TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU

BİLİM İNSANI DESTEK PROGRAMLARI BAŞKANLIĞI

27. ULUSAL BİLİM OLİMPİYATLARI - 2019

BİRİNCİ AŞAMA SINAVI
KİMYA

Soru Kitapçığı Türü

A
04 Mayıs 2019 Cumartesi, 09.30-12.00

ADAYIN ADI SOYADI :

T.C. KİMLİK NO :
OKULU / SINIFI :
SINAVA GİRDİĞİ İL :

SINAVLA İLGİLİ UYARILAR:

• Bu sınav çoktan seçmeli 50 adet sorudan oluşmaktadır, süre 150 dakikadır.
• Her sorunun sadece bir doğru cevabı vardır. Doğru cevabınızı, cevap kağıdınızdaki ilgili kutucuğu tamamen karalayarak işaretleyiniz.
Soru kitapçığındaki hiç bir işaretleme değerlendirmeye alınmayacaktır.
• Her soru eşit değerde olup, dört yanlış cevap bir doğru cevabı götürecektir. Boş bırakılan soruların değerlendirmede olumlu ya da
olumsuz bir etkisi olmayacaktır.
• Sorular zorluk sırasında DEĞİLDİR. Dolayısıyla yanıtlamaya geçmeden önce bütün soruları gözden geçirmeniz önerilir.
• Sınavda bilimsel hesap makinesi kullanabilirsiniz. Ancak bilgisayar özellikli, programlanabilir, hafıza kartlı vb. hesap makinalarının
kullanılması yasaktır. Buna ilave olarak sınavda hesap makinası dışında herhangi bir yardımcı materyal ya da karalama kağıdı
kullanılması yasaktır. Soru kitapçığındaki boşlukları karalama için kullanabilirsiniz.
• Periyodik çizelge ve gerekli sabitler soru kitapçığının ilk sayfasındadır.
• Sınav süresince görevlilerle konuşulması ve soru sorulması, öğrencilerin birbirlerinden kalem, silgi vb. şeyler istemeleri yasaktır.
• Sorularda bir yanlışın olması düşük bir olasılıktır. Böyle bir şeyin olması durumunda sınav akademik kurulu gerekeni yapacaktır. Bu
durumda size düşen, en doğru olduğuna karar verdiğiniz seçeneği işaretlemenizdir. Ancak, sınava giren aday eğer bir sorunun yanlış
olduğundan emin ise itiraz için, sınav soruları ve cevap anahtarı TÜBİTAK’ın internet sayfasında (http://www.tubitak.gov.tr)
yayınlandıktan sonra 7 iş günü içerisinde, kanıtları ile birlikte, TÜBİTAK’a başvurması gerekir; bu tarihten sonra yapılacak başvurular
işleme konmayacaktır. Sadece sınava giren adayın sorulara itiraz hakkı vardır, üçüncü kişilerin sınav sorularına itirazı işleme
alınmayacaktır.
• Ulusal Bilim Olimpiyatı – 2019 Birinci Aşama Sınavında sorulan soruların üçüncü kişiler tarafından kullanılması sonucunda doğacak
olan hukuki sorunlardan TÜBİTAK ve Olimpiyat Komitesi sorumlu tutulamaz. Olimpiyat komitesi, bu tip durumlarda sorular ile ilgili
görüş bildirmek zorunda değildir.
• Sınav sırasında kopya çeken, çekmeye teşebbüs eden ve kopya verenlerin kimlikleri sınav tutanağına yazılacak ve bu kişilerin sınavları
geçersiz sayılacaktır. Görevliler kopya çekmeye veya vermeye kalkışanları uyarmak zorunda değildir, sorumluluk size aittir.
• Sınav başladıktan sonraki ilk yarım saat içinde sınav salonundan ayrılmak yasaktır.
• Sınav süresince sınava giriş belgenizi ve resimli bir kimlik belgesini masanızın üzerinde bulundurunuz.
• Sınav salonundan ayrılmadan önce cevap kağıdınızı ve soru kitapçığını görevlilere teslim etmeyi unutmayınız.

