grupa a

Człowiek w przestrzeni przyrodniczej .....................................................

imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 14 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ...................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 27 punktów. klasa

1. Wpisz we właściwe miejsca tabeli litery (A–F) 4. Uzupełnij zdania poniższymi określeniami
odpowiadające opisom etapów rozwoju (wpisz je w odpowiedniej formie gramatycznej).
cywilizacyjnego człowieka. (0–3 p.) (0–3 p.)

A. Eksploatacja surowców mineralnych freony, podtlenki azotu, tlenek węgla(IV)

na potrzeby dynamicznie rozwijającego się
przemysłu. a) Podczas wybuchów wulkanów oraz spalania
B. Dostrzeżenie zależności pomiędzy stanem
paliw kopalnych do atmosfery dostaje się
środowiska a poziomem życia.
C. Uświadomienie niszczącego wpływu zwiększona ilość .................................................................. .
działalności człowieka na środowisko
b) Spalanie paliw kopalnych, wypalanie lasów
przyrodnicze.
D. Silne uzależnienie człowieka od środowiska oraz stosowanie nawozów sztucznych powoduje
przyrodniczego.
emisję .............................................................. do atmosfery.
E. Technologia na niskim poziomie lub jej brak.
F. Rosnący konsumpcjonizm w stosunku do dóbr c) Do niedawna w chłodziarkach, klimatyzatorach
przyrody.
i aerozolach powszechne było

Etap rozwoju cywilizacyjnego używanie ............................................. .

przedindustrialny industrialny postindustrialny
5. Podkreśl nazwy trzech państw będących
największymi emitentami CO2 pochodzącego
ze spalania paliw. (0–2 p.)

Indie, Japonia, Chiny, Stany Zjednoczone,

2. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. Holandia, Niemcy, Wielka Brytania, Polska
(0–1 p.)
6. Przeczytaj poniższy tekst, a następnie podkreśl
Pogląd, zgodnie z którym środowisko przyrodnicze prawdziwe informacje w zdaniach. (0–2 p.)
w decydującym stopniu wpływa na rozwój
społeczeństwa, gospodarki oraz kultury, to W kwietniu 2010 r. na obszarze tego zbiornika
a) antropopresja. wodnego doszło do wybuchu i pożaru na
b) determinizm geograficzny. dzierżawionej przez BP platformie wiertniczej,
c) nihilizm geograficzny. a dwa dni później – do jej zatonięcia. Doprowadziło
d) posybilizm geograficzny. to do wycieku ogromnych ilości ropy naftowej
e) zrównoważony rozwój. i katastrofy ekologicznej w całym regionie.
Według szacunków przez trzy miesiące, po których
3. Zaznacz nazwy trzech gazów, których obecność udało się zatamować wyciek, do wód dostało się
w atmosferze przyczynia się do wzrostu efektu niemal 780 mln litrów ropy. Do listopada 2010 r.
cieplarnianego. (0–2 p.) stwierdzono śmierć ponad 7 tys. zwierząt, a straty
gospodarcze oszacowano na co najmniej
a) Freony. 20 mld USD.
b) Gazy przemysłowe.
c) Hel. Zbiornik wodny, o którym mowa w tekście,
d) Neon. to Zatoka Kalifornijska / Meksykańska. Do opisanej
e) Podtlenki azotu. katastrofy doszło w jego północnej / południowej
f) Para wodna. części. Największe szkody materialne dotknęły
dwa amerykańskie stany: Kalifornię i Nowy
Meksyk / Luizjanę i Florydę.
7. Podkreśl nazwę zakładu, który jest
największym emitentem SO2 w Polsce. (0–1 p.)
Rafineria Grupy Lotos,
Zakłady Azotowe „Puławy”, Elektrownia Turów,
PKN Orlen w Płocku, „Siarkopol” Gdańsk,
Elektrownia Bełchatów, Elektrownia „Kozienice”,
huta ArcelorMittal w Krakowie
8. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok
fałszywego – literę F. (0–2 p.)
a) Wody słodkie stanowią ok. 15% objętości
hydrosfery. .........
b) Według szacunków 1/3 ludności Ziemi żyje
na terenach dotkniętych niedoborem wody.
.........
c) Około 50% objętości wykorzystywanej
na świecie wody przypada na przemysł. .........
d) Do najbardziej zanieczyszczonych rzek
na świecie należą te, które przepływają
przez Chiny i Indie. .........
9. Podkreśl nazwy zanieczyszczeń wód
pochodzenia komunalnego. (0–2 p.)
bakterie, siarczki, detergenty, tłuszcze,
drobnoustroje, związki azotu, metale ciężkie,
nieczystości pochodzące z toalet, związki fosforu,
pestycydy, związki wapnia
10. Zaznacz znakiem X te spośród obszarów
zaznaczonych na mapie, które są najbardziej
zagrożone pustynnieniem. (0–2 p.)
11. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
(0–1 p.)
Kontynentem, na którym rocznie przybywa
najwięcej powierzchni leśnej, jest
a) Ameryka Północna.
b) Afryka.
c) Europa.
d) Ameryka Południowa.
e) Australia.
12. Wpisz pod logo litery odpowiadające nazwom
organizacji lub programów ekologicznych.
(0–2 p.)
A – Polski Klub Ekologiczny
B – program UNESCO „Człowiek i Biosfera”
C – Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody
…………………… …………………… ……………………
13. Podkreśl nazwy czterech polskich parków
narodowych będących jednocześnie rezerwatami
biosfery UNESCO. (0–2 p.)
Babiogórski PN, Biebrzański PN,
Bieszczadzki PN, Gorczański PN,
Kampinoski PN, Ojcowski PN,
Świętokrzyski PN, Tatrzański PN,
Woliński PN
14. Uporządkuj wymienione niżej wydarzenia
związane z ochroną środowiska przyrodniczego,
wpisując obok nich cyfry od 1 (wydarzenie
najstarsze) do 5 (wydarzenie najnowsze).
(0–2 p.)
…..… Przyjęcie protokołu z Kioto.
…..… Utworzenie Listy światowego dziedzictwa
kulturalnego i przyrodniczego UNESCO.
…..… Podpisanie konwencji ramsarskiej.
…..… Szczyt klimatyczny w Kopenhadze.
…..… Podpisanie Agendy 21.
 grupa b
Człowiek w przestrzeni przyrodniczej .....................................................
imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 14 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ...................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 27 punktów. klasa

