Savijanje

L2 -Postupci

1
 Postupci savijanja

– Slobodno savijanje
– V-savijanje u kalupu
– Profilirano valjanje
– Ostali postupci

2
Postupci savijanja

-Veća sila savijanja -Manja sila savijanja

-Uglovi veći od 90 stepeni -Uglovi manji od 90 stepeni

3
 Slobodno savijanje

Zahtjevi za tačnošću – stalno povećanje

± 10

Određivanje hoda tiskača za željeni ugao proizvoda predstavlja osnovni problem procesa slobodnog savijanja.

H=f(materijala,geometrijskih parametara alata, parametara procesa, mašine itd. )

Problem dodatno usložnjava efekat elastičnog ispravljanja, pa se hod tiskača mora uvećati u cilju dobijanja željenog
ugla proizvoda.

4
Uticaj materijala

Uticaj debljine i deformacionog ojačanja na

ugao u opterećenom stanju
Veće (Rm-Rv) – veći radijus zakrivljenosti –
manji ugao za isti hod tiskača..
Veća debljina lima t – veća krutost lima, veći
otporni moment savijanju – utiče na
zakrivljenost u zoni ispod tiskača

5
Uticaj materijala

Uticaj debljine i jačine materijala na ugao

elastičnog ispravljanja
Veće Rm – veći udio elastične u ukupnoj deformaciji
– veće elastično ispravljanje
Veća debljina lima t – manji odnos širina elastične i
plastične zone – manje elastično ispravljanje
Rm 10% veće - elastično ispravljanje +0.2 stepena
t 10% veće - elastično ispravljanje -0.3 stepena

6
Uticaj materijala – experment za Al i HSS

DD13
S355MC
Efektivni napon [MPa]

600
AW-1050A
500
400
300
200
100
S355MC
0
0 0,05 0,1 0,15 0,2
Efektivna deformacija ϕ [-]
a)
AW-1050A
Radijus zakrivljenosti [mm]

12
S355MC
10 Al99.5

4
6 7 8 9 10 11 12 c) Savijeni dijelovi, S355MC naspram
Hod tiskača H [mm] AW-1050A, S=3mm, Rp=4mm
b)

7
 Normalno savijanje i savijanje sa
ekstremnom geometrijom
“normalno savijanje” - ugao savijanja,
θ=900, dobija se pri vrijednostima γ≤0, 30
Wd=20 mm

25

Rp
Sila savijanja [KN]

Rp 20 Wd=25 mm

γ0 15
γ0
10

_
γ Materijal: S355MC
+ γ 5 Ugao savijanja θ=900
Rd=2 mm, Rp=5 mm, S=4 mm,
Wd Wd
0
0 2 4 6 8 10 12
a) b) Hod tiskača, H [mm]

Slika --: Sila savijanja u zavisnosti od hoda tiskača

Slika --: Dizajn postavke alata za: «normalno savijanje» za slučajeve : “normalnog”, Wd=25mm i savijanja
a) i savijanje sa «ekstremnom» geometrijom b) sa “ekstremnom” geometrijom, Wd=20mm

Za (Rp=3mm, s=4mm) -. Rezultati elastičnog ispravljanjadobijeni za raspon ramena matrice Wd=20 mm su manji za
oko 2,5 puta od onih za raspon Wd=25 mm,

8
Određivanje hoda tiskača

ODREĐIVANJE HODA TISKAČA

- probaj i griješi – fiksni graničnici

- analitički modeli
- on-line mjerenje
- FE simulacija procesa
-

Slika: metod on-line mjerenja pomoću laserskog zraka projektovanog radni komad i alat

9
 Tiskač

Lim
Matrica

Faza 1, Kreiranje 3D CAD modela procesa Faza 2, Kreiranje FE modela procesa

Elastično
ispravljanje

Faza 3, Eksplicitna analiza savijanja Faza 4, Implicitna analiza elastičnog ispravljanja

Slika --: Osnovni koraci u proceduri FE analize procesa slobodnog savijanja

10
 Cilj iznalaženje hoda tiskača za željeni ugao savijanja

Ux=0,Uy=0,Uz =0
Ux=0, Uz=0,
Rotx=0,Roty=0, Rotz=0

y
Ux=0, Roty=0, Rotz=0
X
y
Z
Ux=0,Uy=0,Uz =0
X

(Ux,Ry,Rz) = 0

Karakteristike modela

Simetričnost Početni uslovi

Graničnik ugla Granični uslovi

11
V-SAVIJANJE U KALUPU

Faze procesa:

•Inicijalno slobodno savijanje traje do trenutka nalijeganja kraka profila na matricu

•Sledeća faza zavisi od geometrije tiskača
•Za sliku gore c) profil je u kontaktu sa tiskačem u tri tačke a sa matricom u dvije
•pri kraju hoda kraci stupaju u kontakt sa bokovima tiskača koji otvaraju profil i pritišču ih na matricu

Zazor između tiskača i matrice pri V-savijanju u kalupu zavisi od debljine lima, a debljine limova za ovaj
proces se kreću od oko 0,5 mm do 25mm.

12
Osnovne prednosti procesa
Osnovne prednosti procesa:

•jednostavan alat
•ekonomično vrijeme instalacije
•širok rang veličina i oblika izrađenih dijelova

Osnovni nedostataci

•teško ostvarivanje željenog ugla savijanja

•elastično ispravljanje pozitivno i negativno
•Jedna debljina - jedan alat
•mala produktivnost (na press brake mašini)

13
Alati i mašina

14
Alati i mašina

15
16
Elastično ispravljanje

Negativno elastično
ispravljanje:
SUPROTNO
SAVIJENA ZONA NA
KRAKU ....

Pozitivno elastično
ispravljanje:
SAVIJENA ZONA
ISPOD TISKAČA ŠIRA
– DOMINIRA
POZITIVNO ei

17
Uticaj tipa savijanja na elastično ispravljanje
(parcijalno V-savijanje, Potpuno V-savijanje)

Parcijalno savijanje - manje suprotnog savijanja a time i manje negativnog elastičnog

ispravljanja (spring-go).
Specijalni slučaj - Ukoliko je visina kontakta tiskača suviše mala tada nastupa tzv „over
bending“ gdje je zazor između tiskača i matrice u području krakova dijela veliki i gdje radni
komad na kraju hoda ima manji ugao (ugao ne definiše matrica) pa je i konačni ugao nakon ei
manji.

Potpuno savijanje - veći iznos suprotnog savijanja što povećava iznos negativnog elastičnog
ispravljanja (spring-go).

18