Saytas 9

T.C.
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ
Doç. Dr. Serdar KÜÇÜK1

9. HAFTA
DOÇ. DR. SERDAR KÜÇÜK
• Kaydedicilerin Bilginin Yüklenmesine Göre Sınıflandırılması

• Paralel Kaydediciler
• Seri (Kaymalı)Kaydediciler
• Bilgi Giriş – Çıkışına Göre Kaydedicilerin Sınıflandırılması
• Seri Giriş – Seri Çıkışlı Kaymalı Kaydediciler
• Seri Giriş – Paralel Çıkışlı Kaymalı Kaydediciler
• Paralel Giriş -Seri Çıkışlı Kaymalı Kaydediciler
• Paralel Giriş -Paralel Çıkışlı Kaymalı Kaydediciler
• Kaydırmalı Kaydedici Sayıcılar
• Halka Sayıcı
• Johnson Sayıcı 2
KAYDEDİCİLER
 Lojik kapılar ve FF’lerden oluşan, ikili bilgileri geçici olarak saklamak için
kullanılan devreler, ‘kaydediciler’ (registers) olarak adlandırılır.
 Kaydedicilerin sayıcılardan tek farkı; kaydedicilerin sayıcılarda olduğu gibi
belirli bir sayma dizisini devamlı tekrarlamamasıdır.
 Kaydediciler; bilgisayarlarda bilgi depolama, ikili toplayıcı / çıkarıcı devrelerde
bilgi tutma ve bilgi transferi gibi işlemlerde, sayıcılarda bellek birimlerinde, vb.
yerlerde kullanılırlar.
 Kaydediciler, bilginin yüklenişine ve bilgi-giriş çıkış şekline göre
sınıflandırılabilirler.
 Kaydedicilerin bilginin yüklenişine göre sınıflandırılmasında; tüm bilgilerin
FF’lere aynı anda yüklendiği kaydediciler ‘paralel kaydediciler’ (parallel
registers) olarak isimlendirilirken, bilgilerin tek-tek yüklendiği ve kaydırıldığı
kaydediciler ‘seri kaydediciler’ (serial registers) veya ‘kaymalı kaydediciler’
(shift registers) olarak isimlendirilir.
KAYDEDİCİLER
 Kaydediciler bilgi giriş-çıkış şekline göre sınıflandırılırken; bilginin seri veya
paralel olarak giriş ve çıkışlarda oluşabileceği referans alınır.
 Bu referansa göre 4 farklı durum oluşur;
 Seri giriş-seri çıkış,
 Seri giriş-paralel çıkış,
 Paralel giriş-seri çıkış,
 Paralel giriş-paralel çıkış.
 Daha farklı özelliklere göre de sınıflandırılabilecek kaydediciler, bilgi
yüklenmesi ve bilgi giriş-çıkış şekli referans alınarak aşağıdaki gibi gruplara
ayrılabilirler.
KAYDEDİCİLER
• Kaydedicilerin bilginin yüklenmesine göre sınıflandırılması
• 1. PARALEL KAYDEDİCİLER
 Bütün bilgilerin aynı anda FF’lere yüklendiği kaydediciler, ‘paralel kaydediciler’
olarak adlandırılır.
 Paralel kaydedicilere bilgi yükleme işlemi, senkron veya asenkron olarak
gerçekleştirilir.
 Tetikleme girişi kullanılmadan, bilgilerin kurma girişi yardımı ile yüklendiği
kaydedici devreleri ‘asenkron paralel kaydedici’ olarak isimlendirilirken,
bilgilerin yüklenmesi için tetikleme girişlerinin kullanıldığı devreler ‘senkron
paralel kaydedici’ olarak adlandırılır.
1. PARALEL KAYDEDİCİLER
 Yeni bilgi girişi için tetikleme girişinin kullanılmadığı asenkron paralel kaydedici
devresinde, her yeni bilginin yüklenmesinden önce FF’lerin sıfırlanması gerekir.
 Yüklenecek bilgiler bilgi girişleri olarak kullanılan ‘VEDEĞİL’ kapılarına uygulanır.
 Kurma girişinin ‘1’ yapılması ile istenen bilgiler kaydediciye aktarılır.
 Kaydediciye yüklenen bilgiler, bir sonraki sıfırlama işlemine kadar FF’lerde
saklanır.
 Paralel veri girişleri FF’ların asenkron girişlerine uygulandığı için her hangi bir
FF türü kullanılabilir. Paralel Veri Girişleri
Asenkron Paralel Kaydedici

