MINISTARSTVO ZA PROSTORNO UREĐENJE, GRAĐEVINARSTVO I EKOLOGIJU

REPUBLIKE SRPSKE

STRUČNI ISPIT
IZ OBLASTI SAOBRAĆAJA

TEMA:
Plan rada svjetlosnih signala na raskrsnici ulica Trive Amelice I Kralja Petra II

Mentor: Kandidat:
Mr Dragan Gatarić Maja Đukić dipl.inž.saobr.

Banja Luka, 13.04.2021. godine

 Stručna Biografija

Lični podaci

Ime i prezime: Maja Đukić

Datum rođenja: 04.09.1994.

Adresa: Karađorđeva br. 63,
Šipovo
E – mail: mukic2790@gmail.com
Telefon: -
Mobilni: 065/848-727
Pol: Ž

Bračni status: -
Državljanstvo: RS, BiH

Obrazovanje

II ciklus studija (master studije)

Naziv fakulteta:
Smjer:
Upisao /:
Trajanje po planu i programu:
Naziv master rada: -

I ciklus studija (osnovne studije)

Panevropski Univerzitet „Apeiron“ Banja Luka

Naziv fakulteta: Saobraćajni fakultet

Smjer: Drumski saobraćaj i transport
Upisao / završio: 2013/14. – 2017. godine
Trajanje po planu i programu: 4 godine
Naziv diplomskog rada: Razvoj savremene špedicije kao logističkog provajdera

IZJAVA
Stručni rad na temu „Plan rada svjetlosnih signala na raskrsnici ulica Trive Amelice i Kralja Petra
II ”, sam izradila u potpunosti samostalno, u skladu sa važećim Zakonima, tehničkim propisima,
normativima i standardima.

Izjavu dala:
Maja Đukić
 SADRŽAJ
1. PROJEKTNI ZADATAK.......................................................................................2
2. POSTOJEĆE STANJE..........................................................................................4
2.1 UTVRĐIVANJE SAOBRAĆAJNOG OPTEREĆENJA...............................................4
2.2 HORIZONTALNA I VERTIKALNA SIGNALIZACIJA................................................7
2.3 PLAN RADA SEMAFORA....................................................................................8
2.4 PRORAČUN EFEKATA RADA SIGNALA...............................................................9
3. PLANIRANO STANJE.......................................................................................13
3.1 HORIZONTALNA SIGNALIZACIJA.....................................................................13
3.2 VERTIKALNA SIGNALIZACIJA...........................................................................13
3.3 PLAN RADA SEMAFORA..................................................................................13
3.4 ODREĐIVANJE VRIJEDNOSTI ZASIĆENOG TOKA OSNOVNIM
METODOM...........................................................................................................15
3.5 PRORAČUN ŽAŠTITNIH VREMENA..................................................................16
3.6 PRORAČUN EFEKTA RADA SIGNALA...............................................................18
4. GRAFIČKI PRILOZI...........................................................................................20
4.1 DIMENZIJE RASKRSNICE.................................................................................21
4.2 HORIZONTALNA I VERTIKALNA SIGNALIZACIJA - POSTOJEĆE STANJE...........22
4.3 DISPOZICIJA SVJETLOSNIH SIGNALA...............................................................23
4.4 PLAN TEMPIRANJA SIGNALA..........................................................................24
1. PROJEKTNI ZADATAK
Korekcija plana rada semafora na raskrsnici ulica Trive Amelice i Kralja Petra II.
A. OPŠTI PODACI O PROJEKTU
Naručilac:
Vrsta projekta:
B. USLOVI ZA PROJEKTOVANJE
Podloge za izradu
projekta:
C. TEHNIČKI ELEMENTI ZA PROJEKTOVANJE
Rang projektnog objekta:
Namjena projekta:
Tip objekta:
Način regulisanja
saobraćaja:
Mjerodavno saobraćajno
opterećenje:
Režim saobraćaja:
Osnovna širina
saobraćajnica:
Minimalni radijus
skretanja:
Oivičenje kolovoza:
Poprečni nagib kolovoza:
Proširenje prilaza:
Kanalisanje raskrsnice:
Stajališta JGP-a:
D. OPREMA PROJEKTA
Povez:
Tehnika:
Idejni-Glavni saobraćajni projekat;
Katastarska situacija položaja raskrsnice;
Urbanističko-tehnički uslovi;
Gradski;
Rekonstrukcija faza rada na postojećim semaforima;
Raskrsnica u nivou;
Svjetlosna, horizontalna i vertikalna saobraćajna
signalizacija;
Na osnovu brojanja saobraćaja i ekspertske procjene
na terenu;
Snimljen na terenu;
Sa podloga;
Nema izmjena od postojećeg projekta;
Obostrano sa ivičnjacima, postojeće stanje;
Prema građevinskom projektu, postojeće stanje;
Ne;
Ne;
Ne;
U posebne sveske sa poluotvorenim ili tvrdim
koricama, 3 primjerka;
Umnoženo na bazi originala;
E. OPŠTI SADRŽAJ PROJEKTA

