beyaz gö-
rünmesi gereken alanların transfer kağıdı üze-
rinde çok açık sarı görünmesini engellemek
için, boş alanlar kumaşa baskı yapılmadan önce
kesilebilir. •
@ Gerçek renklere sadakat
Her geçen gün daha fazla sayıda yazıcı sürücü-
sü (özellikle Windows 2000'de) renk eşitleme
fonksiyonları sunuyor. Aydınlık ve kontrast
ayarlarının yanı sıra temel renklerin de değişti-
rilmesine imkan sağlanıyor. Değiştirilen ayarlar
kaydedilerek aynı kağıt üzerinde tekrar kulla-
nılmak üzere çağırtabiliyor.
Bu özellikler, resimlerin tekrar tekrar yazdı-
rılmak zorunda kalınmasını ve foto kağıtlarının
boş yere harcanmasını engelliyor. Aslında ayar-
lar sadece monitörün renk hatalarını önlemeyi
hedefliyor. Eğer daha başarılı sonuçlar elde et-
mek istiyorsanız, renklerin eşitlenmesine yar-
dımcı olan araçlardan yararlanabilirsiniz.
Çok kaliteli yazıcılarda bu işlemin tam tersi de
tavsiye edilir: Yazıcı sürücülerindeki "Color Cor-
rection" fonksiyonunu kapatarak yazdırın. Renk
ve aydınlık ayarlarını ise monitörün ayarlarından
düzenleyin. Örneğin Asus gibi ekran kardan, al-
ternatif olarak, ekranda görülen renkler ile yazdı- T-SHİRT BASKISI: Metnin doğru görünmesi
rılan renklerin eşitlenmesini de sağlıyor. O için yazdırma işleminden önce resmi yatay
Alternatif ortamlar olarak aynalaym.
17
 FOTOĞRAF YAZICILARINA BAKIŞ
» Mükemmel Sonuçlar:
Fotoğraflarınızı basın
Klasik fotoğraflar ile yazıcıdan alınan fotoğ-
raf çıktıları arasında farklılık çözünürlükte sak-
lıdır: Renk kristalleri film tabakasından daha
küçük olduğu için klasik fotoğraf baskılarının
kalitesi daha yüksek görülür. PC'ye bağlı nor-
mal yazıcılar ile baskı yönteminde ise küçük
boya damlacıkları kağıt üzerine püskürtülür.
Bu yüzden en mükemmel mürekkep püskürt-
meli yazıcıdan alınan çıkış bile çıplak gözle kla-
sik fotoğraf çıktısından kolayca ayırt edilebilir.
Mürekkep püskürtmeli veya termal transfer
yazıcılardan farklı olarak laser yazıcılar, kullanı-
lan farklı baskı teknikleri ve yüksek maliyetleri
nedeniyle genellikle tercih edilmezler.
Lexmark Z53, Epson Photo 895 ve Hevvlett
Packard PhotoSmart 1218 gibi mürekkep püs-
kürtmeli yazıcılar genellikle maksimum 2400
dpi çözünürlüğe kadar baskı yapabilirler. Nor-
mal mürekkep püskürtmeli modellerden farklı
olarak photo yazıcı özelliğine sahip bu aygıtlar
üzerinde altı farklı renk tankı kullanılır. Farklı
renklerin belirli miktarlarda üst üste püskürtül-
mesi ile temel renkler elde edilir. 20 cm mesafe-
den baskı örneklerinin orijinal fotoğraf baskı-
sından ayırt edilmesi mümkün olmaz.
Mürekkep püskürtmeli yazıcıların bu çözü-
nürlükte sağladığı en büyük avantaj baskı kalite-
sinden çok baskı maliyetleridir. Genelde renk
tankları birbirinden bağımsız olarak kullanıldığı
için doldurulmak veya değiştirilmek üzere tek
tek çıkarılabilir. Böylelikle kullanıcılar için yük-
sek baskı maliyetleri biraz olsun azaltılabilir.
Mürekkep püskürtmeli yazıcıların en büyük
rakibi "Dye Diffusion Thermal Transfer Conti-
nous Tone" (D2T2) baskı tekniği olarak bilinir.
Böylelikle ısıya duyarlı çok küçük renk parti-
külleri sayesinde mürekkep püskürtmeli yazıcı-
larda karşılaşılan noktalı görüntü engellenmiş
olur. Bu teknikte renkler kağıttaki taşıyıcı kat-
man üzerinde bulunur ve dört geçişte baskı ger-
çekleştirilir.
ilk bakışta bu tip yazıcılardan alınan fotoğ-
rafları normal baskı tekniklerinden ve klasik fo-
EKONOMİK PHOTO PRINTER: HiTi fotoğraf
yazıcısı düşük maliyeti ve yüksek görüntü
kalitesiyle rakipleri arasında ön plana çıkıyor.
toğraf baskılarından ayırt etmek mümkün ol-
maz. Bu teknolojinin kullanıldığı ve fiyat/per-
formans oranı en yüksek olan örneğin HiTi
Photo Printer 630 PS modeli ile oldukça parlak
ve canlı fotoğraf baskısının el edilmesi sağlana-
bilir. Bu sayede evinizde küçük bir baskı atölyesi
oluşturabilirsiniz. HiTi ayrıca bilgisayar bağ-
lantısı olmadan da SmartMedia ve CompactF-
lash kartlarınızın okunmasını ve el terminali
üzerindeki küçük ekrandan izlenerek bastırıl-
masına imkan sağlar. Ayrıca gerekli ayarlar da
yine bu küçük ekran üzerinden gerçekleştirile-
bilir. Bu tekniğin en büyük avantajı baskı mali-
yetleridir. Çünkü mürekkep kartuşları yerine
uzun vadede büyük tasarruf sağlayan özel fo-
toğraf kağıtları kullanılır. Bilgi:
www.hizlisistem.com.tr Tel: (212) 67110
71
Sonuç: Mürekkep püskürtmeli yazıcılar düşük
ilk yatırım maliyetleri ve normal yazdırma iş-
lemlerini desteklemesi açısından tercih edilir.
Ancak mürekkep kullanılarak elde edilen so-
nuçlar asla klasik fotoğraf baskısıyla karşılaştı-
rılamaz. Diğer taraftan D2T2 yazıcıları fotoğraf
kağıdı başına ortalama 0,4 - 0,8 dolar arasında
değişen maliyetlerine karşılık mükemmel bir
sonuç elde edilmesini sağlar. Ancak bu yazıcılar
fotoğraf baskısı haricinde günlük işler için kul-
lanılmaz. •
H3I3
Atölye: Tarayıcıların Etkin Kullanımı