Paralel Veri Çıkışları
KAYDEDİCİLER
• 1. PARALEL KAYDEDİCİLER
 Giriş bilgilerinin kaydedicilere yüklenmesi için gerekli tetikleme sinyallerinin
aynı anda-aynı kaynaktan uygulandığı paralel kaydediciler, 'senkron paralel
kaydediciler' olarak isimlendirilir.
 D tipi FF’lerin kullanıldığı bu tip kaydedicilerde, ‘Clk’ girişinin '1' yapılması ile
girişlerden uygulanan bilgiler FF’lere yüklenebilir ve çıkıştan alınabilir.
 ‘Clk’ girişinin '0‘ yapılması durumunda ise, girişten uygulanan bilgi çıkıştan
alınamaz. Paralel Veri Girişler

Senkron Paralel Kaydedici
2. SERİ (KAYMALI) KAYDEDİCİLER
 Bilgilerin kaydedici devresine seri olarak yüklendiği ve her tetikleme sinyali ile
önceki bilgilerin sağa veya sola kaydırıldığı devre, ‘seri kaydedici’ veya ‘kaymalı
kaydedici’ olarak adlandırılır.
 Kayma işlemi, tetikleme sinyali ile gerçekleştirildiği için, kaydedicilerde
kullanılan tetikleme sinyali ‘kaydırma sinyali’ olarak da adlandırılabilir.
 Bilginin seri olarak gönderilmesi tercih edilen yerlerde, kaymalı kaydedici (shift
register) devrelerden faydalanılır. Örnek olarak hesap makineleri verilebilir. 25
bilgisini hesap makinesine yazdıralım. Önce 2 girilir ve hafızaya kaydedilir. Daha
sonra 5 girildiğinde 2 sola doğru kaydırılır ve böylece ekranda 25 görülür.
 Seri kaydedicilerde, ilk FF haricindeki FF’lerin çalışma konumu bir önceki FF’nin
çalışmasına göre belirlenir.
 Her tetikleme palsi ile bir önceki FF’deki bilgiler sonraki FF’lere aktarılır.
 Kaymalı kaydediciler, bilginin kaydırılma yönüne göre üç grup altında incelenir:
i. Sağa kaymalı kaydediciler,
ii. Sola kaymalı kaydediciler,
iii. Sağa-sola kaymalı kaydediciler
• 2.1. SAĞA KAYMALI KAYDEDİCİ
 Bilgilerin seri olarak yüklendiği ve yüklenen bilgilerin kaydırma sinyalleri ile
FF’lerde sağa doğru hareket ettiği kaydedici devreleri, ‘sağa kaymalı kaydedici’
olarak isimlendirilir. Bilindiği gibi D FF’unda D = 0 iken, ‘Clk’ sinyalinin gelmesi
ile çıkış Q = 0, D = 1 iken, ‘Clk’ sinyalinin gelmesi ile çıkış Q = 1 olur.
 T0 anında ‘Bilgi Girişi’ ucundan A FF’ine ‘1’ değeri girilir.
 Tetikleme sinyali ile t1 anında, QA = 1 olur.
 T1 anında ‘Bilgi Girişi’ tekrar 0’a düşürülür.
 Tetikleme sinyali ile t2 anında, QB = 1, QA = 0,
 Tetikleme sinyali ile t3 anında, QC = 1, QB = 0, QA = 0,
 Tetikleme sinyali ile t4 anında, QD = 1, QC = 0, QB = 0, QA = 0 olur.
 Tetikleme sinyali ile t5 anında tüm FF çıkışları ‘0’ olur.
 Grafikte T6 anında ‘Bilgi Girişi’ ucundan A FF’ine tekrar ‘1’ olarak değer
girilmiştir.
 ‘Bilgi Girişi’ ucu ‘0’ olarak kalsaydı tüm FF çıkışları ‘0’ olarak kalmaya devam
edecekti.
 Pratikte kullanılan kaydedici entegreler TTL 7495 entegresi gibi hem seri, hem
de paralel girişe sahip olabilir.
 Seri yada paralel girişten girilecek herhangi bir bilgi çıkıştan alınabilir.
 Seri bilgi girişi için SL (CLK1) , paralel bilgi girişi için ise SR (CLK2) kontrol girişi
kullanılır.
 Mode girişinin '1' olduğunda SR (CLK2-paralel bilgi LOAD) kullanılırken, Mode
