Наслов на делото:

„Умра – упатства и совети“

Подготви:
хфз. м-р Мухамед Фадил Порча

Превeде од босански:
д-р Фатмир А. Ковачи

Издавач:
Здружение на граѓани „Давет“

Лектор:
проф. д-р Виолета Пирузе

Шеријатска рецензија:
Емин Алија
Енис Максутоски

Коректура:
Малик Малики
м-р Абдурахман Салоски

Техничка обработка:
Аднан Салих

Тираж:
2000

Печати:
Фокус Принт
 Вовед
Во името на Возвишениот Аллах и нека се спасот
и мирот над Неговиот Пратеник Мухамед, нека е
Божјиот мир над него.
Оваа книга е извадок од делото „Водич за хаџ“ од ав-
торот хфз. м-р Мухамед Фадил Порча. Ние се од-
лучивме да го преведеме на македонски јазик и да го
обработиме делот кој се однесува на умрата, со оглед
на тоа дека во последниов период многу брзо расте
бројот на луѓето што одат на умра.
Книгата содржи упатства и совети за извршувањето
на умрата, курански ајети и хадиси кои ни ја појас-
нуваат важноста на овој ибадет, потоа довите кои
треба да ги изговараме напишани на арапски јазик,
со транслитерација и превод на македонски јазик,
за да биде пристапна за сите. Тука се и лекарските
совети за зачувување на здравјето.
На крајот од книгата можете да ja најдете сура-
та Ел Фатиха, како и последните десет сури од Кура-
нот. Сурите се и со транслитерација и превод на маке-
донски јазик.
Поради својот мал формат, книгата е многу погод-
на за употреба, нејзината содржина им нуди на читате-
лите целосен увид во оваа истакната верска должност.
Го молиме Возвишениот Аллах да ги награди сите
што учествуваа во реализирањето на ова дело.

Уредништво на

~3~
 Дова за патување
ُ َ َ ‫حان َّالذي‬
‫س َّخ َـر لنا هذا َوما ك ّنا‬ َ
َ ‫ ُس ْـب‬،‫أكبر‬ َ ‫هللا‬ ُ ، ‫أكبر‬
َ ‫هللا‬ ُ ، ‫أكبر‬ َ ‫هلل‬ ُ
َ ُ َ ّ ّ َ ُ َ ّ َ
‫الب َّـر‬
ِّ ‫هذا‬ ‫ الل ُه َّـم ِإنا ن ْسـأل َك في َسف ِـرنا‬،‫ َو ِإنا ِإلى َرِّبنـا ل ْنق ِـلبون‬،‫ل ُه ُم ْق ِـرنين‬
ْ َ َ ْ ّ َ ْ
‫ الل ُه َّـم َه ّ ِون َعلـينا َسف َرنا هذا َواط ِو َعنا‬،‫ َو ِم َ َن ال َع َم ِـل ما ت ْـر�ضى‬،‫الت ْـقوى‬ َّ ‫َو‬
ّ ّ ُ َ َ ْ َ َّ ّ
ّ ‫الل ُه َّـم أ ْن َـت‬
‫ الل ُه َّـم ِإنـي‬،‫ َوالخلـيفة في األه ِـل‬،‫السـفر‬ ‫ـاح ُب في‬ ِ ‫الص‬ ،‫ُب َ ْع َـده‬
َ َ َ ُْ َ َ ْ َ ْ َ َ َ َ َّ ‫ـوذب َك م ْن َو ْعـثاء‬ ُ
‫سوء ال ْنـقل ِب في امل ِـال َواأل ْهـل‬ ِ ‫ و‬،‫ وكآب ِة النـظر‬،‫السـفر‬ ِ ِ ِ ‫أع‬

„Аллаху екбер, Аллаху екбер, Аллаху екбер.

Субханел-лези сех-харе лена хаза ве ма кун-на леху мук-
ринин, ве ин-на ила раб-бина ле мункалибун. Аллахум-
ме ин-на нес’елуке фи сеферина хаза ел-бир-ре, вет-
таква ве минел’амели ма терда. Аллахум-ме хев-вин
’алејна сеферена хаза ва-тви ’ан-на бу’дех. Аллахум-
ме ентес-сахибу фис-сефари вeл-халифету фил-ехли.
Аллахум-ме ин-ни е’узу бике мин ва’саис-сефе-
ри ве кеабетил-мензари ве суил-мункалеби фил-
мали вел-ехли“

„Аллах е Најголем, Аллах е Најголем, Аллах е Најго-

лем. Славен нека е Оној Кој ни го овозможи ова патува-
ње, а ние не би можеле сами да го направиме тоа. Ние,
навистина, се враќаме кај нашиот Господар. Аллаху
мој, Те молиме на нашиот пат да нѐ следи доброто и
преданоста кон Тебе, а од нашите дела само оние со
~4~
кои Ти си задоволен! Аллаху мој, олесни ни го ова пату-
вање и скрати ни го неговото растојание. Аллаху мој,
Ти си Господар на патот и Старател на семејството,
затоа заштити ме од заморот и несреќата на патот, од
тагата што може да ме снајде поради имотот и семеј-
ството!“

По враќањето го изговараме истото и додаваме:

‫عابـدو َن ِل َرِّبـنا ح ِـامـدون‬ َ َ

ِ ‫ِآيبـون تا ِئبـون‬
„Ајибуне, таибуне, ’абидуне, ли раб’бина хамидун“

„Повратници, покајници и Аллахови робови, му бла-

годариме на нашиот Господар.“

Умрата во Куранот и во хадисите

Умрата ја има за цел посетата на Ќаба поради из-

вршување на одредени обреди: облекување на
ихрамот, тавафот (обиколувањето на Ќабата), сајот
помеѓу Сафа и Мерва, потоа бричење на главата или
скратување на косата.

