Ap 7 Las Q4

7
ARALING PANLIPUNAN
Ikaapat na Markahan
LEARNING ACTIVITY SHEET

Republic of the Philippines
Department of Education
REGION II – CAGAYAN VALLEY
COPYRIGHT PAGE
Learning Activity Sheet in ARALING PANLIPUNAN
GRADE 7
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However, prior
approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum
and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the
source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an
enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are acknowledged and
the copyright is attributed. No work may be derived from this material for commercial purposes and
profit.
Consultants:
Regional Director : BENJAMIN D. PARAGAS, PhD, CESO IV, Region 02
Assistant Regional Director : JESSIE L. AMIN, CESO V, Region 02
Schools Division Superintendent : CHERRY S. RAMOS, EdD, CESO V, Santiago City
Asst. Schools Division Superintendent : JONATHAN A. FRONDA, PhD, CESE, Santiago City
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : JANETTE V. BAUTISTA, EdD
Development Team:
Writers:
RUBY S. SIMBULAN, CABULAY HIGH SCHOOL, Santiago City
MARIO B. GABRIEL, SANTIAGO CITY NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
VIRGINIA M. ITCHON, PATUL NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago Ciy
MOISES G. TORRES, SAGANA NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
JOY B. CONCEPCION, SANTIAGO CITY NATIONAL HIGH SCHOOL Santiago City
RUTH V. CANDO, ROSARIO NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
MARIA CRISTINA A. SUBIA, DIVISORIA HIGH SCHOOL -NAGGASICAN EXTENSION, Santiago City
REYNALDO P. SINGUEO, PATUL NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
EVANGELINE S. LUANAN, SANTIAGO CITY NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
CONSOLACION M. LAGRIO, ROSARIO NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
APRIL ROSE C. CANTIL, SAGANA NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
MARBERT LUIS, SAGANA NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
PACITO P. GERON, CABULAY HIGH SCHOOL, Santiago City
CHRISTIAN S. ABLAN, PATUL NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
DANIEL S. BALUBAL, BALINTUCATOC INTEGRATED SCHOOL, Santiago City
DOROTHY ROSE L. BLAS, DIVISORIA NATIONAL HIGH SCHOOL, Santiago City
ANGELIKA B. DELA GUARDIA, DUBINAN ELEMENTARY SCHOOL, Santiago City
Content Editors : CRISTINA A. PAPA, DIVISORIA HIGH SCHOOL-NAGGASICAN EXT., Santiago City
LEONIDA F. CULANG, SALVADOR INTEGRATED SCHOOL, Santiago City
MERILYN C. MANANGO, DIVISORIA HIGH SCHOOL, Santiago City
Language Editor : ELIZABETH R. BERDADERO, Education Program Supervisor- Filipino, Santiago City
Illustrators: MICHAEL ALVAREZ, MABINI ELEMENTARY SCHOOL, Santiago City
ALLEN MANUEL, SANTIAGO NORTH CENTRAL SCHOOL, Santiago City
Layout Artists: JENELYN B. BUTAC, Division Librarian
Focal Persons: ROBERT T. RUSTIA, Division Education Program Supervisor-AP, CID, Santiago City
MARIVEL G. MORALES, Division LRMDS Coordinator, Santiago City
RIZALINO G. CARONAN, Education Program Supervisor-LRMDS, CLMD, DepEd R02
MA THERESA F TAMAYAO, Senior Education Program Specialist, CLMD, DepEd R02
Printed by: Curriculum and Learning Management Division
DepEd, Carig Sur, Tuguegarao City
Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times ii

Table of Contents
Competency Page number
Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo
at imperyalismo ng mga Kanluranin sa unang yugto (ika-16 at
ika-17 siglo) pagdating nila sa Silangan at Timog-Silangang Asya ..................... 5-12
Nasusuri ang mga salik, pangyayari at kahalagahan ng
nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Silangan at Timog-
Silangang Asya .…................ 13-20
Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng digmaang
pandaidig sa kasaysayan ng mga bansang Asyano at ang iba’t
ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang
nasyonalista ..................... 21-31
Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga
kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong
pang-ekonomiya at karapatang pampulitika ..................... 32-37
Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng nasyonalismo
sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa Silangan at Timog-
Silangang Asya at natataya ang bahaging ginampanan ng
relihiyon sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay ..................... 38-41
Nasusuri ang mga anyo, tugon, at epekto sa neo-kolonyalismo
sa Silangan at Timog-Silangang Asya ..................... 42-47
Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at
Timog-Silangang Asya sa kulturang Asyano ..................... 48-55
Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times iii

ARALING PANLIPUNAN
Pangalan: _________________________________________ Baitang: 7
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: _______________
GAWAING PAGKATUTO
Ang Paglaganap ng Kolonyalismo at Simula ng Imperyalismo sa Asya
Panimula
Ang salitang imperyalismo ay isang salitang Latin na nagpasimulang gamitin sa panahon ng
pananakop ng Imperyong Roma. Ang imperyalismo ay nangangahulugan ng dominasyon ng
isang makapangyarihang nasyon-estado sa aspektong politika, pangkabuhayan at kultural na
pamumuhay ng isang mahina at maliit na nasyon-estado. Sa dahilang marami ang mga
magagandang naging ulat ng mga Europeong nakapaglakbay sa rehiyon ng Asya at tuwiran
nilang naobserbahan ang mahusay na produksyon ng seda, pagtatanim ng palay, at paggawa
ng mga aklat, armas, at sasakyang pandagat, maging ang mga modelong estado gaya ng mga
Imperyo ng Tsino at Hapon ay naging motibasyon para sa kanila na ipagpatuloy ang
pagpapalaki ng kanilang mga sakop sa rehiyon ng Asya. Ang unang bahagi ng kanilang
paggagalugad kung ating susuriin sa ating makabagong pananaw ay panahon din ng
pagtuklas ng mga Kanluranin sa kanilang sarili sa aspetong pangkulturang pamumuhay,
pagbabalanse ng kanilang mga paniniwala, at pagsusuri ukol sa kanilang mga katutubong
kaalaman ukol sa mundo, sa tao, at sa hinaharap. Ipinagpatuloy nila ang pagtuklas sa mga
yamang-mineral ng Asya at pagpapairal ng sistemang merkantilismo upang patuloy nilang
pagkunan ng mga hilaw na materyales ang mga bansa sa Asya at ikonberto ang mga ito bilang
malaking pamilihan ng kanilang mga sobrang gawa na produkto.
MGA DAHILAN KUNG BAKIT MAY IMPERYALISMO AT

KOLONYALISMO
Ang imperyalismo ay naging resulta ng tatlong pangunahing salik. Una, dahil sa
udyok ng nasyonalismo, nais ng mga nasyon sa Europa na magkaroon ng malawak na
kapangyarihan upang labanan ang kanilang mga karibal na mga bansa. Ikalawa, dulot ng
Rebolusyong Industriyal, nangangailangan ng mga hilaw na material, pampalasa na
pagkukunan at pamilihan na bagsakan ng mga produktong yari na gawa mula sa kanila kaya
sila ay nagpalawak ng kanilang mga teritoryo. Ikatlo ang paghahangad na ipakilala ang
kanilang superyor na kultura, relihiyon at paniniwala sa iba pang mga bansa sa mundo.
INDUSTRIYALISASYON
Ang panahon na nagpasigla sa pangangailangan ng mga hilaw na sangkap o
materyales (raw materials) tulad ng produktong mineral (langis at Uling) produktong
agricultural tulad ng kape, asukal, bulak tsaa at tabako at maging produktong gubat tulad ng
teak at goma ay matatagpuan sa Asya.
KAPITALISMO
Sa unang yugto merkantilismo ang prinsipyong umiiral, samantala sa ikalawang
yugto ng kolonyalismo at imperyalismo, matinding kapitalismo ang naging prinsipyong
pangekonomiya ang naghari sa pandaigdigang pamilihan. Sa ilalim ng prinsipyong ito,
itinuturing ng mga Kanluranin ang mga bansang Asyano bilang mapagkukunan ng
pakinabang o tubo sapagkat maraming Kanluranin ay may labis na kapital. Naakit sila sa
Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 5

posibilidad ng paglago ng kanilang pera sa pamumuhunan sa mga pataniman at minahan na
sagana sa Asya
WHITE MAN’S BURDEN

Ang patuloy na paglalakbay ng mga Europeo tungo sa lupalop ng Asya ay hindi dahil
sa pang-ekonomiyang kadahilanan lamang kundi para magturo ng bagong paniniwala sa mga
katutubo at ikonberto sila sa bagong paniniwala. Pinaniniwalaan ng mga Europeong
misyonero na sila’y mayroon misyong dapat gawin sa mga katutubong. Asyano sa aspekto
ng sosyokultural. Naniniwala sila na mataas ang kanilang kalinangan sa kanilang mga
kolonya kaya dapat lamang na ituro sa mga mamamayan nito ang mga pagbabago para sila
ay ituring na mga sibilisado.
Sa pamamagitan ng relihiyon, edukasyon at lenguahe ay unti-unting itinuro ng mga
mananakop ang bagong kultura na nang lumaon ay naging dominante sa mga lipunan sa
dahilang maraming mga nakapag-aral na katutubo ang naging kasangkapan sa
pagpapalaganap nito. Ito’y itinuro sa kanilang mga anak at salin-lahi kaya ang nakaraang
pamumuhay ay nalimutan na nila at sila’y nagbihis ng bagong anyo sa aspektong sosyo-
kultural. Mas nagkaroon ng pagpapahalaga ang mga asimiladong katutubo sa mga naiambag
ng mga dayuhan at mga itinuturo ng mga ito kaysa ang pagpapanatili at pahalagahan ang dati
nilang kaalaman. Ito’y kanilang pinaniwalaan na bahagi ng madilim nilang nakaraan.
ANG IBA’T IBANG MUKHA AT TEORYA NG IMPERYALISMO

Ang mga imperyalistang bansa ay gumamit ng iba’t ibang pamamaraan upang makakuha ng
bagong lupain. Minsan sila ay gumagamit ng mga kasunduan, binibili ang mga lupain mula
sa dating mga mananakop o kaya simpleng sinasakop ang isang lupain sa pamamagitan ng
puwersang militar.
Ang mga imperyalistang bansa ay may iba’t ibang anyo sa pamamaraan ng pagkontrol sa
kanilang mga teritoryo. Ang una ay tinatawag na colony, kung saan ay direktang kinokontrol
at pinamamahalaan ng imperyalistang bansa ang kanyang sakop na bansa gaya ng ginawa ng
Espanya sa Pilipinas, Britanya sa India at Pransiya sa dating Indo-Tsina. Ang protectorate ay
mayroong sariling pamahalaan nguni’t ang mga patakaran at kautusan ay dinidirekta ng
imperyalistang bansa lalo na sa patakarang panlabas gaya ng ginawa ng Amerika sa Pilipinas,
Britanya sa Hongkong at Portugal sa Macau. Ang sphere of influence naman ay may
kaugnayan sa mga investment at trading rights ng isang imperyalistang bansa sa isang
rehiyon ng bansa gaya ng ginawa sa Tsina ng Britanya, Hapon, at Pransiya.
EPEKTO NG KOLNYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGAN AT

TIMOG SILANGANG ASYA
Ang hangad para sa mas maraming kolonya ay dahil sa panganagilangan ng hilaw na
sangkap para sa industriya ng mga kolonyalistang bansa tulad ng bulak, asukal, tabako, kape
at niyog na gagawing mga yaring produkto ng kanilang mga pabrika.
Bukod sa pangangalakal, ang mga katutubong kultura ng mga Asyano ang isa sa lubos na
naapektuhan ng imperyalismo. Ito ay sanhi ng kanilang paniniwala na sila ay nakahihigit sa
lahat ng bagay sa mga Asyano. Ipinatupad ng mga dayuhan ang pagpapalagnap ng sarili
nilang paraan ng pagpapahalaga, pananampaltaya at kultura. Ginamit ng mga Kanluranin ang
mga likas na yaman ng mga nasakop na bansa upang makagawa ng mas maraming produkto.
Pinamahalaan at kinontrol ng mga kanluranin ang ekonomiya ng mga Asyano.
• Sinakop ng Spain ang Pilipinas
• Sinakop ng Netherlands ang East Indies (Indonesia ngayon)
• Sinakop ng France ang Indochina (Vietnam, Cambodia at Laos)

Kasanayang Pampagkatuto at Koda
Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng pagpasok ng mga Kanlurang bansa
hanggang sa pagtatag ng kanilang mga kolonya kapangyarihan sa Silangan at Timog-
Silangang Asya. (AP7KIS-IVa-1.1) Week 1-2.
Pamamaraan
Gawain 1- Krosword
Panuto: Basahin ang mga paglalahad sa kanang bahagi ng krosword at isulat ang
nilalarawan nito sa mga parisukat. Mahalagang isaalang-alang kung ito ay pahalang
(across) o paibaba (down).

Gawain 2- Ang Dahilan at Epekto
Panuto: Tukuyin ang mga salita kung ito ay Dahilan o Epekto ng Ikalawang Yugto ng
Imperyalismo. Isulat ang Dahilan o Epekto sa chart.
1. Kumpetisyon ng mga kanluranin sa pagsakop at kalakalan sa Asya.

