Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.

com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

TÀI LIỆU MÔN GIẢI TÍCH 1

BÀI TẬP CHƯƠNG 4: HÀM ĐA BIẾN

Bài 1 Đối với mỗi hàm số sau đây , đánh giá f(2,3) và tìm miền.
x  y 1
f ( x, y ) 
x 1
f ( x, y)  x ln( y 2  x)
Lời giải
a)
3  2 1

M
6
 f (3, 2) 
3 1 2
Nếu mẫu số không phải là 0 và số dưới dấu căn bậc hai là số không âm. Vì vậy, miền là

CO
D  ( x, y) x  y  1  0, x  1
các bất đẳng thức x  y  1  0, or y  - x -1 mô tả các điểm nằm trên hoặc ở trên dòng y = - x - 1 ,
trong khi x≠1 có nghĩa là các điểm trên đường x=1 phải được loại trừ khỏi miền
b) T.
US
f (3, 2)  3ln(22  3)  3ln1  0
Vì ln( y 2  x) khi được xác định chỉ khi y 2  x  0 ,có nghĩa là, x  y 2
Miền của f là D   x, y  x  y  Đây là tập hợp các điểm bên trái của parabol y  x
2 2
UH

Bài 2
Tìm tên miền và phạm vi của g ( x, y)  9  x 2  y 2
IE

Lời giải
Miền của g là
IL

  
D  ( x, y) 9  x 2  y 2  0  ( x, y) x 2  y 2  9 
Vì z là căn bậc 2 , z ≥ 0 .Vì vậy 9  x2  y 2  9 ,chúng ta có
TA

9  x2  y 2  3

Vì vậy miền là z 0  z  3  0,3

Bài 3
Tìm miền của f nếu f ( x, y, z)  ln( z  y)  xy sin z
Lời giải
Các biểu hiện cho f(x,y,z) được định nghĩa là miễn là z - y >0 , vì vậy miền của f là :
D  ( x, y, z )  3
z  y
Đây là một không gian nửa bao gồm tất cả các điểm nằm trên mặt phẳng z = y
Bài 4
Cho g ( x, y)  cos( x  2 y) .
a) Tính g (2,-1)

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 1

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b) Tìm miền của g

c) Tìm phạm vi của g
Lời giải
(a) g (2> 31) = cos(2 + 2(31)) = cos(0) = 1
(b) x+2y là định nghĩa cho tất cả các sự lựa chọn các giá trị cho x và y và các chức năng cosin là định
nghĩa cho tất cả các giá trị đầu vào, do tên miền của g là 2

(c) Phạm vi của hàm cosin là [-1,1 ] và x+ 2y tạo ra tất cả các giá trị đầu vào có thể cho hàm cosin , vì
vậy phạm vi của cos (x+2y) là [ -1 ; 1 ] .
Bài 5
Cho F ( x, y)  1  4  y 2 .
a) Tính F(3,1)

M
b) Tìm và phác thảo miền của F
c) Tìm phạm vi của F

CO
Lời giải
a) F (3,1)  1  4  12  1  3
b) 4  y 2 có nghĩa chỉ khi
4  y 2  0, or y 2  4
 2  y  2
T.
US
Vì vậy miền của F là  x, y  2  y  2
UH
IE
IL

c) Chúng ta biết 0  4  y  2 vì 1  1  4  y  3 .Phạm vi của F là [1,3]

2 2
TA

Bài 6
Cho f ( x, y, z )  x  y  z  ln  4  x 2  y 2  z 2  .
a) Tính f(1,1,1).
b) Tìm và phác thảo miền của f
Lời giải
a) f (1,1,1)  1  1  1  ln(4 12 12 12 )  3  ln1  3
b) x, y, z có nghĩa chỉ khi x  0, y  0, z  0 và ln(4  x2  y 2  z 2 ) có nghĩa khi
4  x2  y 2  z 2  0  x2  y 2  z 2  4 miền xác định là

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 2

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 x, y, z  x 2

 y 2  z 2  4, x  0, y  0, z  0 phần bên trong của một hình cầu có bán kính 2 , với tâm
tại gốc .
Bài 7
Cho g ( x, y, z )  x3 y 2 z 10  x  y  z
a) Tính g( 1,2,3)
b) Tìm và phác thảo miền của g
Lời giải
a) g (1, 2,3)  13.23.3 10  1  2  3  12 4  24
b) g có nghĩa khi chỉ khi 10 –x – y – z ≥ 0  z  10  x  y vì vây miền là ( x, y, z ) z  10  x  y là
các điểm hay bên dưới mặt phẳng x + y + z =10
Bài 8 Tìm và phác thảo các miền của hàm sau:

M
a ) f ( x, y )  2 x  y b) f ( x, y )  xy
c) f ( x, y )  ln  9  x 2  9 y 2 

CO
d ) f ( x, y)  x 2  y 2

e ) f ( x, y )  1  x 2  1  y 2 f ) f ( x, y)  y  25  x 2  y 2

g ) f ( x, y ) 
y  x2
1  x2 T.
h) f ( x, y)  arcsin( x 2  y 2  2)
US
i ) f ( x, y , z )  1  x 2  y 2  z 2 k ) f ( x, y)  ln(16 - 4 x 2  4 y 2  z 2 )
Lời giải
a) 2x  y có nghĩa khi 2x –y ≥ 0 hoặc y ≤ 2x
UH