Başarılar Dileriz
 IA
1 VIIIA

18

1 2
H IIA IIIA IVA VA VIA VIIA He
1,0 2 13 14 15 16 17 4,0

3 4 5 6 7 8 9 10
Li Be B C N O F Ne
6,9 9,0 10,8 12,0 14,0 16,0 19,0 20,2

11 12 13 14 15 16 17 18
Na Mg IIIB IVB VB VIB VIIB ¬ VIII ® IB IIB Al Si P S Cl Ar
23,0 24,3 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 27,0 28,1 31,0 32,1 35,5 39,9

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
39,1 40,1 45,0 47,9 50,9 52,0 54,9 55,8 58,9 58,7 63,5 65,4 69,7 72,6 74,9 79,0 79,9 83,8

37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
85,5 87w 88,9 91,2 92,9 95,9 98,6 101,1 102,9 106,4 107,9 112,4 114,8 118,7 121,8 127,6 126,9 131,3

55 56 57 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
Cs Ba La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
132,9 137,3 138,9 178,5 180,9 183,8 186,2 190,2 192,2 195,1 197,0 200,6 204,4 207,2 208,2 (210) (210) (222)

87 88 89 104 105
Fr Ra Ac Rf Ha
(223) 226,0 (227) (261) (262)

58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71
Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
140,1 140,9 144,2 (145) 150,4 152,0 157,2 158,9 162,5 164,9 167,3 168,9 173,0 175,0

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103

Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
232,0 231,0 238,0 237,0 (244) (243) (247) (247) (251) (254) (257) (256) (254) (257)

Bazı Sabitler
R=8.314 J/K.mol=0.082 L.atm/K.mol=1.987 Kal/K.mol
1 Faraday=96500 Coulomb
NA=6.02x1023/mol
RH = 2.18 x 10-18 J
1 bar=1x105 pa
1 atm = 760 torr = 101325 Pa
1 eV= 1.60 x10-19 J
h=6.626 x 10-34 J.s
c=2.998 x108 m/s
me=9.12x10-31kg
1 nm=1x10-9 m
1 pm=1x10-12m
Kürenin hacmi= 4/3 π r3
π=3.14
0 oC= 275.15 K
1) Düzlem polarize ışığı sağa yada sola çeviren moleküllere kiral, düzlem polarize ışığı
çevirmeyen moleküllere akiral molekül denir.
Ph OH CO2H
HO CH3
Br HO H
H Br H H CH3
H CO2H
Ph H
OH
I II III

Bu bilgilere göre yukarıdaki moleküllerden hangisi akiraldir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III

2) Alkoller OH grubunun bağlı olduğu karbondaki hidrojen sayısına göre, primer

(RCH2OH), sekonder (R2CHOH) ve tersiyer (R3COH) alkoller olarak üç sınıfa ayrılır.

Bu bilgilerin ışığı altında aşağıdaki tepkimelerin hangisinin sonucunda primer alkol

oluşur?
1) BH3
OH
I) Ph -OH, Ph
2) H2O2, H 2O

1) CH2O
MgBr
II) Ph OH
Ph 2) H3O+

1) LiAlH4
CO2Me Ph OH
III) Ph 2) H3 O+

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III

1
 3)

Br CH3OH
+ CH3ONa

Yukarıdaki tepkime sonunda oluşan ürün yada ürünlerde üç metil grubu olduğu bilgisi
veriliyor.

Buna göre;

I) Oluşan ürün bir eterdir

II) Tepkime sonunda rasemik karışım oluşur
III) CH3ONa derişimi arttığında reaksiyon hızı artar
IV) Reaksiyona giren alkil bromürün derişimi artırıldığında tepkime hızı artar
V) Reaksiyona giren alkil bromürde stereojenik merkezin konfigürasyonu R’dir.

tepkime ile ilgili yukarıda verilen yargılardan kaç tanesi yanlıştır?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

2
 4)
Br2
hv

Rasemik karışım halinde bulunan yukarıdaki hidrokarbonun fotokimyasal

brominasyonu sonucu, monobromür yapısında kaç tane optik izomer oluşabilir?

A) 10
B) 12
C) 14
D) 16
E) 18

5) Aşağıda adları verilen bileşiklerin hangisinin 1 molünde en az sayıda atom vardır?

A) Demir(III)sülfat
B) Kalsiyum fosfat
C) Kurşun (IV)oksalat
D) Amonyum karbonat
E) Magnezyum bikarbonat

6) X+n iyonu asidik ortamda KMnO4 ile tepkimeye sokularak XO3- iyonuna
yükseltgenirken, tepkime sonunda aynı zamanda Mn+2 iyonu elde ediliyor.