2. Kanluranin ang namuno at kumontrol sa ekonomiya ng mg Asyano.
3. Napabilis ang antas ng produksiyon dahil sa naimbentong makinarya at kagamitan
noong panahon ng industriyalisasyon.
4. Mataas na pangangailangan sa mga hilaw na materyales
5. Kinokontrol ng mga kanluranin ang kalakalan at pinagtanim ang mga Asyano ng mga
produktong kailangan sa kalakalan 6. Nagsilbing pamilihan ang mga kolonya
7. Kumita ang mga kanluranin dahil ipinagbili nila ang mga sobrang produkto sa kanilang
kolonya sa Asya.
8. Ginamit ng mga kanluranin ang mga likas na yaman ng mga nasakop na bansa upang
makagawa ng mas maraming produkto.
9. Naging Kristiyano ang Pilipinas at ang kultura nito ay mayroong pagkakahalintulad sa
kanluranin partikular sa Espanya.
10. Isa ang relihiyon sa mga gustong ipalaganap ng mga kanluranin sa Asya kung
kayat sila ay naglunsad ng pananakop.
DAHILAN EPEKTO

Gawain 3- Hanap-Salita
Panuto: Bilugan ang mga salitang may kinalaman sa Imperyalismo at Kolonyalismo sa Asya.
N A S Y O N A L I S M O A
R E L I H I Y O N E A T K
K K A D F G H E D E F A O
A U X X A A T T U V P B L
L M K N O K G M S I D A O
A P A A L K U L T U R A N
K E B Q L D K A R W E R Y
A T A O I A L K I F H R A
L I S W E I K G Y A D H L
A S Q A S A A A A S A C I
N Y A M Y D D A L D F A S
R O O A M L L K I A N B M
S N A Y E R R K S A N L O
G L B B A P I U Y P A G G
T K E A W E R T O U R Q H
K R I S T I Y A N I S M O
Rubric para sa Pagpupuntos
20 puntos- Kung wasto at napunan lahat ng gawain

15 puntos- Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
10 puntos- Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na gawain
5 puntos- Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
1 puntos- Kung mali lahat ang gawain

Repleksiyon
1.) Sa pagtatapos ng aking gawin, natutunan ko ang mga

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________________________________.
1.) Kung ako ay makakabalik sa nakaraan, ang gagawin ko ay

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_________________________________________.
3.) Gusto ko pang matutunan ang mga bagay tungkol sa

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________________________.
Sanggunian
1. Most Essential Learning Competency

2. K to 12 Curriculum Guide
3. EASE II Module 17
4. Asya: Pagusbong ng Kabihasnan II. 2008. Pp.290-298
5. Asya: Noon, Ngayon at sa Hinaharap II. 2000. Pp.136-153

Susi ng Pagwawasto sa mga Tanong
Gawain 1- Krosword
Gawain 2- Ang Dahilan at Epekto
DAHILAN EPEKTO
Kumpetisyon ng mga kanluranin sa Kanluranin ang namuno at kumontrol sa

pagsakop at kalakalan sa Asya ekonomiya ng mg Asyano.
Isa ang relihiyon sa mga gustong ipalaganap Naging Kristiyano ang Pilipinas at ang
ng mga kanluranin sa Asya kung kayat sila kultura nito ay mayroong pagkakahalintulad
ay naglunsad ng pananakop. sa kanluranin partikular sa Espanya.
Napabilis ang antas ng produksiyon dahil sa Ginamit ng mga kanluranin ang mga likas na
naimbentong makinarya at kagamitan noong yaman ng mga nasakop na bansa upang
panahon ng industriyalisasyon. makagawa ng mas maraming produkto.
Mataas na pangangailangan sa mga hilaw na Kinokontrol ng mga kanluranin ang
materyales kalakalan at pinagtanim ang mga
Nagsilbing pamilihan ang mga kolonya Kumita ang mga kanluranin dahil ipinagbili
nila ang mga sobrang produkto sa kanilang
kolonya sa Asya.

Gawain 3- Hanap-Salita
Inihanda ni:
DANIEL S. BALUBAL
May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Nasyonalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya
Panimula
Pagmamahal at katapatan sa sariling bayan o bansa ang isang kahulugan ng nasyonalismo.

Isa itong mahalagang impluwensyang hatid ng pamamayani nito sa mundo. Ang
nasyonalismo ay isang damdamin na naghahangad ng pambansang kaunlaran at kasarinlan.
Isinaalang-alang nito ang kapakanan ng bansa. Sa pampulitikang pananaw, nangangahulugan
ito ng kusang pagkilos laban sa anumang banta ng pananakop maging pangkabuhayan,
pampulitika, at pangkultura. Mahalaga ang damdaming ito sa pagpapanatili ng katatagan ng
isang bansa o estado.
NASYONALISMO SA SILANGANG ASYA

China
Ang Tsina ay may pagturing bilang sila ang superior sa mga dayuhang nasyon, naging
patakaran na ang mga bansa na nagnanais na magkaroon ng pakikipagkalakalan sa haharian
ay dapat maging kabahagi ng sistemang tributo. Ang popularidad ng produktong seda at tsaa
ng Tsina sa Europa ay naging daan upang naisin ng Britanya na magkaroon ng matatag na
pakikipagkalakalan sa Tsina. Nang dumating si Lord McCartney bilang representante ng Hari
ng Britanya sa Tsina ay nagkaroon ng di pagkakaunawaan sa pamamaraan ng pagpupugay
na kailangang ibigay sa Emperador Tsino. Ang kowtow ay ang pagluhod sa dalawang tuhod
ng isang dayuhan sa harapan ng Emperador ng Tsino ngunit isang tuhod lang ang kanyang
ginawang pagluhod sapagkat para sa mga Ingles ganito ang kanilang pamamaraan ng
pagpupugay sa kanilang Hari.
Kinakailangan ng Britanya na magkaroon ng maraming bilang ng silver upang
maipambayad sa produktong Tsino. Upang magkaroon sila ng maraming bilang ng silver,
nagangkat sila ng opyo sa India at pinagbili sa Tsina. Nalaman ito ng opisyales na Tsino kaya
ito'y dagliang pinagbawal at tinutulan. Pinagsimulan ito ng labanan sa pagitan ng dalawang
kaharian sa nasabing Digmaan sa Opyo.
Kaalinsabay nito ay may mga pangkat din ng mga Tsino na naghahangad na ng
pagpapalit ng pamamalakad ng mga dinastiya tungo sa isang Republika. Mga sikretong
kilusan ang itinatag upang bigyan ng solusyon ang problemang pulitikal ng Dinastiyang
Manchu. Nabuo muna ang Kilusan ng mga Boxers na patuloy na naniniwala na ang Tsina ay
di kailangang yumakap sa mga ideyang makabago at liberal. Nagtagumpay sila na palayasin
ang mga dayuhan sa Tsina at ang mga Kristiyanong Tsino.
Naisilang naman ang Republika ng Tsina sa pangunguna ni Dr. Sun Yat Sen sa ilalim
ng Partido Kuomintang. Tatlong prinsipyo ang kanyang isinulong: Nasyonalismo,
demokrasya at pagbabago sa pangkabuhayan ng mga tao. Ang nasyonalismo ay
nangangahulugan ng pagusbong ng pambansang pagkakaisa at tuluyang pagpapaalis sa mga
dayuhang kapangyarihan sa Tsina. Ang demokrasya ay nagbibigay-diin sa pagbubuo ng
isang pamahalaang konstitusyonal na pinagsama ang Kanluranin at tradisyunal na Tsino
upang palitan ang absolutong monarkiya.

Hapon
Ang Panahon ng Tokugawa sa pamumuno ni Shogun Ieyashu ng bansang Hapon ay
nagbigay-daan sa pagpapatupad ng patakarang isolasyon nito sa mga bansang Kanluranin.
Taong 1720 nang nagkaroon ng pagsususog ang nasabing patakaran ng pinayagan ni Shogun
Yosnimune ang pagpasok ng mga Europeong aklat sa bansa. Ito ang nagbukas ng kaisipan
sa mga dayuhang bansa lalo na sa Estados Unidos. Sa pamamagitan ng Amerikanong
Commodore na si Matthew Perry ay nagkaroon ng kasunduan ang dalawang bansa noong
Marso 31, 1854 upang pasimulan ang kanilang kalakalan. Ngunit ang mga sumunod pang
kasunduan na pinasukan ng mga Shogun na Hapon ay nagbukas lamang ng mas malaking
pribelehiyong pangkalakalan sa mga Kanluranin at pagpapakilala ng paghina ng pamumuno
ng mga Shogun.
Isang pangkat ng mga kabataang Samurai mula sa Satsuma, Choshu ang nagbigay
diin sa paghahangad ng pagbabalik ng Emperador na Hapon at motibasyon sa pag-atake sa
mga militar at mga dayuhang barko. Upang wakasan ang paglaganap ng kaguluhan sa Hapon
ay naitalaga si Emperador Meiji o si dating Prinsipe Mutsuhito bilang puno ng pamahalaan.
Pinasimulan niya ang modernisasyon ng bansang Hapon sa pamamagitan ng modipikasyon
ng mga sistemang Kanluranin sa aspetong pangkabuhayan, pulitikal at sosyo-kultural ng
bansa. Sa Panahong Showa, sa pamumuno ni Emperador Hirohito ay ipinagpatuloy ang
mabilis na modernisasyon ng Hapon at nakasangkot din sa mga pangdaigdigang digmaan.
● Ito Hirobumi – kinilalang arkitekto ng Modernisasyon sa bansang Hapon
● Saigo Takamori – nagbalik sa Emperador Meiji noong 1868
● Hara Takashi – unang Punong Ministro ng Hapon na nagsulong ng konserbatibong pamahalaan
laban sa mga Kanluraning ideyang pulitikal
NASYONALISMO SA TIMOG-SILANGANG ASYA

Indonesia
Ang mga Olandes ay matagal na naging mananakop sa Dutch East Indies o Indonesia
sa kasalukuyan. Matagal nilang kinontrol ang ekonomiya ng bansa at nagtatag ng
kompanyang Dutch East India Company upang patuloy na pakinabangan ang mga Iikas na
yaman, hilaw na materyales at mga panlasa (spices) na marami sa nasabing lugar. Ang
sistema ukol sa sapilitang pagbibigay ng ikalimang bahagi o mas malaki pa ng mga Olandes
sa dahilang ito ang kanilang iniluluwas upang pagkakitaan. Dahil dito, si Prinsipe
Diponegoro ng Java, isa sa malaking isla ng Indonesia, ay nanguna sa isang pag-aalsa na
nagpasimula noong 1825-1830. Tinagurian siyang "Prince Liberator". Siya ay sinuportahan
ng mga magsasaka at ng mga mayayaman na nawalan ng pagkakataon na mag-ari ng mga
lupa dahil sa batas kolonyal na pinatupad ng mga Olandes. Ang kanyang pakikihamok ay
naging daan sa paghina ng sandatahang panlakas ng mga dayuhan ngunit ito'y nasugpo ng
mga Olandes noong 1830 hanggang sa siya'y mapilitang sumuko sa mga ito. Siya ay
ipinatapon sa isla ng Makassar sa Celebes at doon na namatay nang taong 1855. Hanggang
sa kasalukuyan ay pinararangalan pa rin ng mga Indones ang kagitingan ni Prinsipe
Diponegoro sa pamamagitan ng isang pamantasan na ipinangalan sa kanya sa Semarang.
Ang mga Acehnese ng Hilagang Sumatra ay naglunsad din ng pakikidigma laban sa
mga Olandes sa pangunguna ni Tungka Umar noong 1873-1908. Ang pagtatatag ng Sarekat
lslam ni Umar Said Tjokroaminoto sa Java ay naging daan upang pahinain ang monopolyo
ng mga Tsino sa kalakalan sa Indonesia. Ang layunin ng samahan ay ang pagpapatanyag ng
mga pangkomersyong ginawa ng mga Indones; pangkabuhayang suporta at pagtulong sa mga
kasapi; pagpapataas ng pangkaisipan at materyal na pangangailangan ng mga Indones; at
proteksiyon sa relihiyong Islam.