Vì vậy miền của f là ( x, y) y  2 x

IE
IL
TA

b) Chúng ta cần xy ≥ 0 vì vậy D  (x, y) xy  0 

c) ln(9  x  9 y ) có nghĩa chỉ khi 9  x  9 y >0

2 2 2 2

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 3

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 2  1 
Hay x  y 2  1 .Vì vậy miền của f là  x, y  x 2  y 2  1
9  9 

x 2  y 2 có nghĩa chỉ khi x  y  0

2 2
d)

M
 y 2  x2  y  x   x  y  x .Vì vậy miền của f là

 x, y   x  y  x 

CO
T.
US
e) 1  x có nghĩa khi 1  x  0 ,hoặc x  1  1  x  1 ,và 1  y
2 2 2 2
UH

Khi 1  y 2  0 ,hoặc y 2  1  1  y  1
Vậy miền xác đinh của f là :  x, y  1  x  1, 1  y  1
IE
IL
TA

f) y  25  x  y có nghĩa khi y ≥ 0 và
2 2
25  x2  y 2  0  x2  y 2  25 .Vì vậy miền của f là

 x, y  x 2
 y 2  25, y  0 

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 4

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

g) y  x 2 có nghĩa khi y  x 2  0 hay y  x 2

f thì không có nghĩa nếu 1  x2  0  x  1
vậy miền của f là  x, y  y  x , x  1
2

h) arcsin( x  y  2) có nghĩa khi 1  x  y  2  1  1  x  y  3

2 2 2 2 2 2

M
Vậy miền của f là  x, y  1  x 2
 y2  3 

CO
T.
US
UH

i) 1  x2  y2  z2  0 hay x 2  y 2  z 2  1 vì vậy miền của f là

 x, y, z  x 2
 y2  z2  1 
IE
IL
TA

x2 y 2 z 2
k) f có nghĩa khi 16  4 x  4 y  z  0     1
2 2 2

4 4 16
 x2 y 2 z 2  x2 y 2 z 2
vậy D=  x, y, z     1 là những điểm trong elipsoid   1
 4 4 16  4 4 16

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 5

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bài 9
x2  y 2
Hiện ( x , ylim
) (0,0) x 2  y 2
không tồn tại

M
Lời giải
Có f ( x, y)  ( x2  y 2 ) / ( x 2  y 2 ) . Phương pháp tiếp cận đầu tiên cho phép của (0,0) dọc theo trục x

CO
.Sau đó y =0 cho
f ( x,0)  x2 / x2  1 cho tất cả x≠0 ,vì
f ( x, y)  1 hay ( x, y)  (0,0) dài trục x
2 2 T.
Bây giờ chúng ta tiếp cận dọc theo trục y bằng cách đặt x = 0 .Do f ( x,0)   y / y  1 cho tất cả
US
y≠0 ,vì
f ( x, y)  1 hay ( x, y)  (0,0) dài trục y
Bài 10
UH

Nếu f ( x, y)  xy / ( x  y ) thì
2 2
lim f ( x, y) là bao nhiêu ?
( x , y ) (0,0)

Lời giải
IE

2
Nêu x = 0 sau đó f(0,y) = 0/x = 0.Sau đó :
f ( x, y)  0 hay ( x, y)  (0,0) dài trục x
Nếu x=0 f(0,y)=0/y2=0, vì
IL

f ( x, y)  1 hay ( x, y)  (0,0) dài trục y

Mặc dù chúng tôi đã thu được giới hạn giống hệt nhau dọc theo trục , điều đó không cho thấy giới hạn
TA

nhất định là 0. Bây giờ chúng ta tiếp cận ( 0,0 ) cùng dòng khác, nói y = x . Đối với tất cả , x ≠ 0
x2 1
f ( x, y)  
x x
2 2
2
1
Vì thế f ( x, y )  hay ( x, y)  (0,0) chiều dài y = x
2
Bài 11
Tính giá trị lim ( x3 y 3  x 3 y 2  3x  2 y )
( x , y ) (1,2)

Lời giải

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 6

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Vì f ( x, y)  x2 y3  x3 y 2  3x  2 y là một đa thức, nó là liên tục với mọi miền, vì vậy chúng ta có thể
tìm thấy những giới hạn bằng cách thay thế trực tiếp:
lim ( x3 y3  x3 y 2  3x  2 y)  12.22  1322  3.1  2.2  11
( x , y )(1,2)

Bài 12
Tìm giới hạn, nếu nó tồn tại, hoặc cho thấy giới hạn không tồn tại
a) lim (5 x3  x 2 y 2 ) b) lim e  xy cos( x  y )
( x , y ) (1,2) ( x , y ) (1, 1)

4  xy 1 y2
c) lim d ) lim ln 2
( x , y ) (2,1) x 2  3 y 2 ( x , y ) (1,0) x  xy
x4  4 y 2 5 y 4 cos 2 x
e) lim f ) lim
( x , y ) (0,0 ) x 2  2 y 2 ( x , y ) (0,0) x 4  y 4

M
y 2 sin 2 x xy  y
g) lim h) lim ln
( x , y ) (0,0) x4  y 4 ( x , y ) (1,0) ( x  1) 2  y 2

