You are on page 1of 25

www.ilkaddimlar.

com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

HTML və CSS
Dərs 2:
Link və Şəkillər

İlk Addımlar tədris portalı rashad@aliev.info


Rəşad Əliyev 050 648 2737
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

HTML: Link və Şəkillər :


 Ünvanların yerləşməsi mexanizmi. Bu mexanizmlərin HTML-də tətbiqi.
 A teqi və onun atributları vasitəsi ilə linklərin yaradılması. Linklərin
tipləri.
 Şəkillərin web səhifədə yerləşdirilməsi. Şəkil fayllarının tipləri. IMG
elementi və onun atributları.
 Ünvanların yerləşməsi mexanizmi. Bu mexanizmlərin HTML-də tətbiqi.
 A teqi və onun atributları vasitəsi ilə linklərin yaradılması. Linklərin
tipləri.
 Şəkillərin web səhifədə yerləşdirilməsi. Şəkil fayllarının tipləri. IMG
elementi və onun atributları.
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Linklər. A Elementi (anchor)


...
<a href="#nişan1">Bağlantı 1</a>
<a href="#nişan2">Link 2</a>
<a href="#nişan3">Keçid 3</a>
...
...
... Brauzerin keçidi
<h2 id="nişan2">Nə isə başlıq</h2>
...
...
<a name="nişan1"></a>Hansısa mətn
...
<p id="nişan2">Abzas</p>
...
nişan3
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Keçid necə olur: Qaydalar


Nişana ad qoyuruq: <a name="nişan"></a>

- Ad unikal olmalıdır. Sənəddə ona oxşar II ad olmamalıdır.


Bu qaydanı qulaqardına vursaq nə olar?

- İstifadə olunan simvollar. Məsafə və simvollar olarsa dırnaq vacibdir.


Əvvəli hərflə başlamalıdır.
a-z A-Z 0-9 -_ . :

<a href="#nişan">Mətn</a>
•# - Açar(nişanı bildirən) simvol
•Nişan – Nişana verilən ad
•Mətn – Brauzerdə link kimi göstərilən yazı
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi
 Nişanların istifadə edilməsi

1 lab-02-1 qovluğunda, index.html faylını açın

İlk blokun içində yazılan mətnləri normal formaya salıb.


2 Sənədimizdə müvafiq yerlərə nişan qoyaq.
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Digər sənədə keçid


... <a href="faylın_adı">mətn</a> ...

<a href="1.html">Bu 1.html faylına keçir</a>


<a href="2.html">Bu 2.html faylına keçir</a>
<a href="3.html">Bu 3.html faylına keçir</a>

1.html
2.html
Bu 1.html faylına keçir

Bu 2.html faylına keçir

Bu 3.html faylına keçir


3.html
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi
 Hiperlinklərin istifadə edilməsi

1 lab-02-2 qovluğunu açın

2 index.html faylını açın

Fayllar:
meqsed.html
referat.html
3 sertifikatlashdirma.html
sertifikatlashdirma-imtahani.html
siyaset.html

4 index.html-dən bütün fayllara və əksinə link qoyun


www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Digər fayldakı nişana keçid


<a href="faylın_adı#nişan">mətn</a>
<a href="1.html#а">1.html faylındakı "а" nişanına keçid</a>
<a name="а">Burda isə nişanı qeyd edək</a>

1.html
1.html faylındakı "а"
Nə isə çətm...
nişanına keçid
...
...
...
Burda isə nişan

Keçid bura olacaq


www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Linklərin bir neçə nisbi variantları

href="target.html" root

current.html

root
target.html

current.html

folder href="folder/target.html"

target.html
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Linklərin bir neçə nisbi variantları

href="../target.html" root

target.html
root
folder
folder

current.html
target.html

folder1
href="../folder/target.html"

current.html
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Nisbi ünvanlara nümunələr


public_html
"info.html" about
"manual/info.html" contacts.html
"manual" manual
"../help.html" demo
"../project/first.html" index.html
"../../about/contacts.html" help.html
images
pic.gif
"/" – Saytın kökü manual
"/demo/" info.html
"/images/pic.gif" test.html
images
pic.gif
<head>//Başlıqda! project
<base href="http://ilkaddimlar.com" > first.html
index.html
info.html
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi (Evə)


 Hiperlinklərin daxilində nişanların qoyulması (8-ci səhifəyə bax)

Lab-02-2 qovluğunda index.html-də hansısa fayllara linklər var. O


1 faylların içində 1-2 başlıq açın və onlara nişan qoyub index.html –
dən ora nişanlar qoyun.
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Müxtəlif fayl və protokollara sərbəst linklərin qoyulması:


(13-cü səhifədəki dəsrə bax)

protokol://serverin_adı:port/ünvan

HTTP profokolu ilə ilk səhifəyə link:


<a href="http://ilkaddimlar.com">Nümunə 1</a>

HTTP protokolu ilə HTML faylına link:


<a href="http://www.ilkaddimlar.com/sehife1.html">Nümunə 2</a>

HTTP protokolu ilə PDF faylına link:


<a href="http://www.ilkaddimlar.com/doc/sample.pdf">Nümunə 3</a>

Portu göstərməklə HTTP protokolu ilə ZIP faylına link. :


<a href="http://ilkaddimlar.com:81/test.zip">Nümunə 4</a>

EXE faylına FTP protokolu ilə link:


<a href="ftp://ilkaddimlar.com/pub/install.exe">Nümunə 5</a>

mailto protokolu ilə E-poçta link. :


<a href="mailto:ad@mektub.az">ad@mektub.az</a>
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi(Evə)
 Sərbəst hiperlinklərin istifadə edilməsi

1 index.html faylını istifadə edin

2 İlk Addımlar portalının ilkaddimlar.com saytına hiperlink yaradın

3 İstifadəçilər üçün sərbəst e-poçt göndərməyə bir link yaradın


www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Linki hansı pəncərədə açaq?


<a href="file.html" target="_blank">link</a>

<a href="file2.html" target="abcd">link</a>

<head>
<base target="_blank">
</head>

<body>
<a href="file.html" target="_self">link</a>
</body>
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

GIF formatı
Graphics Interchange Format

256 rəng (indekslənmiş palitra)

GIF-formatı 3 əlavə imkana malikdir:

• Hərəkət

• Şəffaf qrafika

• Bucaqların verilməsi (Matte)

• Vertikal üzrə rəngin sıxılması

Hereket uchun MNG formati hazirlanir.


Matte – kenarlarindaki border kimi Mosaic
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

JPG formatı
Joint Photographic Experts Group
8x8 sıxır

Ölcü 600х450 piksel

Aşağı keyfiyyət (Low 5)


Fayl - 14 KB

Yüksək keyfiyyət (High 60)


Fayl- 44 KB

Tam formatli shekiller


Amerikada Fotoqraflar qrupu
Bucaqlar sinir
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

PNG formatı
Portable Network Graphics

PNG-8:
İndekslənmiş rəng palitrası
Şəffaf şəkillər

PNG-24:
Tamrəngli.

PNG-32:
Tamrəngli.
Yarımşəffaf
Alfa-kanal ilə təyin edilir.

PNG8 – 256 reng


PNG24 – 24 bit – 3x8bit (olchu boyuk olur)
PNG32 – PNG24+Alfa kanal – Matte olmur
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Faylı necə göstərək?

<img src="faylın_adı">

<img src="file.gif">
<img src="pic/file2.jpg">
<img src="http://ilkaddmilar.com/pic/img.gif">

Img, iframe, object,embed


www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Şəkili yazırıq
<img src="glbus.gif">

<img src=glbus.gif alt="Hərəkətli qlobus">

<img src=qlobus.gif alt="Hərəkətli qlobus">

<img src=glbus.gif title="Hərəkətli qlobus">

Linkdə də...
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi (Evə)


 Şəkillərin yerləşdirilməsi

1 Hansısa fayl götürün, məs index.html

2 logo.png(lab-02-3) və shekil1.jpg (Lab_2) faylını götürün

3 alt və title atributlarını istifadə etməklə img elementində bu şəkilləri yazın

images qovluğu yaradın və ora da hər hansı jpg faylı atın və ordakı faylı da
4 səhifədə çağırın
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Şəkil link kimi


<img src="file.gif">
<a href="link"> </a>

<a href="link">
<img src="file.gif" border="0">
</a>

<a href="link">
<img src="file.gif" border="1">
</a>
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Ölçü verib şəkilə istiqamət veririk


<img src=img.gif width="100" height="150">
<img src=img.gif align="left" hspace="8">
bottom, top, middle
left – Şəklin horizontal uyğunlaşaraq sol tərəfdə istiqamətlənməsi
right - Şəklin horizontal uyğunlaşaraq sağ tərəfdə istiqamətlənməsi

<img src="../shekil2.jpg" width="200" align="right" <img src="../shekil2.jpg" width="200" align="right" >


hspace="10" vspace="10">

vspace

hspace hspace

vspace
<img src="../shekil2.jpg" width="200" align="left" hspace="10" vspace="10">
www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Laboratoriya işi (Evə)


 Şəkillərin istifadə edilməsi (Lab_2/lab-02-3)

logo.png şəklini istifadə edərək http://ilkaddimlar.com saytına hiperlink


1 yaradın

images/shekil1.jpg şəklinə images/shekil1_balaca.jpg istifadə edərək


2 hiperlink yaradın

3 Səhifənin fonunu fon.gif edin


www.ilkaddimlar.com Təlimçi: Rəşad Əliyev; 050 648 2737

Nəticə
 İnternetdəki resurslara ünvalanmaq üçün HTML dilində
linklər istifadə edilir.
 Hiperbağlantılar ünvanlanmanı sənədin daxilində və ya
kənar resursa da verə bilər.
 Kənar resurslara hiperbağlantılar mütləq və ya nisbi
olur.
 3 qrafik format istifadə edilir: gif, jpg, png.
 Şəkil link ola bilər.

You might also like