You are on page 1of 33

Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ


ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

Εργασία με θέμα:
«Οικονομοτεχνική αξιολόγηση υδροπλάνων και υδατοδρομίων»

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ:
ΜΠΑΣΜΠΑΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ

ΟΜΑΔΑ
ΜΠΟΤΙΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 5969
ΝΑΛΜΠΑΝΤΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ 5978

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ:
21.02.202

1
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Ευχαριστούμε την διδακτική ομάδα του μαθήματος και συγκεκριμένα τον Κύριο Σωκράτη
Μπάσμπα για την αμέριστη και ουσιαστική επιστημονική βοήθεια και καθοδήγηση που μας
παρείχε.

Επίσης θα θέλαμε να απευθύνουμε τις ευχαριστίες μας στους συντελεστές των


επιστημονικών έργων, στα οποία βασιστήκαμε για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας.

Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2022

2
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το υδροπλάνο ως μέσο μεταφοράς αποτελεί ένα αμφιλεγόμενο αντικείμενο διαλόγου τα


τελευταία χρόνια. Αρκετοί υποστηρίζουν πως η εισαγωγή του στον συγκοινωνιακό χάρτη σε
χώρες, όπως η Ελλάδα με μεγάλος πλήθος νησιών και παραθαλάσσιων περιοχών, θα
αναπτερώσει τομείς, όπως η οικονομία και ο τουρισμός. Άλλοι θεωρούν πως η εισαγωγή και η
καθιέρωση του στο συγκοινωνιακό σύστημα μιας χώρας είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και πως
χρειάζονται αρκετά χρόνια εξοικείωσης του κοινού, για να καταστεί το μέσο κερδοφόρο για
την οικονομία. Η παρούσα εργασία αποτελεί μια οικονομοτεχνική αξιολόγηση του υδροπλάνου
ως μέσου μεταφοράς και διερευνώνται οι τρόποι που μπορεί να ενισχύσει αποτελεσματικά τις
συγκοινωνιακές δομές μιας χώρας. Αρχικά παρουσιάζονται κάποιοι βασικοί ορισμοί και μια
σύντομη ιστορική αναδρομή για τη γνωριμία του αναγνώστη με το μέσο, γίνεται μια σύγκριση
μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ/Καναδά, όπου η χρήση του υδροπλάνου είναι ιδιαίτερα
διαδεδομένη, καθώς επίσης παρουσιάζονται τα βασικά κόστη μιας αεροπορικής εταιρείας. Στη
συνέχεια μέσω της ανάλυσης SWOT παρουσιάζονται οι δυνάμεις, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες
αλλά και οι απειλές του μέσου, με αποτέλεσμα μέσω της σφαιρικής αυτής προσέγγισης να
είναι εφικτή η εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Τέλος, για την κατανόηση της ζήτησης,
δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο, που στόχο έχει την διερεύνηση της ανταπόκρισης που
αναμένεται να έχουν οι πιθανοί μελλοντικοί χρήστες του υδροπλάνου. Επίσης, μέσω του
ερωτηματολόγιου, δημιουργείται ένα προφίλ των εν δυνάμει επιβατών και εξάγονται κάποια
χρήσιμα συμπεράσματα που σχετίζονται με τις προτιμήσεις τους, όπως τα χρήματα που είναι
διατεθειμένοι να δαπανήσουν, την διάρκεια του ταξιδιού, αλλά και κάποιους λόγους για τους
οποίους δεν θα επέλεγαν αυτό το μέσο.

3
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ABSTRACT

Seaplanes as a mean of transport has been in the past years a controversial subject. Many
argue that its introduction on the transport map in countries such as Greece with many islands
and coastal areas, will revive sectors such as the economy and tourism. Others consider that
its introduction in the transport system is very expensive and that it will take several years of
public familiarity, to make it profitable for the economy. This paper constitutes of an
economic-technical evaluation of the seaplane as a mean of transport and analyzes the ways
in which it can effectively strengthen the transportation system of a country. Firstly, it focuses
on some basic definitions and a brief historical background , for the reader to get familiar with
the seaplane and it is followed by a comparison between Europe and USA / Canada, where
the use of the seaplane is very common. Subsequently the expenses of an airline are presented
as well as a SWOT analysis which consists of the strengths, the weaknesses, the
opportunities, and the threats that the development of a seaplane company may include.
Finally, to calculate the demand, a questionnaire was created, which aims to forecast the
response that future potential users of the seaplane will have. The questionnaire also creates a
profile of potential passengers and draws some useful conclusions related to their preferences,
such as the cost that they are willing to pay, the duration of the trip, but also the causes that
will make them hesitant to travel with a seaplane.

4
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Περιεχόμενα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ...........................................................................................................7


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΟΡΙΣΜΟΙ ..............................................................................................................8
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ................................................................................... 10
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΠΛΑΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ................................... 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΠΛΑΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ .................................. 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 : ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΜΙΑΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ .......................... 16
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 : ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΥΔΡΟΠΛΑΝΩΝ ....................................... 18
7.1 Δυνάμεις ................................................................................................................................. 18
7.2 Αδυναμίες ............................................................................................................................... 21
7.3 Ευκαιρίες ................................................................................................................................ 23
7.4 Απειλές ................................................................................................................................... 24
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 : ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ............................. 26
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ............................................................................................ 31
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ............................................................................................................................ 32

Πίνακας εικόνων

Εικόνα 1 Στο φαληρικό δέλτα δημιουργήθηκε ο πρώτος αερολιμένας για υδροπλάνα,


εγκαινιάζοντας την 1η Αυγούστου 1926 την πρώτη διεθνή αεροπορική γραμμή Μπρίντιζι -
Φάληρο - Κωνσταντινούπολη. .............................................................................................. 11
Εικόνα 2 Υδροπλάνα στο Αργοστόλι Ζακύνθου από το 1960. .............................................. 12
Εικόνα 3. Υδατοδρόμιο στο Βανκούβερ............................................................................... 14
Εικόνα 4. Υδροπλάνο στις Μαλδίβες ................................................................................... 14
Εικόνα 5. Άφιξη υδροπλάνου σε ελληνικό νησί (πηγή Ελληνικά Υδροπλάνα) .................... 15
Εικόνα 6. Υδροπλάνο της Harbour Air. ................................................................................ 20
Εικόνα 7. Υδροπλάνο και δύση ηλίου .................................................................................. 22
Εικόνα 8. Αεροπλανοφοβία ................................................................................................. 24

5
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Πίνακας διαγραμμάτων
Διάγραμμα 1 . Υδατοδρόμια και υδροπλάνα στον κόσμο (πηγή : μελέτη της FUSETRA
(2009-2011).......................................................................................................................... 13
Διάγραμμα 2. Ποσοστά των διαφόρων εξόδων μιας αεροπορικής εταιρείας. ( πηγή :
FUSETRA (2009-2011)........................................................................................................ 17
Διάγραμμα 3. Ηλικία ερωτώμενων ..................................................................................... 26
Διάγραμμα 4. Φύλλο ερωτώμενων....................................................................................... 26
Διάγραμμα 5. Αποτελέσματα 3ης ερώτησης ........................................................................ 27
Διάγραμμα 6. Αποτελέσματα 4ης ερώτησης ....................................................................... 27
Διάγραμμα 7 . Αποτελέσματα 5ης ερώτησης ....................................................................... 28
Διάγραμμα 8 .Αποτελέσματα 6ης ερώτησης ........................................................................ 28
Διάγραμμα 9 . Αποτελέσματα 7ης ερώτησης ....................................................................... 29
Διάγραμμα 10 . Αποτελέσματα 8ης ερώτησης ..................................................................... 30

Πίνακας πινάκων
Πίνακας 1 .Ντεσιμπέλ διαφόρων δραστηριοτήτων ................................................................ 19

6
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το υδροπλάνο είναι ένα μέσο μεταφοράς με πολλά χρόνια ζωής, χωρίς αυτό να είναι
ιδιαίτερα γνωστό. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίζονται οι πρώτες ευρεσιτεχνίες, οι
οποίες με τις κατάλληλες βελτιώσεις κατέληξαν στις αρχές του 20 ου αιώνα στην επιτυχημένη
κατασκευή των πρώτων αεροσκαφών. Σήμερα η χρήση τους είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε
χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, με αποτέλεσμα το κοινό να είναι πολύ πιο εξοικειωμένο
και να αποτελεί μια από τις πιο συστηματικές και συχνές επιλογές μετακίνησης. Αντίθετα
στην Ευρώπη αποτελεί πολύ πιο περιορισμένη επιλογή έως μηδενική. Ενδεικτικά, σε χώρες
όπως η Ελλάδα, όπου το υδροπλάνο θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερα δημοφιλής επιλογή,
εντούτοις υπάρχει άγνοια ακόμα και της ύπαρξης του από το ευρύ κοινό.
Σήμερα χρησιμοποιούνται τόσο για εμπορικούς όσο και για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Η
ευελιξία τους, ειδικά εκείνων που είναι διαμορφωμένα για αμφίβιες λειτουργίες, τους
επιτρέπει να λειτουργούν σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων. Είναι ένα μέσο που έχει πολύ
μεγάλο περιθώριο τεχνολογικής εξέλιξης και προβλέπεται, πως παρά την τρέχουσα χαμηλή
αναγνωρισιμότητα του, τα επόμενα χρόνια θα πρωταγωνιστήσει στο συγκοινωνιακό χάρτη.