CO
2 xy  yz
i) lim e y tan( xz ) j) lim
( x , y , z ) (  ,0,1/3) ( x , y , z ) (0,0,0) x  y 2  z 2
2

Lời giải
a)
f ( x, y)  (5x3  x 2 y 2 )
T.
US
là đa thức và liên tục , vì vậy
lim f ( x, y)  f (, 2)  (5.13  12 22 )  1
( x , y )(1,2)

t  xy
UH

b) –xy là một đa thức và do đó liên tục. Kể từ e là một hàm liên tục, thành phần e cũng là liên
tục.Tương tự như vậy,x+y là một đa thức và cos t là một hàm liên tục, vì vậy các thành phần cos (x+y) là
liên tục.
e xy cos( x  y) là liên tục và
IE

Các thành phần liên tục vì thế lim

( x , y ) (1, 1)

lim f ( x, y)  f (1, 1)  e(1).( 1) cos(1  (1))  e

IL

( x , y )(1, 1)

c)
TA

4  xy
lim luôn xác định và liên tục trong khoảng của nó (2,1)
( x , y ) (2,1) x 2  3 y 2

4  (2).(1) 2
lim  f (2,1) 
( x , y ) (2,1) 22  3.(1)2 7
d)
1 y2
là xác định và liên tục trong khoảng của nó (1,0) ln t là liên tục khi t >0 ,vì vậy
x 2  xy

1 y2 1 y 2

f ( x, y )  ln 2 là liên tục khi 2 >0

x  xy x  xy
Cụ thể f liên tục tại (1,0) và vì vậy

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 7

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1  02 1
lim f ( x, y)  f (1,0)  ln  ln 0
( x , y )(1,0) 12  1.0 1
e)
x4  4 y 2
f ( x, y )  2 Đây là phương pháp tiếp cận đầu tiên (0, 0) dọc theo trục x. Sau đó, f (x, 0) =
x  2 y2
x4 / x2  x2 với x ≠0 vì vậy f(x,y) → 0 . Bây giờ tiếp cận (0,0) dọc theo trục y. Cho y ≠ 0, f(0 ,y) = -
4y2/2y2 = -2, vì vậy f(x,y)→ 2 Kể từ khi có hai giới hạn khác nhau dọc theo hai dòng khác nhau, giới hạn
không tồn tại.
f)
5 y 4 cos 2 x
f ( x, y)  Đây là phương pháp tiếp cận đầu tiên (0, 0) dọc theo trục x. Sau đó, f (x, 0) =
x4  y 4

M
0 / x 4  0 với x ≠0 vì vậy f(x,y) → 0 . Bây giờ tiếp cận (0,0) dọc theo trục y. Cho y ≠ 0, f(0 ,y) = 5y4/y4

CO
=5, vì vậy f(x,y)→ 5 Kể từ khi có hai giới hạn khác nhau dọc theo hai dòng khác nhau, giới hạn không tồn
tại.
g)
y 2 sin 2 x
f ( x, y )  4
x  y4 T.
trên trục x , f(x,0)=0 cho x ≠0, do đó f(x,y)→ 0 hay (x,y)→ (0,0).Tiếp cận (0,0)
US
x 2 sin 2 x 1 sin x 2 1
dọc theo y = x , f ( x, x)   ( ) cho x≠0 và lim sin x  1 ,vì vậy f(x,y)→ Vì đã có hai
x x
4 4
2 x x 0 x 2
giới hạn khác nhau dọc theo hai dòng khác nhau, giới hạn không tồn tại
UH

xy  y
f ( x, y )  trên trục x , f(x,0)=0 cho x ≠0, do đó f(x,y)→ 0 hay (x,y)→ (1,0).Tiếp
h)
( x  1) 2  y 2
cận (1,0) dọc theo y = x - 1,
IE

x( x  1)  ( x  1) 1
f ( x, x  1)   cho x≠1 ,vì vậy f(x,y)→ 1 Vì vậy giới hạn không tồn tại
( x  1)  ( x  1)
2 2
2 2
IL

2 
i) e có tính liên tục ,do đó nó là hàm liên tục . xz là liên tục và tan t là liên tục khi t   n vì thế
y

2
 
TA

 n .Vì vậy f (x, y)  e y tan( xz) là liên tục khi xz   n .Nếu x   và z

2
tan(xz) là liên tục khi xz 
2 2
1 
= khi xz   n , vì vậy
3 2

f ( x, y, z )  f (,0,1/ 3)  e0 tan(,1/ 3)  1.tan( / 3)  3

2
lim
( x , y , z ) ( ,0,1/3)

xy  yz
f ( x, y, z )  . f  x,0,0   0 / x  0 ,cho x ≠0 khi đó (x,y,z) → (0,0,0) dọc
2
j)
x y z
2 2 2

1
trục x , f(x,y,z) → 0. Nhưng f  x, x, 0   x / (2 x )  với x  0 khi đó (x,y,z) → (0,0,0) dọc trên y = x
2 2

2
1
,z = 0, f(x,y,z)→ .Vậy không tồn tại.
2
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 8