~5~
 Умрата својата основа ја има во Куранот:

َّ َ ُ ْ َ َّ َ ْ ۟ َ َ
ِ ِ ‫وأ ِت ُّموا ٱلحج وٱلع ْم َرة‬
‫ل‬

„Хаџот и умрата заради Аллах извршете ги!“

(Куран: Ел-Бекара, 196)

Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир над

него, вели: „Од умра до умра Возвишениот Аллах ги
брише сите евентуални гревови, а за хаџот примен
кај Аллах, нема друга награда освен џенетот.”
(Мутефекун алејхи)

Се пренесува од Ибн Абас, нека е Аллах задоволен

со него, дека Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир
над него, извршил четири умри во неговиот живот:
„Умретул-Худејбије“, „Умретул-Када“, „Умретул-Џара-
не“ и умрата заедно со прошталниот хаџ.
Извршувањето на умрата е сунет и е голем севап.
Умрата може да се изврши во текот на целата година,
освен во следниве термини: на денот на Арефат, на
денот на Бајрам и во трите денови предвидени за
фрлање каменчиња на Мина.
Најдобро е умрата да се изврши во рамазан, пора-
ди наградата која е во висина на нафила хаџот. Ибн

~6~
Абас, нека е Аллах задоволен со него, пренесува дека
Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир над него,
на една енсаријка ѝ рекол: „Кога ќе настапи рама-
зан, ти изврши умра оти извршената умра во рама-
зан е еднаква на хаџот (по вредност).“ (Бухари)
Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир над него,
рекол: „Тие што одат на хаџ или умра се Аллахови
гости; ако Му се молат, Тој ќе им исполни, ако бара-
ат прошка, ќе им прости.“ (Ибн Маџе)
Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир над него,
исто така рекол: „Намазот во мојот месџид е повре-
ден од 1.000 намази во други месџиди, освен намазот
во ел-месџиду ел-харем (Харемот во Мека). Намазот
во ел-месџиду ел-харем е повреден од 100.000 намази
што се клањаат во други месџиди.“ (Ибн Маџе)

Облекување на ихрамите и правење ниет

Микатот е граница на патот за Мека која не смее

да ја помине оној што сака да изврши хаџ или умра, а
да не направил ниет за обредот и да не облекол ихра-
ми. Тука започнуваат ихрамските обврски. Мутемирот
– оној што сака да изврши умра, првин ќе се искапи пред
да ги облече ихрамите. Капењето е сунет и за мажите и
за жените (дури и за оние што имаат месечен циклус).
Потоа мажите ќе ги облечат новите ихрами (две бели
~7~
прекривки, изар и рида), а може да се и употребени
ако се претходно испрани. Жените ја облекува-
ат својата вообичаена облека, водејќи сметка да не би-
де со несоодветни бои кои привлекуваат внимание.
Откако ќе ги облечеме ихрамите, ако е време за фарз
намаз ќе го извршиме пропишаниот намаз, а доколку
не е време за фарз намаз може да клањаме некои суне-
ти како духа намаз, техијетул месџид или два реката
ихрамски намаз. Потоа правиме ниет за умра.

Телбија

Потоа почнуваме со изговарање на телбија сѐ

додека не ја видиме Ќабата, со зборовите:
َ َ ّ َ َ ْ َ ْ َّ َ ْ َّ َ َ َ َ َ َ َ ْ َّ َ َ ْ َّ َ َّ ُ َّ َ ْ َّ َ
‫الن ْع َمة ل َك‬
ِ ‫ ِإن الحمد و‬،‫ َلبيك ال ش ِريك لك لبيك‬،‫لبي ْ ْك الله َم لبيك‬
َ ‫ ال َشر‬،‫والُل َك‬.َ
‫يك ل َك‬ ِ
„Леб-бејк Аллахум-ме леб-бејк, леб-бејке ла
шерике леке леб-бејк, ин-не-л-хамде вен-ни’амете
леке вел-мулк, ла шерике лек.“

„Ти се одзивам, Аллаху мој, ти се одзивам. Ти се одзи-

вам, Ти здруженик немаш, Ти се одзивам. Сета благо-
дарност, благодатите и власта само Тебе ти припаѓаат.
Ти здруженик немаш.“
~8~
 Најдобро е телбијата да се изговара што почесто и
што повеќе со малку повишен глас. Жените нема
да ги кренат своите гласови, туку ќе ја изговараат
Телбијата полугласно. Со ова започнуваат сите их-
рамски обврски и сите ихрамски забрани.

Ихрамски забрани

По започнувањето на обредот, за мажите и за жени-

те важат следниве прописи:
- Се забранува скратување и бричење на влакната
на телото, како и сечење на ноктите.
- Се забранува користење на мириси, како и на коз-
метички средства кои во себе содржат мирис, како
што е сапунот.
- Се забранува лов и убивање на диви животни.
- Се забранува приоѓање на жената со страст, па
макар да е со допир или бакнеж.
- Се забранува половиот однос.
- Се забранува склопување брак, запросување на
девојка или посредување во тоа.
- Се забранува носење на ракавици.
Освен ова, за мажите важат и следниве забрани:
- Не смеат да ја покриваат главата (но можат да
користат чадор).
- Не смеат да носат кошули, панталони, чевли и
~9~
сѐ она што е шиено (дозволено е да носат појас или
торбичка кои се наменети за чување на документи,
пари и сл.).
По влегувањето во Мека, прво е сместувањето во
хотел, се сместуваат своите лични работи, се одмора
а потоа, по можност, се оди организирано во Харе-
мот за извршување на тавафот. При влегувањето во
Харемот ја изговараме довата за влегување во џамија:

َ َّ َْ َ ْ َْ ْ ُ َ
‫ ِم َن الش ْيط ِان‬،‫ َو ُسلطا ِن ِه الق ِد ِيم‬،‫ َو ِب َو ْج ِه ِه الك ِر ِيم‬،‫اهلل ال َع ِظ ِيم‬
ِ ‫أ ُعوذ ِب‬
ْ َّ
‫هللا] “الل ُه َّم ا غ ِف ْر ِلي‬ ُ َ َ ُ َّ َّ ‫الص َل ُة َو‬ َّ ‫ َو‬،‫هللا‬ ْ
ِ ‫السلم على َرسو ِل‬ َّ
ِ َ ‫ ْ ِ[بس ِم‬.”‫الر ِج ِيم‬
َ‫ُ ُ َ َ ْ ْ َ َ َ ْح َمتك‬
ِ ‫ذن ِوبي وافتح ِلي أبواب ر‬

„Е’узу бил-лахил’азим ве би веџхихил-керим, ве сул-

танихил-кадим, мине-шејтанир-раџим; бисмил-лах;
вес-салату вес-селаму ’ала ресулиллах; аллахум-ме-
гфир ли зунуби вефтах ли ебвабе рахметик.“

„Се засолнувам кај Возвишениот Аллах, со Неговото

лице и вечната Моќ, од шејтанот проколнат. Во името
на Аллах и нека се спасот и мирот над Неговиот Прате-
ник. Аллаху мој! Прости ми ги гревовите и отвори ми
ги вратите на Твојата милост.“

При првата средба со Ќабата, мутемирот ја изгова-

ра оваа дова:
~10~
 ْ َ ْ ُ ْ َ َ َ َ َ ُ َ ْ َ ُ َّ َ ٰ َ َ ُ
‫ ل ُه الل ُك َول ُه ال َح ْم ُد َو ُه َو‬،‫يك ل ُه‬
‫ل ِإله ِإل هللا وحده ل ش ِر‬، ‫هلل أكبر‬
َ َ ّ ُ ََ
‫�ش ْي ٍء ق ِد ٌير‬ ‫على ك ِل‬

„Аллаху екбер! Ла илахе ил-лaл-лаху вахдеху ла

шерике лех! Лехул-мулку ве лехул-хамду ве хуве ’ала
кулли шеј’ин кадир!“

„Аллах е Најголем! Нема друг бог освен Аллах, Еди-

ниот, Тој нема Здруженик! Нему Му припаѓа власта и
благодарноста. Тој е Кадар за сѐ.“

Потоа ќе изговори дова и ќе побара од Возвишениот

Аллах што сака, бидејќи тоа е времето кога Возви-
шениот Аллах не ги одбива довите. Мажите ќе го
откријат рамото од десната рака, додека левото рамо
ќе биде покриено.

Таваф

За да изврши таваф, должност на мутемирот е да

има абдест. Тавафот се започнува од Хаџерул есвед
(Црниот камен), по можност тој да се бакне или со
свртување на внатрешните дланки кон него, а потоа да
следи неговото бакнување. При насочувањето на длан-
ките кон Хаџерул есвед, мутемирот ќе ги изговори
следниве зборови:
~11~
 َْ ُ
‫هللا أك َبر‬ ‫هللا‬ ْ
ِ ‫بس ِم‬،ِ
„Бисмил-лахи Аллаху екбер.“

„Во името на Аллах, Аллах е Најголем.“

Доколку има доволно место и гужвата не е прего-

лема, сунет е првите три круга да се извршат со малку
забрзано одење, а останатите четири со нормално
одење – ова им е пропишано само на мажите. Тавафот
ќе се врши околу Хиџру Исмаил. При вршењето таваф
потребно е што повеќе да се потсетуваме на Возви-
шениот Аллах и да Му се обраќаме со дова. Един-
ствено што сигурно се пренесува од довите е довата
помеѓу Ер-Рукнил-Јеманије (Јеменскиот агол) и Хаџе-
рул есвед, која гласи:

َ ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة َوفي اآلخ َرة َح َس َن ًة َوق َنا َع َذ‬

َّ ‫اب‬
،‫الن ِار‬
َّ
ُّ ‫الل ُه َّم َرَّب َنا آت َنا في‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ
َ َ ْ ْ َ
‫َوأ ْد ِخل َن ال َج َّنة َم َع األ ْب َرار‬

„Аллахум-ме раб-бена атина фид-дуња хасенетен

ве фил-ахирети хасенетен ве кина ’азабен-нар, ве едхи-
лнел-џен-нете ме’ал-ебрар.“

„Аллаху мој, Господару наш, дај ни во дуњалукот

добро и во Ахиретот добро. Заштити нѐ од џехенем-
скиот оган и стави не во џенет со добрите.“
~12~
 Тавафот има седум круга и секој нов круг започнува
кај Хаџерул есвед. На почетокот на секој круг се
изговара:
َْ ُ
‫هللا أك َبر‬،

„Аллаху екбер.“

„Аллах е Најголем.“

Во текот на тавафот можеме да рецитираме што

ќе посакаме од Куранот или од сунетскиот зикр, сала-
вати1 на Пратеникот, нека е Божјиот мир над него,
разни дови на арапски или некој друг јазик.

