Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc

2011 - 2012

Ngµy so¹n : 08/09/11

Ngµy d¹y : 13/09/11
Chñ ®Ò 3 TÝnh tæng c¸c d·y sè
Buæi 1 tæng víi c¸c sè h¹ng lµ sè nguyªn, lòy thõa, sè thËp ph©n, ph©n sè

A/Môc tiªu

Häc xong buæi häc nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®−îc :
 KiÕn thøc
- Häc sinh biÕt c¸ch tÝnh tæng c¸c d·y sè víi c¸c sè h¹ng lµ sè nguyªn;
lòy thõa; sè thËp ph©n; ph©n sè cã thÓ c¸ch ®Òu hoÆc kh«ng c¸ch ®Òu.
 KÜ n¨ng
- RÌn kÜ n¨ng tÝnh to¸n, biÕn ®æi, t− duy khoa häc
 Th¸i ®é
- Häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng trong häc tËp
B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
- GV:
- HS:
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
I. Tæ chøc – sÜ sè
II. KiÓm tra bµi cò
III. Bµi míi (165 phót)
D¹ng 1: D·y sè mµ c¸c sè h¹ng c¸ch ®Òu
I – LÝ thuyÕt chung:
- Sè ch½n lµ sè tù nhiªn cã ch÷ sè tËn cïng lµ 0, 2, 4, 6, 8
- Sè lÎ lµ sè tù nhiªn cã ch÷ sè tËn cïng lµ 1, 3, 5, 7, 9
- Hai sè ch½n (hoÆc lÎ) liªn tiÕp th× h¬n kÐm nhau 2 ®¬n vÞ
- Cho dy sè c¸ch ®Òu u1, u2, u3, ... , un (*), kho¶ng c¸ch gi÷a hai sè h¹ng liªn
tiÕp cña dy lµ d, khi ®ã sè c¸c sè h¹ng cña dy (*) lµ: n = ( un − u1 ) : d + 1 (1)
n(u1 + un )
Tæng c¸c sè h¹ng cña dy (*) lµ : Sn = (2)
2
§Æc biÖt tõ c«ng thøc (1) ta cã thÓ tÝnh ®−îc sè h¹ng thø n cña dy (*) lµ:
un = u1 + (n - 1)d
Suy ra:
+ TËp hîp c¸c sè tù nhiªn tõ a ®Õn b cã b – a + 1 phÇn tö
+ TËp hîp c¸c sè ch½n tõ sè ch½n a ®Õn sè ch½n b cã (b - a) :2 + 1 phÇn tö
+ TËp hîp c¸c sè lÎ tõ sè lÎ m ®Õn sè ch½n n cã (n - m) : 2 + 1 phÇn tö
II – Bµi tËp:
Bµi 1: H·y tÝnh tæng S c¸c sè tù nhiªn tõ 1 ®Õn 100

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
H−íng dÉn:
C¸ch 1: Ta thÊy tæng S cã 100 sè h¹ng, ta chia thµnh 50 nhãm, mçi nhãm cã
tæng lµ 101 nh− sau:
S = (1 + 100) + (2 + 99) + (3 + 98) + ... + (50 + 51)
= 101 + 101 + ... + 101 = 50.101 = 5050.
C¸ch 2:
S = 1 + 2 + ... + 99 + 100
S = 100 + 99 + ... + 2 + 1
2S = 101 + 101 + ... + 101 + 101
(cã 100 sè h¹ng 101)
=> S = 101.100 : 2 = 5050
Bµi 2: TÝnh A = 1 + 2 + 3 + ... + 98 + 99
H−íng dÉn:
C¸ch 1:
A = 1 + (2 + 3 + 4 + ... + 98 + 99). Ta thÊy tæng trong ngoÆc gåm 98 sè h¹ng, nÕu chia
thµnh c¸c cÆp ta cã 49 cÆp nªn tæng ®ã lµ:
(2 + 99) + (3 + 98) + ... + (51 + 50) = 49.101 = 4949, khi ®ã A = 1 + 4949 = 4950
C¸ch 2:
A = 1 + 2 + ... + 98 + 99
A = 99 + 98 + ... + 2 + 1
2A = 100 + 100 + ... + 100 + 100
(cã 99 sè h¹ng 100)
=> A = 100.99 : 2 = 4950
Bµi 3: TÝnh C = 1 + 3 + 5 + ... + 997 + 999
H−íng dÉn:
C¸ch 1:
Tõ 1 ®Õn 1000 cã 500 sè ch½n vµ 500 sè lÎ nªn tæng trªn cã 500 sè lÎ, ¸p dông
c¸c bµi trªn ta cã C = (1 + 999) + (3 + 997) + ... + (499 + 501) = 1000.250 =
250000 (tæng trªn cã 250 cÆp sè)
C¸ch 2:
C = 1 + 3 + ... + 997 + 999
C = 999 + 997 + ... + 3 + 1
2C = 1000 + 1000 + ... + 1000 + 1000
(cã 500 sè h¹ng 1000)
=> C = 1000.500 : 2 = 250000
Bµi 4: TÝnh D = 1 + 2 + 3 + . . . + n
H−íng dÉn: Lµm theo c¸ch thø hai cña c¸c bµi tËp trªn ®−îc kÕt qu¶:
n( n + 1)
D=
2
Bµi 5: TÝnh E = 10,11 + 11,12 + 12,13 + ... + 98,99 + 99,10
H−íng dÉn: Nh©n c¶ hai vÕ víi 100 ta cã:

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
100E = 1011 + 1112 + 1213 + ... + 9899 + 9910 = (1011 + 1112 + 1213 + ...
(1011 + 9899).89
+ 9899) + 9910 = + 9910 = 485495 + 9910 = 495405
2
(9899 − 1011)
⇒ E = 4954,05 (ghi chó: V× sè c¸c sè h¹ng cña dy lµ + 1 = 89 )
101
Bµi 6: Ph©n tÝch sè 8030028 thµnh tæng cña 2004 sè tù nhiªn ch½n liªn tiÕp.
H−íng dÉn:
Gäi a lµ sè tù nhiªn ch½n, ta cã tæng cña 2004 sè tù nhiªn ch½n liªn tiÕp lµ:
 a + (a + 4006) 
S = a + (a + 2) + ... + (a + 4006) =   .2004 = (a + 2003).2004 .
 2
Khi ®ã ta cã: (a + 2003).2004 = 8030028 ⇔ a = 2004.
VËy ta cã: 8030028 = 2004 + 2006 + 2008 + ... + 6010
D¹ng 2:
2: D·y sè mµ c¸c sè h¹ng kh«ng c¸ch ®Òu

