You are on page 1of 47

4.

Uluslararası Mersin Sempozyumu


4. International Mersin Symposium
BİLDİRİ TAM METİNLERİ KİTABI
THE BOOK OF FULL TEXTS, Book 1
KİTAP 1

Editörler:
Prof. Dr. Durmuş Ali ARSLAN - Prof. Dr. Bekezhan AKHAN
Prof. Dr. Galib SAYILOV - Prof. Dr. Muhtar MİROV

Editör Yardımcıları:
İnci KESİLMİŞ - H. Fırat KAYIRAN
Gülten ARSLAN
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

4. Uluslararası Mersin Sempozyumu


4. International Mersin Symposium

BİLDİRİ TAM METİNLERİ KİTABI - KİTAP 1


THE BOOK OF FULL TEXTS, Book 1

ISBN: 978-625-7882-98-9

Editörler:
Prof. Dr. Durmuş Ali ARSLAN ORCID iD: 0000-0002-5278-3911
Prof. Dr. Bekezhan AKHAN - Prof. Dr. Galib SAYILOV
Prof. Dr. Muhtar MİROV
1
Editör Yardımcıları:
İnci KESİLMİŞ - H. Fırat KAYIRAN
Gülten ARSLAN

Kapak Tasarımı: Prof. Dr. D. Ali ARSLAN


Mizanpaj-Ofset Hazırlık: Prof. Dr. D. Ali ARSLAN

© D. Ali ARSLAN
Mer Ak Yayınları, 2020 – Mersin
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınevi Sertifika No: 44984

Mer-Ak Mersin Akademi Yayınları / Mer-Ak Publishing House


Adres: Çiftlikköy Mahallesi, 34. Cadde, Nisa 1 Evleri, No: 35, 6/12,
Yenişehir/MERSİN
Tel: 0532 270 81 45 / 0553 666 06 06
Kapak Foto: http://www.xalqcebhesi.az/news/culture/19077.html
Not: Bölümlerin her türlü idari, akademik ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Önsöz

Değerli Dostlarımız, Kıymetli Misafirlerimiz, Saygıdeğer Bilim İnsanları,

Her yıl periyodik olarak, Mersin Üniversitesi ve Mer Ak Mersin Akademi işbirliğinde
düzenlenen 5. Uluslararası Mersin Sempozyumu ve 5. Uluslararası Akdeniz
Sempozyumları, 21-23 Mayıs 2021 tarihinde, yine Mersin’de, misafirlerimizin tercihine ve
salgın koşullarına bağlı olarak, hem Yüz Yüze Katılım ve hem de Zoom-Online Katılım
şeklinde gerçekleştirilecektir.

Son dört yıldır periyodik olarak, Mersin Üniversitesi ve Mer Ak Mersin Akademi
işbirliğinde düzenlenen uluslararası sempozyumlarımızın dördüncüsü, “4. Uluslararası
Mersin Sempozyumu” ve “4. Uluslararası Akdeniz Sempozyumu”, 22 – 24 Ekim
2020 tarihlerinde, Zoom Sanal Meeting ortamında - online olarak, üstün başarı ile
gerçekleştirildi.

Ayrıca, sempozyumlarımız kapsamında, “4. ULUSLARARASI MERSİN


SEMPOZYUMU, KARMA SANAT E-SERGİSİ” düzenlendi.
2
Sempozyumlara, başta Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Tataristan,
Almanya, Rusya, Dağıstan, Başkurdistan, Macaristan, Kırgızistan, Türkmenistan,
Irak, İran, Nahçıvan, Makedonya, Pakistan, Hindistan, Bosna Hersek, Hırvatistan,
Tunus, Çin, Kosova, İsviçre olmak üzere, 20’den fazla ülkeden bilim insanlarını-
araştırmacıları ağırladık. Türkiye’den ve yurt dışından 600’ü aşkın sunum ile yaklaşık 1000
bilim insanı-araştırmacı sempozyumlarımıza katıldı.

Sizleri, 21-23 Mayıs 2021 tarihinde, yine Mersin’de düzenlenmesi planlanan 5.


Uluslararası Mersin Sempozyumu ve 5. Uluslararası Akdeniz Sempozyumlarında da
aramızda görmekten onur ve mutluluk duyarız. Sempozyumlarımız, YÖK’ün AKADEMİK
TEŞVİK KRİTERLERİNE ve ÜAK’ın ATANMA KRİTERLERİNE UYGUN olarak
düzenlenecektir.

Geçmişte düzenlediğimiz 8 sempozyumumuzun tamamı, gerçek uluslararası bilgi şöleni


şeklinde gerçekleştirilmiş olup, ÜAK Doçentlik kriterlerine ve YÖK Akademik Teşvik
Kriterlerine uygun olarak düzenlenmiştir. 4. Sempozyumlarımız da, 16 Ocak 2020 tarihli

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Cumhurbaşkanlığı Akademik Teşvik Yönetmeliğine uygun olarak düzenlenmiş olup;


“Türkiye dışından en az 5 farklı ülkeden, sözlü tebliğ sunan konuşmacı katılımı ile
tebliğlerin yarıdan fazlasının, Türkiye dışından katılımcılar tarafından sunulması”
şartı sağlanmıştır.

Sempozyumlar ile ayrıntılı bilgi için:

5. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU 21-23 Mayıs 2021

5. International Mediterranean Symposium 21-23 May 2021

https://akdenizsempozyumu.mersinakademi.com.tr/

E-posta: akdenizsempozyumu@gmail.com

5. ULUSLARARASI MERSİN SEMPOZYUMU 21-23 Mayıs 2021

5. International Mersin Symposium 21-23 May 2021

https://mersinsempozyumu.mersinakademi.com.tr/ 3
E-posta: mersinsempozyumu@gmail.com

Multidisipliner bir bakış açısıyla, 21-23 Mayıs 2021tarihlerinde, misafirlerimizin tercihine


ve salgın koşullarına bağlı olarak, yine Mersin’de hem Yüz Yüze Katılım ve hem de Zoom-
Online Katılım şeklinde gerçekleştirilecek 5. Uluslararası Mersin Sempozyumu ve 5.
Uluslararası Akdeniz Sempozyumlarında sizleri de aramızda görmekten onur ve mutluluk
duyarız.

Prof. Dr. D. Ali ARSLAN

(Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı)

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

İÇİNDEKİLER

Sayfa
ÖNSÖZ 2
İÇİNDEKİLER 4
İŞ BİRLİĞİNDE YENİ ADIMLAR (ULUSLARARASI PAYDAŞ 8
ÜNİVERSİTELERİMİZ)
1. BAİSHEV ÜNİVERSİTESİ (Baishev University) – KAZAKİSTAN 9
2. TERMİZ DEVLET ÜNİVERSİTESİ (Termez State University) - 17
ÖZBEKİSTAN
3. ABAİ KAZAK ULUSAL PEDAGOJİ ÜNİVERSİTESİ 24
(Abai Kazakh National Pedagogical University) – KAZAKİSTAN
4. AİTU (Astana IT Unıversıty) – KAZAKİSTAN 27
5. KAZAK DEVLET KADIN ÖĞRETMEN YETİŞTİRME 30
4
ÜNİVERSİTESİ (Kazakh State Women's Teacher Training University) –
KAZAKİSTAN
6. KORKUT ATA KIZILORDA ÜNİVERSİTESİ (Korkyt Ata Kyzylorda 33
University) - KAZAKİSTAN
7. YABANCI DİLLER VE MESLEKİ KARİYER ÜNİVERSİTESİ (The 36
University of Foreign Languages and Professional Career) KAZAKİSTAN
8. ATYRAU DEVLET ÜNİVERSİTESİ (Kh. Dosmukhamedov Atyrau 40
University) - KAZAKİSTAN

ULUSLARARASI DAVETLİ KATILIMCILAR - INVITED 54


INTERNATIONAL PARTICIPANTS
DÜZENLEME KURULU / ORGANIZATION COMMITTEE 56
ULUSLARARASI BİLİM KURULU - INTERNATIONAL SCIENTIFIC 58
COMMITTEE
BİLİM KURULU - SCIENTIFIC COMMITTEE 61

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

DANIŞMA VE HAKEM KURULU - ADVISERY BOARD 64


SEMPOZYUM GENEL PROGRAMI 69

BİLDİRİ TAM METİNLERİ 72


GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GÜDÜL’ÜN NÜFUSU 74
D. ALI ARSLAN - GÜLTEN ARSLAN
PANDEMİ DÖNEMİNDE VE SONRASINDA TURİZM SEKTÖRÜNDE 116
OTOMASYON SİSTEMLERİNİN KULLANILMASI
Halil SUNAR - Mehmet ŞAHİN - Alper ATEŞ
ÖRGÜTSEL İNTİKAM ÜZERİNE TÜRKİYE’DE YAPILMIŞ 136
ÇALIŞMALARIN ANALİZİ
Mehmet ŞAHİN - Alper ATEŞ - Halil SUNAR
FİLM TURİZMİNİN DESTİNASYONA ETKİLERİ ÜZERİNE BİR 149
LİTERATÜR ARAŞTIRMASI
Alper ATEŞ - Halil SUNAR - Mehmet ŞAHİN
COVIT-19 KARANTİNA SÜRECİNDE ARTAN AİLE İÇI ŞİDDET: 165 5
TARSUS/TÜRKİYE
Bilal CEYLAN
TÜRKİYE’DE SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM UYGULAMALARI 177
Şule Hilal ATTAR
15-82 YAŞ KADINLARIN DIŞ GENİTAL ORGANLARININ 192
ÖLÇÜMLERİ İLE YAŞ, BOY, KİLO, BMI, PARİTE ARASINDAKİ
İLİŞKİ
Işık TUNCER
MERSİN İLİNDE BULUNAN DÜZ DOKUMA YAYGILARINDA 201
GÖRÜLEN MOTİFLER VE ANLAMLARI
Tekin BAYRAK - Mustafa KONUK
NOHUT (Cicer arietinum) SAPININ KÂĞIT ENDÜSTRİSİNDE 230
KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
Ayşe ÖZDEMİR - Mustafa ÇİÇEKLER - Ahmet TUTUŞ