1. Wpisz we właściwe miejsca tabeli litery (A–F) 4. Uzupełnij zdania poniższymi określeniami
odpowiadające opisom etapów rozwoju (wpisz je w odpowiedniej formie gramatycznej).
cywilizacyjnego człowieka. (0–3 p.) (0–3 p.)

A. Zaspokajanie głównie podstawowych potrzeb: metan, tlenek węgla(IV), tlenek siarki(IV)

wyżywienia i schronienia. a) Spośród gazów cieplarnianych pochodzących
B. Chęć poprawy stanu środowiska
przyrodniczego poprzez racjonalną ze źródeł antropogenicznych najbardziej
gospodarkę. szkodliwa dla atmosfery jest emisja
C. Rozwój technologii zaspokajających rosnące
............................................................................................................
potrzeby człowieka.
D. Znikoma świadomość zagrożeń związanych b) Elektrownie cieplne opalane węglem
z prowadzeniem gospodarki rabunkowej.
(zwłaszcza brunatnym) oraz nasilający się
E. Brak świadomości wywierania wpływu na
środowisko oraz potrzeby ochrony jego dóbr. ruch samochodowy powodują przedostawanie
F. Wysoko rozwinięta technologia sprzyjająca
się do atmosfery ..................................................................... .
ochronie środowiska.
c) W trakcie rozkładu szczątków roślinnych na
Etap rozwoju cywilizacyjnego obszarach bagiennych i polach ryżowych
przedindustrialny industrialny postindustrialny
wytwarza się ............................................................................ .