Pokorica sa nazivom, projektni zadatak, postojeće stanje sa utvrđivanjem saobraćajnog

opterećenja, planirano stanje sa proračunom i grafički prilozi.

MENTOR:
Mr Dragan Gatarić
2. POSTOJEĆE STANJE
Data raskrsnica je klasična četvorokraka raskrsnica koja je nastala ukrštanjem Ulice Trive
Amelice i Ulice Kralja Petra II i nalazi se u centralnom području grada sa oko 250 000
stanovnika. Na raskrsnici postoji svjetlosna signalizacija. Prilazi na raskrsnici nisu pod pravim
uglom već se neki od pravaca nalaze pod izvjesnim uglom u odnosu na ostale. Smjer jedan
predstavlja prilaz predmetnoj raskrsnici iz smjera kružnog toka na Malti ili od istočnog tranzita
(smjer od istoka ka zapadu). Smjer dva predstavlja prilaz predmetnoj raskrsnici od zapadnog
tranzita (smjer od zapada ka istoku). Na tri prilaza su mješovite trake za sve smjerove dok se
samo na prilazu dva nalaze dvije trake i to jedna za lijeva skretanja, a druga je mješovita traka za
pravo i desno. U raskrsnici ne postoje nikakva dodatna preusmjeravanja tokova, već se sav
saobraćajni zahtjev odvija preko jedinstvene površine kolovoza. U blizini raskrsnice ne postoje
nikakvi građevinski objekti koji bi smanjili preglednost u samoj raskrsnici. Što se tiče dozvoljenih
smjerova kretanja, ova raskrsnica nema zabranu skretanja.

2.1 UTVRĐIVANJE SAOBRAĆAJNOG OPTEREĆENJA

U cilju sagledavanja stanja u pogledu veličine saobraćajnih tokova, njihovog intenziteta i
strukture po smjerovima kao i veličine pješačkog saobraćaja u raskrsnici Ulica Trive Amelice i
Kralja Petra II, urađeno je brojanje saobraćaja. Osnovnim brojanjem od 7.00 do 19.00h
odrađeno je vrijeme vršnog opterećenja, pa se na taj period odnoso period od 16.00 do 17.00h
odnose podaci navedeni u daljem tekstu i isti su upotrebljeni kao osnova za proračun.

Tabela 1. Protok vozila (voz/h)

SMJER PA BUS TTV STV LTV MOTOCIK BICIKL
L
1-2 261 1 - 5 15 - -
1-3 36 - - - 1 - -
1-4 126 24 - 6 2 - -

2-3 22 - - 2 2 - -
2-4 180 6 2 8 4 - -
2-1 197 1 1 7 10 - -

3-4 35 - - - 3 - -
 3-1 26 - - - 1 - 2
3-2 28 - - - 2 - -

4-1 99 20 - 4 9 - -
4-2 217 3 - 9 11 - -
4-3 26 - 1 1 4 - -

Tabela 2. Intenzitet pješačkog toka (pješaka/h)

PJEŠAČKI PRELAZ PJEŠAKA/h
a 54
b 98
c 48
d 110

Heterogenost saobraćajnog toka iskazuje se procentualnim učešćem komercijalnih vozila u

saobraćajnom toku.
Tabela 3. Učešće putničkih komercijalnih vozila u toku
SMJER TRAKA PA KV % KV
1-2 261 21
1-3 1 36 423 1 54 11
1-4 126 32