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

ÖĞRETMEN ADAYLARININ STEM UYGULAMALARINA YÖNELİK 243


ÖZ YETERLİK İNANÇ VE GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
Fatih İLHAN - Erman YÜKSELTÜRK
DİJİTAL SOSYOLOJİ VE İLETİŞİM ÇALIŞMALARI BAĞLAMINDA 262
‘THE BOYS’ DİZİSİ ALIMLAMA ANALİZİ
Eren KESER - Fatih USLU
THE IMPACTS OF MEASURES TAKEN FOR THE PANDEMIC ON 286
ROAD SAFETY AND MOBILITY: A BLESSING IN DISGUISE?
Anteneh AFEWORK - Tibor SIPOS
SİLİFKE (MERSİN)’DE DOĞAL NAR (PUNICA GRANATUM L.) 294
EKŞİSİ ÜRETİMİ VE ÖNEMİ
Aşkın BAHAR
MULTI-OBJECTIVE OPTIMIZATION OF MACHINING 307
PARAMETERS IN TURNING OF HARDENED AISI 4140 STEEL
Funda KAHRAMAN - Mehmet KÜÇÜK
TOPOLOJİ OPTİMİZASYONUNUN TAŞIT BİLEŞENLERİNİN 323
TASARIMINDA UYGULANMASI ÜZERİNE BIR İNCELEME 6

Funda KAHRAMAN - Mehmet KÜÇÜK


PAZARYERLERİN FARKLI KULLANIM ALANLARINA 341
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ: KÜTAHYA ÖRNEĞİ
Melike KALKAN
BAZI TARIMSAL ATIKLARIN MERCİMEK BİTKİSİNE ETKİSİ 354
Sevim ÖKTEN - Nimet KILINÇOĞLU - Abdulcenap CEVHERİ
EXPERIMENTAL INVESTIGATION OF BRAKE FRICTION 371
MATERIALS PARTICLE SIZE AND BRAKE PERFORMANCE
RELATIONSHIP
Banu SUGÖZÜ - İlker SUGÖZÜ
THE EFFECT OF POROSITY ON THE TRIBOLOGICAL 380
PROPERTIES OF POLYMER MATRIX BRAKE FRICTION
MATERIALS
Banu SUGÖZÜ - İlker SUGÖZÜ

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

INVESTIGATION OF THE EFFECT OF COMPRESSIVE STRENGTH 389


ON FRICTIONAL CHARACTERISTICS IN BRAKE FRICTION
COMPOSITES
Banu SUGÖZÜ - İlker SUGÖZÜ
THE INVESTIGATION OF APPLICABILITY OF INDIRECT TENSILE 396
STRENGTH (BRAZILIAN) TEST TO BRAKE FRICTION
COMPOSITES
Banu SUGÖZÜ - İlker SUGÖZÜ
ANTEPFISTIĞI (PİSTACİA VERA L.)’NDA PERİYODİSİTE 402
MEKANİZMASI
Muhammet Ali GÜNDEŞLİ - Murat Güney
İSLAM RÖNESANSINDA BİRLİKTE YAŞAMA TECRÜBESİNİ 412
ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER
Roya MİRZABAYOVA

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

İŞ BİRLİĞİNDE YENİ ADIMLAR


(ULUSLARARASI PAYDAŞ ÜNİVERSİTELERİMİZ)

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

ONUR KURULU / HONORARY BOARD

ALİ İhsan SU (Mersin Valisi)

Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN (Türk Dil Kurumu Başkanı)

Prof. Dr. Bekezhan A. AKHAN (President of Baishev University - KAZAKİSTAN)

Prof. Dr. Tashmukhambetov Bauyrzhan GALİKHANOVİCH (Kazakistan Baishev


Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Salamat İDRİSSOV (Kazakistan Atyrau Devlet Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Abdulkadir TAŞKULOV (Özbekistan Termiz Devlet Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Takir Ospanovich BALYKBAYEV (Kazakistan Abai Kazak Ulusal Pedagoji
Üniversitesi Rektörü)
50
Prof. Dr. Ahmed Zaki Darhan ZHUMAKANOVİCH (Kazakistan Astana IT University
Rektörü)

Prof. Dr. Aldambergenova Gaukhar TUREMURATKYZY (Kazakistan Kazak Devlet


Kadın Öğretmen Yetiştirme Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Karimova Beibitkul SARSEMHANOVNA (Kazakistan Korkut Ata Kızılorda


Üniversitesi Rektörü)

Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ (Kazakistan Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi
Rektörü)

Prof. Dr. Galib SAYILOV (TÜDBA Türk Dünyası Bilimler Akademisi Eş-Başkanı)

Prof. Dr. Muhtar MİROV (Kazakistan Baishev Üniversitesi Rektör Yardımcısı)

Prof. Dr. Radik GALILULIN (Tataristan Naberezhnye Chelny State Pedagogical


University)

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ (Dağıstan Devlet Pedagoji Üniversitesi Rektör
Yardımcısı)

Prof. Dr. Nihada Delibegović DŽANİĆ (Bosna Hersek)

Prof. Dr. Emina Berbić KOLAR (Hırvatistan)

Prof. Dr. Naseem AHMAD (Hindistan)

Assoc. Prof. Dr. Selim BEZERAJ (Kosova)

Dr. Ali TOPÇUK (Almanya)

Nejat KEVSEROĞLU (Irak, Türkmeneli Dergisi Başyazarı)

51

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

SEMPOZYUM ORTAKLARIMIZ

T.C. Mersin Üniversitesi


T.C. Mersin Valiliği
TÜDBA Türk Dünyası Bilimler Akademiyası (Bakü, Azerbaycan)
Baishev University (Kazakistan)
Atyrau Devlet Üniversitesi (Kazakistan)
Termiz Devlet Üniversitesi (Özbekistan)
Abai Kazak Ulusal Pedagoji Üniversitesi (Kazakistan)
Kazakistan Astana IT University (Kazakistan)
Kazakh State Women's Teacher Training University (Kazakistan)
Korkyt Ata Kyzylorda University (Kazakistan)
The University of Foreign Languages and Professional Career
52
Dagestan State Pedagogical University (Dağıstan – Rusya)
University of Turkmenistan, Academy of Sciences (Türkmenistan)
Mer-Ak Mersin Akademi Danışmanlık
MER-AK Publication House

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

PAYDAŞIMIZ OLAN ULUSLARARASI AKADEMİK DERGİLER

1. Dünya İnsan Bilimleri Dergisi (World Journal of Human Sciences)

https://dergipark.org.tr/tr/pub/insan

2. BENGİ Dünya Yörük-Türkmen Araştırmaları Dergisi (BENGİ World Journal of


Yörük-Türkmen Studies)

https://dergipark.org.tr/tr/pub/bengi

3. DÜMAD Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi (WOJMUR World Journal


of Multidisipliner Research)

https://dergipark.org.tr/tr/pub/dumad
53

4. DÜSTAD Dünya Sağlık ve Tabiat Bilimleri Dergisi (WOJHENS World Journal of


Health & Natural Sciences)

https://dergipark.org.tr/tr/pub/dustad

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

DAVETLİ ULUSLARARASI KATILIMCILARIMIZ /


INVITED INTERNATIONAL PARTICIPANTS

Prof. Dr. Bekezhan A. AKHAN KAZAKİSTAN


Prof. Dr. Tashmukhambetov Bauyrzhan KAZAKİSTAN
GALİKHANOVİCH
Prof. Dr. Galib SAYILOV AZERBAYCAN
Prof. Dr. Salamat İDRİSSOV KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Abdulkadir TAŞKULOV ÖZBEKİSTAN
Prof. Dr. Takir Ospanovich BALYKBAYEV KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Ahmed Zaki Darhan KAZAKİSTAN
ZHUMAKANOVİCH
Prof. Dr. Aldambergenova Gaukhar KAZAKİSTAN
TUREMURATKYZY
Prof. Dr. Karimova Beibitkul KAZAKİSTAN
SARSEMHANOVNA
54
Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Muhtar MİROV KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Obidjon Sofiyev ÖZBEKİSTAN
Prof. Dr. Radik GALILULIN TATARİSTAN
Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ DAĞISTAN
Prof. Dr. Naseem AHMAD HİNDİSTAN
Prof. Dr. Selim BEZERAJ KOSOVA
Prof. Dr. Nihada Delibegović DŽANİĆ BOSNA HERSEK
Prof. Dr. Hasan BAHAR TÜRKİYE
Prof. Dr. Seyfeddin RIZASOY AZERBAYCAN
Doç. Dr. Zümrüd MANSİMOVA İBRAHİM AZERBAYCAN
KIZI
Prof. Dr. Redzeb SKRİJELJ SIRBİSTAN
Prof. Dr. Numan ARUÇ MAKEDONYA

