‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ‬

‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ‬
‫ﺑﻪ ﺩﻭ ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎﺗﻴﮏ ﺯﻳﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺗﺮﻣﻴﻨﺎﻟﻬﺎﯼ ﺧﺮﻭﺟﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﺨﻮﺍﻩ ﺍﺳﻢ ﮔﺬﺍﺭﯼ ﮐﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺁﻳﺎ ﺩﻭ‬
‫ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺯﻳﺮ‪ ،‬ﺗﺮﺍﻧﺴﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺭﺍ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ ؟‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪c‬‬

‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬

‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬

‫ﺍﻟﻒ‬ ‫ﺏ‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﻭﻟﯽ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺯ ﻫﺎﯼ ﻫﻢ ﻧﺎﻡ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻧﺴﻬﺎ‬
‫ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻓﺎﺯﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻧﺲ )ﺍﻟﻒ( ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻓﺎﺯ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺯ ‪ a‬ﺑﺎ ‪ A‬ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺭﻭﯼ‬
‫ﻳﮏ ﺳﺘﻮﻥ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺳﺖ‬
‫ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﻧﺲ )ﺏ( ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺁﻧﮑﻪ ﻓﺎﺯ ﻫﺎﯼ‬
‫‪ a‬ﻭ ‪ A‬ﺍﺯ ﺳﻴﻢ ﭘﻴﭽﻬﺎﯼ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺭﻭﯼ ﺩﻭ‬
‫ﺳﺘﻮﻥ ﻣﺠﺎﻭﺭ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ‪ ،‬ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺍﺧﺘﻼﻑ‬
‫ﺯﺍﻭﻳﻪ ‪ ۱۲۰‬ﺩﺭﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﺯﻳﺮ ﮔﻮﻳﺎﯼ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪c‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1′‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1′‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪′‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪2′‬‬

‫‪N‬‬ ‫‪n 2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪N‬‬
‫‪2‬‬
‫‪n‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﺍﻟﻒ‬
‫‪c‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ﺏ‬ ‫‪b‬‬ ‫‪a‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬
‫ﺑﺮﺍﯼ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﻓﻮﻕ ﺍﺯ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﯼ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻳﺎ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﻟﻒ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ‪ Yy0‬ﻳﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺻﻔﺮ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻴﻢ ‪ .‬ﺗﺮﺍﻧﺲ )ﺏ( ﺗﺮﺍﻧﺴﻴﺴﺖ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ‬
‫ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ‪ Yy4‬ﻳﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎﺭ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺑﺮﺩﺍﺭ ﻭﻟﺘﺎﮊ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﻮﯼ‬
‫ﺭﺍ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻓﺮﺽ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﺳﺘﺎﯼ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﺪﺍﺩ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۱۲‬ﻓﺮﺽ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺑﺮﺩﺍﺭ ﻭﻟﺘﺎﮊ‬
‫‪A‬‬ ‫ﻓﺸﺎﺭ ﺿﻌﻴﻒ ﺭﺍ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻤﺎﺭ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﺩﻝ ‪ ۳۰‬ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻓﺎﺯ ﺑﻴﻦ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﻫﻢ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪a‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺳﻢ ﮔﺬﺍﺭﻳﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻼﺭﻳﺘﻪ ﭘﻴﭽﮑﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﯼ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ‪:‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪− V 2′‬‬ ‫‪− V3′‬‬ ‫‪c‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪N‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪− V1′‬‬
‫‪n‬‬
‫‪a‬‬
‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪A‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬

‫‪Yy6‬‬

‫‪a‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬
‫ﺩﺭ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﻣﺜﻠﺚ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺳﻢ ﮔﺬﺍﺭﻳﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﺑﻨﺪﯼ ﭘﻴﭽﮑﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﯼ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﺷﮑﻠﻬﺎﯼ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ‪:‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪A‬‬
‫‪A‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺧﻨﺜﯽ‬
‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ﻣﺠﺎﺯﯼ‬ ‫‪C‬‬
‫‪3‬‬
‫‪B‬‬

‫‪c‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪c‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪3′‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪3′‬‬
‫‪c‬‬
‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬
‫‪2′‬‬ ‫‪1′‬‬
‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬

‫‪c‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪3′‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪a‬‬
‫‪a‬‬

‫‪Dd0‬‬ ‫‪Dd2‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫ﻧﮑﺎﺗﯽ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ‪:‬‬

‫‪ (۱‬ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﮐﻤﻴﺎﺕ ﺳﻪ ﻓﺎﺯ ﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ‬

‫‪ (۲‬ﺑﺮﺍﯼ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ ) ﺣﻘﻴﻘﯽ ﻳﺎ ﻣﺠﺎﺯﯼ ( ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺯﺍﻭﻳﻪ‬
‫ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﺋﻴﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫∗∗‬
‫ﺩﻭ ﺧﻂ ) ﻳﺎ ﻓﺎﺯ ﻫﻢ ﻧﺎﻡ ‪ a‬ﻭ ‪ ( A‬ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺮﺩ ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﻣﻀﺮﺑﯽ ﺍﺯ ‪ ۳۰‬ﺩﺭﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﻫﺮ ‪ ۳۰‬ﺩﺭﺟﻪ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻳﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ (۳‬ﺑﺮﺩﺍﺭﻫﺎﯼ ‪ 1′‬ﺑﺎ ‪ 2′ ، 1‬ﺑﺎ ‪ 2‬ﻭ ‪ 3′‬ﺑﺎ ‪ 3‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﻮﺍﺯﯼ ﺭﺳﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺍﺗﺼﺎﻝ‬
‫ﺳﺮ ﺑﻪ ﺗﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺩﺍﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺷﮑﻞ ﺷﻤﺎﺗﻴﮏ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﻴﻦ ﮐﻤﻴﺎﺕ ﺧﻄﯽ ﻫﻢ ﻧﺎﻡ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﻳﺎ ﮐﻤﻴﺎﺕ ﻓﺎﺯﯼ ﻫﻢ ﻧﺎﻡ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ‬ ‫∗∗‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻳﮏ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ‪ Yy4‬ﻭﻟﺘﺎﮊﻓﺎﺯ ‪VAN‬ﻓﺸﺎﺭ ﻗﻮﯼ ﺍﺯﻭﻟﺘﺎﮊ ﻓﺎﺯ ‪ν an‬‬
‫ﺳﻤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﻳﺎ ﻭﻟﺘﺎﮊ ﺧﻂ ‪ VAB‬ﺍﺯ ﻭﻟﺘﺎﮊ ﺧﻂ ‪ ۴ * ۳۰ = ۱۲۰ ، ν ab‬ﺩﺭﺟﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﺮﺍﯼ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ‬

‫ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺳﺖ ‪) .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﮏ ﺟﻮﺍﺏ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ (‬

‫ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬

‫ﺑﺎ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‬

‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻭ ﺳﺮ‪-‬‬

‫ﺑﻨﺪﻳﻬﺎﯼ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺍﺳﺖ ‪) .‬ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﮏ ﺟﻮﺍﺏ‬
‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪( .‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫ﻣﺜﺎﻝ ‪:‬‬
‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻃﺮﺡ ﺷﻤﺎﺗﻴﮏ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬

‫‪2′‬‬
‫‪a‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪3‬‬
‫‪N‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1′‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪N‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪c‬‬ ‫‪3′‬‬
‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪a‬‬

‫‪Yd11‬‬
 ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ) ﺍﺩﺍﻣﻪ (‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻣﺜﺎﻝ ‪:‬‬

‫‪ν1‬‬ ‫‪ν2‬‬ ‫‪ν3‬‬ ‫ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺗﺮﺍﻧﺲ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻃﺮﺡ ﺷﻤﺎﺗﻴﮏ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪b‬‬

‫‪N‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪1′‬‬
‫‪ν1‬‬ ‫‪ν2‬‬ ‫‪ν3‬‬ ‫‪3′‬‬ ‫‪2′‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪a‬‬
‫ﺭﺍ‬ ‫‪c‬‬
‫ﯼ‬ ‫ﺳﺘﺎ‬
‫ﺳﺎ‬
‫ﻋﺖ‬
‫‪۱۲‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪c‬‬ ‫‪a‬‬

‫‪1′‬‬ ‫‪2′‬‬ ‫‪3′‬‬

‫‪Zy9‬‬
‫‪N‬‬