2-3 2.1 22 22 4 4 15
2-4 180 20
2.2 377 39 9
2-1 197 19

3-4 35 3
3-1 3 26 89 1 6 6
3-2 28 2

4-1 99 33
4-2 4 217 342 23 62 15
4-3 26 6
 U saobraćaju učestvuju vozila koja u kretanju ili mirovanju zauzimaju različite saobraćajne
površine. Da bi smo dobili jedinstvene podatke pri određivanju strukture saobraćajnog toka,
koristićemo ekvivalente kojima ćemo pomnožiti svaku vrstu vozila, gdje ćemo kao jedinicu uzeti
putnički automobil.

Tabela 4. Ekvivalenti (koeficijenti) kojima se množi svaka vrsta vozila

VRSTA VOZILA PA JEDINICA
PA 1
BUS 2
TTV 2,5
STV 2
LTV 1,5
MOTOCIKLI I BICIKLI 0,5

Tabela 5. Protok vozila preveden u PA jedinice (PAJ/h) sa procentom lijevih i desnih skretanja
SMJER TRAKA PA %SKRETANJE
1-2 300
1-3 1 38 527 93
1-4 189

2-3 2.1 29 29 100

2-4 219
2.2 450 51
2-1 231

3-4 40
3-1 3 28 99 72
3-2 31

4-1 161
4-2 4 258 458 44
4-3 39
2.2 HORIZONTALNA I VERTIKALNA SIGNALIZACIJA

Horizontalna signalizacija se sastoji od bojom predstavljenih uzdužnih razdjelnih linija duž

kolovoza između saobraćajnih traka, obilježenih pješačkih prelaza širine 4m, zaustavnih linija
širine 0,5m i odgovarajućih strelica za usmjeravanje i vođenje saobraćaja.
Vertikalna signalizacija je ostvarena sa sedam različitih saobraćajnih znakova. Na prilazu 1,
koji se sastoji od jedne ulazne i jedne izlazne trake, postavljeni su sljedeći saobraćajni znakovi:
obavezno zaustavljanje II-2 (na stubu 10), obilježeni pješački prelaz III-6 (neposredno ispred
obilježenog pješačkog prelaza na posebnom stubu), zabrana saobraćaja za traktore II-13,
zaprežna vozila II-18 i ručna kolica II-19 (objedinjeni na jednom znaku) i znak zabrane
saobraćaja za vozila čija ukupna masa prelazi 3,5 t II-24 (takođe na posebnom stubu).
Prilaz 2 se sastoji od dvije ulazne i jedne izlazne trake sa postavljenim sljedecim znakovima:
put sa prvenstvom prolaza III-4 (na stubu 20), obilježeni pješački prelaz III-6 (neposredno ispred
obilježenog pješačkog prelaza na posebnom stubu) i prestrojavanje vozila III-91 (plave boje
takođe na posebnom stubu).
Na prilazu 3, koji se sastoji od jedne ulazne i jedne izlazne trake,postavljeni su sljedeci
znakovi: obavezno zaustavljanje II-2 (na stubu 30), obilježeni pješački prelaz III-6 (neposredno
ispred obilježenog pješačkog prelaza na posebnom stubu), znak zabrane saobraćaja za vozila
čija ukupna masa prelazi 3,5 t II-24 i znak slijepi put III-10 (takođe na posebnom stubu).
Prilaz 4 se sastoji od jedne ulazne i jedne izlazne trake sa postavljenim sljedecim znakovima:
put sa prvenstvom prolaza III-4 (na stubu 40) i obilježeni pješački prelaz III-6 (neposredno ispred
obilježenog pješačkog prelaza na posebnom stubu).
Poluprečnik kruga u koji je upisan pravilni osmougao znaka II-2 na iznos 60cm. Veličina
stranice oblika kvadrata znakova II-4, III-6, III-10 i III-91 iznosi 60cm. Poluprečnik kruga na
saobraćajnim znakovima II-13, II-18, II-19 i II-24 iznosi 60cm.
2.3 PLAN RADA SEMAFORA
Saobraćaj na raskrsnici se odvija u dvije faze. U prvoj fazi (A) kroz raskrsnicu prolaze tokovi 2 i 4,
a u drugoj fazi (B) tokovi 1 i 3.

