«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ καὶ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ.

1,10)
Ἐκδίδεται ἀπὸ τὴν Κοινοβιακὴ Γυναικεία Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Αὐγουστίνου Φλωρίνης – 531 00 ΦΛΩΡΙΝΑ – τηλ. 23850-28610 –imaaflo@yahoo.gr

Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΛΗ΄ Τοῦ ἁγίου Νικολάου Συντάκτης (†) ἐπίσκοπος

Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 2429 Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2021 Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

«Πίστις, πραότης, ἐγκράτεια» (Γαλ. 5,22-23)

«Κανόνα πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον ἀ-

Ἀ
νέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια» (ἀπολυτ. 6ης Δεκ.)
νέτειλε καὶ πάλι, ἀγαπητοί μου, στὸν ὁρί-
ζοντα τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἡ ἑορτὴ
τοῦ πολιούχου τῶν Μύρων τῆς Λυκίας· σήμε-
ρα ἑορτάζει ὁ ἅγιος Νικόλαος.
Εἶνε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ δημοφιλεῖς ἁγίους.
Πλῆθος ἄντρες μὰ καὶ γυναῖκες ἀκόμη, στὴν
πατρίδα μας ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλα τὰ Βαλκάνια καὶ
τὴ ῾Ρωσία, ἁπλοῖ ἄνθρωποι ἀλλὰ καὶ βασιλεῖς
καὶ πρίγκιπες φέρουν τὸ ὄνομά του. Πλῆθος
ἐκκλησίες, παρεκκλήσια καὶ ἐξωκκλήσια εἶνε
χτισμένα γι᾽ αὐτόν. Ἀκόμα καὶ σὲ ἄλλα δό-
γματα, π.χ. στὸ Μπάρι τῆς Ἰταλίας, τὸν τι-
μοῦν, γιατὶ ἐκεῖ εἶνε τὸ λείψανό του.
Ἀλλ᾽ ἀρκεῖ, ἐρωτῶ, τὸ ὅτι ἔχουμε ἐκκλησί-
ες καὶ παρεκκλήσιά του, ὅτι προσκυνοῦμε τὴν
εἰκόνα του, ὅτι τοῦ ἀνάβουμε κεριὰ καὶ λαμ-
πάδες, ἀρκοῦν αὐτὰ ν᾽ ἀποδείξουν, ὅτι εἴμα-
στε γνήσιοι Χριστιανοί; Ὄχι ἀσφαλῶς. Πέρα
ἀπὸ τὴν τιμὴ αὐτή, τὴν ἀναγκαία, χρειάζεται
καὶ κάτι ἄλλο. Ὀφείλουμε, κοντὰ στὴν ἐξωτε-
ρικὴ αὐτὴ τιμή, νὰ κάνουμε καὶ κάτι ἀνώτερο·
καὶ αὐτὸ εἶνε τὸ νὰ μιμηθοῦμε τὸν βίο του, νὰ
μιμηθοῦμε τὶς ἀρετὲς τοῦ ἁγίου Νικολάου.
Ὁ ἅγιος ἔλαμψε διὰ τῶν ἀρετῶν του. Ὅπως
ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιό του, ὑπῆρξε «κανὼν πί-
στεως», δεύτερον «εἰκὼν πραότητος», καὶ τρί-
τον «ἐγκρατείας διδάσκαλος». Τρεῖς μεγάλες
ἀρετές, ποὺ λείπουν σήμερα ἀπὸ τὸν κόσμο·
«πίστις, πραότης, ἐγκράτεια», μὲ τὴ σειρὰ ποὺ
τὶς ἀναφέρει καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Γαλ. 5,22-23).
Ἐπ᾽ αὐτῶν ἐπιτρέψτε μου νὰ πῶ λίγες λέξεις.