girişinin ‘0’ olduğunda SL (CLK1-seri bilgi SHIFT) aktif hale getirilir.
 CLK1 aktif olduğunda, ilk tetikleme palsi ile birlikte SI girişindeki (seri bilgi girişi)
bilgi Q0 çıkışına aktarılır.
 Sonraki tetikleme palsleri ile, bilgi Q0’dan Q1’e, Q1'den Q2’ye, Q2’den Q3’e
aktarılır. Sonuçta, girişten uygulanan bilgi sağa doğru kaydırılmış olur.
 ÖRNEK: 4 bit kaymalı kaydedici devresine
(1010)2 bilgisinin yüklenmesi
 4 bitlik saklama yapılacağından 4 adet FF
kullanılır.
 İlk anda tüm FF’lerın çıkışının ‘0’ olduğu
kabul edilen devreye ‘1010’ bilgisinin en
sağdaki biti ile başlanır.
 FF0’ın D girişine ‘0’ uygulanır.
 İlk gelen tetikleme(kaydırma) sinyali ile
‘0’ bilgisi FF0’a yüklenir.
 Sağdan ikinci bit ‘1’ olduğundan, FF0’ın D
girişine yeni değer 1 uygulanır.
 FF0’a ‘1’ uygulanması durumunda; ilk
gelen kaydırma sinyali ile birlikte FF0=1
değerini alırken, Q0 çıkışı FF1’in D girişine
uygulandığından FF1= 0 olur.
 ÖRNEK: 4 bit kaymalı kaydedici devresine (1010)2 bilgisinin yüklenmesi
 DEVAMI…
 Üçüncü bitin ‘0’ olması nedeni ile, FF0 girişine ‘0’ uygulanır ve tetikleme
sinyali ile FF0 = 0 değerine kurulur.
 Bu anda; Q0 çıkışı FF1’in D girişine ‘1’ değeri uyguladığından FF1 = 1 ve Q1 çıkışı
FF2’nin D girişine ‘0’ uyguladığından FF2 = 0 değerlerine sahip olur.
 Diğer bir değiş ile; FF0’daki bilgi FF1’e, FF1’deki bilgi ise FF2’ye aktarılır.
 Bu işlemler ile sağdan üç bitlik bilgi kaydedici devreye yüklenir.
 Yüklenecek bilgideki dördüncü bit ‘1’ olduğundan, FF0’ın D girişine ‘1’
uygulanır.
 Kaydırma sinyali ile FF2’deki bilgi FF3’e kaydırılır.
 Sonuçta, FF0 = 1, FF1 = 0,FF2 = 1 ve FF3 = 0 değerlerine sahip olur.
 Bununla; dördüncü bit sonunda 4 bitlik sayının kaydırıcı devresine yüklenmesi
sağlanmış olur.
• 2.2. SOLA KAYMALI KAYDEDİCİ
 Bilginin sola kaydırılmasına karşılık gelen işlemi gerçekleştiren seri kaydedici
devresi, ‘sola kaymalı kaydedici’ olarak isimlendirilir.
 Kaymalı kaydediciler, D veya J-K tipi FF’ler kullanılarak gerçekleştirilebilir.
• 2.2. SOLA KAYMALI KAYDEDİCİ
 ÖRNEK: 4 bit kaymalı kaydedici devresine (1000)2 bilgisinin yüklenmesi
 İlk gelen tetikleme sinyali ile, ilk bilgi olan (en soldaki bit) '1' değeri en küçük
değerli biti temsil eden D FF’una yüklenir ve QD=1 olur.
 Bu anda diğer FF çıkışları '0' durumundadır.
 İkinci tetikleme sinyali ile girişten uygulanan bilgi '0' olduğundan QD=0
olurken, D FF’indeki bilgi C’ye aktarılır ve QC=1 değerini alır.
 Üçüncü gelen tetikleme palsi ile QB=1 olurken, QD=0 ve QC=0 değerini alır.
 Dördüncü tetikleme sinyali ile D’ye yüklenen bilgi '0' olduğundan, QD=0 olur.
 Bu anda QA=1 olurken, diğer tüm çıkışlar '0' değerine sahiptir.
 Tetikleme palsleri sonuçları tablo halinde aşağıdaki gibi gösterilebilir.
KAYDIRMA QA QB QC QD
BİLGİ GİRİŞİ
PALSİ 0 0 0 0
1 1 0 0 0 1
0 2 0 0 1 0
0 3 0 1 0 0
0 4 1 0 0 0
 Bir bilginin sola kaymalı kaydedicilere yüklenmesi, FF sayısı ve yüklenecek

