Professional Documents
Culture Documents
Klasa-7 - Wymagania Programowe
Klasa-7 - Wymagania Programowe
programie nauczania oraz podręczniku dla klasy siódmej szkoły podstawowej Chemia Nowej Ery
Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.
Ocena celująca przysługuje uczniowi, który osiągnął maksymalna do zdobycia ilość punktów.
I. Substancje i ich przemiany
1
i reakcji chemicznych zachodzących z żelaza
w otoczeniu człowieka
– definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny
i związek chemiczny
– dzieli substancje chemiczne na proste
i złożone oraz na pierwiastki i związki
chemiczne
– podaje przykłady związków chemicznych
– dzieli pierwiastki chemiczne na
metale i niemetale
– podaje przykłady pierwiastków chemicznych
(metali i niemetali)
– odróżnia metale i niemetale na podstawie
ich właściwości
– opisuje, na czym polegają rdzewienie
i korozja
– wymienia niektóre czynniki powodujące
korozję
– posługuje się symbolami chemicznymi
pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na,
K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg)
2
Składniki powietrza i rodzaje przemian, jakim ulegają
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
[1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4]
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
– opisuje skład i właściwości powietrza – projektuje i przeprowadza doświadczenie – określa, które składniki powietrza są stałe, – otrzymuje tlenek węgla(IV) w reakcji
– określa, co to są stałe i zmienne składniki potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną a które zmienne węglanu wapnia z kwasem
powietrza jednorodną gazów – wykonuje obliczenia dotyczące zawartości chlorowodorowym
– opisuje właściwości fizyczne i – wymienia stałe i zmienne składniki powietrza procentowej substancji występujących w – wymienia różne sposoby otrzymywania
chemiczne tlenu, tlenku węgla(IV), – oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. w sali powietrzu tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru
wodoru, azotu oraz właściwości fizyczne lekcyjnej – wykrywa obecność tlenku węgla(IV) – projektuje doświadczenia dotyczące
gazów szlachetnych – opisuje, jak można otrzymać tlen – opisuje właściwości tlenku węgla(II) powietrza i jego składników
– opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów
– podaje, że woda jest związkiem – wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym – uzasadnia, na podstawie reakcji
szlachetnych, azotu
chemicznym wodoru i tlenu życiu magnezu z tlenkiem węgla(IV), że tlenek
– podaje przykłady wodorków niemetali
– tłumaczy, na czym polega zmiana – wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy – podaje przykłady substancji szkodliwych dla węgla(IV) jest związkiem chemicznym
stanu skupienia na przykładzie wody – wymienia niektóre zastosowania azotu, gazów środowiska węgla i tlenu
– definiuje pojęcie wodorki szlachetnych, tlenku węgla(IV), tlenu, wodoru – wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady – uzasadnia, na podstawie reakcji
– omawia obieg tlenu i tlenku węgla(IV) – podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(IV) (na – określa zagrożenia wynikające z efektu magnezu z parą wodną, że woda jest
w przyrodzie przykładzie reakcji węgla z tlenem) cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych związkiem chemicznym tlenu i wodoru
– określa znaczenie powietrza, wody, tlenu, – definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna opadów – planuje sposoby postępowania
tlenku węgla(IV) – planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie – proponuje sposoby zapobiegania umożliwiające ochronę powietrza przed
– podaje, jak można wykryć tlenek obecności tlenku węgla(IV) w powietrzu powiększaniu się dziury ozonowej zanieczyszczeniami
węgla(IV) wydychanym z płuc i ograniczenia powstawania kwaśnych – identyfikuje substancje na podstawie
– określa, jak zachowują się substancje – wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany opadów schematów reakcji chemicznych
higroskopijne – opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie – projektuje doświadczenia, w których – wykazuje zależność między rozwojem
– opisuje, na czym polegają reakcje – wymienia właściwości wody otrzyma tlen, tlenek węgla(IV), wodór cywilizacji a występowaniem zagrożeń,
syntezy, analizy, wymiany – wyjaśnia pojęcie higroskopijność – projektuje doświadczenia, w których np. podaje przykłady dziedzin życia,
– omawia, na czym polega spalanie – zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej zbada właściwości tlenu, tlenku węgla(IV),
– definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji – wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji wodoru których rozwój powoduje negatywne
chemicznej chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i – zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów skutki dla środowiska przyrodniczego
– wskazuje substraty i produkty reakcji związki chemiczne reakcji chemicznych
chemicznej – opisuje, na czym polega powstawanie dziury – podaje przykłady różnych typów reakcji
ozonowej i kwaśnych opadów
– określa typy reakcji chemicznych chemicznych
– podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji
– określa, co to są tlenki i zna ich podział – wykazuje obecność pary wodnej
kwasu chlorowodorowego z metalem)
– wymienia podstawowe źródła, rodzaje i − opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, w powietrzu
skutki zanieczyszczeń powietrza tlenu, tlenku węgla(IV) – omawia sposoby otrzymywania wodoru
– wskazuje różnicę między reakcjami egzo- wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń – podaje przykłady reakcji egzo-
i endoenergetyczną powietrza i endoenergetycznych
– podaje przykłady reakcji egzo- wymienia niektóre sposoby postępowania – zalicza przeprowadzone na lekcjach reakcje do
i endoenergetycznych pozwalające chronić powietrze przed egzo- lub endoenergetycznych
– wymienia niektóre efekty towarzyszące zanieczyszczeniami
reakcjom chemicznym – definiuje pojęcia reakcje egzo- i endoenergetyczne
3
Atomy i cząsteczki
4
Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych
5
sumarycznych z modeli – rozwiązuje zadania na podstawie prawa
– zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny – wyjaśnia znaczenie współczynnika zachowania masy i prawa stałości składu
cząsteczki związku dwupierwiastkowego na stechiometrycznego i indeksu związku chemicznego
podstawie wartościowości pierwiastków stechiometrycznego – dokonuje prostych obliczeń
chemicznych – wyjaśnia pojęcie równania reakcji stechiometrycznych
– określa na podstawie wzoru liczbę atomów chemicznej
pierwiastków w związku chemicznym – odczytuje proste równania reakcji
– interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i chemicznych
jakościowo proste zapisy), np.: H2, 2 H, 2 H2 – zapisuje równania reakcji chemicznych
itp. − dobiera współczynniki w równaniach
– ustala na podstawie wzoru sumarycznego reakcji chemicznych
nazwę prostych dwupierwiastkowych
związków chemicznych
– ustala na podstawie nazwy wzór
sumaryczny prostych
dwupierwiastkowych związków
chemicznych
– rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji
chemicznych
– wskazuje substraty i produkty reakcji
chemicznej
– podaje treść prawa zachowania masy
– podaje treść prawa stałości składu
związku chemicznego
– przeprowadza proste obliczenia
z wykorzystaniem prawa zachowania
6
Woda i roztwory wodne
7
– identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol różnych czynników na szybkość czynników na szybkość rozpuszczania
– wyjaśnia podział substancji na dobrze rozpuszczania substancji stałych w wodzie substancji stałej w wodzie
rozpuszczalne, trudno rozpuszczalne oraz – porównuje rozpuszczalność różnych – posługuje się wykresem rozpuszczalności
praktycznie nierozpuszczalne w wodzie substancji w tej samej temperaturze – wykonuje obliczenia z wykorzystaniem
− podaje przykłady substancji, które – oblicza ilość substancji, którą można wykresu rozpuszczalności
rozpuszczają się i nie rozpuszczają się rozpuścić w określonej objętości wody – oblicza masę wody, znając masę roztworu
w wodzie w podanej temperaturze i jego stężenie procentowe
– wyjaśnia pojęcia: rozpuszczalnik i substancja – podaje przykłady substancji, które – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem
rozpuszczana rozpuszczają się w wodzie, tworząc pojęcia gęstości
– projektuje doświadczenie dotyczące roztwory właściwe – podaje sposoby zmniejszenia lub
rozpuszczalności różnych substancji w wodzie – podaje przykłady substancji, które nie zwiększenia stężenia roztworu
– definiuje pojęcie rozpuszczalność rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy – oblicza stężenie procentowe roztworu
– wymienia czynniki, które wpływają lub zawiesiny powstałego przez zagęszczenie i rozcieńczenie
na rozpuszczalność substancji – wskazuje różnice między roztworem roztworu
– określa, co to jest krzywa rozpuszczalności właściwym a zawiesiną – oblicza stężenie procentowe roztworu
– odczytuje z wykresu rozpuszczalności – opisuje różnice między roztworami: nasyconego w danej temperaturze