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ DAĞISTAN – RUSYA


Assoc. Prof. Dr. Kakajan JANİBEKOV TÜRKMENİSTAN
Prof. Dr. Muhtar MIROV KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Abay DUSENBAYEV KAZAKİSTAN
Prof. Dr. Damir MATANOVİĆ HIRVATİSTAN
Prof. Dr. Emina Berbić KOLAR HIRVATİSTAN
Assoc. Prof. Anzorova Svetlana PETROVNA RUSYA
Prof. Dr. Radik GALILULIN Tataristan - RUSYA
Prof. Dr. Ardian MUHAJ ARNAVUTLUK
Prof. Dr. Naseem AHMAD HİNDİSTAN
Prof. Dr. Asıf HACIYEV AZERBAYCAN
Prof. Dr. Fizuli KURBANOV AZERBAYCAN
Reyhan SAYILOVA AZERBAYCAN
Assoc. Prof. Dr. Aynur KHUZHAKHMETOV BAŞKURDİSTAN - RUSYA
Assoc. Prof. Dr. Selim BEZERAJ KOSOVA
Assoc. Prof. Tahseeen FATIMA PAKİSTAN 55
Assist. Prof. Dr. Chunfeng GE ÇİN
Dr. Ali TOPÇUK ALMANYA
Nejat KEVSEROĞLU IRAK
Hüseyin BEYOĞLU IRAK
Prof. Dr. Siham ZENGİ IRAK
Salah Behlül ÇAMURCU IRAK
Rashad MANAFOV IRAK
Sehavet İZZETİ İRAN
İbrahim ALBAYRAK İSVİÇRE

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

DÜZENLEME KURULU / ORGANIZATION COMMITTEE

Prof. Dr. D. Ali ARSLAN (Sempozyum Genel Koordinatörü - Chairman of


Organizing Committee)
Prof. Dr. Bekezhan A. AKHAN
Prof. Dr. Galib SAYILOV
Prof. Dr. Tashmukhambetov Bauyrzhan GALİKHANOVİCH
Prof. Dr. Salamat İDRİSSOV
Prof. Dr. Abdulkadir TAŞKULOV
Prof. Dr. Takir Ospanovich BALYKBAYEV
Prof. Dr. Ahmed Zaki Darhan ZHUMAKANOVİCH
Prof. Dr. Aldambergenova Gaukhar TUREMURATKYZY
Prof. Dr. Karimova Beibitkul SARSEMHANOVNA
Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ
Prof. Dr. Muhtar MİROV 56
Prof. Dr. Naseem AHMAD
Prof. Dr. Nihada Delibegović DŽANİĆ
Prof. Dr. Radik GALILULIN
Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ
Prof. Dr. Redzeb SKRİJELJ
Prof. Dr. Numan ARUÇ
Prof. Dr. Damir MATANOVİĆ
Prof. Dr. Emina Berbić KOLAR
Prof. Dr. Ardian MUHAJ
Prof. Dr. Siham ZENGİ
Prof. Dr. Hasan BAHAR
Prof. Dr. Ebru KAFKAS
Prof. Dr. Salih KAFKAS
Prof. Dr. Naseem AHMAD

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Assoc. Prof. Dr. Zümrüd MANSİMOVA


Assoc. Prof. Dr. Kakajan JANİBEKOV
Assoc. Prof. Anzorova Svetlana PETROVNA
Assoc. Prof. Dr. Selim BEZERAJ
Assoc. Prof. Dr. Aynur KHUZHAKHMETOV
Doç. Dr. Mehmet Özgür TÜRKMENOĞLU
Dr. Öğr. Üyesi İnci KESİLMİŞ
Dr. Ali TOPÇUK
Gülten ARSLAN
Nejat KEVSEROĞLU
Fırat KAYIRAN
Melih KESİLMİŞ

57

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

ULUSLARARASI BİLİM KURULU


INTERNATIONAL SCIENTIFIC COMMITTEE

COUNTRY
Prof. Dr. Galib SAYILOV Azerbaijan
Prof. Dr. Bekezhan AKHAN Kazakhstan
Prof. Dr. Tashmukhambetov Bauyrzhan Kazakhstan
GALİKHANOVİCH
Prof. Dr. Salamat İDRİSSOV Kazakhstan
Prof. Dr. Abdulkadir TAŞKULOV Uzbekistan
Prof. Dr. Takir Ospanovich BALYKBAYEV Kazakhstan
Prof. Dr. Ahmed Zaki Darhan Kazakhstan
ZHUMAKANOVİCH
Prof. Dr. Aldambergenova Gaukhar Kazakhstan
TUREMURATKYZY
Prof. Dr. Karimova Beibitkul SARSEMHANOVNA Kazakhstan
58
Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ Kazakhstan
Prof. Dr. Malika Djumamuratova Uzbekistan (Karakalpak)
TLEUBERGENOVNA
Assoc. Prof. Dr. Aynur KHUZHAKHMETOV Dagesstan – Russia
Prof. Dr. Seyfeddin RZASOY Azerbaijan
Prof. Dr. Ramazan QAFAROV Azerbaijan
Prof. Dr. Gülnur AZAMATOV Russia
Prof. Dr. Ardian MUHAJ Albania
Prof. Dr. Azamat AKHTYAMOV Bashkortostan
Prof. Dr. Nihada Delibegović DŽANİĆ Bosnia and Herzegovina
Prof. Dr. Rysbaev Sulaiman KAZYBAEVİCH Kırgızistan
Prof. Dr. Xin LUO China
Assist. Prof. Dr. Chunfeng GE China
Assoc. Prof. Dr. Erkin ARIZ China

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. Damir MATANOVİĆ Croatia


Prof. Dr. Emina Berbić KOLAR Croatia
Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ Dagestan
Prof. Dr. İbrahim SİRKECİ England
Prof. Dr. Emzar MAKARADZE Georgia
Dr. Ali TOPÇUK Germany
Prof. Dr. Naseem AHMAD Hindistan
Prof. Dr. Siham ZENGİ Irak
Assoc. Prof. Hossein Khoshbaten İran
Sehavet İZZETİ İran
Prof. Dr. Takashi OSAWA Japan
Assist. Prof. Dr. Ercan ÖMİRBAYEV Kazakhstan
Assoc. Prof. Roza Zh. KURMANKULOVA Kazakhstan
Assoc. Prof. Muhtar MIROV Kazakhstan
Anara A. KARAGULOVA Kazakhstan
Prof. Dr. Roza ABDUKUOVA Kirghizstan 59
Prof. Dr. Kadırali KONKOBAYEV Kirghizstan
Assoc. Prof. Dr. Selim BEZERAJ Kosovo
Assoc. Prof. Dr. Ergin JABLE Kosovo
Prof. Dr. Numan ARUÇ Macedonia
Prof. Dr. Luvsandorj BOLD Mongolia
Assoc. Prof. Tahseeen FATIMA Pakistan
Prof. Dr. Samila KURDAMİYEVA Russia
Assoc. Prof. Anzorova Svetlana PETROVNA Russia
Prof. Dr. Redzeb SKRİJELJ Serbia
Rustem Shah VELIEV Tatarstan- Russia
Prof. Dr. Mingazova Leyla İHSAN KIZI Tatarstan- Russia
Prof. Dr. Radik GALIULLIN Tatarstan - Russia
Aizat MAKHMUTOV Tatarstan - Russia
Assoc. Prof. Dr. Kakajan JANİBEKOV Turkmenistan

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. D. Ali ARSLAN Turkey


Prof. Dr. Hasan BAHAR Turkey
Prof. Dr. Ebru KAFKAS Türkiye
Prof. Dr. Salih KAFKAS Türkiye
Prof. Dr. Yampol'skii Alexander LEONİDOVİCH Ukraine
Prof. Dr. Glenn MUSCHERT United States of America

60

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

BİLİM KURULU
SCIENTIFIC COMMITTEE

COUNTRY
Prof. Dr. Galib SAYILOV Azerbaijan
Prof. Dr. Seyfeddin RZASOY Azerbaijan
Prof. Dr. Ramazan QAFAROV Azerbaijan
Assoc. Prof. Dr. Zümrüd MANSİMOVA Azerbaijan
Assoc. Prof. Ulugbek SATTAROV Uzbekistan
Prof. Dr. Alim KAYYUMOV Uzbekistan
Assoc. Prof. Dr. Ali ALİYEV Azerbaijan
Prof. Dr. Azamat AKHTYAMOV Bashkortostan
Assoc. Prof. Dr. Aynur KHUZHAKHMETOV Bashkortostan
Assoc. Prof. Dr. Rif AXMADİEV Bashkortostan
Prof. Dr. Xin LUO China
Assoc. Prof. Dr. Erkin ARIZ China 61
Prof. Dr. Hacıyev Eldar NABİYEVİÇ Dagestan
Prof. Dr. İbrahim SİRKECİ England
Prof. Dr. Emzar MAKARADZE Georgia
Dr. Ali TOPÇUK Germany
Sarbast MOSLEM Hungary
Dr. Muhammed KERKÜKLÜ Iraq
Nejat KEVSEROĞLU Iraq
Prof. Dr. Naseem AHMAD India
Assoc. Prof. Hossein KHOSHBATEN İran
Prof. Dr. Takashi OSAWA Japan
Prof. Dr. Bekezhan AKHAN Kazakhstan
Assoc. Prof. Roza Zh. Kurmankulova Kazakhstan
Assoc. Prof. Muhtar MIROV Kazakhstan
Anara A. KARAGULOVA Kazakhstan

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Assist. Prof. Dr. Ercan ÖMİRBAYEV Kazakhstan