Keskin ve gerçekçi görüntüler

Secim olanağınız, fiyat seçenekleri kadar geniş! Tarayıcı fiyatları 60 ile 1000 dolar
arasında değişiyor... İster pahalı ister ucuz olsun, doğru bilgiyle, standart ayarlara
kıyasla çok daha yüksek kalite elde edebilirsiniz.
T arama kalitesini yükseltmenin temelinde
şablonların hazırlanması yatıyor. Dialar
veya komple film şeritleri üzerinde çalışmanıza
imkan tanıyan film tarayıcılar, filmin malzeme-
sinden kaynaklanan yapısal özelliklerin neden
olduğu zorluklarla karşılaşırlar. Oluşan yüksek
ısı ve güçlü elektromanyetik dalgalar, filmin
elektrostatik yüklenmesine neden olur ve böy-
lelikle toz parçacıkları adeta sihirli bir biçimde
filme yapışır. Bu durumda tarayıcıya yerleştiril-
meden önce filmin özel anti statik bir bezle si-
linmesi gerekir.
Aygıt kapağı veya çekmecesi cam olan tarayı-
cılar, uygulamada farklı bir prosedür daha gerek-
tirirler. Cam tabaka ile dia arasında ıslak bir yü-
zey oluşturulmasını sağlayan özel tarayıcı sıvıla-
SSİlverFast Microtek SM 5
ÖN İZLEME: PreScan işleminin ardından ayrıntılı tarama TEMELLER: Standartlar
gerçekleştirilir. Bu esnada renk ve parlaklık değiştirilir. otomatik olarak ayarlanır.
rının kullanılması, tarama kalitesini gözle görü-
lür bir biçimde yükseltir ve sonuçta yüksek ay-
rıntı, düşük gürültü ve parlak renkler elde edilir.
Tarayıcı sıvısının ısı nedeniyle tarayıcının içine
girerek buharlaşmasını önlemek için, camın ta-
rayıcıyla birleştiği kenarlar bant ile kapatılabilir.
O Prescan ile ön izleme
Kullanışlı yazılımlar, direkt olarak resmi tara-
maz ve tarama yüzeyinin belirlenmesi için ön-
celikli olarak görüntüyü kabaca özetleme im-
kanı sunarlar. Eğer seçim çerçevesi ön izleme
ekranında küçük bir alan olarak belirlenirse,
ikinci yüksek detaylı tarama işleminin ardın-
dan tarama alanı ekranı kaplayacak bir biçimde
karşınıza gelir.
Büyük görünüm üzerinde tarama sırasında
renk ve parlaklık ayarları uygulanabilir. Bu es-
nada sunulan imkanlar, tarama yazılımına göre
farklılık gösterir. Bu bölümleri Silverfast yazılı-
mını temel alarak inceleyelim.
© Hızlı ve otomatik
Tarayıcı yazılımlarında genellikle düzenli ola-
rak tekrarlanan portre ve gece çekimleri gibi
durumlar için görüntünün düzenlenmesini
sağlayan şablonlara yer verilir, ideal görüntü
ayarları için seçim çerçevesi resim alanı olarak
belirlenmeli ve film üzerindeki karanlık kenar-
lar veya beyaz alanlar seçime dahil edilmemeli.
Aksi takdirde fotoğraf üzerinde karanlık ve ay-
dınlık tonlar doğru analiz edilemez ve fotoğraf
çerçevesindeki tamamen siyah veya beyaz alan-
lar da resim renkleri olarak algılanır.
© Histogram ile ince ayar
En iyi otomasyon şablonu bile daha ideal biçi-
me getirilebilir. Bir sonraki adımda histogram
fonksiyonu üzerinde duracağız. Eğer eğri belir-
li aralıklarla çerçevenin üst kısmına doğru kes-
kin artışlar gösteriyorsa, renk dağılımının ideal
olduğu söylenemez. Eğrinin başlangıcındaki
işaretleme üçgenini sola ve sağa hareket ettirin
ve ortadaki ok işaretiyle orta seviyeli renk ton-
laması için ideal aydınlık dağılımını oluşturun.
Silverfast'in yeni sürümü (5.5) renk lekelerinin
temizlenmesi fonksiyonu da sunuyor. Bu işlem
sırasında Histogram yardımıyla temel renkler
ayırt edilerek sıra dışı renk kolaylıkla belirlenip
ortadan kaldırılabiliyor.
SfflELv
İNCE AYARLAR: Histogram üzerinden ARA TONLAMALAR: Eğri GCC: Renk ayarlarının genel olarak
renklerin optimizasyonu sağlanır. üzerinden düzenlenirler. değiştirilmesini sağlar.
 O Dereceleme: Işık ve gölge
Histogram ile sadece uç ve orta değerlerin dü-
zenlenmesine karşılık Gradation, eğri üzerinde
noktaların işaretlenerek çok parlak ışık veya or-
talama gölge değerlerinin de değiştirilmesini
sağlıyor. Özellikle karanlık görünen kıyametler
için eğri üzerindeki noktaların aşağıya çekilmesi
yeterli olur. Ayrıca şimşek ışıklarını gibi çok
güçlü ışık kaynakları içinse üst alanın yok edil-
mesi gerekir.

0 Global Color Correction

Silverfast gibi çok az sayıda tarama yazılımı
renk düzeltme fonksiyonu sunar. Global Color
Correction, örneğin loş bir odada gün ışığın-
daymıs gibi çekilen fotoğrafların hatalarını dü-
zeltmek için kullanılır. Düzeltme işlemi fotoğ-
raf üzerinde eksik olan rengin renk paletinde
seçilmesiyle kolayca gerçekleştirilir.

© Selective Color Correction

Bu fonksiyon sadece belirli renk alanlarında
DİA:Tarayıcılar ile dialarm dijital ortama (ten rengi gibi) istenen sonuçlar elde edileme-
aktarılması için özel aparatlar kullanılır. diğinde kullanılır. Damlalık simgesiyle fotoğraf
Selective Çatar Correctkm

Color Matım 6 l Colot Matrı» 121

SELECTİVE CORRECTİON : Küçük KESKİNLİK VE PARLAKLIK : Üstteki görünüm dianın
hatalar için ideal değişiklikler değişikliklerden sonraki biçimini gösteriyor. Aynı sonuca
baskı ve tarama öncesinden grafik aracınızın ICC
profillerini kullanarak da erişebilirsiniz.

SEÇİM :
Ayarlar altında hazır
şablonlara geçiş yapılabilir.
üzerinde ilgili alana tıklanır. Renk-
ler HSL çubukları üzerinden dü-
zenlenir. "H" renk ayrıntısını temsil
eder (Hue). Bu çubuk ile sarı renk,
kırmızı, turuncu veya mavi renge dönüşür. "S" harfi doy-
gunluğu simgeler ve renklerin güçlü ya da zayıf görüntüle-
neceğini belirler (Satiation).
O İsteğe bağlı kalibrasyon
Eğer gerçekleştirilen kişisel değişiklikler, daha sonra grafik
yazılımı veya çıktılarda büyük farklılıklar gösteriyorsa, örne-
ğin Monacor Easy Color gibi bir kalibrasyon yardımcısı
edinmeniz tavsiye edilir. Bir sensor aracılığıyla monitör üze-
rindeki aykırılık belirlenir ve renk profil dosyasına kaydedi-
lir.
Bununla birlikte kullanıcı, tarayıcının test fotoğrafı ile
görüntüyü karşılaştırarak değerlendirme yapabilir. Sılver-
fast'in seçenekleri arasında profillerle oturum açma imkanı
da bulunuyor. Böylelikle tarama ön izlemesinde, grafik
programlarında ve aynı zamanda baskı sırasında aynı renk
sonuçlarını elde edebilirsiniz.
Ancak tüm bu işlemler için, Photoshop veya Corel Pho-
topaint gibi grafik yazılımları altında bu tür renk dağılım eğ-
rilerinin aktif olarak kullanılıyor olması gerekir. Bu değerler
Photoshop'ta ayar menulerı altında çağrılabilirken, Corel
Photopaint'te tarayıcılar, program, ekran ve farklı yazıcılar
için gerekli ayarların saklandığı bir menude listelenir. •
Fotoğrafçılık Okulu