Pilipinas
Kaalinsabay ng pagpasok ng mga kaisipang liberal sa Pilipinas ay ang pagsisimula
ng pag-usbong ng dalawang nasyonalismo. Unti - unting nagising ang kaisipan ng mga
Pilipino ukol sa diskriminasyong pinairal sa bansa ng mga mananakop na nagresulta sa mga
di makatarungan at makataong mga patakarang pinatupad. Pinasimulan at nabuo ang
Kilusang Propaganda ng mga ilustrado at edukadong mga Pilipino na ang naging layunin ay
ang paghiling sa pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino sa mga Kastila; maging lalawigan
ang Pilipinas ng bansang Espanya; at ang pagbabago sa pamamaraan ng pamamahala ng mga
Kaslita. Pangunahin nilang ginamit ang papel at pluma, mga talumpati, at pamamahayag
upang maiparating sa Espanya ang tunay na sitwasyon sa Pilipinas at humiling ng mga
reporma. Naging kilala at tanyag sa kanilang mga sulatin at pamamahayag sina Jose Rizal,
Marcelo H. Del Pilar, at Graciano Lopez Jaena. Ang mapangahas na mga nobelang Noli Me
Tangere at El Filibusterismo na isinulat ni Jose Rizal ay naging mabisang instrumento upang
pukawin ang damdaming makabansa ng mga Pilipino.
Sa pamumuno ng Supremo na si Andres Bonifacio ay minithi ng mga Katipunero
ang tuluyang separasyon at paglaya sa pamahalaang kolonyal. Gumamit sila ng pakikihamok
at himagsikan upang makamtan ang minimithing kalayaan. Ang Rebolusyong 1896 ay
lumaganap sa buong kapuluan at nagsilbing repleksiyon sa mga Kastila sa nais na paglaya
ng mga Pilipino. Taong 1898 ay lumaya ang mga Pilipino sa mga Kastila at naging daan sa
pagbubuo ng nasyonestado.
Vietnam
Sa Vietnam o sa kahariang Annam umusbong ang marubdob na paghahangad ng
kalayaan laban sa mga dayuhang Pranses. Nagnais silang lumaya sa pamamahala ng mga
Pranses na sa mahabang panahon ay pinakinabangan ang kanilang natural na kapaligiran.
Ang pagtatatag ng Partido ng mga Nasyonalistikong Annamite noong 1927 ay naging
pasimula sa kanilang paghahangad ng kalayaan. Isa sa naging kilala at rebolusyonaryong
lider ng kilusan ay si Nguyen-Ai-Quoc o Ho Chi Minh.
Si Ho Chi Minh ay isang nasyonalistikong pinuno ng Vietnam na sinalamin ang
kalayaan sa pamamagitan ng pagtanggap sa pamamaraang Komunismo. Nilayon nito ang
pagbabawas ng pagbubuwisan, redistribusyon ng mga lupa, at pag-alis ng pwersahang
pakikilahok sa lakasmilitar ng mga Vietnamese sa pwersa ng Pransiya. Pinalakas ni Ho Chih
Minh ang kilusan dahil nais nitong muling kunin ang Hanoi at Saigon sa mga dayuhang
mananakop at isunod ang deklarasyon ukol sa Republika ng Vietnam. Noong 1954 sa
Geneva, Switzerland ay pinagtibay ang paghahati ng Vietnam sa ilalim ng sukat ng 38
parallel. Ang Hilagang Vietnam ay di tinanggap ang sistemang Komunista ngunit ang Timog
Vietnam ay tumanggap sa sistemang Komunismo.
Nasusuri ang mga salik, pangyayaring at kahalagahan ng nasyonalismo sa pagbuo ng

mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya (AP7KIS-IVc- 1.7) Week 3.

Pamamaraan
GAWAIN 1: Krusigrama, Kilalanin Mo!
Panuto: Upang matuklasan ang kaisipang Nasyonalismo sa Silangang Asya, buuin ang
crossword puzzle o krusigrama gamit ang mga pangungusap sa ibaba.
Halimbawa:

PAHALANG PABABA
2. ang pagluhod sa dalawang tuhod 1. kasunduang nilagdaan noong Marso 1854 ng mga Hapon.
ng isang dayuhan sa harapan ng 3. panahon sa pamumuno ni Shogun Leyashu na
Emperador Tsina nagbigaydaan sa patakarang isolasyon
5. dinastiya ng Tsina na mayroong 4. isang emperador kilala bilang si Prinsipe Mutsuhito
pagtuturing bilang superior 6. 8. nagbalik sa Emperador Meiji noong 1868
Enlightened na pamahalaan 10. isang Amerikanong Commodore na nagbigay daan
7. unang punong ministro ng Hapon sa kalakalang Hapon
na nagsulong ng konserbatibong 11. pinamunuan ang sistemang komunismo
pamahalaan 12. ginamit ito upang pansamantalang pigilan ang mga
9. produktong Tsina na hinahangad ng mananakop sa China.
Britanya 13. kinilalang arkitekto ng modernisasyon sa bansang
17. nag-isip sa pagpapaunlad ng Hapon
produktong hapon 14. nagbibigay-diin sa pagbubuo ng isang pamahalaang
21. panahon sailalim ng konstltusyonal
pamumuno ni Emperador Hirohito 15. naniniwala na ang Tslna ay di kailangang yumakap
22. nangangahulugan ng pag- sa mga ideyang makabago at liberal
usbong at pag-alis ng mga dayuhan sa 16. pangunahing nagsulong ng republikanismo ng China
Tsina. 23. produktong Tsina na 18. pansamantalang pagsasara
hinahangad ng Britanya 19. tamang pamamahagi ng lupa at pagpapatayo ng
industria
20. kasama nito and satsuma samurai laban sa mga
dayuhang mangangalakal.
GAWAIN 2: Palaisipan sa Kahon ng Kaalaman!
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pahayag at punan ang mga kahon ng wastong titik. Ang
mga sagot ay maaaring higit sa isang salita.
Sila ay mananakop sa Dutch East Indies o

1. Indonesia sa kasalukuyan.
Nanguna siya sa isang pag-aalsa na

2. nagpasimula noong 1825-1830.
Sa lugar na ito ipinatayo ang pamantasang

3. ipinarangal kay Prinsipe Diponegoro.
4. Naglunsad din ito ng pakikidigma laban sa

mga Olandes sa pangunguna ni Tungka
Umar.
5. Itinatg ni Umar Said Tjokroaminoto upang
pahinain ang monopolyo ng mga Tsino.

6.
Nagsulat ng Noli Me Tangere at El
Filibusterismo.
7. Siya ang supremo ng Katipunan.
8. Lumaganap ito noong 1896 sa buong

kapuluan sa nais na paglaya ng mga Pilipino.
9. Ang pinakaunang bansa sa Asya na lumaya

sa kamay ng mga mananakop.
10. Siya ay pinuno ng Vietnam na tumangap sa

pamamaraang Komunismo.
GAWAIN 3: Pagkakasunud-sunod
Panuto: Ayusin ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa bansang tinutukoy sa

pamamagitan ng pagraranggo nito. Ilagay ang 1 kapag ito ay unang naganap, 2 naman sa
ikalawang pangyayari hanggang sa ika 5 na bilang.
CHINA
___________ Si Lord McCartney ay dumating sa Tsina bilang representante ng Hari ng
Britanya. Siya ay nagbigay pugay at regalo sa emperador ng Tsina.
___________ Naghangad ang mga Tsino sa kaisipang Republika upang mapalitan ang
pamamalakad ng mga dinastiya.
___________ Kinakailangang magkaroon ng maraming silver ang Britanya upang
maipambayad sa produktong Tsino. Kaya ang ginawa ng Britanya upang
dumami ang kanilang silver ay nag-angkat ng opyo sa India at pinagbili sa
Tsina.
___________ Ang popularidad ng produktong seda at tsaa ng Tsina sa Europa ay naging
daan upang naisin ng Britanya na magkaroon ng matatag na
pakikipagkalakalan sa Tsina.
___________ Nagsimula ang digmaan sa Opyo at humina ang kahariang Manchu.
INDONESIA
___________ Si Prinsipe Diponegoro ng Java ay nanguna sa isang pag-aalsa laban sa mga
Olandes.
___________ Nagtatag ang mga mangongolonya ng Dutch East Indian Company sa India
upang patuloy na pakinabangan ang mga Iikas na yaman, hilaw na materyales
at mga pampalasa.
___________ Si Prinsipe Diponegoro ay ipinatapon sa isla ng Makassar sa Celebes at doon na
namatay.

___________ Ang Sarekat lslam na itinatag ni Umar Said Tjokroaminoto sa Java ay naging
daan upang pahinain ang monopolyo ng mga Tsino. Ang mangangalakal na
Indones ay sumapi sa samahang Sarekat lslam na labis na ikinabahala ng mga
Olandes kaya ito ay kanilang nilansag.
___________ Ang mga Acehnese ng Hilagang Sumatra ay naglunsad ng pakikidigma laban sa
mga Olandes sa pangunguna ni Tungka Umar.
Rubrik sa mga Gawain
20 Puntos – Kung wasto at napunan lahat ng gawain

15 Puntos – Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
10 Puntos – Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na gawain
5 Puntos – Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
1 Puntos – Kung mali lahat ang gawain
Repleksyon
Panuto: Basahin at unawain ang mga sitwasyon at sagutin ito sa espasyong nakalaan.
Kung ikaw ang papipiliin, alin sa ginamit na pamamaraan ng mga Tsino at Hapones
ang naging mabisang pamamaraan sa pagbangon ng damdaming Nasyonalismo sa kanilang
mga bansa? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
Sino sa mga naging pinuno o nasyonalistikong Asyano sa Timog Silangang Asya ang
nais mong tularan? Bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Sanggunian
Effective Alternative Secondary Education. Araling Panlipunan II. Modyul 8. Pagsibol at

Pagsilang ng ng Nasyonalismo sa Asya.
Effective Alternative Secondary Education. Araling Panlipunan II. Modyul 9. Larawan ng
Nasyonalismong Asya.
GAWAIN 1: Krusigrama, Kilalanin Mo!

GAWAIN 2: Palaisipan sa Kahon ng Kaalaman!
1. Olandes
2. Prinsipe Diponegero
3. Semarang
4. Acehnese
5. Sarekat Islam
6. Jose Rizal
7. Andres Bonifacio
8. Rebolusyon
9. Pilipinas
10. Si Ho Chih Minh
GAWAIN 3: Pagkakasunud-sunod
China Indonesia
2 2
5 1
3 3
1 5
4 4
Inihanda ni :
CHRISTIAN S. ABLAN
May Akda

ARALING PANLIPUNAN

Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Ang Digmaang Pandaigdig sa Asya at Iba’t ibang Ideolohiya sa
Pag-usbong ng Nasyonalismo
Panimula
Mahalagang malaman ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaidig sa

kasaysayan ng mga bansang Asyano. Nag-umpisa sa Europa ang ikalawang digmaang
pandaigdig at huli sa Asya. Nagsimula ito nang nilusob ng Japan ang Pearl Harbor noong
Disyembre 7, 1941. Dahil sa pag-atake ng Japan, bumagsak ang mga teritoryong sakop ng
England, Netherland at United States. Mabilis ang pagsakop ng Japan sa Timog Asya at
Timog Silangang Asya gayun din ang pag-alab ng damdaming nasyonalismo sa mga bansang
Asyano. Nakabangon kaagad ang United States mula sa sinapit nitong trahedya sa Pearl
Harbor. Noong Agosto 1945, tuluyang natalo ang Japan matapos bagsakan ng bomba
atomika ng United States ang Hiroshima at Nagasaki.
Upang masagutan ang mga gawain 1, 2 at 3 basahing mabuti ang pahayag sa ibaba
“Ikalawang Digmaang Pandaigdig”.
Ikalawang Digmaang Pandaigdig

Nag-umpisa sa Europa noong Setyembre 1939 ang Ikalawang Digmaang
Pandaigdig. Dahil ang India ay kolonya ng England, binigyan ng suporta ng India ang
England. Ngunit ayaw ni Gandhi sa digmaan at nagprotesta siya at ang kanyang mga
kasama. Inaresto sila ng mga awtoridad, ngunit nagkaroon ng malawakang kaguluhan sa
India bilang protesta.
Huling nagsimula ang Ikalawang Digmaang pandaigdig sa Asya. Nagsimula ito

nang nilusob ng Japan ang Pearl Harbor noong Disyembre 7, 1941 sa Hawaii (Disyembre
8 sa Asya), kasabay ang mga pagsalakay sa Thailand, Malaya, Hong Kong, Pilipinas, at
iba pang lugar. Binomba ang Baguio at Davao. Dahil sa pag-atake ng mga Hapones,
nabigla ang United States at iba pang mga bansang kaalyado nito. Bumagsak ang mga
teritoryong sakop ng England, Netherlands, at United States. Mabilis ang pananakop ng
Japan sa Timog Silangang Asya at sa Pilipinas lang ito bumagal dahil nahirapan ito nang
husto. Sa pagbagsak ng Bataan noong Abril 9, 1942 at Corregidor noong May 6, 1942,
ganap na ang pagsakop ng Japan sa Timog Silangang Asya.
Kinailangan ng Japan ang Timog Silangang Asya dahil sa likas na yaman nito
tulad ng langis, goma, mineral, bigas, bulak, asukal, at iba pang mga produktong
agrikultural. Kailangan nito sa industriang pandigma. Ang pamahalaan ng Thailand ay
nagsilbing neutral o walang pinapanigan noong panahong ito ngunit pinayagan nitong
dumaan ang mga Hapones sa teritorio nito papunta sa Malaya at Burma. Marami sa mga
Indonesian at Malay ang maluwag na tumangap sa Hapones. Nakuha sila pansamantala

ng propaganda ng Japan na susuportahan nito ang paglaya ng mga dating kolonya ng
kanluranin.
Idineklara ng Japan ang Burma bilang malayang bansa sa pamumuno ni Ba Maw.