Prof. Dr. Kadırali KONKOBAYEV Kirghizstan
Assist. Prof. Dr. Nurdin USEYEV Kirghizstan
Assoc. Prof. Dr. Ergin JABLE Kosovo
Assoc. Prof. Dr. Selim BEZERAJ Kosovo
Prof. Dr. Numan ARUÇ Macedonia
Prof. Dr. Luvsandorj BOLD Mongolia
Prof. Dr. Samila KURDAMİYEVA Russia
Assoc. Prof. Anzorova Svetlana PETROVNA Russia
Prof. Dr. Radik GALILULIN Tataristan - Russia
Prof. Dr. Redzeb SKRİJELJ Serbia
İbrahim ALBAYRAK Switzerland
Prof. Dr. Mingazova Leyla İhsan KIZI Tatarstan
Assoc. Prof. Dr. Guzaliya KHAZİYEVA Tatarstan
Assoc. Prof. Dr. Kakajan JANİBEKOV Turkmenistan
Prof. Dr. Yampol'skii Alexander LEONİDOVİCH Ukraine 62
Prof. Dr. Glenn MUSCHERT United States of America
Prof. Dr. D. Ali ARSLAN Türkiye
Doç. Dr. Müjdat AVCI Türkiye
Prof. Dr. Hasan BAHAR Türkiye
Prof. Dr. Ali BİLGİLİ Turkey
Prof. Dr. Salim CÖHÇE Türkiye
Prof. Dr. Ali ÇAĞLAR Türkiye
Dr. Öğr. Demet Öztürk ÇELİK Türkiye
Prof. Dr. Ahmet DAĞTEKİN Türkiye
Prof. Dr. Mustafa Musa DİRLİK Türkiye
Prof. Dr. Gülfem ERGÜN Türkiye
Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN Türkiye
Prof. Dr. Gülten Eren GÜMÜŞTEKİN Türkiye
Prof. Dr. Ebru KAFKAS Türkiye

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. Salih KAFKAS Türkiye


Dr. Öğr. Üyesi İnci KESİLMİŞ Türkiye
Prof. Dr. Faruk KOCACIK Türkiye
Prof. Dr. Suat KOLUKIRIK Türkiye
Prof. Dr. Ahmet Hakan ÖZTÜRK Türkiye
Prof. Dr. Günşah ŞAHİN Türkiye
Prof. Dr. Bekir ŞİŞMAN Türkiye
Prof. Dr. Turhan TOROS Türkiye
Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU Türkiye
Doç. Dr. Mehmet Özgür TÜRKMENOĞLU Türkiye
Prof. Dr. Asım YAPICI Türkiye
Prof. Dr. Yunus YILDIRIM Türkiye
Doç. Dr. İrfan YILDIRIM Türkiye

63

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

DANIŞMA VE HAKEM KURULU


ADVISERY BOARD

Soy isim İsim


AÇIKALIN Doç. Dr. Neriman
AKÖZ Prof. Dr. Alaattin
AKKOL Dr. Öğr. Üyesi Mümtaz Levent
ALBAYRAK Dr. Öğr. Üyesi Mustafa
ALBUZ Prof. Dr. Aytekin
ALGÜL Prof. Dr. Öztekin
ALTAN Prof. Dr. Cemal
ARSLAN Gülten
ARSLAN Prof. Dr. D. Ali
ATEŞ Prof. İsmail
ATILGAN Doç. Dr. Kalender Özcan
ATTAR Dr. Öğr. Üyesi Günnur Ertong
64
AVCI Doç. Dr. Müjdat
AYDIN Prof. Dr. Mustafa
AZMAN Prof. Dr. Ayşe
BABAHAN Dr. Öğr. Üyesi Ali
BAHADIR Doç. Dr. Ziynet
BAHAR Prof. Dr. Hasan
BAL Prof. Dr. Hüseyin
BİLGİLİ Prof. Dr. Ali
BİRKÖK Doç. Dr. Cüneyt
BOZYER Dr. Öğretim Üyesi Ünal
BULDUM Dr. Öğretim Üyesi Berat Barış
CİRHİNLİOĞLU Prof. Dr. Zafer
COŞKUN Doç. Dr. İbrahim
CÖHÇE Prof. Dr. Salim

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

ÇAĞLAR Prof. Dr. Ali


ÇELİK Prof. Dr. Emine Babaoğlan
ÇELİK Dr. Öğr. Üyesi Ejder
DAĞTEKİN Prof. Dr. Ahmet
DAĞADUR Prof. Dr. İlhan
DEĞİRMEN Prof. Dr. Süleyman
DEMİR Doç. Dr. Alpaslan
DEMİR Dr. Öğr. Üyesi Bünyamin
DEMİRCİ Doç. Dr. Nevzat
DİRLİK Prof. Dr. Mustafa Musa
DOKAK Prof. Hüsnü
DÖNMEZ Prof. Dr. Süleyman
DUMAN BAY Doç. Dr. Betül
ERDEM Prof. Dr. Cumhur
ERDEM Dr. Öğr. Üyesi Meziyet Sema
ERDOĞAN Prof. Dr. Türkan 65
ERGENE Prof. Dr. Serap
ERGÜN Prof. Dr. Gülfem
ERJEM Prof. Dr. Yaşar
ERKUL Prof. Dr. Hüseyin
ERTAN Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Emin
GENÇ Prof. Dr. Salih Zeki
GÖKÇE Doç. Dr. Mustafa
GÖKHAN Prof. Dr. İlyas
GÜLBEYAZ Doç. Kürşad
GÜLSEVİN Prof. Dr. Gürer
GÜMÜŞTEKİN Prof. Dr. Gülten Eren
GÜZEL Prof. Dr. Abdurrahman
IŞIK Dr. Öğr. Üyesi Meryem Türkan
KAÇMAZOĞLU Prof. Dr. Hacı Bayram

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

KAFKAS Prof. Dr. Ebru


KAFKAS Prof. Dr. Salih
KARA Prof. Dr. İlker Fatih
KARATAŞ Doç. Dr. Mehmet
KESİLMİŞ Dr. Öğr. Üyesi İnci
KESİLMİŞ Melih
KURT Prof. Dr. Şener
KOLUKIRIK Prof. Dr. Suat
KOCA Prof. Dr. Emine
KOCACIK Prof. Dr. Faruk
KÖSE Prof. Dr. Osman
KÖZLEME Doç. Dr. Arif Olgun
KUMBUR Prof. Dr. Halil
MAZLUM Doç. Dr. Ahmet
MEŞE Doç. Dr. İlknur
MEŞE Ertuğrul 66
MUMYAKMAZ Doç. Dr. Alper
PINAR Öğr. Gör. Kasım
POLAT Doç. Dr. Ferihan
REŞİDOĞLU Prof. Dr. Hanlar
ODABAŞ Dr. Öğretim Üyesi Sevim
ÖMÜRGÖNÜLŞEN Prof. Dr. Uğur
ÖTGÜN Prof. Cebrail
ÖZBOLAT Doç. Dr. Abdullah
ÖZDEMİR Prof. Dr. Soner Mehmet
ÖZEN Prof. Dr. Recep
ÖZTÜRK Prof. Dr. Ahmet Hakan
ÖZYURT Prof. Dr. Mustafa
SAĞIR Doç. Dr. Adem
SAYAR Prof. Dr. Sedat

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

SAYINCI Doç. Dr. Bahadır


ŞAHİN Prof. Dr. Günşah
ŞİŞMAN Prof. Dr. Bekir
TAŞ Prof. Dr. Kenan Ziya
TOPAKKAYA Prof. Arslan
TOPSES Doç. Dr. Devrim
TUNCER Prof. Dr. Barbaros
TÜFEKÇİOĞLU Prof. Dr. Hayati
TÜRKMENOĞLU Doç. Dr. Mehmet Özgür
ULUOCAK Prof. Dr. Şeref
USLU Doç. Dr. Fatih
UYGUN Doç. Dr. Kalender
UYSAL Doç. Dr. Arzu
UYSAL Doç. Dr. Yücel
ÜNAL Dr. Öğr. Üyesi Recep
ÜREDİ Doç. Dr. Lütfi 67
ÜZEL Asiye
VURAL Prof. Dr. Feyzan Göher
WAKAMATSU Doç. Dr. Hirokhi
YAPALAK Dr. Öğr. Üyesi Suat
YAPICI Prof. Dr. Asım
YAVAŞOĞLU Dr. Öğr. Üyesi Ahu Sumbas
YETGİN Doç. Dr. Zeki
YILDIRIM Prof. Dr. Yunus
YILDIRIM Doç. Dr. Murat
YILDIRIM Doç. Dr. İrfan
YILDIZ Prof. Dr. Mete
YILDIZ Dr. Öğretim Üyesi Ali
YILMAZ Doç. Dr. Mualla
YOLDAŞ Prof. Dr. Yunus

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

YORULMAZ Prof. Dr. Şerife


YÖRÜK Prof. Dr. Doğan
YÜRÜDÜR Prof. Dr. Eren

68

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

4. ULUSLARARASI MERSİN SEMPOZYUMU


4. International Mersin Symposium
(22 - 24 Ekim 2020 / October 22 – 24, 2020)

SEMPOZYUM PROGRAMI / SYMPOSIUM PROGRAM


22 Ekim 2020 – KARABAĞ SALONU

8:00 KAYIT
8:30 AÇILIŞ – PROTOKOL KONUŞMALARI
KARABAĞ SALONU
10:00-10:45 1. OTURUMLAR
11:00 – 11:45 2. OTURUMLAR
12:00 – 12:45 3. OTURUMLAR
13:00 – 14:00 ÖĞLE ARASI
SUNUMLAR: 10 DK (4x10 DK), MÜZAKERE 5 DK
SALONLAR:
AZERBACAN – KARABAĞ – KAZAKİSTAN – ÖZBEKİSTAN -
TÜRKMENİSTAN SALONU
(Sunumlar, Saat: 10:00’dan itibaren, 3 gün boyunca, aynı anda 5 farklı salonda
gerçekleştirilecektir.) 69