Bu tepkimede 0.5 M, 26.8 mL X+n iyonunu yükseltgemek için 0.5 M, 16.1 mL

KMnO4’e ihtiyaç olduğuna göre, n’in değeri hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
E) 5

3
 7)
CH3CH2Cl Br2 (1 ek)
A B
AlCl3 hv

H 2O

1) I2/KOH CrO3
F + E D C
2) H3O+
Sarı Çökelek

Yukarıdaki tepkime dizisinden oluşan E molekülünün yapısı hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?
O

OH
A)
O

OH
B) I

C) Br
O
D)

I O
E)

OH

4
 8) SN1 (Monomoleküler nükleofilik sübstitüsyon) tepkimelerinde ilk aşamada karbokatyon
oluşur ve karbokatyonlar düzenlenme eğiliminde olduğu için, tepkime olası en kararlı
ara ürün üzerinden ana ürünü oluşturur. Aşağıdaki tepkimelerin SN1 üzerinden
yürüdüğü bilgisi verilmektedir.

Br
CH3OH
I) OCH3 + HBr

OH
HBr Br
II) + H 2O

OH
H 2O + HBr
III)
Br

Bu bilgilerin ışığında, yukarıda verilen tepkimelerden oluşacak ana ürün hangi

seçenekte yanlış verilmiştir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I, II ve III

5
 9) Met-enkefalin (MENK), ağrı kesici özelliğinin yanında, tümör büyümesini ve metastazı
önleme yeteneğine sahip doğal bir ilaçtır.

O O O
H H
N N
N N OH
H H
NH2 O O
HO
S

Met-enkefalinde en çok sayıda bulunan işlevsel grup hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) Keton
B) Amin
C) Amit
D) Karboksilik asit
E) Aren

10)

OH
OH

OH
OH
Conduritol

Conduritoller, doğal bileşikler sınıfında olup, önemli biyolojik aktivite göstermeleri sebebiyle
üzerinde çok çalışılan moleküller arasında yer alır. Conduritoller (siklohekzen-3,4,5,6-
tetrol) için kaç tane optik izomeri mümkündür?

A) 8
B) 10
C) 11
D) 14
E) 16

6
 11) [Cr(N2H4CO)6]4[Cr(CN)6]3 + KMnO4 + H2SO4 ®
K2Cr2O7 + MnSO4 + CO2 + KNO3 + K2SO4 + H2O

Asidik ortamda yürüyen yukarıdaki redoks tepkimesi en küçük tam sayılar ile
denkleştirildiğinde [Cr(N2H4CO)6]4[Cr(CN)6]3 kompleksinin alacağı katsayı hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir? İPUCU: Kompleksin verdiği elektronların tamamını
KMnO4 almıştır. Bu redoks denklemi tamamen çözülmeden de doğru cevap bulunabilir.

A) 10
B) 12
C) 16
D) 18
E) 22

12) Bir gazın hacmi (V1) % 50 artırılarak V2 hacmine ulaşılıyor. V2 hacmi tekrar %50
düşürülerek V3 hacmi elde ediliyor.
Buna göre son hacmin (V3) ilk hacme (V1) oranı hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) 1.33
B) 1.25
C) 1.00
D) 0.75
E) 0.67

7
 13) 42.4 gram CaCO3.7H2O ısıtıldığında 24 gram CaO·nH2O yapısındaki hidratli bileşiğe
dönüşüyor.

Ürünün yapısındaki n katsayısı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) 5
B) 4
C) 3
D) 2
E) 1

14)

I) O O

II) O O

III) O O

Yukarıda verilen moleküllerden hangisinin O3/Zn ile (redüktif ozonoliz) tepkimesinden

tek ürün oluşur?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III

(Dikkat 15. ve 16. sorular birbiri ile ilintilidir).

8
 15)

OH HO OH
OH
Linoleik asit Gliserol

Yağlar, gliserol ile yağ asitlerinin esterleşmesinden oluşmuştur ve yapılarında üç ester grubu
olmasından dolayı trigliseritler olarak adlandırılır. İyot indisi yağlarda doymamışlık testi
olarak bilinir ve 100 g yağın katabileceği iyotun gram olarak miktarı olarak tanımlanır.