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bài 13
Xác định tập hợp các điểm là liên tiếp :
xy
a ) F ( x, y )  b) F ( x, y)  cos 1  x  y
1  e x y
1  x2  y 2 ex  e y
c ) F ( x, y )  d ) H ( x, y) 
1  x2  y 2 e xy  1
e)G ( x, y )  ln( x 2  y 2  4) f ) f ( x, y, z )  arcsin( x 2  y 2  z 2 )
Lời giải
Các chức năng xy và 1  e x  y là liên tục tại mọi vị trí , và 1 + e x  y không bao giờ là không, vì vậy tôi
xy
F ( x, y )  là liên tục trên phạm vi của nó R 2
1  e x y

M
a) F ( x, y)  cos 1  x  y  g ( f ( x, y)) ta có f ( x, y)  1  x  y liên tục trong miền của nó.

 x, y  1  x  y  0   x, y  y  x  1 và g(t) = cos t là liên tục tại mọi vị trí.Vì vậy F liên tục trên miền

CO
của nó  x, y  y  x  1
1  x2  y 2
F ( x, y )  là chức năng hợp lý và do đó là liên tục trên phạm vi của nó
b)
 x, y  1  x
1  x2  y 2

 y2  0    x, y  x  y2  1 
T.
US
2 2

ex  e y
c) Ta có e x  e y và e xy  1 liên tục tại mọi điểm ,vì vậy H ( x, y)  là liên tục trừ khi
e xy  1
e xy  1  0  xy  0  x  0 hay y  0 .Vậy H là liên tục trong miền của nó  x, y  x  0, y  0
UH

d) G( x, y)  ln( x 2  y 2  4) =g(f(x,y)) tại f ( x, y)  x2  y 2  4 liên tục trên 2

và g(t) = ln t, liên tục
trên t t  0 .Vậy G liên tục trên miền của nó  x, y  x 2
 
 y 2  4  0  ( x, y) x 2  y 2  4 bên ngoài của 
IE

vòng tròn x 2  y 2  4
e) f(x,y,z)=h(g(x,y,z)) khi g ( x, y, z )  arcsin( x 2  y 2  z 2 ) là đa thức rằng là liên tục tại mọi điểm , và
IL

h(t)=arc sint ,liên [-1;1].Vậy f là liên tục tại miền của nó.
Bài 14
TA

Tìm các đạo hàm riêng đầu tiên của hàm .

a) f ( x, y )  y 5  3xy b ) f ( x, y )  x 4 y 3  8 x 2 y
c) f ( x, t )  e t cos x d ) f ( x, t )  x ln t
e) z  (2 x  3 y ) 10
f ) z  tan xy
x x
g ) f ( x, y )  h ) f ( x, y ) 
y ( x  y)2
i )h( x, y, z )  x 2 y cos( z / t ) j )u  ln( x  2 y  3z )
Lời giải
a) f ( x, y)  y  3xy  f x ( x, y)  0  3 y, f y ( x, y)  5 y  3x
5 4

b) f ( x, y)  x y  8x y  f x ( x, y)  4 x . y  8.2 x. y  4 x y  16 xy, f y ( x, y)  3x y  8x
4 3 2 3 3 3 3 4 2 2

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 9

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

c) f ( x, t )  et cos x  f x ( x, t )  et ( sin x)()  et sin x, ft ( x, t )  et cos x
1 1/2 1 x
d) f ( x, t )  x ln t  f x ( x, t )  x ln t  (ln t ) / (2 x ), f t ( x, t )  x . 
2 t t
z z
e) z  (2 x  3 y)   10(2 x  3 y)9 .2  20(2 x  3 y)9 ,  30(2 x  3 y)
10

x y
z z
f) z  tan xy   (sec2 xy)( y)  y sec2 xy,   sec2 xy  ( x)  x sec2 xy
x y
x
g) f ( x, y )   xy 1  f x ( x, y)  y 1  1/ y , f y ( x, y)   x / y 2
y
h)

M
x ( x  y ) 2 (1)  ( x)(2)( x  y ) yx
f ( x, y )   f ( x , y )  
( x  y)2 [( x  y ) 2 ]2 ( x  y )3
x

CO
2x
f y ( x, y )  
( x  y )3
i)

T.
h( x, y, z )  x 2 y cos( z / t )  hx ( x, y, z, t )  2 xy cos( z / t ), hy ( x, y, z, t )  x 2 cos( z / t )
US
hz ( x, y, z, t )   xy sin( z / t )(1/ t )  ( x 2 y / t )sin( z / t ),
ht ( x, y, z, t )   x 2 y sin( z / t )( zt 2 )  ( x 2 yz / t 2 )sin( z / t )
w 1 w 2 w 3
j) w  ln( x  2 y  3z )    
UH

, ,
x x  2 y  3z y x  2 y  3z z x  2 y  3z
Bài 15
z z
Tìm và
IE

x y
a) z  f ( x)  g ( y )
IL

b) z  f ( x  y )
c) z  f ( x) g ( y )
TA

d ) z  f ( xy )
e) z  f ( x / y )
Lời giải
z z
a) z  f ( x)  g ( y )   f ( x),  g ( y)
x y
b) z  f ( x  y). Đặt u=x+y .Khi đó
z f u f
  (1)  f (u )  f ( x  y ),
x u x u
z f u
 (1)  f (u )  f ( x  y )
x u y

