ME NOTA FIZIK

1.Forca e ferkimit paraqet force e nje trupi te ngurte gjate levizjes ne drejtim te kundert mbi siperfaqen
e trupit tjeter.

2. Shenohet me shkronjen F indeks fr F/r.

3. Ferkimi rreshqites : nese trupat rreshqesin neper siperfaqe normale.

4. Ferkimi rrotullues: nese trupat rrotullisen neper siperfaqe horizontale.

5. Forca e ferkimit varet mga pesha e trupit dhe eshte ne perspjetim te drejte me peshe e trupit G. sa me
e madhe eshte pesha eg me I madh eshte ferkimi.

6. Koeficienti I ferkimit gjate rreshqitjeve :

Dru mbi dru – 0,2 deri 0,4

Metal mbi dru – 0,5 deri 0,6

Celik mbi akull – 0,1

Dru mbi akull- 0,035

Koeficienti I ferkimit gjate rrotullimit:

Goma mbi asfaltin e thate- 0,8.

FORCA E GRAVITETIT

1. Forcat me te cilit terhiqen ndermjet veti trupat natyror Forca e gravitetit.

2. Forca e gravitetit shenohen me shkronje te madhe G.
3. Forca e rendimit tokesor qdo trup I jep force G-10N/kg per cdo kilogram dhe nxitim prej g-10
m/s2.
4. Ne polin verior dhe jug G=9.83N
5. Ne eukuator G=9.78N
6. Ne vendin tone G=9.81N.
7. Masa e trupit nuk ndryshon ne asnje vende ne natyre(Toke,Gjithesi).Ndersa pesha e trupit
ndryshon mvaresisht nga forca e gravitetit.
8. Vlerat e forces se gravitetit ne disa trupa qiellor:
9. Ne hene G=1.7N
10. Ne mars G=3,8N
11. Ne Jupiter G=20.N
TRUPI NE RENIE TE LIRE

GALILEO GALILEI LINDI 15 SHKURT 1564 NE PIZA DHE VDIQ ME 8 JANAR 1642 NE ARGENTRI TE
FRANCES.GALILEO NJIHET SI BABAI I FIZIKES MODERNE.

Renia e lire e trupave është lëvizja e atyre trupave që kryhet vetëm nën veprimin e forces tërheqëse e
tokës( forca e rëndesës) për të studijuar këtë rëni të trupave në vitin 1589 shkencëtari italian Galilej
Galileu lëshoi nga kullla e lartë e Pizës, njëkohsisht dz sfera të njejta por me masa të ndryshme.

Shtypja e Ajrit

Si çdo materje edhe ajr ka peshën e vet i cili ka shkaktuar nga graviteti i tokës bën presionin në objektet
e ndryshme në sipërfaqen e tokës edhe vet njeriu për këtë quhet Barometër i gjat.

Shtypja e ajrit nvaret nga 3 faktorë krzesor si :

1. Temperatura e Ajrit
2. Gjatësia gjeografike
3. Lartësia mbi detare

Fizikanti italian Tori Geli 1643 është i pari i cili zbuloi baro metrin dhe bëri matjen e presionit atmosferik.

Shtypja normale e ajrit meret me këto rethana:

1. Tempretura yero gradë

2. Lartësia 0 M
3. Gjatësia gjeografike 45 shkallë