Bu bilgilere göre, linoleik asit ve gliseroldan oluşmuş bir yağın yaklaşık olarak iyot
indisi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) 58
B) 116
C) 173
D) 181
E) 346

9
16) Yağların uygun miktarda KOH, NaOH gibi bazlarla muamele edilmesi sonucu triester
yapısındaki yağ molekülü hidrolize uğrar ve tepkime sonucu yağların yapı taşlarından
biri olan gliserolun yanında yağ asitlerinin potasyum yada sodyum tuzları oluşur.
Yapısında hem hidrofilik hem de hidrofobik birim içeren bu bileşikler bildiğimiz
sabunları oluştururken, tepkime sabunlaşma tepkimesi olarak adlandırılır.

O
HO OH R-(CH2)nCO2K
OH
OH
Linoleik asit Gliserol Sabun

Linoleik asit ve gliserolden oluşan bir yağ molekülünün 1 molü önce yeterli miktarda
iyot (I2) ile muamele edilerek moleküldeki çift bağlar tamamen doyuruluyor. Elde edilen
iyotlu yağ molekülü daha sonra fazla miktarda KOH ile muamele edilerek yağ
molekülün sabunlaşma tepkimesi gerçekleştirildiğinde, bu aşamada sabunlaşma
tepkimesinin yanı sıra molekül yapısındaki tüm iyotların KOH ile tepkimeye girerek
eliminasyona uğradığı ve sabun yapısında iyot atomunun kalmadığı gözlenmiştir.

Bu bilgilerin ışığı altında, tepkimede kaç gram KOH harcandığı hangi seçenekte
doğru olarak verilmiştir?

A) 168.3
B) 280.5
C) 392.7
D) 673.2
E) 841.5

10
 17)
I) H3CHC C C CHCH3

II H3CHC C CHCH3

III) H3CHC CHCH3

Yukarıda verilen bileşiklerden hangisinde cis/trans yada E/Z izomerliği vardır?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III

18)
I) Halkalı yapıya sahiptir
II) Bir tane stereojenik (kiral) karbon atomuna sahiptir
III) Zwitter iyon formundadır

C3H5NO2 kapalı formülüne sahip ve yapısında bir tane p bağı içeren bir amino asit
türevi için yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III

11
 19) C-D bağı (D=döteryum izotupu) C-H bağına göre daha sağlam bir bağdır ve bu bağın
kopması daha yüksek enerji gerektirdiği için döteryum izotopunun koparılmasına dayalı
tepkime kademeleri eğer hız belirleyen kademe ise, bu tür moleküllerin tepkimeleri
hidrojen izotopunu kullanıldığı tepkimelere göre daha yavaş olur. Farklı izotoplar ile
yapılan tepkimelerde, eğer tepkime hızı değişiyorsa, bu olay kinetik izotop etkisi olarak
tanımlanır. Aşağıdaki tepkimede kinetik izotop etkisi gözlenmekte, reaksiyon H izotopu
ile yapıldığında, D izotopu ile yapılan tepkimeye göre tepkime hızı 2.3 kat olmaktadır.

(D)H
kH
Baz- + + BazH(D) = 2.3
Br kD

Buna göre;

I) Tepkime hızı hem alkil halojenürün hem de bazın derişimden etkilenir

II) Tepkime bimoleküler eliminasyon (E2) mekanizması üzerinden yürür
III) Tepkimede önce brom ayrılarak bir karbokatyon oluşur.

yargılardan hangisi doğrudur?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I, II ve III

12
 20) Benzenden çıkılarak aşağıdaki şemada gösterildiği gibi bir dizi reaksiyon
gerçekleştiriliyor.

Br2 CH3Cl Mg H 2O
A B C ?
FeBr3 AlCl3 Eter

Bu tepkime şemasında soru (?) ile gösterilen molekülün yapısı hangi seçenekte doğru
olarak verilmiştir?

CH3
A)

CH3
B)

OH
CH3
C)

OH
CH3
D)

MgOH

CH2OH
E)

Br

13
 21)
Fe+3 + e- ⇌ Fe+2 Eo= 0.771 V
UO2+2 + 4H+ + 2e- ⇌ U+4 + 2H2O Eo = 0.334 V
olarak verildiğine göre;

Pt/UO2+2 (0.015 M), U+4 (0.200 M), H+ (0.030 M)//Fe+2 (0.010 M)/Fe+3 (0.025 M)/Pt
hücresinin termodinamik hücre potansiyeli hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) 0.675 V
B) 0.425 V
C) 0.120 V
D) -0.120 V
E) -0.202 V

22) Ticari olarak üretilen vanadil sülfat (VOSO4), H2SO4 ve H2O ile kirlenmiştir. 50 mL
suda saf olmayan VOSO4’ün 0.2447 gramı çözülerek bir çözelti hazırlanıyor.
Spektrofotometrik analiz mavi VO+2 iyon derişiminin 0.0243 M olduğunu gösteriyor. 5
mL örnek H+ iyonu ile yüklü bir katyon değiştirici kolonundan geçiriliyor. 5 mL
numunedeki VO+2 iyonu kolona bağlandığında, H+ iyonu açığa çıkıyor ve titrasyon için
13.03 mL 0.02274 M NaOH gerektiriyor.