4. ULUSLARARASI MERSİN SEMPOZYUMU AÇILIŞ OTURUMU:


DAVETLİ ULUSLARARASI KATILIMCILARIMIZ
Prof. Dr. Bekezhan A. Prof. Dr. Radik Tataristan –
AKHAN KAZAKİSTAN GALILULIN RUSYA

Prof. Dr. Galib SAYILOV AZERBAYCAN Prof. Dr. Ardian MUHAJ ARNAVUTLUK

Prof. Dr. Naseem AHMAD HİNDİSTAN


Prof. Dr. Salamat
İDRİSSOV KAZAKİSTAN Prof. Dr. Asıf HACIYEV AZERBAYCAN
Prof. Dr. Toshqulov A. H. ÖZBEKİSTAN Prof. Dr. Fizuli
KURBANOV AZERBAYCAN
Prof. Dr. Nihada
Delibegović DŽANİĆ BOSNA HERSEK Reyhan SAYILOVA AZERBAYCAN

Prof. Dr. Hasan BAHAR TÜRKİYE Assoc. Prof. Dr. Aynur BAŞKURDİSTAN
KHUZHAKHMETOV – RUSYA
Prof. Dr. Seyfeddin
RIZASOY Assoc. Prof. Dr. Selim
AZERBAYCAN
BEZERAJ KOSOVA
Doç. Dr. Zümrüd Assoc. Prof. Tahseeen
MANSİMOVA İBRAHİM FATIMA PAKİSTAN
KIZI AZERBAYCAN
Assist. Prof. Dr. Chunfeng
GE ÇİN

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Prof. Dr. Redzeb


SKRİJELJ SIRBİSTAN
Dr. Ali TOPÇUK ALMANYA
Prof. Dr. Numan ARUÇ MAKEDONYA
Nejat KEVSEROĞLU IRAK
Prof. Dr. Hacıyev Eldar DAĞISTAN – Hüseyin BEYOĞLU IRAK
NABİYEVİÇ RUSYA
Prof. Dr. Siham ZENGİ IRAK
Assoc. Prof. Dr. Kakajan
JANİBEKOV TÜRKMENİSTAN Salah Behlül ÇAMURCU IRAK

Assoc. Prof. Muhtar Rashad MANAFOV IRAK


MIROV KAZAKİSTAN
Muhammed IRAK
Prof. Dr. Abay Sehavet İZZETİ İRAN
DUSENBAYEV KAZAKİSTAN
İbrahim ALBAYRAK İSVİÇRE
Prof. Dr. Damir
MATANOVİĆ HIRVATİSTAN

Prof. Dr. Emina Berbić


KOLAR HIRVATİSTAN

Assoc. Prof. Anzorova


Svetlana PETROVNA RUSYA

GENEL PROGRAM
22 Ekim 2020 23 Ekim 2020 23 Ekim 2020
1. Oturum 5. Oturum 11. Oturum
22 Ekim 2020 / 13:00-14:30 23 Ekim 2020 / 8:30-10:00 24 Ekim 2020 / 8:30-10:00 70
2. Oturum 6. Oturum 12. Oturum
22 Ekim 2020 / 14:45-16:15 23 Ekim 2020 / 10:15-11:45 24 Ekim 2020 / 10:15-11:45
3. Oturum
22 Ekim 2020 / 16:30-18:00 ÖĞLE ARASI: 12:00 – 13:00 ÖĞLE ARASI: 12:00 – 13:00
4. Oturum 7. Oturum 13. Oturum
22 Ekim 2020 / 18:00-19:30 23 Ekim 2020 / 13:00-14:30 24 Ekim 2020 / 13:00-14:30
8. Oturum 14. Oturum
23 Ekim 2020 / 14:45-16:15 24 Ekim 2020 / 14:45-16:15
9. Oturum 15. Oturum
23 Ekim 2020 / 16:30-18:00 24 Ekim 2020 / 16:30-18:00
10. Oturum 16. Oturum
23 Ekim 2020 / 18:00-19:30 24 Ekim 2020 / 18:00-19:30

Sempozyum Mekânı: Mersin.


E-posta: mersinsempozyumu@gmail.com

Sempozyum Web Adresi:


https://mersinsempozyumu.mersinakademi.com.tr/
İletişim Tel: 0532 270 81 45 / 0553 666 06 06

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

GENEL PROGRAM
22 Ekim 2020 23 Ekim 2020 24 Ekim 2020
4. Oturum 9. Oturum 19. Oturum
14:00-14:45 8:00-8:45 8:00-8:45
5. Oturum 10. Oturum 20. Oturum
15:00-15:45 9:00-9:45 9:00-9:45
6. Oturum 11. Oturum 21. Oturum
16:00-16:45 10:00-10:45 10:00-10:45
7. Oturum 12. Oturum 22. Oturum
17:00-17:45 11:00-11:45 11:00-11:45
8. Oturum 13. Oturum 23. Oturum
18:00-18:45 12:00-12:45 12:00-12:45
**** ÖĞLE ARASI: 13:00 – ÖĞLE ARASI: 13:00 –
14:00 14:00
14. Oturum 24. Oturum
14:00-14:45 14:00-14:45
15. Oturum 25. Oturum
15:00-15:45 15:00-15:45
16. Oturum 26. Oturum
16:00-16:45 16:00-16:45
17. Oturum 27. Oturum
17:00-17:45 17:00-17:45
18. Oturum 28. Oturum 71
18:00-18:45 18:00-18:45
SALONLAR:
AZERBACAN – KARABAĞ – KAZAKİSTAN – ÖZBEKİSTAN –
TÜRKMENİSTAN SALONU

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

FİLM TURİZMİNİN DESTİNASYONA ETKİLERİ ÜZERİNE BİR


LİTERATÜR ARAŞTIRMASI

Alper ATEŞ 1

Halil SUNAR2

Mehmet ŞAHİN3

ÖZET

İlk sinema filminin çekildiği 1895 yılından günümüze kadar geçen yüz yılı aşkın süre
içerisinde yüzbinlerce film ve dizi içeriği üretilmiştir. Tüm dünya genelinde önemli bir
sektör haline gelen film endüstrisi, yarattığı doğrudan ve dolaylı katma değerler ile
milyarlarca dolar ekonomik büyüklüğe sahip ve milyonlarca kişiye iş olanağı sunan bir
yapıdır. Dünyadaki tüm teknolojik gelişmelerden faydalanan, tüm sosyal ve kültürel
olaylardan etkilenen ve etkileyen, insanlık tarihi boyunca en çok ilgi çeken sektör olan ve
karmaşık ve kompleks bir yapıya sahip olan film endüstrisi benzer şekilde son yüz yıl 149
içerisinde yıldızı parlayan turizm sektörüne de önemli katkılar sağlamaktadır. Bu katkıların
en somut olanı kültürel turizm türlerinden birisi olarak kabul edilen film turizmidir.

Film turizmi en genel anlamda, filmlere ve televizyon dizilerine konu olan destinasyonların
turistik olarak ilgi ve talep görmesini ifade etmektedir. Son yıllarda popüler filmlerin ve
dizilerin çekildiği yerler tatil destinasyonu tercihlerini belirleyen en önemli faktörlerden
birisi olmuştur. Film endüstrisi için görsel zenginliği ve çekiciliği arttıran destinasyonların,
filmlerde veya dizilerde yer almaları sonucunda etraflarında oluşan çekim merkezleri ulusal
ve uluslararası turizm hareketlerini ve gelirlerini arttırıcı etkiye sahip olmuştur.

Bu çalışmada film turizmi ile ilgili literatür incelenmiştir. Yapılan literatür incelemesi
sonucunda, bir destinasyonun filmlerde veya dizilerde yer almasının sebep olduğu olumlu

1 Doç. Dr., Selçuk Üniversitesi Turizm Fakültesi, alpera@selcuk.edu.tr


2
Öğr. Gör., Giresun Üniversitesi Mehmet Bayrak Tirebolu MYO, halil.sunar@windowslive.com
3 Öğr. Gör. Dr., Selçuk Üniversitesi Akşehir MYO sahinmehmet@selcuk.edu.tr,

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

veya olumsuz sonuçlar, film turizmi aracılığı ile destinasyon pazarlaması faaliyetlerinin
güçlendirilmesi ve film endüstrisi ile turizm sektörü arasındaki ilişkiler ortaya koyulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Film Turizmi, Destinasyon Pazarlaması, Kültür Turizmi.

150

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

A LITERATURE RESEARCH ON THE EFFECTS OF FILM


TOURISM ON DESTINATION

ABSTRACT

Over the past hundred years since the first motion picture was shot in 1895, hundreds of
thousands of movies and TV series have been produced. The film industry, which has
become an important industry all over the world, is a structure that offers billions of dollars
of economic size and job opportunities to millions of people with its direct and indirect added
value. The film industry, which benefits from all the technological developments in the
world, is affected and influenced by all social and cultural events, is the sector that attracts
the most attention throughout the history of humanity and has a complex and complex
structure, and likewise contributes significantly to the tourism industry, which has shined
the star in the last hundred years.