Ако при извршувањето на тавафот, мутемирот го

затекне извршувањето на некој од пропишаните нама-
зи, тој ќе го прекине тавафот, ќе го клања фарзот од
тој намаз и ќе продолжи со тавафот од тоа место, т.е.
тавафот нема да го извршува од почеток. При клања-
њето на намазот неопходно е двете рамења да се
покријат.
По извршувањето на седум круга околу Ќабата,
мутемирот ќе заврши на местото од каде што и почнал,
т.е. од Хаџерул есвед, а потоа ќе клања два реката
1
Аллaхум-ме сал-ли ’алa Мухаммедин ве ’алa aли Мухаммед кемa сал-лeјте
’aла Ибрaхиме ве ‘aла aли Ибрaхиме, ин-неке Хамидун Меџид. Аллaхум-ме
бaрик ’алa Мухаммедин ве ’алa aли Мухаммед кемa бaректе ’алa Ибрaхиме ве
’алa aли Ибрaхиме ин-неке Хамидун Меџид.
~13~
тавафски намаз, позади Мекамун Ибрахим, со тоа што
ќе го покрие со ихрамот десното рамо. Ако поради
гужвата не е во состојба да клања позади тоа место,
тогаш може било каде во Харемот. На првиот рекат
по Фатихата ќе ја рецитира сурата „Ел Кафирун“, а на
вториот рекат по Фатихата, сурата „Ел Ихлас“2.
По клањањето на овие два реката, мустехаб е муте-
мирот да се напие од земзем водата и да ја изговори
оваа дова:

ُ َ ًَ ً َ ً َ ً ْ ُ َ َ ّ َّ
‫الل ُه َّم ِإ ِني أ ْسأل َك ِعل َما نا ِف َعا َو ِر ْزقا َو ِاس َعا َو ِشف ًاء ِم ْن ك ِ ّل َد ٍاء‬

„Аллахуме ин-ни ес-елуке’илмен нафи’ан ве ризкан

васи’ан ве шифаен мин кул-ли да’.“

„Аллаху мој, Те молам да ми подариш знаење од

кое ќе имам корист, обилна нафака, спас од секоја
неволја и лек од секоја болест.“

Аллаховиот Пратеник, нека е Божјиот мир над него,

вели: „Таа е благословена храна и лек за болните.“
(Муслим)

2
На крајот од оваа книга можете да ги најдете преводот и транслитерацијата на
сурата Фатиха, како и десетте последни сури од Куранот, меѓу кои и Ел Кафирун
и Ел Ихлас како и салаватите.
~14~
 Сајoт помеѓу Сафа и Мерва

По пиењето на земзем водата, мутемирот се упату-

ва кон Сафа и Мерва каде што ќе го изврши сајот, кој се
состои од седум круга, почнувајќи од Сафа, а завршу-
вајќи на Мерва.
Кога ќе стигне до Сафа, пред искачување ќе го
рецитира куранскиот ајет:

‫اح‬ ْ ‫ َف َم ْن َح َّج ْال َب ْي َت َأ‬،‫الص َفا َو ْالَ ْر َو َة م ْن َش َعائر هللا‬

َ ‫واع َت َم َر َف َال ُج َن‬ َّ ‫إ َّن‬
ِ ِ ِ
َ ٌ َ َ َّ َ ً ْ َ َ َّ َ ْ َ َ َ َ َّ َّ َ ْ َ ْ َ َ ِ
َ ِ
‫ ومن تطوع خيرا ف ِإن هللا ش ِاكر ع ِليم‬،‫علي ِه أن يطوف ِب ِهما‬.

„Ин-не-с-Сафа ве-л-Мервете мин ше’аириллах, фе

мен хаџ-џе-л-бејте ев и’атемера фела џунаха алејхи
ен јет-тав-вефе бихима ве мен тетав-ве’а хајрен фе
ин-нел-лахе шакирун ’алим.“

„Сафа и Мерва, навистина, се Аллахови обредни

места. Затоа тој што ќе ја посети Ќаба за хаџ или умра,
не прави никаков престап ако ги обиколи. А тој што
доброволно ќе направи некое добро дело, па, Аллах
е навистина Благодарен и знае сè.“
(Куран: Ел Бекара, 158)

Потоа ќе се искачи на Сафа толку за да може да се

види Ќабата. Свртувајќи се кон неа со кренати раце ќе
~15~
го моли Аллах за што и да посака.
Пратеникот, нека е Божјиот мир над него, на ова
место рецитирал:

ُ ‫ َل إ َل َه إ َّال‬،‫للا َأ ْك َب ُر‬
ُ ‫ َل‬،‫هللا َو ْح َد ُه َل َشرْي َك َل ُه‬
‫ه‬ ُ َّ ،‫للا َأ ْك َب ُر‬
ُ َّ ،‫للا َأ ْك َب ُر‬
ُ َّ
َ ِ َ َ ِ ِ َ
ْ ُ ‫ ل إل َه إ َّال‬،‫دير‬
‫ أن َج َز‬،‫هللا َو ْح َد ُه‬ ٌ ‫�ش ٍيء َق‬ َ ‫ َو ُه َو َع َلى ُك ّل‬،‫ال ُـم ْل ُك ول ُه ال َـح ْم ُد‬
ِ ِ َ
ُ‫اب َو ْح َده‬َ ‫األ ْح َز‬ َ ،‫ص َر َع ْب َد ُه‬
‫وه َز َم‬ َ ‫ َو َن‬،‫َو ْع َد ُه‬

„Аллаху екбер, Аллаху екбер, Аллаху екбер. Ла илахе

ил-лал-лаху вахдеху ла шерике лех, лехул-мулку ве
лехул-хамду ве хуве ’ала кул-ли шеј’ин кадир. Ла илахе
ил-лал-лаху вахдеху енџезе ва’деху ве несаре ’абде-
ху ве хеземел-ахзабе вахдех.“

„Аллах е Најголем, Аллах е Најголем, Аллах е Најго-

лем. Нема бог освен Едниот и Единиот Аллах, на Кој
-никој не Му е рамен! Нему му припаѓа сета власт
и слава и Тој е Кадар за сѐ! Нема бог освен Едниот и
Единиот Аллах, Кој го исполнил Своето ветување,
го помогнал Својот роб и Сам ги победил сојузни-
ците (кои се здружиле против него).“ (Муслим)

По овие зборови, мутемирот тргнува кон Мерва.