FAZA A FAZA B
C

3
2.1 4 Slika 1. Postojeći
plan faza b d
2.2
Osnovni
1
parametri
a postojećeg
signalnog plana su:

C = 50 s
Z A = 18 s

Z B = 20 s

2.4 PRORAČUN EFEKATA RADA SIGNALA

Vrijednost zasićenog toka računa se na sljedeći način:
Si=S op ∙ N ∙ f 1 ∙ f 2 ∙ f 3 ∙ f 4 [ voz /h zelenog ]

Gdje je:
Si - zasićen saobraćajni tok posmatrane trake

Sop - operativni tok

N - broj traka iste namjene

f 1 - uticaj pješaka

f 2 - uticaj konfliktnog toka

f 3 - uticaj strukture toka

f 4 - uticaj veličine grada

Tabela 6. Rezultati proračuna zasićenog toka posmatranih saobraćajnih traka

TRAKA Sop ( voz /h) N f1 f2 f3 f4 Si( voz/h )
1 1250 1 0,86 0,96 0,91 0,9 845
2.1 1500 1 0,97 0,76 0,87 0,9 866
2.2 1330 1 0,97 1 0,93 0,9 1080
3 1250 1 0,86 0,88 0,96 0,9 817
4 1250 1 0,95 0,53 0,87 0,9 493

Efektivno zeleno vrijeme računa se na sljedeći način:

z=Z+M-l [s]
Gdje je:
Z - stvarno zeleno vrijeme (prikazuje se na lanternama)
M - međuzeleni interval koji se sastoji od zutog intervala prethodnog stanja (3 s) i zaštitnog
vremena opsluživanja konfliktnih tokova prethodnog i tekućeg stanja
I - izgubljeno vrijeme sastoji se od zbira međuzelenog vremena i gubitka na početku zelenog
intervala (2 s, a za trake za lijeva skretanja 3 s) umanjenog za dio zutog intervala koji se
efektivno koristi za prolazak vozila (3 s)
Tabela 7. Rezultati proračuna efektivnog zelenog vremena
 TRAKA Z (s) M (s) I (s) z (s)
1 20 6 5 21
2.1 18 6 6 18
2.2 18 6 5 19
3 20 6 5 21
4 18 6 5 19

Vremenski gubici računaju se na sljedeći način:

(C−z)² y s
d = 0,43 · [ + ][ ]
C ·(1− y) λ · s ·( λ− y ) voz

Gdje je:
C - trajanje ciklusa (s)
z - trajanje efektivnog zelenog vremena (s)

y - iskorišćenost idealnog kapaciteta (Q PAJ / Si)

λ - učešće efektivnog zelenog vremena u ciklusu (z / C)

s - zasićen saobraćajni tok trake (voz / s)
Vremenski gubici nastaju usljed pojave vozila na prilazu raskrsnice tokom trajanja crvenog
signalnog pojma ili nailaska na red vozila pred signalom kome treba izvjesno vrijeme da se po
dobijanju zelenog signalnog pojma rasformira.
Tabela 8. Rezultati proračuna vremenskih gubitaka I nivo usluge semaforisane raskrsnice
TRAKA C (s) z (s) y λ s (voz/s) d (s/voz) NU
1 50 21 0,624 0,42 0,23 5,62 B
2.1 50 18 0,033 0,36 0,24 9,61 B
2.2 50 19 0,417 0,38 0,30 28,33 D
3 50 21 0,121 0,42 0,23 10,03 B
4 50 19 0,929 0,38 0,14 102,72 F

Nivo usluge (NU) semaforisane raskrsnice definisan je veličinom vremenskih gubitaka

(zastoja), kao mjerom frustracije I nekomfora vozača, potrošnje goriva I izgubljenog vremena na
putovanju.
Veličina vremenskih gubitaka zbog zaustavljanja vozila koje odgovaraju pojedinim nivoima
usluge date su u sljedećoj tabeli.
 Tabela 9. Kriterijum NU za semaforisane raskrsnice
NIVO USLUGE VREMENSKI GUBICI PO VOZILU (s)
A ≤ 5,0
B > 5,0 i ≤ 15,0
C > 15,0 i ≤ 25,0
D >25,0 i ≤ 40,0
E > 40,0 i ≤ 60,0
F >60