bilginin basamak sayısına bağlıdır.
• 2.3. SAĞA-SOLA KAYMALI KAYDEDİCİ
 Normalde bilginin sağa veya sola sadece bir yönde kaydırıldığı kaydedicilerin
yanında, bazı durumlarda bilginin sağa veya sola kaydırılması istenebilir.
 Kaymanın yönünün, eklenen kayma yönü girişi ile belirlendiği sağa-sola
kaydırmalı kaydedici devresi, 74194 gibi elemanlarla gerçekleştirilebilir.
 Çarpma ve bölme işlemleri, kaydedicilerdeki bilginin sağa veya sola kaydırılması
ile gerçekleştirilebilir.
 Bu işlemleri gerçekleştirmek için RS, JK ve D tipi FF’lerin kullanıldığı
kaydedicilerde, kullanılan FF’lerin kurma ve silme girişlerinin bulunması gerekir.
Q3 Q2 Q1 Q0
Seri Giriş Seri Çıkış

SAĞA – SOLA
Kaydırma Yönü
KAYMALI KAYDEDİCİ
Tetikleme
Sağa – Sola Kaymalı Kaydedici Blok Diyagramı

• 2.3. SAĞA-SOLA KAYMALI KAYDEDİCİ
 Sağa - sola kaymalı kaydedici devresi aşağıda görülmektedir.
 Kaydırma yönü '1' iken, seri girişten uygulanan bilgi sağa doğru yer değiştirir.
 Kaydırma yönü girişine uygulanan '0' bilgisi ile, seri bilgi girişine uygulanan bilgi
sola doğru kaydırılır.
 Bir FF’un çıkış bilgisi, kendinden önceki ve kendinden sonraki FF’ların D
girişlerinin önünde yer alan VE kapılarına uygulanır.
 Yön ile birlikte bir çıkış bilgisi sağa veya sola doğru kaydırılır.
BİLGİ GİRİŞ-ÇIKIŞINA GÖRE KAYDEDİCİLER
• 1. Seri Giriş Seri Çıkış (SISO) Kaydediciler
 Şekilde görüldüğü gibi bütün FF’ler birbirlerine seri bağlanır.
 A FF’in girişine uygulanan bilgi, ilk tetikleme sinyali ile QA çıkışında görülür.
 Seri giriş bilgisi tetikleme sinyali ile kaydırılarak bir sonraki FF’lara yüklenir.
 4 bit SISO kaydedici devresinde dörtten daha fazla bilgi verildiği anda, her
fazlalık bilgide kaydedicinin içindeki son bilgi kaybolacaktır.
 Kaydediciye yüklenen bilgilerin çıkışta görülebilmesi için dört tetikleme sinyali
verilmesi yeterlidir.
• 2. Seri Giriş Paralel Çıkış (SIPO) Kaydediciler
 Bilginin A FF’inden seri olarak girilip, çıkışların A, B, C, D FF’lerinden aynı anda
paralel olarak alındığı devre, ‘seri giriş – paralel çıkışlı’ kaymalı kaydedici olarak
isimlendirilir.
 Bu yapıdaki devre ile, tek-tek girilen bilgilere istenilen anda ulaşmak ve
FF’lerde bulunan bilgileri birlikte (aynı anda) okumak mümkündür.