The most concrete of these contributions is film tourism, which is considered one of the
151
cultural tourism types. In the most general sense, film tourism, expresses the attraction and
demand of the destinations subject to movies and television series. In recent years, the places
where popular movies and series have been shot have been one of the most important factors
that determine holiday destination preferences. Destinations that increase visual richness and
attractiveness for the Film industry have had the effect of increasing national and
international tourism movements and revenues as a result of their involvement in films or
series.

In this study, the literature on film tourism has been examined. As a result of the literature
review, positive or negative results caused by the inclusion of a destination in films or series,
strengthening of destination marketing activities through film tourism, and relations between
film industry and tourism sector were revealed.

Keywords: Film Tourism, Destination Marketing, Cultural Tourism.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

GİRİŞ

21. yüzyılın başında turizm sektörü, küreselleşmenin kapsamlı ve hızlı gelişen süreçlerinin
tetiklediği bir dönüşüm geçirmiştir. Geleneksel turizm türleri ve ürünleri, turizm pazarına
yenilikçi ve farklı turistik teklifler sunan yeni postmodern turizm yaklaşımlarının ortaya
çıkmasıyla günümüzdeki çeşitliliği oluşturacak biçimde tamamlanmıştır. Bu yeni turizm
türlerinden birisi de, turistlerin destinasyon seçimlerinin filmlerden ilham alarak doğrudan
motive edildikleri, her geçen yıl hızla büyüyen ve önemli bir yeni turizm trendi olan film
turizmidir. Turizm endüstrisi, değişen turist isteklerini karşılamak amacıyla, birisi de “Film
Turizmi” olmak üzere sürekli olarak yeni pazar biçimleri yaratmaktadır. Hem film hem de
turizm temel olarak eğlence ve zevk yoluyla yenilikleri yeniden yaşamak veya
deneyimlemek, görmek ve öğrenmek için bir fırsat sunan endüstrilerdir.

Film turizmi artan popülaritesini ve talebini uluslararası seyahatin yükselişine ve eğlence


endüstrisinin büyümesine borçludur (Hudson ve Ritchie 2006: 256). Bu büyümeye ile
birlikte film ve turizm arasındaki ilişkiye dair artan farkındalığın yanı sıra, film turizminin
destinasyon pazarlamasında anekdot uygulamasına rağmen, film turizminin etkileri hala
yeterince anlaşılmamıştır. Film turizminin etkileri önemli uzun vadeli faydalara sahip olsa 152
da, birçok turizm kuruluşu ve film prodüktörü, film turizminin potansiyelini tam olarak
açıklayan bilgi, araştırma veya kanıt eksikliği nedeniyle film turizminin potansiyel
faydalarından yararlanmak için yavaş davranmıştır (Hudson, 2011: 165).

Bu çalışmada son yıllarda önemi gittikçe artan alternatif bir turizm türü olarak kabul edilen
film turizmi hakkındaki literatür incelenmiştir. Film turizmi kavramı ve gelişim süreci, film
turizminin destinasyon üzerindeki etkileri ve genel değerlendirme ile sonuç bölümleri
çalışmanın ana başlıklarını oluşturmaktadır.

1. FİLM TURİZMİ KAVRAMI VE GELİŞİMİ

Yerler ve yerlerin görüntüleri turizm uygulamaları için temel unsurdur (Williams, 1998:
172). Film turizmi, bir destinasyonun veya turistik yerin televizyonda, videoda (CD, DVD
ve Blue-ray gibi veri diskleri, çevrimiçi video siteleri) veya sinema perdesinde gösterilmesi

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

sonucunda destinasyona veya turistik yere yapılan turist ziyaretleri olarak tanımlanabilir
(Hudson ve Ritchie, 2006: 256). Film ve televizyon programları ile turizm arasındaki
ilişkilere değinen her geçen gün büyüyen bir literatür bulunmaktadır. Film turizmi kavramı
ortaya çıktığı günden itibaren farklı yazarlar tarafından benzer anlamı vermiş olsa da
çalışmalarda farklı isimler ile kullanılmıştır. Televizyon dizileri, belgeseller veya video
temelli üretilen içeriklerin sayısının her geçen yıl artması sonucunda araştırmacıların
dikkatini çekmiş ve film temelli turizm, medya temelli turizm, ekran turizmi ve televizyon
turizmi kavramları ortaya çıkmıştır (Riley vd., 1998; Busby ve Klug, 2001; Mordue, 1999;
Beeton, 2001; 2006; Tuclea ve Nistoreanu, 2011, Busby, Huang ve Jarman, 2013; Lee ve
Bai, 2016).

En genel tanım ile film turizmi, “filmlerin ve TV programlarının çekildiği yerlerin yanı sıra
filmle ilgili tema parkları da dahil olmak üzere prodüksiyon stüdyolarına turlar” anlamına
gelir (Beeton, 2005:11).

Çalışmalar, bir filmin hedef imajı ve seyahat kararı üzerinde çok güçlü bir etkiye sahip
olabileceğini ve bu nedenle özellikle turizm pazarlaması ve film turizmi alanına önemli bir
katkı sağladığını göstermiştir (Hudson, Wang ve Moreno, 2010:178). 153

Bu tür turizm üzerine yapılan bilimsel çalışmalar incelendiğinde, film turizmini farklı
yönleri ile ele alan çalışmalar bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir (Tuclea ve
Nistoreanu, 2011: 27-28):

 Film turizmi - daha büyük bir tatilin parçası olarak - turist, destinasyon
hakkında önceden bilgi sahibi olmadan bir film yerini ziyaret eder veya bir
video turuna katılır.

 Film turizmi - özel bir ilginin ana amacı olarak - filmdeki imajının bir sonucu
olarak yer ve tatil rezervasyonu yapılır.

 Film turizmi - tatilin gücü olarak - doğal manzaraların, tarihi yerlerin ve


aktörlerin güzelliği maksimum ilgi çekici noktaları olarak hizmet edebilir.

 Film turizmi - çekimin yapıldığı varsayıldığı bir yer olarak - film farklı bir
gerçeklik sunsa bile, çekim yerleri ziyaret edilmektedir.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

 Film turizmi - romantik bir tatilin parçası olarak - turistler filmlerde


gösterilen yerleri özel, sıcak, sevgi dolu olarak ziyaret eder.

 Film turizmi - bir kaçış nedeni olarak - turistler geçici olarak günlük yaşamın
gerçekliğinden kaçmak isterler.

Şekil 1. Film Turizminin Kapsamı

154

Kaynak: Connell, 2012: 1010

Şekil 1’de görüleceği üzere film turizminin dokuz ana bileşenden oluşmaktadır. Bunlar
filmlerde gösterilen destinasyonlara yapılan bireysel ziyaretler, filmlerin çekildiği stüdyo
setlerine yapılan turlar, filmlerin yaratmış olduğu cazibe, film çekimlerini eşzamanlı olarak
izlemek, filmde pazarlanan yere yönelik ziyaretler, filmde yer alan destinasyona düzenlenen

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

profesyonel organize turlar, ünlüleri evlerinde veya gezdikleri yerlerde takip etme, film
festivalleri, film galaları ve ödül törenlerinden oluşmaktadır.

Turistler, tatildeyken hayal edilen veya gerçek kültürler ve ziyaret edilen yerler arasında bir
tür fantezi dünyasına da girerler. Film turizmi, kısmen turistlerin bu arada kalan dünyaya
kaçma ve filmlerde temsil edilen kültürel manzaraları deneyimleme taleplerine
dayanmaktadır. Bu anlamda, filmlerde yer alan manzaralar turistik cazibe merkezleri olarak
işlev görür ve potansiyel turistlerin bir destinasyon hakkındaki farkındalığını artırmaya ve
onları oraya yönlendirmeye hizmet eder (Carl, vd., 2007: 51). Turistlerin film çekilen
destinasyonları ziyaret nedenleri şunlardır (Busby ve Klug, 2001: 324):

 En sevdikleri oyuncuların ayak izlerini takip etmek.

 Kendilerini filmin bulunduğu yerde konumlandırmak için.

 Bir filmi izledikten sonra filmdeki mülkleri yalnızca tarihsel önemi için
ziyaret etmek.

 Edebiyat klasiklerinin uyarlamalarında yer alan ziyaret yerleri.


155
 Denizaşırı turistler çekici arka planlardan etkilenir ve onları ziyaret etmek
ister.

 Popüler dizilerin çok sadık takipçilerinin dizi mekânlarını görmek istemesi.

Film turistlerinin, bir filmi izledikten sonra tutum durumları değiştiğinden, etkinlikler veya
tur programları ve film turizm destinasyonunda satın alınacak ürünler için farklı tercihler
gösterebilmektedirler (Seongseop ve Sangkyun, 2018: 288).

Yen ve Teng’e (2015) göre, film turizminde ünlüler, turistlerin destinasyon seçim
süreçlerinde ve seyahat davranışlarında önemli bir rol oynamaktadır. Film turizmi üzerine
yapılan araştırmalar, ünlülerin katılımının turistlerin gidilecek yer seçimlerini etkilemedeki
önemli rolünü kabul etmiştir (Glover, 2009; Yen ve Teng, 2015; Lee ve Bai, 2016; Yen ve
Croy, 2016).