Broj vozila u redu i dužina reda računaju se na sljedeći način:

N = q · r [voz]

DR = q · r · l pros [m]

Gdje je:
N - broj vozila u redu
q - protok vozila (voz/s)
r - dužina trajanja crvenog signala (r = C - z) (s)
l pros- prosječna dužina (vozilo + razmak između vozila); l pros= 5 m

Broj vozila u redu (N) odnosno dužina reda (DR) na prilazima raskrsnice su od značaja zbog
obezbjeđenja dovoljne dužine saobraćajnih traka I izbjegavanja blokade normalnog odvijanja
saobraćajnog procesa (blokade bliske prethodne raskrsnice ili prilaza saobraćajnici, susjednih
saobraćajnih traka). Najveću dužinu red dostiže na kraju efektivnog crvenog intervala,
neposredno pred početak pražnjenja.

Tabela 10. Rezultati proračuna broja vozila u redu I dužine reda

TRAKA q (voz/s) r(s) I pros(m) N (voz) DR (m)

1 0,15 29 5 4,35 21,8
2.1 0,01 32 5 0,32 1,6
 2.2 0,13 31 5 4,03 20,2
3 0,03 29 5 0,87 4,4
4 0,13 31 5 4,03 20,2

Procenat zaustavljanja i broj zaustavljanja računaju se na sljedeći način:

1−λ
Pi = 0,9 · ( ) · 100 [ % ]
1− y
H i = Pi · Q i

Gdje je:
Pi - procenat zaustavljanja

H i- broj zaustavljanja

Prosječan broj zaustavljanja po vozilu (za određenu traku ili grupu traka) tokom prolaska
raskrsnicom računa se pod predpostavkom da sva vozila koja se pojavljuju tokom crvenog
signalnog pojma I tokom pražnjenja reda pred signalom moraju da stanu I priključe se kraju
reda. Ista veličina pomnožena sa 100 predstavlja I procenat bar jednom zaustavljenih vozila ( Pi).
Ukupan broj zaustavljanja vozila ( H i) tokom jednosatnog intervala rada signala izračunava se na
osnovu prosječnog broja zaustavljanja (i startovanja) po vozilu I protoka vozila tokom jednog
sata.
Tabela 11. Rezultati proračuna procenta zaustavljanja I broja zaustavljanja
TRAKA λ y Q i(voz/h) Pi (%) Hi
1 0,42 0,624 527 138,83 732
2.1 0,36 0,033 29 59,57 17
2.2 0,38 0,417 450 95,71 431
3 0,42 0,121 99 59,39 59
4 0,38 0,929 458 785,92 3599

3. PLANIRANO STANJE
 Ovim radom se definiše izmjena signalnog plana u cilju optimizacije rada svjetlosnih signala i
smanjenja ukupnih vremenskih gubitaka na raskrsnici uz zadržavanje postojeće svjetlosne
signalizacije koja je u potpunosti izvedena na terenu.
Planirani program rada svjetlosnih signala je u skladu sa proračunom optimalnih vremena za
datu saobraćajnu sliku i to je fiksni plan rada svjetlosnih signala. Ciklus je 70 sekundi za sve
vremenske periode (jutarnji, popodnevni, noćni i vanvršni).

3.1 HORIZONTALNA SIGNALIZACIJA

Na raskrsnici je u potpunosti zadržana postojeća horizontalna signalizacija. Poželjno bi bilo
obnoviti.

3.2 VERTIKALNA SIGNALIZACIJA

Postojeća vertikalna signalizacija je u potpunosti zadržana, a postojećim projektom su
definisane pozicije znakova (x i y koordinate).