Ang Pilipinas din ay idenekra nilang malaya noong Okture 1943 sa pamumuno ni Jose P.
Laurel. Tumawag ng isang kumperensya ang Japan para sa Kalakhang Silangang Asya.
Naganap ito noong Nobyembre 1943 at ito ang unang komperensya para sa mga pinuno
ng bansang Asyano.
Ang mga kilusang Nasyonalismo sa Timog Asya at Timog Silangang Asya ay

binigyang suporta ng Japan at nabuo ang ilang mga hukbo gaya ng Indian Independence
Army. Ngunit dahil panahon ng digmaan at naging kuhanan ng Japan ng hilaw na
materyales ang Timog Silangang Asya, nagkaroon ng malaking problema sa ekonomiya
ng rehiyon. Nagkaroon ng malawakang pagkukulang sa iba’t ibang klaseng materyales at
pagkain. Masama rin ang pagtrato ng ibang mga sundalong Hapones sa mga kapwa niya
Asyano. Hindi nagtagal, nagkaroon tuloy ng mga kilusan laban sa Japan. Sa Pilipinas
lumaganap ang kilusang ito gaya ng United States Army Forces in the Far East (USAFFE)
at Hukbong Bayan Laban sa Hapon (Hukbalahap). Nagkaroon ng mga pag-aaklas sa Java,
Indonesia, at iba pang lugar.
Nakabangon kaagad ang United States sa sinapit nitong trahedya sa Pearl Harbor.
Matapos bigyan ng priyoridad ang digmaan sa Europa, hinarap naman ng mga Amerikano
ang mga Hapones. Unti-unting natalo ang Japan sa laban sa Pacific, sa Midway at
Guadalcanal noong 1942; New Guinea noong 1943 hanggang 1944; at mga isla sa gitnang
Pacific gaya ng Guam. Nahinto ang pagsugod ng Japan tungo sa India at Australia. Hindi
nagapi ng mga Hapones ang mga Tsino bagamat labis ang hirap na dinanas ng China.
Dahan dahan ding napalaya ng mga Allies ang mga sinakop na teritoryo ng Japan sa Timog
Silangang Asya. Noong Agosto 1945, tuluyan nang natalo ang Japan. Napilitang sumuko
ito matapos bagsakan ng bomba atomika ng United States ang Hiroshima noong Agosto
6, 1945 at Nagasaki noong Agosto 9, 1945.
Asya: Pag-usbong ng Kabihasnan sa pahina 327-328.
Makakatulong naman ito sa pagsagot sa mga gawain 4, 5 at 6.
MGA ANYO NG NASYONALISMO

Pagmamahal at katapatan sa sariling bayan o bansa ang isang kahulugan ng
nasyonalismo. Ang nasyonalismo ay isang damdamin na naghahangad ng pambansang
kaunlaran at kasarinlan. Sa pampulitikang pananaw, nangangahulugan ito nang kusang
pagkilos laban sa anumang banta ng pananakop maging ng pangkabuhayan, pampulitika, at
pangkultura. Mahalaga ang damdaming ito sa pagpapanatili ng katatagan ng isang bansa o
estado. Ang nasyonalismo ay isa sa mga katangian ng kanluraning daigdig noong ika-19 na
dantaon. Ang damdaming ito ay nakalikha ng pambansang pagkakaisa, kalayaan, at
pagsulong. Ang damdamin ding ito ang naging pangunahing dahilan ng mga pandaigdigang
himagsikan – ang Una at Ikalawang Digmaan.
Kung tutuusin, nailalahad ito sa mga karanasan nina Gandhi, Sun Yat-Sen, at Dr. Jose
Rizal. Gayundin, ang matinding banta sa pag-iral ng kanilang bayan ang nagbunsod sa iba
pa upang itaguyod ang nasyonalismo. Kabilang dito sina Kemal Ataturk ng Turkey, Reza

Pahlavi ng Iran, at Chulalongkorn ng Thailand. Ang nasyonalismong Asyano sa panahong
ito ay lumitaw at nabuo bilang isang anti-kolonyal at anti-imperyalistang pagtugon sa
kolonyalismo at imperyalismo. Maraming anyo ang nasyonalismo. Bawat bansa ay may
pamamaraan upang maipakita ito sa pamamagitan ng sama-samang pagkilos ng mga taong
naaapi.
Larawan ng Nasyonalismo
PILIPINAS INDIA
● Pag-aalsa ● Kaisipang liberal ang batayan
● Pagtatag ng kilusang propaganda sa ng
pangunguna ng magigiting na Pilipinong Nasyonalismo
propagandista tulad ni Dr. Jose Rizal, ● Pag-iral ng “passive resistance”
Marchelo H. Del Pilar at Mariano Ponce at ● Pag-iral ng pilosopiyang Hindu ang
iba pa. pinagbabatayan ni Gandhi
● Kaisipang liberal ang batayan
ng Nasyonalismo
TSINA JAPAN
● Kaisipang Komunismo ang batayan ng ● Walang pagkiling ng pakikipag-ugnayan sa
Nasyonalismo mga puwersang Kanluranin
● Ginagabayan ng kaisipan ng digmaang ● Pagsasara ng Hapon sa daigdig sa panganib
bayan (people’s war) ang maimpluwensyahan ng
dayuhan ang kulturang Hapones
KOMUNISMO: ANYO NG NASYONALISMO

Ilan din ang kumapit sa kaisipan ng sosyalismo at komunismo, kabilang sa mga
tumahak sa ganitong landas ang Tsina, Vietnam at Hilagang Korea. Sa iba pang bayan, may
mga kilusang pagpapalaya na pinangungunahan din ng partido-komunista kabilang ang
Malaya, Pilipinas, Indonesia, at Burma.
Ang komunismo ay nagsimula sa salitang “komun” na ang ibig sabihin ay pantay

pantay o pangkaraniwan at walang uri na nakahihigit sa kapwa tao. Tumutukoy din ito sa
MarxistLeninist na doktrinang pulitikal, panlipunan at pangkabuhayan na gumagabay sa
U.S.S.R. Nangangahulugan din ito ng sentralisadong sistemang pulitikal ng China, ng dating
U.S.S.R. at ang kanyang satellite sa Silang Europa. Sa kabila ng mga suliranin, nananatili
ang ilang bansa sa pagtahak sa landas ng sosyalismo. Nabuo ang tinaguriang komunistang
bansa sa Asya tulad ng Tsina, Vietnam, at Hilagang Korea makaraan ang mahabang panahon
ng pakikipaglaban sa kolonyalista at imperyalista. Maging ang ilang bansang lumaban sa
kolonyalismo at imperyalismo ay nagkaroon ng mga partido-komunistang nagtaguyod ng
kalayaan at kaunlaran, ayon sa pananaw ng sosyalista at komunista. Kabilang dito ang
Pilipinas, Malaysia, Thailand, Burma, Hapon, India at Nepal.
Mga simulain ng ideolohiyang komunismo:

● Walang uri ang tao sa lipunan.
● Pantay-pantay ang lahat.
● Pag-aari ng mga mamamayan at estado ang produksyon.
● Tatanggap ang tao ng yaman batay sa pangangailangan.
● Di prayoridad ang pakikipagkalakalan.
Umusbong mula sosyalismo ang komunismo noong ika-19 na siglo na naging kilusan
pagkatapos ng himagsikang Ruso noong1917. Pagkatapos ng ikalawang digmaang

pandaigdig, itinatag ang ibang pang komunistang estado sa Silangang Europe – Poland, East
Germany, Czechoslovakia, Hungary, Romania, Bulgaria, Yugoslavia, Albania. Si Mao Tse
Tung ang nagsulong ng Komunismo sa China. Noong Oktubre 1, 1949, itinatag niya ang
pamahalaang komunista sa China sa ilalim ng People’s Republic of China. Itinatag din ang
rehimeng komunismo sa Cuba, Vietnam, Laos, Cambodia at Afghanistan. Si Mao Tse Tung
ang chairman ng Partido Komunista. Ang organisasyon ng pamahalaan ay binubuo ng 22
lalawigan at limang autonomong rehiyon. Politburo ang pinakamataas na organ ng Partido
Komunista.
Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng digmaang pandaidig sa kasaysayan ng

mga bansang Asyano (AP7KIS-IVe- 1.12) Week 4
Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at
kilusang nasyonalista (AP7KIS-IVe- 1.13) Week 4
Pamamaraan
GAWAIN 1- I-Time Line Mo!

Panuto: Punan ang mga kahon sa naayong panahon at kaganapan sa Ikalawang
Digmaang Pandaidig sa Asya.

GAWAIN 2- Cloze Test, Buoin Mo!
Panuto: Basahin nang mabuti ang dayalogo upang makuha ang konseptong
pinaguusapan. Punan ang patlang ng salitang aangkop sa pamamagitan ng mga konseptong
nasa kahon.
Timog Silangang Asya Asyano

Japan Nasyonalismo
England, Netherlands at United States Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Bomba Atomika Agosto 1945
Amerika Setyembre 1942
Pilipinas China
Nagsimula ang _______________

sa Asya noong nilusob ng Japan ang
Pearl Harbor ng United State.
Bumagsak ang teritoryong sakop ng

_________________________________.
Mabilis naman ang pananakop ng

_____________ sa Timog Silangang Asya.
Kinailanagn ng Japan ang

_______________ dahil sa produktong
agrikultura at industriang pandigma.
Ang kilusang _______________ sa

Timog Asya at Timog Silangang Asya
ay binigyang suporta ng Japan.
Naging masama ang pagtrato ng mga

Hapon sa mga kapwa niya __________
at hindi nagtagal nagkaroon ng
kilusan laban sa Japan.
Unti-unting nakabangon ang

_________ at hinarap nito ang Japan.
Pinasabog ng Amerika ang Japan

gamit ang ______________.
Natupok at nawasak ang Hiroshima

at Nagasaki noong ____________.

GAWAIN 3- Pagkakasunod-sunod
Panuto: Ayusin ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa bansang tinutukoy
sa pamamagitan ng pagraranggo nito. Ilagay ang 1 kapag ito ay unang naganap, 2 naman sa
ikalawang pangyayari hanggang sa ika 6 na bilang.
____________ Nagkaroon ng mga kilusan laban sa mga Hapon.

____________ Pinasabog ng Amerika ang Hiroshima at Nagasaki sa Japan.
____________ Naideklara na ang bansang Pilipinas ay Malaya na.
____________ Tumawag ng isang kumperensya ang Japan para sa Kalakhang Silangang
Asya.
____________ Nilusob ng Japan ang Pearl Harbor
____________ Bumagsak ang Bataan at Corregidor sa Pilipinas.
GAWAIN 4- Scrambled Letters, Ayusin Mo!

Panuto: Tignan ang mga letra sa bilog. Ayusin ang mga titik upang makabuo ng salita na
tutugma sa nakahanay na konsepto.
NSIL PLIO
SYO 1. Ito ay pagmamahal RTB 6. Pinakamataas na
AAM at katapatan sa UO organ ng Partidong
NO sariling bayan o Komunista.
bansa.
_________________________ _________________________
LARB STSI
EIL
2. Batayan sa NUO 7. Makalumang uri
AT
KSMIO pagsibol ng GHA ng pamamahalang
MNUO kaisipang Hapon.
nasyonalismo sa
________________________
Asya. _______________________
PADP
KRO
NOR 3. Kilusang itinatag 8. Bansang nahati
EA dahil sa ideolohiyang
GAA ng Pilipinas na
nagpapamalas ng komunista.
pagiging makabayan.
________________________ _______________________

GAWAIN 5- Crossword Puzzle, Kilalanin Mo!
Panuto: Salungguhitan o kulayan sa Set A (word search) ang mga bansa na tinutukoy sa
Set B. Pagkatapos ay isulat sa Set B ang mga bansang tinutukoy mula sa Set A. Pagbasehan ang
halimbawa. Maaring maulit ang kasagutan.
Set B. (Mga Naglungsad ng Ideolohiya sa bawat Bansa)

Mga Nagsulong ng Ideolohiya Bansa
1. King Anouvong LAOS
2. Kemal Ataturk
3. Reza Pahlavi
4. Chulalongkorn
5. Jose Rizal
6. Mahatma Gandhi
7. Sun Yat-Sen
8. Ho Chi Minh
9. Mao Tse Tung
10. Marcelo Del Pilar

GAWAIN 6- NGITI 😊 AT LUNGKOT ☹.
Panuto: Lagyan ng 😊 ang kaisipang nagsasaad sa damdaming komunismo at lagyan ng
☹ ang kaisipang hindi nagsasaad ng damdaming komunismo.
_______1. Tuwirang pakikilahok ng mamamayan sa pamahalaan.

_______2. Ibinoboto ng mga mamamayan ang nais nilang batas para sa bansa.
_______3. Walang uri ang tao sa lipunan.
_______4. Malawak ang saklaw ng karapatang pantao.
_______5. Malayang naisasaad ang kuro-kuro at damdamin
_______6. Pantay-pantay ang lahat.
_______7. Pag-aari ng mga mamamayan at estado ang produksyon.
_______8. Pag-aari ng mga mayayaman ang produksyon.
_______9. Tatanggap ang tao ng yaman batay sa pangangailangan. _______10.
Di prayoridad ang pakikipagkalakalan.
Rubrik sa mga Gawain
20 puntos- Kung wasto at napunan lahat ng gawain

15 puntos- Kung wasto ngunit kalahati lamang ang napunan na gawain
10 puntos- Kung wasto ngunit sangkapat lamang ang napunan na gawain
5 puntos- Kung kalahati ang mali at napunan na gawain
1 puntos- Kung mali lahat ang gawain
Repleksyon
Panuto: Basahin at unawain ang mga sitwasyon at sagutin ito sa espasyong nakalaan.
Paano mo maipapamalas ang iyong pagiging makabayan?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Ano ang natutuhan mo sa araling ito?