7
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΟΡΙΣΜΟΙ

Το υδροπλάνο είναι ειδικός τύπος αεροσκάφους ικανό να πλέει και να κινείται στην επιφάνεια
της θάλασσας ή και σε ευρεία υδάτινη έκταση π.χ. λίμνη ή ποταμό, καθώς και να ξεκινά την
πτήση του από αυτή και να τερματίζει επίσης σε ίδια επιφάνεια. Για τα υδροπλάνα αντί για
τους όρους "απογείωση" και "προσγείωση" χρησιμοποιούνται οι όροι "αποθαλάσσωση" και
"προσθαλάσσωση" αντίστοιχα ακόμη και αν γίνεται σε λίμνη. Η πλευστότητα του υδροπλάνου
εξασφαλίζεται είτε με πλευρικούς πλωτήρες, είτε με ειδική διασκευή της ατράκτου σε σκάφος
ή και με συνδυασμό σκάφους και πλωτήρων. Παλαιότερα τα υδροπλάνα που συνδύαζαν
άτρακτο και πλωτήρες ονομάζονταν αεράκατοι. Σήμερα παράλληλα με τον όρο υδροπλάνο
χρησιμοποιείται και ο όρος "αμφίβιο αεροσκάφος". Αντιληπτό βεβαίως είναι ότι τα σκάφη
αυτά διατηρούν σύστημα τροχοδρόμησης, τους τροχούς τους, για κανονική προσγείωση και
απογείωση.
Το υδροπλάνο καθ΄ όλο το χρόνο που βρίσκεται σε επαφή με την υδάτινη επιφάνεια, από τη
στιγμή της πρώτης επαφής του, κατά την προσθαλάσσωση και μέχρι της απόσπασής του από
αυτή, κατά την αποθαλάσσωση, νομικά και τεχνικά, εκλαμβάνεται ως πλοίο και είναι υπόχρεο
στη τήρηση όλων των ναυτικών κανονισμών, όπως φανών ναυσιπλοΐας, κανονισμών αποφυγής
σύγκρουσης κ.α.
Η λέξη "υδροπλάνο" χρησιμοποιείται για να περιγράψει δύο τύπους εναέριων/υδάτινων
οχημάτων: το floatplane και το flying boat.
 Ένα floatplane (πλωτό αεροπλάνο) έχει λεπτούς πλωτήρες, τοποθετημένους κάτω από
την άτρακτο. Δύο πλωτήρες είναι συνηθισμένοι, αλλά είναι δυνατές και άλλες
διαμορφώσεις. Μόνο οι πλωτήρες ενός πλωτού αεροπλάνου έρχονται κανονικά σε
επαφή με το νερό. Η άτρακτος παραμένει πάνω από το νερό. Μερικά μικρά αεροσκάφη
ξηράς μπορούν να τροποποιηθούν για να γίνουν αεροπλάνα επίπλευσης και γενικά, τα
floatplanes είναι μικρά αεροσκάφη. Τα πλωτά αεροπλάνα περιορίζονται από την
αδυναμία τους να χειριστούν ύψη κυμάτων συνήθως μεγαλύτερα από 12 ίντσες (0,31
m). Αυτοί οι πλωτήρες προστίθενται στο κενό βάρος του αεροπλάνου και στον
συντελεστή οπισθέλκουσας, με αποτέλεσμα τη μειωμένη χωρητικότητα ωφέλιμου
φορτίου, τον πιο αργό ρυθμό ανάβασης και τη μικρότερη ταχύτητα.
 Σε ένα flying boat (ιπτάμενο σκάφος), η κύρια πηγή άνωσης είναι η άτρακτος, η οποία
λειτουργεί σαν το κύτος του πλοίου στο νερό, επειδή το κάτω μέρος της ατράκτου έχει
υδροδυναμικό σχήμα για να επιτρέπει στο νερό να ρέει γύρω του. Τα περισσότερα
ιπτάμενα σκάφη έχουν μικρούς πλωτήρες τοποθετημένους στα φτερά τους για να τα
κρατούν σταθερά.
Ένα αμφίβιο αεροσκάφος μπορεί να απογειωθεί και να προσγειωθεί τόσο σε συμβατικούς
διαδρόμους όσο και σε νερό. Ένα πραγματικό υδροπλάνο μπορεί να απογειωθεί και να
προσγειωθεί μόνο στο νερό. Υπάρχουν αμφίβια ιπτάμενα σκάφη και αμφίβια πλωτά
αεροπλάνα, καθώς και ορισμένα υβριδικά σχέδια, π.χ., πλωτά αεροπλάνα με αναδιπλούμενους
πλωτήρες.
Οι χρήσεις των υδροπλάνων είναι οι εξής:

 Μεταφορά επιβατών
 Περιηγητικές πτήσεις
 Μεταφορά φορτίων

8
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

 Κατάσβεση πυρκαγιών από την πυροσβεστική


 Διάσωση επιζώντων από την ακτοφυλακή
Υδατοδρόμιο ονομάζεται το αεροδρόμιο επί υδάτινης επιφάνειας. Το υδατοδρόμιο
περιορίζεται στο σύνολο ή εν μέρει για την αποθαλάσσωση, προσθαλάσσωση και επί της
επιφάνειας αυτής κίνηση αεροσκαφών και σε αυτό περιλαμβάνεται η κατάλληλη υποδομή σε
κτηριακές/λιμενικές εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός για την παροχή υπηρεσιών εξυπηρέτησης
υδροπλάνων, επιβατών, φορτίου και ταχυδρομείου. Ένα υδατοδρόμιο αποτελείται από τις
θαλάσσιες εγκαταστάσεις καθώς και από τις κτηριακές εγκαταστάσεις.
Οι κτηριακές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν τους χώρους από τους οποίους ο επιβάτης
διέρχεται υποχρεωτικά όπως είναι οι χώροι αναμονής πριν από τον έλεγχο των εισιτηρίων,
παράδοσης και παραλαβής αποσκευών, οι χώροι ελέγχου διαβατηρίων ή εγγράφων
ταυτοπροσωπίας, οι χώροι ελέγχου ασφάλειας επιβατών και αποσκευών, καθώς και οι χώροι
αναμονής για επιβίβαση και οι χώροι υγιεινής.
Oι λοιπές εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου περιλαμβάνουν τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις
για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών, όπως είναι οι χώροι ελλιμενισμού αεροσκαφών οι
υπαίθριοι χώροι διακίνησης επιβατών αποσκευών και φορτίου καθώς και η σχετική περίφραξη
των χώρων του υδατοδρομίου οι λοιπές εγκαταστάσεις του υδατοδρομίου περιλαμβάνουν και
την εγκατάσταση παροχής καυσίμων εφόσον ο ενδιαφερόμενος επιθυμεί τη χρήση τέτοιας
εγκατάστασης για τη λειτουργία του υδατοδρομίου και υπό την προϋπόθεση ότι αυτή
χωροθετείται εντός του υδατοδρομίου ως λοιπές εγκαταστάσεις για τη λειτουργία
υδατοδρομίων νοούνται και οι λιμενικές εγκαταστάσεις προκειμένου για υδατοδρόμια σε
λίμνες και οι αντίστοιχες αυτών προκειμένου για το δρόμο σε λίμνες σε τουριστικούς λιμένες
σε περιοχές ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης και σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα
π.χ. προβλήτες και οι οποίες διασφαλίζουν προσβασιμότητα σε όλους συμπεριλαμβανομένων
των ατόμων με αναπηρία.
Oι βασικότερες λειτουργίες που πρέπει να προσφέρει ένα υδατοδρόμιο είναι οι εξής:
 Έλεγχος επιβατών
 Σχέδιο αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης (περιλαμβάνει συστήματα
διαμόρφωσης και εξοπλισμού πυρασφάλειας)
 Ειδικός εξοπλισμός (από δείκτες κατεύθυνσης του ανέμου έως φουσκωτά σκάφη)
 Εφαρμογή συστήματος οργάνωσης και ασφάλειας
Όσον αφορά τις υπηρεσίες οι βασικότερες είναι οι ακόλουθες:

 Επίγεια εξυπηρέτηση αεροσκαφών και επιβατών


 Τεχνική υποστήριξη και συντήρηση αεροσκαφών
 Σαλόνια ανάπαυσης για διακεκριμένους επιβάτες
 Εμπορικοί χώροι καταστημάτων συμπεριλαμβανομένων καφέ και εστιατορίων καθώς
και αξιοθέατα
 Δράσεις σχετικά με τα αεροπλάνα όπως εκπαίδευση πιλότων και εκθέσεις αεροσκαφών

9
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Στον κόσμο :
Το 1876 ο Γάλλος Alphonse Penaud κατέθεσε το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μία
επιτυχημένη μηχανή με έναν σκελετό πλοίου και με ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης.
Όμως την κατασκευή του πρώτου υδροπλάνου την πιστώνεται ο Αυστριακός Wilhem Kress
το 1898, αν και οι δύο κινητήρες των 30 ίππων αποδείχθηκαν ανεπαρκείς για την απογείωση
του αεροσκάφους και αργότερα βυθίστηκε όταν κατέρρευσε ο ένας από τους δύο πλωτήρες.
Στις 6 Ιουνίου του 1905 ο Gabriel Voisin απογειώθηκε και προσγειώθηκε στις όχθες του
ποταμού Σηκουάνα με τη βοήθεια ενός συρόμενου χαρταετού ανεμόπτερου στους πλωτήρες
και πέταξε για 150 μέτρα χωρίς ρεύμα.
Στις 28 Μαρτίου του 1910 ο Γάλλος Henri Fabre πέταξε επιτυχημένα με το πρώτο
επιτυχημένο μηχανοκίνητο υδροπλάνο, το “Gnome Omega-Powered Hydravion”, ένα
υδροπλάνο με πλωτήρες. Η επιτυχημένη προσπάθεια του εμπνέει και άλλους αεροπόρους το
Μάρτιο του 1912 στο Μονακό έλαβε χώρα πρώτος διαγωνισμός υδροπλάνου με αεροσκάφη
που χρησιμοποιούσαν πλωτήρες σχεδιασμένους από τους Fabre, Curtiss, Tellier θαη Farman.
Από την 1η Αυγούστου του 1912 δημιουργήθηκε η πρώτη προγραμματισμένη πτήση με
αεροπλάνο για επιβάτες στο Aix-les-Bains, χρησιμοποιώντας ένα πενταθέσιο Sanchez-Besa.
Το γαλλικό ναυτικό παρήγγειλε το πρώτο υδροπλάνο το 1912.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ), η πρώτη αξιοποίηση πραγματοποιήθηκε από τον
Glenn Curtis ο οποίος εργάστηκε με τον Alexander Graham Bell στην Ένωση
Αερομεταφορών (AEA). Το πρώτο του υδροπλάνο, που είχε το ψευδώνυμο 13
"Hydroaeroplane", απογειώθηκε από τον κόλπο του Σαν Ντιέγκο στις 26 Ιανουαρίου 1911.
(Canamar Leyva, Alan Leonel, 2012). Η πρώτη Βρετανική πτήση με υδροπλάνο, από τον
Sydney Sippe πραγματοποιήθηκε επίσης το 1912.
Κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου η έλλειψη επίγειων αεροδρομίων, και
η δυνατότητα ελέγχου των βασικών στρατιωτικών σημείων καθιστούσε τα υδροπλάνα ένα
απαραίτητο εργαλείο. Τα αεροπλάνα του Curtiss ήταν τα μόνα επιβατικά αμερικανικά
αεροσκάφη που μπορούσαν να «μπουν» στη μάχη στον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1919, το
ιπτάμενο σκάφος "Navy-Curtiss", έκανε την πρώτη εναέρια πτήση πάνω από τον Ατλαντικό.
Στην περίοδο μετά τον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο (1918-1939), οι προοπτικές του υδροπλάνου
ως μέσο εμπορικής μεταφοράς άρχισαν να ξεθωριάζουν καθώς το όνειρό αυτό εξανεμίστηκε
από τον στρατό για τις δικές του μεταφορές. Παρόλα αυτά ορισμένες αεροπορικές εταιρείες
εξακολουθούσαν να δίνουν υποσχέσεις για ταξίδια μεγάλων αποστάσεων με υδροπλάνα.
Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου (1939 - 1945), τα υδροπλάνα συνέχισαν να
διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε στρατιωτικό επίπεδο. Δυστυχώς, όμως μέχρι το τέλος του
πολέμου, η βιομηχανία των ιπτάμενων σκαφών υπέστη ύφεση λόγω της αύξησης των
αεροπλάνων.
Η αδρανής εποχή των υδροπλάνων συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980 μέχρι
την ιδέα της πραγματοποίησης των Προηγμένων Αμφίβιων Οχημάτων (AAV). Τα AAV είναι
είδη οχημάτων μεταφοράς που είναι σε θέση να λειτουργούν τόσο σε ξηρά όσο και σε νερό.
Ο αμερικανικός στρατός σχεδίασε αεροσκάφη τέτοιου τύπου προκειμένου να αναπτύξει