Mükemmel Resimler İçin

Öneriler
Cansız renkler, kırmızı gözler ve hareket izleri. Böyle sıradan hataları basit hilelerle
düzeltebilirsiniz. CHIP sizlere uzmanların hilelerini açıklıyor...
E tkileyici fotoğraflar çekmek için profesyonel
bir kameraya ihtiyacınız yok. Küçük cep
makineleriyle de albümünüze mükemmel fotoğ-
sık karşılaşılır: Problemin temelinde ise düşün-
düğünüz gibi teknik değil, tamamen anatomik
nedenler yatıyor. Oda ışığı ne kadar zayıf olursa
raflar ekleyebilirsiniz. Ancak bunun için uzman- göz bebeği de o kadar çok açılır ve böylelikle gö-
ların hilelerini uygulamanız gerekiyor. Mutlaka zün arkası boş kalır. Çoğu kamera bunu sağla-
doğal ışıkla çalışın ve boyutlarla oynayın.
Özellikle de küçük ve basit kameralarla vesi-
kalık çekimler yapmak istiyorsanız, çok dikkatli
olmalısınız. Neredeyse tüm minicam'lerde,
tamamen yanlış yerleştirilen flaş, ışığın yanlış
yansıtılmasına neden olur. Bunun sonucu ola-
rak da doğallıktan uzak ve korkunç kırmızı
gözler ortaya çıkar. Bunun temelinde ise tama-
men doğanın "tekniği" yatıyor: Flaş ve objekti-
fin yakınlığı dolayısıyla flaş ışığı direkt olarak
gözün arkasına düşer ve buradan kameraya geri
yansır. Böylelikle göz bebeğinin ardındaki DÜSÜK IŞIKLANDIRMA : Korkunç kırmızı göz
kanlı yüzey görüntülenir. etkisinin engellenmesi için, direkt çekimlerden
Basit oda aydınlatmalarında bu sorunla sık kaçının
\3353
mak için ön flaş kullanır. Böylelikle fotoğrafın
çekilmesi sırasında gerçek flaştan önce göz bebe-
ğinin hızlı biçimde kapanması sağlanır. Bu yön-
temin tek dezavantajı sürpriz çekimlerde kulla-
nılamamasıdır.
Öneri 1: Yarı acık perspektif ile kırmızı
gözü engelleyin
Ön flaş kullanmadan da sorun kolayca çözülebi-
lir: Zayıf ışıkta kişilerin direkt olarak yüzüne
doğru çekim yapmaktan kaçının. Yandan veya
açılı yapılacak çekimler daha doğal bir görüntü
elde etmenizi sağlar.
Diğer bir çözüm ise odak mesafesiyle sağla-
nabilir O 28). Özellikle de bu mesafe ne kadar
kısa seçilirse kırmızı göz problemiyle karşılaşma
riskiniz de o kadar düşük olacaktır. Aynı durum
odak mesafesinin yapay olarak artmasına neden
olan dijital yakınlaştırma (zum) özelliği için de
geçerli olacaktır.
Odak mesafesinin kırmızı gözlerin oluşu-
munda ne kadar etkili olduğunu, farklı objektif-
lerle donatılabilen profesyonel dijital fotoğraf
makineleriyle çekilmiş fotoğraflarda görebilirsi-
niz. Özel bir tutucu ile objektifin merkezinden
25 santimetre kadar uzaklaştırılabilen harici flaş-
ların kullanılmasına rağmen 300 milimetre odak
mesafesinden itibaren çekilen resimlerde de kır-
mızı göz sorunu yaşanır.
Öneri 2: Soluk ışıklı çekimlerden kaçının
Bazı dijital fotoğraf makineleri yaratılan aydın-
latma gücünün düşürülmesini sağlayan flaş ka-
patma özelliğine sahiptir. Bu özellik kameranın
önündeki ışık sensörüyle yönetilir veya ortam-
daki ışık, görüntü sensörü tarafından değerlen-
dirilir.
Bu tekniğe rağmen küçük yardımcı flaşlarla
çekilen fotoğraflar genel olarak soluk ve buna
karşılık özellikle de yakın yüz çekimleri çok ay-
dınlık çıkar. Bu durum mesafe sensörünün ka-
ranlık arka planı baz almasından ve yüze çok fazla
ışık düşmesinden kaynaklanır. Dahili flaşın
gösterdiği 11 birimlik ışık şiddeti sadece 3 metre-
ye erişir. Erişim mantığına rağmen iki metre
uzaklıktaki kişiler için oldukça yüksek olan flaşın
enerjisi azalır.
Bu sorunu birçok farklı biçimde ortadan kal-
PARÇA: Her gün karşılaştığımız görüntüden çok,
ilginç parçaların fotoğraflanması önerilir.
dırabilirsiniz. Kişileri veya nesneleri aydınlık ve
uzak olmayan bir alan önüne yerleştirin. Mesafe
algılayıcıya hatalı ölçüme neden olacak müm-
kün olan en az yüzeyin sunulması için sensörü
yüze veya vücuda mümkün olduğunca az yönel-
tin.
Profesyoneller arka planın aydınlatılması için
ek flaş kullanırlar. Slave Flash olarak bilinen bu
aydınlatma araçlarının fiyatları fotoğrafçılarda
100 dolar civarındadır. Ancak Slave flaşın en
azından 22 değerine ayarlanması gerekir. Ayrıca
bu flaşın asla direkt olarak arka plana değil renk-
siz tavana veya duvarlara yöneltilmesi gerekir.
Öneri 3: Perspektif oyunu - Küçük ayrıntı-
lar daha fazlasını sunar
Çoğu zaman çekilen pozlar, esas nesnenin bütü-
nü üzerine odaklanmanın bir sonucu olarak sa-
dece fotoğrafı çeken kişi veya eş dost tarafından
ilgi çekici görülür. Görüntünün sadece bir bölge-
sinin seçilmesi daha iyi ve kişilerden bağımsız fo-
toğrafların elde edilmesini sağlar.
En önemli kural: Azı karar çoğu zarar. Bir
kişiyi kafasından ayaklarına kadar veya arka
plandaki Eyfel Kulesiyle birlikte almak yerine sa-
dece parçaları gösterin: Kulenin önündeki kafası,
kulenin bir bölümü, ayaklar, çelik merdivenler ve
korkuluklara tutunan eller. Böylelikle görüntüde
tüm kompozisyonun tanıtılması yerine, yalın bir
biçimde ellerden kollara ve yüze doğru bir pers-
pektif yaratılır.
Öneri 4: Boyutlar ve konum
-nesnelerin doğru yerleştirilmesi
Bazı karelerde nesnelerin ne kadar büyük olduğu
 HIZLI ÇEKİM :
Hareketli nesnelerin fotoğraflanma-
sında pozlama süresinin iyi ayarlanması gerekir.
veya ne kadar uzak olduğu önceden hissedilir.
Bunun temelinde beynin nesneleri karşılaştırma
yoluyla boyutları ve mesafeyi analiz edebilme
bilgisi yatar. Yükselen bir dağın panoramasında
görüntüye giren dal parçası etkileyici bir görü-
nüm yaratır. Alternatif olarak parktaki bir bank,
bir araba veya hayvanlar arka plandaki görüntü-
ye referans olarak kullanılabilir. Çocuk odasında
ise lego parçaları, oyuncak araba veya ayıcık
odaklanarak etkileyici bir görüntü elde edilir.
Öneri 5: Plastik detayların ışık ile
modellenmesi
Kalın sis tabakası haricinde ışığın hedefine
ulaşmasına hiçbir şey engel olamaz. Eğer ışık
kaynağı fotoğrafçının arkasında yer alıyorsa,
görüntüye belirgin bir gölgenin düşmesine ne-
den olur. Sonuç olarak nesne düz görülür. Işı-
ğın kameranın solundan veya sağında görüntü-
ye katılmasını sağlayın ve çok güçlü ışıktan da
kaçının. Aksı takdirde portre çekimlerinde bur-
nun altında veya yanında çok derin ve karanlık
gölgeler oluşur.
Işık kaynağı ana nesnenin sol ve sağ arkasın-
da yer aldığında fotoğraf önemli derecede plas-
tik bir görünüm alır. Ancak bu durumda ışık
kaynağı direkt olarak kameraya düşebileceğin-
den, ışık değerlen tekrar düzenlenir ve nesneler
karanlık görüntülenebilir; buna karşılık koni
biçiminde ve ışığın direkt olarak nesnenin üze-
rine düşmesini sağlayan profesyonel bir ışık
kaynağı ile objektife etki etmesi engellenebilir.
Eğer objektifin önünde filtre yivi bulunuyorsa,
bazı firmaların sunduğu arka plan ışığının yeri-
YANSIMA: Flaşın yüksek yansıma kabiliyetine
sahip yüzeylere yöneltilmesini önleyin.
ni tutan filtrelerden de yararlanılabilir.
Bu tür bileşenlerin seçiminde odak mesafe-
sine dikkat edilmeli. Odak mesafesi ne kadar
küçük olursa resmin kenarlarının kadraj dışın-
da kalmaması için diyaframın da o kadar konik
yapılı ve kısa olması gerekir.
En doğal ışık aydınlatma flaşı fonksıyonuyla
sağlanır. Böylelikle fotoğrafın çekilmesi sırasın-
da flaş çok zayıf ve düşük bir yoğunlukta ateşle-
nir. Bu sayede nesnenin sadece kameranın çev-
rildiği taraftaki yüzeyi aydınlatılır.
Eğer aydınlatma flaşı doğal olmayan bir et-
ki yaratıyorsa küçük bir hile ile bu sorunun da
üstesinden gelebilirsiniz. Kağıt bir mendilin en
üst yaprağını ayırın ve bunu küçük bir bant ile
flaşın önüne tutturun. Mendilin ince yaprağı
ışığın dağılmasını ve böylelikle daha zayıf gö-
rüntülenmesini sağlar. Eğer yeterli olmazsa in-
ce kağıt yapraklardan bir tane daha kullanabi-
lirsiniz. •
PLASTİK: Yüzün çekici biçimde aydınlatılması için
ışık kaynağının sol arkadan yöneltilmesi gerekir.
 ÖNEMLİ TERİMLER

»İyi fotoğrafçıların mutlaka bilmeleri gerekenler!