3.3 PLAN RADA SEMAFORA

Saobraćaj na raskrsnici će se odvijati u četiri faze. U prvoj fazi (A) kroz raskrsnicu prolazi tok
1, u drugoj fazi (B) tokovi 1 i 3 kao i pješački tokovi b i d, u trećoj fazi (C) tok 4, dok u četvrtoj
fazi (D) prolaze tokovi 4, 2.1 i 2.2 kao i pješački tokovi a i c.
 FAZA A FAZA B FAZA C FAZA D

c
Slika 2. Planirani plan
2.1 faza
4 b 3 d
2.2 4

1 1
a

Osnovni parametri planiranog signalnog plana su:

C = 70 s
Z A ¿ = 10 s
¿

Z B ¿ = 20 s
¿

ZC = 10 s

Z D ¿ = 18 s
¿

Saobraćajno opterećenje po smjerovima kretanja nije srazmjerno broju saobraćajnih traka,

tako da najveće opterećenje imamo iz smjera 1 ka 2 (300 PAJ/h), i iz smjera 4 ka 2 (258 PAJ/h).
Dati smjerovi nisu opsluženi zasebno već se opslužuju zajedno sa desnim i lijevim skretanjem, a
lijeva skretanja, kod ovih smjerova, ostvarena su bez konflikta sa bilo kojim od preostalih tokova
u vremenskom periodu od 10 sekundi.

3.4 ODREĐIVANJE VRIJEDNOSTI ZASIĆENOG TOKA OSNOVNIM

METODOM
Postupak proračuna zasićenog toka sastoji se od tri koraka i to:
I KORAK Predstavlja utvrđivanje veličine operativnog toka po tipu
trake ili grupe traka i po tipu signalnog plana;

II KORAK Predstavlja korekciju veličine operativnog toka zbog uticaja pješaka

konflikata tokova u lijevom skretanju sa suprotnim tokom i strukture
saobraćajnog toka;

III KORAK Predstavlja prilagođavanje veličine operativnog toka uzrokovano

veličinom grada. Uticaj veličine grada predstavlja uticaj ponašanja
vozača u sistemu, njihove discipline, načina korišćenja raspoloživog
vremena tokom "zelenog intervala".

Model zasićenog toka u skraćenom obliku glasi:

Si=S op ∙ N ∙ f 1 ∙ f 2 ∙ f 3 ∙ f 4 [ voz /h zelenog ]

Gdje je:

Si - zasićen saobraćajni tok posmatrane trake

Sop - operativni tok

N - broj traka iste namjene

f 1 - uticaj pješaka

f 2 - uticaj konfliktnog toka

f 3 - uticaj strukture toka

f 4 - uticaj veličine grada

Korektna vrijednost zasićenih tokova 1 i 4, u ovom slučaju će se dobiti ponderisnjem vrijednosti

za dvije različite faze u skladu sa trajanjem svake od njih tokom signalnog plana.

Pri vrijednosti od 10 sekundi zelenog intervala faze A i 20 sekundi zelenog intervala faze B,
zasićeni tok trake 1 će iznositi:
10· 1024+20 · 845
Si= =905 [ voz/h ]
10+20
Dok će pri vrijednosti od 10 sekundi zelenog intervala faze C i 18 sekundi zelenog intervala faze
D, zasićeni tok trake 4 iznositi:
10· 979+18 · 493
Si= =667 [ voz/h ]
10+18
Tabela 12. Rezultati proračuna zasićenog toka posmatranih saobraćajnih traka u planiranom
stanju
TRAKA Sop (voz /h) N f1 f2 f3 f4 Si( voz/h )
1 1250 1 1 1 0,91 0,9 1024
bezkonfliktno

1 1250 1 0,86 0,96 0,91 0,9 845

1 PONDERISANO 905
2.1 1500 1 0,97 0,76 0,87 0,9 866
2.2 1330 1 0,97 1 0,93 0,9 1080
3 1250 1 0,86 0,88 0,96 0,9 817
4 1250 1 1 1 0,87 0,9 979
bezkonfliktn

4 1250 1 0,95 0,53 0,87 0,9 493

4 PONDERISANO 667

3.5 PRORAČUN ŽAŠTITNIH VREMENA

Efikasnost regulisanja tokova na raskrsnici upravljanoj svjetlosnim signalima i bezbjednost
koja se tom prilikom obezbjeđuje su između ostalog i rezultat smanjenja konfliktnosti
saobraćajnog režima raskrsnice. Saobraćajni tokovi koji se opslužuju tokom jedne faze nemaju
konflikta sa tokovima koji se opslužuju u drugim fazama, jer su intervali njihovog pojavljivanja u
raskrsnici vremenski odvojeni. Kakvo i koliko ce razdvajanje intervala, tokom kojih se opslužuje
nekompatibilni tokovi, biti zavisi od geometrije raskrsnice i rezultat je proračun zaštitnih
vremena.