10
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

στρατεύματα γρήγορα από ένα αμφίβιο πλοίο επιθέσεων στην ξηρά. Αυτές οι στρατιωτικές
εφαρμογές αναβίωσαν την ιδέα για σχέδια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για
μεταφορά πολιτών. Ένας άλλος παράγοντας που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία των
υδροπλάνων ήταν η εισαγωγή της έννοιας του πτερυγίου σε οχήματα εδάφους (WIG).
(Canamar Leyva, Alan Leonel, 2012)
Στην Ελλάδα :
Οι πρώτες πτήσεις με υδροπλάνο στην Ελλάδα άρχισαν το 1925 από την ιταλική εταιρεία
Anonima Aerospresso Italiana, η οποία διέθετε δύο υδροπλάνα και εκτελούσε δρομολόγια
από τη μαρίνα του Φλοίσβου της Αθήνας στην Κωνσταντινούπολη μεταφέροντας
αλληλογραφία και εμπορεύματα, τα οποία διακόπηκαν λόγω της έναρξης του Β’ Παγκοσμίου
Πολέμου. Μετά τον πόλεμο δεν ήταν δυνατό να γίνει συνεργασία με Ιταλική εταιρεία και
έτσι τα υδροπλάνα δεν χρησιμοποιήθηκαν ξανά την εποχή εκείνη. Επίσης, από την δεκαετία
το 1930 πραγματοποιούσαν πτήσεις και σε άλλα νησιά της χώρας, όπως στη Ζάκυνθο, από
την οποία έχει διασωθεί φωτογραφικό υλικό.

Εικόνα 1 Στο φαληρικό δέλτα δημιουργήθηκε ο πρώτος αερολιμένας για υδροπλάνα, εγκαινιάζοντας την 1η
Αυγούστου 1926 την πρώτη διεθνή αεροπορική γραμμή Μπρίντιζι - Φάληρο - Κωνσταντινούπολη.

Η εταιρεία που μετά από μισό αιώνα και παραπάνω ξεκίνησε ξανά πτήσεις στην χώρα το 2004
ονομαζόταν Pegasus Aviation και το πλειοψηφικό ποσοστό της άνηκε στην Καναδική
αεροπορική εταιρεία Harbour Air Lines. Το 2003 ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις της εταιρείας με
το Ελληνικό δημόσιο, για να ξεκινήσουν τα υδροπλάνα να πετάνε στη χώρα (Παράρτημα Β).
Λόγω έλλειψης σχετικής νομοθεσίας τα γραφειοκρατικά προβλήματα ήταν μεγάλα και ύστερα
από την ψήφιση σχετικής νομοθεσίας 3333/2005 ξεκίνησαν να πραγματοποιούν πτήσεις σε
μικρή κλίμακα στη χώρα, όπως προέβλεπε ο νόμος. Μάλιστα ο νόμος αυτός προέβλεπε έως 3
πτήσεις ημερησίως από κάθε υδατοδρόμιο. Στις 7 Ιουλίου 2005 ξεκίνησαν οι πρώτες πτήσεις
στη χώρα και συγκεκριμένα στο Ιόνιο Πέλαγος, συνδέοντας τη Κέρκυρα με τα Ιωάννινα και

11
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

του Παξούς. Τον επόμενο χρόνο στις 7 Απριλίου 2006 ξεκίνησε η σύνδεση Πάτρας με τη
Κέρκυρα και προς τα τέλη του ίδιου χρόνου ξεκίνησαν οι γραμμές προς Ζάκυνθο, Ιθάκη,
Κεφαλονιά, Λευκάδα και Μπρίντιζι. Επίσης, τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου ξεκίνησαν οι
πτήσεις από την εταιρεία AIRSEA LINES από το λιμένα του Λαυρίου για τα νησιά των
Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων, όπως την Ίο, την Κάλυμνο, την Μύκονο, την Πάρο, την
Σαντορίνη και την Κω.
Στη συνέχεια, το 2007 οι Υπουργοί Εμπορικής Ναυτιλίας και Συγκοινωνιών και Επικοινωνιών
ανακοίνωσαν ότι προχωρούν με ταχείς ρυθμούς στην υπογραφή κοινών υπουργικών
αποφάσεων για τη δημιουργία 26 νέων υδατοδρομίων, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των
προορισμών με υδροπλάνα σε 36.
Μετά το 2008 οι εταιρείες των υδροπλάνων και των υδατοδρομίων έκλεισαν, απολύοντας
μεγάλο μέρος του προσωπικού λόγω ανεπαρκούς και προβληματικής νομοθεσίας, η οποία είχε
ως συνέπεια την οικονομική καταστροφή των εταιρειών αυτών. Στη συνέχεια, αναστάλθηκαν
οι άδειες των υδατοδρομίων που λειτουργούσαν μέχρι το 2008 για λόγους νομικής
ανεπάρκειας, έως ότου δημιουργηθεί νέο νομικό πλαίσιο που να καλύπτει την χώρα από τυχόν
περιβαλλοντικές και άλλες επιπτώσεις.

Εικόνα 2 Υδροπλάνα στο Αργοστόλι Ζακύνθου από το 1960.

12
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΠΛΑΝΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ


Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και τον Καναδά στην Ευρώπη η χρήση των υδροπλάνων δεν είναι
ευρέως διαδεδομένη καθώς πραγματοποιούνται πτήσεις σε περιορισμένο αριθμό χωρών. Στις
ΗΠΑ υπάρχουν 489 ενεργά υδατοδρόμια σύμφωνα με άρθρο της ιστοσελίδας
www.seaplanebase.com. Η μεγαλύτερη και πιο πολυσύχναστη βάση υδροπλάνων στον κόσμο
θεωρείται αυτή στη λίμνη Hood στην πόλη Άνκορατζ του Καναδά η οποία φιλοξενεί σχεδόν
200 καθημερινές πτήσεις. Κάποιοι από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για μια βόλτα με
υδροπλάνο είναι οι Μαλδίβες, τα ΗΑΕ, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Χιλή και η Νορβηγία.
Δύο από τις ισχυρότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο είναι ο καναδικός
όμιλος “Harbour Air Group” και η Trans Maldivian Airways.

Διάγραμμα 1 . Υδατοδρόμια και υδροπλάνα στον κόσμο (πηγή : μελέτη της FUSETRA (2009-2011)

“Harbour Air Group”.


Στη περιοχή της Βρετανικής Κολομβίας, που αποτελεί περιφέρεια του Καναδά, εδρεύει μία
από τις μεγαλύτερες εμπορικές εταιρίες που δραστηριοποιείται στον κλάδο των υδροπλάνων,
ο καναδικός όμιλος “Harbour Air Group”. Η εταιρεία Harbour Air Seaplanes του ομίλου
“Harbour Air Group” ιδρύθηκε το 1982 στην Βρετανική Κολομβία του Καναδά με δύο
υδροπλάνα στόλο και πραγματοποιούσε ιδιωτικές περιηγήσεις στους αγοραστές ξυλείας. Η
αυξανόμενη ζήτηση περιηγητικών πτήσεων και η ανάγκη για μετακινήσεις οδήγησε την
εταιρία στον προγραμματισμό τακτικών πτήσεων. Σήμερα ο στόλος απαριθμεί πάνω από 40
υδροπλάνα που εξυπηρετούν 11 προορισμούς με τακτικές πτήσεις στην Βρετανική Κολομβία
και τις ΗΠΑ, απασχολεί πάνω από 400 υπαλλήλους, μετακινούνται περίπου 500.000 επιβάτες
και καταγράφει 30.000 πτήσεις ετησίως. Η εταιρεία προσφέρει μία πληθώρα υπηρεσιών πέραν
των προγραμματισμένων πτήσεων που περιλαμβάνει κυρίως περιηγητικές πτήσεις στις ακτές
αναδεικνύοντας τα αξιοθέατα, ναυλωμένες πτήσεις και υπηρεσίες αποστολής δεμάτων.
Δεδομένου ότι τα υδροπλάνα έχουν την δυνατότητα να εκτελούν πτήσεις μόνο κατά την
διάρκεια της ημέρας, η δραστηριότητα της εταιρίας είναι περιορισμένη κατά τους χειμερινούς
μήνες ενώ το καλοκαίρι εκτεταμένη λόγω της μεταβολής της διάρκειας ηλιοφάνειας των
εποχών.

13
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Εικόνα 3. Υδατοδρόμιο στο Βανκούβερ

Trans Maldivian Airways


Στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Μαλδιβών λειτουργεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες
υδροπλάνων παγκοσμίως η “Trans Maldivian Airways” καλύπτοντας τις ανάγκες μετακίνησης
των δυσπρόσιτων περιοχών. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1989 η αρχική της ονομασία ήταν
“Hummingbird Island Helicopters” και διέθετε ένα ελικόπτερο, όμως η έλλειψη υποδομών
δεν καθιστούσε δυνατή την προσέγγιση πολλών προορισμών με αποτέλεσμα η μοναδική
πρόσβαση γινόταν με θαλάσσια μέσα. Ο Lars Erik Nielsen αναγνωρίζοντας την ταλαιπωρία
και την δυσαρέσκεια των ταξιδιωτών ιδρύει την εταιρία “Maldivian Air Taxi” το 1993 με στόλο
δύο υδροπλάνα και η εταιρία είχε ραγδαία ανάπτυξη. Μόλις λίγα χρόνια μετά το 1997 η
εταιρία “Hummingbird Island Helicopters” ένταξε στον στόλο της το πρώτο υδροπλάνο. Τον
Φεβρουάριο του 2013 οι δύο εταιρίες “Trans Maldivian Airways” και “Maldivian Air Taxi”
συνεργάζονται , ο στόλος τους απαριθμεί 57 αεροσκάφη και προσφέρουν στο επιβατικό
κοινό ασφαλή, γρήγορη και άνετη μετακίνηση στο νησιωτικό κράτος. Οι υπηρεσίες που
προσφέρει η εταιρία είναι η μεταφορά των επισκεπτών στα τουριστικά θέρετρα, ιδιωτικές
ναυλωμένες πτήσεις οι οποίες απευθύνονται κυρίως σε VIP επισκέπτες.