Pozlama süresi (Enstantane)
Dijital kameralarda ışığın obturator üzerinden geçe-
rek değerlendirildiği süresidir 1/60 saniye normal
hareketlilik için ideal değerdir Spor karşılaşmaların-
da bu değerin 1/250 veya 1/500 olması gerekir. Sa-
bahın erken saatlerinde veya gece çekimlerinde bu
sure bir ile uç saniye arasında olabilir. Çoğu kamera
da uzun sureler fotoğraf üzerinde görüntünün bo-
zulmasına neden olabilir.
Diyafram
Objektif üzerinde düşen ışık kümesini düzenleyen
mekanizmaya verilen ad Üst üste kesişen metal ko-
ruyucular objektifin merkezine az veya çok ışık sü-
zülmesini sağlar Aralık ne kadar küçük olursa ışık o
kadar keskin ve kısa sureli düşer Bu sayede keskinlik
de o kadar derin olur. Dijital kameralarda diyagram
sadece pahalı modellerde bulunuyor.
Odak mesafesi
Objektif ışığı büyüteç gibi bir noktaya toplar. Işığın
bir araya toplandığı noktaya ise odak adı verilir.
Odak mesafesi bu noktanın, öndeki lensin kaç mili -
metre arkasında bulunağını belirtir. Odak mesafesi
ne kadar büyük olursa objektif de bu kadar buyur
Gerçekçi büyütme faktörü için odak mesafesinin ya
nı sıra normal kameralara göre daha hassas olan gö-
rüntü sensorleri de etkilidir.Yani 50 milimetre odak
mesafesine sahip bir dijital fotoğraf makinesi go-
runtuyu küçük fotoğraf makinelerine kıyasla daha
yakın gösterir
Uzaklık faktörü 1,4 ile 1,8 arasında değişir Analog
fotoğraf makinelerine 50-mm'lık objektif ile dağları
fotoğraflamak mümkün olurken bir dijital fotoğraf
makinesiyle aynı etkiyi yaratmak için 80-mm yani
basit bir teleobjektife sahip olmak gerekir.
Işık Hassasiyeti/lSO/ASA
Klasik filmlerin farklı ışık duyarlılıklarına sahip oluk-
ları görülür Hassasiyetin ölçülmesi için iki farklı ol
çum biriminden yararlanılır: ISO ve ASA. Uç önemli
hassasiyet basamağı ISO 21 (100 ASA), ISO 24 (200
ASA) ve ISO 27 (400 ASA) olarak adlandırılır. 400
ASA değerinin 200'e göre iki kat ışık hassasiyetine
sahip olduğu düşünülürse ASA sisteminin daha an-
laşılır oluğu kabul edilir.
Kotu havalarda veya spor karşılaşmaları için yüksek
ışık hassasiyeti tercih edilir
Işık şiddeti
Işık şiddeti flaş cihazının gücünü yansıtır. Bir görün-
tünün fotoğraflanmasına diyafram ve ışık hassasi -
yeti birlikte etki eder. Diyafram 11 bir metre mesa-
fedeki gri tablonun görüntülenmesi için 100 ASA'lık
filme ihtiyaç duyulduğunu veya sensor hassasiyeti-
nin 100 ASA'ya ayarlanması gerektiğini belirtir. Me-
safe iki metreye çıkarak iki kat arttığında diyaframın
yarıya azaltılması gerekir Bu durumda doğru ışık-
landırma 5,6 diyafram değeriyle sağlanır Buna kar-
şılık 11 birimlik ışık şiddetine sahip bir flaş ve 2,8'lık
diyafram ile dört metre mesafeye kadar alan aydın -
latılabilir.
Net derinliği
Bir fotoğraf makinesinin objektifi insan gözüne
benzer bir biçimde belirli mesafeleri görüntüleyebi -
lir. Bu mesafeden daha uzağı veya yakını netliğini
kaybeder. Diyagram üzerinden nesnelerin hangi
mesafeden sonra ve önde bulanık görüleceğini be-
lirleyebilirsiniz. Diyafram değeri ne kadar yüksek
olursa diyaframın açılma aralığı da o kadar kucuk
olur ve daha uzaktaki bir nesnenin odaklanması
sağlanır
Senkronizasyon süresi
Flaş ile sağlanan en kısa aydınlanma suresi Günü
muz fotoğraf makinelerinde bu değer genellikle
1/125 saniye olarak görülüyor Dijital fotoğraf ma-
kinelerinde kapak bulunmadığından flaş ışığı uzun
sure etkili olur. Bu nedenle gün ışığı altında da göl -
gelerin aydınlatılmasına neden olur. Eğer genel ay-
dınlatma değeri 1/125 saniyeye ayarlanırsa nesne-
ler gereğinden fazla aydınlatılır.
Beyaz eşitlemesi
Mum. güneş, ampul ve neon lambalarfarklı renkler-
de ışık yayarlar. Ancak insan duyulan farklı ışık kay-
nakları altında renk farklılıklarını fark edemeyebılir,
cunku göz genelde beyne alıştığı renkleri gösterecek
biçimde farklılık gösterir. Ancak dijital kameralar
renklen gerçek görünümleriyle algılar ve neon ışık
altında beyaz bir kağıt hoş olmayan bir renkte go-
runtulenir
Bu durumu engellemek ıcm beyaz eşitlemesi uygu-
lanır ve beyaz bir alan kamera ile görüntülenerek re-
ferans olarak kullanılır. Bu sayede fotoğraflanan
tüm renklerfiltrelenir.
Atölye: Rötuş ve optimizasyon
Dijital fotoğraflarınıza makyaj
Fotoğraflarınızı çektiniz, sıra onları PC'de düzenlemede... Fotoğraflarınızı nasıl bir
uzman gibi değerlendirilebileceğinizi, küçük hataları rötuşlamayı ve önemli grafik
eklentilerini başarılı biçimde kurmayı, ilerleyen sayfalarda öğreneceksiniz.
B ugüne kadar hiçbir görüntü sensörü
chip'inin tamamen kusursuz üretildiği
söylenemez. Hataların canınızı sıkacağı
tartışılmaz bir gerçek. Örneğin çektiğiniz
resimlerle görünümü ve renklerinin canlılığı
büyük önem taşıyan kumaş veya benzeri
ürünlerinizi tanıtmak istiyorsanız, bu konuda
asla taviz veremezsiniz.
Teknik hataların engellenmesi, küçük izlerin
silinmesi ve son olarak fotoğraflara parlaklık ve
canlılık kazandırılması gibi önerileri [327'de
bulabilirsiniz.
Atölye bölümünün tüm adımlarında anlatı-
lan fonksiyonlar birbirine büyük oranda benzer-
lik gösteren çeşitli grafik düzenleme programları
üzerinde uygulanabilir. Ancak yine de profesyo-
nel ve kolay kullanım özellikleri bulunan çö-
zümler için Photoshop, Paintshop Pro veya
PhotoSuite programlarını tercih edebilirsiniz.
Tüm popüler programlar özel olarak Adobe
uyumlu bir eklenti yapısı sunarlar. Ancak geri
uyumluluk ve filtre işlemlerinin makrolara uy-
gulanması konusunda kuşkusuz farklılıklar gö-
rülüyor. Bu durum göz önünde bulunduruldu-
ğunda Photoshop önerilir. Bunun yanı sıra MGI
firmasının amatör kullanıcıların bile özel şab-
lonlarla fotoğraf üzerinde düzeltmeler yapması-
nı sağlayan PhotoSuite Se yazılımı da Uzakdoğu
firmalarının ürünleriyle birlikte ücretsiz olarak
sunuluyor. Yine aynı firmanın PhotoVista yazılı-
mı, yan yana çektiğiniz fotoğrafların profesyo-
nelce birleştirilerek 360 derecelik panoramik gö-
rünüme dönüştürülmesini sağlıyor. Oldukça eğ-
lenceli ve basit kulanım imkanlarına sahip bu
yazılım hakkında daha fazla bilgiyi B 29'da "Pa-
noromik görünüm" kutucuğunda bulabilirsiniz.
Gerekli işlemlere başlamadan önce birkaç
öneriyi göz önünde bulundurmalısınız. Bu yazı-
da önerilen ve yol gösterilen tüm alternatif deği-
şiklikleri dikkatlice uygulayın. Ancak olabilecek
aksaklıklara karşı, kesinlikle kopyaları yerine ori-
jinal resimler üzerinde çalışmayı ihmal etmeyin.
Resimlerin optimizasyonu
Yıka ve çık
Kontrast, aydınlık ve keskinlik: Günümüz dijital
makineleriyle çekilen fotoğraflar hoş görünseler
de doğru araçlar ve biraz tecrübeyle daha mü-
kemmel hale getirilebilirler.
27