При доаѓањето на местото означено помеѓу две зеле-
ни светла, мажите малку побрзо ќе одат – трчаат, доде-
ка жените нема да го прават тоа. Кога ќе стигне на
~16~
Мерва, ќе го прави истото што го правел и на Сафа,
само што не треба да го рецитира ајетот. При движе-
њето од Сафа до Мерва и назад, мутемирот може
да упатува разни дови или да рецитира од Куранот
и добро е да има абдест, меѓутоа не пречи доколку
нема. Движењето од Сафа до Мерва се брои како
еден круг, од Мерва до Сафа се брои како друг круг.
Кога ќе се доврши и последниот круг, и кога ќе се дој-
де до Мерва, мажите ќе ја избричат главата или ќе ја
скратат косата, а жените ќе ја скратат косата во соба-
та од хотелот во кој се сместени. По овој чин престану-
ваат сите ихрамски обврски и мутемирот може да се
ослободи од ихрамот.

Лекарски совети за мутемирот

- Да се понесат лекови – задолжително да се
понесат лекови кои редовно се конзумираат, во
доволно количество. За продолжување на редов-
ната терапија, јавете се кај вашиот матичен лекар,
објаснете му колку долго планирате да останете на
пат а потоа набавете ги и понесете ги со себе потре-
бните лекови.
- Направете контролен преглед на вашите заби кај
вашиот стоматолог.
- Препорачливо е да имате при себе фластер и
неколку таблети против болка.
~17~
 - Облечете удобни обувки, по можност носени од
претходно. Најчеста причина за јавување кај лекарот,
освен настинката, се плускавиците. Причина за тоа се
неудобните обувки.
- Лична хигиена – миење на рацете, бидејќи
повеќето заразни болести од кои се заканува опаснот
се пренесуваат преку рацете.
- Хигиена на водата – од моментот на напуштање
на Северна Македонија да се пие само флаширана
вода. Исклучок е земзем водата која може да се пие
без страв и во сакани количини.

Погрешни убедувања поврзани со умрата

Погрешно е да сме убедени дека доколку напра-

виме умра, следната година мораме да одиме на хаџ.
Погрешно е жените да бидат убедени дека нивната
облека мора да биде со посебна боја. Жените ја обле-
куваат својата вообичаена облека.
Погрешно е да сме убедени дека мораме да допре-
ме некои предмети како Мекамун Ибрахим или
Платното на Ќабата.
Погрешно е бакнувањето на Јеменскиот агол.
Погрешно е, и за мажите и за жените, да прават
гужва со цел само да се бакне Хаџерул есвед
(Црниот камен).
Погрешно е да се задржуваме на почетокот од секој
таваф при што несвесно можеме да правиме гужва.
~18~
 1. Поглавје „Ел Фатиха“ (Отворaње)
‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫هللا‬
ِ ‫بسم‬
ْ
َ‫ِ ْ ِ َ ْ ُ ّ َ ّب ِ ْال َع َالين‬
ِ ِ ‫لل ر‬ ِ ‫الحمد‬
‫الر ْحم ِـن الر ِح ِيم‬
َّ َّ
ّ ‫َمالك َي ْوم‬
‫الد ِين‬
ِ ِ ِ ِ
ُ‫اك َن ْس َتعين‬ َ ‫اك َن ْع ُب ُد وإ َّي‬ َ ‫إ َّي‬
ِ
َ ‫ستق‬ َ ُ‫اط امل‬ َ َّ ِ َ ِ
‫يم‬ ِ ‫الصر‬ ِ ‫ـا‬ ‫ـ‬ ‫ن‬ ‫اهد‬
ِ
َ‫الض ّالين‬
َّ ‫غضوب َع َليه ْم َو َال‬ ُ َ‫مت َع َليه ْم َغير امل‬ َ ‫نع‬ َ ‫ين َأ‬ َ َ
َ ‫اط َّالذ‬‫ِصر‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ
Сура „Ел Фатиха“
Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Ел хамду лил-лахи раб-бил ’алемин. Ер-рахманир-ра-
хим. Малики јеумид-дин. Иј-јаке на’буду ве иј-јаке
несте’ин. Ихдинас-сира-тал мустеким. Сиратал-
лезине ен’амте ’алејхим гајрил магдуби ’алејхим ве
лeд д’ал-лин.
Поглавје „Ел Фатиха“ (Отворaње)
Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Благодарноста Му припаѓа на Аллах, Господа-
рот на световите. Семилосниот, Милостивиот. Владе-
телот на Судниот ден. Само Тебе Te oбожуваме и само
од Тебе помош бараме! Упати нè на Вистинскиот пат.
На патот на тие врз коишто Твојата благодат ја разлеа,
а не на патот на тие врз коишто гневот Свој го разлеа.
и на тие што во заблуда скршнаа!
~19~
 105. Поглавје „Ел Фил“ (Слон)

‫الرحيم‬ َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫ب ْسم هللا‬

ْ ِ َِ ْ َ ِ َ ُّ َ َ َ ِ َ َ ِ ْ َ ِ َ َ ْ َ َ
‫اب ال ِف ِيل‬ِ ‫صح‬ ‫ألم تر كيف فعل ربك بأ‬
ْ َ ِْ ُ َ ْ َ ْ َ ْ َ ْ ََ
‫ألم يجعل كيدهم ِفي تض ِل ٍيل‬
‫يل‬َ ‫َو َأ ْر َس َل َع َل ْيه ْم َط ْي ًرا َأ َباب‬
ِ ِ َ
‫ت ْر ِم ِيهم ِب ِح َج َار ٍة ِّمن ِس ِ ّج ٍيل‬
ُْ ْ ‫َف َج َع َل ُه ْم َك َع‬
‫ف َّمأكو ٍل‬ ٍ ‫ص‬

Сура „Ел Фил“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Елем тере кејфе фе’але раб-буке би асхаби-л-фил.
Елем јеџ’ал кејдехум фи тадлил. Ве ерселе ‘алејхим тај-
рен еба бил. Термихим би хиџаретим-мин сиџ-џил.
Фе-џе’алехум ке’асфим-ме’кул.