Εικόνα 4. Υδροπλάνο στις Μαλδίβες

14
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΥΔΑΤΟΔΡΟΜΙΑ ΚΑΙ ΥΔΡΟΠΛΑΝΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ


Στη χώρα μας δραστηριοποιείται μικρός αριθμός εταιριών στο συγκεκριμένο επιχειρηματικό
χώρο. Δυστυχώς η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν ευδοκίμησε, και σημαντικές προσπάθειες που θα
μπορούσαν να είχαν δώσει ώθηση στα υδατοδρόμια και υδροπλάνα, οδηγήθηκαν στη
συρρίκνωση και στη χρεοκοπία. Σήμερα μέχρι στιγμής δύο εταιρείες έχουν εκδηλώσει
ενδιαφέρον για την λειτουργία των υδατοδρομίων και εμμέσως και των υδροπλάνων. Οι
εταιρείες είναι η εταιρεία Ελληνικά Υδατοδρόμια και η εταιρεία Ελληνικά Υδροπλάνα ΑΕ.
Η εταιρεία Ελληνικά Υδατοδρόμια (http://www.waterairports.com/) με τα στελέχη της όπως
χειριστές υδροπλάνων, μηχανικοί υδροπλάνων, υπεύθυνοι λειτουργίας υδατοδρομίων και
υπεύθυνοι Διοίκησης, που διαθέτουν πολυετή και άκρως εξειδικευμένη κατάρτιση, αποτέλεσε
την υπεύθυνη ομάδα εργασίας που κατασκεύασε, αδειοδότησε και λειτούργησε τα 12 πρώτα
υδατοδρόμια στην Ελλάδα από τα έτη 2004 έως και 2008. Η εταιρεία «Ελληνικά Υδατοδρόμια»
αναλαμβάνει όλες τις διαδικασίες, όπως αυτές ορίζονται από το νόμο 4146/13, για την
απόκτηση της Άδειας ενός υδατοδρομίου. Αρχής γενομένης από την εκπόνηση πλήρους
Τεχνικού Φακέλου μέχρι την διεκπεραίωση όλων των ελέγχων που διενεργούνται από τις
αρμόδιες Δημόσιες Υπηρεσίες για την τελική χορήγηση της Άδειας και την στελέχωση του
υδατοδρομίου με το κατάλληλο προσωπικό για την εύρυθμη λειτουργία του. Η εταιρεία
«Ελληνικά Υδατοδρόμια» μετά την ψήφιση του Νόμου 4146/13 έχει ήδη αναλάβει την
Αδειοδότηση 37 Υδατοδρομίων.

Εικόνα 5. Άφιξη υδροπλάνου σε ελληνικό νησί (πηγή Ελληνικά Υδροπλάνα)

Η εταιρεία Ελληνικά Υδροπλάνα ΑΕ. (http://www.hellenic-seaplanes.com/) ιδρύθηκε τον


Μάιο του 2013, μετά την υπογραφή του νόμου Ν. 4146/18-4-2013 περί λειτουργίας
υδροπλάνων και υδατοδρομίων ως αποτέλεσμα του τεράστιου ενδιαφέροντος που
δημιουργήθηκε για επενδύσεις στο χώρο των υδροπλάνων στην Ελλάδα. Η ομάδα της
εταιρείας απαρτίζεται από άτομα με γνώση στο τομέα της οργάνωσης και διοίκησης
επιχειρήσεων, όπως επίσης από πιλότους και γνώστες της λειτουργίας των υδροπλάνων. Ο
πρόεδρος και ιδρυτής της εταιρείας είναι ο κύριος Νικόλας Χαραλάμπους, ο οποίος έχει
υπάρξει διευθύνων σύμβουλος σε πολυεθνικές εταιρείες και διαθέτει εκτεταμένη διεθνή
εμπειρία στην ανάπτυξη και διαχείριση έργων, στη χρηματοδότηση επενδύσεων και στη
δημιουργία επιχειρηματικών δικτύων καινοτομίας. Τα υδροπλάνα που η εταιρεία αυτή
διατίθεται να λειτουργήσει είναι το Dornier Seastar CD2 και το Twin Otter DHC-6 (όπως και
η ανταγωνίστρια της εταιρεία). Τα υδατοδρόμια που προτίθεται να αδειοδοτήσει είναι 15.

15
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 : ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΜΙΑΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ


ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
Το κόστος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την τιμολογιακή πολιτική και την
κοστολόγηση των εισιτηρίων σε μία αεροπορική εταιρεία η τιμή ενός εισιτηρίου ή αλλιώς τα
μέσα έσοδα της εταιρείας ανά χιλιόμετρο επιβάλλεται πρέπει να αρκούν για να καλύψουν το
μέσο κόστος ανά χιλιόμετρο πτήσης ανά επιβάτη οι βασικές σύνδεση του ισολογισμού των
εξόδων αερομεταφορέα περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

 άμεσα λειτουργικά έξοδα


 έμμεσα λειτουργικά έξοδα

Στα άμεσα λειτουργικά έξοδα συμπεριλαμβάνονται τα σταθερά κόστη δηλαδή το κόστος των
παραγωγικών συντελεστών που παραμένει σταθερό για μία επιχείρηση ανεξάρτητα από τον
όγκο της παραγωγής της. Η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να υποστεί το κόστος αυτό ακόμα
και αν δεν παράγει τίποτα .Τα σταθερά κόστη μιας αεροπορικής εταιρείας είναι :
 Ενοικιάσεις : μισθωμένα αεροσκάφη με μέθοδο leasing.
 Ασφάλιση : η ασφάλιση αναφέρεται σε απώλεια η ζημία αεροσκάφους, φορτίου ή
περιουσία τρίτου, σε θάνατο ή σωματικές βλάβες καθώς και ρύπανση η μόλυνση του
χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος.
 Τέλη υδατοδρομίου
 Ενοικίαση υπόστεγου
 Μισθοδοσία του πληρώματος πτήσης : εξαρτάται από την εταιρεία και τις συνθήκες της
αγοράς.
 Ετήσια επαναλαμβανόμενη εκπαίδευση
 Πληρώματα καμπίνας : εξαρτάται από την εταιρεία και τις συνθήκες της αγοράς.
 Πρόβλεψη και ανακαίνιση του εσωτερικού της καμπίνας επιβατών : Καθίσματα, χαλιά,
ταπετσαρίες κλπ.
 Κόστος κεφαλαίων: Εξαρτάται από τον τρόπο χρηματοδότησης που χρησιμοποιείται
και αναφέρεται είτε στο κόστος μετοχικού κεφαλαίου είτε στο κόστος του χρέους.
 Άλλα κόστη, διαχείριση, αμοιβές, έγγραφα κλπ.

Στα άμεσα λειτουργικά έξοδα συμπεριλαμβάνονται επίσης και τα μεταβλητά κόστη δηλαδή το
κόστος των παραγωγικών συντελεστών που μεταβάλλεται ανάλογα με το επίπεδο παραγωγής
της επιχείρησης .Τα μεταβλητά κόστη είναι τα εξής:
 Καύσιμα : τα καύσιμα αποτελούν βασική και ίσως από τις μεγαλύτερες δαπάνες μ ε τις
οποίες σχετίζεται μια αεροπορική η εταιρεία. Η ποσότητα καυσίμου εξαρτάται από την
πτήση και από το βάρος. Στον προϋπολογισμό λαμβάνεται το κόστος καυσίμων το
οποίο βασίζεται σε ένα σταθερό μήκος ταξιδιού καθώς και βάρος.
 Κόστος συντήρησης : εξαρτώνται από τον τύπο του αεροσκάφους, το μοντέλο, την
ηλικία και το περιβάλλον λειτουργίας.
 Ανταλλακτικά κινητήρων
 Μέρη και αναλώσιμα: φρένα και ελαστικά
 Τέλη πλοήγησης : χρεώνονται από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας κάθε χώρας.
16
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

 Τέλη προσγείωσης : χρεώνονται από τα υδατοδρόμια για κάθε εκφόρτωση.


 Τέλη επίγειας εξυπηρέτησης
 Catering ,έξοδα πληρώματος ,επικοινωνία : αποτελούν μικρότερο μέρος δαπανών στα
υδροπλάνα σε σχέση με τα αεροπλάνα.
 Φόροι
 Πρόστιμα για εκπομπές ρύπων
Τα έμμεσα κόστη αντιστοιχούν στο λοιπό κόστος παραγωγής και συνεπώς περιλαμβάνουν
κόστος υλικών που δεν ενσωματώνονται στο παραγόμενο προϊόν καθώς και όλη την
εργασία του προσωπικού που δεν απασχολείται αποκλειστικά για το παραγόμενο προϊόν.
Τα έμμεσα κόστη για μία αεροπορική εταιρεία που διαχειρίζεται υδροπλάνα είναι τα εξής:

 Μισθοί προσωπικού διοίκησης: διευθυντές εταιρείας, διοικητική ομάδα, τμήμα


μάρκετινγκ, πωλήσεων ,ασφάλειας, λογιστικό τμήμα κλπ.
 Ενοικιάσεις γραφείων
 Τηλεπικοινωνίες: κινητά τηλέφωνα, σταθερά, διαδίκτυο, gps , ψηφιακά δεδομένα.
 Νομικό τμήμα : αγορές αεροσκαφών, συμβάσεις, εμπορικές συμφωνίες κλπ.
 Διαφήμιση
 Αναλώσιμα και εξοπλισμός

Παρακάτω εμφανίζονται τα ποσοστά των κυριότερων δαπανών που αφορούν μια αεροπορική
εταιρεία σύμφωνα με την μελέτη της FUSETRA (2009-2011)

Διάγραμμα 2. Ποσοστά των διαφόρων εξόδων μιας αεροπορικής εταιρείας. ( πηγή : FUSETRA (2009-2011)

Το κύριο έσοδο μιας αεροπορικής επιβατικής εταιρείας, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των
υδροπλάνων είναι το εισιτήριο που θα προσφέρει στους επιβάτες. Θα πρέπει λοιπόν να γίνει μία
μελέτη για το κόστος του εισιτηρίου ώστε να είναι βιώσιμη και επικερδής μία τέτοια επιχείρηση.