EŞİTLEME: Lasso aracıyla geniş bir alan seçin ve
ardından filtreleyin.
TTL ışık ölçüm tekniği, yanılgılara neden
olabilir. Küçük ve yansıtma özelliği yüksek nes-
neler, ortamda gerçeğinden çok daha yüksek ışık
değerlerinin elde edilmesine neden olarak yanlış
sonuçlar ortaya koyar. Bunun sonucunda cansız
ve karanlık fotoğraflar elde edilir. Dış çekimlerde
de hatalara neden olabilecek kaynaklara rastla-
mak mümkündür.
Analoğ fotoğrafçılıkta ise UV ve sisi engelle-
yen filtrelerle, film üzerinde daha yüksek kont-
rast ve daha düşük bulanıklık sağlanır. Ancak ba-
zen ek filtrelerin eklenmesi için uygun bağlantı
desteklenmiyor olabilir. Bu durumda canınızı
sıkmayın, çünkü fotoğraflarınızı sorunsuz bi-
çimde tarayarak dijital ortamda düzenlemeler
yapabilirsiniz.
O Hataların temizlenmesi
Tarama sırasında fotoğraf yüzeyindeki toz par-
çacıkları veya dijital fotoğraflarda hatalı yorum-
lama nedeniyle oluşan pikseller... Bu gibi hatalar
bu bölümde gerçekleştirilecek resim düzenleme
işlemleri sonucunda daha da belirginleşebilece-
ğinden, ilk adımda ortadan kaldırılması gerekir.
Üstelik sadece yorumlama hataları değil, aynı za-
manda örneğin bir vesikalık fotoğrafta üzerinde
yüzde görülen lekeler veya oldukça hoş bir açı-
dan çekilmiş boğaz manzarasını gölgeleyen çatı-
daki anten de bu yöntem ile ortadan kaldırılır.
Hatalar en kolay biçimde clone ya da stamp
olarak adlandırılan araç ile düzeltilir. Öncelikle
"Clone Stamp Tool" ile düzeltilecek alandan bi-
raz daha büyük bir yarıçap belirleyin. Seçilen
fırçanın (brush) yumuşak kenarlara sahip ol-
ması gerekir.
Ardından hatalı bölgenin yakınından bir alan
seçin ve bu alanı yok etmek istediğiniz bölgeye
kopyalayın. UYARI! Görüntü üzerindeki koyu
çizgilere ve gölgelere dikkat edin, çünkü sadece
hedef bölge ile aynı tondaki alanlar kullanılabilir.
Diğer tüm alanlar daha açık veya daha koyu ton-
larda göründüğünde, bu alan sadece temizlene-
cek alanın altındaki küçük bir bölge de olabilir.
© Kontrastın eşitlenmesi
Dijital fotoğraf makinelerinin sürekli olarak kar-
şılaştırılan düşük çözünürlük sorununun teme-
linde, profesyonel analog kameralara göre yu-
muşak ve keskin alanlar arasında büyük farklı-
lıkların, gözü rahatsız edecek biçimde belirgin-
leşmesi yatar. Bu durumdan da Lasso aracını
kullanarak kolayca kurtulabilirsiniz. Feather de-
ğerini on ile yirmi arasında bir sayı vererek de-
ğiştirin. Bu değer sayesinde seçilen alanın kenar-
ları yumuşatılır ve böylelikle düzenlenen ve dü-
zenlenmeyen alanlar arasında göze batacak fark-
lılıkların oluşması engellenir.
Lasso aracı ile fazla özen göstermeden ilgili alanı
seçin. Örneğin burun gibi sert kontrast
alanlarının kesinlikle seçilmemesi gerekir. Örne-
ğimizdeki gibi bir portre fotoğrafında seçilebile-
cek alanlar göz ile kaş arası, üzerinde allık kulla-
nılan elmacık kemiği ve bir diğeri de yine elma-
cık kemiği ile göz arasında kalan bölge olabilir.
Seçilen alana filtreler arasından Gaussian Elur
uygulandığında piksel hataları kaybolur ve bu
alan daha pürüzsüz görülür. Ayrıca gözlerde
aynı işlem uygulanarak plastik bir görünüm elde
edilir. PhotoSuite yazılımında ise bu tür alanlar
Prepare Photo altında yer alan Touchup efektle-
riyle kolaylıkla temizlenebilir.
€> Tonların eşitlenmesi
Küçük dahili flaşlar basit, sert gölgelerin oluşma-
sına ve bazı bölgelerin gereğinden fazla aydınla-
tılmasına neden olur. Bu hata küçük bir hile ile
önlenebilir: Mask veya katman (Layer) teknikle-
ri kullanılmayan basit grafik programlarında,
saçların yüzde yarattığı gölge üzerinde çalışmak
için çok düşük değerler seçmek şartıyla Lasso
aracını kullanabilirsiniz Bu alanı ideal görünü-
münü kazanana dek Brightness (Aydınlık) ve
28
 HİSTOC RAMIN
grafiği kenarları boş ve grafiğin ortasında dağ bi-
EŞİTLENMESİ:
çiminde bir eğri olarak görülür. Eğer eğrinin te-
pe noktası kenara kadar yükseliyorsa, fotoğrafın
karanlık çıktığı veya filme fazla poz verildiği söy-
lenebilir. Taranmış bir belgenin düzeltilmesinde
bu yöntem ile mükemmel sonuçlar elde edilir,
ancak bu tür dosyalardan iyi fotoğraflar kazanıl-
ması yine de mümkün olmayabilir.
Renk değerlerinin düzeltilmesi de aydınlat-
ma işlemine benzer bir sonuç ortaya koyar. Bu
yöntem ile genel olarak tüm resmi düzeltebilirsi-
niz. Örneğin bu sayede koyu renkli saçların koyu
renkli bir elbiseden farklı tonlara sahip olduğu
ortaya çıkarılabilir. Buna göre ideal sonuç elde
edilene dek çok sayıda resim kopyası oluşturulur
ve birbiriyle karşılaştırılabilır.