Opšti izraz za proračun zaštitnih vremena uzima u obzir ekstremne slučajeve kretanja vouila
dvaju tokova čiji konflikt se sprečava: toka "i" koji gubi pravo prolaza prestankom njegove faze
i toka "j" koji to pravo dobija u sljedećoj fazi signalnog plana.
li lj
Δti, j = −¿ +1
Vi Vj
Gdje je:
l i , l j - rastojanje od odgovarajuće linije zaustavljanja do konfliktne tačke

V i = 30 km/h

V j = 50 km/h

Opšti izraz za proračun zaštitnih vremena za pješake glase:

lv
Δt v, p = +1
Vv
lv
Δt p , y = +1
Vp

Gdje je:
I v - rastojanje od odgovarajuće linije zaustavljanja do konfliktne tačke

I P - dužina pješačkog prelaza

V p - 5 km/h

V v - 30 km/h

Prvi izraz ( Δt v, p) se koriste u slučaju kada vozila gube zeleno svjetlo a pješaci dobijaju, dok se
drugi ( Δt p , v ) koristi u slučaju kada pješaci gube zeleno svjetlo, a vozila dobijaju. Zaštitna
vremena za pješake ne ulaze u proračun signalnog plana, već se koriste kod plana tempiranja.
 Tabela 13. Matrica zaštitnih vremena
i/j 1 2.1 2.2 3 4 a b c d
1 x x x x 3 x x x x
2.1 3 x x x x x x x X
2.2 3 x x x x x x x x
3 x x x x 3 x x x x
4 3 x x x x x x x x
a 8 x x x x x x x x
b x x x x 10 x x x x
c 8 x x x x x x x x
d x x x x 10 x x x x

3.6 PRORAČUN EFEKTA RADA SIGNALA

Vremenski gubici vozila koji su rezultat upravljanja tokovima na raskrsnici putem svjetlosnih
signala su najilustrativniji kvalitativni pokazatelj efikasnosti upravljanja.

Tabela 14. Rezultati proračuna pokazatelja efikasnosti rada raskrsnice u planiranom stanju
TRAK Qm Sop Si z/C K Q m/K d N
NU
A (voz/h) (voz/h) (voz/h) (-) (voz/h) (-) (s/voz) (voz)

1 527 1250 905 0,443 401 1,314 6,09 5,85 B

2.1 29 1500 866 0,257 223 0,130 16,15 0,52 C

2.2 450 1330 1080 0,271 293 1,536 12,30 6,63 B

3 99 1250 817 0,300 245 0,404 12,57 1,47 B

4 458 1250 667 0,414 276 1,659 19,24 5,33 C

Gdje je:

Q m - mjerodavan protok

Sop - operativna vrijednost zasićenog toka

Si - korigovana (realna) vrijednost zasićenog toka

z/C - odnos efektivnog zelenog vremena i dužine ciklusa

K - kapacitet

Q m/K - popunjenost

d - vremenski gubici po vozilu

N - broj vozila u redu

Za usvojeni signalni plan nivo usluge za vozila iz smjera 4 je C što je i najveći konstatovani nivo
usluge.

Nakon puštanja sistema u rad i stabilizovana ponašanja vozača i pješaka na predmetnoj

raskrsnici, potrebno je izvršiti brojanje saobraćaja i konsultovanja stručne javnosti na osnovu
čega bi se uradila korekcija signalnih planova. Slično treba postupiti i u slučaju značajnih
promjena saobraćajnog opterećenja na raskrsnicama nakon perioda stabilnog rada.
4. GRAFIČKI PRILOZI

4.1 DIMENZIJE RASKRSNICE

4.2 HORIZONTALNA I VERTIKALNA SIGNALIZACIJA - POSTOJEĆE
STANJE
4.3 DISPOZICIJA SVJETLOSNIH SIGNALA
4.4 PLAN TEMPIRANJA SIGNALA