***
● Ἀκοῦμε «κανόνα πίστεως»· τὸ ψάλλουν οἱ
ψάλτες, τὸ λέμε ὅλοι, ἀλλὰ τί σημαίνει; γιατί
ὁ ἅγιος Νικόλαος λέγεται «κανὼν πίστεως»;
«Κανὼν» λέγεται ὁ χάρακας, ἡ ῥίγα μὲ τὴν ὁ-
ποία τὰ παιδιὰ χαράζουν στὰ τετράδια ἴσιες
γραμμές. Ἐπίσης κανόνας εἶνε τὸ κάθετο νῆ-
μα μὲ βαρίδι, μὲ τὸ ὁποῖο οἱ χτίστες ἐλέγχουν
ἂν ὁ τοῖχος ποὺ ὑψώνουν εἶνε κάθετος, καὶ τὸ
ἀλφάδι μὲ τὸ ὁποῖο οἱ ξυλουργοὶ ἐλέγχουν ἂν
μία ἐπιφάνεια εἶνε ὁριζόντια. Ὅπως λοιπὸν ὁ
μαθητὴς ἔχει ὁδηγὸ τὸ χάρακα καὶ ὁ τεχνίτης
τὸ νῆμα καὶ τὸ ἀλφάδι, ἔτσι καὶ ὁ ἅγιος Νικό-
λαος ἦταν τότε γιὰ τὸ ποίμνιό του καὶ εἶνε
καὶ γιὰ μᾶς σήμερα ὁδηγὸς στὴν πίστι. Ὅσοι
δηλαδὴ πιστεύουν καὶ παραδέχονται ὅ,τι καὶ
ὅπως πίστευε ὁ ἅγιος Νικόλαος, ὅσοι ἔχουν
τὴν πίστι τοῦ ἁγίου Νικολάου, αὐτοὶ εἶνε ὀρ-
θόδοξοι. Ἡ πίστι ποὺ εἶχε ὁ ἅγιος Νικόλαος
εἶνε ὁδηγὸς τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Ὅ,τι ἀκοῦμε νὰ κηρύσσεται ἔξω ἀπὸ τὴν
πίστι αὐτή, εἶνε πλάνη καὶ αἵρεσις. Ὀρθοδο-
ξία σημαίνει γραμμὴ ὀρθή, ἴσια· αἵρεσις θὰ πῇ
γραμμὴ στρεβλή, λανθασμένη, ἄστοχη. Ὀρθο-
δοξία σημαίνει γραμμὴ εὐθεῖα· αἵρεσις θὰ πῇ
γραμμὴ τεθλασμένη, ζὶκ-ζάκ, ὅπως κινεῖται τὸ
φίδι. Οἱ αἱρετικοὶ κινοῦνται μὲ ἑλιγμούς, σὰν τὰ
φίδια. Οἱ πλάνες καὶ αἱρέσεις εἶνε ἔξω ἀπὸ τὴν
εὐθεῖα γραμμή· εἶνε μονοπάτια σκοτεινά, ποὺ
ὁδηγοῦν σὲ βάραθρα ἁμαρτίας καὶ ἀπωλείας.
Τὸ ὅτι λοιπὸν ὁ ἅγιος Νικόλαος ὑμνεῖται
ὡς «κανὼν πίστεως» σημαίνει, ὅτι πρέπει κ᾽
ἐμεῖς νὰ πιστεύουμε ὅ,τι καὶ ὅπως πίστευε
ἐκεῖνος καὶ οἱ ἄλλοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
● Ὑμνεῖται, ἀκόμη, ὡς «εἰκὼν πραότητος». Ἡ
πραότης, τὸ νὰ εἶνε ὁ ἄνθρωπος ἤρεμος, νὰ ἐ-
λέγχῃ τὸ θυμό του, εἶνε μεγάλη ἀρετή. Πρα-
ότης εἶνε τὸ ἀντίθετο τῆς ὀργῆς - τοῦ θυμοῦ.
Ἀλλὰ γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· ὁ ἅγιος Νικό-
λαος δὲν θύμωνε ποτέ; ἦταν πάντοτε πρᾶος;
Ὁ θυμὸς εἶνε μία δύναμις, ἕνα νεῦρο, ποὺ ὁ
Θεὸς ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ ἀμύνεται
κατὰ τοῦ κακοῦ. Ὑπάρχουν λοιπὸν περιπτώ-
σεις στὶς ὁποῖες ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ θυ-
μώνῃ· ἀλλοίμονο ἐὰν τότε δὲν θυμώνῃ καὶ
δὲν ὀργίζεται. Ὁ ἅγιος Νικόλαος ἦταν πρᾶος
καὶ ἀόργητος ὅταν ἐπρόκειτο γιὰ προσωπικὰ
 2
συμφέροντα, γιὰ ὑλικὲς ζημιές, γιὰ πράγματα τελὲς εὐφυολόγημα τῆς συντροφιᾶς, στὸ ἀν-
μικρὰ καὶ ἀσήμαντα· ἦταν πρᾶος ὅταν ἐχθροί ήθικο τραγούδι τοῦ «καλλιτέχνη», στὸ πονη-
του τὸν κακολογοῦσαν, τὸν ὕβριζαν, τὸν συκο- ρὸ ἀστεῖο τῆς παρέας, καὶ μπροστὰ στὸ κοινὸ