Bu bilgilere göre, vanadil sülfattaki her bir bileşenin (VOSO4, H2SO4 ve H2O) yüzde
derişimleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) % 40.9 VOSO4 / % 51 H2SO4 / % 8.1 H2O

B)% 90 VOSO4 / % 5 H2SO4 / % 5 H2O
C)% 50 VOSO4 / % 21.5 H2SO4 / % 28 H2O
D)% 80.9 VOSO4 / % 10.7 H2SO4 / % 8.4 H2O
E)% 80 VOSO4 / % 5 H2SO4 / % 15 H2O

14
 23) Derişimi 1.0x10-2 M olan potasyum hidrojen ftalat (KHP; HOOCC6H4COOK) için
pH değeri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

(HOOCC6H4COOH için Ka1= 1.12x10-3; Ka2= 3.91x10-6, Ksu=1.00x10-14)

A) 1.20
B) 2.40
C) 8.20
D) 4.20
E) 10.40

24) Mn(OH)2 için Kçç= 1.90x10-13; HCN için Ka= 4.93x10-10 olarak veriliyor. Buna göre;

Mn(OH)2’nin çökmeye başlaması için 250 mL 0.01 M Mn(NO3)2 çözeltisine ilave

edilmesi gereken NaCN’ün mg cinsinden miktarı hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) 3.20x10-1
B) 6.50x10-2
C) 9.10x10-3
D) 2.10x10-4
E) 8.70x10-5

15
25) Cam, metal iyon kirliliğinin bilinen kaynağıdır. 3 cam şişe kırılmış ve 1 mm’lik
parçalara ayrılmıştır. Ne kadar Al+3 özütlenebileceğini anlamak için bir polietilen balon
içerisinde 200 mL 0.05 M metal bağlayıcı bileşik EDTA içeren çözelti ile 1 mm’lik 0.5 g
cam parçacıkları karıştırılmıştır. 2 ay sonra çözeltinin Al+3 derişimi 5.2 µM olmuştur.
Camdaki toplam Al içeriği, cam kırıkları kütlece % 48’lik HF ile mikrodalga fırınlarda
ısıtılarak tamamen çözünmüş ve kütlece % 0.8 olarak ölçülmüştür.
O

O OH
N OH
HO N
HO O

O
EDTA

Buna göre;

EDTA ile camdan özütlenen %Al’nin oranı hangi seçenekte doğru verilmiştir?
(1 µM = 10-6 M).

A) 0.3
B) 0.7
C) 1.5
D) 1.2
E) 2.5

16
 26) Rezonans etki organik kimyada asit baz kuvvetini etkileyen önemli parametre olarak
karşımıza çıkar. Asitlik açısından, molekül proton (H+) verdikten sonra oluşan anyon ne
kadar çok sayıda kararlı rezonans yapısı oluşturuyorsa ilgili molekülün asitliği o kadar
artar. Proton ayrıldıktan sonra oluşan anyon aromatik özellik kazanıyorsa, bu asitliği
daha da artırır. Buna karşın aromatikliğin bozulduğu rezonans yapıları çok tercih edilen
rezonans yapıları değildir ve bu yüzden bu rezonans yapıları asitliğe kısmen katkı sağlar.
Bu tür sistemlerde toplam rezonans sayısından ziyade, aromatikliğin sağlandığı kararlı
rezonans yapıların sayısı, asit kuvvetinin belirlenmesinde ön plana çıkar.

I II III

Bu bilgilerin ışığı altında, yukarıdaki moleküllerin asitlik sıralaması hangi seçenekte

doğru olarak verilmiştir?