Поглавје „Ел Фил“ (Слон)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Зарем не си слушнал, со сопствениците на слонот,
Господарот твој што стори? Зарем лукавштината
нивна не ја спречи и против нив јата птици прати, кои
врз нив камења од глина печена фрлаа, па Тој, како
листови коишто гасениците ги изеле, ги стори?

~20~
 106. Поглавје „Курејш“ (Племето Курејш)

‫الر ِح ِيم‬َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ِ ‫ب ْسم‬

ِ ُ ‫هللا‬ ِ ِ
‫ش‬ ‫ي‬ْ‫ل َيلف ق َر‬
ٍ َ ّ ِ َ َ ِِ َ
ْ َّ َ ْ
‫ف‬
ِ ‫الشتاء ْوالصي‬ ِ ‫ِإيل ِف ْ ِه ْم ِرحلة‬
َ َ
‫فل َي ْع ُب ُدوا َر َّب َهذا ال َب ْي ِت‬
َ ْ َ َّ
‫ال ِذي أط َع َم ُهم ِّمن ُج ٍوع َو َآم َن ُهم ِّم ْن خ ْو ٍف‬

Сура „Курејш“
Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Ли илафи курејш. Ила фихим рихлетеш-шитаи вес-
сајф. Фел-ја’буду раб-бе хазел-бејт. Ел-лези ат’амехум-
мин џу’ин ве аменехум мин хауф.

Поглавје „Курејш“ (Племето Курејш)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Заради навиката на Курејшиите, навиката нивна зиме
и лете да патуваат, Господарот на овој храм нека Го обо-
жуваат, Кој гладните ги храни и од страв ги брани.

~21~
 107. Поглавје „Ел Маун“ (Позајмување)

‫الر ِح ِيم‬َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫هللا‬ ْ

ِ َّ ‫َ ِب َس ِم‬
ِ ّ َ
ّ ‫أ َ أ ْي َت الذي ُيكذ ُب ب‬
‫الد ِين‬ِ ِ ِ ِ ‫ر‬
َ‫َف َٰذل َك َّال ِذي َي ُد ُّع ْال َيتيم‬
ِْ َ ٰ َ َ ُّ ِ ُ َ َ َ
ْ َ
‫ول يحض على طع ِام ِالس ِك ِين‬
َّ ُ ّْ ٌ َْ َ
‫ص ِل َين‬ ‫فويل ِللم‬
َ‫َّ َ ُ ْ َ َ َ ْ َ ُ ن‬
‫ال ِذين هم عن صل ِت ِهم ساهو‬
‫ين ُه ْم ُي َر ُاءو َن‬ َ ‫َّالذ‬
ِ
‫اعو َن‬ ُ َ‫َو َي ْم َن ُعو َن ْال‬

Сура „Ел Маун“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Ере-ејтел-лези јукез-зибу бид-дин. Фе заликел-лези
једу ’ул-јетим. Ве ла јехуд-ду ’ала та’амил-мискин. Фе веј-
лун лил-мусал-линеллезине хум ’ан салатхим сахун
Ел-лезине хум јураун. Ве јемне’унел-ма’ун.

Поглавје „Ел Маун“ (Позајмување)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Го знаеш ли ти тој што оној свет го негира? Па тоа е
тој што сирачето грубо го одбива, и кој, да се нахрани
сиромавиот, не поттикнува. А тешко на тие што, кога на-
мазот (молитвата) го извршуваат, намазот свој како
што треба не го извршуваат, коишто само се препра-
ваат кои никому на заем не даваат!
~22~
108. Поглавје „Ел Кевсер“ (Река со благодати)

َّ ‫الر ْحمن‬
‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫ب ْسم هللا‬
ََ ْ َ ْ ِ َ َ ْ َ ِ ْ َ َِّ ِ
‫ِإنا أعطيناك الكوثر‬
ْ َ ‫َف‬
‫ص ِ ّل ِل َرِّب َك َوان َح ْر‬
ََْ َ َ
‫ِإ َّن شا ِنئ َك ُه َو ال ْبت ُر‬

Сура „Ел Кевсер“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Ин-на е’атајна ке-л-кевсер. Фесал-ли ли раб-бике вен-
хар. Ин-не шани еке хуве-л-ебтер.

Поглавје„Ел Кевсер“ (Река со благодати)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Ние навистина ти ја дадовме Кевсер, па затоа моли Му
се на Господарот свој и курбан коли, а тој што те мра-
зи – сигурно без помен ќе остане.