Bµi 1: TÝnh A = 1.2 + 2.3 + 3.4 + … + n.(n + 1)

H−íng dÉn:
3A = 1.2.3 + 2.3.3 + 3.4.3 + … + n(n + 1).3
= 1.2.(3 - 0) + 2.3.(4 - 1) + 3.4.(5 - 2) + . . . + n(n + 1)[(n + 2) - (n - 1)]
= 1.2.3 + 2.3.4 - 1.2.3 + 3.4.5 – 2.3.4 + … + n(n + 1)(n + 2) - (n - 1)n(n + 1) =
n( n + 1)( n + 2)
n(n + 1)(n + 2) ⇒ A =
3
Bµi 2: TÝnh B = 1.2.3 + 2.3.4 + . . . + (n - 1)n(n + 1)
H−íng dÉn:
4B = 1.2.3.4 + 2.3.4.4 + . . . + (n - 1)n(n + 1).4
= 1.2.3.(4 - 0) + 2.3.4 (5 - 1) + . . . + (n - 1)n(n + 1). ( n + 2) − ( n − 2)
= 1.2.3.4 + 2.3.4.5 - 1.2.3.4 + . . . + (n - 1)n(n + 1)(n + 2) - (n - 2)(n - 1)n(n +
( n − 1) n( n + 1)(n + 2)
1) = (n - 1)n(n + 1)(n + 2) ⇒ B =
4
Bµi 3: TÝnh C = 1.4 + 2.5 + 3.6 + 4.7 + . . . + n(n + 3)
H−íng dÉn:
Ta thÊy: 1.4 = 1.(1 + 3) = 1.(1 + 1 + 2) = 1.(1 + 1)+ 2.1
2.5 = 2.(2 + 3) = 2.(2 + 1 + 2) = 2.(2 + 1)+ 2.2
3.6 = 3.(3 + 3) = 3.(3 + 1 + 2) = 3.(3 + 1)+ 2.3
4.7 = 4.(4 + 3) = 4.(4 + 1 + 2) = 4.(4 + 1)+ 2.4
...... .....
n(n + 3) = n(n + 1) + 2n
VËy C = 1.2 + 2.1 + 2.3 + 2.2 + 3.4 + 2.3 + . . . + n(n + 1) + 2n
= 1.2 + 2 +2.3 + 4 + 3.4 + 6 + . . . + n(n + 1) + 2n
= [1.2 +2.3 +3.4 + . . . + n(n + 1)] + (2 + 4 + 6 + . . . + 2n)
n(n + 1)(n + 2)
mµ 1.2 + 2.3 + 3.4 + … + n.(n + 1) = (kÕt qu¶ bµi tËp 1)
3

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
(2n + 2)n
vµ 2 + 4 + 6 + . . . + 2n =
2
n(n + 1)(n + 2) (2n + 2)n n( n + 1)(n + 5)
⇒C = + =
3 2 3
Bµi 4: TÝnh D = 12 + 22 + 32 + . . . + n2
H−íng dÉn:
A = 1.2 + 2.3 + 3.4 + . . . + n.(n + 1) = 1.(1 + 1) + 2.(1 + 2) + . . . + n.(1 + n)
= 12 + 1.1 + 22 + 2.1 + 32 + 3.1 + . . . + n2 + n.1 = (12 + 22 + 32 + . . . + n2 ) + (1
+ 2 + 3 + . . . + n). MÆt kh¸c theo bµi tËp 1 ta cã:
n(n + 1)(n + 2) n(n + 1)
A= vµ 1 + 2 + 3 + . . . + n =
3 2
n(n + 1)(n + 2) n(n + 1) n(n + 1)(2n + 1)
⇒ D = 12 + 22 + 32 + . . . + n2 = - =
3 2 6
Bµi 5: TÝnh A = 13 + 23 + 33 + . . . + n3
H−íng dÉn:
C¸ch 1:
B = 1.2.3 + 2.3.4 + . . . + (n - 1)n(n + 1)
= (2 - 1).2.(2 + 1) + (3 - 1).3.(3 + 1) + . . . + (n - 1)n(n + 1)
= (23 - 2) + (33 - 3) + . . . + (n3 - n)
= (23 + 33 + . . . + n3) - (2 + 3 + . . . + n)
= (13 + 23 + 33 + . . . + n3) - (1 + 2 + 3 + . . . + n)
n(n + 1)
= (13 + 23 + 33 + . . . + n3) -
2
3 3 3 3 n(n + 1) (n − 1)n(n + 1)(n + 2)
⇒ 1 +2 +3 +...+n =B+ Mµ ta ® biÕt B =
2 4
2

= 
3 3 3(n − 1)n(n + 1)(n + 2)
3 n(n + 1) n(n + 1) 
⇒ A=1 +2 +3 +...+n = +
4 2  2 
C¸ch 2: Ph−¬ng ph¸p quy n¹p to¸n häc
*) KiÕn thøc : §Ó chøng minh mét ®¼ng thøc hoÆc mét bÊt ®¼ng thøc ®óng
víi n ≥ n0 b»ng ph−¬ng ph¸p quy n¹p to¸n häc, ta tiÕn hµnh :
+ KiÓm tra bÊt ®¼ng thøc ®óng víi n = n0
+ Gi¶ sö bÊt ®¼ng thøc ®óng víi n = k (k ≥ n0)
+ Chøng minh bÊt ®¼ng thøc ®óng víi n = k + 1
+ KÕt luËn bÊt ®¼ng thøc ®óng víi n ≥ n0
2

Chøng minh A = 13 + 23 + 33 + . . . + n3 = (1 + 2 + 3 + … + n)2 = 

n(n + 1) 
  2 
(Víi n ∈ N* )
Ta cã:
A1 = 13 = 12
A2 = 13 + 23 = 9 = (1 + 2)2
A3 = 13 + 23 + 33 = 36 = (1 + 2 + 3)2
Gi¶ sö ®¼ng thøc ®óng víi n = k, tøc lµ ta lu«n cã:

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
Ak = 13 + 23 + 33 + . . . + k3 = (1 + 2 + 3 + . . . + k)2 (1)
Ta cÇn chøng minh ®¼ng thøc ®óng víi n = k + 1, tøc lµ:
Ak+1 = 13 + 23 + 33 + . . . + (k + 1)3 = [1 + 2 + 3 + . . . + (k + 1)]2 (2)
k (k + 1) k (k + 1) 2
ThËt vËy, ta ® biÕt: 1 + 2 + 3 + . . . + k = ⇒ Ak = [ ] (1')
2 2
Céng vµo hai vÕ cña (1') víi (k + 1)3 ta cã:
k (k + 1) 2 k (k + 1) 2
Ak + (k + 1)3 = [ ] + (k + 1)3 ⇔ Ak+1 = [ ] + (k + 1)3
2 2
2

= 
(k + 1)(k + 2) 
 2  
Do ®ã: Ak+1 = 1 + 23 + 33 + . . . + (k + 1)3 = [1 + 2 + 3 + . . . + (k + 1)]2 =
3
2

= 
(k + 1)(k + 2) 
 2  => ®¼ng thøc ®óng víi n = k + 1. VËy khi ®ã ta cã:
2

A = 1 + 2 + 3 + . . . + n = (1 + 2 + 3 + . . . + n) = 
3 3 3 3 n(n + 1)  2
 2 
Bµi 6: Bµi 6 (trang 23/SGK to¸n 7- tËp 1)
BiÕt r»ng 12 + 22 + 32 + . . . + 102 = 385, ®è em tÝnh nhanh ®−îc tæng
S = 22 + 42 + 62 + . . . + 202
H−íng dÉn:
Ta cã: S = 22 + 42 + 62 + . . . + 202 = (2.1)2 + (2.2)2 + . . . + (2.10)2
= 12.22 + 22.22 + 22.32 + . . .+ 22.102
= 22.(12 + 22 + 32 + .. . + 102) = 4. (12 + 22 + 32 + . . . + 102)
= 4.385 = 1540.
NhËn xÐt: NÕu ®Æt P = 12 + 22 + 32 + . . . + 102 th× ta cã: S = 4.P. Do ®ã, nÕu
cho S th× ta sÏ tÝnh ®−îc P vµ ng−îc l¹i. Tæng qu¸t hãa ta cã:
n(n + 1)(2n + 1)
P = 12 + 22 + 32 + . . . + n2 = (theo kÕt qu¶ bµi tËp 4 ë trªn)
6
Khi ®ã S = 22 + 42 + 62 + . . . + (2n)2 ®−îc tÝnh t−¬ng tù nh− bµi trªn, ta cã:
S = (2.1)2 + (2.2)2 + . . . + (2.n)2 = 4.( 12 + 22 + 32 + . . . + n2) =
4n(n + 1)(2n + 1) 2n(n + 1)(2n + 1)
= =
6 3
2
3 3 3  n(n + 1) 
3
Cßn: P = 1 + 2 + 3 + .. . + n =  . (theo kÕt qu¶ bµi tËp 5 ë trªn)
 2 
Ta tÝnh S = 23 + 43 + 63 + . . .+ (2n)3 nh− sau:
S = (2.1)3 + (2.2)3 + (2.3)3 + . . . + (2.n)3 = 8.(13 + 23 + 33 + .. . + n3)
=> S = 8P. VËy ta cã:
2 2 2
3 3 3 3  n(n + 1)  8.n (n + 1)
S = 2 + 4 + 6 + . . .+ (2n) = 8 ⋅   = = 2n 2 (n + 1)2
 2  4
Bµi 7: a) TÝnh A = 1 + 3 + 5 + . . . + (2n -1)2
2 2 2

b) TÝnh B = 13 + 33 + 53 + . . . + (2n-1)3
H−íng dÉn:

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
a) Theo kÕt qu¶ bµi 4 ë trªn, ta cã:
2n(2n + 1)(4n + 1) n(2n + 1)(4n + 1)
12 + 22 + 32 + . . . + (2n)2 = = Mµ ta thÊy:
6 3
12 + 32 + 52 + ... + (2n -1)2
= 12 + 22 + 32 + . . . + (2n - 1)2 + (2n)2 - [22 + 42 + 62 + . . . + (2n)2]
n(2n + 1)(4n + 1) 2n(n + 1)(2n + 1) n(4n 2 − 1)
= - =
3 3 3
b) Ta cã:
13 + 33 + 53 + …+ (2n-1)3 = 13 + 23 + 33 + . . . + (2n)3- [23 + 43 + 63 + . . . + (2n)3]
¸p dông kÕt qu¶ bµi tËp 5 ë trªn ta cã:
13 + 23 + 33 + . . . + (2n)3 = n2(2n + 1)2.
VËy: B = 13 + 33 + 53 + . . . + (2n-1)3 = n2(2n + 1)2 - 2n2(n + 1)2 = 2n4 - n2
Bµi 8: TÝnh S1 = 1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 263
H−íng dÉn:
C¸ch 1:
Ta thÊy: S1 = 1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 263 (1)
2 3 63 64
⇒ 2S1 = 2 + 2 + 2 + . . . + 2 + 2 (2)
Trõ tõng vÕ cña (2) cho (1) ta cã:
2S1 - S1 = 2 + 22 + 23 + . . . + 263 + 264 - (1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 263)
= 264 - 1. Hay S1 = 264 - 1
C¸ch 2:
Ta cã: S1 = 1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 263 = 1 + 2(1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 262)
= 1 + 2(S1 - 263) = 1 + 2S1 - 264 ⇒ S1 = 264 - 1
Bµi 9: TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc S = 1 +3 + 32 + 33 + . . . + 32000 (1)
H−íng dÉn:
C¸ch 1: ¸p dông c¸ch lµm cña bµi tËp trªn
Ta cã: 3S = 3 + 32 + 33 + .. . + 32001 (2)
Trõ tõng vÕ cña (2) cho (1) ta ®−îc:
3S - S = (3 + 32 + 33 + . . . + 32001) - (1 +3 + 32 + 33 + . . . + 32000)
32001 − 1
Hay: 2S = 32001 - 1 ⇒ S =
2
C¸ch 2: T−¬ng tù nh− c¸ch 2 cña bµi trªn:
Ta cã: S = 1 + 3(1 +3 + 32 + 33 + . . . + 31999) = 1 + 3(S - 32000) = 1 + 3S - 32001
32001 − 1
⇒ 2S = 32001 - 1 ⇒ S =
2
*) Tæng qu¸t ho¸ ta cã: Sn = 1 + q + q2 + q3 + . . . + qn (1)
Khi ®ã ta cã:
C¸ch 1: qSn = q + q2 + q3 + . . . + qn+1 (2)
q n +1 − 1
Trõ tõng vÕ cña (2) cho (1) ta cã: (q - 1)S = qn+1 - 1 ⇒ S =
q −1
C¸ch 2: Sn = 1 + q(1 + q + q2 + q3 + . . . + qn-1) = 1 + q(Sn - qn)
= 1 + qSn - qn+1 ⇒ qSn - Sn = qn+1 - 1 hay:

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
q n+1 − 1
Sn(q - 1) = qn+1 – 1 ⇒ S =
q −1
Bµi 10: Cho A = 1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 29; B = 5.28. Hy so s¸nh A vµ B
H−íng dÉn:
Ta cã: A = 1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 29 (1)
2A = 2 + 22 + 23 + . . . + 29 + 210 (2)
Trõ tõng vÕ cña (2) cho (1) ta cã:
2A - A = (2 + 22 + 23 + … + 29 + 210) - (1 + 2 + 22 + 23 + . . . + 29)
= 210 - 1 hay A = 210 - 1
Cßn: B = 5.28 = (22 + 1).28 = 210 + 28
VËy B > A
Bµi 11:
TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc S = 1 + 2.6 + 3.62 + 4.63 + . . . + 100.699 (1)
H−íng dÉn:
Ta cã: 6S = 6 + 2.62 + 3.63 + … + 99.699 + 100.6100 (2)
Trõ tõng vÕ cña (2) cho (1) ta ®−îc:
5S = 6 - 2.6 + (2.62 - 3.62) + (3.63 - 4.63) + . . . + (99.699 - 100.699) +
+ 100.6100 - 1 = 100.6100 - 1 - (6 + 62 + 63 + . . . + 699) (*)
§Æt S' = 6 + 62 + 63 + . . . + 699 ⇒ 6S' = 62 + 63 + . . . + 699 + 6100 ⇒
6100 − 6
⇒ S' = thay vµo (*) ta cã:
5
6100 − 6 499.6100 + 1
5S = 100.6100 - 1 - =
5 5
100
499.6 + 1
⇒ S=
25

tæng víi c¸c sè h¹ng lµ ph©n sè

1. LÝ thuyÕt chung:
m
NÕu sè h¹ng cã d¹ng th× ta ph©n tÝch thµnh hiÖu nh− sau:
b(b + m)
m 1 1
= − (hiÖu hai thõa sè ë mÉu lu«n b»ng gi¸ trÞ ë tö th× ph©n sè ®ã
b(b + m) b b + m
lu«n viÕt ®−îc d−íi d¹ng hiÖu cña hai ph©n sè kh¸c víi c¸c mÉu t−¬ng øng).
Nªn ta cã mét tæng víi c¸c ®Æc ®iÓm: C¸c sè h¹ng liªn tiÕp lu«n ®èi nhau (sè
trõ cña nhãm tr−íc b»ng sè bÞ trõ cña nhãm sau liªn tiÕp), cø nh− vËy c¸c sè
h¹ng trong tæng ®Òu ®−îc khö liªn tiÕp, ®Õn khi trong tæng chØ cßn sè h¹ng
®Çu vµ sè h¹ng cuèi, lóc ®ã ta thùc hiÖn phÐp tÝnh sÏ ®¬n gi¶n h¬n.
2. Bµi tËp:
1 1 1 1
Bµi 1. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc A = + + + ... +
1.2 2.3 3.4 (n − 1).n
Lêi gi¶i

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng

Ta cã: A =  −  +  −  + ... + 
1 1 1 1 1 1
− 

1 2   2 3   n −1 n
1 n −1
A = 1− =
n n
4 4 4 4
Bµi 2. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc B = + + + ... +
3.7 7.11 11.15 95.99
H−íng dÉn: Ta cã: 7 - 3 = 4 (®óng b»ng tö) nªn ta cã:
B =  − + − + − + ... + −  = − =
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 32
3 7 7 11 11 15 95 99  3 99 99
2 2
7 7 72 72
Bµi 3. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc C = + + + ... +
2.9 9.16 16.23 65.72
H−íng dÉn: Ta thÊy: 9 - 2 = 7 ≠ 72 ë tö nªn ta kh«ng thÓ ¸p dông c¸ch lµm
cña c¸c bµi trªn (ë tö ®Òu chøa 72), nÕu gi÷ nguyªn c¸c ph©n sè ®ã th× ta
kh«ng thÓ t¸ch ®−îc thµnh hiÖu c¸c ph©n sè kh¸c ®Ó rót gän tæng trªn ®−îc.
7 1 1
MÆt kh¸c ta thÊy: = − , v× vËy ®Ó gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò ta ph¶i ®Æt 7 lµm
2.9 2 9
thõa sè chung ra ngoµi dÊu ngoÆc, khi ®ã thùc hiÖn bªn trong ngoÆc sÏ ®¬n
gi¶n. VËy ta cã thÓ biÕn ®æi:
C = 7. 
7 7 7 7  1 1 1 1 1 1 1 1 
+ + + ... +  = 7.  − + − + − + ... + − 
 2.9 9.16 16.23 65.72   2 9 9 16 16 23 65 72 

= 7.  −  = 7. = 3
1 1 35 29
 2 72  72 72
3 3 3 3
Bµi 4. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc D = + + + ... +
1.3 3.5 5.7 49.51
H−íng dÉn: Ta l¹i thÊy: 3 - 1 = 2 ≠ 3 ë tö cña mçi ph©n sè trong tæng nªn
b»ng c¸ch nµo ®ã ta ®−a 3 ra ngoµi vµ ®−a 2 vµo trong thay thÕ.
2 3 3 3 3  3 2 2 2 2 
Ta cã: D =  + + + ... + =  + + + ... + 
2  1.3 3.5 5.7 49.51  2  1.3 3.5 5.7 49.51 