A) III > II > I

B) I > II = III
C) II = III >I
D) II > I > III
E) I > II > III

17
 27) Merck İndeksi, myasthenia gravis hastalığının tedavisinde vücut ağırlığının kilogramı
başına 10 mg guanidin (CH5N3) verilebileceğini gösterir. Toplam kütlesi 7.50 g gelen ve
4 tableti içeren bir numunedeki azot Kjeldahl parçalanmasıyla amonyağa
dönüştürülüyor. Sonra 100 mL 0.1750 M HCl içine damlatılıyor. Analiz, asidin aşırısını,
11.37 mL 0.1080 M NaOH ile titre ederek tamamlanıyor.
NH

H 2N NH2
Guanidin

Buna göre 48 kg’lık bir hasta için uygun dozdaki tablet sayısı hangi seçenekte
doğru verilmiştir?

A) 3
B) 6
C) 9
D) 12
E) 15

28) 5.00 g çelik numunesindeki kükürt, CdCl2 çözeltisi içerisinde toplanarak CdS'ye
dönüştürülmüştür. Oluşan CdS, 10.00 mL 0.0600 M I2 ile muamele edilmiş ve aşırı I2,
4.82 mL 0.0510 M Na2S2O3 (sodyum tiyosülfat) ile titre edilmiştir. Reaksiyonlar
aşağıdaki gibidir.

CdS + I2 → S + Cd+2 + 2 I-
I2 + 2 S2O3-2 → 2 I- + S4O6-2

Bu bilgilere göre, çelik numunesindeki kükürtün kütlece yüzdesi hangi seçenekte doğru
olarak verilmiştir?

A) 0.3
B) 0.9
C) 1.5
D) 6.2
E) 12.2

18
 29) 0.84 M NH3 ve 0.96 M NH4Cl içeren 1.00 L’lik tampon çözeltiye mol olarak ne
kadar HCl ilave edilmeli ki pH’si 8.56 olan bir tampon çözelti elde edilsin? (NH3
için Kb= 1.8x10-5. Hacmin sabit kaldığını varsayınız).

A) 1.20 mol
B) 0.65 mol
C) 0.53 mol
D) 0.48 mol
E) 0.35 mol

30) 2Cu+2 + 2H2O → O2 (g) + 4H+ + 2Cu(k)

tepkimesine göre CuSO4 yönünden 0.010 M olan ve pH’sı 4.00 olacak kadar H2SO4
içeren bir çözeltiden bakırın elektrot üzerinde birikmeye başlaması için 1 atm’de
gerekli potansiyel aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(Eo O2/H2O= +1.229 V; Eo Cu+2/Cu= +0.337 V)

A) + 1.102 V
B) + 0.714 V
C) – 0.569 V
D) – 0.714 V
E) – 1.102
31)
2.5 mol NOCl 400 oC’de 1.5 L’lik bir kaba konuluyor. Dengeye ulaşıldığında, denge
ortamındaki Cl2’nin mol kesri 0.123 olarak bulunuyor

Verilen bilgilere göre 2NOCl(g) ⇋ 2NO(g) + Cl2(g) dengesi için molar derişim cinsinden
denge sabiti (Kd) aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) 3.53x10-2
B) 1.28x10-4
C) 5.25x10-5
D) 3.35x10-7
E) 4.80x10-9
19
 32) C9H12 kapalı formülüne sahip benzen türevi sayısı hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
E) 9

33) Nobelium-259 izotopu, 58 dakikalık bir yarı ömre sahiptir.

Buna göre 13.9 gram radyoaktif nobelium-259 izotopundan 3 saat 52 dakika

sonunda kaç gramı saf nobelium-259 izotopu olarak kalır?

A) 0.43

B) 0.87

C) 1.74

D) 3.48

E) 6.95

20
 34) Radyoaktif bozunmaların kinetiği 1.dereceden tepkimeler sınıfına girer ve tepkime
kinetiği aşağıdaki denklem ile ifade edilir. Burada N0 bozunmadan önceki çekirdek
sayısını, N ise herhangi bir t anında bozunmadan geriye kalan çekirdek sayısını ifade
eder.

&'
#$ = )*
&

Nükleer tıpta sıkça kullanılan ve insan vücuduna enjekte edilen radyoaktif elementlerden
bir tanesi olan tektenyumun (Tc) yarılanma süresi 6 saattir. Bir hastanın vücuduna
görüntüleme yapmak için 35 mg tektenyum enjekte edilmiştir.

Hastanın vücudunda 27 saat sonra kalan tektenyum miktarı kaç mg dır ?