 Seri giriş-paralel çıkış devrelerinin kullanımı oldukça yaygındır.
 74164 ve 74595 gibi bu amaçla kullanılan entegre elemanlar mevcuttur.
 Tetikleme palsinin uygulanmasıyla seri girişlerden alınan bilgiler A FF’inden
itibaren sırayla FF’lara kaymalı olarak yüklenir.
74164 Entegre Pin Yapısı, Fonksiyon Tablosu
74164 Entegre İçyapısı

Üç durumlu kapılar (tri state buffer)
Kaydedicilerde farklı kapılarda kullanılmaktadır. Bunlar aşağıda verilmiştir.
1. Lojik 1 kontrollü tersleyen üç durumlu kapı: Bu kapı kontrol ucu 1 olduğu sürece
girişin tersini alarak çıkışa aktarır.
2. Lojik 0 kontrollü tersleyen üç durumlu kapı: Bu kapı kontrol ucu 0 olduğu sürece
girişin tersini alarak çıkışa aktarır.
3. Lojik 1 kontrollü terslemeyen üç durumlu kapı: Bu kapı kontrol ucu 1 olduğu
sürece girişin aynen çıkışa aktarır.
4. Lojik 0 kontrollü terslemeyen üç durumlu kapı: Bu kapı kontrol ucu 0 olduğu
sürece girişin aynen çıkışa aktarır. (74125 lojik 0 kontrollü terslemeyen üç durumlu
4 adet kapı içerir. YE yüksek empedanslı çıkışı göstermektedir.
C A Y C A Y C A Y C A Y
1 0 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0
1 1 0 0 1 0 1 1 1 0 1 1
0 x YE 1 x YE 0 x YE 1 x YE
1. Lojik 1 kontrollü 2. Lojik 0 kontrollü 3. Lojik 1 kontrollü 3. Lojik 1 kontrollü
tersleyen kapı tersleyen kapı terslemeyen kapı terslemeyen kapı
 74595 yapı olarak 74164’e benzer.
 İç yapısında kaymalı kaydedici, hafıza kaydedicisi ve 3State tamponu bulunur.
74595
Entegre Lojik
Sembolü
74595 Fonksiyon Blok İç Yapısı
74595 Fonksiyon Blok Yapısı NXP firması kataloğundan alıntıdır.

74595 Entegresinin İç yapısı

Texas firması kataloğundan alıntıdır.
• 3. Paralel Giriş Seri Çıkış (PISO) Kaydediciler
 Giriş bilgilerinin paralel girişler yardımıyla aynı anda tüm FF’lere yüklendiği,
buna karşılık çıkışların seri olarak tek-tek okunduğu kaymalı kaydedici, ‘paralel
giriş – seri çıkışlı’ kaymalı kaydedici olarak isimlendirilir.
 Bilgilerin doğrudan FF’lere yüklenebildiği bu devrelerde, çıkış olarak yalnızca en
sondaki FF’in çıkışına erişilebilir.
 Bu devrelerde paralel girişlerin yanında bir de seri giriş bulunur.
 Paralel girişlerden alınan bilgilerin yüklenmesi için LOAD ucu bulunur. Yükleme
ucu Lojik 0 aktif olarak çalışır.
 Yükleme ucu aktif olduğunda paralel veri giriş uçlarından alınan bilgi bir
VEDEĞİL kapısı üzerinde FF’lerin PRESET girişine verilir.
 PRESET girişinin(VERDEĞİL çıkışı) Lojik 0 olması ile CLEAR girişi önünde yer alan
VEDEĞİL kapısının bir girişine Lojik 0 ulaştırır. Bu durumda CLEAR girişi devre
dışı kalır.
 Paralel bilgiler FF’lara yüklenmiş olur.
 Her tetikleme palsinde kaymalı olarak her FF çıkışları kendinden sonraki FF
girişlerine iletilir.
 Aşağıda 4 bit paralel giriş seri çıkış devresi verilmiştir.
 Yükleme ucu Lojik 0’da aktif olarak çalışmaktadır.
Paralel Veri Girişleri
Seri Giriş Seri Çıkış

 74165 paralel giriş seri çıkış entegresi lojik sembolü ve entegre iç yapısı aşağıda
görülmektedir.
 PL = 0 yapıldığında paralel verilerin yüklenmesi sağlanır.
 Seri giriş özelliğine sahiptir. Tetikleme palsi ile seri girişten veri yüklenebilir.
74164 Entegre Lojik Sembolü
74164 Entegre İç Yapısı