=  − + − + − + ... + −  =  −  = ⋅ =
3 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 3 50 25
2 1 3 3 5 5 7 49 51  2  1 51  2 51 17
1 1 1 1 1 1
Bµi 5. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc E = + + + + +
7 91 247 475 775 1147
H−íng dÉn: Ta thÊy: 7 = 1.7 ; 91 = 13.7 ; 247 = 13.19 ;
475 = 19.25; 775 = 25.31 ; 1147 = 31.37
T−¬ng tù bµi tËp trªn ta cã:
1 6 6 6 6 6 6 
E=  + + + + + 
6  1.7 7.13 13.19 19.25 25.31 31.37 

=  − + − + − + − + − + −  = ⋅ 1 −  = ⋅ =
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 36 6
6  1 7 7 13 13 19 19 25 25 31 31 37  6  37  6 37 37
Bµi 6.
2 2 2 2 5 5 5 5
So s¸nh: A = + + ... + + vµ B = + + ... + +
60.63 63.66 117.120 2003 40.44 44.48 76.80 2003
Lêi gi¶i

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

 Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
2 3 3 3  2
A=  + + ... + +
3  60.63 63.66 117.120  2003

=  − + − + ... +
1 
=  −
2 1 1 1 1 1 2 2 1 1  2 2 1 2
− + + = ⋅ +
3  60 63 63 66 117 200  2003 3  60 120  2003 3 120 2003
1 2
= +
180 2003
T−¬ng tù c¸ch lµm trªn ta cã: B =  −  +
5 1 1 5 5 1 5 1 5
= ⋅ + = +
4  40 80  2003 4 80 2003 64 2003

Ta l¹i cã: 2A = 2 
1 2  2 4 1 4
+ = + = + Tõ ®©y ta thÊy ngay
 180 2003  180 2003 90 2003
B > 2A th× hiÓn nhiªn B > A
IV. H−íng dÉn vÒ nhµ (5 phót)
- Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a
- Gi¶i tiÕp c¸c bµi tËp sau:
Bµi 1. TÝnh D = 10 + 12 + 14 + ... + 994 + 996 + 998
KÕt qu¶: D = 249480
Bµi 2. TÝnh: A = 1.2.3.4 + 2.3.4.5 + . . + (n - 2)(n - 1)n(n + 1)
2 2
n( n − 1)(n − 4 )
KÕt qu¶: A =
5
Bµi 3. TÝnh: B = 1.2.4 + 2.3.5 + .. . + n(n + 1)(n + 3)
H−íng dÉn: Ph©n tÝch
B = 1.2(3 + 1) + 2.3(4 + 1) + ... + n(n + 1)( n + 2 + 1)
= 1.2.3 + 2.3.4 + ... + n(n + 1)( n + 2) + 1.2 + 2.3 + 3.4 + ... + n(n + 1)
n( n + 1)( n + 2)(3n + 13)
KÕt qu¶: B =
12
Bµi 4. E = 7 + 74 + 77 + 710 + . . . + 73001
3003
KÕt qu¶: E = 7
342
Bµi 5. F = 8 + 83 + 85 + . . . + 8801
802
KÕt qu¶: F = 8
63
1 1 1 1
Bµi 6. TÝnh: A = + + + ... +
5.6 6.7 7.8 24.25
KÕt qu¶: A = 4
25
52 52 52 52
Bµi 7. TÝnh: B = + + + ... +
1.6 6.11 11.16 26.31
KÕt qu¶: B = 150
31
D/Bæ sung

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng

*******************************

Ngµy so¹n : 19/09/11

Ngµy d¹y : 23/09/11
Chñ
Chñ ®Ò 3 TÝnh tæng c¸c d·y sè
Buæi 2 luyÖn tËp

A/Môc tiªu

Häc xong buæi häc nµy HS cÇn ph¶i ®¹t ®−îc :
 KiÕn thøc
- TiÕp tôc ¸p dông c¸ch tÝnh tæng ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n chøng minh, tÝnh
gi¸ trÞ biÓu thøc, so s¸nh hai biÓu thøc, . . . , gi¶i ®Ò thi
 KÜ n¨ng
- RÌn kÜ n¨ng tÝnh to¸n, biÕn ®æi, t− duy khoa häc
 Th¸i ®é
- Häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng trong häc tËp
B/ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
- GV:
- HS:
C/TiÕn tr×nh bµi d¹y
I. Tæchøc – sÜ sè
II. KiÓm tra bµi cò (15 phót)
- HS1: Gi¶i bµi tËp 1 ®· cho ë buæi häc tr−íc
- HS2: Gi¶i bµi tËp 3 ®· cho ë buæi häc tr−íc
- HS3: Gi¶i bµi tËp 7 ®· cho ë buæi häc tr−íc
III. Bµi míi (164 phót)
Bµi 1. So s¸nh hai biÓu thøc A vµ B:
A = 124  
1 1 1 1
+ + + ... + 
 1.1985 2.1986 3.1987 16.2000 
1 1 1 1
B= + + + ... +
1.17 2.18 3.19 1984.2000
Lêi gi¶i
124  1 1 1 1 1 1 1 
Ta cã: A = . 1 − + − + − + ... + − 
1984  1985 2 1986 3 1987 16 2000 