rozpuszczalność danej substancji w rozcieńczonym, stężonym, nasyconym (z wykorzystaniem wykresu
podanej i nienasyconym rozpuszczalności)
temperaturze – przekształca wzór na stężenie procentowe – wymienia czynności prowadzące
– wymienia czynniki wpływające na szybkość roztworu tak, aby obliczyć masę substancji do sporządzenia określonej objętości roztworu
rozpuszczania się substancji stałej w wodzie rozpuszczonej lub masę roztworu o określonym stężeniu procentowym
– definiuje pojęcia: roztwór właściwy, koloid – oblicza masę substancji rozpuszczonej lub – sporządza roztwór o określonym stężeniu
i zawiesina masę roztworu, znając stężenie procentowe procentowym
– podaje przykłady substancji tworzących z roztworu
wodą roztwór właściwy, zawiesinę, koloid – wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o
– definiuje pojęcia: roztwór nasycony, roztwór określonym stężeniu procentowym, np. 100 g
nienasycony, roztwór stężony, roztwór 20-procentowego roztworu soli kuchennej
rozcieńczony
– definiuje pojęcie krystalizacja
– podaje sposoby otrzymywania roztworu
nienasyconego z nasyconego i odwrotnie
– definiuje stężenie procentowe roztworu
– podaje wzór opisujący stężenie procentowe
roztworu
– prowadzi proste obliczenia z
wykorzystaniem pojęć: stężenie
procentowe, masa substancji, masa
rozpuszczalnika, masa roztworu
8
Tlenki i wodorotlenki
9
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
– definiuje pojęcie katalizator – podaje sposoby otrzymywania tlenków – wyjaśnia pojęcia wodorotlenek i zasada – zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku
– definiuje pojęcie tlenek – opisuje właściwości i zastosowania – wymienia przykłady wodorotlenków i zasad dowolnego metalu
– podaje podział tlenków na tlenki metali i wybranych tlenków – wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami – planuje doświadczenia, w których wyniku
tlenki niemetali – podaje wzory i nazwy wodorotlenków należy zachować szczególną ostrożność można otrzymać różne wodorotlenki,
– zapisuje równania reakcji otrzymywania – wymienia wspólne właściwości zasad i – wymienia poznane tlenki metali, z których także praktycznie nierozpuszczalne w
tlenków metali i tlenków niemetali wyjaśnia, z czego one wynikają otrzymać zasady wodzie
– wymienia zasady BHP dotyczące pracy z – wymienia dwie główne metody – zapisuje równania reakcji otrzymywania – zapisuje równania reakcji otrzymywania
zasadami otrzymywania wodorotlenków wybranego wodorotlenku różnych wodorotlenków
– definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada – zapisuje równania reakcji otrzymywania – planuje doświadczenia, w których wyniku – identyfikuje wodorotlenki na podstawie
– odczytuje z tabeli rozpuszczalności, czy wodorotlenku sodu, potasu i wapnia można otrzymać wodorotlenki sodu, podanych informacji
wodorotlenek jest rozpuszczalny w wodzie – wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno potasu lub wapnia – odczytuje równania reakcji chemicznych
czy też nie palone i wapno gaszone – planuje sposób otrzymywania
wodorotlenków nierozpuszczalnych w
wodzie
– zapisuje i odczytuje równania dysocjacji
jonowej zasad
– określa odczyn roztworu zasadowego i
uzasadnia to
– opisuje doświadczenia przeprowadzane
na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)
– opisuje zastosowania wskaźników
– planuje doświadczenie, które umożliwi
zbadanie odczynu produktów używanych w
życiu codziennym
10
– opisuje budowę wodorotlenków – odczytuje proste równania dysocjacji jonowej
– zna wartościowość grupy wodorotlenowej zasad
– rozpoznaje wzory wodorotlenków – definiuje pojęcie odczyn zasadowy
– zapisuje wzory sumaryczne – bada odczyn
wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, – zapisuje obserwacje do przeprowadzanych na
Al(OH)3, Cu(OH)2 lekcji doświadczeń
– opisuje właściwości oraz zastosowania
wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia
– łączy nazwy zwyczajowe (wapno palone i
wapno gaszone) z nazwami
systematycznymi tych związków
chemicznych
– definiuje pojęcia: elektrolit, nieelektrolit
− definiuje pojęcia: dysocjacja jonowa,
wskaźnik
– wymienia rodzaje odczynów roztworów
– podaje barwy wskaźników w roztworze o
podanym odczynie
– wyjaśnia, na czym polega dysocjacja
jonowa zasad
– zapisuje równania dysocjacji jonowej
zasad (proste przykłady)
− podaje nazwy jonów powstałych w wyniku
dysocjacji jonowej
– odróżnia zasady od innych substancji za
pomocą wskaźników
– rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada
11