φαντοῦσαν. Ἀλλ᾽ ὅταν ἐπρόκειτο γιὰ τὴν ἀλή- πορνικὸ θέαμα τῆς τηλεοράσεως; Μήπως εἴ-
θεια τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ ζητή- μαστε ἀλλοῦ εὔθικτοι καὶ ὑπερευαίσθητοι, κι
ματα πίστεως καὶ δικαιοσύνης, ζητήματα με- ἀλλοῦ τελείως ἀναίσθητοι; Συμβούλεψε τὸν
γάλα καὶ σοβαρά, τότε ἀγανακτοῦσε. Ὠργιζό- βλάστημο μιὰ - δυὸ φορές· ἂν ὅμως ἐπιμένῃ
ταν κατὰ τῶν πλουσίων καὶ ἰσχυρῶν, καὶ ὑπερ- στὸ κακό, τότε –λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος–
ασπιζόταν ἀθῷα φτωχαδάκια ποὺ ἀδικοῦνταν. ἔχεις χέρι; χτύπα τον· χέρι ποὺ θὰ χτυπήσῃ
Τέτοια ὀργὴ λέγεται ὅτι ἔδειξε καὶ ὅταν με- βλάστημο θ᾿ ἁγιάσῃ (βλ. Ἑ.Π. Migne 49,32). Εἶνε φοβερό·
τέσχε στὴν Πρώτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο μαζὶ πῶς ἀνεχόμαστε ὅταν προσβάλλεται ἡ πίστι
μὲ τοὺς ἄλλους ἁγίους πατέρας καὶ ἐρράπισε μας, ὅταν δροῦν ἀνενόχλητοι αἱρετικοί!…
τὸν Ἄρειο, ὁ ὁποῖος βλασφημοῦσε κατὰ τῆς  Καὶ τὸ τρίτο ἐρώτημα. Εἴμαστε ἐγκρα-
θεότητος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. τεῖς; συγκρατοῦμε τὴ γλῶσσα, προσέχουμε
Τὸ ἐπεισόδιο αὐτὸ δείχνει τὸν χαρακτῆρα τὰ λόγια μας; βάζουμε φρένο στὶς ἐπιθυμίες
τοῦ ἁγίου· ἦταν ἥσυχος καὶ γαλήνιος, ἀλλ᾽ ὅ- μας, στὸ φαγητό, στὸ ποτό, στὴ σάρκα; φρου-
ταν ἐθίγοντο δόγματα τῆς πίστεως ἔδειχνε καὶ ροῦμε τὶς πύλες τῶν αἰσθήσεων, τὴν ὅρασι,
αὐτὸς ὀργή, τὴν ἱερὰ ὀργὴ καὶ ἀγανάκτησι. τὴν ἀκοὴ κ.λπ.; νηστεύουμε Τετάρτες, Παρα-
● Ἦταν τέλος ὁ ἅγιος Νικόλαος –ἐκτὸς ἀπὸ σκευές, τεσσαρακοστές, ἢ δίχως λόγο (ἀσθέ-
κανόνας πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος– καὶ νεια) καταλύουμε τὰ πάντα; Ἡ ἐγκράτεια εἶ-
«ἐγκρατείας διδάσκαλος». Ἀπὸ νωρὶς ἔδει- νε μεγάλη ἀρετή, εἶνε χαλινάρι· χωρὶς ἐγκρά-
χνε νὰ τιθασεύῃ τὶς ἀνάγκες του, νὰ περιορί- τεια ὁ ἄνθρωπος καταντᾷ ἄλογο ἀχαλίνωτο,
ζῃ τὶς ἀπαιτήσεις του, νὰ χαλιναγωγῇ τὶς ἐπι- χειρότερος κι ἀπὸ τὰ ζῷα. Τὴν περίοδο αὐτὴ
θυμίες του. Τόσο πολὺ ἐγκρατευόταν καὶ νή- τοῦ Σαρανταημέρου οἱ Χριστιανοὶ τηροῦσαν
στευε, ὥστε, ὅπως λέει ἡ παράδοσις, βρέφος πάντα τὴ νηστεία τῶν Χριστουγέννων, ποὺ δὲν
ἀκόμη στὴν ἀγκάλη τῆς μητέρας του, Τετάρ- εἶνε καὶ τόσο αὐστηρή. Τώρα οἱ μανάδες δὲν
τη καὶ Παρασκευὴ δὲν θήλαζε! Ἀγαποῦσε τὴν νηστεύουν πιὰ τὰ παιδιά τους· φοβοῦνται μή-
ἐγκράτεια· τὴν ἔδειξε μικρὸ παιδί, τὴν εἶχε καὶ πως ἀρρωστήσουν οἱ κανακάρηδες καὶ συνε-
μεγάλος, τὴν ἔζησε καὶ τὴν δίδαξε πρὸ παν- χῶς τὰ ταΐζουν· κι αὐτὰ μεγαλώνοντας δὲν
τὸς ὡς ἐπίσκοπος καὶ πατὴρ τῆς Ἐκκλησίας. μαθαίνουν νὰ σέβωνται τίποτα.