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
1  1 1  1 1 1 
= .  1 + + ... +  −  + + ... + 
16  2 16   1985 1986 2000  
1  1 1 1 1 1 
Cßn B = .  1 − + − + ... + − 
16  17 2 18 1984 2000  
1  1 1   1 1 1 
= .  1 + + ... +  −  + + ... + 
16  2 1984   17 18 2000  
1  1 1  1 1 1 1 1 1   1 1 
= .  1 + + ... +  +  + + ... + − − − ... − − + ... + 
16  2 16   17 18 1984 17 18 1984   1985 2000  
1  1 1  1 1 1 
=   1 + + ... +  −  + + ... + 
16  2 16   1985 1986 2000  
VËy A = B
1 1 1 1 1
Bµi 2. Chøng tá r»ng: + + + ... + 2 2
< víi mäi n ∈ N
5 13 25 n + ( n + 1) 2
Lêi gi¶i
1 2 1 2 1 2 1 2
Ta cã: < ; < ; < ... ta ph¶i so s¸nh: 2 2
víi:
5 2.4 13 4.6 25 6.8 n + (n + 1) 2n(2n + 2)
1 1 1 2 1 1
ThËt vËy: 2 2
= 2 2
= 2 cßn = = 2
n + (n + 1) n + (n + 1) 2n + 2n + 1 2n(2n + 2) n(2n + 2) 2n + 2n
1 2
nªn hiÓn nhiªn 2 2
< , ∀n ∈ N .
n + (n + 1) 2n(2n + 2)
1 1 1 1 2 2 2 2
VËy ta cã: + + + ... + 2 2
< + + + ... +
5 13 25 n + ( n + 1) 2.4 4.6 6.8 2n(2n + 2)
2 1 1 2 1 1 2 1 1 2 1 1
Mµ: = − ; = − ; = − ... = − nªn:
2.4 2 4 4.6 4 6 6.8 6 8 2n(2n + 2) 2n 2n + 2
2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
+ + + ... + = − + − + − ... + − = − <
2.4 4.6 6.8 2n(2n + 2) 2 4 4 6 6 8 2 n 2 n + 2 2 2n + 2 2
lµ hiÓn nhiªn víi mäi sè tù nhiªn n
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
VËy: + + + ... + 2 2
< − + − + − ... + − = − <
5 13 25 n + (n + 1) 2 4 4 6 6 8 2n 2n + 2 2 2n + 2 2
1 1 1 1 1
hay: + + + ... + 2 2
<
5 13 25 n + (n + 1) 2
3 5 2n + 1
Bµi 3. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc M = 2
+ 2
+ ... + 2
(1.2) (2.3) [ n(n + 1)]
1 1 1 1 1 1 1 1
Lêi gi¶i: Ta cã ngay: M = 2
− 2 + 2 − 2 + ... + − 2+ 2−
1 2 2 3 (n − 1) n n (n + 1) 2
2

1 (n + 1)2 − 1 (n + 1)(n + 1) − 1 n 2 + 2n + 1 − 1 n 2 + 2n n(n + 2)

VËy M = 1 − = = = = =
(n + 1)2 (n + 1)2 (n + 1) 2 (n + 1) 2 (n + 1) 2 (n + 1) 2
1 1 1 1
Bµi 4. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc N = + + + ... +
1.2.3 2.3.4 3.4.5 n(n + 1)( n + 2)
Lêi gi¶i

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
1 2 2 2 2 
Ta cã: N =  + + + ... + 
2  1.2.3 2.3.4 3.4.5 n.(n + 1)(n + 2) 
1 1 1 1 1 1 1 1 1 
=  − + − + − + ... + − 
2  1.2 2.3 2.3 3.4 3.4 4.5 n.( n + 1) ( n + 1)(n + 2) 
1 1 1 
= −
2  2 (n + 1)(n + 2) 

1 1 1
Bµi 5. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc: H = + + ... +
1.2.3.4 2.3.4.5 (n − 1).n(n + 1)(n + 2)
1  3 3 3 
Lêi gi¶i: Ta cã: H = ⋅  + + ... +
3 1.2.3.4 2.3.4.5 ( n − 1).n.( n + 1).( n + 2) 
1  1 1 1 1 1 1 
= . − + − + ... + −
3 1.2.3 2.3.4 2.3.4 3.4.5 (n − 1).n.(n + 1) n.(n + 1).(n + 2) 
1 1 1 
= . −
3  6 n( n + 1)( n + 2) 
12 12 12 12 1
Bµi 6. Chøng minh r»ng P = + + + ... + <
1.4.7 4.7.10 7.10.12 54.57.60 2
Lêi gi¶i: Ta cã: P = 2.  
6 6 6 6
+ + + ... + 
 1.4.7 4.7.10 7.10.13 54.57.60 

= 2.  −
1 1 1 1 1 1 1 1 
+ − + − + ... + − 
 1.4 4.7 4.7 7.10 7.10 10.13 54.57 57.60 

= 2  −
1 1  854 427 427 1 1
 = 2⋅ = < = . VËy P <
 4 57.60  3420 855 854 2 2
1 1 1 1
Bµi 7. Chøng minh r»ng S = 1 + 2 + 2 + 2 + ... + 2 < 2
2 3 4 100
Lêi gi¶i
1 1 1 1 1 1 1 1
Ta thÊy:2
< ; 2< ; 2< ... 2
<
2 1.2 3 2.3 4 3.4 100 99.100
1 1 1 1 1
=> S < 1 + + + + ... + < 1+1− < 2 hay S < 2
1.2 2.3 3.4 99.100 100
1 1 1 1 1 1
Bµi 8. §Æt A = + + ... + vµ B = + + ... + .
1.2 3.4 2005.2006 1004.2006 1005.2006 2006.2006
A
Chøng minh r»ng ∈ Z
B
Lêi gi¶i
1 1 1 1 1 1 1 1
A= + + ... + = 1 − + − + ... + −
1.2 3.4 2005.2006 2 3 4 2005 2006
= 1 + + + ... +
1 1 1  1 1 1 1 
 −  + + + ... + 
 3 5 2005   2 4 6 2006 

= 1 + + + + ... +
1 1 1 1  1 1 1 
 - 2 ⋅  + + ... + 
 2 3 4 2006  2 4 2006 

= 1 + + + + ... +
1 1 1 1   1 1 1 1 
 -  1 + + + + ... + 
 2 3 4 2006   2 3 4 1003 

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
1 1 1
= + + ... +
1004 1005 2006
1  1 1 1  A
Cßn B =  + + ... +  ⇒ = 2006 ∈ Z
2006  1004 1005 2006  B
2009
Bµi 9. §Ò thi kh¶o s¸t chän HSG ®ît I huyÖn Gia Léc n¨m häc 2009 - 201
20100
1 + 1 + ... + 1 3−n +4
a) T×m sè tù nhiªn n tháa m·n =
1.2 2.3 ( n + 1)( n + 2 ) 3−n +5
b) Rót gän: P = 1 + 1 + ... + 1
1 + 2 2 + 3 2
2009 − 2 + 2009 − 1
2

H−íng dÉn:
a) Rót gän vÕ ph¶i b»ng 1 − 1 , vÕ ph¶i b»ng 1 − 1
n+2 3−n +5
do ®ã ta cã: n + 2 = 3 − n + 5 <=> 3 − n (1 + 3−n )=0
§¸p sè: n = 3
b) Cã: k +1 − k = k +1− k . Do ®ã P = 2
2009 − 1 − 1
k +1 + k
HSG
Bµi 10. §Ò thi kh¶o s¸t chän H 2009
SG ®ît II huyÖn Gia Léc n¨m häc 2 009 - 201
20100
a) Chøng minh r»ng
1 + 1 + 1 + ... + 1 > 4016
1 2 2 3 3 4 2 2 2009
2009 − 1 ( ) 2009
b) Cho x, y, z lµ c¸c sè thùc tháa m·n : y ≤ 25;2x + y ≥ 12;z + 3y ≥ 2009
T×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña biÓu thøc M = x + 2y + 3z
H−íng dÉn:
k +1
a) = k +1 1 − 1
( )
k( k + 1) k k +1
 1 − 1  k +1   1 − 1 
=   + 1 > 2   k = 1;2;3;...
  