____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Sanggunian
Effective Alternative Secondary Education. Araling Panlipunan II. Modyul 9. Larawan ng

Nasyonalismong Asya.
Mateo, G.F., Jose, R., Camagay, M.L., Miranda, E., Boncan, C. (2008). Asya: Pagusbong ng
Kabihasnan. Vibal Publishing House. 327-331.

GAWAIN 1 : I-Time Line Mo!

Maaring magkakaiba ang sagot
GAWAIN 2 : Cloze Test, Buoin Mo!

1. Ikalawang Digmaang Pandaigdig
2. England, Netherlands at United States
3. Japan
4. Timog Silangang Asya
5. Nasyonalismo
6. Asyano
7. Amerika
8. Bomba Atomika
9. Agosto 1945
GAWAIN 3 : PAGKAKASUNUD-SUNOD:
5
6
3
4
1
2
GAWAIN 4 : Scrambled Letters, Ayusin Mo!

1. Nasyonalismo 6. Korea
2. Politburo 7. Komun
3. Liberal at kumonismo 8. India
4. Shogunista 9. Komunismo
5. Propaganda 10. emperialismo
GAWAIN 5 : Crossword Puzzle, Kilalanin Mo!

2. Turkey 6. India
3. Iran 7. China
4. Thailand 8. Vietnam
5. Pilipinas 9. China
10. Pilipinas
GAWAIN 6: NGITI 😊 AT LUNGKOT ☹.
1. ☹ 6. 😊
2. ☹ 7. 😊
3. 😊 8. ☹
4. ☹ 9. 😊
5. ☹ 10. 😊
Inihanda ni :
CHRISTIAN S. ABLAN
May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Mga Kilusang Pangkababaihan
Panimula
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang rehiyon sa Asya tulad
nang mga naitala na impluwensya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan, edukasyon
at paniniwala. Sa mga impluwensya sa mga pagbabagong ito, higit na lumutang ang kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon. May mga kilalang kababihan din sa iba’t-ibang panig ng Asya
ang may naiambag na malaking kontribusyon sa kanilang bansa at ang epekto nito sa kalagayang
panlipunan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang
pampolitika.
Nakita ng kababaihan sa Asya ang kahalagahan ng pag-oorganisa upang maisulong ang kanilang
interes at marinig ang kanilang mga boses. Mahalaga ang pagkakaroon ng mga kilusang
pangkababaihan sapagkat sila ang pangunahing tagapagtaguyod ng mga karapatan ng
kababaihan.
Bago pa man dumating ang ika-19 na siglo, mababa ang katayuan sa lipunan ng kababaihan.
Ngunit dahil sa pagtatatag ng iba’t-ibang mga samahan, unti-unting nabigyan ng pansin ang
kahalagahan ng kababaihan at ang pagkakaroon ng pantay-pantay na pagtrato gaya ng sa mga
kalalakihan. Sa pagdating ng ika-19 na siglo, naging aktibo ang mga kababaihan sa paglahok sa
mga kilusang nagtataguyod ng repormang panlipunan. Nakilala sa iba’t-ibang bahagi ng Asya
ang mga kababaihang may malaking kontribusyon sa lipunan, sa larangan ng ekonomiya at
maging sa politika, sining at edukasyon. Sa Silangang Asya, kilala sina Lien Chao ng China at
Hanae Mori ng Japan. Sa Timog-Silangang Asya naman ay tanyag sina Gloria Macapagal Arroyo
at Corazon C. Aquino ng Pilipinas, Megawati Sukarnoputri ng Indonesia at Aung San Suu Kyi
ng Myanmar.
Sa Timog Asya gaya ng India, Pakistan at Bangladesh, pinangunahan ng iba’t-ibang
organisasyon ang pagtataguyod ng karapatan ng mga kababaihan sa larangan ng edukasyon, mga
isyu sa paggawa, karapatang sibil at politikal. Samantalang ang mga bansa naman sa Kanlurang
Asya na binubuo ng Arab regions ay nagtaguyod din ng iba’t-ibang samahan na pinangunahan
nina Reyna Rania Al-Abdullah ng Jordan, Sheikha Fatima Bint Mubarak ng United Arab
Emirates at Susan Mubarak ng Egypt. Ang kababaihan sa rehiyong ito ay patuloy sa aktibong
pakikilahok sa politika, gayundin sa isyu ng pagkakaroon ng kapayapaan at seguridad sa rehiyon.
Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga kababaihan tungo sa

pagkakapantay-pantay, pagkakataong pang-ekonomiya at karapatang pampolitika
(AP7TKAIIIf-1.15) Week 5.

Gawain 1- Pagkakaiba
Panuto: Tukuyin ang mga paraan ng bahaging ginampanan ng mga kababaihan sa
Silangan at Timog-Silangang Asya at ang kanilang ambag sa kani-kanilang bansa at rehiyon.
Kababaihan sa Timog-
Kababaihan sa Silangang Silangang Asya
Asya
1. _________________________
1. ________________________
2. _________________________
2. ________________________
3. _________________________
Gawain 2- Pagsusuri
Panuto: Itala ang mga epekto ng mga samahang kababaihan at mga kalagayang
panlipunan sa buhay ng kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong
pangekonomiya at karapatang pampolitika. Maaaring gamitin ang hawak na module bilang
inyong pagbabasehan o reperensya. Maaari ding gamitin ang inyong aklat sa Araling Panlipunan,
Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, pahina 259-264.
Timog Asya:
India _________________________________________________________________.
Pakistan ______________________________________________________________ .
Sri Lanka ______________________________________________________________.
Bangladesh ____________________________________________________________.
Kanlurang Asya:
Israel _________________________________________________________________.
United Arab Emirates__________________________________________________.
Jordan________________________________________________________________.

Rubrik sa pagkatuto:
Pamantayan Pagtataya
Mahusay na pagpapaliwanag 40
Tamang pagkakakilanlan 40
May maayos na nilalaman 20
Kabuuan 100
Gawain 3- Photo Essay

Panuto: Humanap ng larawan ng mga sumusunod na naging pinunong kababaihang Asyano.
Magtala ng kanilang mga nagawa sa kani-kanilang bansa. Maaaring gamitin ang inyong aklat o
google sa pagsasaliksik.
1. Aung San Suu Kyi 3. Corazon C. Aquino

2. Megawati Sukarnoputri 4. Lien Chao
Rubrik sa Pangkasanayan:
Mahusay na pagpapaliwanag 40
Nakapupukaw ng interes 40
Kabuuan 100
Gawain 4- Maramihang Pagpipilian

Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na katanungan sa pamamagitan ng pagpili ng
tamang titik sa bawat bilang. Bilugan ang tamang titik.
1. Alin sa mga sumusunod na samahang pangkababaihan sa India ang nangampanya sa mga
mambabatas upang makapagdulot ng mga pagbabago sa pamumuhay ng karaniwang
kababaihang Indian?
a. Justice for Women
b. Justice League of Indian
c. National Council of Indian Women
d. Women’s International Association of India
2. Noong 1851, nagkaroon ng mga unyon na tumutuligsa sa maling pamamalakad ng

pamahalaan sa India. Patungkol saan ang ipinaglalaban ng mga unyong ito?
a. child labor
b. forced labor
c. senior citizen’s right
d. tax exemption para sa mahihirap

3. Sinong babaeng lider ang naghimok sa mga kababaihan na huwag bayaran ang buwis
bilang protesta sa pamahalaang Ingles?
a. Ana Lavigne
b. Elizabeth Warren
c. Sarojini Naidu
d. Serena Williams
4. Ang partisipasyon ng mga kababaihan sa Pakistan ay bunga ng pakikipaglaban sa mga

mananakop bago pa ang 1947. Sa anong sektor humingi ng pagbabago ang mga kababaihan sa
bansang ito?
a. Edukasyon
b. Kalusugan
c. Hospitalisasyon
d. Tirahan
5. Sa pagbuo ng iba’t-ibang organisasyon sa Sri Lanka, nakamit ng mga kababaihan ang

kanilang minimithing karapatan. Ano ang karapatang ito?
a. makapagturo sa mga bata
b. magtatag ng mga unyon at samahan
c. pagtataguyod ng partisipasyon sa politika
d. pagkakaroon ng karapatang magmaneho ng sasakyan
6. Noong 1983, sumalakay ang mga militanteng gerilya na nagdulot ng giyera sibil sa Sri
Lanka. Sa panahon ding ito, naitatag ang Women’s Front of the Liberation Tigers. Ano ang
tawag sa mga militanteng grupo na ito?
a. Factory Act of 1981
b. Liberation Tigers of Tamil Eelam
c. Social Workers Association
d. Women’s Action Forum
7. Saang bansa sa Kanlurang Asya naitatag ang Women’s Coalition for a Just Peace?
a. Egypt
b. Jordan
c. Israel
d. Lebanon
8. Sa loob ng sampung taong pakikibaka, ang mga kababaihan sa Bahrain, Oman at Qatar
ay nagtagumpay na mapakinggan ng kanilang pamahalaan at ipagkaloob ang karapatang
kanilang ninanais. Ano ang karapatang ito na matagal nang minimithi ng mga kababaihan sa mga
bansang nabanggit?
a. karapatang bumoto
b. karapatang mag-asawa
c. karapatang makipag-usap sa mga kalalakihan
d. karapatang makihalubilo sa kapwa nilang kababaihan
9. Sinong Reyna ng bansang Jordan ang nanguna sa kampanya laban sa pang-aabuso sa

karapatan ng mga kababaihan?
a. Reyna Linda Al-Qadi
b. Reyna Noor Abu-Qadi
c. Reyna Rania Al-Abdulla
d. Reyna Suhad Al-Hassim
Ang mga sumusunod ay layunin ng mga samahang naitatag upang mabigyan proteksyon ang
mga kababaihan, maliban sa isa. Ano ito?
a. mawala ang diskriminasyon sa mga kababaihan
b. magkaroon ng partisipasyon ang mga kababaihan sa politika
c. maimulat at mabigyan ng tamang edukasyon ang mga kababaihan
d. umasa at dumepende ang mga kababaihan sa mga kalalakihan sa lahat ng pagkakataon
Repleksiyon
Maraming kahalagahan ang kababaihan katulad ng mga kalalakihan. Sa reyalidad ay may mga
pagkakataon na kung ano ang kayang gawin ng mga kalalakihan ay masasabing kaya na ring
gawin ng mga kababaihan. May mga pagkakataong napapanood natin sa telebisyon at
napapakinggan sa balita na nabibigyang halaga ang mga kakayahang maaaring gawin ng mga
kababaihan na nagkakaroon ng malaking epekto sa ating lipunan sa larangan ng ekonomiya,
politika, sining, edukasyon at maging sa iba’t-ibang paligsahan.
Dati, ang mga kababaihan ay walang anumang karapatan, hindi itinuturing na tao at parang mga
bagay o “commodity” lamang. Ang silbi lamang ng kababaihan ay maging tagapagayos lamang
ng bahay, tagapag-alaga ng anak, tagapagsilbi sa asawa. Kung dati ay walang karapatang
bumoto, ngayon ay makikita natin kung gaano kalaki na ang ipinag-iba ng mundo ng mga babae.
Nakikipagsabayan saan mang larangan, sa palakasan, sa paaralan, maging sa pagpapalakad ng
mga tanggapan o paghawak ng isang mabigat na posisyon sa lipunan. Dahil dito makikita natin
na patuloy ang pagpapalakas sa puwersa ng mga kababaihan na malaki din ang nagiging
kontribusyon sa pag-unlad ng ating lipunan.
Pagkatapos mong malaman ang mga nagawa ng mga kababaihang Asyano sa kani-
kanilang bansa, ano ang inyong mahihinuha sa pag-aaral na ito? Anu-ano ang mga pagkakatulad
ng mga kababaihan sa mga kalalakihan sa pagpapakita ng matinding pagmamahal sa bayan?
Repleksiyon
Ano ang natutunan mo sa araling ito?