~23~
 109. Поглавје „Ел-Кафирун“ (Неверници)

‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫هللا‬

ِ ‫ِبس ِم‬
ْ
ِ َ ْ َ
َ ‫ق ْل َيا أ ُّي َها الكاف ُر‬ ُ
‫ون‬ ِ َ َ َ
‫ل أ ْع ُب ُد َما ت ْع ُب ُدو َن‬
َ َ َ َ
‫َول أ ُنت ْم َع ِاب ُدون َما أ ْع ُب ُد‬
‫دت ْم‬ُّ ‫َوَل َأ َنا َعاب ٌد َّما َع َب‬
َ َ ِ َ َ
‫َول أ ُنت ْم َع ِاب ُدون َما أ ْع ُب ُد‬
ُ َُ
‫لك ْم ِد ُينك ْم َو ِل َي ِد ِين‬

Сура „Ел-Кафирун“
Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Кул ја еј-јухе-л-кафирун. Ла а’буду ма та’будун. Ве ла
ентум ’абидуне ма е’абуд. Ве ла ене ’абидум-ма ’абет-
тум. Ве ла ентум ’абидуне ма е’абуд. Лекум дину-кум
ве ли је дин.

Поглавје „Ел-Кафирун“ (Неверници)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Кажи: „О, вие неверници, јас нема да ги обожувам тие
што вие ги обожувате, а ниту пак вие ќе Го обожувате
Тој што јас Го обожувам; јас не сум ги обожувал тие
што вие сте ги обожувале, а ниту пак вие сте Го обо-
жувале Тој што јас Го обожувам. Вам – вашата вера, а
мене – мојата вера!“
~24~
 110. Поглавје „Ен Наср“ (Помош)

َّ ‫الر ْحمن‬
‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫هللا‬ ْ
ِ ‫ِب َس ِم‬
ْ َ ْ ِ َّ َ
‫للا َوالفت ُح‬ ْ َ
َ ِ ‫ِإذا جاء ن ُص ُر‬
‫اجا‬
ْ َ
ً ‫اس َي ْد ُخلون في دين َّللا أف َو‬ َّ ‫َو َ َرأ ْي َت‬
َ ‫الن‬
َِ ِ ِ ِ
َ َ ُ َّ ُ ْ ْ َ ْ َ َ ّ َ ْ َ ْ ّ َ َ
‫ان ت َّو ًابا‬ ‫فس ِبح ِبحم ِد رِبك واستغ ِفره ِإنه ك‬

Сура „Ен Наср“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Иза џа-е насрул-лахи ве-л-фетх. Ве ре-ејтен-насе јед-
хулуне фи динил-лахи еф-ваџа. Фесеб-бих би хамди
раб-бике вестагфирх. Ин-неху кане-тев-ваба

Поглавје „Ен Наср“ (Помош)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Кога Аллаховите помош и победа ќе дојдат, и гледаш
како луѓето во групи влегуваат во Аллаховата вера,
ти слави Го Господарот свој благодарејќи Му и моли
Го да ти прости, Тој навистина покајанието го прима.

~25~
 111. Поглавје „Ел Лехеб“

‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫هللا‬

ِ ‫ِبس ِم‬
ْ
َ ِ َ َ َ
‫َت َّب ْت َي َدا أ ِبي ل َه ٍب َوت َّب‬
َ ُ ْ
‫َما أغ َن ٰى َع ْن ُه َمال ُه َو َما ك َس َب‬
َ َ َ ً َ َْٰ َ َ
‫ات ل َه ٍب‬ ‫سيصلى نارا ذ‬
َ َ ْ َ َ َّ َ ُ ُ َ َ ْ َ
‫وامرأته حمالة الحط ِب‬
‫يد َها َح ْب ٌل ِّمن َّم َس ٍد‬ ِ ‫ِفي ِج‬

Сура „Ел Лехеб“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Теб-бет једа еби лехебин ве тебб. Ма агна анху малуху
ве ма кесеб. Сејасла нарен зате лехеб. Вемре-етуху
хам-ма летел-хатаб. Фи џидиха хаблун-мим-месед

Поглавје „Ел Лехеб“

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Нека пропаднат рацете на Ебу Лехеб, и тој пропадна!
Нема да му биде од корист богатството негово, а ни
тоа што го стекнал, ќе влезе тој сигурно во огнот раз-
горен, и жена му која носи дрва на вратот нејзин ќе
има јаже од пламен исукано!

~26~
 112. Поглавје „Ел Ихлас“ (Чисто верување)

َّ ‫الر ْحمن‬
‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫هللا‬ ْ
ِ ‫ِبس ِم‬
َ ِ ُ َّ ‫ق ْل ُه َو‬ُ
‫للا أ َح ٌد‬
‫الص َم ُد‬
َّ ‫للا‬ ُ َّ
َ َ َ
‫ل ْم َي ِل ْد َول ْم ُيول ْد‬
َ ُ َّ ُ َ
‫َول ْم َيكن ل ُه ك ُف ًوا أ َح ٌد‬

Сура „Ел Ихлас“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Кул хувал-лаху ехад. Аллахус-самед. Лем јелид ве
лем јулед. Ве лем јекул-леху куфувен ехад.

Поглавје „Ел Ихлас“ (Чисто верување)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Кажи: „Тој е Аллах, Еден е! Аллах е прибежиште се-
кому! Не родил и не е роден, и никој не Му е рамен!“

~27~
 113. Поглавје „Ел Фелек“ (Мугри)

َّ ‫الر ْحمن‬
‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫ب ْسم هللا‬
َ َ ْ ِ ّ َ ُ ُِ َ ْ ِ ُ ِ
‫قل أعوذ ِبر ِب الفل ِق‬
ََ َ
‫ِمن ش ّ ِر َما خل َق‬
َ َ َ َ
‫اس ٍق ِإذا َوق َب‬ ِ ‫َو ِمن ش ّ ِر غ‬
َ ْ َ َّ َّ َ َ
‫ات ِفي ال ُعق ِد‬ ِ ‫و ِمن ش ّ ِر النفاث‬
َ َ َ َ
‫اس ٍد ِإذا َح َس َد‬ ِ ‫و ِمن ش ّ ِر ح‬

Сура „Ел Фелек“

Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Кул е’узу би раб-бил-фелек. Мин шер-ри ма халек. Ве мин
шер-ри гасикин иза векаб. Ве мин шер-рин-неф-фаса-
ти фил’укад. Ве мин шер-ри хасидин иза хасед.