 k k +1  k   k k +1 
 
1 + 1 + 1 + ... + 1 > 2 1 − 1
 = 2. 2008
1 2 2 3 3 4 2 2  1 2
2009  2009
2009 − 1 ( ) 2009
12 − y
b) Tõ gi¶ thiÕt cã: x ≥ ;z ≥ 2009 − 3y
2
12 − y 15y
Do ®ã: M ≥ + 2y + 3(2009 − 3y ) = 6033 − ≥ 6033 − 15.25 = 11691
2 2 2 2
M nhá nhÊt b»ng 11691  y = 25; x = −13 ;z = 1934
2 2
Bµi 11. §Ò thi kh¶o s¸t chän HSG ®ît II n¨m häc 2010 - 2011
1. Cho y = x2 + 4x + 4 + 2
x − 4x + 4
a) Rót gän y

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
b) TÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt cña y
2. So s¸nh A = 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + ... + 1 + 1 víi 20
2 3 4 5 99 100
3. Cho a, b, c , x, y lµ c¸c sè thùc tháa m·n c¸c ®¼ng thøc sau:
3 3 3 5 5 5
x + y = a; x + y = b ; x + y = c
T×m ®¼ng thøc liªn hÖ gi÷a a, b, c kh«ng phô thuéc vµo x, y
H−íng dÉn:
1. a) y = x + 2 + x − 2
NÕu x < - 2 th× y = - 2x
NÕu −2 ≤ x ≤ 2 th× y = 4
NÕu x > 2 th× y = 2x
b) NÕu x < - 2 th× y = - 2x > 4
NÕu −2 ≤ x ≤ 2 th× y = 4
NÕu x > 2 th× y = 2x > 4
VËy gi¸ trÞ nhá nhÊt cña y b»ng 4 khi −2 ≤ x ≤ 2
*) C¸ch kh¸c : ¸p dông bÊt ®¼ng thøc gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, ta cã:
y = x+2 + x−2 = x+2 + 2−x ≤ x+2+2−x =4
DÊu "=" x¶y ra  (x + 2)(2 - x) ≥ 0 .
Gi¶i bÊt ph−¬ng tr×nh nµy ta ®−îc : −2 ≤ x ≤ 2
2. So s¸nh A = 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + ... + 1 + 1 víi 20
2 3 4 5 99 100
Tr−íc hÕt chøng minh bÊt ®¼ng thøc:
Víi n lµ sè tù nhiªn th× 1 < 2( n +1 − n )
n +1
Cã:
n < n + 1 <=> n + n + 1 < 2 n + 1 <=> 1 > 1
n + n +1 2 n +1
 n +1 − n > 1  1 < 2( n +1 − n )
2 n +1 n +1
A < 2 (1 + 2 − 1 + 3 − 2 + 4 − 3 + ... + 99 − 98 + 100 − 99 ) = 2. 100
VËy A < 2.10 = 20
*) C¸ch kh¸c: Ph−¬ng ph¸p lµm t¨ng
A =1+ 1 + 1 + 1 + 1 + ... + 1 + 1
2 3 4 5 99 100
=1+ 2 + 2 + 2 + ... + 2
2 + 2 3 + 3 4 + 4 100 + 100
 1 1 1 1 
< 1 + 2 + + + ... + 

 1 + 2 2 + 3 3 + 4 99 + 100 
=1+2 ( 2 − 1 + 3 − 2 + ... + 100 − 99 ) = 1 + 2 (10 − 1) = 19 < 20
Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu
Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
2
3. x3 + y3 = b3 <=> b3 = x3 + y3 = ( x + y )( x2 − xy + y2 ) = ( x + y ) ( x + y ) − 3xy 
 
3
 b3 = a − 3axy
NÕu x + y = 0 th× a = b = c = 0
3 3
NÕu x + y = a ≠ 0 => xy = a − b
3a
5 5 3 3 2 2 2 2
x + y = ( x + y )( x + y ) − x y ( x + y )
Thay vµo ta ®−îc hÖ thøc : 9ac5 − 5a3 b3 − 5b6 + a6 = 0
Bµi 12. Cho ®a thøc f ( x ) = 1.2 + 2.3 + 3.4 + ... + x. ( x + 1) . T×m x ®Ó f ( x ) = 8
H−íng dÉn:
Ta cã f ( x ) = 1.2 + 2.3 + 3.4 + ... + x. ( x + 1)
⇒ 3. f ( x ) = 1.2.3 + 2.3.3 + 3.4.3 + ... + x. ( x + 1) .3
= 1.2. ( 3 − 0 ) + 2.3. ( 4 − 1) + 3.4. ( 5 − 2 ) + ... + x. ( x + 1) . ( x + 2 ) − ( x − 1) 
= −0 + 1.2.3 − 1.2.3 + 2.3.4 − 2.3.4 − 3.4.5 − ... − ( x − 1) x. ( x + 1) + x. ( x + 1)( x + 2 ) = x. ( x + 1)( x + 2 )
1
⇒ f ( x) = x. ( x + 1)( x + 2 )
3
1
§Ó f ( x ) = 8 ⇔ x. ( x + 1)( x + 2 ) = 8 ⇔ x. ( x + 1)( x + 2 ) = 24
3
⇔ x3 + 3x 2 + 2 x − 24 = 0 ⇔ ( x 3 − 2 x 2 ) + ( 5 x 2 − 10 x ) + (12 x − 24 ) = 0
x − 2 = 0 (1)
2
(
⇔ ( x − 2 ) x + 5 x + 12 = 0 ⇔  2) ( 2)
 x + 5 x + 12 = 0
Gi¶i ph−¬ng tr×nh (1) ta ®−îc x = 2
Gi¶i ph−¬ng tr×nh ( 2 ) x 2 + 5 x + 12 = 0 . V« nghiÖm
VËy víi x = 2 th× f ( x ) = 8 .
Bµi 13.
Cho c¸c sè a1 , a 2 , . . . ,a 2008 ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
2
an = víi n = 1, 2, . . . , 2008.
(2n + 1)( n + n + 1)
2008
Chøng minh r»ng: a1 + a2 + . . . + a2008 <
2010
H−íng dÉn:
2 2( n + 1 − n ) 2( n + 1 − n ) 1 1
an = = < = −
(2n + 1)( n + n + 1) n +1 + n 2 n(n + 1) n n +1
Do ®ã