Bugüne kadar ortaya konan kanıtlar çoğunlukla anekdot niteliğinde olup, popüler filmlerin
ve televizyon programlarının, ateşli hayranlar ve ilgili izleyici üyeleri şeklinde turistleri

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

çekme yeteneğine işaret etmektedir. Bu anekdotlardan bazıları büyük gişe rekorları kıran
filmlerle ilgilidir, aynı zamanda diğerleri daha küçük “kült” ekran ürünlerine özeldir. Ancak
turizmi perdeleyen anekdotlara ve kesinliğe rağmen, bu etkinin doğası hakkında yeterince
yanıt bekleyen bir takım sorular vardır. Bu sorular şunları içermektedir (Tuclea ve
Nistoreanu, 2011: 25-26):

 Ne tür film / televizyon programları izleyicileri başarılı bir şekilde turistlere


dönüştürüyor?

 Bu etki ne kadar sürer - sadece film / program popüler olduğu sürece mi yoksa
turizm üzerinde daha kalıcı bir etkisi var mıdır?

 Turizm etkisinden hangi destinasyonlar faydalanır? Çekim yapılan yerler


veya ilgili bölgeler?

 Film turizmi stratejik ve ortak bir şekilde nasıl etkili bir şekilde teşvik
edilebilir ve yönetilebilir?

 Birlikte çalışan film ve turizm profesyonelleri için en iyi uygulama hangisi


156
olarak düşünülmelidir?

Film turizminin akademide ve sektörde kavramsallaşması sonrasında bu turizm türüne talep


gösteren insanların gün geçtikçe artması sadece turizm veya sinema sektöründe gelişmeler
ortaya çıkarmamıştır. Dijital platformlarda bu turizm türüne ilgi duyanlara yönelik “movie-
locations.com” web sitesi örneği gibi oluşumlar bulunmaktadır. Adı film mekânları (yerleri)
olarak Türkçeleştirilebilecek olan site kullanıcılarına “En sevdiğiniz filmin çekim yerlerini
hiç ziyaret etmek istediyseniz veya sadece 'Bunu nerede çektiler?' diye merak ettiyseniz,
ihtiyacınız olan tüm bilgileri burada bulacaksınız” sunumu ile hizmet vermektedir
(www.movie-locations.com).

Hudson ve Ritchie (2006), destinasyon yöneticilerinin ve turizm paydaşlarının


destinasyonda film turizminin gelişebilmesi için film şirketlerini bölgede çalışma yapmaları
teşvik amacıyla yapmaları gerekenleri beş ana başlıkta sıralamıştır. Bunlar:

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

 Destinasyon Pazarlaması: Bunlar, film ürününün piyasaya sürülmesinden


önce, piyasaya sürülmesi sırasında ve sonrasında gerçekleştirilen pazarlama
faaliyetleridir.

 Destinasyonun Öznitelikleri: Bunlar, marka ve manzara gibi destinasyona


özgü belirli faktörlerdir.

 Filme Özgü Faktörler: Filmin başarısı ve tanımlanabilir yerler.

 Konum Fizibilitesi: Vergiler, işgücü ve kaynaklar.

 Film Komisyonu ve Hükümet Çabaları: Vergi indirimleri, lobicilik, keşif


hizmeti vb.

2. FİLM TURİZMİNİN DESTİNASYONA ETKİLERİ

Film turizmi geçen yıllar ile birlikte çok güçlü bir fenomen haline gelmiştir. Bir
destinasyona, medya imajını ve insanların destinasyona ilişkin algılarını değiştirmek için
157
önemli bir fırsat sunarken; aynı zamanda ekonomilerini önemli ölçüde geliştirebilecek,
küresel olarak tanınan ve gelişen bir turizm biçimi olarak kullanabilir (Bolan ve Kearney,
2017: 210).

Riley ve Van Doren (1992) başarılı bir filmin üç kriterinin film turizmini teşvik etmek için
çok önemli olduğu sonucuna varmışlardır. Bu özellikler benzersizlik, statü ve zamanında
önemdir. Bir film bu niteliklere sahipse, bir destinasyonun turizm potansiyelini artıracaktır
(Riley ve Van Doren, 1992: 269).

Filmin potansiyel etkileri, film turizminin, her türlü turizmde olduğu gibi, destinasyon ve
destinasyon toplulukları için en etkili ve sürdürülebilir kullanımı sağlamak için yönetilmesi
gerektiğine dair göstergeler sağlar. İma edilen, tüm filmlerin ve diğer kurgusal medya
biçimlerinin, iyi yönetilirse, hedef ve topluluk üzerinde olumlu etkileri olabileceğidir (Croy,
2010: 22).

Bir film çok güçlü bir pazarlama aracı olabilir ve hedefin özelliklerini ve niteliklerini
ekranda sergileyerek hedef farkındalığına, görüntü yaratmaya ve geliştirmeye katkıda

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

bulunabilirken, doğal ve kültürel çevre hem film endüstrisinden hem de hedef içindeki
turizm faaliyetinin artmasından kaynaklanan baskıyı yaşayabilir (Heitmann, 2010: 36).

Film turistleri, seyahat planlarının bir parçası olarak bir film veya TV dizisi sitesine
gidenlerdir (Chien, 2018: 2). Film turistleri, filmde görülen tanıdık işaretleri ve sembolleri,
filmin anlatısını genellikle yerinden oynatan ve yeniden konumlandıran ortamlarda tüketir
(Carl, vd., 2007: 51). Genel olarak, film mekânlarının başarısı filmlerin başarısına bağlıdır
ve bu bağlamda bazı film mekânları, turist sayısı açısından diğerlerinden çok daha başarılı
olmuştur. Bu açıdan değerlendirildiğinde filmi izleyen kişi sayısı ile destinasyonu tercih
eden turist sayısı arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu görülmektedir.

Turizm disiplininin film turizmine yönelik ilk çalışmalarında, bu yeni çalışma alanının
önemine dair kanıt sağlamayı amaçlayan ve öncelikle filmlerde yer alan yerleri ziyaret eden
insanların sayısına odaklanılmıştır (Beeton, 2010: 1). Film turizmi ile ilgili önceki
çalışmalar, film turizminin ev sahibi topluluklar ve onların gelişimi üzerindeki etkilerini,
film turizmi yerlerindeki bireysel turist motivasyonları ve deneyimleri ve öne çıkan yerlerin
destinasyon imajının ve gelecekteki ziyaret niyetlerinin bir güçlendiricisi olarak ele almıştır
(Seongseop, Sangkyun ve King, 2019: 237). 158

Tablo 1. Bazı Filmlerin Destinasyon Üzerindeki Etkileri

Filmin/Dizinin Adı Yılı Destinasyon Gösterim Sonrası Etkiler

Hükümet ve seyahat
işletmeleri tanıtım
Matamata, Yeni
Yüzüklerin Efendisi 2001/2003 faaliyetlerini arttırdılar. Turist
Zellanda
sayısında ve turizm gelirinde
artış meydana geldi

Southfork Ranch,
Dallas 1978 Her yıl 500000 ziyaretçi.
Dallas, ABD

1991 yılında ziyaretlerin %35


Düşler Tarlası 1989 Iowa, ABD oranında istikrarlı bir şekilde
yükselmiştir.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Chimney Rock
Park, Gösterim sonrası her yıl
Son Mohikan 1992 ziyaretçi sayılarında %25 artış
North Carolina, gerçekleşmiştir.
ABD

Dört Düğün ve Bir The Crown Hotel, Filmin çekildiği otel üç yıl
1994
Cenaze İngiltere boyunca ful rezervasyon aldı.

Gösterim sonrası ziyaretçi


Wallace Anıtı, sayısı 40000’den 126000’e
Cesuryürek 1995
İskoçya çıkararak %300 artış
göstermiştir.

Ulusal Parklar, Turizm verilerinde 2000


Görevimiz Tehlike 2 2000 Sydney, yılında %200 artış
Avusturalya gerçekleşmiştir.

2000 yılında gençlik pazarında


Kumsal 2000 Tayland
%22 artış gerçekleşmiştir.

Filmin çekiminin yapıldığı tüm


2001-2011 Birleşik Krallık’ta yerlerde ziyaretçi sayısı
Harry Potter Serisi
arası farklı yerler ortalama %50 artış
göstermiştir.
159
Normandiya, Amerikalı turistlerde %40 artış
Er Ryan’ı Kurtarmak 1998
Fransa yaşanmıştır.

Nottingham Şatosu Gösterim öncesindeki yıla göre


%5,5 genel ziyaretçi sayısında,
Robin Hood 2010 Sherwood Ormanı, %7 uluslararası ziyaretçi
İngiltere sayısında artış yaşanmıştır.

Ziyaretçi sayısında %73 artış


Truva 2004 Çanakkale, Türkiye
yaşanmıştır.

Önceki 4 yıldaki %7'lik artışa


Fort Hayes, Kansas,
Kurtlarla Dans 1990 kıyasla %25 artış
ABD
gerçekleşmiştir.

Kaynak: (Carl vd., 2007; Horrigan, D., 2009; Månson ve Eskilsson, 2013; Niziol, 2015).

Film turizminin yerel halka getirebileceği en büyük ekonomik faydalardan birisi, azalan
turizm gelirlerinin zorlayıcı etkilerine katlanmaktır. Film yerleri, turizm endüstrisindeki

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

mevsimsellik sorunlarını hafifleterek turizm faaliyetlerinin tüm yıl boyunca ve tüm hava
koşullarına uygun cazibe merkezleri oluşturmasını sağlar (Niziol, 2015:153).