17
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 : ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΥΔΡΟΠΛΑΝΩΝ

Η ανάλυση ή διάγραμμα SWOT είναι ένα εργαλείο για την ορθολογική διοίκηση των
επιχειρήσεων . Τα ακρωνύμια αυτά αντιστοιχούν στις λέξεις Δυνάμεις (Strengths) , Αδυναμίες
(Weaknesses) , Ευκαιρίες (Opportunities) και Απειλές (Threats) .
Ο σκοπός της ανάλυσης SWOT είναι η αναγνώριση των σημαντικότερων παραγόντων που
επηρεάζουν το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον και διαχωρίζεται:
Εσωτερικό περιβάλλον: περιέχει τις δυνάμεις και τις αδυναμίες των υδροπλάνων
Εξωτερικό περιβάλλον: περιέχει τις ευκαιρίες και τις απειλές που παρουσιάζονται στο
εξωτερικό περιβάλλον του έργου.

7.1 Δυνάμεις

Ρύπανση:
Ένα από τα δυνατά σημεία των υδροπλάνων είναι η χαμηλή ρύπανση του αέρα και της
θάλασσας. Σύμφωνα με μελέτη της FUSETRA (2009-2011) οι περιβαλλοντικές τους
επιπτώσεις είναι ελάχιστες. Αναλυτικότερα η λειτουργία των υδροπλάνων και των αμφίβιων
αεροσκαφών δεν έχει επίδραση στην ποιότητα του αέρα, του νερού, του εδάφους, της άγριας
ζωής, της αλιείας καθώς και της υδρολογίας.
Είναι γεγονός πως η εκπομπή άνθρακα, είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με τα πλωτά μέσα. Θα
πρέπει όμως να σημειωθεί πως οι μεταφορές με πλωτά μέσα είναι πολύ περισσότερες σε σχέση
με τις πτήσεις υδροπλάνων. Τα υδροπλάνα δεν απορρίπτουν λύματα ή λάδια από τη δεξαμενή
τους και δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία με τοξικά χρώματα σε αντίθεση με τα σκάφη. Η
εξάτμιση του υδροπλάνου εκπέμπεται στον αέρα, πολύ πιο πάνω από την επιφάνεια του νερού
και οι έλικες του δεν ακουμπούν το νερό, έτσι κατ’ επέκταση δεν προκαλούν διαταραχές στην
θαλάσσια ζωή. Η μόνη εκροή νερού από το υδροπλάνο είναι μια μικρή ποσότητα που αντλείται
από τους πλωτήρες κάθε μέρα. Επιπλέον υπό την προϋπόθεση ότι η εγκατάσταση
ανεφοδιασμού καυσίμων γίνεται σωστά από καλά εκπαιδευμένο προσωπικό, ο κίνδυνος
διαρροής καυσίμου δεν προσθέτει στην ήδη υπάρχουσα απειλή από την τροφοδοσία καυσίμων
πλοίων. Το καύσιμο των υδροπλάνων δεν περιέχει ΜΤΒΕ, ένα τοξικό πρόσθετο που βρίσκεται
στα καύσιμα της αυτοκινητοβιομηχανίας και τα καύσιμα των πλοίων .

Ηχορύπανση:
Βασιζόμενοι και πάλι στην μελέτη της FUSETRA (2009-2011) οι τιμές των ντεσιμπέλ που
προκαλούν τα υδροπλάνα ( μόνο κατά την αποθαλάσσωση και προσθαλάσσωση τους) είναι
εξαιρετικά μικρές σε σχέση με άλλες ενέργειες που συναντάμε σε υδάτινο περιβάλλον και όχι
μόνο. Για να γίνει πιο κατανοητό, παρακάτω δίνεται πίνακας με κάποια dba από τις διάφορες
αυτές δραστηριότητες.

18
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Πίνακας 1 Ντεσιμπέλ διαφόρων δραστηριοτήτων

Άγρια ζωή:
Είναι γεγονός ότι πριν τον προγραμματισμό των πτήσεων και των δρομολογίων ενός
υδροπλάνου ελέγχεται η περιοχή και προφανώς απορρίπτονται προστατευόμενες περιοχές
υγροτόπων και άγριας ζωής καθώς και περιοχές ωοτοκίας . Ωστόσο τα υποθαλάσσια ζώα και
τα πτηνά τα οποία βρίσκονται εκτός προστατευόμενων περιοχών είναι το ίδιο σημαντικά και
για αυτό το υδροπλάνο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να ελαχιστοποιεί οποιαδήποτε διαταραχή
στην πανίδα και την χλωρίδα των περιοχών που χρησιμοποιεί. Λόγω του ότι ο κινητήρας του
υδροπλάνου βρίσκεται πάνω από την επιφάνεια του νερού δεν υπάρχει διαταραχή στον
πυθμένα της θάλασσας. Ακόμα και οι ελαφριές αναταραχές που προκαλούνται στην επιφάνεια
είναι αμελητέες σε σχέση με αυτές που προκαλούν οι έλικες των πλωτών μέσων. Τα μόνα ζώα
που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα υδροπλάνα είναι τα πτηνά. Τα απειλούμενα ήδη
βρίσκονται σε θάλασσες, σε λίμνες και σε ποτάμια που είναι έξω από τη δραστηριότητα των
υδροπλάνων. Τέλος όταν αποθαλασσωθούν έχουν ακριβώς την ίδια επίδραση που έχουν και
τα συμβατικά αεροπλάνα.
Λιμένες και υποδομές:
Μικρότερα υδατοδρόμια μπορούν να κατασκευαστούν σε πολλές υδάτινες περιοχές όπως σε
ακτές , λίμνες ή ποτάμια χωρίς τεράστιες επενδύσεις σε κτίρια. Τα μεγαλύτερα υδατοδρόμια
πού κατασκευάζονται σε λιμένες χρειάζονται διατροπική πρόσβαση και τερματικούς σταθμούς
αλλά οι επενδύσεις και το κόστος για αυτά είναι κατά πολύ μικρότερο από το αντίστοιχο για
αεροδρόμιο. Είναι γεγονός ότι δεν χρειάζεται πολύπλοκη και δαπανηρή κατασκευή για να
μπορέσει να προσθαλασσωθεί, να αποθαλασσωθεί και να δέσει ένα τέτοιο αεροσκάφος. Σε
πολλές περιπτώσεις είναι αρκετή απλά μία εξέδρα. Συνεπώς δε «δεσμεύεται» μία μεγάλη
έκταση μόνο για αυτόν τον σκοπό. Επειδή η διαδρομή που χρειάζεται ένα υδροπλάνο για να
αποθαλασσωθεί και να προσθαλασσωθεί είναι πολύ μικρότερη από αυτή ενός συμβατικού
αεροπλάνου, μπορεί να μοιραστεί την θάλασσα, τη λίμνη ή το ποτάμι και με άλλους χρήστες
όπως πλοία, σκάφη αναψυχής, τζετ σκι κ.α. Σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετή απλά μία
εξέδρα

19
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Εικόνα 6. Υδροπλάνο της Harbour Air.

Δυσπρόσιτες περιοχές:
Υπάρχουν πολλές περιοχές με μεγάλες εκτάσεις εδάφους ή λιμνών η και τα δύο στις οποίες
είναι δύσκολη η πρόσβαση αφού δεν είναι συνδεδεμένες με αεροδρόμιο ή τοπική συγκοινωνία.
Η πρόσβαση σε αυτές μπορεί εύκολα να βελτιωθεί με τη χρήση υδροπλάνων τα οποία θα
δημιουργήσουν νέα δρομολόγια, γρήγορες πτήσεις . Αφού δεν υπάρχει η ανάγκη μεγάλης
κατασκευής για αεροδιάδρομο, αυτός είναι ήδη έτοιμος από τη φύση, με το υδροπλάνο υπάρχει
πρόσβαση από 40% μέχρι 70% σε περισσότερες περιοχές του πλανήτη σε σχέση με ένα
συμβατικό αεροπλάνο.Τα υδροπλάνα έχουν την ικανότητα να προσφέρουν πτήσεις προς και
από περιοχές με μειωμένη προσβασιμότητα αλλά αυξημένο τουριστικό ενδιαφέρον και έντονη
ύπαρξη βιομηχανιών. Επιπλέον προσφέρουν ασφαλή και αποτελεσματική παρακολούθηση από
αέρα σε απρόσιτους προορισμούς και έτσι μπορεί να γίνει πιο εύκολα η διαχείριση προστασίας
της άγριας φύσης και των εθνικών πάρκων.
Η χρήση των υδροπλάνων σε τέτοιες περιοχές μειώνει σημαντικά την χρονική διάρκεια
προσέγγισης τους , συγκριτικά με άλλα μέσα ( πλοία ή τοπική συγκοινωνία) καθώς επίσης
επιτυγχάνει να καλύψει την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για βραχύτερες και συχνότερες
διακοπές σε πιο απομακρυσμένες περιοχές , μακριά από μεγαλουπόλεις.
Γενικά η χρήση υδροπλάνων προσφέρει:
 Εύκολη και βολική χρήση του μέσου αυτού μεταξύ περιοχών με πολλά νησιά και
μεγάλες παροχές υδάτινων εκτάσεων.
 Γρηγορότερη μετακίνηση σε σχέση με τα πλοία όσο αναφορά την σύνδεση πόλεων στο
κύριο κομμάτι μιας χώρας με κάποιο νησί η ακόμα και σε σύνδεση νησιών μεταξύ τους.
 Καινοτόμα εμπειρία μετακίνησης
 Μείωση του χρόνου ταξιδιού αφού αποφεύγεται η χρήση συνδυασμού μέσων
μεταφορών και παρέχονται απευθείας πτήσεις.

20
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Ασφάλεια:
Τα υδροπλάνα απογειώνονται και προσγειώνονται σε όλο τον κόσμο σε καθημερινή βάση,
αφού έχουν την ικανότητα να προσγειώνονται και σε στεριά και σε υδάτινη επιφάνεια. Η
συντριπτική πλειοψηφία αυτών των προσγειώσεων αυτών δεν εμφανίζουν προβλήματα . Τα
υδροπλάνα, όπως όλα τα αεροπλάνα, είναι επιρρεπή σε μηχανικά προβλήματα και ανθρώπινο
λάθος γι’ αυτό και παρουσιάζουν τόσο καλά στατιστικά στοιχεία όσον αφορά την ασφάλεια
του ταξιδιού όσο και τα αεροπλάνα. Τα υδροπλάνα, σε αντίθεση με άλλα αεροπλάνα,
υπόκεινται σε αυστηρότερους κανονισμούς και ελέγχους καθώς και οι πιλότοι υδροπλάνων
συνήθως διαθέτουν πιο εξελιγμένες πτητικές δεξιότητες από τους περισσότερους πιλότους
ξηράς. Με απλά λόγια, τα υδροπλάνα είναι ασφαλή όταν συντηρούνται και οδηγούνται από
αξιόπιστους, έμπειρους πιλότους με αξιολόγηση υδροπλάνων από αξιόπιστες εταιρείες.