0 Derecelerin uyarlanması
Derecelerin uyarlanması (Curves) ton katman-
larının düzenlenmesinden farklı bir biçimde iş-
ler: Burada mevcut renkler ve parlaklık değerle-
rinin yeniden paylaştırılması yerine tonların yer-
leri değiştirilir. Tamamen karanlık, aydınlık ve
ilgili orta tonların yanı sıra Gradaüon eğrisi ara değer-
değerlerin lerden oluşan ıkı grubu tanımlar: Bunlar çeyrek
histogram ve 1/8'lik ton değerleridir. Çeyrek ton değerleri
üzerinden hem aydınlık ile orta değerler arasında hem de
düzenlenmesi
orta değerler ile karanlık değerler arasını tanım-
sayesinde ten
lar. 1/8'lık ton değerleri ise çeyrek değerler ile ay-
rengi ve
dınlık ve karanlık tonlar arasını tanımlar.
tonlamanın
Bu sayede standart histogram üzerinde (Le-
düzenlenmesi
vels) kontrol edilemeyen bölgeler de optimıze
sağlanır.
edilebilir. Kullanılan grafik programına bağlı
olarak gradation çizgisi üzerinde yaratılan nok-
Contmst (Kontrast) filtrelerıyle aydınlatın. Res-
talar (Curves) sol üste veya sağ alta doğru hare-
mi kopyalayıp orijinalinin üstüne yapıştırın. Ne-
ket ettirilebilir.
redeyse tüm resim düzenleme programlarında
bu alan tekrar düzenlemeyi kolaylaştırmak ama-
O Renk tonları ve doygunluk
cıyla farklı bir katmanda görülür.
Güneşli ve bulutlu havalar için standart renk de-
Şimdi aydınlatılmasını istediğiniz alanları
ğerleri arasında renk tonları açısından yüzde
kopya resim üzerinden silin. Ardından Opaaty
beşlik bir farklılık görülür. Bu durum fotoğraf-
değerini görüntünün ideal aydınlık değerine
lardaki renklerde sapmalara neden olur.
ulaşacağı ana kadar düşürün. Bu sayede arka
Eğer renkler genel olarak çok kırmızı veya
planda gizlenen aydınlık görüntünün öndeki re-
çok mavi ise Color Balance penceresi üzerinden
sim ile arasında geçiş sağlanır. Photoshop'ta bu
aynı adı taşıyan ayar çubuğunu sağa veya sola
hile çok daha kolay bir biçimde gerçekleştirilebi-
doğru hareket ettirin. Bu sayede örneğin objekti-
lir. Aydınlık ve kontrast değerlerinin oluşturul-
fin güneş ışığına göre ayarlanmasına karşın, ne-
ması için yeni bir ayar katman yaratın. Değerleri
on lamba altında çekilen fotoğraflarda görülen
sadece gölgeler için uygun biçimde ayarlayın ve
renk farklılıkları giderilebilir.
katmanı ters çevirin. Ardından ayar katmanında
gerekli alanları beyaza boyayın. Uygulanan deği-
şiklikler böylelikle sadece bu alanda geçerli olur.
Mask alanını istediğiniz anda değiştirebilirsiniz.

O Tonlama düzeyleri
Dijital fotoğraf makineleriyle gerçek sorunlar si-
yah alanlarda yaşanır. Ancak dolgunluk, seçici
ton değerlerinin filtreler (Levels) üzerinde yapı-
lacak düzenlemeleri ile elde edilebilir.
Genellikle grafik programlarında histogram
29
ö Selective Color Correction
Renk paletındeki aykırılıkların tüm görüntü
üzerinde değil de örneğin gök yüzünde mavi, or-
manda yeşil veya dudaklarda kırmızı rengin art-
tırılması için kullanılmasında Selective Color
Correction fonksiyonundan yararlanılır. Bunun
için bir temel renk seçin: Programın özelliklerine
göre bu renk kırmızı (red), yeşil (ğreen) ve mavi
(blue) veya cyan (mavi-yeşil), magenta (mor-
kırmızı) ve yellow (sarı) olabilir. Seçilen bu temel
ton için renk dağılımı değiştirilebilir: Örneğin
görüntüye sarı eklendiğinde yeşil daha açık veya
magenta ve sarının arttırılmasıyla mavi daha yo-
ğun görülebilir. Fotoğraf üzerinde sadece bahçe-
deki yeşil renkli masa örtüsünün renklerini de-
ğiştirmek ve çimenlerin aynı biçimde görüntü-
lenmesini korumak için, kuşkusuz ilgili alanı ön-
celikle maske aracıyla seçmeniz gerekir.
O Filtreler ile keskinlik
Renklerin ve kontrastın düzenlenmesinin ardın-
dan sıra keskinliğe gelir. Bazı dijital fotoğraf ma-
kinelerinde fotoğrafın çekilmesi sırasında gö-
rüntünün keskınleştırilmesi (sharpen) imkanını
sunarlar. Bazılarında ise bu seçenek aktif hale ge-
tirilerek tüm fotoğraflara standart olarak uygu-
lanabilir. Ancak ideal sonuç için her şeye rağmen
grafik programları üzerinde "Unscharp mask"
özelliği büyük önem taşır. "Normal" Sharpen
filtresinde tüm kuşatılan noktalar analiz edilir
ve bağıl noktaların tümüne ügılı işlemler
uygulanır. "Unsharp Mas-
GRADATION EĞRİSİ: Çeyrek veyanm değerler
sayesinde gözlerin parlaklığı da düzeltilebilir.
king"deyse komşu piksellerin aralarında görü-
len küçük farklılıklar hesaba katılmaz. Sadece
büyük renk ve kontrast farklılıkları keskinleştir-
me işlemini etkiler. Bu sayede kenarlarda kris-
talleşmelere neden olmadan yüksek keskinlik
derecesine erişilebilir.
Bu işlemler sırasında resmin ekranda 1:1 (%
100) olarak görüntülenmesine dikkat edin. Çün-
kü ancak bu sayede yapılan değişiklikler hakkın-
da karara varabilirsiniz. Diğer boyutlandırma
oranlarında (örneğin resmi küçülttüğünüzde)
fotoğraf üzerinde yapılan doğru düzeltmeler
fark edilemeyebılir. •
PANORAMİK GÖRÜNÜM
» PhotoVista Panorama ile
360 derece
Normal boyuttaki fotoğraflar biryana buturgenis
açı çekim yapan cihazlarla çekilen fotoğrafların
birleştirilmesi bile çoğu zaman oldukça güç olabi-
liyor. Üstelik tripod (uç ayak) kullanılmadan yapı-
lan çekimlerde yan yana alınan görüntülerin açı,
yükseklik ve mesafe bakımından gösterdiği farklı-
lıklar resimlerin geniş bir görüntü elde edilmesi
için birleştirilmesini tamamen imkansız hale geti-
riyor.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen dijital fotoğrafla-
rınızın birleştirilmesi ve hatta 360 derecelik bir go-
runum elde edilmesi için MGI firmasının
(www.mgisoft.com) PhotoVista Panorama yazılı-
mı büyük kolaylıklar sağlıyor Üstelik bu yazılım
genellikle Uzakdoğu üretimi dijital fotoğraf maki-
neleriyle ücretsiz olarak dağıtılıyor, (örneğin Pre-
tec'in tüm modelleri... www.hizlisistem.com.tr)
Yapmanız gereken tek şey, eğer tripodunuz varsa
fotoğraf makinenizi üzerine yerleştirip veya vızor-
den dikkatlice bakarak, önceki resmin bittiği nok-
taları aklınızda tutarak bulunduğunuz ortamın
içerisinde 360 derece dönerek fotoğraflar çekmek.
Bu işlemin ardından tüm fotoğrafları PhotoVista
ile açtıktan sonra "Stitch Panorama" üzerine tıkla-
yın. Resimlerin üst üste bindirilerek birbirine uy-
durulmasını program otomatik olarak gerçekleşti-
rir. Tüm işlemlerin ardından birleştirilen fotoğraf-
ların ortasında gerçekten o ortamdaymış gibi et-
rafınızda dönerek çevreyi seyredebilirsiniz.
Panoramik görünümlerinizi artık özel bir eklenti
sayesinde web üzerinde ziyaretçilerinize sunabilir
ve böylelikle dükkanınızın görünümünü veya bu-
lunduğunuz şehrin güzelliklerini tüm dünyayla
paylaşabilirsiniz
G3HH.H •
•
*
Resimlerin Arşivlenmesi
Samanlıkta İğne Aramak
Çekilen tüm resimlerin gözden geçirilmesi ve yönetilmesi ise kağıt üzerinden veya bir
arşiv programı yardımıyla gerçekleştiriliyor. Bu bölümde dört ilginç arşivleme
yazılımını birlikte gözden geçireceğiz.
D ijital fotoğrafçılık, sağladığı avantajların
yanı sıra bazı dezavantajları da
beraberinde getiriyor. Çok kısa sürede çekilen
fotoğraflar PC'nize aktarıldıktan sonra burada
tüm özellikleriyle elden geçirilebiliyor. Ancak
fotoğrafların sayısı arttıkça bunların kontrol
edilmesi de güçleşiyor. Kuşkusuz resimlerin
arşivlenmesi diğer dosyalara göre daha büyük
özen gerektiriyor. Fotoğraf miktarı ve gruplarına
göre ihtiyacınızı karşılayacak farklı arşivleme
tekniklerinden yararlanabilirsiniz.
Brovvser arşivleri:
Basit, ancak kontrol süresi uzun
Arşivlemenin en kolay yollarından birisi brow-
ser olarak kabul edilir. Seçilen klasörler analiz
edilir ve küçük ön izleme resimlerinden oluşan
kataloglar oluşturulur. Bu yöntemin tek avanta-
jı, yapılan değişikliklerin klasör yapısında anın-
da gorulebilmesidir. Oysa buna karşılık anahtar
kelimeler ile arama yapılamaz. Bu durumda
kuşkusuz eğer orijinal fotoğrafların yanı sıra dü-
zenlenen fotoğraflar da farklı dosya biçimlerin-
de aynı klasörlerde yer alıyorlarsa, gözden geçir-
me süresi korkunç miktarda artar.
Arşivleme araçları:
Resimler CD'de ön izleme resimleri PC'de
Ön izleme resimlerinin arşivlenmesini sağlayan
özel arşivleme araçları bir sonraki adımı oluştu-
rur. Dahili arşivleme fonksiyonlarına sahip bir-
çok program ön izleme resimlerinin ayrı dosya-
lar biçiminde resim klasörlerine kaydedilmesini
sağlar. Ön izleme resmi ne kadar küçük olursa
olsun sabitdiskin boyutu büyüdükçe her resim
için bir sektör kullanılacağından daha fazla alan
harcanır.
Bu durumda merkezi bir katalog üzerinde
arşivleme daha iyi bir sonuç ortaya koyar. Bura-
da da herhangi bir anda sabitdiskin dolması
3
1