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 10

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

z z
c) z  f ( x) g ( y )   f ( x) g ( y),  f ( x) g ( y )
x y
u u
d) z  f ( xy) .Đặt xy=u.Khi đó  y,  x .Từ đó ta có
x y
z f u f
  . y  y. f (u )  yf ( xy )
x u x u
z f u f
  .x  x. f (u )  xf ( xy )
y u y u
x x u 1 u x
e) z  f ( ) .Đặt u  khi đó  ,  2
y y x y y y
Từ đó ta có

M
z f u 1 f ( x / y) z f u  x2 xf ( x / y )
 .  f (u )  và  .  f (u )( )
x u x y y y u y y y2

CO
Bài 16
Tìm tất cả các đạo hàm riêng thứ hai .

a ) f ( x, y )  x 3 y 5  2 x 4 y

c) w  u 2  v 2
T.b) f ( x, y)  sin 2 (mx  ny )
xy
US
d )v 
x y
x y y
e) z  arctan f )v  e xe
1  xy
UH

a) Lời giải
b)
f ( x, y )  x 3 y 5  2 x 4 y  f x ( x , y )  3 x 2 y 5  8 x 3 y , f y ( x , y )  5 x 3 y 4  2 x 4
IE

 f xx ( x, y )  6 xy 5  24 x 2 y,
f xy ( x, y )  15 x 2 y 4  8 x3 , f yx ( x, y )  15 x 2 y 4  8 x3 , f yy ( x, y )  20 x 3 y 3
IL

c) )
TA

f ( x, y )  sin 2 (mx  ny )  f x ( x, y )  2sin(mx  ny ) cos(mx  ny ).m  m sin(2mx  2ny )

f y ( x, y )  2sin(mx  ny ) cos(mx  ny ).n  n sin(2mx  2ny )
f xx ( x, y )  2m 2 cos(2mx  2ny )
f xy ( x, y )  2mn cos(2mx  2ny)
f yx ( x, y )  2mn cos(2mx  2ny)
f yy ( x, y )  2n 2 cos(2mx  2ny )

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 11

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1 2 2 1/2 u v
w  u 2  v 2  wu  (u  v ) .2u  , wv 
2 u 2  v2 u 2  v2
v2
wuu  
(v 2  u 2 )3/2
uv uv
wuv   2 , wvu   2
(v  u ) 2 3/2
(v  u 2 )3/2
u2
wvv  2
(v  u 2 )3/2
d)
xy y ( x  y )  xy(1) y2
.v   vx  
x y ( x  y)2 ( x  y) 2

M
x ( x  y )  xy ( 1) x2
vy  
( x  y)2 ( x  y)2

CO
2 y2
vxx   y 2 ( 2)( x  y ) 3 
( x  y )3
2 y ( x  y ) 2  x 2 .2( x  y )( 1)
vxy 
[( x  y ) ]
2 2

2 xy
( x  y )3 T.
US
2 x ( x  y ) 2  x 2 .2( x  y )(1) 2 xy
v yx  
[( x  y ) ]2 2
( x  y )3
2 xy
v yy 
UH

( x  y )3
e)
x y
z  arctan 
1  xy
IE

1 (1)(1  xy )  ( x  y )( y ) 1 y2 1
zx  .  
 x y 
2
(1  xy ) 2
1 x  y  x y
2 2 2 2
1  x2
IL

1  
 1  xy 
1
zy 
TA

1 y2
2x 2y
 z xx  (1  x 2 ) 2 .2 x   , z xy  0, z yy  (1  y 2 ).2 y  
(1  x )2 2
(1  y 2 ) 2
f)

v  e xe  vx  e xe .e y  e y  xe , v y  e xe .xe y  xe y  xe
y y y y y

 vxx  e y  xe .e y  e 2 y  xe
y

vxy  e y  xe (1  xe y ), v yx  e y  xe (1  xe y )
y y

v yy  xe y  xe (1  xe y )  e y  xe ( x  x 2e y )
y y

Bài 17
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 12

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Xác minh rằng các kết luận của định lý Clairaut của tổ chức , mà uxy  u yx
a)u  x 4 y 3  y 4 b)u  e xy sin y
c)u  cos( x 2 y) d )u  ln( x  2 y )
Lời giải
a)
u  x 4 y 3  y 4  u x  12 x3 y 2
u y  3x 4 y 2  4 y 3 , u yx  12 x3 y 2
 u xy  u yx
d)
u  e xy sin y  u x  ye xy sin y,

M
u xy  ye xy cos y  (sin y )( y.xe xy  e xy  1)  e xy ( y cos y  xy sin y  sin y )
u y  e xy cos y  (sin y )( xe xy )  e xy (cos y  x sin y )