7.2 Αδυναμίες

Αεροσκάφη και υποδομές


Τα υπάρχοντα υδροπλάνα σχεδιάστηκαν πριν από 30-50 χρόνια και δεν ανταποκρίνονται στις
ικανότητες σύγχρονων αεροσκαφών που αφορούν την αποτελεσματικότητα κόστους,
εκπομπής και απόδοσης. Προβλήματα διάβρωσης λόγω αλμυρού νερού και προβλήματα που
αφορούν τα ανταλλακτικά του υδροπλάνου οδηγούν σε αναγκαστικές προσγειώσεις και
ελέγχους. Υπάρχουν προτάσεις οι οποίες αναφέρονται στην τροποποίηση των υφιστάμενων
σύγχρονων αεροσκαφών σε υδροπλάνα και καθορίζουν τις τεχνικές απαιτήσεις,
συμπεριλαμβανομένων των εκτιμήσεων κόστους.
Οι βάσεις προσγείωσης στο νερό χρειάζονται ελάχιστο εξοπλισμό υποδομής όπως πλωτήρες
για τους επιβάτες και εξοπλισμό ακινητοποίησης και ασφάλισης του αεροσκάφους. Ο
εξοπλισμός αυτός αν και ελάχιστος δεν είναι διαθέσιμος. Η λύση στο πρόβλημα αυτό μπορεί
να είναι η ενοικίαση μιας ήδη υπάρχουσας βάσης προσγείωσης. Ακόμη και αν υπάρχει η
δυνατότητα ενοικίασης, χρειάζονται επιπλέον σταθμοί καυσίμων και επισκευών για τους
οποίους ο πάροχος δεν έχει άδεια και συνεπώς δυνατότητα να χτίσει. Σε αυτή τη περίπτωση η
ενοικίαση δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα αφού τέτοιοι σταθμοί είναι διαθέσιμοι σε μεγάλη
απόσταση από τις βάσεις.

Γραφειοκρατία
Ακόμα μία αδυναμία είναι η δυσκολία και η πολυπλοκότητα της γραφειοκρατίας για την
αδειοδότηση των υδατοδρομίων και την εμπορική δραστηριότητα των υδροπλάνων. Ένα
υδροπλάνο λειτουργεί σε δύο διαφορετικά περιβάλλοντα. Κατά τη διάρκεια της πτήσης πρέπει
να ακολουθεί τους κανόνες της πολιτικής αεροπορίας και κατά τον ελιγμό στο νερό
συμπεριφέρεται σαν πλοίο. Κατά συνέπεια δύο διαφορετικές αρχές εμπλέκονται στη
διαδικασία αδειοδότησης και πιστοποίησης – εθνική αεροπορική αρχή και ναυτιλιακή αρχή. Η
τελική προσέγγιση και η διαδικασία απογείωσης αποτελούν ευθύνη και των δύο αρχών .

21
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Επιπλέον, πολύ συχνά οι διαχειριστές της ναυτιλίας δεν είναι εξοικειωμένοι με τους κανόνες
αεροπορίας και τις πρακτικές ανάγκες αυτής καθώς και το αντίστροφο.
Μόλις το 2020 ολοκληρώθηκε το νομικό πλαίσιο για τα υδατοδρόμια στην Ελλάδα, κάτι που
είχε ξεκινήσει από το 2004, δηλαδή 16 χρόνια αργότερα. Επίσης, υπάρχει δυσκολία ως προς
την απόφαση για τη σωστή τοποθεσία του υδατοδρομίου. Για να προσθαλασσωθεί ένα
υδροπλάνο θα πρέπει να υπάρχει η σχετική άδεια από την πολιτεία, παρόλο που έχει την
ικανότητα ως μέσο να προσθαλασσωθεί σε οποιαδήποτε υδάτινη επιφάνεια. Αυτό μπορεί να
προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις στην έναρξη της λειτουργίας των υδροπλάνων, αλλά
και στην προσθήκη νέων προορισμών.

Διαθεσιμότητα εκπαιδευμένου προσωπικού


Λόγω της έλλειψης κυκλοφορίας των υδροπλάνων στην Ευρώπη είναι απαραίτητο να
προσληφθούν έμπειροι πιλότοι από άλλες ηπείρους (κατά προτίμηση από τη Βόρεια Αμερική).
Η εργασιακή visa και άδεια αυτών των πιλότων χρειάζονται μια δαπανηρή και χρονοβόρα
διαδικασία που συνήθως διαρκεί έως και 3 μήνες από την πρόσληψη του πιλότου μέχρι την
μέρα που θα πετάξει. Επιπροσθέτως υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων εξεταστών για υδροπλάνα
στην Ευρώπη. Χαρακτηρίζεται προτιμότερη η στρατολόγηση πληρώματος αεροσκαφών σε
τοπικό επίπεδο καθώς και η εκπαίδευσή τους στον χειρισμό των υδροπλάνων.

Καιρικές συνθήκες
Γενική αδυναμία είναι η ευαισθησία των υδροπλάνων σε σχέση με τα αεροπλάνα σε ό,τι αφορά
τις καιρικές συνθήκες. Η πτήση με υδροπλάνα είναι περιορισμένη σε τραχιά νερά. Τα
υδροπλάνα μπορούν να λειτουργήσουν σε κατάσταση θάλασσας βαθμού 2 η οποία
περιλαμβάνει ισχυρούς περιορισμούς σε υπεράκτιες περιοχές και λειτουργία σε συνθήκες
ισχυρού ανέμου. Επιπλέον δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πτήση με υδροπλάνο μετά την δύση
του ήλιου.

Εικόνα 7. Υδροπλάνο και δύση ηλίου

22
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

7.3 Ευκαιρίες

Ανάπτυξη:
Η μεγαλύτερη και κυριότερη ευκαιρία που προσφέρεται η δημιουργία εταιρειών που θα
ασχοληθούν αποκλειστικά με τα υδροπλάνα, η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών καθώς και
καινοτόμων αεροσκαφών. Βασικό μειονέκτημα των υδροπλάνων όπως προαναφέρθηκε είναι
το γεγονός ότι δεν μπορούν να πετάξουν στο σκοτάδι. Εμφανίζεται έτσι η ευκαιρία για
βελτίωση των ήδη υπαρχόντων αεροσκαφών με την τοποθέτηση νέων τεχνολογιών στα
αεροσκάφη αυτά όπως GPS, ραντάρ, υψόμετρα λέιζερ, IOT, προβολείς κ.λπ. Επιπλέον
εξετάζεται η πιθανότητα μετατροπής αεροπλάνων σε υδροπλάνα με σκοπό την μείωση κόστους
κατασκευής τους καθώς και η κατασκευή υδροπλάνων μεγαλύτερης χωρητικότητας .Για την
διεξαγωγή των μελετών αυτών καθώς και την κατασκευή νέων πιο βελτιωμένων αεροσκαφών
ανοίγουν θέσεις εργασίας για μηχανικούς , σχεδιαστές και επιστήμονες που θα ασχοληθούν με
το έργο αυτό.
Η ανάπτυξη ενός δικτύου πτήσεων και μεταφορών με υδροπλάνο θα δώσει την ευκαιρία για
τουριστική ανάπτυξη. Οι τιμές των εισιτηρίων των υδροπλάνων σε σχέση με τα αεροπλάνα , η
άνεση και η ταχύτητα σε σχέση με πλωτό μέσο , αμάξι , τρένο ή τοπική συγκοινωνία και η
έντονη ύπαρξη της «πράσινης οικονομίας» μπορούν να χαρακτηρίσουν το μέσο αυτό ως
μεγάλο ανταγωνιστή και να υποσχεθούν έντονη έλξη τουριστών. Ξεκάθαρη πλέον μπορεί να
γίνει λοιπόν και η ευκαιρία για γενικότερη οικονομική ανάπτυξη.

Φαίνεται ότι επιβεβαιώνεται η υπόθεση ότι η Ελλάδα θα δει ραγδαία ανάπτυξη του τουρισμού,
όχι μόνο το 2020, αλλά και τα επόμενα χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τουρισμός μόνο από
την Κίνα αναμένεται να αυξάνεται περίπου 3,8% κάθε χρόνο για την πενταετία 2015-2020.
Συνολικά, 33 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφθηκαν προορισμούς στην Ελλάδα το 2018. Αυτό
απέφερε έσοδα άνω των 16 δισ. ευρώ, καταρρίπτοντας έτσι όλα τα ρεκόρ απόδοσης μέχρι
σήμερα. Η σημαντική αύξηση των τουριστικών ροών το 2018 οδήγησε σε απότομη αύξηση
των εσόδων λόγω της αύξησης των μεταφορών, των αγορών και του εσωτερικού τουρισμού,
με τα συνολικά έσοδα να ξεπερνούν τα 21 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα μηνύματα που έρχονται
από τη διεθνή αγορά δείχνουν σημαντικές εξελίξεις που υποδηλώνουν επιμήκυνση της
τουριστικής περιόδου και ραγδαία αύξηση των τουριστικών επισκέψεων στις μεγάλες πόλεις,
κυρίως στην Αθήνα και επακόλουθες επενδύσεις στον τουριστικό τομέα. Οι πιο αισιόδοξες
προβλέψεις αναμένουν 40 εκατομμύρια τουρίστες μέχρι το 2025. Η Ελλάδα, με ακτογραμμή
χιλιάδων χιλιομέτρων, είναι ο ιδανικός προορισμός τόσο για θαλάσσιο τουρισμό όσο και για
επενδύσεις σε υδροπλάνα. (https://hellenic-seaplanes.com/en/invest/).

23
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

7.4 Απειλές

Φόβος και έλλειψη εξοικείωσης:


Η μεγαλύτερη απειλή που έχει να αντιμετωπίσει ένας δυνητικός επενδυτής υδροπλάνων είναι
η λανθασμένη αντίληψη των επιβατών όσον αφορά την ασφάλεια των πτήσεων με μικρά
αεροσκάφη. Παρόλο που τα αεροπλάνα είναι στατιστικά το ασφαλέστερο μέσο μεταφοράς,
πάντα υπάρχει ο φόβος ενός ατυχήματος καθώς και μερίδα του πληθυσμού που εμφανίζει φοβία
απέναντι στις εναέριες πτήσεις (πόσο μάλλον με ένα νέο μέσο το οποίο δεν γνωρίζει). Αυτό
οδηγεί στην επόμενη απειλή η οποία σχετίζεται με την έλλειψη εξοικείωσης των επιβατών με
το υδροπλάνο. Έχοντας στην διάθεση τους εναλλακτικά μέσα μεταφορών, πιο διαδεδομένα και
τα οποία ήδη έχουν χρησιμοποιήσει οι πιθανότητες προτίμησης του υδροπλάνου είναι λίγες.