PORTFOLIO: Bu yazılımda fotoğraflarınızın iki
farklı boyutta ön izlemesi gerçekleştiriliyor.
durumunda programın fotoğrafların bulundu-
ğu konumu otomatik olarak değiştirmesi gere-
kir. Sadece bu sayede on izleme resimleri sıkıştı-
rılmış biçimde sabitdisk üzerinde saklanırken
büyük boyutlu resimlere CD üzerinden erişim
sağlanabilir.
Çok sayıda arşivleme fonksiyonuna sahipken
tüm resimlerin tek bir arşiv içerisinde bir araya
getirilmesi de pek anlamlı sayılmaz. Örneğin içe-
risinde tüm spor fotoğraflarınızın toplandığı ko-
nulu arşivler yaratılabilir. Fotoğraf üzerindeki kı-
sa tanımlara anahtar kelimelerle erişilir. Progra-
mın bu anahtar kelimeleri mutlaka tüm diğer ar-
şivler üzerinde de aratabilme özelliğine sahip ol-
ması gerekir.
Kağıt arşivler:
Tüm uzmanlara önerilir
Hiçbir elektronik yönetim biçimi kağıt üzerin-
deki görüntünün yerini tutamaz. Ön izleme re-
simlerinin düzenlenip bir araya getirildikten
sonra bilgileriyle birlikte yazdırılması profesyo-
nel bir arşivleme sunar.
PORTFOLIO:
Basit ve çok işlevli
Extensis firmasının Portfolio yazılımı en geniş
arşivleme içeriğini sunuyor. Program bilgisayar
üzerinde sabit kullanımın yanı sıra sunucu sürü 1
müyle de satışa sunuluyor. Bahsedilen sunucu
sürümü ağ üzerinde merkezi bir kurulum sağla-
yarak kimin hangi resim dosyalarına erişim hak-
kının bulunacağını belirliyor. Böylelikle tüm ar-
şiv bir kullanıcının erişimine kapanırken diğer-
lerinin sadece görüntüleyebilmesi veya aynı anda
düzenleyebilmesine de olanak tanıyor. Standart
sürüm tüm Windows işletim sistemleri ta-
rafından desteklenirken server sürümü sadece
NT sistemleri üzerine kurulabiliyor.
Başarılı arşivleme ve ayrıntılı
arama fonksiyonu
Her iki sürüm de çalışmaya öncelikle dosyaların
ön izleme resimleri olarak görüntüleneceği kata-
logun oluşturulması işlemiyle başlanıyor. Bura-
da kalite açısından farklılık gösteren sadece iki
ön izleme boyutuna imkan sağlanıyor. Photoim-
pact'ın Albüm yazılımıyla karşılaştırıldığında di-
jital fotoğraf makinesinden dosyaların aktarıl-
ması oldukça uzun sürebiliyor.
Ancak arşivleme imkanları dikkat çekiyor:
Klasörler ve dosya adları tercihe bağlı olarak
anahtar kelimelerle direkt olarak listeye eklene-
biliyor. Bunların yanı sıra ek tanımlara gerek
duyulmadan otomatik arama fonksiyonu da
sağlanıyor. Bu sayede beş arama farklı arama
kriterine kadar bağlantı sağlanıyor. Portfolio
sadece pozitif aramaların gerçekleştirilmesi de-
ğil aynı zamanda içerisinde belirli arama anah-
tarlarının bulunduğu fotoğrafları fıltreleme im-
kanı da sunuyor. Aramaların tüm arşivler üze-
rinde uygulanabilmesi de oldukça önemli. Böy-
lelikle veri alanları geniş kapsamlı olarak değer-
lendirilebiliyor.
Sınırlı olarak dosyaların direkt Portfolio
üzerinden düzenlenmesine de imkan sağlanı-
yor. Bu sayede sadece yüksek çözünürlüklü re-
DEĞİŞKEN: Portfolio alternatif olarak birçok
farklı kritere göre arama imkanı sunuyor.
32
 SANYO DMA-100
»Bellek otomatı
Çeşitlilik gösteren resimlerin arşivlenmesi: Dü-
zenli arşivlerin oluşturulmasının tek koşulu bir
PC ve CD yazıcı. PC'nize erişemediğiniz anlarda
veya seyahatlerinizdeyse Sanyo DMA-100yardı-
mınıza koşuyor.
Smart-Media ve Compact-Flash okuyucularına
sahip bu aygıt, üzerinde bir de dahili CD yazıcı
bulunduruyor. Kamera belleğin tümünün bir
defada CD'ye aktarılması içinse sadece şehir
elektriğine bağlanması yeterli oluyor. Televiz-
yon bağlantısı sayesinde DMA-100 modelini (vi-
deo kayıt cihazları gibi) TV üzerinden yönetebi-
lirsiniz.
Monitör üzerinde ayar menüleri belirdiğinde
küçük bir uzaktan kumanda aracılığıyla DMA-
100 üzerinde istenen seçeneklere erişim sağla-
nıyor. Bu sayede çok sayıda konulu fotoğraf al-
bümü oluşturabilir veya fotoğraf makinesi bel-
leği üzerinden sadece seçilen fotoğrafların
CD'ye kaydedilmesini sağlayabilirsiniz. Kayıt iş-
lemi gerçekleştirildikten sonra görüntüler dia
show biçiminde DMA-100 veya PC üzerinden
oynatılabiliyor. Bu cihaz bellek modüllerinin
yüksek fiyatları göz önünde bulundurulduğun-
da iyi bir seçim olarak göze çarpıyor. Ancak
DMA-100 4 megapiksel ve bunun üstünde çözü-
nürlüğü desteklemiyor.
Bilgi: www.sanyo.com
simlerin ön izleme biçimleri değil orijinal dos-
yalarına da değişiklikler uygulanabiliyor. Copy-
right bilgileri Digimark üzerinden okunarak
ekrana taşınıyor. Ancak bunun için öncelikle
Digimark firmasından kendi Copyright ID'nizi
lisanslamanız gerekir.
Yeni girişlerin otomatik taranması ve dia
show olarak oynatılması
El ile kayıt imkanının yanı sıra Portfolio klasör-
lerin otomatik olarak denetlenmesini sağlıyor.
Belirli aralıklarla bu yeni girişler denetleniyor.
Düşük CPU gücüne sahip bilgisayarlarda bu
özellik kapatılarak denetleme engellenebilir. Bir
kez denetleme gerçekleştirildiğinde tüm fotoğ-
raflar bir diashow altında birleştirilerek sunuma
hazır hale getirilebiliyor.
Resimlerin HTML editör ile
internete ulaştırılması
Yazdırma fonksiyonu ikna edici olmasa da Port-
folio örneğin fotoğrafların belirlenen boyutlar-
da, üstbilgi ve altbilgi satırlarıyla yazdırılmasmı
sağlıyor. Pahalı fotoğraf kağıdı ve kartuş masraf-
ları göz önünde bulundurulduğunda baskı ön
izleme fonksiyonun bulunmaması tüm bu avan-
tajları gölgede bırakıyor.
PortFolio'nun en ilginç özelliklerinden birisi
ise Web-Export: Export rutini küçük bir HTML
editörü ile çalışıyor, isteğe bağlı olarak gerekli
kaynak metinleri düzenlenebiliyor. Eğer özel fi-
kirleriniz varsa kodlara direkt erişim de sağlanı-
yor. Bir kez değiştirilen şablon kaydedilerek iler-
deki internet aktarımları için de kullanılabiliyor.