CO
u yx  e xy .sin y  (cos y  x sin y ). ye xy  e xy (sin y  y cos y  xy sin y )
 u xy  u yx
e) T.
US
u  cos( x 2 y )  u x  2 xy sin( x 2 y )
u xy  2 xy.cos( x 2 y ).x 2  sin( x 2 y ).(2 x)  2 x 3 y cos( x 2 y )  2 x sin( x 2 y )
u y   sin( x 2 y ).x 2   x 2 sin( x 2 y ), u yx  2 x 3 y cos( x 2 y )  2 x sin( x 2 y )
UH

 u xy  u yx
f)
1
IE

u  ln( x  2 y )  u x   ( x  2 y ) 1 ,
x  2y
2
IL

 u xy  (1)( x  2 y ) 2 (2) 
( x  2 y)2
1 2
uy  .2  2( x  2 y ) 1  u yx  (2)( x  2 y ) 2  
TA

x  2y ( x  2 y)2
 u xy  u yx
Bài 17
Tìm các đạo hàm riêng chỉ ( s ) .
a) f ( x, y )  x 4 y 2  x3 y, f xxx , f xyx b) f ( x, y)  sin(2 x  5 y) ., f yxy
c) f ( x, y, z )  e xyz ; f xyz d ) g ( r , s, t )  e r sin(st ), g rst
2

r  3u 3 z
e)u  e sin , f )z  u v  w ,
r 2  uvw

Lời giải
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 13

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

a)
f ( x, y )  x 4 y 2  x3 y  f x  4 x3 y 2  3x 2 y, f xx  12 x 2 y 2  6 xy,
f xxx  24 xy 2  6 y, f xy  8 x3 y  3x 2 , f xyx  24 x 2 y  6 x
b)
f ( x, y )  sin(2 x  5 y )  f y  cos(2 x  5 y ).5  5cos(2 x  5 y ),
f yx  5sin(2 x  5 y ).2  10sin(2 x  5 y)
f yxy  10cos(2 x  5 y ).5  50cos(2 x  5 y )
c)
f ( x, y, z )  e xyz  f x  e xyz . yz 2  yz 2e xyz
2 2 2

f xy  yz 2e xyz ( xz 2 )  e xyz .z 2  ( xyz 4  z 2 )e xyz

2 2 2

M
f xyz  ( xyz 4  z 2 ).e xyz (2 xyz )  e xyz (4 xyz 3  2 z )  (2 x 2 y 2 z 5  6 xyz 3  2 z )e xyz
2 2 2

CO
d)
g (r , s, t )  er sin( st )  g r  e r sin(st ), g rs  e r cos(st ).t  te r cos(st )
g rst  ter ( sin( st ).s)  cos(st ).er  e r [cos(st )  st sin(st )]
e)
u
T.
US
u  er sin    er cos   sin .er (r )  e r (cos   r sin )

 2u
 er (sin )  (cos   r sin )er ()  e r (sin    cos   r sin )
r 
2
UH

 3u
 er ( sin )  (sin    cos   r sin ).er ()  e r (2sin    cos   r sin )
r 
2

f)
IE

z 1  1
z  u v  w  u (v  w)1/2   u  (v  w) 1/2 (1)    u (v  w) 1/2
w 2  2
IL

2 z 1 1 1
  u ( (v  w) 3/2 (1))  u (v  w) 3/2 ,
vw 2 2 4
TA

 z
3
1
 (v  w)3/2
uvw 4

Bài 18
Tìm một phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến với bề mặt được đưa ra tại điểm quy định
a) z  3 y 2  2 x 2  x (2, -1, -3)
b) z  3( x -1) 2  2( y  3)  7 (2, -2,12)
c) z  xy (1,1,1)
d ) z  xe xy (2,0, 2)
e) z  x sin( x  y ) (-1,1, 0)
f ) z  ln( x - 2 y ) (3,1, 0)
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 14

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Lời giải
a)
z  3 y 2  2x2  x  f x ( x, y )  4 x  1, f y ( x, y)  6 y,
 f x (2, 1)  7, f y (2, 1)  6
Bởi phương trình 2 , một phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là
z  (3)  f x (2, 1)( x  2)  f y (2, 1)[ y  (1)]
 z  3  7( x  2)  6( y  1)  z  7 x  6 y  5
b)
z  3( x -1)2  2( y  3)  7  f x ( x, y)  6( x  1), f y ( x, y)  4( y  3),
 f X (2, 2)  6, f y (2, 2)  4

M
Bởi phương trình 2 , một phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là
z  12  f x (2, 2)( x  2)  f y (2, 2)[ y  (2)]

CO
 z  12  6( x  2)  4( y  2)  z  6 x  4 y  8
c)
1 1
z  f ( x, y )  xy  f x ( x, y )  ( xy ) 1/2 . y 

1 1
2 2
y / x,
T.
US
f y ( x, y )  ( xy ) 1/2 .x  x/ y
2 2
1 1
 f x (1,1)  , f y (1,1) 
2 2
UH

Vậy phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là

1 1
z  1  ( x  1)  ( y  1)  x  y  2 z  0
2 2
IE

d)
z  f ( x, y )  xe xy  f x ( x, y )  xye xy  e xy , f y ( x, y)  x 2e xy
IL

 f c (2, 0)  1, f y (2, 0)  4
TA

Vậy phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là

z  2  f x (2, 0)( x  2)  f y (2, 0)( y  0)
 z  2  1( x  2)  4( y  0)  z  x  4 y
e)
z  f ( x, y )  x sin( x  y )  f x ( x, y)  x cos( x  y)  sin( x  y).1  x cos( x  y)  sin( x  y)
f y ( x, y)  x cos( x  y), f x (1, 1)  1, f y (1, 1)  1
Vậy phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là
z  0  (1)( x  1)  (1)( y 1)  x  y  z  0
f)
z  f ( x, y)  ln( x  2 y)  f x ( x, y)  1/ ( x  2 y), f y ( x, y)  2 / ( x  2 y)
 f x (3,1)  1, f y (3,1)  2
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 15