Εικόνα 8. Αεροπλανοφοβία

Απαίτηση μεγάλων χρονικών διαστημάτων για κατάρτιση :


Στον φόβο που προαναφέρθηκε σίγουρα δεν βοηθάει η έλλειψη έμπειρων πιλότων και η
έλλειψη του ελάχιστου επιπέδου κατάρτισης για το προσωπικό ξηράς, έτσι ώστε να μπορεί να
εργαστεί και στην αναχώρηση αλλά και την άφιξη υδροπλάνων. Ο χρόνος εκπαίδευσής του
παραπάνω προσωπικού αποτελεί μία επιπλέον απειλή για τη δραστηριότητα των υδροπλάνων.
Μπορεί να προκαλέσει σημαντικές καθυστερήσεις στον χρόνο της δημιουργίας εμπιστοσύνης
από τη μεριά των επιβατών ,αλλά και στον χρόνο έναρξης της επιχείρησης.

Αντιδράσεις κατοίκων:
Επιπλέον απειλές της αγοράς προέρχονται από τους κατοίκους που μένουν στις γειτονιές των
τόπων προσγείωσης. Το γεγονός ότι θα υπάρχουν αντιδράσεις στον αποκλεισμό των χώρων
προσγείωσης για κυκλοφορία σκαφών ή αναψυχής θα είναι εμπόδια στην ανάπτυξη αυτού του
έργου. Υπάρχει ήδη έντονη αντίδραση για την δημιουργία νέων αεροδρομίων η διαδρόμων

24
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

προσγείωσης πρέπει όμως να ληφθεί υπόψιν το γεγονός ότι ένα λιμάνι έχει πολύ μικρότερο
αντίκτυπο. Πολλές φορές για την κατασκευή ενός υδατοδρομίου είναι αρκετή μόνο μια εξέδρα.
Μεγάλη αντίδραση θα προκαλέσουν επίσης τα προβλήματα που αφορούν την αποζημίωση των
περιοχών και δήμων για την προσγείωση σε λίμνες ή άλλα ύδατα.

Κόστος και αγορά:


Η εναέρια κυκλοφορία είναι δαπανηρή και το κόστος θα είναι ιδιαίτερα υψηλό στο ξεκίνημα.
Για αρκετό χρονικό διάστημα το έργο αυτό δεν θα είναι κερδοφόρο και αποτελεί μεγάλο ρίσκο
αφού είναι η περιορισμένη αγορά που αφορά νέα ή αναβαθμισμένα υδροπλάνα. Η
εξειδικευμένη αγορά δεν είναι αρκετά μεγάλη για να αντισταθμίσει την επένδυση για ανάπτυξη
και πιστοποίηση νέων προϊόντων που έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για την επιβατική αγορά
των υδροπλάνων. Αυτή η κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη σύγχρονων και
οικονομικά αποδοτικών υδροπλάνων.

25
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 : ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΚΑΙ


ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Για τον υπολογισμό της ζήτησης προτιμήθηκε η μέθοδος κατασκευής ενός ερωτηματολογίου
το οποία μελετά την εξοικείωση του δείγματος με το υδροπλάνο σαν μέσο μεταφοράς στην
Ελλάδα καθώς και την πρόθεση του να ταξιδέψει με αυτό.
Κατά την δημιουργία του ερωτηματολογίου δόθηκε μεγάλη προσοχή στα παρακάτω:
 στη πληρότητα του , αφού στόχος ήταν η συλλογή απαντήσεων για όλες τις πτυχές
της έρευνας για να εξαχθούν ολοκληρωμένα συμπεράσματα
 στην σαφήνεια και την συνοχή του οι οποίες θα διαβεβαίωναν την εύκολη και
σωστή συμπλήρωση του από το δείγμα και
 στην όσο πιο δυνατόν σύντομη προσέγγιση, η οποία θα συνέβαλε στην μεγαλύτερη
ανταπόκριση και στη μη δυσανασχέτηση των ερωτώμενων
Όσον αφορά την δομή του ερωτηματολόγιου και την σειρά των ερωτήσεων, αρχικά
συλλέχθηκαν στοιχεία ταυτότητας (φύλο, ηλικία) ενώ στην συνέχεια το δείγμα κλήθηκε να
απαντήσει αν γνώριζε η όχι την ύπαρξη του υδροπλάνου ως μέσο μεταφοράς στην Ελλάδα.
Τέλος υπήρχαν ερωτήσεις για την πρόθεση των ερωτώμενων να χρησιμοποιήσουν το
υδροπλάνο, τα χρήματα που θα διέθεταν καθώς και τους λόγους που δεν θα το
εμπιστευόντουσαν.
Σκοπός λοιπόν του ερωτηματολογίου ήταν να μελετήσει την ζήτηση του υδροπλάνου σε ένα
δείγμα καθώς και η ανάλυση των αμφιβολιών των ερωτώμενων για το μέσο αυτό. Η
γεωγραφική κάλυψη του ερωτηματολογίου ήταν η πόλη της Θεσσαλονίκης και ο αριθμός των
συμμετεχόντων ήταν 58. Παρακάτω εμφανίζεται η κατανομή του δείγματος αυτού ανάλογα
με το φύλλο και την ηλικία.

Φύλλο Ηλικία

1.7%
6.9%
41.4% Άνδρας
18-30
56.9%
Γυναίκα
31-65
Δεν απαντώ 93.1%
Άνω των 65
Άλλο
Δεν απαντώ

Διάγραμμα 4. Φύλλο ερωτώμενων Διάγραμμα 3. Ηλικία ερωτώμενων

26
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Ακολουθούν τα διαγράμματα με τα αποτελέσματα των υπόλοιπων ερωτήσεων και ο


σχολιασμός τους.

-Γνωρίζετε την ύπαρξη του υδροπλάνου ως μέσο μεταφοράς στην Ελλάδα;

46.6%

53.4% Ναι Όχι

Διάγραμμα 5. Αποτελέσματα 3ης ερώτησης

Αν και πολύ μικρή η διαφορά των ποσοστών μεταξύ των ανθρώπων που γνώριζαν και αυτών
που δεν γνώριζαν την ύπαρξη των υδροπλάνων παρατηρούμε πως το ποσοστό της δεύτερης
κατηγορίας είναι μεγαλύτερο. Με την ερώτηση αυτή έχουμε πετύχει να συλλέξουμε τα
αποτελέσματα που χρειαζόμασταν καθώς και να ενημερώσουμε το 53.4% του δείγματος για
την χρήση αυτού του μέσου μεταφοράς στη χώρα μας. Έχοντας πλέον αυτή τη πληροφορία οι
επακόλουθες ερωτήσεις αποκτούν έναν λιγότερο υποθετικό χαρακτήρα.

- Σε υποτιθέμενο ταξίδι Αθήνα -Πάρος (μετ' επιστροφής) ποιο μέσο από τα παρακάτω θα
επιλέγατε; (οι τιμές του χρόνου και του κόστους είναι ενδεικτικές)

17.2%
31.0%

Αεροπλάνο 150€ - 40 λεπτά

Πλοίο 70€ - 4 ώρες

Υδροπλάνο 140€ - 30 λεπτά


51.7%

Διάγραμμα 6. Αποτελέσματα 4ης ερώτησης

Η ανάλυση και ο σχολιασμός για αυτή την ερώτηση αφορά τρία βασικά στοιχεία. Το πρώτο
είναι η εξοικείωση. Με βάση του πόσο καλά γνωρίζει και έχει χρησιμοποιήσει ο ερωτώμενος
τα μέσα αυτά περιμέναμε στις δύο πρώτες θέσεις να βρίσκονται το πλοίο και το αεροπλάνο.
Εξετάζοντας λοιπόν το στοιχείο της εξοικείωσης η θέση του υδροπλάνου, ως δεύτερο,
προκαλεί έκπληξη. Σε αυτό μπορεί να συνέβαλε το γεγονός ότι στα επόμενα δύο στοιχεία που
εξετάζονται, κόστος εισιτηρίου και χρόνος ταξιδιού, το υδροπλάνο υπερισχύει, με μικρές όμως

27
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

διαφορές (μόλις 10 λεπτά της ώρα και 10€). Φαίνεται λοιπόν αυτές οι διαφορές να είναι ικανές
να ωθήσουν τον καταναλωτή στο να επιλέξει το υδροπλάνο. Τέλος το πλοίο φαίνεται να
καλύπτει καλύτερα και τα τρία βασικά αυτά στοιχεία συνεπώς είναι αναμενόμενη η προτίμηση
του από την πλειοψηφία.
-Ποιο θα ήταν το ανώτατο ποσό που θα διαθέτατε για το δρομολόγιο Αθήνα - Πάρος ( μετ'
επιστροφής ) δεδομένης της άνεσης και της ταχύτητας του υδροπλάνου;

63.8%

17.2%

8.6%
5.2%
1.7% 1.7% 1.7%

€300 €250 €200 €150 €120 €100 €10

Διάγραμμα 7 . Αποτελέσματα 5ης ερώτησης

Έχοντας αναφέρει στην προηγούμενη ερώτηση πως η ενδεικτική τιμή για το ταξίδι Αθήνα-
Πάρος (μετ’ επιστροφής) είναι τα 140€ παρατηρούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του δείγματος
είναι διατεθειμένο να δώσει αυτό η ακόμα και το διπλάσιο ποσό. Συγκεκριμένα το 84.4%
επιλέγει να διαθέσει την τιμή (αν όχι και περισσότερο) του ενδεικτικού εισιτηρίου. Μόλις το
15.6% φαίνεται να θέλει να διαθέσει λιγότερα με το 5.2% να μην απέχει τόσο από την τιμή που
προαναφέρθηκε.

-Θα χρησιμοποιούσατε το υδροπλάνο για την μεταφορά σας; (αναψυχή, τουρισμός,


επαγγελματικές υποχρεώσεις)

20.7%

Ναι Όχι

79.3%

Διάγραμμα 8 .Αποτελέσματα 6ης ερώτησης

28
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Γνωρίζοντας πλέον την ύπαρξη του υδροπλάνου καθώς και μια ενδεικτική τιμή για ένα γνωστό
δρομολόγιο, το δείγμα καλείται να αποφασίσει αν θα προτιμούσε αυτό το μέσο μεταφοράς. Ο
λόγος που αυτή η ερώτηση βρίσκεται σε αυτή τη σειρά είναι επειδή θέλαμε να απαντηθεί αφού
υπάρξει κάποια «γνωριμία» με το μέσο ώστε να περιοριστούν οι τυχαίες απαντήσεις.