Поглавје „Ел Фелек“ (Мугри)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Кажи: „Барам заштита кај Господарот на мугрите од
злото на тоа што Тој го создава, и од злото на мрачната
ноќ кога ја распространува темнината, и од злото
на дувачите во јазли, и од злото на завидливиот кога
завидува!“

~28~
 114. Поглавје „Ен Нас“ (Луѓе)

‫الر ِح ِيم‬ َّ ‫الر ْحمن‬ َّ ‫هللا‬ ْ

ِ َ ‫ِبس ِم‬
ِ
َّ ّ َ ُ ْ ُ ُ
‫اس‬ ِ ‫قل أعوذ ِبر َّ ِب الن‬
‫اس‬ َ
ِ ‫م ِ َل ِك َّالن‬
‫إل ِه الناس‬
َّ َ ْ ِ َ ْ َ ِْ ّ َ
‫اس‬
ِ َّ ‫اس ُالخن‬ ِ ‫َّ ِمن ش ِر الوسو‬
ُ ُ ‫ال ِذي ُي َو ْسو‬
ِ ‫س ِفي ص َّد ِور الن‬
‫اس‬ ِ
‫اس‬ ‫الن‬ ‫و‬َ ‫م َن ْالج َّنة‬
ِ ِ ِ ِ
Сура „Ен Нас“
Бисмил-лахир-рахманир-рахим
Кул е’узу би-раб-бин-нас. Меликин-нас. Илахин-нас.
Мин шер-рил-весвасил-хан-нас. Ел-лези јувесвису фи
судурин-нас. Минел-џин-нети вен-нас.

Поглавје „Ен Нас“ (Луѓе)

Во името на Аллах, Семилосниот, Милостивиот!
Кажи: „Барам заштита кај Господарот на луѓето,
Владетелот на луѓето, Богот на луѓето, од злото на
тој што шепотејќи зли мисли внесува, па се крие,
којшто зли мисли внесува во градите на луѓето – од
џините и од луѓето!“

~29~
 Џеназa намаз

По првиот текбир, веднаш се учи еузубилла, бисмилла

и Фатиха (без почетната дова). Потоа се донесува вториот
текбир, се учат салаватите на Пратеникот, нека е Божјиот
мир над него, а тоа се истите салавати кои се учат на
намазот на тешехуд (при седење). Потоа се донесува
третиот текбир, и по него се учат дови, како што е:

„Аллахумма-гфир леху ве-рхамху ве’ афихи ва’фу ‘анху

ве екрим нузулеху ве весси’ мудхалеху вагсилху би-л-маи
ве-с-селџи ве-л-берди ве неккихи мине-л-хатаја кема
неккајте-с-севбе-л-ебједа мине-д-дениси ве ебдилху
дарен хајрен мин дарихи ве ехлен хајрен мин ехлихи ве
зеуџен хајрен мин зеуџихи ве едхилху-л-џеннете ве е’изху
мин ‘азаби-л-кабри (ве азаби-н-нари).

Аллаху мој, прости му и смилувај му се, спаси го и сочувај

го од гревовите, награди го со почесно место и направи
го неговиот влез (кабурот) широк, исчисти го со вода,
снег и мраз, исчисти го од гревовите како што ја чистиш
од нечистотија белата облека. Замени му ја дуњалучката
куќа со подобра од неа (ахиретска). Воведи го во џенет и
заштити го од задгробната казна (и од џехенемскиот оган).

Потоа се донесува четвртиот текбир, по него не се учи

ништо, малку се чека, а потоа се предава селам само на
десната страна.
~30~
Содржина

Вовед ................................................................................................ 3
Дова за патување ............................................................................ 4
Умрата во Куранот и во хадисите ................................................ 5
Облекување на ихрамите и правење ниет .................................. 7
Телбија ............................................................................................. 8
Ихрамски забрани .......................................................................... 9
Таваф .............................................................................................. 11
Сајoт помеѓу Сафа и Мерва ......................................................... 15
Лекарски совети за мутемирот ................................................... 17
Погрешни убедувања поврзани со умрата .................................. 18
1. Поглавје „Ел Фатиха“ (Отворaње) ........................................... 19
105. Поглавје „Ел Фил“ (Слон) ...................................................... 20
106. Поглавје „Курејш“ (Племето Курејш) .................................. 21
107. Поглавје „Ел Маун“ (Позајмување) ..................................... 22
108. Поглавје „Ел Кевсер“ (Река со благодати) .......................... 23
109. Поглавје „Ел-Кафирун“ (Неверници) ................................... 24
110. Поглавје „Ен Наср“ (Помош) ................................................ 25
111. Поглавје „Ел Лехеб“ .............................................................. 26
112. Поглавје „Ел Ихлас“ (Чисто верување) ............................... 27
113. Поглавје „Ел Фелек“ (Мугри) ............................................... 28
114. Поглавје „Ен Нас“ (Луѓе) ...................................................... 29
115. Џеназa намаз .................................................................. 30
CIP - Каталогизација во публикација
Национална и универзитетска библиотека „Св. Климент
Охридски“, Скопје

28-57

ФАДИЛ Порча, Мухамед

Умра: упатства и совети / подготви Мухамед Фадил
Порча;
[превeде од босански д-р Фатмир А. Ковачи]. – Скопје:
Здружение на граѓани
Давет, 2019. – 32 стр. ; 16 см

ISBN 978-608-4874-00-3

а) Ислам - Умра
COBISS.MK-ID 109374730