Ὅποιος λοιπὸν ἀπὸ μᾶς στὸν αἰῶνα αὐτὸν
*** σείεται στὴν πίστι καὶ σαλεύεται ἀπὸ ἀνέμους
Τί λέτε, ἀδελφοί μου, ἔχουμε ἐμεῖς σήμερα
τὶς ἀρετὲς αὐτὲς τοῦ ἁγίου Νικολάου; Σήμε- τῆς ὀλιγοπιστίας σὰν καλάμι (βλ. Ματθ. 11,7. Λουκ. 7,24), ἂς
ρα, ποὺ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει μπρο- πιαστῇ ἀπὸ τὸν ἅγιο Νικόλαο, ποὺ εἶνε βρά-
στά μας αὐτὴ τὴ φωτεινὴ καὶ λαμπρὴ εἰκόνα χος πίστεως ἀκλόνητος, ἀσάλευτος ἀπὸ ἀνέ-
τοῦ ἁγίου Νικολάου, ἂς θέσουμε στὸν ἑαυτό μους καὶ κύματα· ἂς τὸν παρακαλέσουμε νὰ
μας τὰ ἑξῆς ἐρωτήματα. μᾶς στηρίξῃ στὴν πίστι τῶν πατέρων μας. Ὅ-
 Πρῶτον. Πιστεύουμε ἐμεῖς, ἄντρες καὶ σοι πάλι νικώμεθα ἀπὸ τὸ θυμὸ καὶ τὴν ὀργή,
γυναῖκες, ὅπως πίστευε ὁ ἅγιος Νικόλαος; ἢ ἂς τοῦ ζητήσουμε νὰ μᾶς δώσῃ λίγη ἀπ᾽ τὴν
μήπως ἐπηρεαζόμαστε ἀπὸ διάφορα ῥεύμα- πραότητα ποὺ εἶχε, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἱερὰ ὀρ-
τα ὀρθολογισμοῦ καὶ αἱρέσεων; Κρατοῦμε ἐ- γή του, ὥστε ν᾽ ἀντιδροῦμε στὸ κακό. Κι ὅσοι
μεῖς θερμὴ καὶ καθαρὴ ἀπὸ κάθε νόθευσι τὴν ἀπὸ μᾶς νικώμεθα ἀπὸ τὴν κοιλιοδουλία ἢ τὴ
πίστι τῶν ἁγίων πατέρων; σαρκολατρία κι ἀπὸ ἄλλα ἐλεεινὰ καὶ τρισά-
 Τὸ δεύτερο ἐρώτημα. Εἴμαστε πρᾶοι, εἰ- θλια πάθη, ἂς μιμηθοῦμε τὸν ἅγιο Νικόλαο
ρηνικοί, ἀγαποῦμε τὴν ἡσυχία; Ὅταν πάλι τὸ στὴν ἐγκράτεια καὶ αὐτοκυριαρχία του.
καλῇ ἡ ἀνάγκη, ἔχουμε τὴν ἁγία ὀργή; Ἢ μή- Μιμούμενοι ἔτσι τὸν ἅγιο Νικόλαο νὰ αὐξά-
πως θυμώνουμε γιὰ τὰ μικροσυμφέροντά μας νουμε ἀπὸ ἀρετὴ σὲ ἀρετή. Καὶ ὅταν τὸν μι-
κ᾽ εἴμαστε γι᾽ αὐτὰ ἱκανοὶ νὰ ταράξουμε τὸν μηθοῦμε, τότε θὰ τιμοῦμε πρεπόντως τὴ μνή-
κόσμο; Μήπως ὀργιζόμαστε γιὰ ἕνα σπασμέ- μη του· καὶ θ᾽ ἀξιωθοῦμε, ὅταν ἀπέλθουμε ἀ-
νο τζάμι, γιὰ τὴν καταπάτησι μιᾶς σπιθαμῆς πὸ τὸ μάταιο τοῦτο κόσμο, νὰ βρεθοῦμε ἐν μέ-
γῆς, γιὰ μιὰ λέξι ποὺ ἔθιξε τὸ ἄθλιο ἐγώ μας· σῳ ἁγίων, ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, ὑμνοῦν-
ἀκοῦμε ὅμως ἀπαθεῖς τὴ βλαστήμια τῶν θεί- τες αἰωνίως τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν
ων, ἀνεχόμαστε τὴν ἀδικία τοῦ φτωχοῦ συναν- εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
θρώπου μας, χαμογελοῦμε ἠλιθίως στὸ εὐ- (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ποὺ ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Νικολάου πόλεως Φλωρίνης τὴν 6-12-1974 Παρασκευὴ πρωί, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 19-11-2021.