-Σε περίπτωση που απαντήσατε όχι, για ποιους λόγους θα αποφεύγατε την χρήση του;

35.3%
32.4%

17.6%
14.7%

Ασφάλεια Κόστος Έλλειψη εξοικείωσης Περιορισμένος


αριθμός
υδατοδρομίων

Διάγραμμα 9 . Αποτελέσματα 7ης ερώτησης

Παρόλο που η πλειοψηφία απάντησε πως θα χρησιμοποιούσε το υδροπλάνο υπάρχει και μερίδα
των ερωτώμενων που έχει αμφιβολίες και ανησυχίες για το μέσο μεταφοράς αυτό. Το
μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να είναι η έλλειψη εξοικείωσης. Το να εμπιστευτεί κάποιος
ένα μέσο μεταφοράς το οποία δεν έχει ίσως ξανακούσει και δεν έχει σίγουρα χρησιμοποιήσει
αυτός και πιθανότατα οι γύρω του είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το υδροπλάνο
όπως αναφέρθηκε και στην ανάλυση S.W.O.T. Η ασφάλεια και το κόστος φαίνεται να είναι
προβλήματα που μάλλον αφορούν γενικά τις εναέριες μεταφορές ενώ ο περιορισμένος αριθμός
υδατοδρομίων είναι γεγονός ότι αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη των μεταφορών με
υδροπλάνο.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι με την κατάλληλη
πληροφόρηση για την μεταφορά με υδροπλάνο, τα σημεία ενδιαφέροντος καθώς και την
ασφάλεια που παρέχουν σαν μέσο ένα τέτοιο έργο θα μπορούσε να ευδοκιμήσει στην χώρα
μας. Τόσο η ακτογραμμή των χιλιάδων χιλιομέτρων όσο και η ύπαρξη μεγάλου αριθμού νησιών
προσδίδει μια σιγουριά για την επιτυχία αυτού του μέσου μεταφοράς. Με σωστό marketing,
επίπεδα τιμών εισιτηρίου κοντά σε αυτά των πλωτών μέσων και δημιουργία μεγάλου δικτύου
υδατοδρομίων η ζήτηση μπορεί να αυξηθεί ακόμα περισσότερο.

29
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

Σε αυτή την ζήτηση άξιζαν να λάβουν μέρος οι ιδιαίτερες συνθήκες της καθημερινότητας λόγω
της πανδημίας COVID-19. Για τον λόγο αυτό στο ερωτηματολόγιο υπήρχε μια ακόμα
ερώτηση.

-Δεδομένου ότι όλα τα μέσα μεταφοράς που προαναφέρθηκαν τηρούν τα απαραίτητα μέτρα
πρόληψης και προστασίας έναντι του κορονοϊού SARS-CoV-2 , θα επηρέαζε την επιλογή σας
το γεγονός πως κατά την χρήση του υδροπλάνου θα ερχόσασταν σε επαφή με λιγότερα άτομα
λόγω της μειωμένης χωρητικότητάς του;

46.6%

53.4%

Ναι Όχι

Διάγραμμα 10 . Αποτελέσματα 8ης ερώτησης

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διεξαγωγή του ερωτηματολόγιου έλαβε μέρος μέσα Νοεμβρίου. Οι
τότε μικρότεροι αριθμοί των κρουσμάτων καθώς και η μικρότερη ή μη διασπορά της
μετάλλαξης Omicron σίγουρα έχουν επηρεάσει τις απαντήσεις και μπορούμε να εικάσουμε ότι
αν το δείγμα καλούταν να απαντήσει σήμερα ίσως να είχαμε διαφορετικά αποτελέσματα. Με
τα τότε δεδομένα ωστόσο η πανδημία ούτε φαίνεται να επηρεάζει ούτε να μην επηρεάζει την
επιλογή των επιβατών. Η μειωμένη χωρητικότητα δηλαδή δεν φαίνεται να αποτελεί επιπλέον
πλεονέκτημα του υδροπλάνου λόγω των συνθηκών της πλέον καθημερινότητας μας.

30
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Με το πέρας της έρευνας στα πλαίσια αυτής της εργασίας προκύπτουν πολλά και χρήσιμα
συμπεράσματα τα οποία παρουσιάζονται παρακάτω.
Αρχικά διαπιστώνεται πως το υδροπλάνο είναι ιδανικό μέσο για μια χώρα όπως η Ελλάδα με
μεγάλο αριθμό νησιών και παραθαλάσσιων περιοχών, με πολλά χιλιόμετρα ακτογραμμή και με
τον τουρισμό να είναι ο βασικός πυλώνας εσόδων της χώρας. Η προσθήκη του υδροπλάνου
στο συγκοινωνιακό χάρτη της χώρας θα προσέλκυε μεγαλύτερο αριθμό τουριστών ετησίως οι
οποίοι θα το επέλεγαν για να ανακαλύψουν τις ατελείωτες ομορφιές της χώρας. Επιπλέον
δεδομένη θεωρείται η ανάπτυξη κάποιων απομακρυσμένων νησιών και ακριτικών περιοχών
στις οποίες η πρόσβαση σήμερα δεν είναι καθόλου εύκολή. Νησιά που δεν έχουν αεροδρόμιο
γίνονται αυτομάτως πιο προσιτά στους τουρίστες . Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η
Πάτμος, που ο μόνος τρόπος για να ταξιδέψει κανείς απευθείας είναι το πλοίο της γραμμής με
διάρκεια ταξιδιού περίπου 8 ώρες. Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως τα υδροπλάνα θα είναι
ιδιαίτερα χρήσιμα για τις απομακρυσμένες περιοχές όχι μόνο για τουριστικούς λόγους, αλλά
και για λόγους ασφάλειας καθώς θα υπάρχει η δυνατότητα ταχύτατης μεταφοράς για παροχή
βοήθειας από την πρωτεύουσα σε μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Συνοψίζοντας θεωρούμε πως η προσθήκη του υδροπλάνου στο συγκοινωνιακό δίκτυο εκτός
από τουριστική θα επιφέρει και τεχνολογική ανάπτυξη καθώς επίσης θα προσελκύσει
υποψήφιους επενδυτές. Το μεσογειακό κλίμα και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν
ιδιαίτερα τη θερινή περίοδο είναι ιδανικές, όπως και το γεγονός ότι η χώρα περιβάλλεται σε
μεγάλο ποσοστό από νερό με αποτέλεσμα η κατασκευή κατάλληλων υποδομών να κρίνεται
ιδιαίτερα εύκολη και με μικρό κόστος, με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου και ισχυρού
δικτύου υδατοδρομίων.
Με κατάλληλο μάρκετινγκ και σωστό σχεδιασμό θα μπορούσε να επιτευχθεί η κατάλληλη
ζήτηση και τα υδροπλάνα να είναι μια νέα εναλλακτική και ασφαλής μορφή μετακίνησης.

31
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

http://hellenic-hi2.blogspot.com/p/argo-airways.html (19-11-2021)
https://hellenic-seaplanes.com/ipiresies/ (20-11-2021)
https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hellenic_Seaplanes&oldid=946164722
(19-11-2021)
http://www.waterairports.com/ (20-11-2021)
https://www.harbourair.com (20-11-2021)
https://airtunilik.com/en/how-safe-is-a-seaplane/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BB%C
E%AC%CE%BD%CE%BF (19-11-2021)
https://en.wikipedia.org/wiki/Seaplane (19-11-2021)
https://en.wikipedia.org/wiki/Seaplane_base (19-11-2021)
http://www.seaplanebase.com (20-11-2021)
https://www.alaska.org/guide/lake-hood-walking-tour-a-look-around-the-worlds-busiest-
seaplane-base (22-11-2021)
https://www.loveexploring.com/gallerylist/84037/the-worlds-most-amazing-seaplane-
journeys(18-11-2021)
https://vhfc.ca/ (20-11-2021)
https://www.transmaldivian.com/ (20-11-2021)

Σχοινά Α. (2020, 7 Ιανουαρίου).Οι business του 1 δισ. ευρώ με την ανάπτυξη των
υδροπλάνων. Ανακτήθηκε από
https://www.businessdaily.gr/epiheiriseis/8182_oi-business-toy-1-dis-eyro-me-tin-anaptyxi-
ton-ydroplanon (22-11-2021)

European Commission (2012, 11 Ιουνίου). Final Report Summary - FUSETRA (Future


seaplane traffic - transport technologies for the future). Ανακτήθηκε από
https://cordis.europa.eu/project/id/234052/reporting/fr (23-11-2021)

Κασσίμη Α. (2020, 21 Απριλίου). Τα υδροπλάνα δεν θα πετάξουν ούτε φέτος στην Ελλάδα.
Ανακτήθηκε από https://www.kathimerini.gr/economy/local/1074517/ta-ydroplana-den-tha-
petaxoyn-oyte-fetos-stin-ellada/ (22-11-2021)

32
Οικονομική των μεταφορών 2021-2022

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟY ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ


ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΩΝ ΕΠΙ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ. Ανακτήθηκε από
http://www.opengov.gr/yme/wpcontent/uploads/downloads/2016/08/2016_08_04_Sxedio_No
mou_Ydatodromia.pdf (25-11-2021)

Παπαματθαίου Μ. (2017, 6 Οκτωβρίου). Οταν η Ελλάδα κατασκεύαζε αεροπλάνα. ΤΑ ΝΕΑ.


Ανακτήθηκε από https://www.tanea.gr/2017/10/06/greece/otan-i-ellada-kataskeyaze-
aeroplana/ (27-11-2021)

Γεωργία Διπλαρά (2021). ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ. Η ΧΡΗΣΗ ΥΔΡΟΠΛΑΝΩΝ


ΩΣ ΜΕΣΟ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ
ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. (Διπλωματική εργασία). Ανακτήθηκε από
https://dspace.lib.uom.gr/bitstream/2159/25342/1/DiplaraGeorgiaMsc2021.pdf(25-11-2021)

Calamari Leyva, Alan Leonel (2012).Seaplane conceptual design and sizing. MSc(R) thesis.
Ανακτήθηκε από https://theses.gla.ac.uk/4030/ (25-11-2021)

Ζαχαριάδης Νικόλαος (2020). "Τα υδροπλάνα στον ελληνικό τουρισμό : Έρευνα ζήτησης
υπηρεσιών και επιχειρησιακός σχεδιασμός πτήσεων". (Διπλωματική εργασία) . Ανακτήθηκε
από https://dspace.lib.ntua.gr (25-11-2021)

33

You might also like