Neredeyse tüm fonksiyonlar script dilleriyle
destekleniyor. Bunun yanı sıra harici programla-
rın çağırılmasını sağlayan makroların yazılması-
na da imkan tanınıyor. Böylelikle kullanıcılar
tekrarlanan işlemlerden kurtulabiliyor.
Sonuç: Portfolio, resimlerin yönetilmesinin
yanı sıra baskının düzenlenmesi için de sayısız ve
geniş kapsamlı olanaklar sunuyor. Kolay kulla-
nım olanaklarıyla da dikkat çekiyor. Bilgi:
www.extensis.com
ALBÜM: Bu araç çok sayıda fotoğrafın bir araya
getirilebileceği farklı ön izleme imkanları sunuyor.
PHOTOIMPACT ALBÜM
Kataloglanmış hızlı görünüm
Ulead'in arşiv ve kataloglama programı olan Al-
bumi Photolmpact ile birlikte ücretsiz olarak
sunuluyor. Oldukça düşük paket fiyatı sayesinde
farklı grafik programlarını tercih etmesine rağ-
33
men sadece Albüm yazılımına sahip olmak iste-
yen kullanıcıların bile tercihi oluyor.
Albüm tamamen katalog mantığında çalışı-
yor. Bu yüzden ilk fotoğrafın aktarılmasından
önce yeni bir katalog yaratılması gerekiyor. Zor-
luklarla karşılaşabileceğiniz bu adımda yazılım
daha sonradan geliştirilebilen bir dizi veritabanı
yapısı sunuyor. Böylelikle fotoğrafın adının yanı
sıra çekim sırasında kullanılan donanımlar, çe-
kim yapılan yer veya aydınlama durumu gibi
alanlar da yaratılabiliyor.
DİA SHOW: Sabit görüntünün yanında Albüm,
resimlerin slide shovv'a dönüştürülmesini sağlıyor.
Değişken ön izleme ve eşsiz
arşivieme imkanları
Veritabanı kayıtlarının yanı sıra ön izleme dos-
yalarının boyutları da değiştirilebiliyor. Sabitdis-
kinizde uzun süre barındırılacak dosyalar için
küçük ön izlemeler yeterli oluyor. Orijinal dosya
ön izleme üzerine çift tıklayarak çağırılıyor. An-
cak eğer resimleri CD üzerinde saklamayı düşü-
nüyorsanız erişim süresini arttıracağından daha
büyük ön izleme grafikleri gerekli olacaktır.
Album'de bir diğer kolaylık görüntülerin
kaydı sırasında sağlanıyor. Resimleri tek tek gir-
mek yerine alt klasörleriyle birlikte tüm bir
CD'yi de hedef gösterebilirsiniz.
İdeal baskı izleme ile foto
kağıtlarından tasarruf
Farklı kaynaklardan gelen görüntülerin konulu
albümler altında bir araya getirilerek CD'lerin
oluşturulması Albüm ile kolaylaşıyor. Album'un
bir diğer avantajı ise hızlı bağlantı imkanları. Ör-
neğin yeni bir sabitdisk veya CD yazıcı satın al-
dığınızda CD sürücünüzün değişen sürücü harfi
Albüm tarafından otomatik olarak algılanır ve
katalogların kaynakları hızlı biçimde güncelle-
nir. Bu durum yeni yaratılan alt klasörler için de
geçerli olur.
Programın sürekli olarak yeni sürümleri su-
nulmasına karşın yapısının korunması da olukça
önemli. Örneğin sürüm geçişleri sırasında ol-
dukça can sıkıcı olabilecek ve katalogların tama-
men baştan yaratılmasına yol açabilecek uyum-
suzluklar yaşanmıyor.
Programın kolay kullanılması açısından Al-
büm iki bölüme ayrılıyor. Üst tarafta tüm ön iz-
leme resimleri izlenirken aşağıda içerisinde bu-
lunulan ilgili veritabanı klasörü görülüyor. Bu
görünüm biçimleri de kolayca ayarlanabiliyor.
Portfolio'dan farklı olarak Albüm bir sayfa
üzerinde resimlerin konumlarını değiştirebile-
ceğiniz başarılı bir baskı ön izleme fonksiyonu
sunuyor.
Her şey kağıtta:
Resim, isim ve kaydedilen bilgiler
Baskı programlarına karşın Album'de bir sayfa
üzerindeki çıkış boyutları farklılık gösterebiliyor.
Bu yüzden resim ile birlikte dosya adı ve verita-
banında kayıtlı tüm diğer bilgiler de kağıda taşı-
nıyor.
Fotoğrafların diğer programlara aktarılması
ise sadece Sürükle&Bırak yöntemiyle gerçek-
leştirilebiliyor. Bu sayede güncel albüm ince bir
şerit biçiminde şekillendirilerek, grafik progra-
mı içerisinde dosyalara hızlı erişim menusu ha-
line de getirilebilir. Alternatif olarak CD üze-
rindeki dosyalan sabitdiskte özel bir klasöre
kopyalayabilir ve bir metin belgesiyle birlikte
özel bir proje için tekrar düzenleyebilirsiniz.
Kopyalama sırasında Albüm yeni bir katalog
kaydı oluşturur, böylelikle önceki resimlerin
korunması sağlanır.
Sonuç: Albüm oldukça esnek ve gelişmiş bir
katalog programı. Her şeye rağmen katalog
üzerinden arama fonksiyonunda zorluklarla
karşılaşılıyor. Çok sayıda katalog aynı anda açıl-
dığında sistem kaynakları önemli derece de dü-
şüyor. 100 katalogdan daha fazlası sistemi çalış-
maz hale getirebiliyor. Bilgi: www.ulead.com
3
4
 DÜZENLEME : Photo Explorer dia show'unyanı sıra
örneğin kızıl göze karşı özel efektler sunuyor. A
D
P
PHOTO EKPLORER hF
Profesyonel Arşiv o
PortFolio ve Albüm yazılımlarından farklı ola-
S
rak Photo Explorer katalog dosyalarının oluş-
turulması yerine seçilen klasörü tarıyor. Böyle-
likle pek uzun sürmeyen bir işlemin ardından
ön izleme ara belleği oluşturuluyor ve bu iş-
lemler aynı anda belirlenen klasör sayısı kadar
uygulanabiliyor.
Bu sayede en yeni resimlerin ön izlemeye
eklenmesi için katalogun her seferinde güncel-
lenmesi yerine gezgine göz atmak yeterli olu-
yor. Ancak buna karşılık resim dosyalarının
anahtar kelimeler ve dosyalara göre aranması
da mümkün olmuyor. Yine de anahtar kelime-
ler vererek sıralama olanaklarından yararlanıla-
bilir, ancak bu tür aramalar diğer programların
yanında çok basit kalıyor.

İlk adımda mükemmellik:

Uzmanlığı bellek kartları
Bu programın gözle görülür en büyük uzman-
lıklarından birisi resimlerin ilk kez denetlen-
mesi işlemi olarak kabul ediliyor. Dijital fotoğ-
raf makinesi sihirbazı ile bellek kartının tüm
içeriği belirlenen klasör üzerine aktarılıyor ve
bir seçenek sayesinde aygıt belleğinin temizlen-
mesine de olanak sağlanıyor. Ayrıca resimlerin
otomatik olarak tekrar adlandırılmasına da im-
kan sağlanıyor.