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_____
Mga Sanggunian
1. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa

Magaaral, pahina 155-160

Magaaral, pahina 395
Gawain 1:
Silangang Asya:
1. Lien Chao ng China 2. Hanae Morie ng Japan
Timog-Silangang Asya:
1. Gloria Macapagal Arroyo ng Pilipinas 2. Aung San Suu Kyi ng Myanmar
3. Megawati Sukarnoputri ng Indonesia
Gawain 2:
Timog Asya
1. India - Ang mga samahan ay nakatulong sa mga kababaihan upang maisulong ang
karapatan sa edukasyon.
2. Pakistan - Ang mga organisasyon ay naglalahad ng mga komprehensibong programang
politikal para sa mga kababaihan
3. Sri Lanka - ang pagtatatag ng mga samahan ay nagtataguyod ng partisipasyon ng mga
kababaihan sa politika
4. Bangladesh - ilan sa mga mahahalagang nabigyang-pansin sa bansang ito ay ang pagpigil
sa anumang uri ng karahasan sa kababaihan.
Kanlurang Asya:
1. Israel - napahalagahan ang ang pagbibigay ng pantay na karapatan sa mga babae at
pakikilahok sa politika at sosyo-ekonomik na kapangyarihan.
2. United Arab Emirates - Nabigyang karapatan ang mga kababaihan na makapag-aral sa
kolehiyo.
3. Jordan - Pinangunahan ni Reyna Rania Al-Abdullah ag kampanyan laban sa pangaabuso
sa mga kababaihan.
Gawain 3
Maaring magkakaiba ang sagot
Gawain 4:
1. c 6. b
2. a 7. c
3. c 8. a
4. a 9. c
5. c 10. d
Inihanda ni :
DOROTHY ROSE L. BLAS

May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Ang Relihiyon sa Asya sa Iba’t-Ibang Aspekto ng Pamumuhay
Panimula
Ang relihiyon ay nagmula sa salitang Latin na re-ligare na ang ibig sabihin ay
pagbubuklod at pagbabalik loob. Ayon sa kasaysayan, halos lahat ng mga relihiyon sa mundo
ay nagmula sa Asya. Sa lawak ng mga teritoryong sakop at sa dami ng taong naniniwala, malaki
ang dahilan upang tawagin ang Asya na sinilangan ng relihiyon sa daigdig. Sa paglipas ng
panahon, napatatag ng mga relihiyong umiiral sa Silangan at Timog-Silangang Asya ang
pamilyang Asyano.Sa ilang pagkakataon, ito ay sanhi rin ng pagbubuklod tungo sa
pagbabagong pampulitika.
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang relihiyon sa Asya tulad
nang mga naitala na impluwensiya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan,
edukasyon, paniniwala, pagpapahalaga at sining. Sa mga impluwensiya sa mga pagbabagong
ito, higit na lumutang ang kaisipang Asyano, pilosopiya at relihiyon.
Ilan sa mga lumalaganap na relihiyon sa Asya ay ang Hinduismo, ang pangunahing relihiyon
sa India, Jainismo, na ayon sa Veda ay itinatag ni Rsabha, Buddhism na nangangahulugang
“kaliwanagan” na itinatag ni Sidharta Gautama, Sikhismo na naniniwala ng reinkarnasyon,
Judaismo na sinasabing isa sa pinakamatandang relihiyon sa daigdig, Kristiyanismo na batay
sa turo at buhay ni Hesu Kristo, Islam, ang relihiyon ng mga Muslim, Zoroastrianismo na may
paniniwalang ang buhay ng tao sa daigdig ay ang pagtahak patungo sa kabutihan o kasamaan,
at Shintoismo, ang paniniwala ng mga Hapones tungkol sa diyos ng araw at iba pang diyos ng
kalikasan.
Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay

(AP7KIS-IVh1.21) Week 6.

Gawain 1- Pagtatapat-tapat
Panuto: Itugma ang tamang sagot sa mga ipinapahiwatig ng bawat bilang sa Hanay A
sa pamamagitan ng pagpili ng letra ng tamang sagot sa Hanay B. Isulat ang tamang titik sa
patlang bago ang bilang.
HANAY A HANAY B
1. Ito ang pinaniniwalaan na pinaka A. Kristiyanismo
matandang relihiyon na nabubuhay
sa mundo at pangunahing relihiyon sa India B. Hinduismo
2. Ang relihiyong ito ay itinatag ni Sidharta Gautama
na nangangahulugang “Kaliwanagan”. C. Judaismo
3. Ito ang pinakaunang monoteismong relihiyon
4. Ito ay relihiyong batay sa buhay at turo ni D. Islam
Hesu Kristo
5. Ang relihiyon ng mga Muslim at sinasabing E. Budismo
pangalawa sa mga pinakamalaking relihiyon
sa daigdig
Gawain 2- Balikan Natin!
Panuto: Sa pagtalakay sa iba’t-ibang relihiyon na umiiral sa Silangan at Timog-

Silangang Asya, ating napag-alaman ang mahahalagang ginampanan ng mga relihiyong ito sa
iba’t-ibang aspekto ng pamumuhay. Anu-ano ang mga relihiyong ito na umiiral sa pamilyang
Asyano?
Silangang Asya :
1. ____________________
2. ____________________
3. ____________________
Timog- Silangang Asya:

1. ______________
2. ____________________
3. ____________________

Gawain 3- Dugtungan Mo!
Panuto: Buuin ang konsepto ng sumusunod na pahayag tungkol sa bahaging

ginampanan ng relihiyon sa iba’t-ibang aspekto ng pamumuhay sa pamamagitan ng paglalagay
ng angkop na pangungusap.
1. Itinuturing na mahalaga ang relihiyon sa aspeto ng pamumuhay sa mga Asyano sapagkat

_________________________________________________________
__________________________________________________________________________.
2. Sa bansang Pilipinas, may mahalagang ginampanan ang simbahang Katoliko. Isang

pagpapatunay nito ay _____________________________________
__________________________________________________________________________.
3. Ang relihiyon ay nakaimpluwensya sa buhay at pamumuhay ng mga Asyano sa pamamagitan

ng ______________________________________________
__________________________________________________________________________.
4. Ilan sa mga mahahalagang turo at aral ng Kristiyanismo ay _____________

__________________________________________________________________________.
5. Sinasabing ang relihiyon at politika ay may magkaibang paninindigan, ilan sa mga ito ay ang
_____________________________________________________
__________________________________________________________________________.
Rubrik sa Pagkatuto. Sa bawat bilang, ang mga sumusunod na pamantayan ay bibigyang

halaga:
Mahusay na naipaliwanag ang hinihinging salaysay 4
Malinaw na pagkakalahad ng paksa 4
Kabuuan 10
Pangwakas:
Ang Silangan at Timog-Silangang Asya ay napasailalim din ng kolonyalismo at imperyalismo.
Sa unang yugto ng imperyalismo ay hindi gaanong naapektuhan ang Silangang Asya, taliwas
naman sa naging epekto sa Timog-Silangang Asya. Ang imperyalismong kanluranin sa
Silangang Asya ay nagdulot ng epekto sa kabuhayan, pamahalan, lipunan, at kultura ng mga
Asyano. Kasabay nito ay may mga pamamaraang ginamit ang Silangan at Timog-Silangang
Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo. Kasunod na rin dito ang matinding
epekto ng mga digmaang pandaigdig sa pag-aangat ng malawakang kilusang nasyonalista at
ang kaugnayan sa iba’t-ibang ideolohiya sa malawakang kilusang nasyonalista.
Malawak ang naging saklaw ng mga pangyayari sa iba’t-ibang rehiyon sa Asya tulad nang mga
naitala na impluwensya sa pamahalaan, kabuhayan, teknolohiya, lipunan, edukasyon at
paniniwala. Sa mga impluwensya sa mga pagbabagong ito, higit na lumutang ang kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon. May mga kilalang kababaihan din sa iba’t-ibang panig ng Asya
ang may naiambag na malaking kontribusyon sa kanilang bansa at ang epekto nito sa

kalagayang panlipunan tungo sa pagkakapantay-pantay, pang-ekonomiya at karapatang
pampoltika.
Repleksiyon
Ano ang natutunan mo sa araling ito?

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Sanggunian
1. ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Araling Panlipunan Modyul para sa Mag-
aaral, pahina 155-160
aaral, pahina 395
Gawain 1. Pagtatapat-tapat
1. B
2. E
3. C
4. A
5. D
Gawain 2. Balikan Natin!
Silangang Asya: Timog-Silangang Asya:

1. Buddhismo 1. Kristiyanismo
2. Shintoismo 2. Islam
3. Judaismo 3. Buddhismo
Inihanda ni :
DOROTHYROSE L. BLAS
May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Ang mga Anyo, Tugon at Epekto sa Neo-kolonyalismo
sa Silangan at Timog Asya
Panimula
Ang Learning Activity Sheet na ito ay nakatuon sa pag-aaral ng mga Anyo, tugon at epekto sa
Neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog Asya. Ang mga kaalaman at mga gawain ay sadyang
inihanda para sa iyo upang gawin ito ng personal o online na pamamaraan gamit ang iyong
cellphone, laptap o di kaya ay printed na mga kagamitan. Ito ay higit na makatutulong sayo
upang masuri at mapahalagahan ang mga pangunahing pangyayaring naganap sa buhay ng mga
Asyano. Habang sinasagutan ang mga nakalaang gawain para sayo, mapupukaw ang iyong pag-
unawa batay sa iyong kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng mga datos, pagsasaliksik,
masusing pag-iisip, at kinakailangan ng mabisang pamamaraan ng komunikasyon sa tulong ng
iyong guro at kapamilya na siyang gagabay sa iyong pag-aaral. Maging masigasig sa pag-aaral
upang matagumpay na kinabukasan ay makamtan. Kung merong di maintindihan pwedeng
magtext sa iyong guro. Pagbalik sa paaralan dalhin ang activity sheets.
Ang aralin ay napapatungkol sa Mga Anyo, tugon at epekto sa Neo-kolonyalismo sa
Silangan at Timog Asya
Kasanayang Pampagkatuto at koda
Nasusuri ang mga Anyo, tugon at epekto sa Neo-kolonyalismo sa Silangan at Timog Asya
(AP7KIS-IVi1.24) Week 7.

Tandaan!
● Ang neo-kolonyalismo ay bagong paraan ng kolonisasyon sa pamamagitan ng pagkontrol
sa buhay pampulitiko at pang-ekonomiya ng isang maunlad at hindi maunlad na bansa.
● Ang neo-kolonyalismo ay maaring magbunga ng mabuti at di-mabuti batay sa bansang
nagsasagawa ng patakarang neo-kolonyalismo.
● Iba’t-iba ang anyo ng neo-kolonyalismo. May militar, pampulitika, pang-ekonomiya, at
pangkultura.
1. Pulitikal - Lihim na Pagkilos (Covert Operation) Kung hindi mapasunod nang
mapayapa, gumawa ng paraan ang mga neo-kolonyalista upang guluhin ang isang
pamahalaan o ibagsak ito ng tuluyan. Halimbawa noong 1951, pinabagsak ang
pamahalaan ni Mohammad Mossadegh ng Iran at tinulungan ng Estados Unidos si
Mohammad Reza Sha Phalavi na maluklok muli sa kapangyarihan. Tinulungan din
ng U.S. si Ngo Dinh Diem laban kay Ho Chi Minh na maging pinuno ng Timog
Vietman. Sa Pilipinas, ipinadala ng CIA si Edward Lansdale hindi lamang upang
sugpuin ang mga Huk kundi tumulong din na mailuklok sa katungkulan ang isang
pangulong manatiling tapat sa Estados Unidos.
2. Ekonomiya - Dayuhang Pautang o Foreign Debt. Anumang pautang ng International
Monetary Fund (IMF), World Bank o ng Estados Unidos ay laging may mga
kondisyon. Kabilang sa mga kondisyon ang pagbubukas ng ekonomiya sa dayuhang
pamumuhunan at kalakalan, pagsasapribado ng mga kumpanya at pagbaklas ng mga
monopolyo, pagpapababa ng halaga ng salapi, at pagsasaayos ng sistema ng
pagbubuwis. Kung hindi susundin ang mga kondisyon, hindi makauutang ang
umuutang.
3. Pangkultura - Kaisipan ang hinawakan sa ganitong pamamaraan. Maraming Pilipino
ang naipadala sa Estados Unidos upang magpakadalubhasa. Tinatawag silang mga
pensyonadong mag-aaral, at kumikilos nang tila Amerikano nang magbalik sa
Pilipinas. Natutuhan ng mga Pilipino ang mga bagay na totoong banyaga sa kanilang
kamalayan tulad ng Christmas, Santa Claus, Snow White, at Mistletoe na totoong
hindi matatagpuan sa bansa. Maging ang mga aklat sa paaralan ay dumakila sa buhay
ng mga bayaning Amerikano tulad nina Washington, Jefferson, at Lincoln. Bahagi
rin ng imperyalistang cultural ang pagpasok ng iba’t- ibang pagkaing Amerikano
tulad ng: hotdog, hamburger, at mansanas. Masamang epekto sa mga Pilipino ang
pagpairal ng Wikang Ingles bilang wikang gamitin sa mga paaralan.
4. Militar - Pagkatapos ng digmaan, ipinamigay ng Estados Unidos ang mga natitirang
(surplus) kagamitang militar. Ang pagpapadala ng mga pulis at sundalo sa Estados
Unidos upang magsanay. Pagpapalaganap ng mga tagapayong militar upang tulungan
ang pamahalaan sa pangangalaga ng seguridad ng bansa.

Pamamaraan
Gawain 1: Pagpapalalim ng Kaalaman

Panuto: Sagutan ang mga sumusunod kung anong anyo o uri ng Neo-kolonyalismo ang
tinutukoy. Isulat sa patlang ang P kung Pulitika, E kung Ekonomiya, PK Pangkultura,
at M kung Militar.
______1. Pagpasok ng iba’t- ibang pagkaing Amerikano tulad ng potato chips, macaroni,
cheese, meat loaf, hotdog at hamburger.
______2. Pagpapalaganap ng mga tagapayong militar.
______3. Pagpapairal ng Wikang Ingles bilang wikang gagamitin sa mga paaralan.
______4. Pagtulong sa isang pinuno na manatiling tapat sa U.S.
______5. Pagkakaloob ng isang dayuhang pautang.
______6. Pagbibigay ng suportang pananalapi.
______7. Pag-angkat ng mga hilaw na gamit.
______8. Pagpapahiram ng mga pondo para sa pagpapaunlad.
______9. Pagsama sa UN upang pangalagaan ang kapangyapaan.
______10. Maraming Pilipino ang naipadala sa Estados Unidos upang
magpakadalubhasa.
Gawain 2- HANAPIN MO AKO!!