• SERİ İLETİŞİM
 Aşağıdaki devrede 74164 (SIPO) ve 74165 (PISO) entegresi birlikte kullanılarak
seri iletişim sağlanmaktadır.
• SERİ İLETİŞİM
 74165 entegresine paralel olarak girilen veriler, seri çıkış ucundan alınarak,
74164 entegresinin seri giriş ucuna verilmiştir.
 Ortak bağlı olan ‘CLOCK HATTI’ sayesinde 74165’ten dışarıya atılan bilgiler
‘BİLGİ HATTI’ üzerinden 74164 ile yakalanır.
 8 tetikleme palsi sonunda 74165’e yüklenmiş olan paralel bilgi, 74164’ün
paralel çıkışlarına iletilir.
 Bu iletişimde biri ‘clock’ diğer ‘bilgi’ olmak üzere iki hat kullanılır.
 Şekildeki devre dijital veri haberleşmesinde seri iletişimin en temel prensibini

göstermektedir.
 Seri iletişim, günümüzde kullanılan birçok elektronik cihazın birbiri ile
haberleşmesini sağlayan bir özelliktir.
 USB, Seri port, ethernet, uzaktan kumanda seri haberleşmenin kullanıldığı
yerlerin başında gelmektedir.
• 4. Paralel Giriş Paralel Çıkış (PIPO) Kaydediciler
 Bilgilerin aynı anda paralel olarak yüklenmesini ve belirli işlemlerden sonra tüm
çıkışlara aynı anda yüklenerek paralel çıkışlara iletilmesini sağlayan, buna
karşılık çıkışların seri olarak tek-tek okunduğu kaymalı kaydedici, ‘paralel giriş –
seri çıkışlı’ kaymalı kaydedici olarak isimlendirilir.
 Kısa süreli bilgi saklama amaçlı olarak kullanılırlar.
Paralel Veri Girişler

 74195 entegresi paralel giriş paralel çıkış özelliğinde yaygın kullanılan
entegrelerden biridir. Lojik sembolü ve iç yapısı aşağıda verilmiştir.
Entegre Lojik Sembolü
Entegre İç Yapısı
 74174, 74195, 74273, 74373, 74573, 74574, 74575, 74576, 74577 entegreleri
paralel giriş paralel çıkış olarak kullanılan entegrelerdir.
 Ayrıca giriş ve çıkış uçlarının yer değiştirebildiği, diğer bir deyişle çift yönlü
olarak çalışan veri transfer entegreleri bulunmaktadır.
 Bu entegrelerde kaydedici özelliği yoktur.
 Yol alıcı-vericisi (Bus Transceiver) olarak bilinirler.
 74638, 74639, 74640, 74641, 74642, 74643, 74644, 74645 gibi entegreler
mikroişlemcili sistemlerde oldukça yaygın olarak kullanılmaktaydı.
 Aynı özelliklerde 74242, 74243, 74245 entegreleri ise günümüzde hâlâ

kullanılmaktadır.
 74245 devresi iç yapısı aşağıda görülmektedir.
Entegre Lojik Sembolü
Fonksiyonel Yapısı
Entegre İç Yapısı
KAYDIRMALI KAYDEDİCİ SAYICILAR
• 1. HALKA (RING) SAYICI
 Seri giriş - seri çıkışa sahip kaymalı kaydedicide, çıkışın seri bilgi girişine
bağlanması ile ‘Halka Sayıcı’ devresi elde edilir.
• 1. HALKA (RING) SAYICI
 Sayma işleminin her biti için bir flip flop kullanılır.
 FF sayısı arttırılarak istenilen sayıda çıkışa sahip halka sayıcı elde edilebilir.
 KURMA hattına 0 bilgisinin uygulanmasıyla FF’lar asenkron girişleri üzerinden
‘1000’ değerine kurulur.
 Sonrasında gelen her tetikleme palsi için en solda yer alan ‘1’ bilgisi kayarak
ilerler.
 Devrede enerji olduğu sürece tetikleme palsi ile ‘1’ bilgisi kaybolmaksızın halka
biçiminde sayma işlemi tekrarlanır.
 Bu durum tablo ile aşağıdaki gibi gösterilir.
KAYDIRMA
QA QB QC QD
PALSİ
0 (KURMA) 1 0 0 0
1 0 1 0 0
2 0 0 1 0
3 0 0 0 1
4 1 0 0 0
5 0 1 0 0
6 0 0 1 0
7 0 0 0 1
8 1 0 0 0
• 2. JOHNSON SAYICI
 Yapısı halka sayıcısına benzer, fakat son flip-flop’tan birinci flip-flop’a yapılan
geri besleme farklı yerlerden alınmıştır.
• 2. JOHNSON SAYICI
 Son flip-flop’un Q değil çıkışını ilk flip-flop’un girişine bağlanmasıyla bir
Johnson sayıcı devresi elde edilir.
 Sayma işleminin her biti için bir flip flop kullanılır.
 FF sayısı arttırılarak istenilen sayıda çıkışa sahip Johnson sayıcı elde edilebilir.
 Başlangıç anında FF çıkışları ‘0000’dır.
 En son flip-flop Q’ çıkışında görülen ‘1’ değeri seri girişe alınır.
 FF çıkışları en soldaki FF’tan itibaren 4 tetikleme palsi boyunca ‘1’ olur.
 Ardından 4 tetikleme palsi boyunca ‘0’ durumunda olacaktır.
 Çıkış sayısı arttırıldığında tetikleme FF çıkışlarının ‘1’ de ve ‘0’ da kalma süreleri
artacaktır. KAYDIRMA
PALSİ A Q Q
B Q
C Q D
 Bu durum tablo ile yandaki gibi gösterilir. 0 (BAŞLANGIÇ) 0 0 0 0