Filmler ekonomik, kültürel değerler, destinasyon bilinci ve imajı açısından destinasyon için
pek çok olumlu etki sağlasa da, filmlerin sakıncaları da dikkatle değerlendirilmelidir. Bunlar
genel bir çereçevede, mahremiyet kaybı, yerel halk için yerel tesislere erişim güçlüğü, trafik
sıkışıklığı ve doğal çevrenin tahrip edilmesi gibi istenmeyen sonuçlar olarak sayılabilir
(Hudson ve Ritchie, 2006: 261). Film turizminin bir destinasyonda yaratabileceği olumsuz
etkiler ve istenmeyen durumlar şunlardır (Connel, 2012: 1020):

 Artan trafik sıkışıklığı ve arabalara ve otobüs gruplarına yer açmak için


yetersiz park yeri;

 Ziyaret talebini karşılama kapasitesinin olmaması;

 Destinasyonların, yerin belirli bir unsuruyla ilgilenen turistlerin ani akını için
farkında veya hazırlıklı olmaması;

 Mahremiyet ve park sorunları da dâhil olmak üzere yerel sakinlerin etkileri;


160
 Ekonomik faydaları en üst düzeye çıkarmak ve gelen turistlerden doğan
taleple başa çıkmak için yetersiz iş arzı;

 Bir destinasyonun film görüntüleri aracılığıyla aşırı ticarileştirilmesi; mevcut


turizm pazarının yerinden edilmesi ve daha az kârlı veya daha az arzu edilen
farklı bir pazarla değiştirilmesi;

 Film alanlarından malzeme hırsızlığı ve güvenlik sorunlarının artması;

 Ev sahibi-misafir çatışmasına yol açan kültürel ve mekânsal tahsisatlar;

 Pazara bağlı olarak mevsimselliğin artması;

 Bir destinasyonun belirli bir bölümünde turizm faaliyetinin yoğunlaşması;

 Film turizmi temasına aşırı güven ve uzun vadede turizm talebinin nasıl
sürdürüleceği ile ilgili sorunlar.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

Film turizmi, turizm araştırmaları için sektörün önemli bir büyüyen parçası olarak ortaya
çıkmıştır. Turizme yönelik oluşturulan politikalar ve uygulanan planlar dahilinde birçok
destinasyon için turizmin gelişiminin itici gücü olarak kabul edilen yeni ve rekabetçi bir
yaklaşımdır. Turizm literatüründe, destinasyon imajının turistin destinasyon seçimini büyük
ölçüde etkilediği yaygın olarak kabul edilmiştir. Destinasyon imajı turistin beklentilerine ne
kadar uygunsa, bir destinasyon seçeneği olarak tercih edilme olasılığı da o kadar artar. Film,
destinasyonun doğası, kültürü ve insanları gibi destinasyona yönelik tutumların inşası ile
sonuçlanan belirli yönleri hakkında turistlere bilgi sağlayabilir.

Destinasyon yöneticileri ve yönetim paydaşlarının destinasyon imajı yönetiminde işlevsel


bir bileşen olarak filmleri değerlendirmeleri gerekmektedir. Yöneticilerin, destinasyon
farkındalığı ve imajı, turist motivasyonu ve beklentilerinin oluşumunda filmlerin oynadığı
hassas ve etkin role odaklanmaları gerekmektedir.

Turizm sektörü kuruluşlarının ve prodüksiyon şirketlerinin çoğu, film turizminin potansiyel


faydalarından ve avantajlarından yararlanmakta yavaş davransa da, çalışmada vurgulanan
161
örnekler iki sektör arasındaki ortaklıkların karşılıklı olarak nasıl yararlı olabileceğini
göstermektedir.

Film turizminin en büyük ekonomik faydalarından birisi de turizm gelirlerindeki artış ile
birlikte yerel halkın daha yüksek gelir düzeyine sahip olabilmesini sağlamasıdır. Film
turizmi yaratmış olduğu çekim etkisi ile kırsal bölgelerde yaşayan halkı canlandırma ve kent
merkezlerinde turizmi artırma potansiyeline sahiptir.

Film turizminin kritik başarısı ve film mekânlarını ziyaret ederken turist davranışının
psikolojik yönleri hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu durumun yanı sıra
Türkiye için ise genel ilgili prodüksiyonların büyük hayran kitlelerini çekebilmek için Ulusal
Turizm Stratejisine entegre edilmiş bir film turizmi stratejisi gerekmektedir.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

KAYNAKÇA

Beeton, S. (2001). Lights, camera, re-action. How does film-induced tourism affect a
country town? In: M. F. Rogers and Y. M. J. Collins (Editors), The Future of Australia’s
Country Towns. 172-183.

Beeton, S. (2005). Film-induced tourism. Clevedon: Channel View.

Beeton, S. (2006). Understanding Film-induced Tourism. Tourism Analysis. Volume 11,


Number 3, 181-188.

Beeton, S. (2010). The Advance of Film Tourism. Tourism and Hospitality Planning &
Development. 7:1, 1-6.

Bolan, P., Kearney, M. (2017). Exploring film tourism potential in Ireland: from Game of
Thrones to Star Wars. Revista Turismo & Desenvolvimento. No:27/28, 2149-2156.

Busby, G, Klug, J. (2001). Movie-induced tourism: The challenge of measurement and other
issues. Journal of Vacation Marketing.7(4), 316-332.

Busby, G., Huang, R., Jarman, R. (2013). The stein effect: An alternative film-induced 162
tourism perspective. International Journal of Tourism Research. 15(6), 570-582.

Carl, D., Kindon, S., Smith, K. (2007). Tourists’ Experiences of Film Locations: New
Zealand as ‘Middle-Earth. Tourism Geographies. Vol. 9, No. 1, 49-63.

Chien, Y., C. (2018). Influence of celebrity involvement on place attachment: role of


destination image in film tourism. Asia Pacific Journal of Tourism Research. 23:1, 1-14.

Connel, J. (2012). Film tourism e Evolution, progress and prospects. Tourism Management.
33, 1007-1029.

Croy, W., G. (2010). Planning for Film Tourism: Active Destination Image Management.
Tourism and Hospitality Planning & Development. 7:1, 21-30.

Glover, P. (2009). Celebrity Endorsement in Tourism Advertising: Effects on Destination


Image. Journal of Hospitality and Tourism Management. Vol.16, Issue 1, 16-23.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Heitmann, S. (2010). Film Tourism Planning and Development-Questioning the Role of


Stakeholders and Sustainability. Tourism and Hospitality Planning & Development. 7:1, 31-
46.

Horrigan, D. (2009). Branded Content: A new Model for driving Tourism via Film and
Branding Strategies. Tourısmos: An Internatıonal Multıdıscıplınary Journal of Tourısm.
Vol. 4, Number 3, 51-65.

Hudson, S., Ritchie, J., R., B. (2006). Film tourism and destination marketing: The case of
Captain Corelli’s Mandolin. Journal of Vacation Marketing. 12(3), 256-268.

Hudson, S., Wang, Y., Gil, S., M. (2010). The Influence of a Film on Destination Image and
the Desire to Travel: a Cross-Cultural Comparison. International Journal of Tourism
Research. 13, 177-190.

Hudson, S. (2011). Working together to leverage film tourism: collaboration between the
film and tourism industries. Worldwide Hospitality and Tourism Themes. Vol. 3, No. 2, 165-
172.
163
Lee, S., Bai, B. (2016). Influence of popular culture on special interest tourists’ destination
image. Tourism Management. 52, 161-169.

Månson, M., Eskilsson, L. (2013). The Attraction of Screen Destinations. Baseline Report
Assesing Best Practices. Film London and the EuroScreen Partnership. Pracownia
Pomysłów, Rzeszów.

Mordue, T. (1999). Heartbeat country: conflicting values, coinciding visions, Environment


and Planning. 31, 629-646.

Niziol, A. (2015). Film Tourism as A New Way to Market A Destination. Scientific Review
of Physical Culture. volume 5, issue 4, 149-156.

Riley, R., Baker, D., Van Doren, C., S. (1998). Movie induced tourism. Annals of Tourism
Research. Volume 25, Issue 4, 919-935

Riley, R., Van Doren, C., S. (1992). Movies as tourism promotion: a ‘pull’ factor in a‘push’
location. Tourism Management. 13(3), 267-274.

* * * * *
4. Uluslararası Mersin Sempozyumu, 22 – 24 Ekim 2020, Mersin / Türkiye
4. International Mersin Symposium, 22 - 24 October 2020, Mersin / Turkey

Seongseop, K., Sangkyun, K. (2018). Segmentation of potential film tourists by film


nostalgia and preferred film tourism program. Journal of Travel & Tourism Marketing. 35:3,
285-305

Seongseop, K., Sangkyun, K., King, B. (2019). Nostalgia film tourism and its potential for
destination development. Journal of Travel & Tourism Marketing. 36: 2, 236-252

Tuclea, C., Nistoreanu, P. (2011). How film and television programs can promote tourism
and increase the competitiveness of tourist destinations. Cactus Tourism Journal. Vol. 2,
Issue 2, 25-30.

Williams, S. (1998). Tourism Geography. London: Routledge.

Yen, C., H., Croy, W., G. (2016). Film tourism: celebrity involvement, celebrity worship
and destination image. Current Issues in Tourism. Vol. 19, Issue 10, 1027-1044.

Yen, C., H., Teng, H., Y. (2015). Celebrity involvement, perceived value, and behavioral
intentions in popular media-induced tourism. Journal of Hospitality & Tourism Research.
39(2), 225-244.
164
www.movie-locations.com (Erişim Tarihi 09.10.2020).

* * * * *

You might also like