A) 0.690

B) 1.380

C) 1.547

D) 1.868

E) 2.187

35) 25 g Alüminyum metali (Al(k)) parçası bir beher içerisinde bulunan hidroklorik asit
(HCl(aq)) içerisine daldırılıyor ve tepkime sonunda alüminyum klorür (AlCl3(aq)) ve
hidrojen gazı oluşuyor.

Reaksiyon sonucu 30 °C ve 1 atm sabit basınç altında sistemin yaptığı iş (kJ olarak)
hangi seçenekte işaretiyle beraber doğru olarak verilmiştir?

A) -3.50

B) -2.33

C) 0.00

D) 2.33

E) 3.50

21
 36) Cr atomu ve Cr+ iyonunda kuantum sayısı ℓ=0 ve mℓ=0 olan elektron sayıları sırasıyla
hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) 5 ve 4
B) 6 ve 5
C) 6 ve 6
D) 7 ve 6
E) 7 ve 7

37) Bir reaksiyon aşağıda verilen adımlardan oluşmaktadır.

NO(g) + Cl2(g) ⇄ NOCl2(g) Hızlı

NOCl2(g) + NO(g) → 2NOCl(g) Yavaş

I Toplam Reaksiyon ; 2NO(g) + Cl2(g) → 2NOCl(g) şeklindedir

II Reaksiyon Hızı = k x [NO] [Cl2] dir
III Hızlı adımın aktivasyon enerjisi yavaş adımdan yüksektir.
IV NOCl2 ara üründür.

Bu bilgilere göre tepkime için yukarıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I , II, III ve IV
D) II ve III
E) I ve IV

22
 38)
H2O(s) → H2(g) + 1/2 O2(g) ΔH° = 285.8 kJ
2CO2(g) + H2O(s) → C2H2(g) + 5⁄2 O2(g) ΔH° = 1299.5 kJ
C(k) + O2(g) → CO2(g) ΔH° = -393.5 kJ

Bu değerlere göre; 2C(k) + H2(g) → C2H2(g) reaksiyonu için kJ cinsinden ΔHo hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) 226.7
B) 620.2
C) 798.3
D) 1477.6
E) 2200.4

39) A ⟶ B şeklinde 2. dereceden yürüyen bir tepkime için derişimlere bağlı hız ifadesi;
- -
− = kt
[/] [/2]

olarak verilmektedir. Burada [3'] tepkime başlamadan önceki, yani başlangıçtaki A

molekülünün derişimini, [3] ise herhangi bir t zamanında tepkime ortamında bulunan reaktif
derişimini ifade etmektedir.

Bu bilgilere göre böyle bir tepkimenin yarılanma süresi (t1/2) ifadesi hangi seçenekte
doğru olarak verilmiştir.

456
A) t1/2=
7

- - -
B) t1/2= ( − )
[/] [/2] 67

[/2]
C) t1/2 =
67

6 [/2]
D) t1/2 =
7

-
E) t1/2 =
7[/2]

23
 40) Doymuş 1 litrelik PbCl2 çözeltisine, 1 gram Pb(NO)2 eklendiğinde aşağıda verilen
yargılardan hangisi doğru olur?

A) [Pb+2] azalır
B) [Cl-] azalır
C) Katı PbCl2 miktarı azalır
D) Denge bileşiminde değişme olmaz
E) PbCl2’nin çözünürlüğü artar

41) 1 mol PCl5 sabit hacimli çelik bir silindire konularak t oC’ye kadar ısıtılıyor. Bu işlemin
sonunda PCl5 (g) ⇄ PCl3(g) + Cl2(g) dengesi kurulduğu gözleniyor. Denge anında PCl5’in
mol olarak %80 ayrıştığı ve denge anında toplam basıncın 2 atm’ye yükseldiği
belirleniyor.

Denge şartlarında bu tepkime için molarite cinsinden denge sabitinin (Kd) 0.069 mol/L
olduğu bilindiğine göre, denge tepkimesinin yaklaşık olarak sıcaklığı (t oC) hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) 355
B) 295
C) 273
D) 253
E) 155

42) Aşağıdaki elementlerden hangisi bir elektron aldığı zaman verdiği enerji en
büyüktür?
A) O
B) F
C) Cl
D) N
E) Br