Panuto: Hanapin at bilugan ang mga salita sa kahon.
1. Ekonomiya 6. Covert Operation

2. Militar 7. Surplus
3. Pulitikal 8. Kolonisasyon
4. Pangkultura 9. World Bank
5. Foreign Debt 10. Neo-Kolonyalismo
B A B C J O P D M D K P S B M V L R A E K
O E W F F Y P A N G K U L T U R A Y A N O
X K P A G P I P I N T L V K O M W E V I L
I O Z N T I P P C B M I Q E R C I V J I O
N N C D B M C O V E R T O P E R A T I O N
G O S A R Y U I I J O I T K L F M O T N I
X M I L I T A R I N T K Y I I N I S I O S
U I O C E A S Y A E A A W T H B N U N N A
L Y T E R A T U R A E L Y G I S G R F A S
W A G U I O T S V D H H Y J Y F Y P I I Y
A R E L E K T R O N I K S C O B G L G D O
C I N G W O R L D B A N K R A T U U I W N
M E G A N D A A K O W A H A H A W S V E M
F O R E I G N D E B T O T N G H O E S E R
O Q W F F N E O K O L O N Y A L I S M O T

Gawain 3- MAPANURING KAISIPAN!
Panuto: Ang mga sumusunod ay epekto ng neo-kolonyalismo isulat sa patlang ang M
kung mabuting epekto at DM kung ito ay di-mabuting epekto ng neo-kolonyalismo.
______1. Pagkaroon ng mga Pilipino ng kaisipang kolonyal.

______2. Mababang antas ng edukasyon ng mga Pilipino.
______3. Pagkahilig nating mga Pilipino sa imported at dayuhang palabas.
______4. Pagkilala sa modernong kagamitan at modernong sistema ng transportasyon.
______5. Kulturang Slum o Squatter.
______6. Pagtaas ng antas ng mga sakit tulad ng tuberkolosis at malnutrisyon sa maraming
bata.
______7. Modernong pamamaraan ng produksyon.
______8. Mabilis na Paglaki o paglobo ng populasyon.
______9. Makabagong sistema ng pagbubuwis.
______10. Pagkakaroon ng diskriminasyon ng mayaman sa mahihirap.
Gawain 4- Tama o Mali!

Panuto: Tukuyin kung tama o mali. Isulat sa patlang ang T kung tama at M kung mali.
______1. Nagbunga ng kaisipang kolonyal at nagdulot ng kulturang slum ang neo-

kolonyalismo.
______2. Ang neo-kolonyalismo ay maaring magbunga ng mabuti at di-mabuti batay sa
bansang nagsasagawa ng patakarang neo-kolonyalismo.
______3. Ang neo-kolonyalismo ay bagong paraan ng kolonisasyon sa pamamagitan ng
pagkontrol sa buhay pampulitiko at pang-ekonomiya ng isang maunlad sa hindi
maunlad na bansa.
______4. Ang neo-kolonyalismo ay binubuo ng apat na anyo ito ay ang military, pang-
ekonomiya at pampubliko.
______5. Ang neo-kolonyalismo ay lumang paraan ng kolonisasyon sa pamamagitan ng
pagkontrol sa buhay pampulitiko at pang-ekonomiya ng isang maunlad sa hindi
maunlad na bansa.
Repleksiyon
Batay sa iyong natutunan sa araling ito anu sa palagay mo ang naitulong ng neo-kolonyalismo
sa ating bansa.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
___________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
___________________________

Sanggunian
Mga Aklat
1. Blando, Rosemarie et. al , ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba, Eduresources
Publishing, Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
2. Blando, Rosemarie et. al , KASAYSAYAN NG DAIGDIG, Eduresources Publishing,
Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Mga Website
1. https://www.slideshare.net/ssusercdfe4f/modyul-10-neokolonyalismo-ang-bagong-uri-
o-pamamaraang-ko-1?from_action=save
Mga Websites ng mga Larawan

1. Bitmoji Application Pictures, Installed from Google on June 4,2020
2. Image Used (labeled as Not Filtered by licence):
3. https://www.google.com.ph/search?q=girl+hair+clipart+png&tbm=isch&ved=2ahUKE
wjx67id5e_rAhVSAaYKHQpeDlAQ2-
cCegQIABAA&oq=girl+hair+clipart&gs_lcp=CgNpbWcQARgEMgIIADICCAAyAgg
AMgIIADICCAAyBggAEAcQHjIGCAAQBxAeMgYIABAHEB4yBggAEAcQHjIGC
AAQBxAeOgQIABBDOgcIABCxAxBDOgUIABCxA1DuiQlYhqgJYJvQCWgAcAB
4AIABcogBwQeSAQMwLjmYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=i
mg&ei=1CBjX_GxDdKCmAWKvLmABQ&authuser=0&bih=706&biw=1519&hl=en
&hl=en#imgrc=8n7DW3Jo6CSqaM&imgdii=ZYGPKzW1hr9YoM -Retrieved on
September 17, 2020
4. Image Used (labeled as for reuse):
5. https://www.google.com.ph/search?q=tandaan%20mo%20clipart&tbm=isch&hl=en&hl
=en&tbs=rimg%3ACQ40a6T7BjpvYaTmU7_1RSUxd&authuser=0&sa=X&ved=0CB0
QuIIBahcKEwioyai15O_rAhUAAAAAHQAAAAAQCw&biw=1519&bih=706#imgrc
=e2W128F9PKUyZM&imgdii=zpvco3WXyn2s0M -Retrieved on September 17, 2020

Gawain 1: Pagpapalalim ng Kaalaman

1. PK 6. E
2. M 7. E
3. PK 8. E
4. P 9. M
5. E 10. PK
Gawain 2: Hanapin Mo Ako!

B A B C J O P D M D K P S B M V L R A E K
O E W F F Y P A N G K U L T U R A Y A N O
X K P A G P I P I N T L V K O M W E V I L
I O Z N T I P P C B M I Q E R C I V J I O
N N C D B M C O V E R T O P E R A T I O N
G O S A R Y U I I J O I T K L F M O T N I
X M I L I T A R I N T K Y I I N I S I O S
U I O C E A S Y A E A A W T H B N U N N A
L Y T E R A T U R A E L Y G I S G R F A S
W A G U I O T S V D H H Y J Y F Y P I I Y
A R E L E K T R O N I K S C O B G L G D O
C I N G W O R L D B A N K R A T U U I W N
M E G A N D A A K O W A H A H A W S V E M
F O R E I G N D E B T O T N G H O E S E R
O Q W F F N E O K O L O N Y A L I S M O T
Gawain 3: MAPANURING KAISIPAN!

1. DM 6. DM
2. DM 7. M
3. DM 8. DM
4. M 9. M
5. DM 10. DM
Gawin 3: PANGWAKAS NA PAGSUSULIT!
1. T
2. T
3. T
4. M
5. M
Inihanda ni:
ANGELIKA B. DELA GUARDIA

May Akda

ARALING PANLIPUNAN
Seksiyon: _________________________________________ Petsa: ____________
GAWAING PAGKATUTO
Ang mga Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya
sa kulturang Asyano
Panimula
Ang Learning Activity Sheet na ito ay nakatuon sa pag-aaral sa mga Kontribusyon ng Silangan
at Timog-Silangang Asya sa kulturang Asyano. Ang mga kaalaman at mga gawain ay sadyang
inihanda para sa iyo upang gawin ito ng personal o online na pamamaraan gamit ang iyong
cellphone, laptop o di kaya ay printed na mga kagamitan. Ito ay higit na makatutulong sa iyo
upang masuri at mapahalagahan ang mga pangunahing pangyayaring naganap sa buhay ng mga
Asyano. Habang sinasagutan ang mga nakalaang gawain para sayo, mapupukaw ang iyong pag-
unawa batay sa iyong kasanayan sa pagsisiyasat, pagsusuri ng mga datos, pagsasaliksik,
masusing pag-iisip, at kinakailangan ng mabisang pamamaraan ng komunikasyon sa tulong ng
iyong guro at kapamilya na siyang gagabay sa iyong pag-aaral. Maging masigasig sa pag-aaral
upang matagumpay na kinabukasan ay makamtan. Kung mayroong di maintindihan, pwedeng
magtext sa iyong guro. Pagbalik sa paaralan dalhin ang activity sheets.
Ang aralin ito ay napapatungkol sa Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya

sa kulturang Asyano.
Kasanayang Pampagkatuto at koda
Napapahalagahan ang mga Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa kulturang

Asyano (AP7KIS-IVj- 1.26) Week 8

Mga Dapat Tandaan!
Ang mga Kontribusyon ng Silangan at Timog-Silangan Asya ay mayroon kani-kanilang

katangian at kultura. Ang bagay na ito ay mapapansin at inilalarawan ng mga bagay na kanilang
nagawa bilang Kontribusyon sa daigdig.
1. SINING NG LITERATURA
● Kilalang Literatura sa Silangan at Timog-Silangang Asya
● CHINA Mga pilosopong manunulat at ang kanilang mga literature: 1.)
CONFUCIUS Anaclets of Confucius koleksyon ng mga salawikaing kinalugdan
ng maraming henerasyon.
2.) LAO TZU “Tao Te Ching” Aklat ng mga Taoist na nagpasigla sa pagmamahal
sa kalikasan. “I Ching” o “Book of Changes” Isang manwal ng dibinasyon na
naglalarawan ng mga kasaysayan, pagdiriwang, at tradisyonal na mga awitin ng
pagsasakripisyo sa mga diyos at diyosa. 3.) MENCIUS Kilala bilang isang
dakilang pilosopong manunulat. 4.) SSU-MA-CHIEN Kauna - unahang
mananalaysay ng kasaysayan. Siya ay nakapagsulat ng kabuuang kasaysayan ng
China mula ng kanyang kapanahunan.
● JAPAN Ang mga literatura: “Kojiki” o “Records of Ancient Matters” Naglalahad
ng kasaysayan ng Japan. “Manyoshu” o “Collection of Ten Thousand Leaves”
Pinakaunang koleksiyon ng mga tulang Hapones. Ito ay naglalaman ng 4,500 na
tula na binubuo ng 31 pantig na kung tawagin ay tanka. 1.) “Tale of Genji”
Pinakamahalagang nobelang nagsasalaysay ng pangyayari, pagmamahalan,
suliraning personal at tensiyon sa korteng Hapones noong panahon ng Heian. Ito
ang kinikilalang kauna-unahang nobelang lumabas sa kasaysayan na sinulat ni
Murasaki Shikubi. 2.) “The Pillow Book” Ito ay sanaysay na naglalarawan sa
buhay, pagmamahalan at libangan ng mga maharlika sa korte ng emperador ng
Japan na sinulat ni Sei Shonagon. “Noh” - Nagmula sa mga awit at sayaw sa
Shinto Shrine at iba pang awit ng Hapones
● KOREA 1.) SIJO Nagmula sa magkahalong sulat Hangul at Tsino na karaniwang
isinulat ng mga opisyal na Yangban batay sa kanilang katapatan sa hari at bansa.
Isinulat ng kababaihang nagsisilbi na kung tawagin ay kisaeng sa mga teahouse
na sinanay sa pagbabasa, pagsusulat at pagbuo ng mga tula, pagtugtog ng mga
instrument at pagsasayaw.
2. SINING NG PAGPIPINTA
● Ang pagsusulat at pagpipinta ay itinuturing ng mga Asyano bilang magkapatid na
sining. Mga tanawin at maliliit na representasyon ng tao ang karaniwang
ipinipinta nga mga Asyano. Inilalarawan nito ang paniniwala ng mga Taoist sa
kahalagahan ng kalikasan sa tao. Si Ku-K’ai-chih ang kauna unahang pintor sa
kasaysayan ng China.
● Ang mga Tsino at Hapones ay nagpipinta sa scroll na isang mahabang pahalang
o paayong sweda. Ang mga Koreano ay nagpipinta sa mga pader ng mga templo
sa pormang mural. Sa mga scroll din nakapinta ang mga pintang Buddhist nang
lumaganap ang Buddhism sa Bana. Si CHANG SON ang kinikilalang
nagpapalaganap sa lehitimong pintang Koreano.
3. SINING NG ESKULTURA
● Ang eskulturang Asyano ay nakabatay sa relihiyon o paniniwala. Ang mga
naglalakihang rebulto ay isinasagawa upang maipaunawa sa mga tao ang misteryo
at malalim na konsepto ng kanilang relihiyon at magbigay ng kapani - paniwalang

larawan ng kanilang diyos at diyosa. Hangad ng mga eskultor ng larawang abstrak
sa kanilang diyos at diyosa bigyan ng larawang kahima – himala.
4. SINING NG ARKITEKTURA
● Ang arkitekturang Asyano ay nakitaan ng pagpapadama ng mga paniniwala at
pananalig sa diyos ng mga Asyano. Borobudur sa Indonesia - Mga estrakturang
nagpapahayag ng relihiyong Buddhism: AngkorWat sa Cambodia.
5. MGA SERAMIK AT PALAYOK

