PLANIMETRIJA

Mnogouglovi

Za pravilne mnogouglove sa n stranica važi:

- On ima n osa simetrije

- Ako je broj stranica paran on je ujedno centralno simetričan

- Oko svakog pravilnog mnogougla se može opisati kružnica čiji se centri

poklapaju

- Može se podeliti na n karakterističnih jednakokrakih trouglova čija su dva

temena bilo koja dva susedna temena mnogougla a treće je u centru opisane tj
upisane kružnice.

- Zbir svih unutrašnjih uglova sa računa po formuli S n = (n − 2) ⋅180 o

S
- Jedan unutrašnji ugao je onda α = n
n
o
360
- Jedan spoljašnji ugao je α1 = (α + α1 = 180 o )
n
- Zbir svih spoljašnjih uglova je 360 o

- Iz svakog temena mnogougla mogu se povući d n = n − 3 dijagonala

n(n − 3)
- Ukupan broj dijagonala je Dn =
2

- Ako je dužina stranice a onda je obim mnogougla O=na

ah
- Površina se računa po formuli P = n , gde je h visina karakterističnog
2
trougla

1
- Centralni ugao je ϕ = 360 o
n

1
1) Koji pravilan mnogougao ima tri puta veći ugao od spoljašnjeg?

Rešenje:
Ako sa α - obeležimo unutrašnji ugao, a sa α1 - spoljašnji ugao traženog mnogougla onda
je: α = 3α 1 i važi α + α 1 = 180 o

Dakle imamo sistem:

α = 3α1
α + α1 = 180 o
__________________

180 o
4α1 = 180 ⇒ α1 =
o
⇒ α1 = 45o
4
o
360 360 o
Kako je n = to je: n = , n = 8 Radi se o osmouglu!
α1 45o

2) Izračunati unutrašnji ugao pravilnog mnogougla, ako je razlika broja dijagonala

i stranica 25.

Rešenje:

Pošto broj dijagonala obeležavamo sa Dn ⇒ Dn − n = 25

n(n − 3)
− n = 25 → sve pomnožimo sa 2
2
n(n − 3) − 2n = 50
n 2 − 3n − 2n = 50
n 2 − 5n − 50 = 0 → Dobili smo kvadratnu jednačunu po n
n1 = 10
n2 = −5 → Nemoguće

360 o 360 o
Znači, n = 10 , pa se radi o 10-touglu. Spoljašnji ugao je α1 = = o
= 36 o
n 10
Sada ćemo naći unutrašnji ugao:

α + α1 = 180 o
α = 180 o − α1
α = 180 o − 36o
α = 144 o

2
3) Ako se broj stranica pravilnog mnogougla poveća za 2, tada se centralni ugao
smanji za 6 o . Odrediti broj dijagonala mnogougla.

Rešenje:

 360 o 
Neka je n-broj stranica tog mnogougla i ϕ − centralni mnogougao.  ϕ = 
 n 
360 o
→ Ako se broj stranica poveća za 2 tada je centralni ugao ϕ1 =
n+2
ϕ − ϕ1 = 6
360 o 360 o
− = 6 → Sve pomnožimo sa n(n + 2)
n n+2
360 o (n + 2) − 360o n = 6n(n + 2) → Sredimo i dobijamo kvadratnu:
n 2 + 2n − 120 = 0
− 2 ± 22
n1, 2 =
2
n1 = 10
n2 = −12 → nemoguće
Dakle, broj stranica je n=10
n(n − 3)
Dn =
2
10(10 − 3) 10 ⋅ 7
D10 = = = 35
2 2

4) Za koliko se povećava zbir unutrašnjih uglova mnogougla, ako se broj stranica

poveća za 5?

Rešenje:

Zbir unutrašnjih uglova se nalazi po formuli S n = (n − 2) ⋅ 180 o

S n + 5 − S n = (n + 5 − 2) ⋅180 o − (n − 2) ⋅180 o
= (n + 3) ⋅180 o − (n − 2) ⋅180 o
= n ⋅180 o + 3 ⋅180 o − n ⋅180 o + 2 ⋅180o
= 540 o + 360 o
= 900 o

Dakle, zbir unutrašnjih uglova se poveća za 900 o

3
5) Ako se broj stranica mnogougla poveća za 11, onda se broj njegovih dijagonala
poveća za 1991. Odrediti zbir unutrašnjih uglova tog mnogougla.