24
 43) VSEPR kuralına göre bir molekülün geometrisi bulunurken yalnızca merkez atomun
elektron çiftleri göz önüne alınır. İyon yükü, metalin değerlik kabuğundaki elektron
sayısı hesaplamasında kullanılır. Bağlı her atomun merkez atomuna bir elektron vererek
ondaki elektronla bağ yapan elektron çifti oluşturduğu düşünülür. Merkez atomun diğer
elektronlarının da ortaklanmayan elektron çiftleri olarak kaldığı düşünülür. Bundan
sonra merkez atomun toplam elektron çiftlerinin birbirini en az ittiği yani birbirlerinden
en uzak olduğu geometri belirlenir. Sonra bu yapıda merkez atom çekirdeği ve bağlı
atom çekirdeklerinin bulunduğu yerlere göre gerçek geometri belirlenir.
ClF2+iyonunun VSEPR kuralına göre geometrik yapısı hangi seçenekte doğru olarak
verilmiştir?

A) Düzgün dörtyüzlü
B) Çizgisel
C) Açısal
D) Üçgen piramit
E) Üçgen düzlem

44) Bir elektronun karşıt spinli ikinci elektron olarak bir orbitale girebilmesi için gereken
enerjiye çiftlenme enerjisi denir. Çiftlenme enerjisinin coulomb ve spin bileşeni olmak
üzere iki bileşeni vardır. Coulomb bileşeni, orbitaldeki elektronun yeni gelen elektronu
itmesi sonucu oluşurken; spin bileşeni olası muhtemel çiftlenmelerin sayısı ile doğru
orantılıdır.

Buna göre aşağıdaki merkez metal iyonlarından hangisinin spin bileşeni en büyüktür?
A) Cr+2
B) Fe+3
C) Co+2
D) Fe+
E) Co+3

25
 45) İkinci peryot elementlerinin iki atomlu molekülleri için molekül orbital enerji düzey
diyagramı oluşturulurken, s-p karışımı (s-p hibritleşmesi) olan ve olmayan iki çeşit
diyagram kullanılmaktadır. Bir tanesi hariç tüm ikinci sıra elementlerinin homonükleer
moleküllerinin elektronik yapısı bunlardan yalnızca biri ile açıklanmaktadır.
Her iki diyagrama göre elektronik yapısı doğru olarak verilebilen bu molekül
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Li2
B) B2
C) N2
D) O2
E) F2

46) Molekül Orbital Kuramına göre; enerjileri yakın ve simetrileri uygun atom orbitalleri
karşılıklı örtüşerek molekül orbitalleri oluştururlar.
Bir atomdaki orbitallerden biri karşı atomdaki atom orbitallerinden hiçbirisi ile
örtüşemezse hangi durum oluşur?

A) Atom orbitali olarak kalır

B) Kendiliğinden bağlayıcı molekül orbitaline dönüşür
C) Kendiliğinden bağ yapmayan molekül orbitaline dönüşür
D) Kendiliğinden karşı bağlayıcı molekül orbitaline dönüşür
E) Oluşan bir bağlayıcı molekül orbitaline bağlanır

2.18 ×10-18 ´ Z 2
47) Bir atomda herhangi bir kabuğun enerjisi En = - joule formülü ile
n2
verilmektedir.
Bir atom veya iyona gönderilen foton yeterli enerjiye sahip ise elektron koparır. Fazla enerji
elektron tarafından kinetik enerji olarak kullanılır.
He+ iyonuna frekansı 4·1016 s–1 olan bir foton gönderiliyor. Kopan elektronun kinetik
enerjisi kaç joule olur?
A) 8.7200·10–18
B) 1.7784·10–17
C) 2.6504·10–17
D) 3.5224·10–17
E) 1.7096·10–17
26
 48) BaO2 ve OF2 bileşiklerinde oksijen atomlarının yükseltgenme basamakları sırasıyla
hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

A) +4, +2
B) -1, -2
C) +1, -2
D) –1, +2
E) –2, -2

49) Millikan “yağ damlacıkları deneyinde” aşağıdaki özelliklerden hangisini doğrudan

ölçmüştür?
A) Elektronun yükü
B) Protonun yükü
C) Yağ damlasının yükü
D) Elektronun kütlesi
E) Protonun kütlesi

50) N ve O atomları için aşağıda verilen özelliklerden hangisi yanlıştır?

A) N atomunun elektronik yapısı daha kararlıdır

B) O atomunun yarıçapı daha küçüktür.
C) N atomu paramagnetiktir
D) O atomunun elektronegatifliği daha büyüktür
E) N atomunun 1. iyonlaşma enerjisi daha küçüktür

SINAV BİTTİ
Cevaplarınızı kontrol ediniz

27