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Vậy phương trình của mặt phẳng tiếp tuyến là

z  0  f (3,1)( x  3)  f y (3,1)( y  1)  z  x  2 y  1
Bài 19
Tìm cực trị của hàm số z  x3  y 3 .
Lời giải
Ta có:
z x  3x 2 , z y  3 y 2
Vậy chỉ có một điểm dừng là M 0  0, 0  .
Vì zxx  6 x, zxy  0, z yy  6 y , nên tại M 0 ta có B2  AC  0 . Vậy chưa kết luận ngay được. Chú
ý rằng z  M 0   z  0,0   0, z  x, y   z  0,0   x3  y 3 . Hiệu ấy là dương nếu điểm M  x, y  nằm trong
góc phần tư thứ nhất, là âm nếu M  x, y  nằm trong góc phần tư thứ ba. Do đó dấu của hiệu z  M   z  M 0 

M
thay đổi ở lân cận điểm M 0 nên M 0 không là điểm cực trị.

CO
* B2  AC  0 : hàm số không đạt cực trị tại M0 (x 0, y 0)
* B2  AC  0 : không kết luận về cực trị tại M0 (x 0, y 0) . Khi đó dùng định nghĩa để xét cực trị tại
M0 (x 0, y 0) .
Bài 20: T.
US
Tìm cực trị của hàm f = xy với điều kiện x2 + y2 = 4
Lời giải
Điều kiện (x, y) = 4 - x - y
2 2

Hàm phụ Lagrange: (x, y, ) = x.y + (4 - x2 - y2)

UH

Xét hệ phương trình


= ’ = 4 - x2 - y2 = 0 (1)
IE



= ’x = y - 2x = 0 (2)
x
IL


= ’y = x - 2y = 0 (3)
y
TA

y x
(2), (3)  = , thế vào (1)
2x 2y

x=y= 2  x = -y =  2
1 1
= =-
2 2
Ta có ’x = -2x; ’y = -2y
’’xx = -2; ’’xy = 1 ’’yy = -2
1
*x=y= 2,=
2

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 16

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 0 2 2 2 2
 
Hb =   2 2 1 1 
 
 2 2 1  1 
H2 = Hb = 32 > 0
 f đạt cực đại tại M1 ( 2 , 2 ) với điều kiện (x, y ) = 0
1
*x=y=- 2,=
2
 0 2 2 2 2
 
Hb =  2 2  1 1 
 
2 2 1  1 
H2 = Hb = 32 > 0

M
 f đạt cực đại tại M2 (- 2 , - 2 ) với điều kiện (x, y ) = 0

CO
1
*x= 2,y=- 2,=-
2
 0 2 2 2 2
 
Hb =   2 2

 2 2
1
1
1 

1  T.
US
H2 = Hb = -32 < 0
 f đạt cực tiểu tại M3 ( 2 , - 2 ) với điều kiện (x, y ) = 0
1
UH

*x=- 2,y= 2,=-

2
 0 2 2 2 2
 
Hb =  2 2 1 1 
IE

 
 2 2 1 1 
H2 = Hb = -32 < 0
IL

 f đạt cực tiểu tại M4 (- 2 , 2 ) với điều kiện (x, y ) = 0

x2 y2
TA

Tìm cực trị của hàm f(x, y) = x + y với điều kiện + =1

4 9
Xét hàm phụ Lagrange
x2 y2 x2 y2
(x, y, ) = f(x, y) + (1 -- )= x + y + (1 - - )
4 9 4 9
Điểm dừng là nghiệm của hệ sau:
 x2 y2
=1- - =0 (1)
 4 9
 x
= 1 - . = 0 (2)
x 2
 2 y
=1- = 0 (3)
y 9

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 17

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 9
(2), (3)  x = ,y= , thay vào (1) ta có
 2
4 9 13 13
1- = 0  2 =
- = 
4 422
4 2
4 9 4 9
Vậy có 2 điểm dừng: x1 = , y1 = ; x2 = , y1 =
13 13 13 13
Vì hàm f liên tục trên tập đóng và bị chặn
x2 y2
E = { (x, y) + = 1} nên hàm f đạt giá trị lớn nhất và nhỏ nhất trên E. Ở đây có 2 điểm dừng
4 9
nên f đạt cực đại tại 1 điểm và đạt cực tiểu tại điểm còn lại.
4 9 4 9
f( 13 , 13 ) = 13 + 13 = 13

M
4 9 4 9
f( 13 , 13 ) = 13 + 13 = - 13 < 13

CO
4 9 4 9
Vậy f đạt cực đại tại M1( 13 , 13 ) và đạt cực tiểu tại M2( 13 , 13 )
Bài 21
2 3
Tìm lim x y ,
x 1
T.
US
y 2