1 1 0 0 0
2 1 1 0 0
3 1 1 1 0
4 1 1 1 1
5 0 1 1 1
6 0 0 1 1
7 0 0 0 1
8 0 0 0 0
• 4017 JOHNSON SAYICI ENTEGRESİ
 4017 entegresi 10 çıkışa sahip bir sayıcı entegresidir.
 İçerisinde bulunan 5 adet FF ve lojik devreler ile 10 çıkış üzerinde halka sayıcı
gerçekleştirir.
4017 Entegre Pin Yapısı 4017 Fonksiyonel Blok Diyagramı
4017 Entegre İç Yapısı

• 4017 JOHNSON SAYICI ENTEGRESİ
4017 Entegre Çalışma Zaman Diyagramı

• ÖRNEK: Aşağıda kaymalı kaydedici bağlantı yapısına göre başlangıç anında
FF’larda ‘1001’ bilgisi olduğuna göre 10 tetikleme palsi boyunca FF
çıkışlarındaki değişimi tablo halinde gösteriniz. KAYDIRMA
QA QB QC QD
PALSİ
0 1 0 0 1
1
1 1 1 0 0
0
2 0 1 1 0
0
3 0 0 1 1
1
4 1 0 0 1
1
5 1 1 0 0
0
6 0 1 1 0
0
7 0 0 1 1
1
8 1 0 0 1
1
9 1 1 0 0
0
10 0 1 1 0
0

Saytas 9

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Saytas 9

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

Doç. Dr. Serdar KÜÇÜK1

DOÇ. DR. SERDAR KÜÇÜK

• Kaydedicilerin Bilginin Yüklenmesine Göre Sınıflandırılması

Asenkron Paralel Kaydedici

Paralel Veri Çıkışları

 Bir bilginin sola kaymalı kaydedicilere yüklenmesi, FF sayısı ve yüklenecek

Seri Giriş Seri Çıkış

Sağa – Sola Kaymalı Kaydedici Blok Diyagramı

Paralel Veri Çıkışları

74164 Entegre Pin Yapısı, Fonksiyon Tablosu

74164 Entegre İçyapısı

74595 Fonksiyon Blok İç Yapısı

74595 Fonksiyon Blok Yapısı NXP firması kataloğundan alıntıdır.

74595 Entegresinin İç yapısı

Seri Giriş Seri Çıkış

74164 Entegre Lojik Sembolü

74164 Entegre İç Yapısı

 Şekildeki devre dijital veri haberleşmesinde seri iletişimin en temel prensibini

Paralel Veri Çıkışları

Entegre Lojik Sembolü

 Aynı özelliklerde 74242, 74243, 74245 entegreleri ise günümüzde hâlâ

Entegre Lojik Sembolü

 Bu durum tablo ile yandaki gibi gösterilir. 0 (BAŞLANGIÇ) 0 0 0 0

4017 Entegre Pin Yapısı 4017 Fonksiyonel Blok Diyagramı

4017 Entegre İç Yapısı

4017 Entegre Çalışma Zaman Diyagramı

You might also like