5. Podkreśl nazwy trzech państw, które

w ostatnich latach znacząco zmniejszyły emisję
gazów cieplarnianych. (0–2 p.)
2. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania. (0–1 p.) Czechy, Hiszpania, Polska, Stany Zjednoczone,
Portugalia, Francja, Słowacja, Rosja
Pogląd zaprzeczający występowaniu zależności
między działalnością człowieka a naturą oraz 6. Przeczytaj poniższy tekst, a następnie podkreśl
odrzucający wpływ środowiska przyrodniczego prawdziwe informacje w zdaniach. (0–2 p.)
na rozwój społeczno-gospodarczy to
a) antropopresja. Ten zbiornik wodny jest przykładem jednej
b) determinizm geograficzny. z największych katastrof ekologicznych w dziejach
c) nihilizm geograficzny. ludzkości. Proces jego zanikania rozpoczął się
d) posybilizm geograficzny. w latach 60. XX w. i związany był z budową
e) zrównoważony rozwój. kanałów nawadniających pola bawełny.
Nadmierne wykorzystanie wód dwóch wielkich
3. Zaznacz nazwy trzech gazów, których obecność rzek uchodzących do tego zbiornika spowodowało
w atmosferze przyczynia się do wzrostu efektu ograniczenie jego zasilania i – w konsekwencji –
cieplarnianego. (0–2 p.) znaczne zmniejszanie się jego powierzchni. Dziś na
obszarze dawniej zajętym przez jego wody
a) Argon. znajdują się cztery oddzielne, silnie zasolone
b) Hel. i zanieczyszczone zbiorniki wodne.
c) Metan.
Zbiornikiem wodnym, o którym mowa w tekście,
d) Podtlenki azotu
jest Morze Kaspijskie / Jezioro Aralskie. Dwie
e) Krypton.
uchodzące do niego rzeki to Syr-daria i Amu-
f) Tlenek węgla(IV).
daria / Lena i Amur. Zbiornik ten położony jest na
pograniczu dwóch państw: Kazachstanu i Rosji /
Kazachstanu i Uzbekistanu.
7. Podkreśl nazwę zakładu, który jest 11. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
największym emitentem NOX w Polsce. (0–1 p.) (0–1 p.)

Rafineria Grupy Lotos, Zakłady Azotowe „Puławy”, Kontynentem, na którym odnotowuje się
Zakłady Azotowe „Kędzierzyn”, Elektrownia największy roczny ubytek powierzchni leśnej,
Bełchatów, Elektrownia Turów, jest
Zakłady Azotowe w Tarnowie, a) Ameryka Północna.
PKN Orlen w Płocku, Zakłady Chemiczne „Police” b) Afryka.
c) Europa.
d) Ameryka Południowa.
8. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, e) Australia.
a obok fałszywego – literę F. (0–2 p.)
12. Wpisz pod logo litery odpowiadające nazwom
a) Około 2/3 objętości wód słodkich stanowią organizacji lub programów ekologicznych.
(0–2 p.)
wody podziemne. ........
b) Najbardziej dostępne dla człowieka są wody A – Światowy Fundusz na rzecz Przyrody
B – Europejska Agencja Środowiska
słodkie zgromadzone w jeziorach i rzekach. ........ C – Program Narodów Zjednoczonych na rzecz
c) Największy odsetek wykorzystywanej na świecie Ochrony Środowiska

wody przypada na przemysł. ........

d) Każdego roku na skutek chorób wywołanych

złymi warunkami sanitarnymi oraz

spożywaniem zanieczyszczonej wody umiera
ponad 2 mln ludzi. ........

9. Podkreśl nazwy zanieczyszczeń wód …………………… …………………… ……………………

pochodzenia rolniczego. (0–2 p.)
13. Podkreśl nazwy czterech polskich parków
bakterie, siarczki, detergenty, tłuszcze, narodowych będących jednocześnie
drobnoustroje, związki azotu, metale ciężkie, rezerwatami biosfery UNESCO. (0–2 p.)
związki chromu, nieczystości komunalne, Białowieski PN, PN „Bory Tucholskie”,
związki fosforu, pestycydy, związki wapnia PN Gór Stołowych, Karkonoski PN,
Narwiański PN, Pieniński PN,
10. Zaznacz znakiem X te spośród obszarów Roztoczański PN, Słowiński PN,
zaznaczonych na mapie, które są najbardziej Wielkopolski PN
zagrożone pustynnieniem. (0–2 p.)
14. Uporządkuj wymienione niżej wydarzenia
związane z ochroną środowiska
przyrodniczego, wpisując obok nich cyfry
od 1 (wydarzenie najstarsze) do 5 (wydarzenie
najnowsze). (0–2 p.)

…… Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro.

…… Szczyt klimatyczny w Cancún.

…… Raport sekretarza generalnego ONZ

U Thanta Człowiek i jego środowisko.
…… Szczyt Ziemi w Johannesburgu.

…… Raport Klubu Rzymskiego Granice wzrostu.