● Ang mga seramik at palayok ay repleksiyon ng maayos at mayamang kulturang
Tsino. Ang puti at asul na porselana ay nagmula sa Japan at ang celadon ay galing
sa Korea at China. Ang kauna unahang porselana ay galing ng China na
naadornohan ng mga pigurang dragon. Ang plorera at palayok ay handicraft na
nalinang ng mgaTsino at Koreano.
6. ANG MUSIKA AT SAYAW NG MGA ASYANO

● Mga halimbawang sayaw ng mga Koreano ay nagpapakita ng mga kasiyahang
metapisikal: (Ang mga sumasayaw ng mga ito ay pinagkalooban ng pinakamataas
na parangal ng pamahalaan ng Korea ng titulong “Human Cultural Assets”.)
salpuri talch’um o cymbal law drum dance FAN DANCE.
7. SIYENSYA at TEKNOLOHIYA
● Ang Japan ay nakilala sa: elektroniks. Mga kilalang kompanya: Fuji; Sony;
Panasonic; Canon; Nikon; Fujitsu; Hitachi; Sharp; NEC; Epson at Toshiba. Mga
kilalang kompanya ng sasakyan: Toyota; Honda; Nissan; Mazda; Mitsubishi at
Subaru. Aerospace- Isinagawa ng Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA).
● Ang Seoul ng South Korea ay nakilala bilang “leading digital city” at “tech capital
of the world”. Ang Singapore ay sumunod sa larangan ng teknolohiya na may 65
porsyento ng sambayanan na gumagamit ng broadband at nakahandang
magsustento ng libreng wireless broadband sa bilis na 1Gbps sa buong bansa.
● Ang Tokyo naman ay may kulang-kulang 8 milyong Hapones ang may fibre-to-
the-home broadband noong 2006 at may 75 porsiyento sambayanan ang
nagtatamasa ng 100 Mbps fibre-optic broadband.
8. ISPORT
● Ang mga Asyano ay nagtatagumpay sa mga rehiyonal at pandaigdigang
kompetisyon ng isports. Ang Asya ay naging lugar na rin sa Olympics ng ilang
pagkakataon. Ang mga Pilipino ay kilala sa sining ng isports. Upang higit pang
makilala sa larangan ng isport, idinaraos sa Pilipinas ang pangtaunang palaro sa
kasanayan at determinasyon sa pandaigdigang antas. Mga bayaning Pilipino sa
larangan ng Isports: Boxing: Francisco “PanchoVilla” Guilledo, Gabriel “Flash”
Elorde, Mansuteo “Onyok”Velasco, Manny “Pacman” Pacquiao Nonito Donaire,
Jr.; Billiards: Efren “Bata” Reyes Francisco “Django” Bustamante; Swimming:
Eric Buhain; Chess: EugeneTorre; Track & Field: Elma Muros; Running: Lydia
deVega; Equistrienne: Mikee Cojuangco Jaworski; Bowling: Paeng
Nepomuceno; Weightlifting: Hidilyn Diaz.

Pamamaraan
Gawain 1: PAGTATALA!
Panuto: Magbigay ng limang (5) Personalidad sa larangan ng isport na iyong kilala at ibigay
kung saang isport ito nabibilang isulat sa bawat kahon ang iyong sagot.
1.
______________
2.
______________
3.
______________
4.
______________
5.
______________
Gawain 2- TAMA O MALI !
Panuto: Isulat ang salitang TAMA sa unahan ng bilang kung ang pangungusap na isinasaad ay
wasto at isulat ang saling MALI kung isinasaad sa pangungusap ay di-wasto.
______6. Ang pilosopong manunulat na si Confucius ay nagmula sa bansang China.

______7. Ang kauna-unahang porselana ay galing sa Pilipinas na naardonohan ng mga
pigurang dragon.
______8. Ang Asya ay naging lugar na din ng Olympics.
______9. Si Mencius ay kilala bilang isang dakilang pilosopong maanunulat.
______10. SSU-MA-CHIEN ang kauna-unahang mananalaysay ng kasaysayan.

______10. Ang “Tale of Genji” ang pinakamahalagang nobelang nagsasalaysay ng
pangyayari, pagmamahalan, suliraning personal at tensiyon sa korteng Hapones
noong panahon ngHeian. Ito ang kinikilalang kauna-unahang nobelang lumabas sa
kasaysayan na sinulat ni Murasaki Shikubi
______11. Si Juan Luna ang kauna unahang pintor sa kasaysayan ng China.
______12. Si CHANG SON ang kinikilang nagpapalaganap sa lehitimong pintang
Koreano.
______13. Ang eskulturang Asyano ay nakabatay sa relihiyon o paniniwala. Ang mga
naglalakihang rebulto ay isinasagawa upang maipaunawa sa mga tao ang misteryo at
malalim na konsepto ng kanilang relihiyon at magbigay ng kapani-paniwalang
larawan ng kanilang diyos at diyosa.
______14. Ang Fan dance ay isang halimbawa ng sayaw ng mga Koreano na nagpapakita ng
mga kasiyahang metapisikal.
Gawain 3- JUMBLED LETTER

Panuto: Ayusin ang mga ginulong letra upang maibigay ang hinihinging kasagutan sa mga
gabay natanong. Ilagay ang tamang sagot sa ikatlong kolum.
1. Pilosopong manunulat na nagmula sa China at sumulat

UONUCCISF ng koleksyon ng mga salawikaing kinalugdan ng
maraming henerasyon.
JAPNA 2. Ang bansang ito ay kilala sa larangan ng elektroniks.
3. Pinakamahalagang nobelang nagsasalaysay ng
LEAT FO NEGJI pangyayari, pagmamahalan, suliraning personal at
tensiyon sa korteng Hapones noong panahon ng
Heian.
4. Ito ay sanaysay na naglalarawan sa buhay,
pagmamahalan at libangan ng mga maharlika sa korte
EHT LLPOIW OOBK
ng emperador ng Japan na sinulat ni Sei Shonagon.
“Noh” - Nagmula sa mga awit at sayaw sa Shinto
Shrine at iba pang awit ng Hapones.
ANCHG OSN 5. Siya ang kinikilalang nagpapalaganap sa lehitimong
pintang Koreano.
6. Kauna - unahang mananalaysay ng kasaysayan. Siya
SSU AM IECNH
ay nakapagsulat ng kabuuang kasaysayan ng China
mula ng kanyang kapanahunan.
7. Siya ang tinaguriang “Pambansang Kamao ng
YMNAN CUAIAPQO
Pilipinas”.
INACH 8. Saan nagmula ang kauna unahang porselana na
naadornohan ng mga pigurang dragon.
9. Nagmula sa magkahalong sulat Hangul at Tsino na
karaniwang isinulat ng mga opisyal na Yangban batay
OJIS sa kanilang katapatan sa hari at bansa. Isinulat ng
kababaihang nagsisilbi na kung tawagin ay kisaeng sa
mga teahouse na sinanay sa pagbabasa, pagsusulat at
pagbuo ng mga tula, pagtugtog ng mga instrument at
pagsasayaw.
ANF ACNDE 10. Ito ay halimbawang sayaw ng mga Koreano na
nagpapakita ng mga kasiyahang metapisikal.
Gawain 4- HANAPIN MO AKO!!
Panuto: Hanapin at bilugan ang mga salita sa kahon.
1. Boxing 6. Literatura
2. Swimming 7. Fan Dance
3. Elektroniks 8. Asyano
4. Arkitektura 9. Sining
5. Pagpipinta 10. Relihiyon
B A B C J O P D M D K P S B M V L R A E P
O Q W F F Y I G J L U F L S E A S Y A N O
X X P A G P I P I N T A V K O M W E V I O
I Q Z N T I P P C B M W Q E R C I V J I O
N E C D B M O I I L P D A V E B M E T U A
G A S A R Y U I I J O P T K L F M O T N R
X V G N M V L R A M V E Y I I N I N I O K
U I O C E A S Y A E A Q W T H B N B N N I
L I T E R A T U R A E T Y G I S G B F A T
W E G U I O T S V D H H Y J Y F Y U I I E
A X E L E K T R O N I K S C O B G D G D K
C V N G N A F B A G Y O M O N B A L I W T
M A G A N D A A K O W A H A H A W F V E U
M A B A I T N A K S I N I N G H O Y S E R
O Q W F F Y I G J L U F L S E A A B C D A
Repleksiyon
Panto: Batay sa iyong natutunan sa araling ito ano sa palagay mo ang iyong namanang kultura
na nagmula sa Silangan at Timog-Silangang Asya o Kulturang Asyano.
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Sanggunian
Mga Aklat
1. Blando, Rosemarie et. al , ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba,
Eduresources Publishing, Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600
2. Blando, Rosemarie et. al , KASAYSAYAN NG DAIGDIG, Eduresources Publishing,
Inc., 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig
City Philippines 1600
Mga Websites
1. https://www.slideshare.net/SMAPCHARITY/aralin-16-90385909?from_action=save
2. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/15674
Websites Ng Mga Larawan

1. Bitmoji Application Pictures,Installed from Google on June 4,2020

Susi sa Pagwawasto
Gawain 1: PAGTATALA!
Ang sagot ng mag-aaral ay nakabatay sa sariling pag-unawa o kaalaman.
Gawain 2: TAMA O MALI!

6. TAMA 11. TAMA
7. MALI 12. MALI
8. TAMA 13. TAMA
9. TAMA 14. TAMA
10. TAMA 15. TAMA
Gawain 3: JUMBLED LETTER

1. Confucius 6. Ssu-Ma-Chien
2. Japan 7. Manny Pacquiao
3. Tale of Genji 8. China
4. The Pillow Book 9. Sijo
5. Chang Son 10. Fan Dance
Gawain 4: HANAPIN MO AKO!!

B
O A S Y A N O
X P A G P I P I N T A W
I N R I
N D E M A
G A L M R
N I I K
C H N I
L I T E R A T U R A I G T
Y E
E L E K T R O N I K S O K
N T
U
S I N I N G R
A
Gawin 5: PANGWAKAS NA PAGSUSULIT!

Ang sagot ng mag-aaral ay nakabatay sa sariling pag-unawa o kaalaman.
Inihanda ni:
ANGELIKA B. DELA GUARDIA

May Akda

Ap 7 Las Q4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ap 7 Las Q4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

7

LEARNING ACTIVITY SHEET

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times ii

Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo

at imperyalismo ng mga Kanluranin sa unang yugto (ika-16 at

ika-17 siglo) pagdating nila sa Silangan at Timog-Silangang Asya ..................... 5-12

Nasusuri ang mga salik, pangyayari at kahalagahan ng

nasyonalismo sa pagbuo ng mga bansa sa Silangan at Timog-

Silangang Asya .…................ 13-20

Natatalakay ang karanasan at implikasyon ng digmaang

pandaidig sa kasaysayan ng mga bansang Asyano at ang iba’t

ibang ideolohiya sa pag-usbong ng nasyonalismo at kilusang

nasyonalista ..................... 21-31

Nasusuri ang karanasan at bahaging ginampanan ng mga

kababaihan tungo sa pagkakapantay-pantay, pagkakataong

pang-ekonomiya at karapatang pampulitika ..................... 32-37

Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng nasyonalismo

sa pagbibigay wakas sa imperyalismo sa Silangan at Timog-

Silangang Asya at natataya ang bahaging ginampanan ng

relihiyon sa iba’t ibang aspekto ng pamumuhay ..................... 38-41

Nasusuri ang mga anyo, tugon, at epekto sa neo-kolonyalismo

sa Silangan at Timog-Silangang Asya ..................... 42-47

Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at

Timog-Silangang Asya sa kulturang Asyano ..................... 48-55

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times iii

MGA DAHILAN KUNG BAKIT MAY IMPERYALISMO AT

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 5

WHITE MAN’S BURDEN

ANG IBA’T IBANG MUKHA AT TEORYA NG IMPERYALISMO

EPEKTO NG KOLNYALISMO AT IMPERYALISMO SA SILANGAN AT

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 6

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 7

1. Kumpetisyon ng mga kanluranin sa pagsakop at kalakalan sa Asya.

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 8

Rubric para sa Pagpupuntos

20 puntos- Kung wasto at napunan lahat ng gawain

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 9

1.) Sa pagtatapos ng aking gawin, natutunan ko ang mga

1.) Kung ako ay makakabalik sa nakaraan, ang gagawin ko ay

3.) Gusto ko pang matutunan ang mga bagay tungkol sa

1. Most Essential Learning Competency

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 10

Gawain 2- Ang Dahilan at Epekto

Kumpetisyon ng mga kanluranin sa Kanluranin ang namuno at kumontrol sa

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 11

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 12

Pagmamahal at katapatan sa sariling bayan o bansa ang isang kahulugan ng nasyonalismo.

NASYONALISMO SA SILANGANG ASYA

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 13

NASYONALISMO SA TIMOG-SILANGANG ASYA

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 14

Kasanayang Pampagkatuto at Koda

Nasusuri ang mga salik, pangyayaring at kahalagahan ng nasyonalismo sa pagbuo ng

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 15

GAWAIN 1: Krusigrama, Kilalanin Mo!

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 16

GAWAIN 2: Palaisipan sa Kahon ng Kaalaman!

Sila ay mananakop sa Dutch East Indies o

Nanguna siya sa isang pag-aalsa na

Sa lugar na ito ipinatayo ang pamantasang

4. Naglunsad din ito ng pakikidigma laban sa

Note: Practice Personal Hygiene protocol at all times 17

7. Siya ang supremo ng Katipunan.