Rešenje:

n→ broj stranica

n(n − 3)
Dn = → broj dijagonala
2
n +11 → novi broj stranica
(n + 11)(n + 11 − 3) (n + 11)(n + 8)
Dn+11 = = → novi broj dijagonala
2 2
Dn +11 − Dn = 1991
(n + 11)(n + 8) n(n − 3)
− = 1991 → sve pomnožimo sa 2
2 2
n 2 + 8n + 11n + 88 − n 2 + 3n = 3982
22n = 3982 − 88
22n = 3894
n = 177

S n = (n − 2) ⋅180 o
S177 = (177 − 2) ⋅180 o
S177 = 31500 o

4
6) Ako se broj stranica pravilnog mnogougla poveća za dva njegov se ugao poveća
za 9 o . Odrediti broj stranica mnogougla .

Rešenje:

S n (n − 2) ⋅ 180 o
Neka je n-broj stranica i α unutrašnji ugao tog mnogougla. α = =
n n

S n + 2 (n − 2 + 2) ⋅180 o n ⋅180 o
Ako se broj stranica poveća za 2, biće ih n+2 i α = = =
n+2 n+2 n+2

Tada je:

180o n (n − 2) ⋅180 o
− = 9 → pomnožimo sve sa n(n − 2)
n+2 n
180 o n 2 − (n − 2)(n + 2) ⋅180 o = 9n(n + 2)
180 o n 2 − n 2180 o + 4 ⋅180 o = 9n(n + 2)
9n(n + 2) = 720 → podelimo sa 9
n(n + 2) = 80
n 2 + 2n − 80 = 0
− 2 ± 18
n1, 2 =
2
n1 = 8
n2 = −10 → nemoguće

Dakle n=8 , mnogougao ima ima 8 stranica.

5
7) Broj dijagonala konveksnog mnogougla u ravni jednak je petostrukom broju
njegovih stranica. Izračunati broj stranica mnogougla.

Rešenje:

n(n − 3)
Kako je Dn = to će biti:
2
Dn = 5n
n(n − 3)
= 5n → pomnožimo sa 2
2
n(n − 3) = 10n
n 2 − 3n − 10n = 0
n 2 − 13n = 0
n(n − 13) = 0
n = 0 ili n = 13
nemoguće

Dakle n = 13

8) Koji pravilan mnogougao ima 44 dijagonale?

Rešenje:

n(n − 3)
Dn =
2
n(n − 3)
= 44
2
n(n − 3) = 88
n 2 + 2n − 88 = 0
3 ± 19
n1, 2 =
2
n1 = 11
n2 = −8 → nemoguće

Dakle n=11

6
9) Oko kruga poluprečnika r = 1+ 2 opisan je pravilan osmougao. Nadji
površinu tog osmougla.

Rešenje:

Pravilan osmougao se sastoji iz 8 podudarhih jednakih trouglova. Izvučemo jedan taj

karakteristični trougao.

h = r ( visina je ista kao i poluprečnik upisane kružnice)

360 o 360 o
Njegov centralni ugao je ϕ = = = 45 o ⇒
n 8
ϕ
Pošto nama treba pola ovog ugla, imamo: = 22o30 '
2

Iz ovog trougla je:

a
tg 22 o30 ' = 2 pa je odatle
r

a = 2rtg 22 o30 '

a⋅h
P = 8⋅ = 4ah = 4 ⋅ 2r ⋅ r ⋅ tg 22 o30 '
2
P = 8r tg 22 o30 '
2

2
1−
45 o
1 − cos 45 o
2
tg 22 o30 ' = tg = =
2 1 + cos 45o 2
1+
2
2− 2
2 2− 2
tg 22 o30 ' = = Racionališemo…
2+ 2 2+ 2
2

7
 2− 2 2− 2 (2 − 2 )
tg 22 o30 ' = ⋅ =
2+ 2 2− 2 4−2
2− 2 2 2 (2 − 2 )
tg 22 o30 ' = ⋅ =
2 2 2

Tako da je sad:

P = 8r 2tg 22o 30'

(
2 2− 2 )
( )⋅
2
P = 8⋅ 1+ 2
2
(
2 2− 2 )
(
P = 8 ⋅ 1+ 2 ⋅ ) 2
“skratimo” 8 i 2 sa 2
( )(
P = 4 2 1+ 2 2 − 2 )
P=4 2 (2 − 2 + 2 2 −2 )
P =4 2⋅ 2
P = 4⋅2
P =8