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
1 1 1 1 1 1 1
a1 + a2 + ... + a2009 < − + − + ... + − =1−
1 2 2 3 2008 2009 2009
MÆt kh¸c:
2008  1  2008 2009 − 2010 2009 + 2010
− 1 − =
2010  2009  2010 2009
2

=
2010 − 2 2009
=
( 2009 − 1
> 0 nªn 1 −
1
<
2008
.
)
2010 2009 2010 2009 2009 2010
2008
VËy a1 + a2 + . . . + a2008 <
2010
Bµi 14. Rót gän
1 1 1 1 1
S= + + + ... + +
2 1 +1 2 3 2+2 3 4 3+3 4 99 98 + 98 99 100 99 + 99 100
*
H−íng dÉn: Víi k ∈ N ta cã:
1 = 1
( k + 1) k + k k +1 k +1 . k ( k +1 + k )
k +1 − k k +1 − k 1 1
= = = −
k + 1. k ( k + 1 + k )( k + 1 − k ) k + 1. k k k +1
- Thay k = 1; 2; 3; . . . ; 98; 99 vµo tæng S ta cã
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
S= - + − + − +
+ − + −
1 2 2 3
98 3 4 99 99 100
1 1 1
9 9
=> S= − = 1− = => S =
1 100 10 10 10
IV. H−íng dÉn vÒ nhµ (1 phót)
- Xem l¹i c¸c bµi ®· ch÷a, gi¶i tiÕp c¸c bµi tËp sau:
Bµi 1.
2

a. Chøng minh víi mäi sè d−¬ng a th× 1 + −  1 1 1 1

 = 1+ 2 + 2
a a +1 a   ( a + 1)
1 1 1 1 1 1
b. TÝnh S = 1+ 2
+ 2 + 1 + 2 + 2 + ... + 1 + +
1 2 2 3 2008 2009 2
2

H−íng dÉn:
 1 1 
2
1 1 1 1 1 
a/ Ta cã : 1 + −  = 1+ 2 + 2
+ 2 −

− 
 a a +1  a ( a + 1)  a a + 1 a ( a + 1) 
2
1 1 1 1 1 1 1  1 1  1 1
Mµ − − = − − + = 0 . Do ®ã  1 + −  = 1+ 2 +
a a + 1 a ( a + 1) a a + 1 a a + 1  a a +1  a ( a + 1)2
b/ ¸p dông c/m c©u a ta cã :
1 1 1 1 1 1
S = 1 + 1 − + 1 + − + ............. + 1 + − = 2009 −
2 2 3 2008 2009 2009
Bµi 2.

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu

 Tr−êng THCS Hång H−ng N¨m häc
2011 - 2012
1 1 1
a, Chøng minh r»ng : 5 2 < 1 + + + .... + < 10 2
2 3 50
b, T×m GTNN cña P = x2 + y2+ z2. BiÕt x + y + z = 2007
H−íng dÉn:
1 1 1 1 1 1
a, 5 2 < 1 + + + .... + < 10 2 . §Æt S = 1 + + + .... +
2 3 50 2 3 50
1 1 1 1
Ta cã S > + + .... + = .50 = 5 2
50 50 50 50

2 2
MÆt kh¸c cã : 1 = <
2 1 1+ 0
1 2 2 1 2 2
= < .... = <
2 2 2 2+ 1 50 2 50 50 + 49
Céng 2 vÕ ta ®−îc :
2 2 2
S< + + ... + = 2{( 1 − 0 ) + ( 2 − 1) + ... + ( 50 − 49 ) }
1+ 0 2+ 1 50 + 49
= 2 50 = 10 2 (2). Tõ (1) vµ (2) ⇒ 5 2 < S < 10 2 (®pcm).
b, T×m GTNN P = x2 + y2 + z2 biÕt x + y + z = 2007
¸p dông B§T Bu Nhiacèpxki ta cã :
( x + y + z ) 2 2007
(x + y + z)2 ≤ (x2 + y2 +z2) .(12+12+12) ⇔ x2 + y2 + z2 ≥ = = 669
3 3
VËy GTNN cña P lµ : 669
1 1 1
Bµi 3. Gäi Sn = + + ... + , n ∈ N, n ≥ 1 .
1+ 2 2+ 3 n + n +1
T×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña n sao cho n ≤ 100 vµ Sn cã gi¸ trÞ nguyªn
H−íng dÉn:
1 k +1 − k
Chó ý r»ng: = = k + 1 − k , ∀k ∈ N, k ≥ 1
k + k +1 ( k + k +1 )( k +1 − k )
• Suy ra Sn = ( 2 −1 +) ( 3− 2 ) + ... + ( n− n −1) + ( n +1 − n =
) n +1 −1
• Sn nhËn gi¸ trÞ nguyªn , khi n + 1 lµ mét sè chÝnh ph−¬ng . D¹ng n = k 2 − 1
• KÕt hîp víi ®iÒu kiÖn n ∈ N,1 ≤ n ≤ 100 , suy ra tËp c¸c gi¸ trÞ cña n tháa mn
c¸c yªu cÇu cña bµi to¸n lµ: {3,8,15, 24,35, 48, 63,80,99}
Bµi 4.
H−íng dÉn:
Bµi 5.
H−íng dÉn:
Bµi 6.
H−íng dÉn:
Bµi 7.
H−íng dÉn:
Bµi 8.

Gi¸o ¸n Båi d−ìng HSG phÇn sè häc, ®¹i sè

Tr−êng THCS Hång H−ng
H−íng dÉn:
Bµi 9.
H−íng dÉn:
Bµi 10.
H−íng dÉn:
Bµi 11.
H−íng dÉn:
Bµi 12.
H−íng dÉn:
Bµi 13.
H−íng dÉn:

D/Bæ sung

*******************************

Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n HiÖu