Lời giải
Ta có lim x n = 1, lim y n = 2
n  n
UH

lim f ( xn , yn ) = lim xn2 . y n2 = 1.23 = 8  lim x 2 y 3 = 8

n n x 1
y 2

xy
f(x, y) = , Chứng minh lim f ( x, y ) không tồn tại
IE

x  y2
2 x 0
y 0

1 1 1
Lấy 2 dãy Mn( ,0), Kn( , ) với n  N*, Mn  M0(0,0), Kn  M0
IL

n n n
lim M n = M0, lim K n = M0,
n n
TA

1 1
.0
lim f ( M n ) = lim n n2 1
= 0, lim f ( K n ) = nlim
  1
=
n n   1 n 1
2
0 2
 2 2
n n n

Bài 22
x
Tính đạo hàm riêng của z  cos   , y  0
 y
z x  x 1 x
  sin .     .sin
x y x  y  y y
z x  x x x
  sin .    2 sin
y y y  y  y y
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 18

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Bài 23
Cho f(x,y) = 3x2y + xy2
Tính f 'x (1, 2), f y(1, 2)
Bài 24
Giải thích lý do tại sao chức năng là khả vi tại cho điểm . Sau đó tìm tuyến tính của L(x,y) hàm tại
điểm đó
a ) f ( x, y )  1  x ln( xy  5) (2, 3)
b ) f ( x, y )  x 3 y 4 (1,1)
x
c ) f ( x, y )  (2,1)
x y
d ) f ( x, y )  x  e4 y (3, 0)

M
 xy
e) f ( x, y )  e cos y ( , 0)
f ) f ( x, y )  y  sin( x / y ) (0, 3)

CO
Lời giải
f ( x, y)  1  x ln( xy  5) các đạo hàm riêng là
1 xy
f x ( x, y)  x ( y)  ln( xy  5).1   ln( xy  5) và
xy  5
x2
xy  5
T.
US
1
f y ( x, y )  x. ( x) 
xy  5 xy  5
 f x (2,3)  6, f y (2,3)  4
Cả f x và f y là hàm liên tục khi xy > 5 .Khi đó f khả vi tai (2,3)
UH

L( x, y)  f (2,3)  f x (2,3)( x  2)  f y (2,3)( y  3)  1  6( x  2)  4( y  3)  6 x  4 y  23

f ( x, y )  x3 y 4  f x ( x, y )  3x 2 y 4 , f y ( x, y )  4 x 3 y 3
IE

 f x (1,1)  3, f y (1,1)  4
Cả f x và f y là hàm liên tục,và khi hàm f khả vi tai (1 ,1 )
IL

 L( x, y)  f (1,1)  f x (1,1)( x  1)  f y (1,1)( y  1)  3x  4 y  6

TA

x 1( x  y )  x(1) y
f ( x, y )   f x ( x, y )   ,
x y ( x  y) 2
( x  y)2
x
f y ( x, y ) 
( x  y)2
1 2
 f x (2,1)  , f y (2,1)  
9 9
Cả f x và f y là hàm liên tục khi y ≠ -x ,và khi hàm f khả vi tai (2 ,1 )
2 1 2 1 2 2
 L( x, y)  f (2,1)  f x (2,1)( x  2)  f y (2,1)( y  1)   ( x  2)  ( y  1)  x  y 
3 9 9 9 9 3
đ)
f ( x, y)  x  e4 y  ( x  e4 y )1/2 các đạo hàm riêng là
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________ _________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 19

Tài liệu môn Giải tích 1 https://www.facebook.com/tailieuhust
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1
f x ( x, y)  ( x  e4 y ) 1/2 và
2
1
f y ( x, y )  ( x  e4 y ) 1/2 (4e4 y )  2e4 y ( x  e4 y ) 1/2
2
1 1
 f x (3, 0)  (3  e0 ) 1/2  , f y (3, 0)  2e0 (3  e0 ) 1/2  1
2 4
Cả f x và f y là hàm liên tục gần (3,0) .Khi đó f khả vi tai (3 ,0 )
1 1 5
L( x, y)  f (3, 0)  f x (3, 0)( x  3)  f y (3, 0)( y  0)  2  ( x  3)  1( y  0)  x  y 
4 4 4
f ( x, y)  e xy cos y các đạo hàm riêng là
f x ( x, y)  e xy ( y) cos y   ye xy cos y và

M
f y ( x, y )  e xy ( sin y )  (cos y )e xy ( x)  e  xy (sin y  x cos y )
 f x (, 0)  0, f y (, 0)  

CO
Cả f x và f y là hàm liên tục gần (π,0) .Khi đó f khả vi tai (π ,0 )
L( x, y)  f (,0)  f x (,0)( x  )  f y (,0)( y  0)  1  0( x  )  ( y  0)  1  y
f ( x, y)  y  sin( x / y) các đạo hàm riêng là T.
US
f x ( x, y)  (1/ y) cos( x / y) và
1
f y ( x, y)  1  ( x / y 2 ) cos( x / y)  f x (0,3)  , f y (0,3)  1
3
UH

Cả f x và f y là hàm liên tục gần (0,3) khi y≠0 .Khi đó f khả vi tại (0 ,3 )
1 1
L( x, y)  f (0,3)  f x (0,3)( x  0)  f y (0,3)( y  3)  3  ( x  0)  1( y  3)  x  y
3 3
IE
IL
TA

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website: TAILIEUHUST.COM 20